Startnotitie. Beleidsplan Recreatie en Toerisme actief en betrokken. dewolden.nl. november 2011

Transcriptie

1 Startnotitie november 2011 Beleidsplan Recreatie en Toerisme actief en betrokken dewolden.nl

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding en aanleiding Doel startnotitie, opdracht en doelstellingen beleidsplan Doel startnotitie Opdracht Doelstellingen nieuw beleidsplan Kaders Beleidskaders gemeente De Wolden Beleidskaders andere overheden Definities en deelonderwerpen Definities Deelonderwerpen Randvoorwaarden Integrale benadering Draagvlak en duidelijkheid over rolverdeling Afstemming met andere beleidsvelden en (overheids)organisaties Rekening houden met economische crisis Doelstellingen beleidsplan SMART formuleren Werkplan Startnotitie Kaderstellende notitie Toeristisch-recreatief beleidsplan Uitvoeringsprogramma Inzet ambtelijke organisatie en externe inhuur Tijdsplanning activiteiten Financiële aspecten Actoren, communicatie en participatie Interne actoren Externe actoren Communicatie en participatie externe actoren

3 1. Inleiding en aanleiding Deze startnotitie beschrijft het proces om een nieuw Beleidsplan Toerisme en Recreatie en bijbehorend uitvoeringsprogramma voor de gemeente De Wolden op te stellen. Directe aanleiding om dit proces te starten is het raadsbesluit bij de Kadernota 2012 om in te stemmen met het opstellen van een nieuw beleid. Het huidige beleidsplan loopt eind 2012 af, terwijl in de Politieke Termijn Agenda en het Collegeprogramma staat dat de gemeentelijk inzet voor recreatie en toerisme voorgezet moet worden. Verder staat in de Toekomstvisie en de Structuurvisie dat de gemeente ontwikkeling van de toeristisch-recreatieve sector nastreeft. De gemeente zet in op ontwikkeling van de sector omdat toerisme en recreatie belangrijke bronnen van inkomsten zijn voor de plattelandsgemeente en zorgen voor werkgelegenheid. Verder dragen bestedingen van bezoekers er aan bij dat voorzieningen in de dorpen in stand gehouden kunnen worden. Ook vergroot de aanwezigheid van toeristisch-recreatieve voorzieningen en infrastructuur de aantrekkelijkheid van het woon- en leefklimaat voor eigen inwoners. Naast het aflopen van het huidige beleidsplan eind 2012 zijn er andere redenen voor een nieuw beleidsplan zoals diverse ontwikkelingen in en rondom de sector: Trends De perspectieven voor toerisme en recreatie lijken positief. Mensen besteden hun vrije tijd steeds intensiever waardoor het bezoekerspotentieel toeneemt. De markt is echter wel dynamisch en trendgevoelig. Om als toeristisch-recreatieve regio in deze markt te kunnen overleven dienen de spelers in het veld, waaronder ook de gemeente, zich voortdurend aan te passen aan veranderende wensen van bezoekers en in te spelen op het gedrag van concurrenten. Daarnaast is er sprake van veranderde omstandigheden ten gevolge van de economische crisis. Hierdoor staan de toeristische bestedingen onder druk. Daar staat tegenover dat veel Nederlanders de vakantie wat dichter bij huis zijn gaan vieren. Ontwikkelingen Uit een analyse van cijfers komen signalen dat de ontwikkeling in toeristisch-recreatieve sector in De Wolden achterblijft. Zo blijkt uit cijfers die zijn afgeleid uit de inkomsten van de toeristenbelasting, dat het aantal toeristische overnachtingen in De Wolden in de afgelopen jaren gemiddeld gelijk is gebleven. Nieuwe structuur toeristische informatievoorziening In 2008 is de stichting VVV Drenthe Plus failliet gegaan. In reactie daarop hebben de gemeenten in Drenthe er op aangestuurd dat de VVV-kantoren in 2009 zijn vervangen door Tourist Info Kantoren, waaronder ook de vier VVV-kantoren in De Wolden. Deze kantoren in De Wolden worden niet meer op provinciaal niveau, maar per kern aangestuurd door de lokale Vereniging Toeristisch Recreatief Belang (VTRB) of stichting Promotie. De kantoren werken samen op een aantal onderwerpen, met stichting Toeristische Informatiepunten (TIP) De Wolden als koepel. Tourist Info Drenthe faciliteert de kantoren door te voorzien in uniform kaart- en foldermateriaal. In juni 2010 is het kantoor in Zuidwolde gesloten wegens achterblijvende inkomsten. Dit kantoor is vervangen door twee Tourist Info Folderpunten. Deze recente ontwikkelingen hebben impact op toerisme en recreatie en zorgen voor veranderde omstandigheden. Vanwege dit gegeven en het uitgangspunt dat de gemeente de sector als een belangrijke groeisector ziet, is een nieuw beleidsplan nodig. 2

