VERGADERING VAN PROVINCIALE STATEN VAN OVERIJSSEL

Transcriptie

1 VERSLAG van de VERGADERING VAN PROVINCIALE STATEN VAN OVERIJSSEL gehouden op woensdag 29 oktober 2003 Aanvang uur. Voorzitter: de heer Jansen. Griffier: de heer Alberda van Ekenstein. Aanwezig zijn de leden Antuma (CDA), Antuma-Duisterwinkel (CDA), Beckmann (CDA), Been (VVD), Beldsnijder (SP), Van der Bent-van den Hout (CU), Beugelink (CDA), Broeze-van der Kolk (CDA), De Bruin (GroenLinks), Bussink (VVD), Van Dalfsen (PvdA), Dalhuisen (PvdA), D. van Dijk (SGP), G. van Dijk (D66), Dijkhuis (LPF), Dijkslag (VVD), Engbers (CDA), Evering (CDA), De Greef-Moes (D66), Haan (VVD), Harmelink (PvdA), Van Harsselaar-Timmer (VVD), Hollemans (CDA), Husselman- Oosterom (CDA), Jaegers (PvdA), Kerkdijk (CDA), Knoeff (CDA), Koggel-Alferink (CDA), Kok (VVD), Koopman (CDA), Leussink (CDA), Leussink-Jonker (PvdA), Van der Lied-Homeijer (PvdA), Lulofs (PvdA), Mercanoglu (PvdA), Morskate (CDA), Netjes (CDA), Nijhof-Sander (CDA), Oldenburger (CU), Van Olphen (GroenLinks), Van Ommen (SP), Oostra (CU), Pot (PvdA), Ter Schegget (PvdA), Schipper (VVD), Schulten (CDA), Sijbom (VVD), Slagman (SGP), Slijkhuis (CDA), Tunc (PvdA), Visscher (VVD), Visser-Hendriks (CDA), Voortman (PvdA), Van Voorst tot Voorst (CDA), Vruggink (GroenLinks), Weegenaar-Bosch (CDA), Weijnen (PvdA), Welten (CDA), Wichers Schreur (CDA), Yildirim (SP) en Zwart (PvdA). Tevens zijn aanwezig de gedeputeerden Abbenhues (PvdA), Jansen (CDA), Klaasen (VVD), Kristen (PvdA), Ranter (CDA) en Rietkerk (CDA). De voorzitter: Ik open de vergadering en heet u allen van harte welkom. Ik meld u dat bericht van verhindering is ontvangen van de heer Nieuwenhuis van de ChristenUnie en van de heer Relker van de Partij van de Arbeid. Initiatiefvoorstel vanuit de staten Nr. 58. Initiatiefvoorstel van de fracties van het CDA en D66 van 25 september/13 oktober 2003, kenmerk PS/2003/692, betreffende burgerinitiatief. De voorzitter: Ingevolge artikel 44 van het reglement van orde moeten uw staten nu bepalen of u het voorstel vandaag in behandeling wilt nemen dan wel het eerst ter behandeling naar een statencommissie wilt sturen. Gehoord de informatie die ik tot op heden heb gekregen, stel ik uw staten voor om het initiatiefvoorstel thans meteen in behandeling te nemen. Naar mij blijkt, bestaat hiertegen geen bezwaar. Dit is het eerste initiatiefvoorstel dat uw staten is voorgelegd. Aanvaarding ervan kan ertoe leiden dat het recht van burgerinitiatief wordt ingevoerd, wat betekent dat de staten naast initiatiefvoorstellen van statenleden initiatiefvoorstellen van burgers kunnen verwachten. Ik heb begrepen dat in onze buurprovincie Gelderland inmiddels burgers een initiatiefvoorstel bij de Gelderse staten hebben ingediend. Het lijkt mij aardig dat onze griffie contact houdt met de griffie van Gelderland om te bekijken hoe dit in de praktijk functioneert. Ik verzoek de initiatiefnemers, de heer Engbers en mevrouw De Greef-Moes, aan mijn rechterzijde plaats te nemen.

2 Staten, 29 okt De heer Oldenburger (CU): Voorzitter. Er ligt een belangrijk voorstel waarvan ik namens mijn fractie kan zeggen dat wij er van harte mee instemmen. Het lijkt mij goed dat wij als staten deze mogelijkheid toevoegen aan de mogelijkheden die er al zijn. Ik denk dat het voor de burgers van Overijssel een prettige aanvulling is. Tegelijkertijd gebiedt de eerlijkheid mij te zeggen dat wij als staten ook de betrekkelijkheid van een dergelijk voorstel moeten inzien. Immers, als wij onze volksvertegenwoordigende rol goed spelen, zou het helemaal niet nodig moeten zijn. Wij zouden dan zelf als statenleden, als fracties, initiatieven vanuit de bevolking oppakken en proberen te agenderen. Dat is natuurlijk in principe de koninklijke weg ten aanzien van voorstellen en ideeën die er in de maatschappij leven en de signaalfunctie die wij als staten daarbij hebben. Als er een belangrijk maatschappelijk probleem is of iets anders waarvan het de moeite waard is dat wij als politiek er met elkaar over spreken en beslissingen over nemen, dan zouden er zelfs geen 1500 handtekeningen voor nodig zijn. Dat is primair de weg waarlangs het zou moeten gaan. Je zou kunnen zeggen dat wij onszelf een brevet van onvermogen geven dat wij niet in staat zijn de signalen uit de samenleving op zodanige wijze op te pakken, dat wij die hier op de agenda krijgen. In die zin behelst het voorstel een aanvulling op de mogelijkheden die er zijn; maar, zoals gezegd, de koninklijke weg is een andere en zou deze ingewikkelde procedure met een heleboel handtekeningen niet nodig maken. Dit geldt temeer voor jongeren. In artikel 3 van de voorgestelde verordening wordt voorgesteld, de mogelijkheid van burgerinitiatief open te stellen voor 16- en 17-jarigen. Wij vragen ons af of dat nodig is in een situatie als die in Overijssel waar een provinciale jongerenraad bestaat. Ik heb het reglement van de Jongerenraad erop nagekeken. Dat is heel ruim geformuleerd. De Overijsselse Jongerenraad kan het provinciaal bestuur gevraagd en ongevraagd adviseren. De raad heeft een netwerkfunctie voor lokale jongerenraden en kan als klankbord fungeren. De raad is meedenktank voor het provinciaal bestuur. Kortom, de regeling voor de Jongerenraad is zo ruim geformuleerd, dat jongeren zelfs zonder 1500 handtekeningen dingen op de agenda van de staten kunnen krijgen. De verordening met deze bepaling voor 16- en 17-jarigen zou aardig zijn voor gemeenten en provincies waarin geen jongerenraad als de onze functioneert, maar in Overijssel zou het eerder een verslechtering dan een verbetering zijn als jongeren met 1500 handtekeningen moeten komen om iets op de agenda van de staten te krijgen. Op dat punt dienen wij een amendement in om artikel 3 te laten luiden: "Initiatiefgerechtigd zijn degenen die kiesgerechtigd zijn voor de verkiezing van de leden van Provinciale Staten van Overijssel. Voor de beoordeling of aan de vereisten voor initiatiefgerechtigdheid is voldaan, is de toestand op de dag van indiening van het verzoek bepalend." Ik heb al aangegeven waarom wij denken dat dit in de Overijsselse situatie minstens zo goed functioneert. Ik voeg er nog één argument aan toe, dat overigens in de overwegingen van het amendement staat, namelijk dat de bepaling die nu is opgenomen wel eens op gespannen voet zou kunnen staan met de Kieswet. Ik roep in herinnering de discussie die kortgeleden in den lande is gevoerd over het feit dat bij een referendum dergelijke mogelijkheden waren geschapen, maar niet konden worden gehonoreerd. De heer Schipper (VVD): Geachte voorzitter, collega's, toehoorders. Het zal u niet verbazen dat een partij met veel volk, veel vrijheid en veel democratie in haar naam het initiatiefvoorstel van CDA en D66 van harte steunt. Onze fractie zal dan ook voor dit voorstel stemmen. Wij maken daarbij nog de volgende kanttekeningen. Het vinden van een juiste balans tussen een eenvoudige toegang tot deze democratische mogelijkheid tot agendering voor