Jaarverslag e boekjaar. Stichting Pensioenfonds Corporate Express Statutair gevestigd te Maastricht (Handelsregister Amsterdam )

Transcriptie

1 Jaarverslag 2007

2 Jaarverslag e boekjaar Stichting Pensioenfonds Corporate Express Statutair gevestigd te Maastricht (Handelsregister Amsterdam ) Kantooradres: Hoogoorddreef BE AMSTERDAM

3 Jaarverslag 3 Kerncijfers 4 Personalia 5 Bestuursverslag 19 Verklaring van het verantwoordingsorgaan Jaarrekening 22 Balans per 31 december 24 Rekening van baten en lasten 25 Kasstroomoverzicht Inhoudsopgave Toelichting algemeen 26 Activiteiten 26 Pensioenregelingen 27 Indexeringen 27 Financiering en premie 28 Herverzekering 28 Grondslagen algemeen 30 Grondslagen voor waardering van activa en passiva 32 Grondslagen voor resultaatbepaling 32 Grondslagen voor het kasstroomoverzicht Toelichting balans 33 Activa 36 Passiva 38 Overige informatie Toelichting rekening van baten en lasten 42 Baten en lasten pensioenactiviteiten 46 Baten en lasten beleggingsactiviteiten 47 Overige informatie Overige gegevens 48 Actuariële verklaring 49 Accountantsverklaring 50 Bijlage aangesloten ondernemingen 51 Bijlage begrippenlijst 2 Jaarverslag 2007

4 KERNCIJFERS Aantallen Deelnemers ) Gewezen deelnemers Pensioengerechtigden FLUIT-gerechtigden ) incl. deelnemers met vrijstelling van premiebetaling wegens arbeidsongeschiktheid Bedragen in miljoenen euro Surplus eigen vermogen (2007) / algemene reserve (t/m 2006) 178,1 109,5 82,1 48,5 63,8 Technische Voorziening 1) 511,7 523,2 535,0 563,3 544,1 Gehanteerde markt-/rekenrente 4,8% 4,0% 3,6% 4,0% 4,0% Vereist eigen vermogen (2007) / reserve voor beleggingsrisico s, incl. herwaarderingsreserve (t/m 2006) 92,1 167,5 156,6 140,9 100,3 Bruto premies en koopsommen 4,0 2,1 6,6 9,8 11,2 Beleggingsopbrengsten (totaal en na kosten) 10,8 53,0 112,0 62,7 72,6 Uitkeringen (na aftrek van herverzekering en afkopen) 33,8 32,5 33,2 32,1 29,5 Totaal belegd vermogen 778,1 793,8 811,9 741,2 701,6 Beleggingen voor risico van deelnemers 3,0 20,1 22,2 19,8 20,4 Beleggingen voor risico van de Stichting Pensioenfonds Corporate Express 2) 775,1 773,7 789,6 721,3 681,2 Beleggingsrisicoreserve 3) 11,9% 21,6% 21,4% 19,5% 14,7% Dekkingsgraad 152,8% 153% 145% 134% 130% Rendementspercentage beleggingen (op basis van balanswaarde): - direct beleggingsrendement *) 3,1% 2,7% 3,8% 4,2% 3,7% - totaal beleggingsrendement **) 1,6% 7,3% 15,2% 10,4% 11,9% 1) vastgesteld op grond van FTK (2007) en Actuariële Principes voor Pensioenfondsen (t/m 2006). 2) inclusief verplichting PaperlinX van 1 57,2 miljoen (2005) 3) uitgedrukt in een percentage van de beleggingen voor risico van de Stichting Pensioenfonds Corporate Express *) voor kosten **) inclusief ongerealiseerde marktwaarderingen Stichting Pensioenfonds Corporate Express 3

5 PERSONALIA Het bestuur per 1 april 2008 Benoemd door de Raad van Bestuur van Corporate Express NV Bestuursleden Plaatsvervangende bestuursleden Mr. R.H. Hoving, voorzitter Mw. Drs. S. Bierens de Haan Corporate Express Nederland Holding BV Corporate Express Nederland Holding BV Drs. G. Nijhuis, secretaris Drs. M.Th.J. Graven Corporate Express Nederland Holding BV Corporate Express Nederland Holding BV Drs. ing. W. van Dijk MTL, plv. voorzitter Ir. T.H. van Bilsen MTL Tetterode-Nederland BV Tetterode-Nederland BV E.S. Annema E.J.K. de Boer Veenman BV Veenman BV R. Cesar Mw. H. Lieftink Corporate Express Nederland BV Corporate Express Nederland BV Gekozen door de COR van Corporate Express Nederland Holding BV Bestuursleden Plaatsvervangende bestuursleden Drs. Ir. E.A. ten Have G. Scheffer Tetterode-Nederland BV Tetterode-Nederland BV Mw. L. Laurens-de Jong Drs. R.A.P.H. de Wolf RA Veenman BV Corporate Express Holding Nederland BV A. J. Kraster FC M. Westland Corporate Express Nederland Holding BV Corporate Express Nederland BV J. Vermeer, plv. secretaris P.C. Broeksma Pensioengerechtigden Pensioengerechtigden S.T. van der Veen J.J.F. van der Horst Pensioengerechtigden Pensioengerechtigden Verantwoordingsorgaan per 1 april 2008 Drs. F.F. Waller (namens de werkgever) R.W. Prommenschenckel RC (namens de deelnemers) M. Tipker (namens de pensioengerechtigden) Deelnemersraad Actieve deelnemers Pensioengerechtigden Gewezen deelnemers Ing. G.J. van der Kolk, secretaris F. Chr. Engelberts G. Kee, plv. voorzitter Corporate Express Nederland Holding BV J.T.M. Gast, voorzitter T. Hordijk L.A.M. van Schayk Corporate Express Nederland BV D. de Rooij Tetterode-Nederland BV R.J. Habets Veenman BV Beleggingscommissie Drs. G. Nijhuis, voorzitter Drs. C. Bangma Mr. R.H. Hoving A.J. Kraster FC J.P. Wijn Drs. L.K. Dijkstra, extern deskundige Drs. B.P.H. Puijn RBA, extern deskundige Pensioenbeheer P.A.H. Martens, directeur Accountant PricewaterhouseCoopers Accountants NV Certificerend actuaris Watson Wyatt BV Adviserend actuaris Watson Wyatt BV Beleggingsadviseur Mercer Investment Consulting 4 Jaarverslag 2007

