Verordening op de Burgeragendering en het Burgerinitiatief gemeente Utrecht 2018

Transcriptie

1 Initiatiefvoorstel Opgesteld door Kenmerk Vergaderdatum Portefeuille Geheim Has Bakker (raadslid D66) september (aanbieding) Wijkgericht werken en participatie Nee Verordening op de Burgeragendering en het Burgerinitiatief gemeente Utrecht 2018 Het raadslid Has Bakker (D66) stelt de raad voor het volgende te besluiten: De initiatiefnemer, Has Bakker (raadslid D66) Conclusie commissie

2 Bijlagen Voorstel: Initiatiefvoorstel Verordening op de burgeragendering en het burgerinitiatief 2018 Bijlage: Verordening op de burgeragendering en het burgerinitiatief 2018 Bijlage: Toelichting op de Verordening op de burgeragendering en het burgerinitiatief 2018 Bijlage: Verzoekformulier burgeragendering Bijlage: Format burgerinitiatief Bijlage: Verzoekformulier burgerinitiatief Eerdere besluitvorming Verordening op het burgerinitiatief 2015 Uitvoering Informeren over invoering instrument Burgeragendering en aangepaste procedure Burgerinitiatief via gemeentelijke communicatiemiddelen.

3 Context Onze lokale democratie is geen kijksport. Iedere Utrechter zou moeten kunnen meedenken, meedoen en meebeslissen over de belangrijke keuzes in haar of zijn leven en omgeving. De democratie krijgt meer kracht en energie wanneer zo veel mogelijk Utrechters er actief aan deelnemen: bewoners weten en kunnen meer dan 4000 ambtenaren, 45 raadsleden, 7 wethouders en 1 burgemeester. Het doel van dit initiatiefvoorstel is de betrokkenheid van inwoners bij de Utrechtse democratie te verbreden en te versterken. Dit initiatiefvoorstel stelt het volgende voor: ten eerste de invoering van de burgeragendering, en ten tweede een verduidelijking van de procedure voor het indienen van burgerinitiatieven. In de bij dit voorstel opgenomen verordening zijn zowel de burgeragendering als het burgerinitiatief opgenomen. Met dit initiatiefvoorstel blijft geborgd waarvoor raadsleden gekozen zijn: als vertegenwoordigers van de bevolking eigenstandig besluiten aannemen of afwijzen. Utrechters hebben momenteel verschillende manieren om invloed uit te oefenen op de Utrechtse politieke arena. Eens in de vier jaar brengen inwoners hun stem uit tijdens de gemeenteraadsverkiezingen. Daarnaast voelen Utrechters zich soms zo betrokken bij een bepaald onderwerp dat zij raadsleden rechtstreeks benaderen met hun wensen of ideeën. Bijvoorbeeld door het gesprek aan te gaan, een brief te sturen, een petitie in te dienen of gebruik te maken van het inspreekrecht bij een raadsinformatiebijeenkomst. Inwoners van de gemeente Utrecht hebben ook al de mogelijkheid om een burgerinitiatief ter besluitvorming aan de gemeenteraad voor te leggen. Ten slotte bestaat er de mogelijkheid tot een raadgevend referendum over een genomen raadsbesluit. Deze instrumenten staan overigens los van de vele Utrechters die via maatschappelijke initiatieven onze stad dagelijks mooier maken. In het hierboven geschetste pallet ontbreekt de mogelijkheid om als groep bewoners zélf rechtstreeks een onderwerp te agenderen in de raad. Hierom wordt in dit initiatiefvoorstel de burgeragendering geïntroduceerd, waarmee een groep van 100 bewoners een onderwerp op de agenda van een raadscommissie en/of raadsinformatiebijeenkomst kan krijgen. Met de burgeragendering vervult de raad, nog meer dan voorheen, zijn rol als agora van de stad: de plek waar het debat gevoerd wordt en de politiek haar mening geeft over een onderwerp dat voor de stad belangrijk is. Diverse andere gemeenten in Nederland zetten het instrument van de burgeragendering in, waaronder Almere. 1 Dit nieuwe instrument maakt het politieke debat nog meer toegankelijk voor de stad. Voor raadsleden betekent dit dat zij bewoners met de invoering van dit instrument helpen om onderwerpen zelf aanhangig te maken zonder hun tussenkomst of bemiddeling. Het is vervolgens aan de verschillende fracties om te besluiten of - en zo ja: hoe - zij na bespreking van het onderwerp tijdens een raadscommissie en/of raadsinformatiebijeenkomst in politieke zin het onderwerp verder willen brengen. Dit kan bijvoorbeeld een ingediende motie zijn. Een belangrijke voorwaarde voor succes is de begeleiding die de indieners van een burgeragendering vanuit de griffie krijgen. Het burgerinitiatief is geregeld in een verordening die is vastgesteld in In deze verordening staat o.a. wat een burgerinitiatief is, aan welke vereisten het moet voldoen en hoe de raad met een burgerinitiatief omgaat. Een burgerinitiatief kent een hogere drempel (250 geldige steunbetuigingen) en is gericht op besluitvorming door de raad. De voorgestelde nieuwe verordening is gebaseerd op de modelverordening van de VNG voor burgerinitiatief, is eenduidiger, waardoor misverstanden over de interpretatie worden voorkomen, en toegesneden op de Utrechtse praktijk. Voorgesteld wordt de toegankelijkheid tot dit instrument te verbreden door de leeftijdsgrens te verlagen van 14 naar 12 jaar, zoals ook voor de burgeragendering wordt voorgesteld. De verdere strekking van beide verordeningen (2015 en 2018) zijn wat betreft het burgerinitiatief gelijk. 1 Een voorbeeld van een recente agendering van een burgeractiviteit, zoals de burgeragendering in Almere heet, is het voltooien van Villawijk Vogelhorst 2 (juni 2018). De bewoners van Vogelhorst 2 vroegen de hulp van de gemeenteraad om de gemeente Almere te bewegen aan de gewekte verwachtingen van de bewoners van Vogelhorst 2 tegemoet te komen. Zij wilden dat de al jarenlang braakliggende kavels weer in de verkoop werden genomen. Naar aanleiding van de bespreking tijdens de Politieke Markt in juli 2018 is een motie in de raad aangenomen om percelen in de wijk Vogelhorst alsnog via Particulier Opdrachtgeverschap uit te geven.

