5.4. Boekverslag door B woorden 2 juni keer beoordeeld. Maatschappijleer. Inhoudsopgave

Transcriptie

1 Boekverslag door B woorden 2 juni keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inhoudsopgave - Inleiding - Samenvatting verkiezingsstrijd - Artikelen - Bronvermelding Inleiding Verkiezingen We leven in Nederland. In Nederland neemt de politiek een belangrijke plaats in. We hebben hier een democratie. De burgers hebben dus het recht om te stemmen bij verkiezingen. Elke vier jaar mogen Nederlanders die achttien jaar en ouder zijn stemmen. Als je in Nederland woont mag je stemmen voor de volgende dingen: - Gemeenteraad (volksvertegenwoordiging in alle 550 gemeenten) - Provinciale Staten (volksvertegenwoordiging in elke provincie) - Europees Parlement (volksvertegenwoordiging in de EU) - Tweede kamer (volksvertegenwoordiging in het parlement) Parlement Wat doet het parlement (eerste en tweede kamer)? - controleren van de regering - wetgeving Controleren van de regering Het parlement controleert de regering (koningin en ministers). Zij zijn dus verantwoording schuldig aan het parlement. Om de regering te kunnen controleren beschikken de eerste en de tweede kamer over een aantal rechten: - Het recht om een enquête in te stellen - Het recht om een interpellatie (spoeddebat) te houden Pagina 1 van 5

2 - Het recht om mondelijke en schriftelijke vragen te stellen aan de regering - Het recht om een motie in te dienen Wetgeving Het parlement heeft ook op het gebied van de wetgeving een aantal rechten: - Begrotingsrecht - Recht van initiatief - Recht van amendement Als er een wetsvoorstel wordt ingediend doorloopt dat een bepaald traject: - De regering maakt een wetsvoorstel (in de praktijk doen ambtenaren dat) - De regering zendt het voorstel naar de tweede kamer. De hele tweede kamer geeft dan zijn oordeel over het wetsvoorstel. Ze stemmen dan over de ingediende amendementen. - Als in de tweede kamer een meerderheid voor heeft gestemd, gaat het voorstel door naar de eerste kamer. De eerste kamer mag geen wijzigingen meer aanbrengen in het voorstel, alleen de nieuwe wet aannemen of afwijzen - Als de eerste kamer de nieuwe wet aanneemt, wordt deze door de betreffende ministers en de koningin ondertekent. Politieke partijen in Nederland In Nederland bestaan verschillende partijen. We kunnen ze indelen. Er zijn linkse en rechtse partijen. Linkse partijen vinden dat de verhouding tussen rijk en arm te groot is. Zij willen dan ook dat de rijken de zware lasten moeten dragen, onder andere meer belasting betalen, waardoor de armen het beter krijgen. Linkse partijen komen meer op voor het milieu dan rechtse partijen. Linkse partijen willen dat de overheid zich actief bemoeit met alles. Rechtse partijen willen juist zo min mogelijk overheidsbemoeienis en willen veel vrijheid. De belangrijkste partijen in de tweede kamer: CDA (Christen Democratisch Appel) - Staat in het politiek midden - Gezin vormt de basis van onze samenleving - Mensen moeten meer voor elkaar zorgen, ze kunnen pas een beroep doen op de overheid als hun familie of vrienden hen onvoldoende kunnen helpen - Vrouw mag niet alleen beslissen over abortus - Ouders zijn zelf verantwoordelijk voor goede kinderopvang D66 (Democraten 66) - Staat iets links van het midden Pagina 2 van 5