6 BESTUURSVERSLAG Voor u ligt het jaarverslag 2007 van de Stichting Pensioenfonds Corporate Express, opgesteld volgens de bepalingen vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek, boek 2, titel 9. Organisatie Het bestuur bestaat uit tien leden, van wie vijf namens de werkgever, drie namens de werknemers en twee namens de pensioengerechtigden. Een werkgeverslid treedt op als voorzitter en een ander werkgeverslid wordt als vice-voorzitter aangesteld. Elk bestuurslid heeft een plaatsvervanger. Per jaar vinden in de regel vier bestuursvergaderingen plaats. Voor de uitvoering van het door het bestuur vastgestelde beleggingsbeleid is een beleggingscommissie gevormd die bestaat uit een aantal interne en externe deskundigen. Mercer Investment Consulting treedt op als beleggingsadviseur. Het dagelijks beleid van het pensioenfonds wordt bepaald door de voorzitter, de secretaris en de directeur van het pensioenfonds. De medewerkers van het pensioenbureau van het pensioenfonds zijn in dienst van Corporate Express Nederland Holding BV. Het betreft per 31 december personen (2,5 op fulltime basis). De kosten van deze werknemers zijn volledig doorbelast aan het fonds. Belangrijkste ontwikkelingen binnen het fonds Het jaar dat achter ons ligt heeft in het teken gestaan van de invoering van de nieuwe Pensioenwet en de verdere uitwerking van Goed Pensioenfondsbestuur. Zo werden de statuten, het huishoudelijk reglement en de pensioenreglementen aangepast aan de nieuwe regelgeving. In 2007 zijn besluiten genomen over de uitbreiding van het aantal bestuursleden, dat de pensioengerechtigden vertegenwoordigt en over de inrichting van het verantwoordingsorgaan en het intern toezicht. Ook in 2007 is extra aandacht besteed aan het op peil houden van het kennisniveau van de bestuursleden en de deelnemersraad. Naamswijziging Het pensioenfonds heeft als logisch gevolg van de wijziging van de naam van de holding op 27 juli 2007 zijn naam gewijzigd in Stichting Pensioenfonds Corporate Express. Samenstelling van het bestuur Tijdens de bestuursvergadering van 28 juni 2007 is afscheid genomen van mevrouw T. Wessels-Pronk en de heren B. Stam en Drs. J.U. Stoffelsma. Zij hebben vele jaren een waardevolle bijdrage aan ons fonds geleverd. De ontstane vacatures zijn vervuld door de heren J. Vermeer, P.C. Broeksma en J.J.F. van der Horst die namens de pensioengerechtigden als lid of plaatsvervangend lid in het bestuur zijn opgenomen. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. is als externe accountant aangesteld en Watson Wyatt B.V. als certificerend en adviserend actuaris. De uitvoering van de taken op het gebied van de pensioenrechtenvaststelling, uitkeringen en financiële administratie zijn uitbesteed aan Blue Sky Group BV. De beleggingen voor risico van de deelnemers uit hoofde van de modules Beschikbare premie en Pensioenplus worden beheerd en geadministreerd door ABN AMRO Pension Services. Het Nederlands Compliance Instituut treedt op als compliance officer. Tijdens de bestuursvergadering van 14 maart 2008 heeft de heer F.F. Waller na ruim 8 jaar de voorzittershamer overgedragen aan de heer R. H. Hoving. In de afgelopen periode heeft de heer Waller op een succesvolle wijze sturing gegeven aan de verantwoorde ontwikkeling van ons fonds. Voor zijn inbreng willen wij hem hartelijk dankzeggen. De heer W. van Dijk zal de functie van plaatsvervangend voorzitter van de heer R.H. Hoving overnemen. De heer J. Vermeer zal de functie van plaatsvervangend secretaris vervullen. De 2 ontstane vacatures van plaatsvervangend bestuurslid zijn ingevuld door de benoeming van de heren M.Th.J. Graven en T.H. van Bilsen. De bestuursleden hebben in 2007 geen bezoldiging ontvangen. Stichting Pensioenfonds Corporate Express 5

7 Samenstelling beleggingscommissie Met ingang van 1 juli 2007 is de beleggingscommissie uitgebreid met de heren A.J. Kraster en J.P. Wijn als vertegenwoordigers van respectievelijk de werknemers en de pensioengerechtigden. In de door het vertrek van de heer R. Clement ontstane vacature is voorzien door de benoeming van de heer L.K. Dijkstra. Samenstelling deelnemersraad De heer Th. H.J. van Doesburg heeft te kennen gegeven zijn lidmaatschap na ruim 4 jaar te willen beëindigen. Wij danken de heer Van Doesburg voor de geleverde bijdrage. Op voordracht van de Vereniging Gepensioneerden Buhrmann/Corporate Express is de heer F.Chr. Engelberts als zijn opvolger benoemd. De leden hebben in 2007 geen bezoldiging ontvangen. Samenstelling verantwoordingsorgaan Op grond van de in 2007 aangebrachte statutenwijziging zijn de leden van het verantwoordingsorgaan benoemd. Het verantwoordingsorgaan wordt gevormd door de heer F.F. Waller (namens de werkgever), de heer R.W. Prommenschenckel (namens de actieve deelnemers) en de heer M. Tipker (namens de pensioengerechtigden). Over het jaar 2007 is in totaal een vergoeding van verstrekt. Intern toezicht In onze statuten is opgenomen dat het intern toezicht vormgegeven zal worden via de instelling van een visitatiecommissie. De personele invulling van de visitatiecommissie zal in de loop van het jaar 2008 plaatsvinden. Communicatie De communicatie naar de diverse groeperingen binnen het pensioenfonds is verder verbeterd. Alle deelnemers en gewezen deelnemers hebben in 2007 een Uniform Pensioenoverzicht ontvangen. Onze internetsite is sinds het 4de kwartaal van 2007 voor iedereen beschikbaar. De ontwikkeling van de pensioenplanner is succesvol afgerond en is in de loop van de maand mei 2008 bij de actieve deelnemers geïntroduceerd. Het vereenvoudigde Jaarverslag in het kort 2006 is goed ontvangen. Ook dit jaar zal er naast het formele Jaarverslag 2007 weer een Jaarverslag in het kort 2007 worden samengesteld. Compliance Onze compliance officer heeft in de rapportage over de naleving van de Gedragscode Stichting Pensioenfonds Corporate Express over de periode 1 januari 2007 tot en met 31 december 2007 geconstateerd dat geen van de verbonden personen en insiders in strijd met de Gedragscode heeft gehandeld. Nieuwe tariefgrondslagen In 2007 is het fonds overgegaan op actuariële grondslagen die in overeenstemming zijn met het Financiële Toetsingskader (FTK). Dit houdt onder andere in dat niet meer gerekend is met een vaste rente van maximaal 4%, maar met de termijnstructuur van de actuele nominale marktrente. Deze kwam eind 2007 ongeveer overeen met een vaste rekenrente van 4,8% (2006: 4,2%). Voorts is bij de vaststelling van de Technische Voorziening (TV) ook rekening gehouden met de voorzienbare trend in overlevingskansen. Bij de vaststelling van de overlevingskansen is uitgegaan van de door het Actuarieel Genootschap (AG) gepubliceerde prognosetafel Daarbij is een correctie op de overlevingskansen toegepast, om het verschil tussen de overlevingskansen van de beroepsbevolking en de gehele bevolking in aanmerking te nemen. Daarnaast moet er een toereikende voorziening voor toekomstige kosten zijn. Bij de toetsing van de kostenvoorziening is uitgegaan van het zogenaamde liquidatiescenario. Hierbij moet het pensioenfonds een voorziening voor kosten gevormd hebben om de opgebouwde pensioenen af te kunnen wikkelen zonder bijdragen vanuit de aangesloten ondernemingen. De omrekening op basis van deze nieuwe tariefgrondslagen heeft per saldo geleid tot een eenmalige toename van de TV aan het begin van 2007 van 1 18,4 miljoen, waarvan een bedrag van 1 13,8 miljoen rechtstreeks via het eigen vermogen is 6 Jaarverslag 2007