4 Beslispunt De initiatiefnemer stelt de raad voor het volgende te besluiten: Argumenten 1.1 De nieuwe verordening introduceert het instrument burgeragendering en maakt de procedure voor burgerinitiatief eenduidiger. De huidige verordening op het burgerinitiatief dateert van Deze verordening wijkt op onderdelen af van de modelverordening van de VNG. Bovendien wijkt de manier van behandelen van een burgerinitiatief in de praktijk af van de wijze waarop dit in de verordening is opgenomen. De nieuwe verordening voorkomt misverstanden omdat deze minder open staat voor interpretatie. Dit komt de helderheid voor inwoners, raads- en collegeleden ten goede. Deze nieuwe verordening volgt het model van de VNG voor burgerinitiatief en de Almeerse verordening voor burgeractiviteit (hier genoemd burgeragendering), toegesneden op de wijze waarop dit in Utrecht wordt behandeld. 1.2 De nieuwe verordening biedt laagdrempelige toegang tot het politieke proces. In Utrecht wordt waarde gehecht aan laagdrempeligheid en toegankelijkheid van het politieke proces. Met het invoeren van de burgeragendering wordt de agenda van de gemeenteraad meer toegankelijk. Voor een burgeragendering zijn minder steunbetuigingen nodig dan voor een burgerinitiatief - namelijk 100 bij een burgeragendering en 250 bij een burgerinitiatief. Daarnaast is de voorbereiding voor initiatiefnemers bij een burgeragendering minder omvangrijk dan bij een burgerinitiatief. 1.3 De nieuwe verordening breidt het aantal instrumenten voor bewoners om een vraagstuk of thema te agenderen bij de gemeenteraad uit. Met deze verordening neemt het aantal instrumenten voor bewoners om een vraagstuk of thema in een geschikte vorm op de agenda van de raad te krijgen toe. Naast telefonisch of schriftelijk contact, de uitnodiging aan de raad om langs te komen, het meepraten in een raadsinformatiebijeenkomst, de e-petitie en het burgerinitiatief is er een nieuw instrument, namelijk de burgeragendering. De keuzemogelijkheden voor een geschikt instrument nemen hiermee voor inwoners toe en de lokale democratie wordt verrijkt. Kanttekeningen 1.1 Teleurstelling bij indieners wanneer de uitkomst van hun agendering of initiatief niet leidt tot de door hen gewenste uitkomst Het kan voorkomen dat de uitkomst van de deliberatie in de raad voor de indieners van een burgeragendering of burgerinitiatief niet bevredigend is. Dit kan leiden tot teleurstelling en tot minder in plaats van meer betrokkenheid bij de lokale democratie. Goede communicatie over, en begeleiding van de burgeragendering en/of het burgerinitiatief zijn daarom belangrijk om realistische verwachtingen te wekken. Beslispunt Argumenten 2.1 Met de inwerkingtreding van de nieuwe verordening kan de Verordening op het burgerinitiatief 2015 worden ingetrokken.

5 Raadsbesluit Opgesteld door Raadsorganen, Graaff, P. de (Petra) Zaaknummer 0000 Vergadering Gemeenteraad Vergaderdatum 1 november 2018 Jaargang en nummer 2018, nr. 78 Portefeuille Wijkgericht werken en participatie Verordening op de Burgeragendering en het Burgerinitiatief gemeente Utrecht 2018 Besluit Aldus besloten in de vergadering van de raad, gehouden op 1 november 2018, De griffier De voorzitter gemeenteraad mr. M. van Hall mr. J.H.C. van Zanen