Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 3: Gedragsstoornissen & aanpakken volgens o.a. Gordonmethode

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 3: Gedragsstoornissen & aanpakken volgens o.a. Gordonmethode"

Transcriptie

1 Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 3: Gedragsstoornissen & aanpakken volgens o.a. Gordonmethode 27 januari uur Madeleine Vreeburg

2 Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag in de klas Workshop 1: Gedrag kennen en zien Workshop 2: Systematisch kijken & aanpakken volgens PBS Workshop 3: Gedragsstoornissen & aanpakken volgens oa Gordonmethode Workshop 4: Groepsplan gedrag en oplossingsgerichte gesprekken

3 Agenda Workshop 3 1. Opstarten 1.1. Programma en doelen workshop 1.2. Terugkijken 2. Gedragsstoornissen 2.1. Waar wil ik meer van weten 2.2. Kennis over gedragsstoornissen 3. Effectieve aanpakken 3.1. Taakspel 3.2. Rots & Water 3.3. Kanjertraining 3.4. Gordon Methode 4. Verwerking & afsluiting 4.1. Ik neem mee 4.2. Evaluatie.

4 Terugkijken - Wat heb je gedaan met de inhoud van de workshop van de vorige keer? - Wat ging goed? - Waar wil je meer van doen?

5 . Gedragsstoornissen Welke vragen heb je over gedragsstoornissen in de klas? Denk aan: - ADHD - Autisme of PDD-NOS / Asperger - Faalangst - Pesten -.

6 . Gedragsstoornissen: ADHD - Aandachts- en concentratiestoornis - Hyperactiviteit - Impulsiviteit. - Problemen executieve functies Oorzaken: - Anders functionerende hersenen - Erfelijke factor - Omgeving speelt belangrijke rol ADHD Attention Deficit Hyperactivity Disorder Wat kan je doen? - Veel structuur - Interessante activiteiten - Één-op-één aandacht of direct toezicht - Frequent belonen van goed gedrag

7 . Gedragsstoornissen: ASS - Problemen in de sociale omgang - Typische / specifieke interesses. - Motoriek - Inlevingsvermogen theorieën: - Centrale coherentie - Theorie of mind - Executief functioneren - Empathiseren versus systematiseren - Magnocelllaire theorie ASS Autisme Spectrum Stoornissen Wat kan je doen? - accepteer de leerling zoals hij is - wees emotioneel neutraal, dus word niet boos of verdrietig - verleen veiligheid en structuur - maak onderscheid tussen onwil en onmacht - maak gebruik van de specifieke sterke kanten van een leerling en houd rekening met de zwakke kanten

8 . Effectieve aanpakken: basishouding

9 Effectieve aanpakken: basishouding. Bij gedragsproblemen en - stoornissen Bekrachtigen van gewenst gedrag (Kleine) beloningen Let op grote & kleine emmertjes!

10 GI4lSBQQ

11 Effectieve aanpakken

12 Astrid en Karin Effectieve aanpakken: Taakspel

13 Suzanne Effectieve aanpakken: Rots & Water Weerbaarheid & anti-pesten

14 Effectieve aanpakken: Rots & Water Weerbaarheid & anti-pesten - Doel: verbeteren van zelfbeheersing, zelfreflectie, zelfvertrouwen en communicatieve en sociale vaardigheden. - Preventief karakter 1) Leren gronden, centreren en concentreren 2) Ontwikkeling van de psychofysieke driehoek: lichaamsbewustzijn emotioneel bewustzijn zelf bewustzijn 3) Ontwikkeling van communicatievormen 4) Rots & water concept: De harde, onwrikbare rotshouding versus de beweeglijke, verbindende waterhouding.

15 Lydia Effectieve aanpakken: Kanjertraining Veiligheid & anti-pesten

16 Effectieve aanpakken: Kanjertraining Veiligheid & anti-pesten Doelen: Het bevorderen van vertrouwen en veiligheid in de klas. Het versterken van de sociale vaardigheden bij leerlingen. Beheersing van verschillende oplossingsstrategieën bij pesten en andere conflicten. Bewustwording van de eigenheid bij leerlingen. Leren om verantwoordelijkheid te nemen. Het bevorderen van actief burgerschap en sociale integratie.

17 Effectieve aanpakken: Gordonmethode Aanleren van effectieve communicatieve vaardigheden Basisprincipes: het gedragsraam actief luisteren ik-boodschappen overschakelen conflicten oplossen

18 Effectieve aanpakken: Gordonmethode Aanleren van effectieve communicatieve vaardigheden Basisprincipes: het gedragsraam actief luisteren ik-boodschappen overschakelen conflicten oplossen solomon

19 Effectieve aanpakken: Gordonmethode Aanleren van effectieve communicatieve vaardigheden Het gedragsraam Ik heb een probleem Geen probleem De ander heeft een probleem Helpt je om beslissingen te nemen.

20 Effectieve aanpakken: Gordonmethode Aanleren van effectieve communicatieve vaardigheden Conflicten oplossen: - Behoefte conflicten versus waarde conflicten - Win-win situatie

21 Effectieve aanpakken: Gordonmethode Aanleren van effectieve communicatieve vaardigheden Oefenen: 1. Kies een gesprekspartner: 2. Omschrijf een probleem / conflict ervaren met een leerling in de klas 3. Vul het gedragsraam in 4. Ga in gesprek met elkaar (leerling / leraar) en zet in op een win-win situatie. Pas de Gordoncommunicatie toe.