4 2. Doel startnotitie, opdracht en doelstellingen beleidsplan 2.1 Doel startnotitie Deze startnotitie is de eerste stap om te komen tot een nieuw beleidsplan. Het doel van deze notitie is vast te leggen wat het proces is van beleidsontwikkeling en besluitvorming, welke afspraken we maken over inzet van mensen en middelen en de betrokkenheid van gemeenteraad, toeristisch-recreatieve sector en andere belanghebbenden bij het proces. De notitie legt nog geen specifiek inhoudelijke keuzes voor. De gemeenteraad stelt de startnotitie vast. 2.2 Opdracht De opdracht van deze startnotitie aan het college is om voor 31 december 2012 te komen tot een door de raad vastgesteld toeristisch-recreatief beleidsplan voor de periode Beoogd resultaat is een integraal beleidsplan met draagvlak bij het toeristisch-recreatieve werkveld en andere betrokkenen, dat op vernieuwende en creatieve wijze een flinke (kwaliteits)impuls geeft aan de toeristisch-recreatieve sector. Het nieuwe beleidsplan moet een ambitieuze maar realistische visie van de gemeente De Wolden op de ontwikkeling van de sector bevatten. Daarbij wordt aangegeven op welke wijze de gemeente de visie wil nastreven, in samenwerking met het toeristischrecreatieve werkveld en andere betrokkenen. Een nadere uitwerking hiervan wordt vastgelegd in een uitvoeringsprogramma dat het college binnen twee maanden na vaststelling van het beleidsplan door de raad, vaststelt. 2.3 Doelstellingen nieuw beleidsplan Het nieuwe beleidsplan zal zich richten op twee doelstellingen die voortvloeien uit keuzes in de strategische beleidsdocumenten Toekomstvisie en Structuurvisie van De Wolden: 1. Vergroting van de toeristisch-recreatieve bestedingen door meer dagrecreanten en toeristen naar de gemeente trekken, bestaande bezoekers langer vasthouden en bezoekers meer laten besteden (een eventuele keuze tussen deze opties wordt in het proces van beleidsvorming voorgelegd). Vergroting van bestedingen draagt bij aan de lokale economie, werkgelegenheid en instandhouding van voorzieningen in de dorpen in De Wolden. 2. Verbetering van recreatieve voorzieningen in de gemeente De Wolden. Goede recreatiemogelijkheden in de nabije woonomgeving dragen bij aan een aantrekkelijk woon- en leefklimaat voor huidige en ook potentieel nieuwe inwoners van De Wolden. Daarnaast leveren goede recreatievoorzieningen in de nabije woonomgeving indirect een bijdrage aan een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor bedrijven in De Wolden en omstreken. Beide doelstellingen dragen bij aan het hogere doel om te streven naar behoud en versterking van een leefbare en vitale gemeente en om te anticiperen op de voorspelde bevolkingskrimp. 3

5 Figuur 1: schematische weergave doelstellingen 3. Kaders 3.1 Beleidskaders gemeente De Wolden De doelstellingen in de vorige paragraaf vloeien voort uit antwoorden op de wat-vraag (wat willen we met toerisme en recreatie) zoals verwoord in de Toekomstvisie en Structuurvisie. In het beleidsplan met uitvoeringsprogramma vindt nadere uitwerking deze wat-vraag, hoe-vraag plaats (hoe gaan we dit bereiken), wie-vraag (wie gaan het doen) en wat gaat dat kosten. De Toekomstvisie en Structuurvisie geven de volgende kaders voor uitwerking van deze vragen: De Wolden profileert zich met bedrijvigheid met het accent op toerisme en recreatie, onder andere gericht op zorgtoerisme en paardensport. Voor recreatie en toerisme geldt dat een grotere schaalgrootte van activiteiten nodig is om de sector als volwaardige banenmotor in te zetten en om de reguliere voorzieningen in de dorpen in stand te kunnen houden. De gemeente kiest voor promotie om aandacht van bedrijven, projectontwikkelaars en potentiële inwoners te trekken en werkt in breder verband aan de promotie van de toeristische mogelijkheden. De gemeente staat open voor initiatieven gericht op uitbreiding van het aanbod van verblijfsrecreatie en dagattracties. Uitbreidingen moeten passen bij de aard en ambitie van de gemeente De Wolden en een toegevoegde waarde hebben ten opzichte van het bestaande. Een goede landschappelijke inpassing is een vereiste. Het daarbij gaat niet zozeer om de omvang van een initiatief, maar om de te verwachten effecten op de omgevingskwaliteit. De Wolden schept mogelijkheden voor startende ondernemers en ondersteunt initiatieven voor bedrijvigheid. Zij neemt hierbij de houding aan van Ja, mits in plaats van Nee, tenzij.... 4