burgers van Overijssel en het voorkomen van een stroom van futiliteiten moet onze blijvende aandacht hebben. Een goede, heldere voorlichting en bekendmaking van de geboden mogelijkheid in de geëigende organen en op de website van de provincie en eventueel de partijwebsites kunnen al veel mogelijke problemen en frustraties voorkomen. Men denkt aan een campagne, ons best, maar dan graag wel met een kleine c en met ook aandacht voor de inhoud. Het presidium heeft terecht een sleutelrol in de beoordeling van een initiatief. Ongetwijfeld worden wij op de hoogte gehouden van de tussentijdse ervaringen en evalueren wij sneller dan nu is voorgesteld, inspelend op de ontwikkeling en de ervaringen hier en in Gelderland en andere provincies. Er zijn diverse amendementen ingediend, vooral betrekking hebbend op het vereiste aantal handtekeningen. Op dit moment is elk ander aantal dan het in het voorstel genoemde slechts op inschatting gebaseerd. Wat onze fractie betreft, wij houden het voorlopig op de voorgestelde 1500 en wij willen op kortere termijn evalueren dan is voorgesteld. Een tussentijdse bijsturing, maar dan op opgedane ervaringen gebaseerd, lijkt ons dan een hamerstuk. Wij hebben op dit moment geen behoefte, ingediende amendementen te ondersteunen en zullen, als gezegd, dit initiatiefvoorstel van harte steunen. De heer Yildirim (SP): Voorzitter. Dit voorstel, ingediend door CDA en D66, had kunnen zijn ingediend door iedere andere partij, hier in de zaal vertegenwoordigd, want iedereen kan de doelstelling ervan onderschrijven. Het gaat er met name om punten te agenderen die onder burgers spelen, maar om welke

3 Staten, 29 okt reden dan ook hier geen onderdeel uitmaken van de politieke besluitvorming. Door het agenderen ervan kunnen de staten er hun oordeel over vellen. Voordat zo'n voorstel vanuit de burgerij hier komt, moet het een lang traject afleggen. Eerst moet het worden voorzien van 1500 handtekeningen, daarna moet het naar het presidium en vervolgens beoordeelt dit of het op de statenagenda kan komen. Wij vinden op zich dat het presidium het mandaat moet hebben om te bepalen of zo'n voorstel moet worden geagendeerd, maar wij vinden het aantal van 1500 handtekeningen willekeurig. Dit aantal is nergens op gebaseerd en is een te hoge drempel voor de burger om een voorstel rechtstreeks bij de staten voor te leggen. Dit is bureaucratisering van de eigen regeling van de fracties die met dit voorstel zijn gekomen. Je bent voor of tegen burgerparticipatie. Waar zijn zij bang voor dat zij zo'n hoge drempel opwerpen voor de burger? Wij juichen het toe als kleinschalige groeperingen met voorstellen komen waarover wij met elkaar kunnen discussiëren. Dat zou juist een partij met veel volk en vrijheid in haar naam moeten aanspreken. Wij horen graag het uiteindelijke standpunt van deze fractie over ons amendement. Een voorstel van bewoners van Overijssel moet gebaseerd zijn op haalbare doelstellingen en op punten waarop de provincie besluiten kan nemen. Wij stellen in ons amendement een symbolisch aantal voor, namelijk 63. Zo'n voorstel zou dus moeten worden ondertekend door net zoveel mensen als er statenleden zijn. Wij gaan ervan uit dat het haalbaar is om in een straat van een stad of dorp in Overijssel 63 handtekeningen op te halen. Onze insteek is dus zeer symbolisch. In feite hoefde er voor ons geen minimum te worden gesteld aan het aantal handtekeningen. Wij juichen het toe als burgers met voorstellen komen en daarmee hun betrokkenheid bij de staten en de politiek tonen. De heer Oldenburger (CU): U noemt het getal 63 zeer symbolisch. Betekent dit dat u eigenlijk zegt dat u zo'n burgerinitiatief niet nodig hebt? Ik heb net in mijn termijn aangegeven dat de echt koninklijke weg is om er via statenleden voor te zorgen dat dingen op de politieke agenda komen. Dat kan door een of twee mensen worden gedaan. Als u het getal alleen symbolisch benadert en geen filter wilt inbouwen, zegt u eigenlijk: ik heb het burgerinitiatief niet nodig, want het kan ook met een of twee mensen. De heer Yildirim (SP): In feite vinden wij dat het mogelijk moet zijn dat elke burger die dat wenst een punt op de statenagenda zet. In die zin noemen wij dat symbolische aantal 63. Wij denken dat dit een aantal is dat voor een burger haalbaar is. Wij vinden wel dat ten aanzien van de agendering andere kwaliteitseisen kunnen worden gesteld, bijvoorbeeld of het om voldoende bewoners gaat en of het gaat over iets waarover de provincie iets heeft te zeggen. Er zijn nog meer lijnen waarbinnen wij zouden willen blijven. Voorzitter. Bij dezen dienen wij ons amendement officieel in. De voorzitter: Dank u wel. De heer Weijnen (PvdA): Voorzitter en vooral collega-statenleden. De fractie van de Partij van de Arbeid heeft met genoegen kennisgenomen van het initiatiefvoorstel dat is ingediend door de fracties van het CDA en D66. Ik complimenteer beide indieners hiermee. Ik vind het mooi om te zien dat achter de voorzitterstafel nu twee statenleden zitten in hun hoedanigheid van statenlid. Dit is een wat dubieuze uitspraak, omdat voor de verkiezingen in het monistische stelsel er ook statenleden aan die tafel zaten, maar toen met twee petten op, die van statenlid en die van gedeputeerde. Het zal niemand vreemd in de oren klinken als ik zeg dat de fractie van de Partij van de Arbeid een groot voorstandster is van het nemen van maatregelen die de betrokkenheid van de burgers bij de provinciale politiek kunnen vergroten. In die context zal het evenmin verbazen dat onze fractie dit voorstel dat de mogelijkheid voor burgerinitiatief van inwoners van onze provincie regelt, zeker wil ondersteunen. Toch roepen wij u allen op om dit voorstel in een bredere context te zien. Het gaat hier natuurlijk slechts om één specifieke maatregel die de participatie van burgers bevordert, maar er zijn vele andere maatregelen te bedenken die eenzelfde effect hebben. Dat doet natuurlijk helemaal niets af aan de kwaliteit van de maatregel in dit voorstel, maar ik denk wel dat wij allen in dit geval is dat inclusief de gedeputeerden daarin een verdere uitdaging moeten zien. Zonder vooruit te willen lopen op de behandeling van de programmabegroting in deze staten over een tweetal weken, kan ik wel reeds mededelen dat de fractie van de Partij van de Arbeid verheugd is dat het college van GS het voornemen heeft om in 2004 meer van dit soort maatregelen te nemen. De door het college voor dit najaar aangekondigde startnotitie Burgerparticipatie zien wij dan ook graag tegemoet. Op één punt is het mijns inziens essentieel dat de koppeling tussen dit voorstel en de ideeën van GS goed wordt gemaakt. Dat is het punt van de communicatie. Ik ben het er hartgrondig mee eens dat het succes van dit voorstel sterk samenhangt de mate waarin de nu geboden mogelijkheid aan de burger van Overijssel bekend wordt gemaakt. De fractie van de Partij van de Arbeid doet u allen de dringende suggestie om dit communicatieoffensief te koppelen aan de andere maatregelen die door de provincie op het gebied van burgerparticipatie zullen worden genomen. Zo wordt voorkomen dat het idee ontstaat dat er nu een enkele maatregel wordt genomen, omdat die in deze tijd nu eenmaal in is. Kom