22 Afsluiting Denkend aan deze workshop van vandaag:..neem ik voor morgen mee:

23 Afsluiting Groepsplan gedrag? Wie heeft er één en wil deze al meenemen? (gelieve in te sturen via

24 Afsluiting Zijn er vragen? Wensen? Evaluatie en tot volgende keer!

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag. Workshop 3: Gedragsstoornissen & aanpakken volgens oa Gordonmethode

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag. Workshop 3: Gedragsstoornissen & aanpakken volgens oa Gordonmethode Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 3: Gedragsstoornissen & aanpakken volgens o.a. Gordonmethode 28 januari 2015 13.30 16.00 uur Berber Klein Liesbeth van Well Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag

Nadere informatie

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 4: Oplossingsgerichte gesprekken voeren, Aandachtsemmers vullen in jouw klas

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 4: Oplossingsgerichte gesprekken voeren, Aandachtsemmers vullen in jouw klas Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 4: Oplossingsgerichte gesprekken voeren, Aandachtsemmers vullen in jouw klas 17 juni 2015 13.30 16.00 uur Madeleine Vreeburg Miranda Noom Leerlijn Omgaan met

Nadere informatie

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 2: Systematisch kijken & aanpakken volgens PBS

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 2: Systematisch kijken & aanpakken volgens PBS Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 2: Systematisch kijken & aanpakken volgens PBS 25 november 2015 14.45 17.00 uur Madeleine Vreeburg Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag in de klas 7 oktober

Nadere informatie

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag. Workshop 2: Systematisch kijken & aanpakken volgens PBS

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag. Workshop 2: Systematisch kijken & aanpakken volgens PBS Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 2: Systematisch kijken & aanpakken volgens PBS 26 november 2014 13.30 16.00 uur Berber Klein Liesbeth van Well Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag in de klas

Nadere informatie

Welkom op de ouderavond!

Welkom op de ouderavond! Welkom op de ouderavond! ROTS & WATER Heiloo, 20 januari 2016 Mary van Doorn Rots en Water trainer HVO-leerkracht obs Meander Programma Rots & Water 20.10 20.30 Opening: Wie ben ik? Wat doe ik? 20.10 20.30

Nadere informatie

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien 20 mei 2015 13.30 16.00 uur Madeleine Vreeburg Liesbeth van Well Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag in de klas 20 mei 2015

Nadere informatie

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien 7 oktober 2015 14.45 17.00 uur Madeleine Vreeburg Onderwijscentrum VU Amsterdam Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag in de klas

Nadere informatie

Thema-avond : Omgaan met lastig gedrag

Thema-avond : Omgaan met lastig gedrag Thema-avond : Omgaan met lastig gedrag Anja Witteman Beweegimpuls adviseur, trainer & coach en ontwikkelaar van sport en beweegprojecten 2 Programma thema-avond: Even voorstellen/programma bespreken Inleiding

Nadere informatie

Omgaan met verschillen, passend onderwijzen!

Omgaan met verschillen, passend onderwijzen! Omgaan met verschillen, passend onderwijzen! Gedrag in de klas Labelen ASS en ADHD, waar denk je aan? Geef me de Vijf (Colette de Bruin) De methode heeft als uitgangspunt dat mensen met een autistische

Nadere informatie

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien 8 oktober 2014 13.30 16.00 uur Berber Klein Liesbeth van Well Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag in de klas 8 oktober 2014

Nadere informatie

Overleg van tevoren altijd met de ouders over de aanpak voor het kind en tips voor de omgang.

Overleg van tevoren altijd met de ouders over de aanpak voor het kind en tips voor de omgang. Overleg van tevoren altijd met de ouders over de aanpak voor het kind en tips voor de omgang. Aandacht stoornissen ADD Attention Deficit Disorder (letterlijk: aandacht tekort stoornis) - Een vorm van ADHD

Nadere informatie

maakt meedoen mogelijk Workshop Wennen aan de brugklas 2014

maakt meedoen mogelijk Workshop Wennen aan de brugklas 2014 maakt meedoen mogelijk Workshop Wennen aan de brugklas 2014 Voorstellen Elly van Vliet Consulent MEE ZK Cursusleider Coördinator autisme netwerken convenant autisme Kennemerland en Amstelland en Meerlanden

Nadere informatie

Mentale Weerbaarheid activiteiten voor het voortgezet onderwijs

Mentale Weerbaarheid activiteiten voor het voortgezet onderwijs Mentale Weerbaarheid activiteiten voor het voortgezet onderwijs De school is voor jongeren een belangrijke plek voor het aanleren van sociaal-emotionele vaardigheden. Jongeren die sociaal en emotioneel

Nadere informatie

Informatie voor patiënten van Ziekenhuis Rijnstate/Zevenaar. Het ADHD-team

Informatie voor patiënten van Ziekenhuis Rijnstate/Zevenaar. Het ADHD-team Informatie voor patiënten van Ziekenhuis Rijnstate/Zevenaar Het ADHD-team Uw kind heeft AD(H)D of er bestaat het vermoeden dat uw kind deze aandachtsstoornis heeft. Op het ADHD-spreekuur van de polikliniek

Nadere informatie

Informatie en advies voor de praktijkbegeleider SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD VOOR EEN STAGIAIRE MET ADHD IN DE WERKSITUATIE

Informatie en advies voor de praktijkbegeleider SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD VOOR EEN STAGIAIRE MET ADHD IN DE WERKSITUATIE Informatie en advies voor de praktijkbegeleider SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD VOOR EEN STAGIAIRE MET ADHD IN DE WERKSITUATIE Inzicht, herkennen, handelen Gemiddeld één op de twaalf deelnemers op een ROC heeft

Nadere informatie

De doelen van de kanjertraining:

De doelen van de kanjertraining: Wat is kanjertraining: De kanjertraining is meer dan alleen een (anti) pestmethode. De kanjertraining richt zich op de sociale-emotionele ontwikkeling van kinderen. Door verhalen en oefeningen in de les

Nadere informatie

Informatie en advies voor docenten SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD VOOR DEELNEMERS MET ADHD IN HET MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJS

Informatie en advies voor docenten SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD VOOR DEELNEMERS MET ADHD IN HET MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJS Informatie en advies voor docenten SPECIALE AANDACHT GEVRAAGD VOOR DEELNEMERS MET ADHD IN HET MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJS Inzicht, herkennen, handelen Gemiddeld één op de twaalf deelnemers op een ROC heeft

Nadere informatie

Workshop: Sociale vaardigheden Sociaal emotionele ontwikkeling Oplossingsgericht werken

