passend onderwijs! Onderwijs aan leerlingen met een autisme spectrum stoornis

Transcriptie

1 passend onderwijs! Onderwijs aan leerlingen met een autisme spectrum stoornis Brechtje van de Kant & Marion Kemper Orthopedagogen Berg en Boschschool, locatie Houten

2 Herken de autist!

3

4

5

6

7 Voorkennis? Prikbord

8 Inhoud Wat is het doel? Inhoud: ASS, wat is het en wat merk je? De vier pijlers: wat is het en wat moeten wij doen? Oefening Toepassing in benadering/in context Terugblik

9 ASS; wat is het en wat merk je? Vier pijlers Theory of mind (TOM) Executieve Functies (EF) Centrale Coherentie (CC) Sensorische gevoeligheid (SG)

10 Theory of Mind Zwakke ToM: bij veel kinderen met autisme is sprake van een afwezige of beperkte Theory of Mind. ToM 1: Wie ben ik? Moeite met wat zij zelf leuk vinden, lekker vinden, lievelingskleur is. ToM 2: Wie is de ander? Moeite met het omgaan met een ander, weten dat een ander ook iets zou willen. ToM 3: Rekening houden met de ander. Beperkt inlevingsvermogen in de ander, hier niet op kunnen inspelen. Wat moeten wij doen? - Ondertitelen (van sociale situaties) - Sociale regels uitleggen en verduidelijken - Bespreken en ondersteunen van en in sociale situaties

11 LGO leerdoelen social script

12 Executieve functies Zwakke executieve functies: moeite met plannen en organiseren van een opdracht, moeite met het overzien van hun handelen en de gevolgen. Moeite met zelf plannen, organiseren, volgen en bijsturen van hun gedrag. Vinden het lastig om tijd in te delen. Lastig om eigen vorderingen te monitoren. Taakaanpak is vaak star en rigide. Wat moeten wij doen? - Structuur aanbrengen: week, dag, taakstructuren - Ondersteuning bieden in oorzaak en gevolg - Zicht geven (visueel) op vorderingen van een leerling

13 weekplanning time-timer

14 Centrale coherentie Zwakke coherentie: tekort in het vermogen om samenhang te construeren en een gerichtheid op details. Meer gericht op details dan op geheel. Nemen losse fragmenten waar, daardoor prikkelgevoelig Hierdoor moeite met betekenisvol integreren van wat zij waarnemen. Betekenis wordt niet goed of volledig onderkend. Wat moeten wij doen: - Puzzeltijd geven om zelf de samenhang te geven - Beperken van details - Samenhang aanbrengen - Kort en bondig: hulp bij scheiden hoofd- en bijzaken

15 lesbord inrichten van een kast

16 Sensorische overgevoeligheid Sensorische overgevoeligheid: een leerling kan over- of onder gevoelig zijn voor zintuigelijke prikkels. Zintuigen zijn vaak over- of juist ondergevoelig. Geluids- en visuele prikkels kunnen paniek of angst oproepen. Kan variëren van licht gevoelig tot erg gevoelig. Wat kunnen wij doen? - Problemen oplossen - Relativeren: hoort erbij - Prikkels beperken : geluiden, aanrakingen, visuele prikkels

17 geluidsdemper muziek afschermschot

18 Grip op de pijlers Welk gedrag hoort bij welke pijler? Kahoot!

19 Aanpassingen in communicatie Auticommunicatie (Geef me de 5!): volledig, concreet en beknopt volgens de vijf vragen: wat, wie, waar, wanneer, hoe. Letterlijk taalgebruik of ondertitelen WAT: Waarnemen, aansluiten, toevoegen Geen oogcontact eisen, maar wel leren hoe een leerling er mee om kan gaan

20 Aanpassingen in gedrag Ga uit van onmacht. Ongewenst gedrag heeft meestal een functie. Generaliseer: Zo gaat het altijd, overal of juist nooit! (vanwege gefragmenteerde waarneming). En daarna de uitzondering benoemen. De leerling kan groeien vanuit basisveiligheid meer vertrouwen, contact en investeren nodig. Persoonsafhankelijk -> structuurafhankelijk -> zelfstandig: biedt de leerling strategieën of structuur aan om iets te doen (visueel)

21 Aanpassingen in aanpak Visualiseren (vooral de samenhang) Niet-ingevulde tijd = kliertijd! Zorg voor voldoende bezigheden. Prikkelarm of leer de leerling prikkels beperken (koptelefoon, kijkrichting) Wat als de leerling overprikkeld raakt? Ondersteun bij agendagebruik, aanpakken van grote taken, plannen, het lezen van planners Ondersteun bij pauzes: wat kan de leerling doen? Buddy? Veel herhaling van lesstof: voordoen - samendoen alleen doen

22 Terugblik Doel behaald? Opzet: het directe instructiemodel Vragen?