Een punt achter schooluitval Voortgangsverslag 2014, VSV Stedendriehoek

Transcriptie

1 Een punt achter schooluitval Voortgangsverslag 2014, VSV Stedendriehoek Digitaal Doorstroom Dossier: nu in de hele regio gebruikt Hoe worden de plusgelden ingezet? Voorbeelden uit VO en MBO De kwalificatiedriehoek: schakel tussen school en werkveld STEDENDRIEHOEK VSV VOORTIJDIG SCHOOL VERLATEN

2 VSV Stedendriehoek zet zich in om voortijdig schoolverlaten in de regio Apeldoorn, Deventer, Zutphen en omstreken te voorkomen. Alle scholen voor Voortgezet Onderwijs en Middelbaar Beroepsonderwijs maken deel uit van dit samenwerkingsverband. Het regionale VSV-programma biedt middelen waarmee scholen uitval concreet kunnen tegengaan. Het ministerie van OCW ondersteunt deze maatregelen met een subsidie. Bent u geïnteresseerd in de mogelijkheden? Het programmateam van VSV Stedendriehoek helpt u graag verder. Programmateam Piet Terpstra Programmamanager VSV. (088) , (06) , p.terpstra@vsvstedendriehoek.nl Jory Plekkenpol Secretariaat VSV Stedendriehoek. (088) , j.plekkenpol@aventus.nl Grethe Heshusius Projectleider voor verzuimbestrijding bij 18+ en preventie van uitval bij BBL-2. g.heshusius@vsvstedendriehoek.nl Nanke Kraehe Projectleider voor MBO-maatregel 2 Plusvoorzieningen overbelasten en voor maatregel 1 (scholingen, LTB voor BOL-2, indoorklas en VAVO). n.kraehe@vsvstedendriehoek.nl Valentijn van Waalwijk Projectleider voor activiteiten in het VO, zoals studie- en beroepskeuze en maatwerktrajecten voor overbelasten. v.vanwaalwijk@vsvstedendriehoek.nl Mária van Oorschot Projectleider voor de VO-maatregel 1B: het Digitaal Doorstroom Dossier. maria@mariavanoorschot.nl Sonja van der Schaaf Projectleider voor de terugkeergesprekken. s.vanderschaaf@aventus.nl Doetie van der Wal RMC-coördinator en projectleider voor maatregel 5 (kwetsbare jongeren). d.wal@apeldoorn.nl Bezoekadres VSV Regio Stedendriehoek Laan van de Mensenrechten VZ Apeldoorn Postadres Postbus AJ Apeldoorn (088)

3 Een punt achter schooluitval Het gaat goed met het voortijdig schoolverlaten (VSV) in de regio Stedendriehoek. Dat wil zeggen: er zijn steeds minder jongeren onder de 23 jaar die zonder startkwalificatie de school achter zich laten. In het schooljaar waren het er nog 1169, terwijl over het afgelopen jaar de voorlopige telling op 659 uitkomt. Die daling is niet vanzelf ontstaan. Het is ook niet één effectieve actie geweest die dit heeft veroorzaakt. Scholen voor VO en MBO in de regio Stedendriehoek hebben zich samen met regionale gemeentes ingespannen om deze winst te boeken. Succesvolle activiteiten In dit voortgangsverslag van de lopende VSV-periode is te zien dat er op een breed terrein door de VO- en MBO-scholen in onze regio inspanningen worden verricht om alle jongeren bij de les te houden: training van VO-mentoren, verbetering van de aanpak rond beroeps- en opleidingskeuze, betere overdracht van informatie tussen VO en MBO, intensieve begeleiding van jongeren met een uitvalrisico, verzuimbestrijding bij 18+ers, samenwerking met praktijkbegeleiders, terugkeergesprekken met drop-outs enzovoort. Het zijn stuk voor stuk succesvolle activiteiten die hun bijdrage leveren aan de vermindering van het aantal VSV ers. De dagelijkse praktijk Dat neemt niet weg dat de minst meetbare, maar waarschijnlijk meest effectieve invloed op deze ontwikkeling ergens in de dagelijkse praktijk op school te vinden moet zijn. Gemotiveerd blijven als het erg tegenzit, toch doorzetten als er een nieuwe opleiding moet worden gekozen, hulp aanvaarden als dat nodig is, je laten aanspreken op verkeerd gedrag Deze zaken maken dat een onderwijsloopbaan uiteindelijk toch slaagt en ze gaan beter als er tussen leerling/student en leraar/docent een goede vorm van aandacht en betrokkenheid is ontstaan. Scholen voor VO en MBO hebben zich, samen met de gemeentes, ingespannen om winst te boeken. En dat is gelukt Misschien is het wishful thinking, maar ik reken erop dat we op basis van die chemie en met alle zinvolle VSV-activiteiten in dit verslag in een nóg beter VSVresultaat gaan halen. Het doel, geen jongere tussen wal en schip, komt daarmee steeds dichterbij. Piet Terpstra Programmamanager VSV Stedendriehoek 3

4 Inhoud Maatregel 1: Jouw toekomst, jouw keuze! 6 Bij deze maatregel ligt de focus op de aansluiting tussen VO en MBO Motiverende bedrijfsbezoeken maatregel 1A 7 Meelopen op het MBO maatregel 1A 8 Loopbaan onder de loep maatregel 1A 9 Aan het werk voor de overstap maatregel 1A 10 De leerling als mentor maatregel 1A 11 Doorstromen met een duidelijk dossier maatregel 1B 12 Opvang in de indoorklas maatregel 1C 13 Gerichte steun voor BOL-studenten maatregel 1C 14 Training in Trajectplanner maatregel 1C 15 Een volwassen begeleiding maatregel 1C 16 Maatregel 2: Een plus voor de overbelaste leerling 17 Bij deze maatregel ligt de focus op overbelaste leerlingen in VO en MBO Hoe worden de plusgelden VO ingezet? maatregel 2A 18 Hoe worden de plusgelden MBO ingezet? maatregel 2B 20 Met hulp van de externe mentor maatregel 2B 22 Maatregel 3: Verzuim in de min bij Bij deze maatregel ligt de focus op verzuimbestrijding De lessen van het LEF-team maatregel 3A 24 Een regionale aanpak van verzuim maatregel 3A 25 Een gesprek op het randje maatregel 3B 26 De loopbaanadviseur in actie maatregel 3C 27 Maatregel 4: Doorzetters gezocht! 28 Bij deze maatregel ligt de focus op samenwerking met bedrijven Een schakel tussen school en werkveld maatregel 4 29 Samenwerking brengt je een stap verder maatregel

5 Maatregel 5 32 Bij deze maatregel ligt de focus op jongeren die buiten de VSV-doelgroep vallen Oog voor kwetsbare jongeren maatregel 5 33 Ontwikkelingen in Aanpak van VSV rond maatregel 1-4 Voortgang maatregel 1 35 Voortgang maatregel 2 36 Voortgang maatregel 3 38 Voortgang maatregel