Workshop: Sociale vaardigheden Sociaal emotionele ontwikkeling Oplossingsgericht werken Workshop: Sociale vaardigheden Sociaal emotionele ontwikkeling Oplossingsgericht werken Sociale vaardigheden Menselijke eigenschappen die er voor zorgen om goed met je medemens te kunnen omgaan. Deze vaardigheden

Nadere informatie

Kennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking. Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016

Kennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking. Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016 Kennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016 Esther Glas Sandra Segers OUDERSCHAP Stelling 1 Mensen met een verstandelijke

Nadere informatie

ADHD poli voor kinderen

ADHD poli voor kinderen ADHD poli voor kinderen Afdeling kindergeneeskunde Locatie Veldhoven Inleiding Omdat uw kind (mogelijk) ADHD heeft, is hij of zij doorverwezen naar de ADHD poli voor kinderen van Máxima Medisch Centrum

Nadere informatie

15 januari 2016

15 januari 2016 1294 www.clarafabriciusschool.nl 15 januari 2016 20 januari Studiedag, alle kinderen zijn vrij 23 januari Volleybaltoernooi groep 7 en 8 27 januari Minilessen groep 8 op het HPC Studiedag Aanstaande woensdag

Nadere informatie

SWPBS: meer dan behaviorisme? W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

SWPBS: meer dan behaviorisme? W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g SWPBS: meer dan behaviorisme? Programma Welkom & intro: de kern Pedagogische kwaliteit: de opdracht & keuzes in de uitvoering Theoretische kaders De functie & kwaliteit van feedback Belonen/ erkennen/

Nadere informatie

houd altijd de specifieke leerling met zijn individuele hulpvraag in het achterhoofd

houd altijd de specifieke leerling met zijn individuele hulpvraag in het achterhoofd Sleutelwoord is structuur De school is een uitgelezen plaats om de leerling met het Syndroom van Asperger te leren omgaan met leeftijdgenoten. Goede begeleiding is dan van belang. Docent kunnen veel voor

Nadere informatie

Vroegdetectie ADHD en Autisme : Levensloop poli voor ouders en (hun)kinderen

Vroegdetectie ADHD en Autisme : Levensloop poli voor ouders en (hun)kinderen Vroegdetectie ADHD en Autisme : Levensloop poli voor ouders en (hun)kinderen Workshop Opvoeden met ADHD en ASS: Jeannette van der Poel, Verpleegkundig Specialist GGZ, PsyQ Anja van Rijswijk, Pedagoog/Onderwijskundige

Nadere informatie

AD(H)D bespreken. BEN/LO/ADHD/14/0003a April 2014

AD(H)D bespreken. BEN/LO/ADHD/14/0003a April 2014 AD(H)D bespreken N.B.: de inhoud van dit programma is slechts van adviserende aard en dient niet als vervanging voor professioneel en/of medisch advies. Als u verdere consultatie wenst, of wanneer u zich

Nadere informatie

The influence of parental and offspring ASD and ADHD symptoms on family functioning. Daphne J. Vinke- van Steijn

The influence of parental and offspring ASD and ADHD symptoms on family functioning. Daphne J. Vinke- van Steijn The influence of parental and offspring ASD and ADHD symptoms on family functioning Autisme Spectrum Stoornissen (autisme) 1. Sociale interactie 2. Communicatie 3. Starheid en stereotypieën Attention Deficit

Nadere informatie

2. Waar staat de school voor?

2. Waar staat de school voor? 2. Waar staat de school voor? Missie en Visie Het Rondeel gaat uit van de Wet op het Basisonderwijs. Het onderwijs omvat de kerndoelen en vakgebieden die daarin zijn voorgeschreven. Daarnaast zijn ook

Nadere informatie

Omgaan met gedrag vanuit contextueel en relationeel perspectief (aan de slag) Waarom zit hij in mijn klas? Ik heb al van alles geprobeerd

Omgaan met gedrag vanuit contextueel en relationeel perspectief (aan de slag) Waarom zit hij in mijn klas? Ik heb al van alles geprobeerd Waarom zit hij in mijn klas? Omgaan met gedrag vanuit contextueel en relationeel perspectief beno.schraepen@ap.be, Incena, studiecentrum Inclusie & Enablement Isos Kenniscentrum O2-project Dit jaar heb

Nadere informatie

zorgt voor aandacht dagbesteding & begeleiding diagnostiek & behandeling training & advies wonen & werken

zorgt voor aandacht dagbesteding & begeleiding diagnostiek & behandeling training & advies wonen & werken zorgt voor aandacht dagbesteding & begeleiding diagnostiek & behandeling training & advies wonen & werken melion zorgt De wereld wordt steeds complexer en dit maakt het voor sommige mensen lastig om zelfstandig

Nadere informatie

zorgt voor aandacht dagbesteding & begeleiding diagnostiek & behandeling training & advies wonen & werken zorgt voor aandacht

zorgt voor aandacht dagbesteding & begeleiding diagnostiek & behandeling training & advies wonen & werken zorgt voor aandacht Stichting Melion Leukerweg 3 6095 NX Baexem Telefoon: 0475 451701 E-mail: info@melion.nl Internet: www.melion.nl zorgt voor aandacht dagbesteding & begeleiding diagnostiek & behandeling training & advies

Nadere informatie

Van gedragsregulering naar opvoeding

Van gedragsregulering naar opvoeding Van gedragsregulering naar opvoeding Over het voorkomen en aanpakken van ongewenst gedrag Gebruikelijke benadering van gedragsproblemen: een kindgerichte blik (factoren in het kind) Leidt tot classificatie

Nadere informatie

Welkom Boek. Deel 2; Pedagogisch beleid. Welkom-Kind Z.O. Friesland Willinge Prinsstraat PE Oldeberkoop

Welkom Boek. Deel 2; Pedagogisch beleid. Welkom-Kind Z.O. Friesland Willinge Prinsstraat PE Oldeberkoop Welkom Boek Deel 2; Pedagogisch beleid Welkom-Kind Z.O. Friesland Willinge Prinsstraat 22 8421 PE Oldeberkoop www.gastouder-friesland.nl info@welkomkindfriesland.nl 0516-850338 Inhoudsopgave: Inleiding

Nadere informatie

Wat betekent autisme voor een persoon met een verstandelijke beperking?