8 geboekt en zodoende het jaarresultaat over 2007 niet heeft beïnvloed. Governance en medezeggenschap Met ingang van 2007 zijn de bepalingen in de Pensioenwet voor goed bestuur en medezeggenschap in werking getreden. Wat betreft goed pensioenfondsbestuur verwijst de wet naar de in 2005 opgestelde Principes voor goed pensioenfondsbestuur van de Stichting van de Arbeid. Deze Principes betreffen voor een deel het functioneren van het bestuur zelf, zoals zorgvuldigheid, openheid in termen van transparantie van bevoegdheden en beleid, heldere communicatie, toegankelijkheid voor klachten en deskundigheid van het bestuur. Wij hebben in 2007 hieraan een verdere invulling gegeven. De nadruk lag hierbij op de nieuwe structuur die voortvloeit uit de Pensioenwet en de Principes. Dit betreft de instelling van een verantwoordingsorgaan en de invulling van intern toezicht via een visitatiecommissie. De medezeggenschap is in ons fonds al in 2003 gerealiseerd door het instellen van de deelnemersraad. Deskundigheid Deskundigheid van pensioenfondsbesturen is al verschillende jaren een onderwerp dat in de belangstelling staat. In de bestaande regelgeving is het een uitgangspunt dat een bestuur als geheel ten minste voldoende deskundig moet zijn op de acht door De Nederlandsche Bank (DNB) geformuleerde beleidsterreinen. Pensioenfondsen moeten over een deskundigheidsplan beschikken. In dit plan is vastgelegd op welke wijze de gewenste deskundigheid bevorderd en gewaarborgd wordt. Een regelmatig terugkerende vraag was echter op welke wijze de gewenste deskundigheid kan worden bepaald en gemeten. Bovendien tekent zich een ontwikkeling af naar individuele deskundigheid. Op uitnodiging van DNB hebben de drie vertegenwoordi gende organisaties van de pensioensector in april 2007 een plan van aanpak deskundigheid pensioenfondsbesturen gepubliceerd. Stichting OPF, de Unie van Beroepspensioenfondsen en de Vereniging van Bedrijfstakpensioenfondsen waren de drie vertegenwoordigende organisaties. In dit plan geven zij aan welke deskundigheidsniveaus worden verwacht en hoe deze gerealiseerd en vastgesteld kunnen worden. In het plan zijn zogenoemde eindtermen opgenomen waar een bestuurder respectievelijk na één jaar en na drie jaar aan moet voldoen. In deze eindtermen wordt een onderscheid gemaakt tussen kennis en oordeelsvorming. Bij wijze van handreiking zijn in het plan van aanpak ook normen voor andere functionarissen aangegeven, zoals bijvoorbeeld voor leden van deelnemersraden en verantwoordingsorganen. Deze normen zijn afgeleid van de eindtermen. Daarnaast voorziet het plan in de ontwikkeling van methoden voor toetsing van deskundigheid en certificering van opleidingen. Van pensioenfondsen wordt verwacht dat zij uitvoering geven aan het plan van aanpak. DNB heeft de pensioenfondsen verzocht hun deskundigheidsplannen te actualiseren op basis van het plan van aanpak. Bij ons fonds zal dit in de loop van 2008 worden gerealiseerd. Toezicht De Nederlandsche Bank Het bestuur onderschrijft de noodzaak van goed extern toezicht op de pensioensector en hecht waarde aan een goede, open relatie met de toezichthouder(s). Het bestuur stelt regelmatig contact met De Nederlandsche Bank (DNB) op prijs. Op grond van de wettelijke voorschriften zijn het jaarverslag, de gewijzigde statuten, de Actuariëleen bedrijfstechnische nota (ABTN) en de gewijzigde pensioenreglementen ter kennis gebracht van DNB. Verder heeft het bestuur kennisgenomen van de verschillende circulaires van DNB. Het afgelopen jaar zijn aan het fonds geen dwangsommen of boetes opgelegd. Er zijn door DNB geen aanwijzingen aan het fonds gegeven, noch is een bewindvoerder aangesteld of is bevoegdheidsuitoefening van organen van het fonds gebonden aan toestemming van de toezichthouder. De vermogenspositie is zodanig dat er geen lange- of kortetermijnherstelplan aan de orde is. Autoriteit Financiële Markten Op grond van de Pensioenwet houdt de Autoriteit Financiële Markten (AFM) vanaf 2008 toezicht op de communicatie van pensioenfondsen met deelnemers en pensioengerechtigden. De AFM was reeds toezichthouder voor het zogenoemde effectentypische gedragstoezicht. Het nieuwe toezicht heeft als kader de bescherming van de belangen van consumenten. Stichting Pensioenfonds Corporate Express 7