4 Staten, 29 okt op, zeg, zo ongeveer iedere gemeente en provincie is ermee bezig. Laat één ding helder zijn, wat de Partij van de Arbeid betreft, worden deze vorm van burgerparticipatie en allerhande andere vormen ervan die ongetwijfeld nog zullen volgen, met maar één idee in het leven geroepen, het idee dat de provincie Overijssel er moet zijn voor haar inwoners en werkt aan wat hen bezighoudt. De heer Van Dijk (SGP): Voorzitter. Invoering van het burgerinitiatief, wie zou daar iets op tegen kunnen hebben? De burgers van Overijssel betrekken bij het bestuur van onze provincie, hun gelegenheid geven tot agendering van bepaalde zaken die hen bezighouden en aangaan. Natuurlijk moet dat onderworpen zijn aan enkele voorwaarden die in het voorstel worden vermeld. Zo wordt een minimum aantal handtekeningen vereist, in het voorstel In het ingediende amendement wordt dit teruggebracht tot 63 en in een nog in te dienen amendement tot 750. Voor de ChristenUnie is het de vraag of de mogelijkheid om van het recht van burgerinitiatief gebruik te maken ook moet worden geboden aan 16- en 17-jarigen. Voor het overige lijkt het initiatiefvoorstel alleen maar toe te juichen. Aanvankelijk was dat ook onze insteek, maar nadere overweging heeft ons tot een minder positieve stellingname gebracht. Het burgerinitiatief is in de mode. Her en der wordt het recht daarop ingevoerd in steden en provincies. Maar is het wel zo waardevol? Voegt het wel zoveel toe? Op 11 maart zijn er verkiezingen geweest voor de provinciale staten. Van de kiesgerechtigde burgers participeerde 52% door 63 statenleden te kiezen. Die 63 statenleden committeren zich om vanuit hun politieke beschouwing en levensbeschouwing de belangen te behartigen van niet alleen de 52% die participeerde, maar ook van de 48% die dat niet deed. Kortom, iedereen heeft in ieder geval vanuit zijn eigen invalshoek het algemeen belang op het oog. Daartoe hebben wij ons met eden of een verklaring en belofte verbonden. Straks wordt het scenario: 63 statenleden zijn niet in staat om een bepaalde ontwikkeling in de samenleving op te merken, om bepaalde problemen te signaleren, om bepaalde kansen te benutten. Kortom, zij zijn kennelijk alle 63 ergens stekeblind voor. Erger nog, signalen uit de provincie, hetzij van individuele burgers, hetzij van organisaties, worden door hen collectief niet opgepikt en genegeerd. Men weigert de zaak te agenderen. Als het zover zou komen, zou ik het persoonlijk hoog tijd vinden om af te treden. Bij nadere overweging vinden wij het burgerinitiatief geen extra kanaal, maar een omslachtige omweg voor burgers die 1500, 750 of 63 handtekeningen moeten verzamelen. Voor ons als SGP-fractie geldt dat één individuele burger zonder dat hij daarvoor handtekeningen nodig heeft te allen tijde bij ons kan aankloppen met een verzoek om bepaalde zaken te agenderen. Voor ons is het de grote vraag of het invoeren van het recht van burgerinitiatief niet is te betitelen als een grote fopspeen. De heer Dijkhuis (LPF): Mijnheer de voorzitter. Ook wij zijn blij met het initiatief dat is genomen, al was het alleen maar om de voordelen die zijn genoemd, bijvoorbeeld het meer betrekken van de burger bij de overheid en het verkleinen van de afstand tussen de burger en de overheid. Als je diep gaat graven wat de heer Van Dijk blijkbaar heeft gedaan kun je misschien enige nadelen ontdekken. Als in Californië het burgerinitiatief niet had bestaan, was Arnold Schwarzenegger waarschijnlijk nooit gouverneur geworden. Dat kun je als een voordeel beschouwen, maar ook als een nadeel. Wij zijn in elk geval blij met het voorstel, maar wij zijn wel van mening dat de drempel niet te hoog moet worden gemaakt. De heer Schipper zegt dat elk getal slechts op inschatting is gebaseerd. Waar Overijssel niet de eerste provincie is die het recht van burgerinitiatief gaat invoeren, hebben wij nagegaan welke aantallen gelden in provincies die dit recht al kennen. Een van de provincies die ervaring hebben met burgerinitiatief is Zeeland. Ingegeven door de opgedane ervaringen is het aantal noodzakelijke handtekeningen daar verlaagd van 1000 naar 550. Gelderland hanteert het aantal Gelderland heeft ongeveer twee miljoen inwoners, dus twee keer zoveel als Overijssel. Mede gezien allerlei samenwerkingsverbanden die tussen Gelderland en Overijssel bestaan, en misschien nog komen, hebben wij er daarom voor gekozen het aantal handtekeningen voor Overijssel te willen bepalen op 750. Wij lopen dan enigszins in de pas met andere provincies, met name met onze buurprovincie Gelderland. Wij hebben dit neergelegd in een amendement dat ik u graag overhandig, voorzitter. De voorzitter: Dank u. Mevrouw De Bruin (GL): Voorzitter, statenleden. Heel goed dat er vandaag een voorstel voorligt om tot een recht op burgerinitiatief te komen. Waarom goed? Omdat burgers daarmee rechtstreeks invloed krijgen op onze agendavorming. In dat opzicht is de agenda vandaag sowieso heel interessant, omdat daarop twee onderwerpen staan die duidelijk raken aan ons democratisch bestel, aan de ene kant de rechtstreekse invloed van burgers en aan de andere kant de WGR-plus. Er liggen enkele amendementen. GroenLinks is voor het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd naar 16 jaar en is dus tegen het amendement dat is ingediend door de ChristenUnie. Er zijn twee amendementen ingediend over het aantal handtekeningen dat nodig is. Het een gaat uit van 750 handtekeningen en het ander van 63. Wat ons betreft, zal het niet zo gek veel uitmaken

5 Staten, 29 okt welke norm er wordt gekozen. Hoe meer voorstellen hoe beter. Worden het er te veel, dan kan de provincie haar reglement aanpassen. Wij neigen dan ook naar de 63 van de SP. Graag willen wij een reactie van de gedeputeerde op dit punt, want er moet een soort waarborg zijn dat wij alleen spreken over onderwerpen die de provincie aangaan. Ik kan mij dan ook voorstellen dat er een drempel moet zijn. De heer Oldenburger (CU): Voordat er misverstanden ontstaan, wijs ik erop dat wij over de invloed van de jongeren hetzelfde denken. Ik heb aangegeven dat het voorstel in die zin een verslechtering is in vergelijking met de mogelijkheden die de jongeren nu hebben. Want als de mogelijkheden van de Jongerenraad goed worden benut, kan er via die weg heel veel. In die zin vind ik het in de Overijsselse situatie overbodig om dat in artikel 3 mee te nemen. Mevrouw De Bruin (GL): Mijnheer Oldenburger, ik zou het een verslechtering vinden op het moment dat wij jongeren de toegang ontzeggen tot het burgerinitiatief, met als argument dat daarvoor al het instituut Jongerenraad bestaat. De Jongerenraad is een instituut waarin een aantal jongeren een plaats hebben en ons gevraagd en ongevraagd adviseren. Ik