6 Jouw toekomst, jouw keuze! Maatregel 1

7 Maatregel 1A Coördineren van bedrijfsbezoeken in het kader van LOB-praktijkoriëntatie. Uitvoering: VSV Stedendriehoek Motiverende bedrijfsbezoeken Voor veel studenten is een bedrijfsbezoek een echte eyeopener. Eenmaal op de werkvloer kunnen ze een reëler beeld krijgen van het werkveld. Dat helpt om een goede keuze te maken voor een vervolgopleiding en om gemotiveerd naar school te gaan. VSV Stedendriehoek heeft VMBO-scholen in de regio gevraagd welke behoefte ze hebben als het gaat om bedrijfsbezoeken met leerlingen. Daaruit blijkt dat veel scholen graag willen dat hun leerlingen kennismaken met de praktijk en iets zien van de wereld van arbeid en beroep. Die ervaringen kunnen de leerlingen inzetten bij het maken van hun keuzes. Het aantal scholen met een brede VMBOafdeling dat deelneemt aan de bedrijfsbezoeken, is in dan ook toegenomen tot 10 scholen. Een aantal scholen breidt deze activiteit verder uit. Ze hebben ervaren dat het bedrijfsbezoek werkt en willen hun leerlingen graag meerdere bedrijven laten bezoeken. Warme contacten Voor de afstemming tussen vraag en aanbod van scholen en bedrijven is een coördinator aan het werk: Ingrid Ravenshorst. Zij legt de contacten en biedt ondersteuning bij ideeën voor de voorbereiding en evaluatie op school. Bedrijven willen graag één aanspreekpunt voor bedrijfsbezoeken, in plaats van contact met elke school apart Er wordt gedacht over een datasysteem waarin bedrijven en scholen/leerlingen elkaar makkelijker kunnen vinden. Dit spaart tijd en geld. Wat zijn de leerpunten van deze activiteit? Scholen hebben behoefte aan coördinatie. Ze zijn ook blij met inhoudelijke ondersteuning voor de voorbereiding van het bezoek tijdens de LOB-lessen op school. Bedrijven willen één aanspreekpunt voor bedrijfsbezoeken. Ze willen geen apart contact met alle scholen. De huidige bijeenkomsten voor scholen en bedrijven die meedoen aan de bedrijfsbezoeken, moeten blijven: het is goed dat ze elkaar minstens eens per jaar spreken over wat er anders mag of beter kan. Het is handig als scholen meerdere dagen beschikbaar hebben voor een bedrijfsbezoek, bijvoorbeeld in een activiteitenweek, zodat er gemakkelijker gepland kan worden. 7

8 Maatregel 1A Coördinatie van meeloopdagen voor VMBO-leerlingen op MBO-opleidingen. Uitvoering i.s.m. Beroepskolom Stedendriehoek Meelopen op het MBO Tijdens het schooljaar organiseren VO en MBO meeloopdagen voor derdejaars leerlingen van VMBO-TL. Ze krijgen dan de gelegenheid om verschillende MBO-opleidingen in de regio te bezoeken. In het afgelopen jaar hebben op deze manier 1500 leerlingen een bezoek gebracht aan een MBO-school in de regio. Ze hebben daar kennisgemaakt met MBOsectoren en -opleidingen en gesproken met studenten. Het bezoek geeft deze leerlingen een goed beeld van het vervolgonderwijs. Na de meeloopdag kunnen ze hun eigen keuze voor een bepaalde richting nog eens tegen het licht houden: is dit inderdaad de opleiding die bij mij past? De uitvoering gebeurt in samenwerking met de Beroepskolom Stedendriehoek. 8

9 Maatregel 1A Trainen van VMBO-mentoren in het voeren van loopbaanreflectiegesprekken. Uitvoering: Loopbaan onder de loep Meer dan 225 mentoren of docenten hebben een training gevolgd van Daar kregen ze vaardigheden aangereikt om zinvolle loopbaanreflectiegesprekken te voeren met studenten. Veel scholen hebben interesse in het verbeteren van de loopbaanbegeleiding, getuige de interesse voor de trainingen van Het aantal trainingen moest worden uitgebreid om alle aanvragers te kunnen helpen. In sommige gevallen is de groepsgrootte ook iets verhoogd om aan de vraag te voldoen. De meeste trainingen vonden plaats op de eigen school en met eigen medewerkers. Deelnemers die een training volgden met mensen van ándere scholen waren daar overigens positief over: het daagt je uit als je in aanraking komt met minder bekende meningen of communicatiepatronen. Doelgericht gesprek Uit de trainingen blijkt dat mentoren van VMBO-scholen beseffen dat ze een belangrijke rol hebben in het loopbaanreflectiegesprek met hun leerlingen. Ze vinden het positief dat ze door deze training doelgerichter met hun leerlingen kunnen spreken over hun toekomst en dat leerlingen zich bewuster worden van het belang van hun eigen activiteit hierbij. De training helpt de mentoren om het doel van LOB en de rol van deze gesprekken daarin beter voor ogen te houden. LOB krijgt zo een herkenbare rol in het programma van de VMBO-scholen. Wat zijn de leerpunten van deze activiteit? Het is belangrijk dat scholen helder hebben wat hun LOB-visie is en dat ze deze visie delen met de mentoren, voordat deze naar de training komen. De eigen visie van de school vormt het kader voor de deelnemers aan de training. 9

10 Maatregel 1A Workshop MBO voor leerlingen van VMBO-3 en -4. Uitvoering: MBO-ambassadeurs i.s.m. Beroepskolom Stedendriehoek Aan het werk voor de overstap Een spoedcursus voor de overstap van VMBO naar MBO: zo zou je de MBO-workshop kunnen omschrijven. De workshop wordt op scholen in de hele regio gegeven en bereikt veel leerlingen. Met positief resultaat. Elk jaar voeren de MBO-ambassadeurs zogenoemde MBO-workshops uit op VMBO-scholen. Ze hebben hiervoor een goed doordachte les ontwikkeld die op de doelgroep is afgestemd. Hier werken ze met groepen VMBO-leerlingen aan tijdens LOB-lessen. Actief voorbereiden Het doel is om de leerlingen voor te bereiden op de veranderingen die een overstap naar het MBO met zich meebrengt qua omgeving, inrichting van het onderwijs, onderwijsdoel, leerhouding et cetera. Deze les maakt de leerlingen ervan bewust dat ze zich actief moeten voorbereiden op de school- en beroepskeuze. Ze kunnen dat zichtbaar maken in het Digitaal Doorstroom Dossier waar bij de MBO-intake om gevraagd wordt. Ook voor ouders en docenten De MBO-ambassadeurs richten zich ook op LOB-docenten en ouders van VMBO-leerlingen. Voor deze doelgroepen voeren ze aangepaste informatieve activiteiten uit. Zo helpen ze ouders en docenten om de leerlingen beter te ondersteunen bij de overgang van VMBO naar MBO. De MBO-ambassadeurs spreken de taal van de leerlingen. Daardoor komt de boodschap goed over De inzet van betrokken VMBO-scholen en docenten is belangrijk: van hen wordt verwacht dat ze deze workshops opnemen in hun LOB-programma. Bovendien zijn ze aanwezig bij de workshops. Zo kunnen deze lessen een structureel onderdeel worden van het keuzeproces van elke VMBO-leerling in de regio. Reacties van betrokken scholen Hoe kijken betrokken scholen aan tegen de workshops? Een greep uit de reacties: De dames die de workshops geven, spreken de taal van de leerlingen. De boodschap komt goed over. Leerlingen ervaren deze workshops als nuttig. De verbeteringen die dit jaar zijn doorgevoerd in de workshops, maken ze aantrekkelijker voor leerlingen. Leerlingen zijn enthousiast over de info. Het is goed dat de MBO-ambassadeurs eerst een verhaal houden en dan ruimte maken voor persoonlijke oefeningen. De workshopleiders weten goed waar ze over praten. Vaak geven ze dezelfde tips als de decaan, maar toch is het goed dat zij van buiten dit verhaal houden. Vreemde ogen dwingen nu eenmaal. 10 Wat zijn de leerpunten van deze activiteit? Aan de workshops mag nog iets meer work toegevoegd worden. Het kan ook goed zijn om te kijken hoe de workshops binnen de mentorlessen een voorbereiding en evaluatie kunnen krijgen. Laat de workshops vooral door buitenstaanders uitvoeren. Dat blijft de leerlingen bij.