9 Het spitst zich daarom toe op de communicatie over aanspraken, indexatie van aanspraken en eventuele risico s van deelnemers en pensioengerechtigden. Dit kan zowel het indexatierisico betreffen als, bij beschikbare premieregelingen, eventuele beleggingsrisico s. Het nieuwe toezicht gaat in op 1 januari In de loop van 2008 wordt het huidige communicatiebeleid verder uitgewerkt en vastgelegd in een communicatieplan. Dekkingsgraad De dekkingsgraad op grond van het FTK bedraagt ultimo ,8%. Het vermogen is 1 270,2 miljoen hoger dan de TV. Gekeken naar de richtlijnen van DNB is er ultimo 2007 geen sprake van onderdekking en is er eveneens geen reservetekort. 1 Volgens het FTK bedraagt het vereiste eigen vermogen ultimo 2007, 1 92,1 miljoen en is er een surplus eigen vermogen ultimo 2007 van 1 178,1 miljoen. Voor zowel de actieve als de inactieve deelnemers is de indexatie per 1 januari 2008 in de TV per 31 december 2007 opgenomen. ALM-studie en Continuïteitsanalyse Het bestuur heeft eind 2006 besloten om in afwachting van de aangekondigde wijzigingen in verband met de nieuwe Pensioenwet en het nieuwe FTK de huidige situatie van overdekking te continueren. In de tweede helft van 2007 is een nieuwe ALM-studie in combinatie met de zogenaamde continuïteitsanalyse uitgevoerd. Reeds eerder werd besloten dat het bestuur mede aan de hand van het resultaat van deze analyse zich zal beraden over het formuleren van beleidslijnen in het geval van mogelijke overschotten. Een procedure hiervoor is opgenomen in de nieuwe uitvoeringsovereenkomst die met terugwerkende kracht tot 1 januari 2007 met de aangesloten ondernemingen is afgesloten. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de zogenaamde overschottennotitie. Klachten- en geschillenregeling In de klachten- en geschillenregeling van het fonds is vastgelegd dat een belanghebbende een klacht kan indienen. Dit kan als de betrokkene het niet eens is met de wijze waarop de statuten of het pensioenreglement worden toegepast of van mening is onjuist behandeld te zijn. De klachtenregistratie van het fonds betreft niet alleen formele klachten, maar ook kritische vragen en signalen van belanghebbenden. Een klacht wordt in eerste instantie behandeld door de administrateur van het fonds, waarna beroep bij het bestuur mogelijk is. Als een klager het niet eens is met het oordeel van het bestuur, kan de betrokkene zich wenden tot de Ombudsman Pensioenen. Daarnaast bestaat de mogelijkheid van de gang naar de rechter. In 2007 zijn geen formele klachten ingediend. Er zijn in 2007 geen geschillen voorgelegd aan externe instanties. Indexering Het fonds streeft ernaar de opgebouwde pensioenrechten van de actieve deelnemers jaarlijks aan te passen aan de ontwikkeling van het CBS-loonindexcijfer ( CAO-lonen per maand, inclusief bijzondere beloningen, van particuliere bedrijven ). Het fonds streeft ernaar de opgebouwde pensioenrechten voor de gewezen deelnemers en de ingegane pensioenen jaarlijks aan te passen aan de ontwikkeling van het CBS-prijsindexcijfer ( CPI voor alle huishoudens, afgeleid ). 1 januari 2007 De indexering voor de inactieven bedroeg per 1 januari ,25% (in ,45%). De verhoging van de salarissom voor de actieve deelnemers per 1 januari 2007 c.q. voor de opbouw van de aanspraken tot en met 2007, bedroeg 1,94% (in ,98%). 1 januari 2008 Het saldo van de gerealiseerde overrente was ook ultimo 2007 in voldoende mate positief. Mede op basis hiervan is aan de gewezen deelnemers en de pensioengerechtigden per 1 januari 2008 een verhoging toegekend van 1,48%. 1 Volgens DNB is er sprake van onderdekking indien de middelen van het fonds niet langer toereikend zijn om de TV en vereiste eigen vermogen te dekken. Indien de middelen ontoereikend zijn om naast de TV het vereiste eigen vermogen te dekken, is sprake van een reservetekort. 8 Jaarverslag 2007

10 INDEXATIE VOOR INACTIEVEN in procenten 1,48 1,25 1,45 0,82 1,90 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0, INDEXATIE VOOR ACTIEVEN in procenten 2,16 1,94 0,98 1,26 2,30 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0, De indexering voor de actieve deelnemers per 1 januari 2008 is vastgesteld op 2,16%. De indexering heeft een voorwaardelijk karakter. Dit betekent dat geen recht op indexering bestaat en dat het niet zeker is of in de toekomst volledige indexering kan plaatsvinden. Een eventuele achterstand in de indexering kan in principe worden ingehaald. Het fonds voert periodiek een continuïteitsanalyse uit volgens de voorschriften van de toezichthouder. Hieruit blijkt welk percentage van de maximale indexatie op de lange termijn verwacht mag worden. Het fonds zal dit percentage publiceren. Financiering en premie De (zuivere) kostendekkende premie bedraagt 1 9,582 miljoen. Rekeninghoudend met een rekenrente die is gebaseerd op de te verwachten waarden van het toekomstig rendement bedraagt de gedempte premie 1 6,435 miljoen. Voor 2007 is aan de aangesloten ondernemingen een korting toegekend van 100% over de voor de basisregeling vastgestelde gedempte premies, exclusief uitvoeringskosten. Deze korting bedraagt in totaal 1 3,566 miljoen. Hierdoor wordt de verschuldigde feitelijke premie voor de basisregeling voor het jaar 2007 gemaximeerd op een bedrag van 1 0,598 miljoen. De som van de ontvangen premies en koopsommen bedraagt 1 4,018 miljoen. Gezien de vermogenspositie per ultimo 2007 is ten aanzien van de voor 2008 af te dragen premie besloten dat er een voorlopige korting van 50% op de voor de basisregeling vastgestelde gedempte premie, exclusief uitvoeringskosten, wordt verleend. Aan de hand van de vermogenspositie per ultimo 2008 zal de definitieve premie voor 2008 worden vastgesteld. Stichting Pensioenfonds Corporate Express 9

11 1,5 1,331 1,313 Administratiekosten 1, , , ,23 1, ,22 1, ,21 in miljoen euro percentage van de pensioenverplichtingen 1,2 0,9 0,6 0,3 0,0 2,750 2,516 2,571 2,229 2,335 Beleggingskosten 0,29 0,29 0,32 0,38 0,38 in miljoen euro percentage van het totale fondsvermogen Kosten Pensioenuitvoeringskosten De totale kosten voor de pensioenuitvoering zijn 1 1, 067 miljoen, dit is 0,21% van de verplichtingen (2006: 0,26%). Beleggingskosten De beleggingskosten bedragen in totaal 1 2,229 miljoen, dit is ca. 0,29% van het totaal belegd vermogen (2006: 1 2,335 miljoen respectievelijk ca. 0,29%). Pensioenreglementen en statuten Als gevolg van de nieuwe Pensioenwet zijn de pensioenreglementen op enkele punten tekstueel aangepast. Alle (gewezen) deelnemers met een pensioenspaarkapitaal voor eigen risico hebben de mogelijkheid gehad om eenmalig per 31 december 2007 het aanwezige saldo om te zetten in pensioen. Door deze actie is het belegd vermogen voor risico van de deelnemers met ruim 1 17 miljoen afgenomen. Met ingang van 1 januari 2008 is het niet meer mogelijk om nieuwe stortingen uit hoofde van de module Pensioenplus te verrichten. De statuten en het huishoudelijk reglement zijn als gevolg van de nieuwe Pensioenwet op een aantal punten aangepast. Denk hierbij aan onderwerpen als de instelling van het verantwoordingsorgaan en het intern toezicht. Ook de naamswijziging is hierin meegenomen. 10 Jaarverslag 2007