vind dat je voor jongerenparticipatie niet te veel via instituten moet werken, maar dat je jongeren rechtstreeks moet betrekken. In het verleden heeft mijn fractie dit ook diverse malen kenbaar gemaakt. Wij vinden het dan ook heel erg goed dat in het kader van het burgerinitiatief 16- en 17-jarigen ook worden gezien als mogelijke initiatiefnemers. De heer Oldenburger (CU): Wat betekent dat voor de praktijk? U zei terecht dat het erom gaat dat burgers een mogelijkheid krijgen om invloed uit te oefenen op de agenda van de staten. Dat zou elke individuele burger ook moeten kunnen doen via de fracties. Dat heb ik zelf aangegeven en dat heeft de heer Van Dijk aangegeven. Als jongeren dat willen doen via de Jongerenraad en op die manier de agenda willen beïnvloeden, dan kan dat. Ik waarschuw voor de situatie dat wij dan tegen de jongeren zeggen: ho, ho, jullie hebben 1500 handtekeningen nodig, anders gebeurt het niet. Dan doen wij een stapje achteruit en ik denk dat dit het geval dreigt te worden met dit voorstel. De heer Welten (CDA): Ik ben blij te horen dat mevrouw De Bruin positief is over dit voorstel, ook omdat het een initiatiefvoorstel is en in dat opzicht een vorm van het dualisme dat wij zo graag in de staten willen hebben. Mevrouw De Bruin is een van de grootste voorstanders daarvan. Ik merk nu dat zij een vraag stelt aan GS. Is dat een vraag die ook aan de initiatiefnemers is gesteld? Of riekt het naar monisme dat zij de vraag aan GS stelt? Mevrouw De Bruin (GL): Nee, want mijn vraag is vooral wat de consequenties zijn in de uitvoering van dit initiatiefvoorstel. Volgens mij is dat een vraag die je niet aan de initiatiefnemers moet stellen, maar bij uitstek aan een gedeputeerde kunt stellen. De heer Welten (CDA): Je zou je kunnen voorstellen dat de initiatiefnemers zich daarop ook zouden kunnen hebben voorbereid. Het valt mij op dat u die vraag in ieder geval niet mede aan de initiatiefnemers stelt. De voorzitter: Hoe het ook zij, ik zal altijd de initiatiefnemers de gelegenheid geven om te reageren op hetgeen het college van GS als antwoord op de vraag van mevrouw De Bruin naar voren brengt. Mevrouw De Bruin (GL): Wat de heer Oldenburger zegt over de relatie Jongerenraad-jongeren lijkt heel erg veel op het betoog van de heer Van Dijk van de SGP over de relatie staten-burgers. De heer Van Dijk heeft er volgens mij in zijn betoog op gewezen dat de staten nu juist als functie hebben hun voelsprieten goed uit te steken in de samenleving en dat derhalve geen burgerinitiatieven nodig zijn, omdat de staten hun werk naar behoren moeten doen. Ik hoor de heer Oldenburger eigenlijk dezelfde redenering voor de jongeren aanhangen daar waar het gaat om de positie van de Jongerenraad. Dat vind ik merkwaardig, want dan zou ik zeggen: ChristenUnie, trek één lijn; als je burgers naast het democratisch gekozen bestuur rechtstreeks toegang wilt geven tot de agendavorming, sluit dan daarbij jongeren niet uit. Ik vind het dus een inconsequentie in de argumentatie. Gedeputeerde Ranter: Voorzitter. Elk getal dat wordt genoemd is arbitrair. De keuze van 1500 of 750 handtekeningen is een gevolg van de afweging die door de betrokken statenleden is gemaakt. Mij lijkt 1500 een redelijk aantal om te bereiken dat het inderdaad gaat om onderwerpen die ertoe doen en boven het individu uitstijgen. Wij hebben overigens niet echt een voorkeur voor 1500 of 750. Het is goed voor de staten om te weten dat er zeer binnenkort een nota komt over de heroriëntatie van de Jongerenraad. Wat mij betreft, houdt die een omslag in van advisering naar het actief omgaan met projecten om zodoende jongeren te bereiken. In de verordening staat dat de Jongerenraad een rol kan vervullen inzake initiatieven van 16- en 17-jarigen. Ik kan mij ook voorstellen dat de

6 Staten, 29 okt Jongerenraad dit gezien zijn nieuwe rol niet als zijn core business ziet en er minder prioriteit aan toekent. Ik zou het niet goed vinden dat initiatiefvoorstellen van 16- en 17-jarigen via de Jongerenraad zouden móéten worden gedaan. Het verplichtende karakter dat misschien uit de verordening is te lezen, zie ik dus niet zo. Ik zou de Jongerenraad ruimte willen geven om zelf te bepalen of hij zich er actief mee wil bemoeien als er een initiatiefvoorstel ligt van een 16- of 17-jarige. De heer Yildirim (SP): Voorzitter. Ik wil de heer Ranter een aanvullende vraag stellen. De voorzitter: Om geen misverstand te krijgen over de orde van de vergadering wijs ik erop dat het college van GS nu geen onderdeel uitmaakt van het debat. Misschien kan ik u in tweede termijn gelegenheid geven een vraag te stellen. Nu moeten eerst de initiatiefnemers een reactie geven. De heer Engbers: Wij zijn blij dat vanuit de staten ons voorstel voor een recht van burgerinitiatief wordt toegejuicht. Wij merken dat veel van de overwegingen die wij zelf hebben gehad bij anderen leven. Wij moeten zelf het contact met de burger opzoeken, maar tevens moet de burger naar ons toe kunnen komen. Sommigen hebben het omschreven als: met het burgerinitiatief wordt de snelweg naar Zwolle mogelijk. Wij weten niet of het een snelweg zal worden. Wij hopen in ieder geval dat de burger sneller met zijn voorstel in Zwolle terecht kan. Wij zullen puntsgewijs de vragen en opmerkingen beantwoorden. Het eerste deel van de beantwoording zal ik voor mijn rekening nemen. Daarna neemt Marjo de Greef het over. In de eerste plaats ga ik graag in op de aantallen die zijn genoemd. Het is waarschijnlijk goed om eerst aan te geven dat het aantal niet uit de lucht is komen vallen. Zeer weloverwogen hebben wij gekozen voor het aantal van 1500 initiatiefgerechtigden ter ondersteuning van een voorstel. Dat aantal hebben wij afgeleid van de kiesdeler. Na de statenverkiezingen van dit jaar waren er 1677 stemmen nodig voor een plaats in de staten. Wij hebben gekozen voor een mooi rond getal dat de burger snapt. Vandaar die Wij willen 1500 initiatiefgerechtigden de macht en de kracht geven om hun stem in de staten te laten horen net als wij dat kunnen doen, daartoe gemachtigd door de kiezers. Het is dus een weloverwogen besluit geweest om voor die 1500 te kiezen. Wij houden ons daaraan. Er is gesproken over andere aantallen in andere provincies. Volgens mijn informatie is op dit moment het recht van burgerinitiatief in negen provincies ingevoerd en geldt in vijf provincies 1500 handtekeningen als drempel. Indien wij als staten op zoek zouden zijn naar aansluiting bij andere provincies, dan zou het verstandig zijn om die 1500 te nemen. Ik vind het overigens beter om als staten van Overijssel onze eigen keuze te maken. Dat hebben wij gedaan. De kiesdeler was 1677 en wij kiezen voor Mevrouw De Bruin (GL): Ik vind dat u erg gemakkelijk voorbijgaat aan het argument dat door de LPF is ingebracht, want inderdaad hebben al veel meer provincies het recht van burgerinitiatief, maar vele daarvan zijn vele malen groter dan de provincie Overijssel. Toch houdt u vast aan die De heer Engbers: Als