6 De gemeente ziet kansen voor recreatie in en nabij de natuurgebieden. Bij natuurbescherming moet, binnen een duurzaam evenwicht, ook rekening gehouden worden met de belangen van recreatie, zoals toegankelijkheid van natuurgebieden voor recreanten. De gemeente stimuleert en faciliteert functiecombinaties (zoals recreatie en waterberging, landbouw en natuurbeheer en kunst, architectuur, cultureel erfgoed en toerisme). De gemeente realiseert samenwerking rondom recreatie en toerisme met omliggende gemeenten want de toerist kent geen gemeentegrenzen. De gemeente treedt vooral op als regisseur en heeft een inspirerende, motiverende en coördinerende rol. Zij moedigt initiatieven aan en ondersteunt daarbij. 3.2 Beleidskaders andere overheden Naast deze kaders worden in het beleidsvormende proces ook de kaders vanuit het beleid van andere overheden als Rijksoverheid, Provincie Drenthe en Waterschap Reest en Wieden meegenomen. Rijksoverheid De Rijksoverheid heeft als doel meer toeristen aan te trekken en de mogelijkheden voor recreatie te vergroten. Zij investeert in infrastructuur, sport, theater, musea, stadsvernieuwing, landschap, parken en bossen. Daarnaast wordt het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC) gesubsidieerd om Nederland te promoten. Tot slot stimuleert de rijksoverheid ondernemers om nieuwe producten te ontwikkelen, onder andere met subsidies voor innovatie en verlaging van de regeldruk. Provincie Drenthe In de Omgevingsvisie Drenthe (2010), het strategische kader voor ruimtelijkeconomische ontwikkeling voor de periode tot 2020, benoemt de provincie toerisme als een belangrijke economische pijler. De focus moet komen te liggen op de diversiteit en de kwaliteit van het toeristische product. Niet méér van hetzelfde, maar juist het creëren van toegevoegde waarde ten opzichte van het bestaande product. Waterschap Reest en Wieden In de Beleidsnotitie Recreatief Medegebruik (2008) ziet het waterschap recreatief medegebruik als een kans voor profilering en educatie. Daarom hanteert het waterschap het uitgangpunt dat medegebruik op individuele basis kan worden toegestaan. Bij negatieve gevolgen voor het watersysteem of landbouw en natuur, stemt het waterschap er niet mee in. 4. Definities en deelonderwerpen 4.1 Definities Bij het opstellen van een nieuw beleidsplan gaan wij uit van de volgende definities voor toerisme en recreatie: Recreatie Recreatie heeft betrekking op alle activiteiten die in de vrije tijd plaatsvinden en ontspanning als doel hebben. Het nieuwe beleidsplan richt zich op recreatieve voorzieningen en activiteiten die zowel interessant zijn voor (potentiële) bezoekers als voor de inwoners van De Wolden. Dit betekent dat de sport- en spelactiviteiten en (buurt)evenementen die overwegend op eigen inwoners van De Wolden gericht zijn, buiten het directe bereik van het beleidsplan vallen. 5

7 Toerisme Onder toerisme verstaan wij het reizen naar een bestemming buiten de normale leefomgeving vanwege recreatie of zaken met een of meerdere overnachtingen. Toerisme uitsluitend gericht op recreatieve activiteiten wordt ook wel aangeduid als verblijfsrecreatie. 4.2 Deelonderwerpen De gemeente neemt een aantal rollen in ten aanzien van de onderwerpen toerisme en recreatie. Denk hierbij aan regisseren, stimuleren, ondersteunen, aanjagen, initiëren en toetsen. Op basis van de definities in voorgaande paragraaf en de verschillende gemeentelijke rollen onderscheiden we diverse deelonderwerpen die van belang zijn voor het op te stellen beleidsplan. In het volgende figuur staat een schematische weergave van de belangrijkste deelonderwerpen, onderverdeeld naar sectorbrede thema s en onderwerpen die op toerisme betrekking hebben, dan wel op recreatie. Veel onderwerpen hangen met elkaar samen zullen ook als zodanig benaderd worden in het beleidsplan. Dit is geen uitputtende opsomming van deelonderwerpen. Indien zich gaandeweg nieuwe relevante thema s voordoen worden die uiteraard meegenomen in het proces. Figuur 2: schematische weergave deelonderwerpen in toeristisch-recreatief beleid 5. Randvoorwaarden 5.1 Integrale benadering Recreatie en toerisme dienen in het beleidsplan integraal benaderd te worden omdat het brede beleidsvelden zijn. Voor sommige deelonderwerpen kan de gemeente slechts randvoorwaarden bepalen. Voor andere onderwerpen zoals recreatieve infrastructuur die de gemeente zelf beheert, is de gemeente juist aan zet. Om er voor te zorgen dat in het beleid voor de verschillende deelonderwerpen zoveel mogelijk hetzelfde doel wordt nagestreefd, is een integrale benadering van groot belang. 6