11 Maatregel 1A Peer mentoring project: een leerling begeleidt een medeleerling. Uitvoering: Stedelijk Zutphen De leerling als mentor Het Stedelijk Zutphen is een peer mentoring project gestart onder de noemer tutoring. In dit project schakelt de school leerlingen in die goed zijn in een bepaald vak: zij geven extra aandacht aan leerlingen die hierin meer ondersteuning nodig hebben. Het idee achter peer mentoring is eenvoudig: leerlingen die iets goed beheersen, kunnen dit prima uitleggen aan andere leerlingen. Soms werkt dat zelfs beter dan de uitleg van een docent. Leerlingen met vragen of moeilijkheden bespreken hun probleem meestal gemakkelijker en diepgaander met leeftijdgenoten, omdat die dezelfde taal spreken. Dat leidt tot positieve resultaten. Training De tutoren krijgen een training zodat ze allemaal dezelfde aanpak kunnen hanteren. Het zijn leerlingen die goed zijn in een vak en die zich enkele uren per week willen inzetten om anderen te steunen. Voor hen is dat niet alleen een vakinhoudelijk leermoment, ze ervaren ook hoe ze het vinden om zelf met leerlingen te werken. Nieuw vertrouwen De tutees (leerlingen die begeleiding van een tutor krijgen) worden in overleg met de mentoren opgegeven voor dit project. De extra aandacht en het makkelijke contact met hun tutors geeft hun vertrouwen en helpt om eventuele achterstanden in te halen. Het is een activiteit voor én door leerlingen. Docenten en mentoren kijken op afstand mee. 11

12 Maatregel 1B Implementatie van het Digitaal Doorstroom Dossier. Uitvoering: VSV Stedendriehoek Doorstromen met een duidelijk dossier Het Digitaal Doorstroom Dossier (DDD) helpt een leerling om een soepele overstap te maken van het voortgezet onderwijs naar een vervolgopleiding in het MBO. Na een eerste pilot wordt het nu op alle scholen in de regio gebruikt. Het DDD is bedoeld als inhoudelijke en daarmee kwalitatieve verbetering van de overstap van VO naar MBO. Het document brengt de verschillende onderdelen van de overdracht bij elkaar in één uniform overdrachtsdocument. Vier onderdelen Het DDD in de regio Stedendriehoek bestaat uit vier onderdelen: A-deel: informatie over de leerling. Dit vult de leerling zelf in. B-deel: de visie van de mentor. De leerling mag deze tekst lezen voor akkoord. Gaat hij niet akkoord, dan gaan leerling en mentor hierover in gesprek. C-deel: het digitale zorgoverdrachtformulier wordt, indien nodig, ingevuld door de zorgcoördinator van de VO-school. Ook deze tekst wordt door de leerling gelezen voor akkoord. D-deel: dit deel wordt nog uitgewerkt door de pilotscholen van het DDD. In dit deel ligt de focus op de overdracht van LOB-gegevens (zoals beroepskeuzetesten) en de koppeling met het portfolio dat in de school gehanteerd wordt. Goed ontvangen Technisch gezien kunnen de gegevens in het DDD gebruikt worden als digitale aanmelding. Dat wordt in de Stedendriehoek op dit moment alleen door het Hoornbeeck College gedaan. Aventus is bezig met de (technische) voorbereiding hiervan. Na de eerste positieve pilot in zijn per wel alle VO- en MBO-scholen in de regio gaan deelnemen aan het DDD-project. Dit schooljaar volgt een evaluatie van hun ervaringen. Is de uitslag opnieuw positief, dan zal VSV Stedendriehoek de scholen van Beroepskolom Stedendriehoek vragen om te besluiten tot een gezamenlijke invoering van het systeem. 12

13 Maatregel 1C In- en doorstroomvoorziening in de vorm van twaalf extra begeleidingsplaatsen in de indoorklas. Uitvoering: Aventus Opvang in de indoorklas Aventus heeft in de afgelopen twee schooljaren in de bestaande indoorklas twaalf extra plekken beschikbaar gesteld. Ze waren bedoeld voor leerlingen die waren vastgelopen op andere scholen in de regio en in het MBO moesten instromen. Niet alle twaalf extra plekken van de indoorklas waren in die periode nodig: tien flexibele plekken werden regelmatig bezet. Vooral havisten maakten hier gebruik van, terwijl VMBO ers de belangrijkste doelgroep vormden. Door nieuwe MBO-toelatingseisen is het in voor VMBO ers zonder diploma niet meer mogelijk om in de indoorklas in te stromen. Deze situatie is opgelost door het maken van nieuwe afspraken rond aanmelding voor de Entreeschool. MBO-studenten De indoorklas kreeg de afgelopen jaren wel veel aanmeldingen van MBO-studenten (zo n 140 in ) die vaak met meervoudige problematiek kampten. Dit legde een grote druk op de begeleidingscapaciteit en de flexibiliteit van deze voorziening. Daarom gebruikt VSV deze middelen in voor MBO-studenten die intensieve begeleiding nodig hebben bij een tijdelijke plek in de indoorklas. 13

14 Maatregel 1C Intensieve leertrajectbegeleiding voor risicostudenten van BOL-opleidingen. Uitvoering: o.a. Aventus, sector Gezondheid & Welzijn Gerichte steun voor BOL-studenten De sector Gezondheid & Welzijn van Aventus heeft bij de BOLopleiding Helpende gerichte maatregelen genomen om uitval te voorkomen. Door te investeren in leertrajectbegeleiding kregen leerlingen die dreigden uit te vallen, een steun in de rug. Het team van de opleiding Helpende heeft zijn professionaliteit vergroot door middel van LOB-scholing en door het goed inzetten van de intake plus, met ondersteuning van het instrument de studiecheck. Zo konden signalen van studenten adequaat opgepakt en uitgewerkt worden. Dat gebeurde in samenwerking met LES ers en het LEC. Het nemen van passende maatregelen is niet zonder resultaat gebleven: het leidde tot een afname van verzuim van studenten. Aventus wil deze aanpak in het schooljaar verder verdiepen. Daarnaast is de pilot preventie schooluitval zwangere en jonge moeder van start gegaan, met hulp van een LES er en schoolmaatschappelijk werk. Het effect van deze pilot zal komend schooljaar blijken. 14

