1. Samenvatting lezen zijn. Een hulpmiddel kan zijn: wat zou je vertel

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Agenda nr.8 Onderwerp: 1. Vaststellen Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Someren 2015 onder gelijktijdige intrekking van de Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs 2011; 2. Vaststellen Verordening materiële financiële gelijkstelling onderwijs gemeente Someren 2015; 3. Beschikbaar stellen van een krediet ad ,00 voor het aanbrengen van maatregelen ter verbetering van het binnenklimaat bij basisscholen in Someren. Soort: Besluitvormend Opsteller: H.T.M. Hamacher Portefeuillehouder: T.C.W. Maas Zaaknummer: SOM/2014/ Documentnummer: SOM/2015/ Datum: 2 februari Samenvatting lezen zijn. Een hulpmiddel kan zijn: wat zou je vertel In 1997 is de zorgplicht voor onderwijshuisvesting van scholen voor het primair- en voortgezet onderwijs gedecentraliseerd van rijk naar gemeente. Sindsdien is de gemeente verplicht, ter uitvoering van de wetgeving, een Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs vast te stellen Met ingang van 2015 vindt er een wijziging van de zorgplicht plaats. De voorzieningen onderhoud en aanpassingen vallen nu niet meer onder de zorgplicht van de gemeenten, maar rechtstreeks onder die van de schoolbesturen. In de nieuwe Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs Someren 2015 is deze wijziging verwerkt. Tevens is de verordening tekstueel herzien en waar mogelijk vereenvoudigd. Basis voor de nieuwe verordening is de modelverordening van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, voor zover het onderwijssoorten betreft die in Someren aanwezig zijn. De huisvestingssituatie voor het onderhoud voor het primair onderwijs is per 1 januari 2015 dan gelijk aan die van het voortgezet onderwijs. KLIKKEN EN KNIPPEN - Met deze wijziging van verantwoordelijkheid en financiën voor het onderhoud gaat de gemeentelijke reserve voor onderhoud schoolgebouwen niet over naar de schoolbesturen. Om toch zorg te dragen voor een warme overdracht van de verantwoordelijkheid voor de schoolgebouwen wordt voorgesteld extra middelen ( ,00) beschikbaar te stellen voor het uitvoeren van maatregelen ter verbetering van het binnenklimaat bij basisscholen in Someren.

2 2. Voorstel 1.Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Someren 2015 Wijzigingen ten opzichte van de oude verordening De aanleiding tot de vaststelling van de nieuwe Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Someren 2015 is de wijziging van de Wet op het primair onderwijs en de Wet op de expertisecentra. Door deze wijziging worden taak en budget voor het buitenonderhoud en aanpassingen van onderwijshuisvesting voor scholen voor primair onderwijs overgeheveld van gemeente naar het schoolbestuur. Aanpassingen en buitenonderhoud aan schoolgebouwen vallen met ingang van 1 januari 2015 onder de verantwoordelijkheid van het schoolbestuur. Het betreft o.a.: Aanpassingen: - wijzigingen bij ingebruikneming van een gebouw dat niet geschikt is voor basisonderwijs - integratieverbouwing om bv. 2 scholen samen te voegen - creëren van een speellokaal - voorzieningen voortkomend uit eisen van wet- en regelgeving - vervangen van oliegestookte verwarmingsinstallaties - terrein toegankelijk voor rolstoelgebruikers en/of aanbrengen van een traplift Onderhoud: - vervangen dakbedekking, buitenberging, rijwielstalling, brandtrap, erfscheiding - vervangen/herstellen riolering en bestrating - vervangen buiten/binnenkozijnen en deuren, radiatoren en leidingen, dakpannen en boeiboorden. In de oude verordening zijn dit de artikelen: - artikel 2, onderdelen b en c - artikel 7, lid 2, onder c2 - bijlage I, deel A, onder 1.9, 1.10, 2.9, en bijlage I, deel B, onder 1.9, 1.10, 2.9, en bijlage V, onder 1, 2.2 en 2.3 nieuwe verordening Tot de verantwoordelijkheid van de gemeente Someren blijft voor het aanwezige primair en voortgezet onderwijs: - nieuwbouw (incl. terrein) - uitbreiding - medegebruik - ingebruikneming - eerste inrichting onderwijsleerpakket en meubilair - herstel constructiefouten - huur van sportterreinen indien niet in eigendom bevoegd gezag (alleen VO) - verzekeringen en kosten OZB De nieuwe verordening is meer afgestemd op de individuele gemeenten. Het kan meer maatwerk zijn. Het betreft o.a. termijn van indiening, afstandscriteria, prognosetermijn. Voor deze regels is aangesloten bij de regels/termijnen in de oude verordening. 2/6