8 5.2 Draagvlak en duidelijkheid over rolverdeling Een belangrijke randvoorwaarde is dat een beleidsplan tot stand komt met draagvlak bij de sector en andere betrokkenen. Daarnaast is het van belang dat het beleidsplan duidelijkheid geeft over de rolverdeling tussen gemeente en sector. De invloed die de gemeente kan uitoefenen op de ontwikkeling van de sector is namelijk niet alomvattend. Beleid kan veelal slechts vanuit een faciliterende of stimulerende rol bepaalde randvoorwaarden creëren. De kwaliteit van het toeristisch-recreatieve aanbod ligt echter grotendeels in handen van ondernemers en toeristische organisaties zelf. Om binnen deze context te komen tot realistische verwachtingen en een goede rolverdeling ten aanzien van de uiteindelijke uitvoering, is draagvlak en duidelijkheid over de rolverdeling van groot belang. Daarom dient het traject om te komen tot een beleidsnota, voorzien te zijn van een reëel en passend traject voor participatie van betrokkenen bij de toeristisch-recreatieve sector van de gemeente De Wolden. Bovendien kan participatie een waardevolle bijdrage leveren aan de kwaliteit van het beleid (zie ook hoofdstuk 8 over communicatie en participatie). 5.3 Afstemming met andere beleidsvelden en (overheids)organisaties Diverse deelonderwerpen hebben raakvlakken met andere gemeentelijke beleidsvelden. Waar nodig zal het op te stellen beleidsplan recreatie en toerisme afgestemd worden op bestaande projecten om beleid op te stellen en uit te voeren, waaronder: 1. Actualisatie Bestemmingsplan Buitengebied (2003) in Visie Ruinen (2010). 3. Uitvoering Fietsplan De Wolden (2008). 4. Evenementenbeleid, op te stellen in Uitvoering Dorpsvisies. 6. Centrumplannen voor De Wijk en Zuidwolde. 7. Visie Dienstverlening De Wolden (2009). Voor instrumenten voor participatie ten behoeve van het nieuwe beleidsplan maken we, waar mogelijk en nodig, gebruik van (kennis en mogelijkheden van) de Woldense elektronische overheid. Dit geldt ook voor eventuele deelprojecten voor toeristisch-recreatieve websites, voortvloeiend uit het beleidsplan. Daarnaast wordt het beleid en doelstellingen van relevante maatschappelijke organisaties zoals Recreatieschap Drenthe, Marketing Drenthe en Tourist Info Drenthe meegenomen. 5.4 Rekening houden met economische crisis De economische crisis vormt een risico voor de verwachting met betrekking tot uitvoering van maatregelen. Bij het opstellen van het beleidsplan en uitvoeringsprogramma dient meegenomen te worden dat de gemeente in de uitvoering van het beleid op creatieve wijze zoveel mogelijk kansen moet aangrijpen ondanks de crisis. In de eerste plaats bijvoorbeeld door bij aanvang van deelprojecten nog meer dan tot nu toe het geval was, als voorwaarde te stellen dat het werkveld in financieel opzicht of met werkzaamheden dient te participeren en door meer in te zetten op benutting van mogelijkheden van Europese subsidies. Daarnaast zullen we het risico van gebrek aan middelen voor uitvoering van het beleid door de economische crisis, expliciet meenemen in de interne en externe communicatie over het opstellen van dit nieuwe beleidsplan. 5.5 Doelstellingen beleidsplan SMART formuleren De globale doelstellingen voor het beleidsveld recreatie en toerisme zoals omschreven in paragraaf 3.2, dienen in het beleidsplan verder te worden uitgewerkt zodat ze voldoen aan de SMART eisen. Dat wil zeggen dat ze Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden moeten zijn. Hiervoor zal onder andere gebruik gemaakt worden van uitkomsten van de evaluatie van het huidige Beleidsplan Recreatie en Toerisme en van 7