Wat betekent autisme voor een persoon met een verstandelijke beperking? Wat betekent autisme voor een persoon met een verstandelijke beperking? (Héle korte introductie) Gerlie Willemsen, orthopedagoog-generalist Gerianne Smeets, psycholoog Eva Braune, coördinerend begeleider

Nadere informatie

Samenvatting van het projectverslag. Passend onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen met sociaal-emotionele problemen en/of een ontwikkelingsstoornis

Samenvatting van het projectverslag. Passend onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen met sociaal-emotionele problemen en/of een ontwikkelingsstoornis Samenvatting van het projectverslag Passend onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen met sociaal-emotionele problemen en/of een ontwikkelingsstoornis Op basisschool D n Heiakker in Deurne i.s.m. Triade Ambulante

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF. Jaargang 2 September 2013 VOORWOORD. In dit nummer: - Voorwoord 1. - Wist u dat 2 - SWPBS 2. - Intervisie R&W 3. - Op maat trajecten 3

NIEUWSBRIEF. Jaargang 2 September 2013 VOORWOORD. In dit nummer: - Voorwoord 1. - Wist u dat 2 - SWPBS 2. - Intervisie R&W 3. - Op maat trajecten 3 NIEUWSBRIEF Jaargang 2 September 2013 In dit nummer: - Voorwoord 1 - Wist u dat 2 - SWPBS 2 - Intervisie R&W 3 - Op maat trajecten 3 - Nieuw aanbod 3 - Uitgelichte workshops 4 - KECCademy 5 VOORWOORD Voor

Nadere informatie

STUDIEGIDS

STUDIEGIDS STUDIEGIDS 2018-2019 VCO/Consent VERDIEPINGSDAGEN HB + ASS Samenwerken Veel interactie, we hebben veel kunnen leren van elkaar. Actief, aanstekelijk en zeer enthousiasmerend. Ik heb veel coachingstips

Nadere informatie

30 Welke typen zorgleerling komen in uw klas(sen) het meest voor? Meerdere antwoorden mogelijk, maximaal drie.

30 Welke typen zorgleerling komen in uw klas(sen) het meest voor? Meerdere antwoorden mogelijk, maximaal drie. 30 Welke typen zorgleerling komen in uw klas(sen) het meest voor? Meerdere antwoorden mogelijk, maximaal drie. Meerkeuze Vraag / variabele Welke typen zorgleerling komen in uw klas(sen) het meest voor?

Nadere informatie

Structuurgroep dove en slechthorende leerlingen

Structuurgroep dove en slechthorende leerlingen Structuurgroep dove en slechthorende leerlingen Ontstaan van de structuurgroep - Doelgroep De doelgroep zjin leerlingen die naast hun auditieve en communicatieve beperking in het gedrag extra ondersteuning

Nadere informatie

Ouderavond Bataafs Lyceum 4H/V. Executieve functies. Welkom! Nancy Lussing

Ouderavond Bataafs Lyceum 4H/V. Executieve functies. Welkom! Nancy Lussing Ouderavond Bataafs Lyceum 4H/V Executieve functies Welkom! Nancy Lussing Even voorstellen Ondersteuning algemeen, coördinator masterclass Leer- & gedragsspecialist Stelling Een hoog IQ is bepalend voor

Nadere informatie

Doorlopende leerlijn Kanjertraining De vreedzame school Programma alternatieve denkstrategieën (PAD) Prima Kiva Taakspel

Doorlopende leerlijn Kanjertraining De vreedzame school Programma alternatieve denkstrategieën (PAD) Prima Kiva Taakspel Doorlopende leerlijn Basisonderwijs Kanjertraining Kanjertraining is bedoeld voor leerlingen van 4 tot 16 jaar die problemen hebben in de omgang met anderen en voor hun klasgenoten. Het doel is sociaal

Nadere informatie

Professionele Communicatie vlgs Thomas Gordon

Professionele Communicatie vlgs Thomas Gordon Professionele Communicatie vlgs Thomas Gordon VASMO Dag Klaar voor Morgen Juliette van de Mheen 16 mei 2017 Wat gaan we doen?! Eerste kennismaking met een Deze workshop biedt een methode om uw persoonlijke

Nadere informatie

Impulsklas aan de slag met gedrag

Impulsklas aan de slag met gedrag Impulsklas aan de slag met gedrag workshop-aanbod 2014-2015 De Impulsklas workshops voor teams & Lezingencyclus voor ouders en onderwijsprofessionals Het workshop-aanbod van Impuls sluit aan bij het werken

Nadere informatie

Onderwijs- ondersteuning

Onderwijs- ondersteuning Onderwijs- ondersteuning de rungraaf De Rungraaf in Eindhoven helpt leerlingen bij het leren omgaan met anderen en het ontwikkelen van hun sociaal-emotionele vaardigheden. Wij bieden het reguliere basisschoolprogramma,

Nadere informatie

3.1 Tips voor leerkrachten in het middelbaar beroepsonderwijs Met dank aan Heleen Schoots, KPC-groep

3.1 Tips voor leerkrachten in het middelbaar beroepsonderwijs Met dank aan Heleen Schoots, KPC-groep 3.1 Tips voor leerkrachten in het middelbaar beroepsonderwijs Met dank aan Heleen Schoots, KPC-groep Leerproces Onderwijs aan kinderen met een aan autisme verwante stoornis, vraagt om een ongewone aanpak

Nadere informatie

Even voorstellen. Waarom gedragsproblemen?