12 Pensioengerechtigden en uitkeringen Aantal pensioengerechtigden per 31 december FLUIT-gerechtigden Ouderdomspensioen Partnerpensioen Wezenpensioen Arbeidsongeschiktheidspensioen Uitkeringen na aftrek van herverzekering (x 1 miljoen euro) Ouderdomspensioen 25,49 25,15 24,48 23,58 21,99 Partnerpensioen 7,60 7,61 7,31 6,88 6,85 Wezenpensioen 0,09 0,08 0,08 0,07 0,08 Arbeidsongeschiktheidspensioen 0,35-0,33 0,66 0,37 0,26 Andere uitkeringen 0,28 0,34 0,64 1,23 0,22 Netto uitkeringen 33,81 32,85 33,17 32,13 29,40 Risico s Het bestuur heeft haar beleid verwoord in de Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN). Hierna volgt een nadere toelichting op de voornaamste risico s die door het bestuur zijn onderkend, alsmede het beleid van het bestuur voor het beperken van de risico s: 1. Mismatchrisico 2. Beleggingsrisico s 3. Verzekeringstechnische risico s 4. Operationele risico s. Mismatchrisico Het fonds is beperkt gevoelig voor wijzigingen in de marktrente omdat de duration van de beleggingen en de duration van de verplichtingen niet aan elkaar gelijk zijn. Er wordt regelmatig een Asset Liability Management studie uitgevoerd, waarbij de beheersing van het mismatchrisico een van de onderzoekspunten is. Hierbij zijn de voordelen (meer zekerheid) en nadelen (daling verwacht rendement) van het verkleinen van het mismatchrisico zorgvuldig afgewogen. Het fonds beheerst het mismatchrisico door een groot gedeelte van de portefeuille te beleggen in langlopende inflation linked bonds en langlopende obligaties. Daarnaast is in de loop van 2007 het durationverschil met ongeveer 1,5 jaar verminderd door de gebruikmaking van een langlopende renteswap. Op advies van de beleggingscommissie heeft het bestuur besloten vooralsnog geen verdere maatregelen te nemen om het geringe resterende rentemismatchrisico te verlagen. Beleggingsrisico s Vastgoed- en aandelenrisico Het vastgoed- en aandelenrisico is het risico dat door de ontwikkeling van marktprijzen (veroorzaakt door factoren die samenhangen met een individuele belegging, de uitgevende instelling of generieke factoren) waardewijzigingen plaatsvinden. Wijzigingen in marktomstandigheden hebben altijd direct invloed op het beleggingsresultaat, omdat alle beleggingen worden gewaardeerd op marktwaarde waarbij waardewijzigingen onmiddellijk worden verwerkt in het saldo van baten en lasten. Het vastgoed- en aandelenrisico wordt beheerst door het aanbrengen van een goede spreiding binnen de portefeuille (diversificatie). Periodiek vindt een risico/rendements analyse plaats van de beleggingsportefeuille. Valutarisico Het fonds belegt ook buiten het euro gebied, waardoor het fonds gevoelig is voor koersschommelingen van de betreffende valuta ten opzichte van de euro. Om dit niet renderende risico te beperken, dekt het fonds alle vastrentende beleggingen in vreemde valuta af naar de de euro. Voor alle overige beleggingen wordt in de regel de Amerikaanse dollar, het Britse pond en de Japanse yen voor 50% afgedekt naar de euro. Hierbij worden de beleggingen in opkomende markten en het Verre Oosten (exclusief Japan) gezien als beleggingen Stichting Pensioenfonds Corporate Express 11

13 in dollars. Ook in het jaar 2007 was de Amerikaanse dollardekking verhoogd naar 75%. Kredietrisico Het fonds sluit contracten met tegenpartijen. Hierdoor loopt het fonds een risico, indien deze tegenpartijen hun verplichtingen jegens het fonds niet nakomen. Het tegenpartijrisico verbonden aan de inzet van afgeleide financiële instrumenten wordt op marktconforme wijze beheerst door het storten van onderpand bij bepaalde marktbewegingen. Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van verschillende tegenpartijen met een goede reputatie waardoor dit risico wordt beperkt. Verzekeringstechnische risico s Het belangrijkste verzekeringstechnische risico is het langlevenrisico. Dit is het risico dat deelnemers langer blijven leven dan verondersteld bij de vaststelling van de premie en de berekening van de technische voorziening. In 2007 heeft het fonds de technische voorziening berekend op basis van de zogenaamde prognosetafel AG met correcties voor ervaringssterfte. Hierdoor wordt rekening gehouden met toekomstige verbetering van de levensverwachting. Door toepassing van deze meeste recente prognosetafels is het langlevenrisico voor het fonds sterk gereduceerd. Operationele risico s Het operationeel risico is het risico dat optreedt bij de uitvoering van de pensioen- en beleggingsactiviteiten, als gevolg van niet afdoende of falende interne processen, menselijk gedrag en systemen of als gevolg van externe gebeurtenissen. Dit risico wordt beperkt door de SAS70 Type 2-rapportage die het fonds van de diverse uitvoerders heeft ontvangen. Voor een nadere toelichting op de risico s en het beheersingsbeleid wordt verwezen naar de paragraaf Risicobeheer van de jaarrekening. Beleggingen Terugblik economische ontwikkelingen In het beleggingsjaar 2007 zorgden ombuigingen in of versnelling van belangrijke meerjarige trends voor onverwachte uitslagen op de vermogensmarkten. Voorbeelden van deze trends waren: de doorgeschoten risico acceptatie, de stijgende aandelenmarkten - vooral die van de emerging markets -, een dalende dollar, stijgende goederenprijzen, huizenprijs bubbles, een hoge geld creatie, toegenomen globale onevenwichtigheden en een yen-dollar uitwisseling door Japanners; de zogenaamde carry trades. Het jaar 2007 startte met een gunstige inflatiedruk en naar het zich liet aanzien een gezonde leningenmarkt, totdat in het eerste kwartaal de eerste problemen bij de Amerikaanse hypothekenverstrekkers zichtbaar werden. Te optimistische veronderstellingen over de voortgaande stijgingen van woningprijzen in de Verenigde Staten gecombineerd met het te gemakkelijk verstrekken van hypothecaire leningen aan consumenten met een onvoldoende inkomen daartegenover, leidden tot twijfel over de zekerheid van dergelijke leningen. Vervolgens bleek ook nog eens dat financiële partijen, door het ingenieus combineren van hypotheek categorieën de risico s minder doorzichtig gemaakt hadden alvorens zij de opnieuw verpakte hypotheken doorverkochten. Bovenop dit alles bleek ook nog dat bij de waardering van deze schuldpapieren de rating agencies een dubieuze rol hadden gespeeld. De markt voor deze schuldpapieren kwam tot stilstand, daarbij onzekerheid scheppend over welke financiële partijen met welke verliezen zouden blijven zitten. Dit leidde tot een groot wantrouwen op de geldmarkt, waarbij risicovergoedingen voor allerlei leningen, ook tussen banken onderling, enorm opliepen. Centrale Banken schoten te hulp door meer liquiditeiten beschikbaar te stellen. Dit creëerde lucht maar daarmee is het eigenlijke probleem -de krediet crisis- niet opgelost. Inmiddels hebben vele financiële instellingen afwaarderingen bekend gemaakt en bestaat er nog altijd onduidelijkheid over de omvang en reikwijdte van de schade. Een ding staat wel vast, de financiële infrastructuur en - instrumenten hebben wereldwijd te lijden gehad of zijn zelfs vernietigd. Verbeterde risicobeheersing en transparantie zijn de centrale thema s om tot herstel te komen, hetgeen naar verwachting enige tijd zal vergen. Ondanks deze crisis bleek de reële economie (vooralsnog) beperkt geraakt. De groeicijfers bleven wereldwijd op een goed niveau, mede vanwege de positieve impuls die emerging markets, in het 12 Jaarverslag 2007