15 Maatregel 1C Inzet van Trajectplanner voor MBO-studenten. Uitvoering: Aventus Training in Trajectplanner Aventus investeert volop in de begeleiding van studenten. Trajectplanner speelt hierin een belangrijke rol. Aan het begin van het nieuwe schooljaar werden alle docenten getraind in het gebruik van dit programma. Zo n 600 docenten van alle sectoren van Aventus kregen op de startdag van het nieuwe schooljaar drie workshops over de begeleiding van studenten. De workshops en vervolgtrainingen maken deel uit van het plan Implementatie Begeleiding Aventus 2.0, de student gekend. Zo n veertig portefeuillehouders voor elk onderwijsteam één hebben deze workshops uitgevoerd. Tijdens het schooljaar helpen deze portefeuillehouders de docenten om het geleerde verder toe te passen in de praktijk van alledag. Hiervoor is een periode van een halfjaar uitgetrokken. Gebruik van de planner Inmiddels passen de meeste docenten het geleerde actief toe in de onderwijspraktijk van Aventus. Regelmatige rapportages laten zien welke docenten de planner nog niet goed gebruiken. De portefeuillehouder spreekt hen hierop aan en biedt zo nodig begeleiding. In februari en mei 2015 volgen kwaliteitsmetingen naar de studentendossiers. Dat geeft een kwalitatief beeld van het effect van de trainingen. Concrete instrumenten De workshops stonden in het teken van: het je eigen maken van de richtlijnen (m.b.t. beheer, begeleiden en AAR) uit het Handboek Begeleiding. het passend gebruik van Trajectplanner bij het begeleiden van studenten. In de workshops kregen de docenten concrete instrumenten in handen om aan- en afwezigheid te registreren via Trajectplanner en formatieve resultaten in de planner in te voeren. De LTB ers kregen uitleg over de manier waarop je studenten kunt begeleiden met behulp van Trajectplanner. 15

16 Maatregel 1C Begeleiding van leerlingen op het VAVO. Uitvoering: Aventus Lyceum Een volwassen begeleiding Ook in het volwassenenonderwijs is goede begeleiding van leerlingen van groot belang. Aventus Lyceum werkt daarom aan het uitrollen van een begeleidingsstructuur in het VAVO. Het Aventus Lyceum investeert in een goed VAVO waar leerlingen op een volwassen manier werken aan een diploma of certificaat. Aandacht voor goede studiebegeleiding is hierbij van groot belang, niet in de laatste plaats voor het voorkomen van uitval. Daarom wordt gewerkt aan goede faciliteiten die studenten ondersteunen en aan het professionaliseren van docenten. Daarin zoekt het Lyceum ook de samenwerking met het VO. Mentoring Inmiddels is een begeleidingsstructuur opgezet die zich richt op het voorkomen van voortijdige uitval. Iedere leerling binnen het VAVO krijgt een mentor toegewezen. Die begeleidt de leerling in de richting van zijn diploma en/of certificaat. De mentoren benaderen hun leerlingen actief en bespreken de studievoortgang. Om te voorkomen dat tussenuren niet worden singevuld, hebben leerlingen de gelegenheid om op school te werken aan huiswerk en de voorbereiding op de examens. Het VAVO-team is in het voorjaar van 2014 gestart met een training die gericht is op het herkennen van dreigende uitval. De helft van het team heeft de training voor de zomervakantie gevolgd. De andere helft volgt de training in het schooljaar Deze training is niet vrijblijvend: hij maakt onderdeel uit van het investeren in het terugdringen van VSV. Work in progress De begeleidingsstructuur van het VAVO is work in progress. Aventus wil de formule in januari 2015 over het hele VAVO uitrollen, analoog aan de begeleiding die al samen met het VSO is opgezet voor een deel van de VAVO-leerlingen. Daarvoor realiseert de opleiding op beide uitvoeringslocaties (Apeldoorn en Deventer) studiebegeleidingsfaciliteiten voor de leerlingen. Daarnaast heeft het decanaat meer uren gekregen om leerlingen te begeleiden bij het maken van een juiste schoolkeuze. De decaan speelt hierin een proactieve rol. Leerlingen krijgen niet alleen begeleiding op aanvraag, er is ook in het introductieprogramma aandacht voor de beroeps-/studiekeuze na het VAVO. 16

17 Een plus voor de overbelaste leerling Maatregel 2 17

18 Maatregel 2A Plusvoorziening VO voor overbelaste leerlingen. Hoe worden de plusgelden VO ingezet? 6 V O O R B E E L D E N VO-scholen in de regio zetten de VSV-middelen zelf actief in om overbelaste leerlingen te helpen. De aanpak verschilt per school en per kind, want iedere situatie is weer anders. We noemen zes 'best practices' van individuele of groepstrajecten, waar andere scholen hun voordeel mee kunnen doen. Voorbeeld 1. Mark, een hoogbegaafde leerling, loopt vast op school. Hij ziet weinig uitdaging, kan moeilijk aansluiting vinden en is daardoor ook psychisch wat in het gedrang gekomen. Daardoor verliest Mark zijn motivatie. Hij zondert zich af, spijbelt en dreigt letterlijk en figuurlijk weg te lopen. De aanpak: Mark krijgt hulp in de vorm van extra begeleiding, gesprekken, het tonen van aandacht en begrip en het geven van steun. Samen met zijn begeleider maakt hij een plan voor een uitweg uit de situatie. Mark krijgt het gevoel dat hij langzaam de controle terugkrijgt. De school kan hem aanpassingen in het rooster, de werkwijze of de lesinhoud in het vooruitzicht stellen. Daardoor kan hij gemotiveerd aan zijn toekomst blijven werken. Voorbeeld 2. De (adoptie)ouders van Levi zijn enige tijd geleden gescheiden en kort daarna is zijn moeder ook nog eens overleden. Hij komt tijdelijk in een pleeggezin. Waar hoor je dan thuis? De aanpak: Levi krijgt intensieve begeleiding. Zeer regelmatige gesprekken met zijn mentor en leerlingbegeleider geven hem het gevoel dat hij niet alleen gelaten wordt op school. De begeleider zoekt met instanties naar mogelijke oplossingen waarbij het belang van Levi vooropstaat. Alles is gericht op het creëren van een prettige en gevoelswarme omgeving voor Levi. Zodat hij zich gekend weet en weer met plezier naar school kan gaan. Voorbeeld 3. Een groep leerlingen op school kampt met lage cijfers en een slechte motivatie. Verzuimen doen ze bijna allemaal wel. En sommigen hebben daarnaast ook emotionele problemen. De aanpak: De school kiest voor intensieve begeleiding van de hele groep. De leerlingen komen op twee momenten per week in een groep van ongeveer acht jongeren bij elkaar. Er zijn gesprekken met trainers. Zij laten de leerlingen ervaren dat ze niet alleen staan en dat anderen soms vergelijkbare of dezelfde problemen kennen. Met deze teamaanpak, extra aandacht, begeleiding en structuur vinden de meesten van hen de weg terug naar regelmatig schoolgedrag. De ouders worden in de aanpak betrokken. Soms volgt er ook een verwijzing van de jongere naar hulpverlening. 18