Even voorstellen. Waarom gedragsproblemen? Kinderen met Autisme en ADHD Door: Anneke Eveleens Even voorstellen Timotheüs biedt - cursussen en begeleiding voor kerken en ouders over kinderwerk en geloofsopvoeding - cursussen op maat - cursussen

Nadere informatie

Gedragsexpert verkort

Gedragsexpert verkort Gedragsexpert verkort De verkorte opleiding Gedragsexpert heeft tot doel leraren, intern begeleiders en zorgcoördinatoren zo goed mogelijk toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied

Nadere informatie

In Oosterschelde. gaat het. lukken!gedragpunt, scholing en advies 6. Waar hebben we het over? Waar hebben we het over? 14-10-2015

In Oosterschelde. gaat het. lukken!gedragpunt, scholing en advies 6. Waar hebben we het over? Waar hebben we het over? 14-10-2015 Peter Mol 09-07-1954 Uitgeest Marlies Orthopedagoog Auteur: Passend Onderwijzen Directeur Gedragpunt Gedragpunt, scholing en advies 1 Gedragpunt, scholing en advies 2 Waar hebben we het over? Waar hebben

Nadere informatie

Help, ik kan het niet alleen!

Help, ik kan het niet alleen! Help, ik kan het niet alleen! Even voorstellen Fanny Cattenstart Trainingen / lezingen / workshops Observaties en begeleiding Plusgroepen Advies aan organisaties Begeleiding ouders en kinderen Gratis webinars

Nadere informatie

Inhoud Hoofdstuk 1: Wat is ADHD?

Inhoud Hoofdstuk 1: Wat is ADHD? Spreekbeurt door een scholier 2088 woorden 17 mei 2007 6,3 261 keer beoordeeld Vak Nederlands Inhoud Hoofdstuk 1: Wat is ADHD? Hoofdstuk 2: Concentratiestoornissen. Hoofdstuk 3: Wanneer heeft iemand ADHD

Nadere informatie

Inhoud Inleiding Gedragsproblemen Psychosociale vaardigheden Emotionele vaardigheden Leervaardigheden De rol van het gezin Literatuur

Inhoud Inleiding Gedragsproblemen Psychosociale vaardigheden Emotionele vaardigheden Leervaardigheden De rol van het gezin Literatuur Inhoud 1 Inleiding.... 1 1.1 Gedragsproblemen... 3 1.2 Psychosociale vaardigheden.... 4 1.3 Emotionele vaardigheden.... 5 1.4 Leervaardigheden.... 5 1.5 De rol van het gezin.... 6 Literatuur.... 6 2 Gedragsproblemen....

Nadere informatie

Stevensbeek Beloning- en ontspanningsmomenten binnen het speciaal onderwijs

Stevensbeek Beloning- en ontspanningsmomenten binnen het speciaal onderwijs Stevensbeek Beloning- en ontspanningsmomenten binnen het speciaal onderwijs VSO De Korenaer Stevensbeek Inhoud: pagina nummer 1) Speciaal Onderwijs 3 a) Visie b) Hoe werkt dit in de praktijk? 2) Beloning-

Nadere informatie

Evaluatieboekje Een opblaasbaar drukvest dat helpt omgaan met stress, angst en overprikkeling Maat XXS / XS Maat S / M / L

Evaluatieboekje Een opblaasbaar drukvest dat helpt omgaan met stress, angst en overprikkeling Maat XXS / XS Maat S / M / L www.drukvest.nl Evaluatieboekje Maat XXS / XS Een opblaasbaar drukvest dat helpt omgaan met stress, angst en overprikkeling Maat S / M / L EVALUATIE VAN DE EFFECTEN VAN HET SQUEASE DRUKVEST Om de effecten

Nadere informatie

Onderzoek naar het cluster 4 onderwijs: kinderen en hulpverlening. Drs. R. Stoutjesdijk & Prof. Dr. E.M. Scholte M.m.v. drs. H.

Onderzoek naar het cluster 4 onderwijs: kinderen en hulpverlening. Drs. R. Stoutjesdijk & Prof. Dr. E.M. Scholte M.m.v. drs. H. Onderzoek naar het cluster 4 onderwijs: kinderen en hulpverlening Drs. R. Stoutjesdijk & Prof. Dr. E.M. Scholte M.m.v. drs. H. Leloux-Opmeer Voorwoord Inhoudsopgave Een tijd geleden hebben Stichting Horizon

Nadere informatie

- Babbel - spel Dit is een spel die leerlingen op een speelse manier laat oefenen in sociale vaardigheden.

- Babbel - spel Dit is een spel die leerlingen op een speelse manier laat oefenen in sociale vaardigheden. Overzicht anti-pestactieplan Gaspard de Colignyschool- School met de Bijbel Preventief Schoolniveau - Babbel - spel Dit is een spel die leerlingen op een speelse manier laat oefenen in sociale vaardigheden.

Nadere informatie

Mijn leven op dit moment

Mijn leven op dit moment Mijn leven op dit moment Naam: Leeftijd: Woonplaats: Mijn hobby s: Mijn familie: Mijn vrienden: Mijn school: Mijn werk: Mijn kwaliteiten en interesses Vul onderstaande zinnen aan. Ik ben goed in: Ik hou

Nadere informatie

Late fouten in het taalbegrip van kinderen

Late fouten in het taalbegrip van kinderen 1 Late fouten in het taalbegrip van kinderen Petra Hendriks Hoogleraar Semantiek en Cognitie Center for Language and Cognition Groningen Rijksuniversiteit Groningen 2 De misvatting Actief versus passief

Nadere informatie

De Ontwikkelingsspiraal

De Ontwikkelingsspiraal De Ontwikkelingsspiraal Het Bouwstenenmodel Effectieve ondersteuning van kinderen in elke ontwikkelingsfase De Ontwikkelingsspiraal Het Bouwstenenmodel Heeft u zich ooit afgevraagd hoe zelfvertrouwen,

Nadere informatie

Kader sociale veiligheid en welbevinden

Kader sociale veiligheid en welbevinden Kader sociale veiligheid en welbevinden Aan de volgende indicatoren wordt voldaan: 1.5,2.5,2.6, 4.4 t/m 4.7 en 9.4. 1.5. De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht.