14 bijzonder China en India, aan de wereldeconomie blijven geven. Door deze verdere globalisering kan een recessie in de VS door de rest van de wereld beter dan voorheen opgevangen worden. Markt ontwikkelingen Obligatiemarkten In de eerste helft van het jaar steeg de rente op staatsobligaties in het eurogebied over de hele linie onder invloed van de goeddraaiende economie met circa 75 basispunten. In het tweede deel van het jaar sloeg het sentiment om, als gevolg van tekenen dat de Amerikaanse economie duidelijk aan het verzwakken was. Bleef de rentedaling in het eurogebied nog beperkt, in de Verenigde Staten daalde de staatsobligatierente op 10-jaarspapier met ruim 1%-punt. Omdat onder invloed van de hypothekencrisis aan de liquiditeitspositie van banken werd getwijfeld steeg de korte termijn rente, die banken elkaar in rekening brengen, aanzienlijk. Staatsobligaties daarentegen vervulden op dat moment de functie van veilige haven en werden daardoor geliefd bij beleggers. Over het gehele jaar bedroeg de gemiddelde performance van euro staatsobligaties 1,8%. Euro investment grade en vooral high yield bedrijfsleningen bleven daarbij aanzienlijk achter. Spreads op high yield waren eind 2007 tot wel 6% opgelopen en stegen begin 2008 verder. Aandelenmarkten De aandelenmarkten lieten in 2007 een uitermate grillig verloop zien. In het eerste halfjaar was daarbij de trend per saldo nog positief ondanks flinke dalingen in februari. In reactie op de problemen voor de Amerikaanse economie gingen de koersen in juli en augustus wederom omlaag. De laatste opleving vond plaats in september en oktober. De zwaarst getroffen beurs was die van Japan met een verlies van ruim 8% in locale valuta gemeten. Oorzaak was hier dat het economische herstel zich niet heeft doorgezet. Op grond van een sterke groei die de economieën in het eurogebied en vooral de emerging markets doormaakten, werd het jaar met rendementen boven de 10% respectievelijk 26% (inclusief valutaresultaat) afgesloten. De beurzen in de overige gebieden sloten het jaar in locale valuta met kleine winsten af. Aandelen in de financiële sector daalden wereldwijd, onder invloed van de kredietcrisis, gemiddeld met tientallen procenten. Vastgoedmarkten Voor vastgoed was 2007 een bijzonder jaar. Na jarenlang uitstekende rendementen te hebben laten zien, daalden vastgoedaandelen dit jaar aanzienlijk. Bleef het verlies van wereldwijd genoteerd vastgoed beperkt tot bijna 17,5% (inclusief valutaverliezen), Europese vastgoedaandelen daalden met meer dan 30%. Een aantal factoren ligt hieraan ten grondslag. Ten eerste waren de premies ten opzichte van de netto vermogenswaarde van het onderliggende vastgoed (te) hoog opgelopen. Ten tweede was de rente tot en met juni 2007 gestegen, hetgeen de financieringslasten voor vastgoedbedrijven doet toenemen. Ten derde werden in markten zoals die van de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk (Londen) en Spanje door het groeiend aanbod duidelijk, dat de vastgoedhausse over haar hoogtepunt heen was. Grondstoffenmarkten De aanhoudende economische groei, alsmede de structureel toenemende vraag van de opkomende landen - waaronder vooral China - naar energie, metalen en landbouwproducten, zorgden voor een aanzienlijke prijsstijging van bijna alle grondstoffen. Energie steeg hierbij met ruim 40% en landbouwproducten met circa 38% in waarde (in dollars). Door de kredietcrisis en de daarbij behorende twijfel aan de gezondheid van het banksysteem steeg goud met 28%. Alleen de basismaterialen lood en zink en een aantal veeproducten daalden in waarde. De stijging van olie en voedselprijzen zorgt mede voor opwaartse inflatiedruk. Valutamarkten De euro steeg in 2007 ten opzichte van de US dollar met meer dan 10% naar $ 1,46. Ook ten opzichte van het Britse pond en Japanse yen won de euro in waarde. De verminderende vooruitzichten van die economieën en de daarop volgende verlaging van de officiële rentetarieven in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk speelden daarbij een belangrijke rol. De Europese Centrale Bank houdt vooralsnog vast aan hoge(re) rentetarieven omdat inflatiebeheersing de hoogste prioriteit heeft. Stichting Pensioenfonds Corporate Express 13

15 TOTAAL fondsrendement in procenten 1,6 7,5 15,2 10,4 11,9 9,3 gemiddeld ,3 Commodities -20,8 Fondsrendement per categorie in procenten -0,1 Vastrentende waarden -0,3 2,8 Aandelen 13,7-18,3 Onroerend goed 34, Beleggingsresultaat en het gevoerde beleid in 2007 Totaal rendement Het fonds behaalde in 2007 een totaal rendement van 1,6%. Absoluut gezien is dit mager, maar niet onbevredigend als wij het bijbehorende benchmark resultaat van 1,3% en de waardedaling van de nominale verplichtingen daarbij in ogenschouw nemen. Uitschieters Positieve uitschieters vormden in 2007 de beleggingen in aandelen van opkomende markten, Verre Oosten ex-japan alsmede de goederentermijn markten. Een negatieve bijdrage leverden de wereldwijde vastgoedaandelen portefeuille en aandelen Japan. Eind 2007 is een bescheiden belang genomen in een volatiliteit fonds, dat bescherming moet bieden in tijden van oplopende spanningen. Die opzet slaagde, dit volatiliteit fonds behaalde in het laatste kwartaal een positief rendement van bijna 10%. In de vastrentende portefeuille bevindt zich een post van 1 40 miljoen in Amerikaanse hypotheken met de hoogste kwaliteit waardering. Hierop worden geen 0,4 afwaarderingen verwacht maar deze kennen tijdelijk wel lagere marktwaarderingen ,0 0,8 0,6 0,2 0,0 14 Jaarverslag 2007