u daar prijs op stelt, heb ik nog wel een vergelijking voor u. Flevoland zegt dat er 500 handtekeningen nodig zijn. Het aantal inwoners van Flevoland is eenderde van dat van Overijssel. Limburg heeft met een vergelijkbaar aantal inwoners ook 1500 als eis gesteld. Dat geldt ook voor Utrecht. Zeeland zit wat lager, maar ook daar geldt de factor drie en als wij die hanteren, zitten wij nog steeds op Gelderland gaat inderdaad ook uit van 1500 en heeft bijna twee keer zoveel inwoners. Ik denk dat het een extra argument voor Overijssel is om voor dat aantal te kiezen. Op 12 november staat er in Gelderland een burgerinitiatief op de agenda waarvoor zonder problemen 2200 handtekeningen zijn opgehaald. De initiatiefnemer heeft mij vanmiddag telefonisch verzekerd dat hij zonder problemen een veelvoud van die 2200 handtekeningen had kunnen ophalen als dat nodig was geweest. Ook dat is een reden voor ons om ons aan die 1500 te houden. Wij hebben er bewust voor gekozen, de jongeren extra mogelijkheden tot inspraak te geven. Wij willen de burger en ook de jongere betrekken bij de politiek. Natuurlijk is er de Jongerenraad, maar gedeputeerde Ranter gaf al aan dat er een nieuwe Jongerenraad is die zich aan het oriënteren is op wat hij gaat doen. Wij kunnen dan niet bij voorbaat zeggen: dat moeten jullie doen. Als de initiatiefgerechtigde jongeren dat op prijs stellen en de Jongerenraad daartoe bereid is, kunnen de jongeren zaken via de Jongerenraad aankaarten, maar daarnaast wordt jongeren de mogelijkheid geboden om zelf rechtstreeks een initiatiefvoorstel in te dienen. Daarmee geven wij de jongeren dus extra mogelijkheden om een initiatiefvoorstel in te dienen en mee te doen in de provinciale politiek. Overigens ken ik voldoende jongeren die met hun 16 of 17 jaar meer zinnige dingen te vertellen hebben dan ouderen van 60 of 70 jaar. De heer Oldenburger (CU): Nu spreekt u mij niet toe, hoop ik.

7 Staten, 29 okt De heer Engbers: Als ik die indruk heb gewekt, dan spijt mij dat, maar mijn opmerking was voor de gehele zaak bedoeld. Mevrouw De Greef-Moes: De ChristenUnie en de SGP hebben eigenlijk de vraag opgeworpen of wij niet de hand in eigen boezem moeten steken en moeten zeggen dat wij hiermee onszelf een brevet van onvermogen geven. In mijn hart ben ik het daarmee eens. Ik heb er heel lang over zitten dubben. Als je het ideale plaatje schetst, dan zouden wij al onze voelhoorntjes moeten uitsteken in de provincie en alle seintjes moeten opvangen. Sprekend voor mijzelf zeg ik: helaas, ik ben ook maar een mens en kan maar op één plek tegelijk aanwezig zijn. Burgerinitiatieven zijn vaak heel plaatselijk. Ik zou er alles aan willen doen om die initiatieven tot mij te nemen, maar de eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat dit ons als statenlid niet zal lukken. Daarom zien wij dit als een extra aanvulling op ons werk als statenlid om toch alle seintjes binnen te krijgen. Ik kan in reactie op wat namens de PvdA over communicatie is gezegd, verzekeren dat wij vorige week al om de tafel hebben gezeten met de griffie en iemand van de afdeling communicatie om met name het natraject van dit initiatiefvoorstel te bespreken. Wij zijn er optimistisch van uitgegaan dat het wel zal worden aangenomen. Wij hebben gevraagd wat wij dan gaan doen, waar onze verantwoordelijkheden als PS liggen en waar de verantwoordelijkheden liggen van de provincie in het algemeen. Waar het gaat om een stateninitiatief, heeft de griffie gemeld ons te zullen steunen. De afdeling communicatie zal een folder ontwerpen die neergelegd kan worden in bibliotheken en dergelijke. Er zal publicatie plaatsvinden op Overijssel.nl en in andere mooie bladen en dagbladen. Het belangrijkste lijkt mij te zijn dat wij zelf moeten aangeven dat deze mogelijkheid er voor de burger is. Ik weet wel dat dit niet moet in de vorm van een concreet voorstel. Als iemand bijvoorbeeld komt met de klacht dat een huisartsenpost ontbreekt, moeten wij niet zeggen: kom maar met een initiatief. Aangezien het probleem al is gesignaleerd, kan het dan ook rechtstreeks, maar in z'n algemeenheid moeten wij de burgers erop wijzen welke mogelijkheid zij hebben om vi a dit initiatief een voorstel op de agenda van de staten te krijgen. De heer Yildirim (SP): Voorzitter. Nogmaals, wij onderschrijven het belang van dit voorstel om de betrokkenheid van burgers te bevorderen, maar wat ons betreft, gaat het niet aan om de kiesdeler bij de laatste verkiezingen in Overijssel als maatstaf te nemen voor het aantal handtekeningen dat burgers nodig hebben om hier met voorstellen te kunnen komen. Voorstellen van burgers gaan veelal over kleine gebieden en wellicht een enkele keer over geheel Overijssel. Wij hoeven daarbij geen appels en peren met elkaar te vergelijken. Ik zeg daarom nogmaals, dat de indieners hun eigen voorstel bureaucratiseren. Men is voor of tegen burgerparticipatie. Wie voor is, moet ervoor zorgen dat de drempel zo laag mogelijk blijft. Dat is onze insteek. De heer Ranter heeft gezegd dat elk getal arbitrair is. Dat is ook zo. Daarom gaan wij uit van een symbolisch getal. Immers, als het getal van 63 wordt aangenomen, is het nog niet gezegd dat er heel veel burgers met een initiatief komen. Dat moet afgewacht worden. Wij raden de indieners daarom aan met ons amendement mee te gaan. Vervolgens kunnen wij over een jaar evalueren of er inderdaad heel veel initiatiefvoorstellen van burgers zijn gekomen. Mevrouw De Bruin (GL): Ik wil nog even ingaan op twee punten, namelijk op de aantallen en op een opmerking van mevrouw De Greef. Eerlijk gezegd zal het ons worst zijn welk aantal wordt gebruikt. Wij vinden het vooral belangrijk dat burgers door middel van het initiatief het recht krijgen om zaken rechtstreeks te agenderen. Wat ons betreft, maken er zeer veel burgers gebruik van. Wij vinden de drempel van 1500 dan net zo arbitrair als de drempel van 63. In die zin vinden wij dus bijna elk getal acceptabel. Je kunt hoogstens zeggen dat 10 toch wel erg weinig is. Ik vind dus dat het iets is wat je vooral in de praktijk zult moeten ondervinden. Ik zou mij wel kunnen voorstellen dat je voor die 63 gaat. Tegen de heer Yildirim zeg ik: als uw amendement het niet haalt, kan er misschien een burgerinitiatief komen om het aantal te verlagen tot 63. De heer Yildirim (SP): Dat is afgesproken. Mevrouw De Bruin (GL): Dan een ander, meer procedureel punt. Ik heb mevrouw De Greef horen zeggen: wij zijn al bezig met het communicatieplan hiervoor. Dat brengt mij in verwarring. Normaal is het zo dat wij een besluit nemen en dat GS dat voor ons uitvoeren. Wij hebben dan ook de mogelijkheid GS op die uitvoering te controleren. Ik ben geneigd om de taken die zij noemde te beschouwen als uitvoeringstaken. Hoe werkt dat dan nu? Zijn CDA en D66 van nu af aan verantwoordelijk voor de uitvoering van het burgerinitiatief? Of zijn GS er verantwoordelijk voor? Zo ja, dan zullen die de uitvoering op zich moeten nemen. Graag krijg ik een toelichting.