Nadere informatie

Executieve functies in je klas Een praktische workshop

Executieve functies in je klas Een praktische workshop Executieve functies in je klas Een praktische workshop Anton Horeweg Leerkracht, gedragsspecialist (M SEN) Auteur Gedragsproblemen in de klas in het basisonderwijs Gedragsproblemen in de klas in het voortgezet

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Autisme, PDD-Nos, Asperger syndroom

Werkstuk Biologie Autisme, PDD-Nos, Asperger syndroom Werkstuk Biologie Autisme, PDD-Nos, Asperger s Werkstuk door een scholier 2107 woorden 12 mei 2003 6,6 348 keer beoordeeld Vak Biologie Wat is Autisme? Autisme is een stoornis. Er zijn verschillende vormen

Nadere informatie

Jaarplan Jaarplan

Jaarplan Jaarplan Jaarplan 2017-2018 1 Inhoud Inleiding.... 2 1. Doelstellingen en domeinen 2016-2017... 4 1.1 Domein 1: Kwaliteitszorg (Kwaliteitszorg Opbrengsten Ontwikkeling van leerlingen) 4 1.2 Domein 2: Onderwijs

Nadere informatie

Inhoud. 1. Inleiding. 2. Voor de eerste bijles. 3. ADHD en ADD. 4. Dyslexie en Dyscalculie. 5. Autisme. 5.1. Syndroom van Asperger. 5.2.

Inhoud. 1. Inleiding. 2. Voor de eerste bijles. 3. ADHD en ADD. 4. Dyslexie en Dyscalculie. 5. Autisme. 5.1. Syndroom van Asperger. 5.2. Inhoud 1. Inleiding 2. Voor de eerste bijles 3. ADHD en ADD 4. Dyslexie en Dyscalculie 5. Autisme 5.1. Syndroom van Asperger 5.2. PDD- Nos 6. Faalangst 7. Bronnenlijst 1. Inleiding Kinderen met veelvoorkomende

Nadere informatie

Handleiding bijles geven aan leerlingen met leer- en gedragsproblemen

Handleiding bijles geven aan leerlingen met leer- en gedragsproblemen Bijlesnetwerk B.V. Internet: www.bijlesnetwerk.nl E- mail: info@bijlesnetwerk.nl Telefoon: 024-6636089 Handleiding bijles geven aan leerlingen met leer- en gedragsproblemen 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding

Nadere informatie

2010/2011 BAGAGE KWIJT? ADD ASPERG. De J.H. Donnerschool zoekt met u mee k

2010/2011 BAGAGE KWIJT? ADD ASPERG. De J.H. Donnerschool zoekt met u mee k 2010/2011 BAGAGE KWIJT? TIS AU ME OS D-N PD AD HD ADD O ER ASPERG D D De J.H. Donnerschool zoekt met u mee k J.H. Donnerschool Rudolphlaan 5 3794 MZ De Glind Postadres: Postbus 492, 3770 AL Barneveld T:

Nadere informatie

Studiedag. Relatie en autisme Over de invloed van autisme op liefdesrelaties

Studiedag. Relatie en autisme Over de invloed van autisme op liefdesrelaties Studiedag Relatie en autisme Over de invloed van autisme op liefdesrelaties Relaties en autisme HouvASS /Therapeutisch Gerda Bastiaan, MaNP Centrum Flevoland GGZ Diagnose en dan? Volwassenzorg; steeds

Nadere informatie

Ouderavond. Uitstroom

Ouderavond. Uitstroom Ouderavond 2011-2012 Pervasieve Stoornissen en Uitstroom Inhoud Algemene inleiding Algemene aandachtspunten Wat is de extra bagage? Wat verdient de aandacht? Kinderen met NLD, AD(H)D, autisme Rol van ASC

Nadere informatie

3/12/2013. Jongeren met ADHD die verder studeren SUCCESVOL VERDER STUDEREN MET ADHD. Wat nu: loslaten en afwachten? Klimmen om de top te halen

3/12/2013. Jongeren met ADHD die verder studeren SUCCESVOL VERDER STUDEREN MET ADHD. Wat nu: loslaten en afwachten? Klimmen om de top te halen SUCCESVOL VERDER STUDEREN MET ADHD Katrien Boone Jongeren met ADHD die verder studeren Moeten we hen als ouders in deze fase verder ondersteunen en hoe doen we dat dan? Oef: De middelbare school is achter

Nadere informatie

Executieve functies Leermogelijkheden afstemmen met leerling, leraar en ouders

Executieve functies Leermogelijkheden afstemmen met leerling, leraar en ouders 12 september 2013 Workshop Executieve functies Leermogelijkheden afstemmen met leerling, leraar en ouders Lucie Spreij en Geke Klapwijk Programma Executieve functies: toelichting concept en EF s via SFI

Nadere informatie

ZIEN! Pedagogisch Expertsysteem voor het PO Tussen voelen, willen,denken en doen!

ZIEN! Pedagogisch Expertsysteem voor het PO Tussen voelen, willen,denken en doen! ZIEN! Pedagogisch Expertsysteem voor het PO Tussen voelen, willen,denken en doen! Sociaal-emotionele ontwikkeling denken voelen doen willen Socialisatie Gedragspatronen Relatie met ZIEN! Hoe interpreteert

Nadere informatie

Professionaliseringsprogramma. Passend Onderwijs

Professionaliseringsprogramma. Passend Onderwijs Professionaliseringsprogramma Passend Onderwijs 2015 2016 2 Voorwoord Geachte directie, Ook dit jaar organiseert het Projectenbureau Primair Onderwijs Zuidoost, in opdracht van de gezamenlijke schoolbesturen,

Nadere informatie

Wie is wie? Tips & tricks om mijn sport AUTISME-VRIENDELIJKER te maken. Vertaling van wetenschappelijke inzichten naar de praktijk.