16 6 50,6 52,9 5 36,6 4 ASSET allocatie 7,8 9,9 33,3 5,0 4, Vastrentend Onroerend goed Aandelen Derivaten 90,8 93,0 a l l o c at i e v a s t r e n t e n d e waarden in procenten 1,1 1,2 0,5 0,6 5,2 7, obligaties beursgenoteerd annuïteitenlening hypotheken banktegoeden + deposito s Vastrentende Waarden De vastrentende portefeuille bedroeg aan het einde van het jaar 48,6%, iets onder de benchmarkweging van 50%. In de zomer is het mandaat van één van de beheerders aangepast om de rentegevoeligheid van de beleggingen beter af te stemmen op de verplichtingen. De timing daarvan was goed. Van de rentedaling die daarna plaatsvond heeft het fonds via deze langlopende renteswaps goed kunnen profiteren. Het rendement van 0,4% bleef achter bij het benchmark resultaat van 1,1%. Dit werd veroorzaakt door de gevoeligheid van de actief beheerde portefeuilles voor de oplopende risicovergoedingen van bedrijfsleningen en hypotheekproducten. Indien de risicovergoedingen weer naar normalere niveaus terugvallen, zal de portefeuille hiervan profiteren. Stichting Pensioenfonds Corporate Express 15

17 40,9 Europa 41 31,9 Verenigde Staten 32,7 3,1 Canada A l l o c at i e a a n d e l e n naar regio in procenten Japan Verre Oosten (ex. Japan) Emerging Markets 1,4 5,7 7 7,9 6,2 10,3 11, ,9 38,3 32,8 33,4 onroerend goed n a a r r e g i o in procenten 0 26,3 26, Cash Pacific Noord Amerika Euro Aandelen en vastgoed De aandelenportefeuille werd in het eerste kwartaal uitgebreid, met name in grote groeiondernemingen. Deze presteerden veel beter dan de waarde aandelen, waarvan het belang gedurende het jaar werd afgebouwd. Dit laatste gold ook voor Europese small caps. Uiteindelijk behaalde het fonds (in euro s, exclusief valuta indekking) een rendement van 2,8% daar waar de benchmark 1,2% bedroeg. Ter vergelijking, de wereldindex behaalde een rendement van -1,2% in euro s. De vastgoedaandelenportefeuille behaalde een rendement van -13,3%, iets minder dan de benchmark. Vooral Europees vastgoed kreeg harde klappen. Valuta Het fonds dekt strategisch 50% van de schommelingen in US dollar, Britse pond en Japanse yen af. Vanwege de toegenomen onzekerheid met betrekking tot de dollar was al in 2006 besloten de afdekking van de dollar te verhogen tot 75%. Dit beleid is in 2007 gecontinueerd. Valuta afdekking heeft op fondsniveau 1,74% toegevoegd, waarvan 0,34% door de verhoogde dollarafdekking. 16 Jaarverslag 2007

18 Alternatieven en ontwikkelingen in de portefeuille in 2007 Het fonds heeft al enige jaren een belang in commodities. In het voorgaande jaar profiteerden deze beleggingen goed van de stijging van grondstoffen. In 2007 is het mandaat van één van de beheerders aangepast waardoor beter geprofiteerd kan worden van verschuivingen in de termijnhandel van met name olieproducten. Gedurende het jaar heeft het fonds onderzoek gedaan naar beleggingscategorieën die de afhankelijkheid van de aandelenmarkten zouden kunnen beperken. Rekening wordt gehouden met een correctie op de middellange termijn. In het vierde kwartaal is hiermee een begin gemaakt door te beleggen in een hedge fund dat zich richt op het profiteren van de beweeglijkheid in neergaande aandelen- en vastrentende markten en waarbij de risicovergoedingen oplopen. De timing daarvan is goed gebleken, zij het dat het belang in het vierde kwartaal beperkt was. In het eerste kwartaal van 2008 is dit belang verder uitgebreid. Om de portefeuille verder te diversifiëren is ook besloten een belang te nemen in infrastructurele werken. Ondanks de beperkte verhandelbaarheid en het langjarig vastleggen van middelen dat hiermee wordt geaccepteerd, verwacht het fonds een positieve bijdrage uit deze beleggingcategorie te genereren door een relatief stabiele kasstroom die voldoende moet zijn om uitkeringen en indexaties te kunnen betalen. Gelet op de gespannen situatie op de hypothecaire leningen markt, de liquiditeitsproblemen van veel organisaties en de te verwachten stijging van faillissementen wil het fonds ook ruimte vrijmaken voor beleggingen in specifieke beleggingsfondsen die zich richten op laaggewaardeerde risicoleningen ( distressed debt ). In totaliteit zal het fonds naar verwachting in de categorieën volatiliteit, infrastructuur en distressed debt belangen van ca. 12% van de portefeuille opnemen. Dit zal ten koste gaan van de bestaande vastrentende, vastgoed- en aandelenportefeuilles. Fondsbeheerdersamenstelling Er zijn geen veranderingen aangebracht in de beheerdersamenstelling gedurende het jaar en deze worden op korte termijn ook niet voorzien. De teleurstellende resultaten van vastrentende waarde fondsbeheerder Aberdeen (2,9% onder de benchmarkwaarde) zijn voornamelijk door de Amerikaanse hypothekenmarkt veroorzaakt. Extra toezicht op deze portefeuille en beheerder wordt door beleggingscommissieleden in samenwerking met onze externe adviseurs uitgevoerd. Vooruitzichten financiële markten voor 2008 Een vertraging van de wereldeconomie en vooral de Amerikaanse is gaande. De Amerikaanse Centrale Bank heeft ondertussen de rente in 2 stappen verlaagd tot 2%. De Europese Centrale Bank, met een beperkter mandaat dan de Amerikaanse Centrale Bank, richt zich primair op het stabiel houden van de inflatie in de eurozone en zal naar verwachting later ook de rente gaan verlagen maar minder dan de Amerikaanse Centrale Bank heeft gedaan. In de Verenigde Staten verwachten wij een verder oplopende werkloosheid gevolgd door dalende consumentenbestedingen en investeringen. De economische groei ligt naar verwachting op ongeveer hetzelfde niveau als in het recessiejaar Ook Europa en de rest van de wereld krijgen te maken met een stagnerende groei. Exportgroei zal in Europa en Azië afnemen, terwijl door de bankencrisis de kredietgroei ook beperkt wordt. De afgelopen maanden hebben de financiële markten een grote beweeglijkheid laten zien. De renteverlagingen van de diverse centrale banken en de aangekondigde fiscale stimulansen van de Amerikaanse overheid verbeteren het sentiment weer. De kredietcrisis zal als een ondergrondse veenbrand voorlopig een belangrijke rol spelen en zal ervoor zorgen dat pieken en dalen elkaar blijven afwisselen. De economische vertraging heeft echter invloed op de winstverwachtingen van bedrijven. Analisten gaan nog uit van te positieve verwachtingen in hun voorspellingen en zullen ongetwijfeld hun verwachtingen gedurende het jaar gaan aanpassen. De inflatie zal gedurende het jaar minder een probleem worden, waardoor de rente relatief laag kan blijven. Stichting Pensioenfonds Corporate Express 17