19 Voorbeeld 4. Robin is extreem dyslectisch. Hij heeft het niveau voor een vervolg op MBO-4 maar door zijn dyslexie blijft hij steken op KB. Een voortzetting op MBO-2 is echt demotiverend en zou tot mislukken leiden. De aanpak: Robin krijgt extra begeleiding, training, bijles, steun en hulp. Zo leert hij doelgericht om te gaan met zijn dyslexie, zodat hij na het VMBO een plek kan vinden op MBO-4. Voorbeeld 5. Een groep leerlingen ervaart belemmeringen op school door de drukte, de grootte, de structuur, de verschillen en veranderingen op een lesdag. Ze voelen zich verloren en dreigen weg te zinken. De aanpak: Ook hier zorgt de school voor extra intensieve begeleiding in een klein groepje. Echte aandacht en interesse maken dat deze leerlingen zich gehoord voelen en durven te spreken over wat hen dwarszit. De crux: geef ze structuur, regelmaat, betrek ouders erbij, bied een plan, een overzicht, en houd regelmatig contact. Leerlingen worden geholpen met persoonlijke aandacht, gesprekken, steun en begrip Voorbeeld 6. Kelly heeft spierdystrofie. Daardoor raakt ze in een geïsoleerde positie binnen de groep. Ze kan vaak niet mee met buitenschoolse activiteiten omdat speciaal vervoer ontbreekt. De aanpak: De school zet de plusgelden in dit geval in z n geheel in om een oplossing voor Kelly te verzinnen. Zo kan ze toch meedoen aan activiteiten en hetzelfde sociale schoolleven ervaren als haar klasgenoten. Omwille van de privacy zijn de namen gefingeerd. Plusgelden in het kort Scholen zetten de plusgelden vaak in voor extra begeleiding van individuele leerlingen met multiproblematiek die hier tijdelijk of langdurig om vragen. De ontvangen middelen zijn dan beschikbaar om de extra kosten, meestal door inzet van externen, mogelijk te maken. De werkwijze is over het algemeen gebaseerd op persoonlijke aandacht, regelmatige gesprekken, soms interventies, steun en begrip. Vaak worden de ouders bij de aanpak betrokken, zodat zij thuis aan dezelfde aspecten aandacht geven. 19

20 Maatregel 2B Plusvoorziening MBO voor overbelaste leerlingen. Hoe worden de plusgelden mbo ingezet? VAN AANVRAAG TOT RESULTAAT Voor sommige MBO-leerlingen is extra hulp op maat nodig omdat ze rondlopen met specifieke persoonlijke problematiek. Daarvoor worden MBO-plusgelden ingezet. Met de plusvoorziening kunnen scholen maatwerktrajecten bieden aan jongeren die overbelast zijn. Dat gebeurt conform de (al ontwikkelde) regionale aanpak, met bijbehorende instrumenten. Aanvragen van trajecten De scholen uit de regio hebben in in totaal 65 aanvragen gedaan voor een traject voor MBO-leerlingen (zie overzicht). Het aantal aanvragen voor individuele trajecten is toegenomen. Bij de procedure rond de inzet van de MBO-plusgelden is het loopbaanexpertisecentrum (LEC) van Aventus het coördinatiepunt in de regio. Aanvrager Aventus Helicon AOC Oost Hoornbeek Totaal Het Dagelijks Bestaan Sprongtrajecten Sprong Vervolgtrajecten Het Dagelijks Bestaan individueel Individuele coaching diverse uitvoerders Nog niet Niet Totaal Bij de uitvoering van de trajecten speelde Het Dagelijks Bestaan in Zutphen in een belangrijke rol. Deze organisatie heeft veel ervaring in de begeleiding van voortijdig schoolverlaters. Het Dagelijks Bestaan voert zowel individuele als zogenoemde Voor een succesvol traject is intensief contact tussen de individuele coach, de LTB er én de ouders een must Sprongtrajecten uit. Sprongtrajecten zijn intensieve trajecten waarbij de student drie dagen in de week bij de uitvoeringslocatie van De Sprong in Zutphen is. De andere twee dagen voert hij of zij schoolgebonden activiteiten uit. Bij de trajecten die de jongeren volgen, staat het dagelijks bestaan letterlijk voorop. Ze gaan terug naar de basis en leren van daaruit om opnieuw vertrouwen op te bouwen in zichzelf en anderen. 20

21 Individuele coaching Bij de uitvoering van individuele coachingstrajecten zijn meerdere organisaties betrokken. Het loopbaanexpertisecentrum van Aventus probeert voor elke leerling de meest optimale matches te maken. De coaches begeleiden studenten die nog wel een opleiding volgen, maar die een grote achterstand hebben of die veel moeite hebben met de schoolgang. De coach brengt samen met de student en de mentor/ltb er in beeld waar de problemen zitten. Dat kan op allerlei leefgebieden zijn. Vervolgens werken ze samen stapsgewijs aan het oplossen van of leren omgaan met de problemen. Uiteindelijk krijgt de student zoveel in handen dat hij of zij weer zelfstandig onderwijs kan volgen. Resultaten van trajecten De studenten die een individueel coachingstraject gevolgd hebben, zijn allemaal nog op school of zijn uitgestroomd met een startkwalificatie. Soort traject Nog op school, zelfde opleiding Nog op school, andere opleiding Uitstroom met minimaal startkwalificatie Uitstroom zonder startkwalificatie Niet in staat tot regulier MBO Totaal Sprong HDB ind Individuele coaching Totaal Wat zijn de leerpunten? De student die in aanmerking komt voor de plusvoorziening is vaak heel erg overbelast. Het systeem rond de student moet eerst op orde gemaakt worden voordat er überhaupt weer sprake kan zijn van reguliere schoolgang. Er is vaak meer dan één traject nodig. Vaak signaleren scholen te laat dat de student overbelast is. Daardoor worden trajecten te laat ingezet en duurt het langer voordat er resultaat te zien is. Voor een succesvol traject is het belangrijk dat er intensief contact is tussen de individuele coach, de LTB er/mentor van de student én de ouders. 21

22 Maatregel 2B Mentoring-programma voor jongeren die behoefte hebben aan extra begeleiding. Uitvoering: Aventus Met hulp van de externe mentor Sommige studenten hebben behoefte aan extra coaching. Ze hebben bijvoorbeeld moeite met plannen en organiseren, ze willen graag iets doen aan hun zelfvertrouwen of assertiviteit, of ze willen eens in gesprek over hun toekomstige beroep. Het mentoringprogramma van Aventus biedt deze jongeren een luisterend oor. Voor MBO-studenten die een steun in de rug kunnen gebruiken, is een grote groep externe mentoren beschikbaar: van mensen die werken in het bedrijfsleven, de zorg of bij een maatschappelijke organisatie, tot zelfstandigen, mensen met pensioen, werkzoekenden en collega s van Aventus. Allemaal investeren ze circa een uur per week/twee weken voor de duur van een jaar, om een student verder te helpen. De precieze tijdsinvestering hangt af van student en mentor. Matchgesprek Om in aanmerking te komen voor de mentoring, vult een student het inschrijfformulier in met zijn/haar leertrajectbegeleider. De mentoren hebben aangegeven op welk gebied ze jongeren graag willen begeleiden, zodat er een goede koppeling gemaakt kan worden. In een matchgesprek leren de student en de mentor elkaar kennen. De coördinator van het mentoringprogramma is aanwezig bij dit gesprek om te kijken of er sprake is van een goede match. Hoe zijn de ervaringen? Studenten zeggen het volgende over de gesprekken met hun mentoren: Zelf zie je dingen soms niet helemaal zoals ze zijn. Ik vind het dan fijn als er iemand achter me staat: iemand die meekijkt, een soort houvast, en die me ook een beetje controleert. Ik vond het een eer dat ik door deze mentor werd begeleid. Ik heb mijn achterstand weggewerkt. Ik heb leren plannen, maar ik heb vooral leren (door)vragen als ik iets niet begrijp. Daarnaast hebben we ook tijd uitgetrokken voor het vergelijken van diverse HBO-opleidingen, waardoor ik nu mijn keus heb gemaakt. Het was fijn om te praten over zaken waar ik tegen aanliep en om samen over oplossingen te kunnen nadenken. De objectieve kijk van mijn mentor maakte dat ik de dingen van een andere kant ging bekijken en mezelf wat meer liet zien. Tegen mijn mentor kan ik echt alles zeggen! Intussen ben ik geslaagd. Maar als we elkaar nu tegenkomen is er genoeg te kletsen, ook zonder school! 22