8 Staten, 29 okt De heer Engbers: Wat denkt mevrouw De Bruin zelf? De heer Dijkhuis (LPF): Voorzitter. Mevrouw De Greef zei zo-even dat het veelal gaat om plaatselijk initiatief. Is in dat licht bezien 1500 niet een groot aantal? In veel Nederlandse gemeenten speelt het burgerinitiatief en in heel veel gemeenten heb je slechts 5 tot 25 handtekeningen nodig. In dat licht lijken mij 1500 handtekeningen heel veel. Om met mevrouw De Bruin te spreken, ook ons zal het exacte aantal worst zijn, maar wij hebben een grote voorkeur voor 750. De heer Welten (CDA): Mijnheer Dijkhuis, ik heb uw amendement gelezen. U geeft aan dat u met name de vergelijking met Gelderland van belang vindt. Dat argument wil ik nader wegen. Wat vindt u belangrijker: dat een burger die een initiatiefvoorstel wil doen inwoner is van een provincie met 2 miljoen (Gelderland) of 1,1 miljoen inwoners (Overijssel) dan wel dat die burger in Gelderland én Overijssel daarvoor 1500 handtekeningen nodig heeft? De heer Dijkhuis (LPF): Ik denk dat de drempel even hoog moet zijn. In Gelderland heeft men 1500 stemmen nodig. Dat doortrekkend naar Overijssel kom je op 750. De heer Welten (CDA): Ik begreep dat u zei dat de drempel in beide provincies even hoog moet zijn. Dat vind ik een valide argument. De heer Dijkhuis (LPF): Ik denk dat je in een groep van 2 miljoen inwoners gemakkelijker 1500 handtekeningen bij elkaar krijgt dan in een groep van 1 miljoen. De heer Van Dijk (SGP): Voorzitter. De verdediging van de initiatiefnemers CDA en D66 heeft ons niet kunnen overtuigen. Het voorstel voegt naar onze mening niets, maar dan ook niets toe aan de mogelijkheden die de burgers nu hebben om bepaalde zaken te agenderen. Wat de jongeren betreft, hebben wij geen behoefte aan het amendement dat de ChristenUnie heeft ingediend. Als er een jongere belt met een bepaald probleem zal de vraag aan de jongere niet zijn: hoe oud ben je eigenlijk? Zeventien jaar? Dan moet je volgend jaar nog maar eens bellen. Het gaat om de aard van het probleem. Als het probleem relevant is, neem je het mee. Dat kristalliseert zich vanzelf wel uit. Jongeren zullen de fractie van de SGP niet bellen met het verzoek om het vergroten van de mogelijkheden van discoavonden in de provincie te agenderen. Dat zullen zij vragen aan fracties die deze wens helaas wel zullen ondersteunen. Nogmaals, voorzitter, het voegt niets toe. Het is eigenlijk, zoals de heer Oldenburger het noemde, een brevet van onvermogen van een overheid die in verwarring is omdat grote groepen burgers zich van haar hebben afgekeerd of gaan afkeren. Op deze manier wil de overheid die er een beetje krampachtig bij houden. Ik vond het wel aardig dat mevrouw De Greef zei: als ik mijn hart laat spreken, ben ik het eigenlijk met de SGP en de ChristenUnie eens. Ik zou bijna zeggen: mevrouw De Greef, laat uw hart spreken, trek het voorstel in en maak bekend in Overijssel dat er hier 63 statenleden zijn die oog willen hebben voor de problemen van de inwoners van Overijssel, daarvoor openstaan en een kloppend hart hebben voor de problemen, vooral wat de kwetsbare groepen betreft. De heer Yildirim zegt dat wie voor burgerparticipatie is, voor dit voorstel is. Ik sluit dit betoog af met de opmerking: de SGP is voor burgerparticipatie en daarom tegen dit voorstel. De heer Engbers: Voorzitter. De heer Van Dijk zegt: wij hebben het eigenlijk helemaal niet nodig. Het is waar dat de mensen gelukkig alle partijen die hier in de staten vertegenwoordigd zijn en alle personen hier in de zaal kunnen bereiken, maar wij moeten ons realiseren dat slechts 52% van de kiezers is gaan stemmen, wat betekent dat wij niet iedereen weten te bereiken. Burgers kunnen denken: ik heb een goed voorstel, maar ik wil dat niet via een politieke partij doen, want die heeft waarschijnlijk toch een andere mening of het duurt me langs die weg veel te lang. Die burgers krijgen nu de mogelijkheid om hun eigen verantwoordelijkheid te nemen en in deze zaal te zeggen: dit moet hier worden besproken; dit gaat ons aan. Wij kunnen dan zeggen dat wij het er van harte mee eens zijn. Ik denk dat het alleen maar steun verdient dat er nu een extra weg wordt geboden. Wat de drempel betreft het volgende. Stel dat iemand in Eibergen en iemand in Haaksbergen een burgerinitiatief willen nemen over de N18, dan hebben zij daarvoor allebei 1500 handtekeningen nodig. Dat geeft helderheid en gelijkheid. Mevrouw De Bruin (GL): Het is maar net welk voorbeeld je gebruikt. Je kunt ook kijken naar Kampen en Emmeloord. De heer Engbers: Ik sluit aan bij de gemaakte vergelijkingen met Gelderland.