19 Samenvatting Het jaar 2007 werd met een mager resultaat van 1,6% rendement afgesloten. De medio 2007 in Europa ingezette rentedaling vertaalde zich onvoldoende in hogere koersen van de vastrentende waarden doordat in de totale rentevergoeding de stijging van de risicopremie een daling van de basisrente grotendeels teniet heeft gedaan. Met uitzondering van die van de opkomende markten, bleef de stijging van de aandelenwaarden als gevolg van de bovenbeschreven trendveranderingen beperkt. Voor het jaar 2008 verwachten wij geen grote rendementsverbeteringen doordat de economieën in een afnemende groeifase terechtgekomen zijn en een reële rentedaling beperkt zal blijven. In de komende tijd zal extra aandacht worden besteed aan de deskundigheidsbevordering van alle disciplines die bij een efficiënte en professionele uitvoering van het pensioenfonds zijn betrokken. Wij zijn verheugd dat ook voor 2008 besloten kon worden om de volledige indexatie van de pensioenrechten toe te passen. Amsterdam, 13 juni 2008 Mr. R.H. Hoving, voorzitter Drs. G. Nijhuis, secretaris 18 Jaarverslag 2007

20 Verklaring van het verantwoordingsorgaan Het verantwoordingsorgaan (VO) heeft in de periode van 10 mei tot 6 juni 2008 aan de hand van discussies met het bestuur en de directeur en na bestudering van het concept-jaarverslag van de Stichting Pensioenfonds Corporate Express zich een beeld gevormd van de uitoefening van het beleid van het bestuur over Het VO geeft hierbij over de hieronder genoemde 4 beleidsterreinen waar het bestuur verantwoordelijk voor is haar oordeel: 1. het pensioenbeleid 2. het premiebeleid 3. het toeslagenbeleid 4. het beleggingsbeleid ad 2.: het premiebeleid Het VO kan zich vinden in het beleid van het bestuur met betrekking tot de aan de aangesloten werkgevers verleende premiekorting voor Het VO heeft kennis genomen van de door het bestuur opgestelde concept-notitie verdeling overschotten 2007 en ad 3.: het toeslagbeleid Het reglementair vastgestelde beleid is ook in 2007 volledig uitgevoerd. In de concept-notitie als bedoeld onder ad 2. is mede een voorstel opgenomen voor de toekenning en inkoop van aanvullende toeslagen over 2007 en Over het gevoerde beleid op deze gebieden zal één voor één een oordeel worden gegeven. In het algemeen kan gezegd worden dat het gevoerde beleid evenwichtig en samenhangend is. ad 1.: het pensioenbeleid In 2007 is de (gewezen) deelnemers aan de regelingen op basis van beschikbare premies en/of vrijwillige bijstortingen éénmalig de gelegenheid geboden om de opgebouwde pensioenspaarkapitalen in te kopen. Hiervan is op grote schaal gebruik gemaakt. Voor de ex-samas gepensioneerden is de jaarlijkse bonusuitkering, die van de ex-werkgever werd ontvangen, bij het fonds ingekocht. ad 4.: het beleggingsbeleid Het VO constateert dat het beleid volgens de uitgangspunten van de ABTN naar behoren is uitgevoerd. De uitvoering in de dagelijkse praktijk via de beleggingscommissie, waar ook enkele externe adviseurs deel van uitmaken, komt gedegen over. Amsterdam, 11 juni 2008 Drs. F.F. Waller: voorzitter R.W. Prommenschenckel RC M. Tipker: secretaris Deze inkopen hebben naar de mening van het VO op een technische verantwoorde wijze plaatsgevonden. Stichting Pensioenfonds Corporate Express 19

21 20 Jaarverslag 2007

22 JAARREKENING Stichting Pensioenfonds Corporate Express 21

23 Balans per 31 december (bedragen in duizenden euro s) Activa na resultaatbestemming Beleggingen voor risico pensioenfonds Vastgoed (1) Aandelen (2) Vastrentende waarden (3) Derivaten (4) Totaal beleggingen voor risico pensioenfonds Beleggingen voor risico deelnemers (5) Herverzekeringsdeel technische voorziening (6) Vorderingen en overlopende activa (7) Liquide middelen (8) Totale activa De bij de posten vermelde nummers verwijzen naar de toelichting op pagina 33 tot en met Jaarverslag 2007

24 Balans per 31 december (bedragen in duizenden euro s) Passiva na resultaatbestemming Stichtingskapitaal en reserves (9) Wettelijke reserves Bestemmingsreserves Overige reserves Totaal stichtingskapitaal en reserves Technische voorzieningen Technische voorziening voor risico pensioenfonds (10) Technische voorziening voor risico deelnemers (11) Derivaten (4) Schulden en overlopende passiva (12) Totaal passiva De bij de posten vermelde nummers verwijzen naar de toelichting op pagina 34, 36 en 37. Stichting Pensioenfonds Corporate Express 23

25 Rekening van baten en lasten (bedragen in duizenden euro s) Baten en lasten pensioenactiviteiten Premies (13) Waardeoverdrachten, per saldo (14) Mutatie technische voorziening voor risico pensioenfonds Pensioenopbouw (15) Indexering (16) Rentetoevoeging (17) Wijziging rekenrente (18) Onttrekking pensioenuitkeringen en pensioenuitvoeringskosten (19) Pensioenrechten waardeoverdrachten, per saldo (20) Wijziging actuariële grondslagen (21) Overige mutaties technische voorziening (22) Pensioenuitkeringen (23) Mutatie technische voorziening voor risico deelnemers (24) Herverzekeringen (25) Pensioenuitvoeringskosten (26) Overige baten en lasten pensioenactiviteiten (27) 777 Totaal baten en lasten pensioenactiviteiten Baten en lasten beleggingsactiviteiten Directe beleggingsopbrengsten (28) Indirecte beleggingsopbrengsten (28) Kosten van vermogensbeheer (28) Overige baten en lasten beleggingsactiviteiten (28) Totaal baten en lasten beleggingsactiviteiten Resultaat De bij de posten vermelde nummers verwijzen naar de toelichting op pagina 42 tot en met Jaarverslag 2007

26 Kasstroomoverzicht (bedragen in duizenden euro s) Kasstroom uit pensioenactiviteiten Ontvangen premies Uitkeringen uit herverzekering Ontvangen waardeoverdrachten Betaalde pensioenuitkeringen Betaalde waardeoverdrachten Betaalde pensioenuitvoeringskosten Overige mutaties uit pensioenactiviteiten Totaal kasstroom uit pensioenactiviteiten Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Verkopen beleggingen Ontvangen directe beleggingsopbrengsten Gerealiseerde waardeverandering derivaten Aankopen beleggingen Mutatie tegoeden en schulden kredietinstellingen Betaalde kosten van vermogensbeheer Totaal kasstroom uit beleggingsactiviteiten Mutatie liquide middelen Stichting Pensioenfonds Corporate Express 25