23 Verzuim in de min bij 18+ Maatregel 3 23

24 Maatregel 3A Preventieve verzuimbestrijding in VO en MBO. Uitvoering: LEF-team De lessen van het LEF-team De klassenbezoeken van het LEF-team maken vaak indruk. Tijdens de bijeenkomsten stimuleren ervaringsdeskundigen de leerlingen om te investeren in hun toekomst. 27 MBO-klassen en 8 VO-klassen bezocht het LEF-team in het afgelopen schooljaar. Daarnaast heeft het LEF-team een workshop gegeven op de contactdag van VSV Stedendriehoek. Het resultaat is dat er nu meerdere aanvragen liggen vanuit het VO. Bij het honoreren van aanvragen houdt het LEF-team rekening met verzuim- en uitvalcijfers. Teamlid van school De klassenbezoeken zijn goed verlopen. Alle samenwerkende partijen (Sport United, ROC en VO) geven goed inhoud aan hun eigen taken en rollen. Altijd is er een medewerker van Sport United (Jochem de Weerdt), de sportambassadeur (Ugur Yildirim) en een begeleider van de groep aanwezig. Het is de bedoeling dat er bij elk bezoek ook een LEF-teamlid vanuit de eigen school deelneemt. In 50% van de gevallen lukt dit. Als het niet lukt, is dat geen onwil: vaak heeft het dan een organisatorische reden. Wat zijn de leerpunten van deze activiteit? In de praktijk blijkt dat de tijd (60 minuten) krap is. Als er veel interactie is in een groep en de sfeer is veilig (meestal is dat zo), is het jammer dat er niet meer tijd is. Het voorstel voor is dan ook om te streven naar 1,5 uur. Het blijft noodzakelijk om actief leden te zoeken voor het LEF-team. Het verhaal van Paulien Paulien een van de LEF-teamleden is een ervaringsdeskundige. Ze had zowel op het VO als later op het MBO veel problemen. Ze sloot zich af voor de klas en de docenten, verzuimde veel en haar resultaten waren minimaal. Uiteindelijk kwam ze terecht bij de time-outvoorziening De graafschap, helpt scoren in Doetinchem. Daar vertelde ze wat haar is overkomen en waarom haar hoofd niet stond naar leren en het maken van toekomstplannen: ze is seksueel misbruikt en had daar nooit eerder over gesproken. Het luchtte haar enorm op om dit bespreekbaar te maken. Haar gedrag veranderde en ze heeft haar verleden een plek kunnen geven in haar dagelijks bestaan. Nu zit ze op de SPW-opleiding in Zutphen en is ze lid geworden van het LEF-team. Ze wil graag haar ervaringen delen en vooral ook de boodschap uitdragen dat praten over je problemen oplucht en je verder kan brengen. Hier is wel LEF voor nodig. 24 Paulien stelt zich erg kwetsbaar op tijdens de klassenbezoeken. Haar verteltrant is rustig en zelfverzekerd. De groepen zijn zichtbaar onder de indruk en er komen gesprekken los waarbij ook leerlingen zich kwetsbaar durven op te stellen. Ook hier is LEF voor nodig.

25 Maatregel 3A Preventieve verzuimbestrijding in VO en MBO. Uitvoering: RMC Apeldoorn Een regionale aanpak van verzuim In het kader van de maatregel Verzuim in de min bij 18+ bezoeken RMC-medewerkers de onderwijsinstellingen in de regio. In samenwerking met docenten en begeleiders werken ze aan het verminderen van verzuim. De medewerkers van het RMC zijn wekelijks op alle locaties van Aventus en Helicon te vinden. Ze houden er spreekuren, voeren verzuimgesprekken met studenten en adviseren LTB ers en LES ers. Bij de sector Economie & Ondernemen van Aventus in Apeldoorn is een pilot uitgevoerd om de RMC-medewerker dichter bij de teams te brengen en om gezamenlijke verzuimgesprekken te houden met LTB ers of LES ers. Dat bleek moeilijk te organiseren. In Zutphen werkt het RMC wel op deze manier. Verzuimmedewerkers organiseren ook voorlichtingsbijeenkomsten bij teams. Daar krijgen teams informatie over de regelgeving en aanpak van 18+-jongeren. Het gezamenlijk belang van een goede aanpak staat centraal. Verder hebben alle studenten in hun startpakket van de opleiding informatie gekregen over de wet- en regelgeving rond 18+. Dit is goed ontvangen. RMC werkt aan een flyer voor alle studenten van 18+ en hun ouders/verzorgers. Wisselend resultaat In het schooljaar heeft RMC in Deventer 36 jongeren gesproken. De LES ers en LTB ers maken weinig gebruik van de spreekuren. Er is nog geen sprake van een gezamenlijke aanpak. Wel is de samenwerking met de verzuimmedewerker verbeterd. Op deze locatie zijn alle opleidingsteams bezocht door een voorlichtingsteam. In Zutphen spreekt RMC wekelijks 5 à 6 jongeren. Hier is sprake van een duidelijke samenwerking met alle betrokken partijen in de verzuimbestrijding. In Apeldoorn zijn in totaal 90 gesprekken gevoerd. Omdat de (open) ruimte niet geschikt is voor gesprekken, heeft het spreekuur bij Aventus maar 4 uur per week plaatsgevonden (i.p.v. 8 uur per week). De verzuimgesprekken met studenten zijn gevoerd op het Werkplein Activerium Apeldoorn. De spreekuren bij Helicon worden zeer minimaal bezocht. Wel heeft RMC de teams geïnformeerd. De verzuimmedewerker heeft alle eerstejaarsgroepen bezocht, in samenwerking met de RMC-medewerker. Wat zijn de leerpunten van deze activiteit? RMC-medewerkers krijgen vaak te maken met studenten die niet woonachting zijn in de RMC-regio. Voor deze studenten kan het RMC niet veel betekenen. Bij het landelijk project We missen je wordt deze problematiek als actiepunt opgenomen. Het is belangrijk dat scholen goede randvoorwaarden creëren voor de RMC-activiteiten, zowel qua tijd als qua locatie. De teams van scholen hebben weinig kennis over de wetgeving waar jongerenloketten mee te maken krijgen. 25