Wie is wie? Tips & tricks om mijn sport AUTISME-VRIENDELIJKER te maken. Vertaling van wetenschappelijke inzichten naar de praktijk. Tips & tricks om mijn sport AUTISME-VRIENDELIJKER te maken Vertaling van wetenschappelijke inzichten naar de praktijk Debbie Van Biesen Wie is wie? 1 Opwarming Is mijn sport autismevriendelijk? Is mijn

Nadere informatie

De Ontwikkelingsspiraal

De Ontwikkelingsspiraal De Ontwikkelingsspiraal Het Bouwstenenmodel Effectieve ondersteuning van kinderen in elke ontwikkelingsfase De Ontwikkelingsspiraal Het Bouwstenenmodel Heeft u zich ooit afgevraagd hoe zelfvertrouwen,

Nadere informatie

Wonderlijke wazigheid

Wonderlijke wazigheid Wonderlijke wazigheid Tirtsa Ehrlich Wonderlijke Wazigheid Nu met nog uitgebreider hoofdstuk voor docenten en ouders! Eerste druk, 2013 Tweede licht gewijzigde druk, 2014 Derde ongewijzigde druk, 2015

Nadere informatie

Pestprotocol De Tovercirkel

Pestprotocol De Tovercirkel Pestprotocol De Tovercirkel Pestprotocol De Tovercirkel december 2016 1 Inhoudsopgave: 1. Inleiding Blz. 3 2. Kanjertraining Blz. 4-5 3. Op welke wijze gaan wij als school met pestgedrag om? Blz. 6-7 4.

Nadere informatie

Diagnostiek en onderzoek naar autisme bij dubbele diagnose. Annette Bonebakker, PhD, klinisch neuropsycholoog CENTRUM DUBBELE PROBLEMATIEK DEN HAAG

Diagnostiek en onderzoek naar autisme bij dubbele diagnose. Annette Bonebakker, PhD, klinisch neuropsycholoog CENTRUM DUBBELE PROBLEMATIEK DEN HAAG Diagnostiek en onderzoek naar autisme bij dubbele diagnose Annette Bonebakker, PhD, klinisch neuropsycholoog CENTRUM DUBBELE PROBLEMATIEK DEN HAAG 1 Autisme spectrum stoornissen Waarom dit onderwerp? Diagnostiek

Nadere informatie

Taakspel binnen PBS. Yvette Laman Barbara Janssens 15 november

Taakspel binnen PBS. Yvette Laman Barbara Janssens 15 november Taakspel binnen PBS Yvette Laman Barbara Janssens 15 november Voor de volgorde van onze presentatie.. wie werkt er met PBS? wie werkt er met Taakspel? wie is met name geïnteresseerd in de inhoud van Taakspel?

Nadere informatie

Aanbod weerbaarheidstrainingen Gemeente De Ronde Venen schooljaar Sta sterk voor het jonge kind, intensief

Aanbod weerbaarheidstrainingen Gemeente De Ronde Venen schooljaar Sta sterk voor het jonge kind, intensief 1 Sta sterk voor het jonge kind, intensief De Sta Sterk Training voor het jonge kind is gericht op het vergroten van sociale en weerbare vaardigheden en het omgaan met emoties. Sociale vaardigheid en assertief

Nadere informatie

Reader. Autisme Spectrum Stoornissen

Reader. Autisme Spectrum Stoornissen Reader Autisme Spectrum Stoornissen Inhoudsopgave 1. Inleiding ASS... 3 1.1 Wat is ASS... 3 Omschrijving ASS... 3 3 hoofdkenmerken... 3 Sociale interactie... 3 Communicatie... 4 Problemen in de verbeelding...

Nadere informatie

Brief voor ouder over thema 1

Brief voor ouder over thema 1 Brief voor ouder over thema 1 Steeds meer scholen besteden aandacht aan sociaal-emotionele vaardigheden en gezondheidsvaardigheden. Niet alleen om probleemgedrag te bestrijden en om ongewenst gedrag te

Nadere informatie

Aansluiten bij de behoefte van ieder kind. Makkelijker gezegd dan gedaan?

Aansluiten bij de behoefte van ieder kind. Makkelijker gezegd dan gedaan? Aansluiten bij de behoefte van ieder kind. Makkelijker gezegd dan gedaan? Kinderen ontwikkelen hun motoriek en hun motorische vaardigheden op hun eigen manier, in hun eigen tempo. Dit lijkt vanzelf te

Nadere informatie

Passend Onderwijs & Leerlingbegeleiding

Passend Onderwijs & Leerlingbegeleiding Passend Onderwijs & Leerlingbegeleiding Passend onderwijs begint in de klas. Het gaat ervan uit dat leraren hun leerlingen in de klas kunnen bieden wat nodig is. Vaak gaat dat goed. Soms kun je daarbij

Nadere informatie

Kinderen met dyslexie vertonen opvallende en blijvende moeilijkheden met lezen en spelling en dit vooral op vlak van:

Kinderen met dyslexie vertonen opvallende en blijvende moeilijkheden met lezen en spelling en dit vooral op vlak van: Dyslexie Kinderen met dyslexie vertonen opvallende en blijvende moeilijkheden met lezen en spelling en dit vooral op vlak van: Aandacht en concentratie. ze zijn vergeetachtig en lijken of zijn verstrooid,

Nadere informatie

Vraag je elke ronde af: Wat is nu het ongewenste gedrag? Formuleer duidelijk in termen van gedrag en wees niet vaag.

Vraag je elke ronde af: Wat is nu het ongewenste gedrag? Formuleer duidelijk in termen van gedrag en wees niet vaag. Activiteiten ( Michiel Noordzij) Vraag je elke ronde af: Wat is nu het ongewenste gedrag? Formuleer duidelijk in termen van gedrag en wees niet vaag. Stop met hopen dat het ongewenste gedrag vanzelf over

Nadere informatie

passend onderwijs! Onderwijs aan leerlingen met een autisme spectrum stoornis

passend onderwijs! Onderwijs aan leerlingen met een autisme spectrum stoornis passend onderwijs! Onderwijs aan leerlingen met een autisme spectrum stoornis Brechtje van de Kant & Marion Kemper Orthopedagogen Berg en Boschschool, locatie Houten Herken de autist! Voorkennis? Prikbord