9 Staten, 29 okt De heer Dijkhuis (LPF): Als je het afmeet aan het aantal kilometers van de N18 in Overijssel en in Gelderland, dan klopt die berekening ook al niet. De voorzitter: Volgens mij krijgen wij nu heel bijzondere berekeningsmethodieken. Mevrouw De Greef-Moes: Mijnheer Van Dijk, ik blijf mijn hart laten spreken. Ik lees graag sprookjes, maar geloof er niet in. Ik weet dat wij niet kunnen uitgaan van de ideale situatie. Nogmaals, dit is ter ondersteuning en ik hoop dat dit behulpzaam kan zijn bij het toewerken naar een situatie in de toekomst zoals u die wenst. Wij hebben nog niks op papier gezet over de communicatie. Ik heb alleen willen aangeven dat voor ons als initiatiefnemers de communicatie in het natraject heel belangrijk is. De uitvoering zal zeker voor het grootste gedeelte in handen van GS liggen. Wij hebben er even over zitten brainstormen waar onze taak ligt en waar die van anderen. Onze taak ligt met name in de mond tot mond-reclame om het zo maar even te noemen. Wij zullen inderdaad moeten controleren of de communicatie met buiten goed gaat. De voorzitter: Ik zag overigens gedeputeerde Ranter ja knikken toen u het over de uitvoering had. Ik kreeg daardoor de indruk dat het college van GS dat als vanzelfsprekend beschouwt. De heer Van Dijk (D66): Ik wijs mevrouw De Bruin erop dat wij niet moeten vergeten dat wij als staten zelf bezig zijn met het communicatiebeleid dat, om in de woorden van de heer Kristen te treden, nog niet is ingedaald. Wel denken wij op dit moment heel actief met elkaar na over hoe je als staten zelf naar buiten toe kunt communiceren. In stemming komt het amendement van de ChristenUnie tot wijziging van artikel 3. De voorzitter: Ik constateer dat het amendement is verworpen met drie stemmen voor. In stemming komt het amendement van de SP tot wijziging van het aantal 1500 in 63. De voorzitter: Ik constateer dat het amendement is verworpen met zes stemmen voor. In stemming komt het amendement van de LPF tot wijziging van het aantal 1500 in 750. De voorzitter: Ik constateer dat het amendement is verworpen met zes stemmen voor. Het voorstel wordt zonder stemming aangenomen, met de aantekening dat de fractie van de SGP geacht wenst te worden ertegen te hebben gestemd. Vaststellen van de agenda Gedeputeerde Klaasen: Voorzitter. Op de agenda staat de startnotitie over de precarioheffing voor benzinebrandstofstations. Ik heb in de commissie gemeld dat ik in de geest van de beraadslagingen die wij daar over de notitie hebben gevoerd een aantal acties heb ondernomen. Dat betekent dat de startnotitie die daar lag in feite niet meer de basis is voor verder handelen. Ik stel dan ook voor, mij toe te staan de notitie terug te nemen en mij te mandateren om verder te gaan met een nieuwe startnotitie die wij eind dit jaar/begin volgend jaar in de commissie zullen brengen. Overeenkomstig dit voorstel wordt besloten. De agenda wordt voor het overige vastgesteld overeenkomstig het concept. Vragenuur De voorzitter: De heer Oostra heeft gemeld mondelinge vragen te willen stellen over de combitunnel Nijverdal. Toevallig is over dit onderwerp eerst een vraag ingediend langs de schriftelijke weg. Voor het presidium is dit een leermoment, zoals dat heet, omdat het probleem is of bij het toelaten van mondelinge vragen over een onderwerp waarover al schriftelijke vragen zijn gesteld recht wordt gedaan aan de steller van de schriftelijke vragen. Wij hebben geconcludeerd dat dit eigenlijk niet het geval is. Wij willen ernaar toe werken dat in de toekomst altijd de eerste vragensteller het eerst aan bod komt, of hij nu schriftelijke of mondelinge vragen heeft voorgelegd. Voor vandaag hadden wij hiervoor geen procedure.

10 Staten, 29 okt Daarom geef ik de heer Oostra nu het woord en zal ik daarna de heer Knoeff de gelegenheid geven ons in het kort zijn vraag te melden. Combitunnel Nijverdal De heer Oostra (CU): Voorzitter. Vorig jaar is in de gemeente Nijverdal de nodige onrust ontstaan toen bekend werd dat in plaats van een combitunnel een zogenaamde open tunnelbak zou worden gerealiseerd die 1,20 tot 1,70 meter boven het maaiveld uit zou komen. In Nijverdal is daarop actie gevoerd, waarbij actiecomité en raadsleden gezamenlijk naar Den Haag zijn getogen en aldaar een succesvol pleidooi hebben gevoerd onder de leden van de Tweede Kamer. Dat had tot resultaat dat de voltallige Tweede Kamer achter de motie-oplaat ging staan om alsnog 50 miljoen euro voor de combitunnel vrij te maken op het infrastructuurfonds, zodat in 2007 zou kunnen worden begonnen met realisatie van de combitunnel in plaats van een open tunnelbak. Opnieuw is nu in de Tweede Kamer en in de media onrust waar te nemen: het blijkt dat de minister de toegezegde 50 miljoen euro geheel en al heeft wegbezuinigd waardoor niet alleen de leden van de Tweede Kamer, maar ook de inwoners van Nijverdal weer terug bij af zijn. Dit gezwabber over de combitunnel in Nijverdal lijkt mij ongezond en ongewenst. Kan de gedeputeerde mij zeggen of mijn informatie juist is en, zo ja, mogen wij stappen van hem verwachten met de bedoeling een heroverweging over dit onderwerp los te krijgen van de minister? Of heeft hij zelf al de nodige stappen daartoe ondernomen? De heer Knoeff (CDA): Voorzitter. De inleiding van onze vragen is ongeveer gelijk aan wat door de heer Oostra is verwoord. Onze vragen zijn: Is het college op de hoogte van deze ontwikkelingen? Wat zijn de consequenties voor het gehele traject, zowel in kwaliteit wat de leefbaarheid betreft als in tijd en geld gemeten? Overweegt uw college initiatieven teneinde die 50 miljoen aan het totale budget toegevoegd te krijgen? Welke initiatieven denkt uw college nog meer te nemen? Immers, er zijn meer wegen die naar Rome leiden. Gedeputeerde Klaasen: Voorzitter. Het is goed te weten wat de positie is van de motie die door de Tweede Kamer is aangenomen. De Overijsselaar Oplaat heeft destijds veroorzaakt dat de motie in de Tweede Kamer is aangenomen. Dat gebeurde onder het bewind van minister De Boer van het vorige kabinet. Die heeft destijds al tegen de Kamer gezegd: ik weet niet of ik wel middelen kan vinden om deze motie uit te voeren, maar ik zal mij daarvoor inspannen. Dat betekent dat formeel die 50 miljoen euro nooit in een begroting heeft gestaan van welke minister dan ook. Op verzoek van de Kamer heeft minister Peijs de Kamer een brief gestuurd als bijlage bij haar begroting. Daarin heeft zij gemeld dat zij geen kans ziet om de motie van de VVD uit te voeren. Dat betekent dat de 50 miljoen niet beschikbaar is, noch beschikbaar komt voor Nijverdal eigenlijk moet ik zeggen voor Hellendoorn tenzij de Kamer er de komende tijd nog een punt van maakt. Zoals bekend