9 een SWOT-analyse van de toeristisch-recreatieve sector in De Wolden. De evaluatie en SWOT analyse worden beide opgesteld voorafgaand aan het voorleggen van de (kaderstellende) keuzes aan de raad (zie paragraaf 6.2). 6. Werkplan In het proces om te komen tot een nieuw beleidsplan komen de volgende vragen in onderstaande volgorde aan bod: Hoe richten we het proces in? Waar staan we nu en wat zijn onze sterke en zwakke kanten, wat zijn kansen en bedreigingen? Nadere uitwerking van de wat-vraag: wat is het probleem en wat willen we bereiken? (en wat is het belang voor inwoners van De Wolden?) De hoe-vraag: Hoe kan zo effectief en efficiënt mogelijk worden ingegrepen om de doelen en beoogde resultaten te bereiken? Wie gaan het doen? Wat gaat het kosten? Deze vragen worden beantwoord in achtereen volgens een startnotitie, kaderstellende notitie, beleidsplan en uitvoeringsprogramma op te stellen. Hieronder wordt dit toegelicht. 6.1 Startnotitie De eerste stap bestaat uit deze startnotitie die verkennend en procedureel van aard is en nog geen specifiek inhoudelijke beleidskeuzes voorlegt. Het doel van deze notitie is het proces van beleidsontwikkeling en besluitvorming over toerisme en recreatie vast te leggen. Daarnaast maken we in de startnotitie afspraken over inzet van mensen en middelen gedurende het proces en de betrokkenheid van de gemeenteraad, toeristischrecreatieve sector en andere belanghebbenden. De gemeenteraad stelt de startnotitie vast. 6.2 Kaderstellende notitie Na de startnotitie volgt de kaderstellende notitie die als doel heeft de visie en de kaders voor het nieuwe toeristisch-recreatieve beleid vast te leggen. Om een afweging te kunnen maken, worden in deze notitie eerst de uitkomsten beschreven van een evaluatie van het huidige toeristisch-recreatieve beleidsplan, actuele kengetallen van de sector, algemene trends, ontwikkelingen en een SWOT analyse. Om vervolgens te komen tot een visie en kaders voor recreatie en toerisme en de deelonderwerpen wordt ingegaan op vragen als welke doelen en ambitie heeft de gemeente, hoe willen we dat globaal bereiken en welke rol hebben gemeente en het werkveld daarin. Tevens wordt daarbij een doorkijk gegeven naar oplossingsrichtingen en inschatting van financiële gevolgen. De gemeenteraad stelt de kaderstellende notitie vast. 6.3 Toeristisch-recreatief beleidsplan De kaderstellende notitie bevat de opdrachten en randvoorwaarden waarbinnen het college kan overgaan tot het samenstellen van een integraal toeristisch-recreatief beleidsplan. Daarin wordt de gemeentelijke visie op de ontwikkeling van de toeritischrecreatieve sector voor de komende jaren en oplossingsrichtingen voor de diverse deelonderwerpen vastgelegd. De gemeenteraad stelt het beleidsplan vast. 6.4 Uitvoeringsprogramma Binnen twee maanden na vaststelling van het toeristisch-recreatieve beleid stelt het college een uitvoeringsprogramma vast. Dit programma vertaalt de beleidsdoelstellingen naar concrete interventies: met welke maatregelen gaat de gemeente de doelstellingen 8

10 nastreven. Het college stelt het uitvoeringsprogramma vast. De raad ontvangt het programma ter informatie en wordt daarna via tussentijdse rapportages op de hoogte gehouden van de resultaten. Daarnaast is het aan de raad om te besluiten over eventuele aanvragen in de desbetreffende Kadernota( s) voor budgetten om maatregelen in het uitvoeringsprogramma uit te voeren. 6.5 Inzet ambtelijke organisatie en externe inhuur Het opstellen van de startnotitie wordt binnen de bestaande ambtelijke bezetting gedaan. Een evaluatie van het huidige toeristisch-recreatieve beleidsplan en verzameling van de kengetallen van de sector worden verzorgd door een stagiair, ondersteund door de vakafdeling. Voor de kaderstellende notitie, het beleidsplan en uitvoeringsprogramma wordt gebruik gemaakt van ondersteuning van extern bureau. Dit externe bureau zal worden geselecteerd aan de hand van de inhoudelijke en financiële kaders en randvoorwaarden in deze startnotitie. 6.6 Tijdsplanning activiteiten Opstellen startnotitie Startnotitie vaststellen Programmabegroting in raad (budget financiering externe ondersteuning) Samenstellen projectorganisatie Selectie extern bureau Gunnen opdracht bureau Opstellen Kaderstellende notitie Kaderstellende notitie vaststellen Opstellen Beleidsplan R&T Ter inzage legging Beleidsplan R&T vaststellen Opstellen uitvoeringsprogramma Uitvoeringsprogramma vaststellen sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb 7. Financiële aspecten Bij de vaststelling van de Kadernota in juni 2011 heeft de raad ingestemd met het beschikbaar stellen van een incidenteel bedrag van euro voor Dit besluit is verwerkt in de Programmabegroting 2012, waarover in november 2011 definitieve besluitvorming plaatsvindt. Pas na positieve besluitvorming over het genoemde budget komt het geld definitief ter beschikking voor Als dan om wat voor reden dan ook besloten wordt af te zien van de keuze in de Kadernota en geen geld vrij te maken voor het opstellen van een nieuw beleidsplan, zal de planning van het opstellen van een nieuw beleidsplan herzien moeten worden. Het bedrag van euro is nodig voor de kosten van inhuur van een extern bureau en ook andere bijkomende kosten. Denk bij bijkomende kosten aan de inhuur van inspirerende sprekers, drukwerk ten behoeve van het communicatie en participatietraject 9