26 Maatregel 3B Het voeren van pre-exitgesprekken met studenten van BOL- 3 en -4. Uitvoering: Aventus Studentenservices Een gesprek op het randje Staat een student op het punt om voortijdig af te haken? Dan springt Aventus Studentenservices in met pre-exitgesprekken. Zo kunnen veel studenten alsnog binnenboord gehouden worden. In samenwerking met de verzuimcoördinator houdt Studentenservices bij welke studenten risicovol verzuimen. De LES ers bekijken vervolgens of deze studenten bij hen bekend zijn. Is dat niet het geval, dan nemen ze contact op met de LTB ers om te vragen wat er speelt en om hen eventueel te ondersteunen in de begeleiding. De LES ers houden het RMC op de hoogte. Zo nodig voeren ze gezamenlijke gesprekken. Opvallende groepen In de maanden februari-juli 2014 zijn er 160 pre-exitgesprekken gevoerd met studenten van BOL-3- en BOL-4- opleidingen. In de rapportage hiervan valt het volgende op: De groep die ongemotiveerd is door een verkeerde opleidingskeuze is groot (40%) Deze studenten kunnen goed geholpen worden. Dat gebeurt met bijvoorbeeld het METROC-programma of met intensieve begeleidingsgesprekken. De groep studenten met ernstige psychische klachten springt er ook uit (18%). Hier kunnen de LES ers weinig invloed op uitoefenen. De begeleiding van deze jongeren vindt met name buiten de school plaats. Aanscherpen van procedures De procedure voor het begeleiden van deze studenten is transparant en werkt goed. Op basis van ervaringen (casuïstiek) en rapportages scherpt Studentenservices de werkwijze en procedures zo nodig aan. De inzet van RMC-medewerkers in samenwerking met de school kan wel beter. Een probleempunt is het gebruik van verschillende systemen. In het schooljaar wil Aventus hier afstemming over bereiken. 26

27 Maatregel 3C Het voeren van terugkeergesprekken met studenten van BOL-3 en -4. Uitvoering: VSV-loopbaanadviseur DE LOOPBAANADVISEUR IN ACTIE: Als we geen contact opnemen, komen veel uitvallers niet terug In totaal 175 gesprekken met 54 jongeren voerde VSV-loopbaanadviseur Sonja van der Schaaf in het schooljaar Stuk voor stuk waren het 18-plussers die uitgevallen waren, maar de stap terug naar school wilden zetten. Sonja vertelt hoe ze haar werk doet. Iedere maand haal ik de namen van de VSV ers uit een lijst van DUO. Het gaat om de jongeren die uitgevallen zijn voor de BOL-opleidingen op niveau 3 of 4 én die 18 jaar of ouder zijn. Ik mail de namen naar de RMC-contactpersonen in de regio en vraag wat zij aan acties hebben ondernomen met betrekking tot deze jongeren. Het RMC laat me weten welke jongeren bij hen in een traject zitten. In principe neem ik geen contact met deze groep op, behalve als het RMC daarom vraagt. Als een jongere bijvoorbeeld in een hulpverleningstraject zit, neem ik geen contact op. De overige jongeren bel ik 2 à 3 maanden nadat ze uitgeschreven zijn. In deze periode hebben ze de tijd om te ervaren hoe moeilijk solliciteren is en hoe een werkend leven eruitziet. Na zo n periode zijn ze ook wel uitgekeken op het lekker niks doen en vrij zijn. Ik vraag hun altijd hoe het gaat en wat hun plannen zijn. Daarnaast benadruk ik hoe belangrijk het is om een diploma te halen. Het komt regelmatig voor dat studenten zich alweer georiënteerd hebben op een opleiding. Het kan ook zijn dat ze wel terug willen naar school, maar geen idee hebben welke opleiding ze willen kiezen. Dan nodig ik hen uit voor één of meerdere gesprekken. Ik volg ze net zolang totdat ze weer op een school ingeschreven staan. Per jongere maak ik een verslag van de stappen die zijn gemaakt. Dat wordt ook teruggekoppeld aan de betreffende RMC-contactpersoon. Voor vele van deze jongeren geldt waarschijnlijk dat ze de stap terug naar school niet gezet hadden als ik geen contact had opgenomen. Het terugkeergesprek en verder Ik kijk eerst heel breed met de jongere: wat vond je leuk aan je opleiding en wat absoluut niet? Met andere woorden: wat moet er wel én niet in je toekomstige opleiding terugkomen. Daarna kijken we naar zijn of haar kwaliteiten en talenten. Via diverse websites zoekt de student informatie over de opleiding en het beroep van zijn keuze. Hij loopt een dagje mee met de opleiding, interviewt iemand die het beroep uitoefent en probeert ook minstens een dagdeel in een bedrijf mee te lopen. Bij BBL ers geef ik feedback op het CV. Deze jongeren gebruiken het meelopen bij een bedrijf ook om te netwerken, om op die manier een BBL-plek te krijgen. 27

28 28 Doorzetters gezocht! Maatregel 4

29 (*) Een kwalificatiedriehoek is onze naam voor een samenwerkingsvorm tussen school, bedrijven en kenniscentrum van de branche. Maatregel 4 Het opzetten/versterken van kwalificatiedriehoeken* voor BBL-opleidingen. Het bieden van extra begeleiding op school of werk aan tien risicostudenten. Uitvoering: o.a. AOC OOST, MBO-locatie Twello Een schakel tussen school en werkveld Ook binnen BBL-2 is uitval van leerlingen een probleem. Met hulp van kwalificatiedriehoeken stemt AOC Oost onderwijs en werkveld beter op elkaar af. Risicoleerlingen ontvangen daarnaast gerichte begeleiding. Met behulp van deze maatregel kon AOC Oost het afgelopen jaar de vier kwalificatiedriehoeken verder vormgeven: Groenvoorziening, Dierverzorging, Veehouderij en Bloem & Styling. In deze driehoek ontmoeten betrokkenen uit beroepenveld en onderwijs elkaar. Er is veel energie gestoken in de werving van de bedrijven voor deze kwalificatiedriehoeken, zodat de betrokkenheid vanuit het bedrijfsleven groot is. Beter onderwijs In de kwalificatiedriehoeken wisselen de verschillende partijen actief ervaringen en kennis uit. Het bedrijfsleven krijgt actuele informatie over onderwijszaken. Vanaf de werkvloer komt de laatste stand van zaken rond trends en ontwikkelingen in het beroepenveld. De deelnemers voeren een gezamenlijke agenda en houden actief contact. Dat draagt ertoe bij dat de kwaliteit van onderwijs verbetert. Bedrijven zijn ook actief aanwezig op de opleiding, onder meer door het geven van gastlessen. De kwalificatiedriehoek maakt de begeleiding van leerlingen op de werkvloer eenvoudiger. Met BPVopdrachten is de afstemming op beroepssituaties verder verbeterd. Alle leerlingen hebben een plek gekregen op een erkend bedrijf. Bedrijven zijn actief aanwezig op de opleiding door het geven van gastlessen Extra begeleiding Tien risicoleerlingen hebben aanvullende begeleiding gekregen door extra bezoeken tijdens de beroepspraktijkvorming. Met resultaat: alle tien studenten zijn bevorderd naar het tweede leerjaar. Wat zijn de leerpunten van deze activiteit? Stem de planning van bijeenkomsten (van scholen en bedrijven) goed op elkaar af, zodat de agenda logisch aansluit op het schoolritme én het bedrijfsritme. Heb je een student die specifieke ondersteuning nodig heeft vanwege een beperking? Betrek hier dan snel een medewerker van de zorgstructuur bij. 29