zijn er los van die 50 miljoen nog andere problemen inzake de weg van Almelo naar Zwolle. Deze 50 miljoen zou een mooie bijdrage zijn geweest voor de oplossing daarvan. Wij zitten behoorlijk voor het blok als provincie die een zeer belangrijke rol heeft om die weg daar de komende jaren te krijgen. Wij hebben een aantal acties ondernomen. Wij hebben afspraken gemaakt bij het ministerie. Ik ga volgende week naar de directeur-generaal. Rijkswaterstaat Oost-Nederland kan een bezoek verwachten. Op 17 november hebben wij een gesprek met de minister. Dit onderwerp zal onderdeel uitmaken van dat gesprek. Want uiteindelijk heeft ook Rijkswaterstaat, dus de minister, zich ingezet om te komen tot een oplossing voor alles wat te maken heeft met de verbinding tussen Almelo en Zwolle. In de vorige statenperiode had gedeputeerde Bennink nogal wat zorgen over het feit dat die 50 miljoen euro via een motie boven tafel was gekomen, omdat het wel eens zo kon zijn dat men de minister hiermee voor de voeten zou lopen. Mogelijk wordt met het wegstrepen van deze 50 miljoen de hele afspraak die in het verleden met de minister is gemaakt om de weg in één keer aan te pakken, ter discussie gesteld. Ik zal mij sterk maken om in ieder geval die zaken waarover, ook financieel gezien, overeenstemming is, zoals de omleiding vanaf de A35 bij Almelo t/m Wierden, via een contract met de minister veilig te stellen, zodat het werk daaraan kan beginnen. Vervolgens zullen wij de komende tijd heel hard gaan werken om alle problemen die er rond de combitunnel bestaan in kaart te brengen. Mogelijk hebben wij veel meer geld nodig dan die 50 miljoen. Het gaat er dus niet zozeer om, die 50 miljoen boven tafel te houden als wel om de problematiek die daar ligt bij de minister op het bordje te leggen en ook tot de hare te maken. De heer Oostra (CU): Voorzitter. Ik heb begrepen dat men in Nijverdal bericht heeft gekregen dat die 50 miljoen op de begroting was gezet. Vandaar de verontwaardiging en de vraag of dat dan zomaar weer van de begroting afgehaald kan worden.

11 Staten, 29 okt De heer Knoeff (CDA): De gedeputeerde zegt dat wij wellicht nog meer dan 50 miljoen nodig hebben. Ligt dat in elkaars verlengde of overvragen wij het ministerie dan? Gedeputeerde Klaasen: In de loop van de tijd is duidelijk geworden dat de tunnelvariant ook een aantal veiligheidsproblemen in zich draagt. Er is een nieuwe tunnelwet op komst waarin nog veel meer eisen worden gesteld aan de veiligheid, dus de constructie van tunnels. Dat is een van de redenen waarom die 50 miljoen als zij er al waren absoluut niet voldoende zouden zijn. In die zin hebben wij dus veel meer dan 50 miljoen nodig. Dit bedrag staat dus niet op de begroting en heeft er ook nooit op gestaan. Het bedrag is genoemd in een motie van de Kamer met een Kamerbrede opdracht aan de minister om die 50 miljoen voor Nijverdal/Hellendoorn beschikbaar te stellen. Ik heb al gezegd dat de minister de vrijheid heeft om de motie niet uit te voeren, al levert hem of haar dat een probleem met de Kamer op. Dat probleem is er nu. Wij proberen via onze lijnen naar Den Haag helder te krijgen of er Kamerleden zijn die bereid zijn om hiervoor het hoofd boven het maaiveld uit te steken en het debat met de minister aan te gaan, want het is natuurlijk wel een beetje een kwestie van onbehoorlijk bestuur. De voorzitter: Die 50 miljoen staat niet in het MIT. De politieke discussie over het MIT moet nog worden gevoerd. Ik denk dat dat het moment is waarop het er echt politiek op aan komt. De heer Knoeff (CDA): Worden wij op de hoogte gebracht van het resultaat van de activiteiten die de gedeputeerde gaat ondernemen, het bezoek aan de directeur-generaal en de minister enzovoort? Ik zie de gedeputeerde knikken en dank hem voor deze bevestiging. Ingekomen stukken Overeenkomstig de op de agenda vermelde voorstellen wordt besloten. Diversen Invoering WGR+ in kaderwetgebied Twente. De voorzitter: Het gaat om de reactie die de minister heeft gevraagd van de regio. De regio moet ook de provincie gehoord hebben, die dus ook een eigen standpunt heeft in te nemen. De heer Welten (CDA): Voorzitter. Aan de orde is een standpuntbepaling over een gezamenlijke reactie van GS en het DB van de regio Twente aan de minister over het voornemen tot beëindiging van de kaderwet en invoering van de WGR+, met name voor zeven kaderwetgebieden waaronder Twente. Dat wij dit punt nu op de agenda hebben staan, is in eerste instantie en dat benadruk ik op initiatief van PS zelf. Dat geldt ook voor de manier waarop wij het gaan bespreken. Als het aan GS had gelegen, zou het hier niet zijn besproken, maar zou zijn volstaan met een behandeling in een extra vergadering op 8 oktober van de commissie Economie en bestuur, eventueel gemandateerd door PS om een uitspraak te doen. Onze fractie beschouwt de procedure die GS wilden volgen en hun communicatie met de staten als een taxatiefout van het college bij een historisch beladen dossier. Dat er een gezamenlijke reactie is, wordt door ons op zich positief gewaardeerd, maar die reactie ruikt naar compromis en bevat onzorgvuldigheden, zelfs tegenstrijdigheden wat de taken betreft, neergelegd in de bijlage bij de brief. Dit is voor onze fractie en andere fracties eens te meer een reden om hierover een debat in de staten te willen voeren, met als doel om vanuit de staten heldere kaders aan GS mee te geven voor het vervolgtraject. Wij willen een richtsnoer meegeven voor het overleg met de bestuurlijke partners dat vooral over inhoud en zo min mogelijk over structuur dient te gaan. Verschillende fracties hebben daartoe gezamenlijk een motie voorbereid die statenbreed is ondertekend. Deze zal ik aan het eind van mijn bijdrage aan u overhandigen, voorzitter. Eerst ga ik in op de visie van mijn fractie op dit punt. Het CDA staat voor een goede samenwerking tussen de drie overheidslagen in ons Nederlandse staatsbestel (het Huis van Thorbecke) op basis van een heldere rolverdeling. Hulpconstructies zijn denkbaar uit effectiviteits- en efficiencyoverwegingen, maar het beginsel van democratische legitimatie vraagt om een extra bewijslast bij hulpstructuren, die overigens minder zwaar weegt bij uitvoerende taken. Met de WGR+ wordt beoogd verplichtende samenwerking tussen gemeenten, met name in stedelijke gebieden, mogelijk te maken. Dat is een onderdeel van het landelijke CDA-programma. Wij zijn er dus zeker niet tegen. Het CDA heeft het beginsel van subsidiariteit hoog in het vaandel. Dat betekent dat overheidstaken in beginsel zo dicht mogelijk bij de burger moeten worden gebracht. Daarnaast hechten wij eraan, in te brengen dat het provinciale onderhandelingsakkoord Ruimte voor actie eveneens richting