11 en dergelijke. De kosten voor de interne ambtelijke uren voor het opstellen van een nieuw beleidsplan worden gedekt uit bestaande budgetten. 8. Actoren, communicatie en participatie Er zijn diverse interne en externe actoren die betrokken dienen te worden bij het opstellen van een nieuw beleidsplan. Dit omdat ze direct of indirect en vanuit verschillende rollen betrokken zijn bij, of belang hebben bij de toeristisch-recreatieve sector in De Wolden. Per doelgroep van actoren zullen communicatie en participatieinstrumenten worden ingezet, afhankelijk van hun rol, belang en betrokkenheid bij de sector. 8.1 Interne actoren Binnen de gemeentelijke organisatie worden gemeenteraad, college en de werknemers die betrokken zijn bij toerisme en recreatie, als interne actoren nauw betrokken bij de totstandkoming van het nieuwe beleidsplan. Communicatie De centrale boodschap in de communicatie gericht op de interne actoren over het proces in deze startnotitie luidt: Om ontwikkeling van de toeristisch-recreatieve sector te stimuleren stelt de gemeente De Wolden de komende 15 maanden een nieuw toeristischrecreatief beleidsplan op. Daarin legt de gemeente haar visie vast op de ontwikkeling van de sector voor de komende vijf jaar. De gemeente verzoekt de actoren om te participeren in de totstandkoming van het beleidsplan om een bijdrage te leveren aan de doelstelling een gedragen en integraal beleidsplan op te stellen dat op creatieve en vernieuwende wijze een (kwaliteits)impuls geeft aan de sector. Hieruit vloeien de doelstellingen met betrekking tot communicatie over het proces voort: In ieder geval de genoemde interne actoren, maar ook zoveel mogelijk andere medewerkers van de gemeente zijn tijdig geïnformeerd over de start van het proces voor het opstellen van het nieuwe beleidsplan. De interne actoren staan positief tegenover het proces om een nieuw beleidsplan op te stellen en het leveren van inbreng. De genoemde interne actoren leveren hun inbreng gedurende het traject om te komen tot een integraal en gedragen beleidsplan en uitvoeringsprogramma. Participatie De gemeenteraad wordt in de eerste plaats op gebruikelijke wijze geïnformeerd aan de hand van de stukken voor het proces voor besluitvorming. Daarnaast worden de raadsleden betrokken bij het proces door ze uit te nodigen voor thema- en discussiebijeenkomst(en) met belanghebbenden bij de toeristisch-recreatieve sector en daarna voor de discussiebijeenkomst voor de raad. Deze bijeenkomst(en) maken onderdeel uit van het traject om te komen tot de kaderstellende notitie en vinden dus plaats voorafgaand aan besluitvorming over deze notitie. Voor het opstellen van het beleid en de bijbehorende communicatie en participatie van de gemeentelijke organisatie wordt een brede projectorganisatie ingericht met een projectgroep en werkgroepen. De projectgroep is onder leiding van een intern projectleider en met stevige ondersteuning van het externe bureau verantwoordelijk voor het opstellen en uitvoeren van het projectplan om te komen tot een nieuw beleidsplan. De projectgroep coördineert tevens een aantal werkgroepen die adviseren over de deelonderwerpen. In de projectgroep en de werkgroepen zijn medewerkers van de beleidsvelden toerisme en recreatie, ruimtelijke ordening, openbare werken, 10