Nadere informatie

Uw schoolondersteuningsprofiel

Uw schoolondersteuningsprofiel Uw schoolondersteuningsprofiel Moment van opstellen 2012/08/01 1 e tussenevaluatie 2014 11 18 Typering van onze school De Klankhof/ 't Kofschip zijn twee kleine, sfeervolle locaties met een veilige sfeer

Nadere informatie

& Sociale Integratie. Beleidsstuk ACTIEF BURGERSCHAP. Actief burgerschap & Sociale integratie. Het Palet MeerderWeert 1

& Sociale Integratie. Beleidsstuk ACTIEF BURGERSCHAP. Actief burgerschap & Sociale integratie. Het Palet MeerderWeert 1 Beleidsstuk ACTIEF BURGERSCHAP & Sociale Integratie Actief burgerschap & Sociale integratie. Het Palet MeerderWeert 1 INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1: Visie op actief burgerschap & sociale integratieactie Hoofdstuk

Nadere informatie

ADHD-werking binnen CAR Accent

ADHD-werking binnen CAR Accent ADHD-werking binnen CAR Accent ADHD is een ontwikkelingsstoornis waarbij de verwerking van informatie in de hersenen verstoord verloopt. Als gevolg hiervan vertonen kinderen met deze stoornis vooral problemen

Nadere informatie

Onderwijsinspectie. Opbrengstgericht werken! Socialiseringsfunctie scholen Sociale cohesie en burgerschap

Onderwijsinspectie. Opbrengstgericht werken! Socialiseringsfunctie scholen Sociale cohesie en burgerschap Staat van het Nederlandse onderwijs WERKEN MET GROEPSPLAN GEDRAG Dr. Kees van Overveld @kvoverveld Beleid OCW Terug naar de kern: taal en rekenen Opbrengstgericht werken Excellentie Passend onderwijs (Pesten)

Nadere informatie

Gedragsexpert. Doelgroep

Gedragsexpert. Doelgroep Gedragsexpert De Post-HBO opleiding Gedragsexpert heeft tot doel leraren, intern begeleiders en zorgcoördinatoren zo goed mogelijk toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied van

Nadere informatie

KEC Onderwijs. Groepsdynamiek

KEC Onderwijs. Groepsdynamiek KEC Onderwijs Groepsdynamiek 1 De eerste weken van het schooljaar zijn belangrijk voor de groepsvorming. Ze bepalen de groepsdynamiek in de rest van het jaar. Groepsvorming gaat via een aantal fasen. Als

Nadere informatie

Leren, brein, onderwijs en ontplooiing. Jelle'Jolles' Centrum'Brein'&'Leren'Amsterdam'

Leren, brein, onderwijs en ontplooiing. Jelle'Jolles' Centrum'Brein'&'Leren'Amsterdam' Leren, brein, onderwijs en ontplooiing Jelle'Jolles' Centrum'Brein'&'Leren'Amsterdam' Samenvatting en verantwoording PresentaBe(op(het(landelijke(congres(van(NRClive(op(11(oktober(2018(in(RoGerdam.((!

Nadere informatie

ADHD. Behandelingsstrategieën DSM IV. Diagnostiek. Vragenlijst voor gedragsproblemen bij kinderen (VvGK) ( Attention deficit hyperactivity disorder )

ADHD. Behandelingsstrategieën DSM IV. Diagnostiek. Vragenlijst voor gedragsproblemen bij kinderen (VvGK) ( Attention deficit hyperactivity disorder ) ADHD ( Attention deficit hyperactivity disorder ) Behandelingsstrategieën Evelien Dirks Een ontwikkelingsstoornis Problemen met de concentratieperiode Problemen met de impulsbeheersing Problemen met de

Nadere informatie

Presentatie casemanagement Eindhovens model Huidige ontwikkelingen Discussie

Presentatie casemanagement Eindhovens model Huidige ontwikkelingen Discussie 21 sept 2012 3 e congres GGzE Centrum autisme volwassenen Ervaringen met Autisme Presentatie casemanagement Eindhovens model Huidige ontwikkelingen Discussie Kenmerken Casemanagement is een vorm van hulpverlening.cliënten

Nadere informatie

Inhoud Uitgebreid. Foreword 15 Voorwoord 17. deel 1 WAT IS HET? 19

Inhoud Uitgebreid. Foreword 15 Voorwoord 17. deel 1 WAT IS HET? 19 Inhoud Uitgebreid Foreword 15 Voorwoord 17 deel 1 WAT IS HET? 19 1 Inleiding 21 De eerste onderzoekers 22 De opbouw van het boek 24 Aanleg of opvoeding 27 Diagnose of etiket 30 De kracht en de zwakte 32

Nadere informatie

Omgaan met een moeilijke klas. Susan de Bruin

Omgaan met een moeilijke klas. Susan de Bruin Omgaan met een moeilijke klas Susan de Bruin SWV Amsterdam Zuid-Oost 31 oktober Welkom 39 jaar 10 jaar leerkracht SBAO te Alkmaar Susan de Bruin 6 jaar werkzaam bij Gedragpunt Ambulant begeleider & Trainer

Nadere informatie

Yvette Dijkxhoorn, Autisme en Bewegen

Yvette Dijkxhoorn, Autisme en Bewegen Yvette Dijkxhoorn, Autisme en Bewegen De autismespectrumstoornissen - Kwalitatieve stoornissen in de sociale interactie - Kwalitatieve stoornissen in de communicatie - Kwalitatieve stoornissen in het verbeeldingsvermogen

Nadere informatie

Dr. Leo Kannerhuis Brabant

Dr. Leo Kannerhuis Brabant Dr. Leo Kannerhuis Brabant Expertisecentrum voor autisme Informatie voor huisartsen, medisch specialisten, zorgpartners en wijkteams Ieder kind met autisme is anders. Daarom besteden we bij de behandeling

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie ADHD

Praktische opdracht Biologie ADHD Praktische opdracht Biologie ADHD Praktische-opdracht door een scholier 2047 woorden 23 april 2003 5,1 28 keer beoordeeld Vak Biologie Wat is ADHD? ADHD is de afkorting voor: Attention Deficit Hyperactivity

Nadere informatie