3 2.Verordening materiële financiële gelijkstelling onderwijs gemeente Someren 2015 Voorzieningen lokaal bewegingsonderwijs Als gevolg van de wetswijziging valt onderhoud en aanpassing van lokalen voor bewegingsonderwijs bij de scholen voor primair onderwijs niet meer onder de nieuwe verordening. Gemeenten verstrekken de scholen die een lokaal voor bewegingsonderwijs in eigendom hebben (in Someren alleen bij SBO De Brigantijn) een vergoeding voor de exploitatie (normbedrag) en ook een vergoeding voor het onderhoud en aanpassing. Er is voor gekozen deze laatste vergoedingen niet via een normbedrag te laten verlopen (gezien de verschillen per gebouw), maar deze via de eveneens nu vast te stellen Verordening materiële en financiële gelijkstelling onderwijs. Artikel 140 van de Wet op het primair onderwijs geeft de mogelijkheid tot het vaststellen van deze verordening voor aanvullend eigen beleid van de gemeente voor uitgaven die niet door het Rijk worden bekostigd. Deze verordening geeft daarmee meer mogelijkheden dan alleen voor uitgaven voor lokalen voor bewegingsonderwijs. Voorziening haalbaarheidsonderzoek In de oude verordening was in artikel 3 opgenomen dat het schoolbestuur een krediet voor haalbaarheidsonderzoek c.q. bouwvoorbereiding kon aanvragen. Dit krediet werd niet verrekend met het later beschikbaar te stellen krediet voor de bouw van de school. Aangezien een krediet voor bouwvoorbereiding eigenlijk geen voorziening huisvesting onderwijs is, is deze niet meer in de nieuwe verordening opgenomen. Alleen via de Verordening materiële en financiële gelijkstelling onderwijs kan dit geregeld worden. 3. Besteding reserve onderhoud schoolgebouwen Stand van zaken onderhoud schoolgebouwen Na de vaststelling en uitvoering van het Integraal Huisvestingsplan Primair- en Voortgezet Onderwijs Gemeente Someren kan gesteld worden dat de bouwkundige staat van de schoolgebouwen meer dan voldoende tot zelfs goed is. Dit blijkt vooral uit het bijgevoegde overzicht van het groot onderhoud in de komende 10 jaren. Hierin staan wel enkele grote investeringen gepland, maar deze behoren tot het reguliere onderhoud. In de wet (en in de gemeentelijke verordening) is niet geregeld waar de grens ligt tussen beëindigen onderhoud (verantwoordelijkheid schoolbesturen) en vervangende nieuwbouw (verantwoordelijkheid gemeente). De minister is er vanuit gegaan dat dit geregeld moet worden tussen de schoolbesturen en de gemeenten. Vooralsnog speelt deze kwestie in Someren niet. Gezien de hoogte van de verwachte investeringen en de huidige bouwkundige staat van de schoolgebouwen stellen wij uw raad voor geen gemeentelijke middelen aan de schoolbesturen over te dragen voor het onderhoud van de schoolgebouwen waarvoor de schoolbesturen nu zelf een vergoeding ontvangen van het rijk. Wel met de schoolbesturen in overleg te treden over de grens onderhoud/nieuwbouw. Verbeteren binnenklimaat binnen de schoolgebouwen Bij nieuwbouw van schoolgebouwen moet aandacht besteed worden aan een gezond binnenklimaat. Dit is geregeld in de Bouwverordening. De normvergoedingen zijn hierop echter (nog) niet aangepast. In 2010 heeft het ministerie een eenmalige subsidie beschikbaar gesteld om de oudere schoolgebouwen te voorzien van ventilatievoorzieningen met warmteterugwinning. 3/6