12 plattelandsontwikkeling, bedrijvencontacten, economische zaken, cultuur, sport, toeristenbelasting, communicatie en financiën vertegenwoordigd. De projectgroep wordt aangestuurd door een stuurgroep. Daarin nemen zowel de bestuurlijk opdrachtgever namens het college, als de ambtelijk opdrachtgever en de intern projectleider zitting. De belangrijkste functie van de stuurgroep is het aansturen van de totstandkoming van het nieuwe beleidsplan. Daarnaast is er een klankbordgroep met extern belanghebbenden uit de toeristisch-recreatieve sector in De Wolden (zie volgende paragraaf). 8.2 Externe actoren Er zijn diverse externe actoren die betrokken dienen te worden bij de totstandkoming van een nieuw beleidsplan. We onderscheiden externe actoren met een direct en indirect belang bij de toeristisch-recreatieve sector in De Wolden. Ook is er een klankbordgroep. a. Klankbordgroep In het Toeristisch Platform De Wolden zijn belangrijke belanghebbenden bij de toeristisch-recreatieve sector vertegenwoordigd. Het is waardevol om de aanwezige kennis in het platform in te zetten als klankbordgroep. Het platform heeft aangegeven de rol van klankbordgroep te willen vervullen. De klankbordgroep is bedoeld om kennis en expertise vanuit het toeristisch-recreatieve werkveld te benutten en om draagvlak te creëren onder de belanghebbenden. Essentiële ontwikkelingen, keuzes en overige informatie worden aan de klankbordgroep voorgelegd. De klankbordgroep heeft een adviserende rol richting college, via de stuurgroep. Het bereiken van consensus is geen voorwaarde. Binnen de groep vindt geen stemming plaats. De samenstelling van het Toeristisch Platform De Wolden is als volgt: Onafhankelijk voorzitter. Vertegenwoordiger verblijfsaccommodaties. Vertegenwoordiger kleinschalige verblijfsaccommodaties (met name B&B s en minicampings). Vertegenwoordiger dagattracties. Voorzitter Stichting Rondje De Wolden (productontwikkeling). Voorzitter Stichting TIP De Wolden (toeristische informatievoorziening). Vertegenwoordiger Nationaal Park Dwingelderveld. Vertegenwoordiger horeca (via Koninklijke Horeca Nederland). Vertegenwoordiger Stichting Reco Zuidwolde. b. Externe actoren met een direct belang bij de toeristisch-recreatieve sector in De Wolden De belangrijkste zijn: Toeristisch-recreatieve en horecaondernemers in De Wolden. Inwoners van de gemeente De Wolden en Verenigingen van Dorpsbelangen. Woldense (branche- en belangen)organisaties gericht op recreatie en toerisme: TIP De Wolden, st. Reco Zuidwolde, Verenigingen Toeristisch-recreatief Belang (VTRB), stichtingen Promotie, stichting Rondje De Wolden, Vereniging Horeca Totaal Zuidwolde, RECRON/afdeling De Wolden, Koninklijke Horeca Nederland/afdeling De Wolden en museumboerderijen. Overheidsgerelateerde organisaties, direct betrokken bij de toeristisch-recreatieve sector in Drenthe: Tourist Info Drenthe, Recreatieschap Drenthe, Marketing Drenthe en Drents Internet Platform. c. Externe actoren met een indirect belang bij de toeristisch-recreatieve sector in De Wolden Dit zijn onder andere: 11

13 Landelijke branche en belangenorganisaties gericht op recreatie en toerisme: Stichting Vrije Recreatie (SVR), Vereniging voor Kampeerboeren (Vekabo), Stichting Natuurkampeerterreinen, Bed & Breakfast Nederland, Nederlandse Kampeerauto Club, Camper Club Nederland. De overige ondernemers in De Wolden, anders dan de toeristisch-recreatieve en horecaondernemers. Kunst en cultuursector (ateliers, kunstenaars en dergelijke). Organisaties met een toeristisch-recreatief belang, náást een andere (hoofd)doelstelling: Cultureel Platform De Wolden, Sportplatform De Wolden, Ondernemersplatform De Wolden, ondernemersverenigingen, stichting het Drents Heideschaap Ruinen, LTO, Milieu Federatie Drenthe, Natuurmonumenten, ANWB, Het Drents Landschap, Staatsbosbeheer, Drents Particulier Grondbezit en de Woldense sportverenigingen met een aanbod dat ook interessant is voor recreanten van buitenaf (bijvoorbeeld ATB- en ruiterroutes). Andere overheden: waterschap, provincie, landinrichtingscommissie(s) en buurgemeenten Communicatie en participatie externe actoren Communicatie De centrale communicatieboodschap voor externe actoren over deze startnotitie luidt: de gemeente De Wolden stelt de komende 15 maanden een nieuw beleidsplan op om ontwikkeling van de toeristisch-recreatieve sector te stimuleren. Daarin legt de gemeente haar visie vast op de ontwikkeling van die sector voor de periode De gemeente biedt de externe actoren mogelijkheden om te participeren in de totstandkoming van het beleidsplan. De gemeente roept de actoren op om gebruik te maken van deze mogelijkheden, om te komen tot een zoveel mogelijk gedragen, integraal en kwalitatief hoogwaardig beleidsplan. Hieruit vloeien de doelstellingen met betrekking tot communicatie over het proces uit voort: De externe actoren worden tijdig geïnformeerd over de start van het opstellen van een nieuw beleidsplan. De actoren met een direct belang (waarbij inwoners in ieder geval vertegenwoordigd dienen te worden door de verenigingen van Dorpsbelangen) en zoveel mogelijk actoren met een indirect belang staan positief tegenover het opstellen van een nieuw beleidsplan en de geboden participatiemogelijkheden. In ieder geval de klankbordgroep, vertegenwoordigers van minimaal de helft van de actoren met een direct belang (waarbij inwoners in ieder geval vertegenwoordigd worden door de verenigingen van Dorpsbelangen) en zoveel mogelijk actoren met een indirect belang participeren in het traject om te komen tot een beleidsplan. Participatie De doelstelling participatie van externe actoren zijn: Vergroten van draagvlak onder belanghebbenden bij de toeristisch-recreatieve sector in De Wolden, en daarmee uitvoerbaarheid van het beleid. Verhogen kwaliteit van beleid. Netwerkvorming/vergroting cohesie binnen het toeristisch-recreatieve werkveld in de gemeente De Wolden, en daarmee vergroting van de uitvoerbaarheid van het beleid. In de tabel op de volgende pagina wordt het niveau van participatie per doelgroep en per procesfase benoemd. Na vaststelling van de startnotitie zal op basis van de kaders in deze notitie per fase van beleidsvorming een gedetailleerd participatie- en communicatieplan worden gemaakt. Dit gebeurt aan de hand van de Woldense menukaart voor participatie, de uitgewerkte plannen van aanpak voor de desbetreffende fase van beleidsvorming en in samenspraak met het externe bureau. 12