3 - Opgericht in 1966 omdat de Nederlandse politiek vast was gelopen - Mensen moeten meer betrokken worden bij de politiek. Burgers moeten de burgemeester rechtstreeks kunnen kiezen en in een referendum hun mening kunnen geven over belangrijke besluiten - Gevangenisstraffen moeten, waar mogelijk, worden vervangen door alternatieve straffen - Burgers moeten direct de minister-president kunnen kiezen, die vervolgens zijn eigen ministers aanwijst PvdA (Partij van de Arbeid) - Staat links van het midden, is een socialistische partij. - Kennis, macht en inkomen moeten eerlijk worden verdeeld - De overheid moet de economie sturen om massale werkloosheid tegen te gaan - Lage inkomens moeten sneller stijgen dan de hoge inkomens - Buitenlanders die langer dan vijf jaar legaal in ons land verblijven, moeten kiesrecht krijgen voor alle politieke organen. Groen Links - Staat links van de PvdA. Is in 1989 ontstaan door het samengaan van 3 kleine partijen. - Bescherming van het milieu is belangrijk, werd daarom lange tijd een one-issue partij genoemd - Bedrijven moeten worden gedwongen schoner te produceren - Voorstander van het matigen van de economische groei en bezuinigingen op defensie-uitgaven - Gratis openbaar vervoer als alternatief voor de auto - Homoseksuele relaties moeten dezelfde wettelijke status krijgen als heteroseksuele relaties VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie) - Staat rechts van het midden. Is een liberale partij. - Voor persoonlijke en economische vrijheid van mensen en bedrijven - De overheid moet zo min mogelijk ingrijpen in de samenleving, zodat de persoonlijke en economische vrijheid niet wordt aangetast - Groot voorstander van bezuinigingen op overheidsuitgaven - Grote inkomensverschillen zijn toegestaan - Autobezitters moeten niet extra zwaar belast worden voor de luchtvervuiling Samenvatting verkiezingsstrijd We begonnen met artikelen verzamelen van 16 december. We moesten elke dag een artikel hebben, tot en met 23 januari. De ontwikkelingen in de verkiezingsstrijd is heel goed te zien in de artikelen. De eerste artikelen zijn van ruim een maand voor de verkiezingen. Toen was er nog niet echt sprake van een verkiezingsstrijd, maar meer van een terugblik op het afgelopen kabinet. Er werd teruggekeken op de fouten van het vorige kabinet en welke wetsvoorstellen er werden geaccepteerd of afgewezen. Hoe dichter Pagina 3 van 5

4 we bij januari komen, hoe meer je ziet dat de partijen elkaar zwart maken of zelfs onderuit halen. Op 31 december staan de eerste voorspellingen al in de kranten. CDA aan kop met 45 zetels, gevolgd door de PvdA met 30 zetels en daarna de VVD met 28 zetels. In de week hierna blijkt dat CDA en VVD samen willen regeren. Zo vallen ze bijvoorbeeld samen de SP aan. In de periode van 8 tot 12 januari blijkt dat de coalitie CDA en VVD waarschijnlijk niet gaat lukken. Het begint er zelfs op te lijken dat Wouter Bos van de PvdA meer zetels krijgt dan dat iedereen verwacht had. Hoeveel meer precies is nog niet duidelijk; misschien wel de meeste. Aangezien dit risico bestaat willen de andere partijen weten wie de eventuele premier van PvdA is. Als de peilingen aangeven dat PvdA een goede kans maakt om de grootste partij te worden maakt Wouter Bos toch bekend dat Job Cohen de premier is. In het slotlijsttrekkersdebat is er een flinke strijd gaande tussen Bos en Balkenende. De laatste peiling geeft aan dat PvdA de grootste partij is met 43 zetels, gevolgd door CDA met 41 zetels en daarna de VVD met 28 zetels. Een coalitie CDA en VVD is geen meerderheidscoalitie en dus niet mogelijk. De uiteindelijke verkiezingsuitslag ziet er als volgt uit: CDA: 44 zetels PvdA: 42 zetels VVD: 28 zetels SP:9 zetels Gr.L.: 8 zetels LPF: 8 zetels D66: 6 zetels CU: 3 zetels SGP: 2 zetels LN: 0 zetels Zoals duidelijk te zien is, is een meerderheidcoalitie CDA en VVD niet mogelijk. Aangezien de CDA de grootste partij is, is het haar taak om nu te kijken naar een goede kabinetsformatie. Een coalitie CDA en PvdA is wel mogelijk maar niet echt denkbaar omdat het CDA naar rechts neigt en het PvdA naar links. Het is nu dus maar afwachten wat er voor coalitie ontstaat. Bronvermelding Ik heb voor mijn praktische opdracht van verschillende hulpmiddelen gebruik gemaakt: - Verschillende kranten, waaronder: - Trouw - Telegraaf - Algemeen Dagblad Pagina 4 van 5

5 - De Volkskrant - Het internet, waaronder: Pagina 5 van 5