4 Dit betrof een co-financiering met de gemeenten. Ook Someren heeft hieraan deelgenomen en de schoolbesturen hebben hierin ook financieel bijgedragen. De totale kosten bedroegen ,00, waarvan ,00 tlv ministerie, ,50 tlv schoolbesturen en ,00 tlv gemeente. Het totale bedrag was niet voldoende om alle scholen te voorzien van ventilatievoorzieningen met warmteterugwinning. Scholen ontvangen bij nieuwbouw hiervoor geen rijksvergoeding, zijn wel verplicht dit aan te brengen en ontvangen ook geen specifieke rijksvergoeding voor onderhoud/vervanging, dit ondanks de landelijke campagne voor frisse scholen. Het is voor dit onderdeel dat wij uw raad voorstellen om een extra bijdrage aan de schoolbesturen te verstrekken. Evenals in de situatie in 2010 kan hierbij uitgegaan worden van een co-financiering en dezelfde bijdrage als in 2010 door het schoolbestuur, zijnde 30% en 70% door de gemeente (is incl. rijksdeel). Om de schoolbesturen de ruimte te geven om hun bijdrage te financieren kan een uitvoeringstermijn overeengekomen worden. Daarbij kan gedacht worden aan een termijn van 1 tot 3 jaar. Uit de bijlage blijkt dat de investeringskosten voor verbeteren binnenklimaat begroot worden op ,00. Met de voorgestelde verdeelsleutel komt ,00 ten laste van de schoolbesturen en komt ,00 (afgerond ,00) ten laste van de gemeente. Van de reserve resteert dan nog een bedrag van ,60, welk terug kan vloeien naar de algemene middelen. De genoemde bedragen in de bijlage zijn begrote bedragen, bij de uitwerking kan dit hoger/lager blijken. 3.2 Centrale vraag Voldoen de bijgevoegde verordeningen en het beschikbaar te stellen krediet aan de gemeentelijke verantwoordelijkheid om te voorzien in voldoende huisvesting voor het onderwijs, uitgaande van sober en doelmatig, maar toch zoveel mogelijk aan de eisen van deze tijd. 3.3 Relatie met eerder gestelde kaders en wetgeving In de Wet op het primair onderwijs en de Wet op het voortgezet onderwijs is bepaald dat de gemeente zorg draagt voor de huisvesting van het onderwijs op haar grondgebied en de gemeenteraad daarvoor een verordening(en) vaststelt voor de voorzieningen die voor vergoeding in aanmerking komen. 4. Doelstelling (gewenste situatie) Voldoende en goed onderhouden gebouwen, die aan de wettelijke eisen voldoen, voor het primair- en voortgezet onderwijs in Someren. Uitgangspunt daarbij is een sober en doelmatig niveau. 4/6

5 5. Consequenties van de oplossingen 5.1 Financiële aspecten Financiële gevolgen 1. Als gevolg van de overheveling van de verantwoordelijkheid voor aanpassingen en (buiten)onderhoud wordt 158,8 miljoen uit het gemeentefonds overgeheveld naar de schoolbesturen. Dit wordt geen geoormerkt geld voor de schoolbesturen, maar maakt onderdeel uit van de lumpsumbekostiging. Voor de gemeente Someren betekent dit een korting van ,-- (jaarlijks werd ,00 in de onderhoudsvoorziening gestort) 2. Daarnaast vindt een overheveling van 256 miljoen vanuit het gemeentefonds naar de schoolbesturen plaats. Reden hiertoe is de onderbesteding door de gemeenten op onderwijshuisvesting. De overheveling wordt over alle gemeenten verdeeld, onafhankelijk van de mate van onderwijsvoorzieningen binnen de gemeente. Hierbij is geen wijziging van taken/verantwoordelijkheden. Voor de gemeente Someren betekent dit een jaarlijkse korting van ,00. In de begroting 2015 is rekening gehouden met deze overheveling. Stand van zaken reserve onderhoud schoolgebouwen: Saldo : ,14 Storting , ,14 Uitgaven 2014: ,54 Restant : ,60 Besteding ,00 Restant reserve , Juridische aspecten De nieuwe verordeningen zijn gebaseerd op de VNG modelverordeningen. 5.3 Risico s en kansen Er is geen sprake van stelselwijziging. Het betreft alleen een verschuiving van geldstroom en verantwoordelijkheden. De gemeente blijft uiteindelijk verantwoordelijk voor de zorg van de onderwijshuisvesting. De overheveling betreft een koude overdracht, dat wil zeggen dat de gemeente niet verplicht is om de onderhoudsreserve voor de schoolgebouwen over te dragen. Wel heeft de mate en kwaliteit van onderhoud door de schoolbesturen directe gevolgen voor de gemeente. Een slechter onderhouden school kan leiden tot vroegtijdige vervanging. Met de schoolbesturen zal dan ook afgesproken worden dat onderhoud aan de schoolgebouwen periodiek door de gemeente, samen met de schoolbesturen, gecontroleerd zal worden. Het begrip renovatie ontbreekt in de verordening. Dit is een bewuste keuze van de minister. De minister vindt dat een discussie over levensduur van schoolgebouwen op lokaal niveau moet plaatsvinden. Het betreft dan de discrepantie tussen het treffen van onderhoud (schoolbestuur) en het treffen van vervangende nieuwbouw (gemeente). 5/6

6 6. Communicatie en participatie Met de schoolbesturen is Op Overeenstemming Gericht Overleg (OOGO) geweest; de besturen zijn akkoord met de beide verordeningen. 7. Planning Beide verordeningen treden met terugwerkende kracht in werking per 1 januari De terugwerkende kracht is mogelijk aangezien de wetgeving van hogere orde is. Na het beschikbaar stellen van het krediet ter verbetering van het binnenklimaat zal met de schoolbesturen overlegd worden over de uitvoering. Burgemeester en wethouders van Someren, de secretaris, de burgemeester, Drs. A.P.M. de Kok A.P.M. Veltman Bijlagen: O NO 1. Concept verordeningen met bijlagen en toelichting X 2. Overzicht geraamde uitgaven maatregelen verbetering binnenklimmaat en x verwachte onderhoudsuitgaven basisscholen. 6/6