14 Fase van beleidsvorming Startnotitie Kaderstellende notitie Doelgroep extern betrokkenen Klankbordgroep Overige externe actoren Klankbordgroep Externe actoren met een direct belang bij de toeristisch-recreatieve sector in De Wolden Participatieniveau Adviseren (Adviseren= Consulteren en uitnodigen om suggesties of oplossingen aan te dragen. Hun mening speelt een volwaardige rol bij de ontwikkeling van beleid) Informeren (Informeren = de actoren op de hoogte brengen van plannen. Men kan vragen stellen, maar de gemeente vraagt niet om een mening) Adviseren (Adviseren= Consulteren en uitnodigen om suggesties of oplossingen aan te dragen. Hun mening speelt een volwaardige rol bij de ontwikkeling van beleid) Wanneer Vergadering platform 21 sept (Het platform heeft ingestemd met de rol als klankbordgroep en de startnotitie opiniërend besproken) 2 e helft 2011 (Communicatie na vaststelling startnotitie, via gemeentelijke media, per brief en e- mail). 1e helft 2012 Overige externe actoren Raadplegen (Wat leeft er, zijn er nieuwe ideeën? De gemeente is niet verplicht de ideeën over te nemen of de plannen aan te passen, maar houdt er wel zoveel mogelijk rekening mee) 13

15 Fase van beleidsvorming Beleidsplan Recreatie notitie Doelgroep extern betrokkenen Klankbordgroep Externe actoren met een direct belang bij de toeristisch-recreatieve sector in De Wolden Participatieniveau Adviseren (Adviseren= Consulteren en uitnodigen om suggesties of oplossingen aan te dragen. Hun mening speelt een volwaardige rol bij de ontwikkeling van beleid) Wanneer 2e helft 2012 Overige externe actoren Raadplegen (Wat leeft er, zijn er nieuwe ideeën? De gemeente is niet verplicht de ideeën over te nemen of de plannen aan te passen, maar houdt er wel zoveel mogelijk rekening mee) Uitvoeringsprogramma Klankbordgroep Externe actoren met een direct belang bij de toeristisch-recreatieve sector in De Wolden Adviseren (Adviseren= Consulteren en uitnodigen om suggesties of oplossingen aan te dragen. Hun mening speelt een volwaardige rol bij de ontwikkeling van beleid). 2e helft 2012, vaststelling binnen twee maanden na vaststellen beleidsplan Overige externe actoren Bepaalde direct betrokkenen kunnen bij uitvoering van maatregelen in het Uitvoeringsprogramma een coproducerende rol toebedeeld krijgen. Bestuur en betrokkenen komen gezamenlijk een agenda overeen, waarna ook gezamenlijk naar oplossingen wordt gezocht. Het bestuur verbindt zich aan de oplossingen. Raadplegen (Wat leeft er, zijn er ideeën? De gemeente is niet verplicht de ideeën over te nemen of de plannen aan te passen, maar houdt er wel zoveel mogelijk rekening mee) 14