30 (*) Een kwalificatiedriehoek is onze naam voor een samenwerkingsvorm tussen school, bedrijven en kenniscentrum van de branche. Maatregel 4 Het opzetten/versterken van kwalificatiedriehoeken(*) voor BBL-opleidingen. Het bieden van extra begeleiding op school of werk aan tien risicostudenten (per opleiding). Uitvoering: o.a. Aventus, sector Techniek en sector Gezondheid & Welzijn Samenwerking brengt je een stap verder Aventus heeft in de sector Techniek de handen uit de mouwen gestoken om kwalificatiedriehoeken op te zetten en uit te bouwen. De teams hebben ook extra begeleiding ingezet voor risicoleerlingen. Dat werpt zijn vruchten af. Branche Elektro- & Installatietechniek en Metaalbranche Vanuit de bestaande leermeesteroverleggen heeft Aventus gekeken naar mogelijkheden om een structurele kwalificatiedriehoek op te zetten. Uit de inventarisatie blijkt dat de regio Stedendriehoek al overlegstructuren heeft die deze rol uitstekend kunnen vervullen: Platform Techniek Stedendriehoek, LPI, Kringoverleg metaal en het CGO Gelderland Overijssel. Zowel Aventus als Kenteq (KBB) participeren hierin. Aventus kiest ervoor om binnen deze overlegstructuren het leerklimaat van de student en de problematiek rond VSV uitdrukkelijker op de agenda te krijgen. Daarnaast heeft Aventus geïnvesteerd in een structureel overleg via de samenwerkingsverbanden IWOF, Detechno en OBM. Deze verbanden hebben zich verplicht om waar mogelijk studenten bij een andere werkgever te plaatsen als ze hun arbeidsovereenkomst dreigen kwijt te raken. Branche Afbouw In overleg met Savantis heeft Aventus het actuele bedrijvenbestand uitgenodigd voor een bijeenkomst over een mogelijke kwalificatiedriehoek. De opkomst viel helaas enigszins tegen. De aanwezige bedrijven reageerden ook gematigd op de vraag of ze wilden investeren in jaarlijkse bijeenkomsten. Ze gaven wel aan dat ze de bijeenkomst zinvol vonden. De deelnemers hebben uitleg gehad over de opleidingen en hun rol als BPV-bedrijf. Branche Transport & Logistiek Aventus zou binnen deze branche ook graag een vorm van leermeesteroverleg creëren. Helaas waren de reacties van BPV-contacten op dit voorstel overwegend negatief. Op regionaal niveau wordt nu een board opgericht met een aantal grotere of opleidingsgeïnteresseerde bedrijven. Namens Aventus participeert de teammanager hierin. De KBB s zijn nog niet betrokken. Verder heeft de opleiding de samenwerking gezocht met uitzendbureaus en andere organisaties die werknemers uitzetten bij leerwerkbedrijven. In nauw overleg tussen de docenten en intercedenten zoekt Aventus actief naar werkplekken. 30

31 Wat zijn de leerpunten van deze activiteit? Het opzetten van overlegstructuren helpt. Het leidt tot betere onderlinge samenwerking tussen Aventus en de branche, en betere begeleiding vanuit de branche. Extra begeleiding van leerlingen door school en werkveld kan leiden tot het voorkomen van extra uitval van BBL-2-studenten. Het opzetten van een kwalificatiedriehoek vraagt een duidelijke investering vanuit de branche zelf. De invloed van Aventus hierop is maar beperkt. Het is belangrijk om de verwachtingen van studenten m.b.t. stages te managen. Gastcolleges van mensen uit het werkveld kunnen hierbij helpen. Branche Hout & Meubel Samen met het KBB SHM heeft Aventus een bijeenkomst georganiseerd voor bedrijven/leermeesters in de regio. De centrale vraag was of er behoefte is aan een samenwerkingsverband. Inmiddels hebben KBB, Aventus en een afvaardiging uit de branche nog driemaal met elkaar gesproken. Deze overleggen krijgen in het schooljaar 2014/2015 een vervolg. Branche Automotive Aventus heeft een overlegstructuur opgezet waarin de leermeesters van de bedrijven, het KBB (INNOVAM) en de opleiding zitting hebben. Dit overleg heeft inmiddels een vaste plek in de samenwerking tussen bedrijven en school. De deelnemers bespreken er het leerklimaat en de problematiek rondom stageplekken. Samenvattend: Aventus heeft veel werk verzet in het opzetten of uitbouwen van zinvolle samenwerkingsverbanden. Bij de meeste branches hebben deze overlegplatforms inmiddels een structureel karakter. Bij de branches Afbouw en Hout & Meubel wordt nog gewerkt aan het opzetten van een werkbare overlegstructuur. Vijftig keer extra hulp De sector Techniek heeft met maatregel 4 ook extra begeleiding voor risicoleerlingen ingezet. Zo kon Aventus in een aantal gevallen voorkomen dat studenten voortijdig uit zouden vallen: In de branches Afbouw en Hout & Meubel was geen sprake van VSV. In de branche Automotive is de extra begeleiding ingezet voor extraneï. Hierdoor tellen deze studenten uiteindelijk niet mee als VSV er. Bij Transport & Logistiek was er wel sprake van 5 VSV ers. Bij de branche Elektro- & Installatietechniek is ondanks extra begeleiding toch één student van school gegaan. Uiteindelijk zijn van de vijftig risicostudenten die extra begeleid zijn, zes studenten uitgevallen. De ervaring leert dat deze begeleiding vruchten afwerpt. Daarom wil Aventus deze vorm verankeren in de staande organisatie. Goede zorg Ook de sector Zorg & Welzijn van Aventus heeft in 2013 gewerkt aan het opzetten van een kwalificatiedriehoek. Naast de opleiding nemen daarin Atlant Zorggroep, Calibris en VSV Stedendriehoek deel. De partners hebben diverse overleggen gehad, gezamenlijk en apart. Samen hebben ze een plan gemaakt voor het ontwikkelen van een goed begeleidingsinstrument en voor het verbeteren van de begeleiding door school en werkveld. Het is de bedoeling om deze plannen dit schooljaar verder uit te werken en te integreren. Daarnaast hebben tien risicostudenten extra begeleiding gekregen. Die begeleiding op maat heeft geleid tot minder uitval. Eén student is specifiek begeleid in de vorm van extra taal- en rekenondersteuning. Daardoor heeft ze haar BBL-diploma kunnen behalen. Een andere student kreeg extra begeleiding bij het schrijven van haar deskundigheidsverslag en het vullen van haar examenportfolio. Ook zij heeft door deze maatregel haar diploma kunnen behalen. Verder hebben alle BBL-studenten van cohort september extra begeleiding gekregen, omdat hun LTB ers langdurig uitvielen. 31