Voorstel voor de Raad

Transcriptie

1 Voorstel voor de Raad Datum raadsvergadering : 16 mei 2013 Agendapuntnummer : VIII, punt 5 Besluitnummer : 915 Portefeuillehouder : Wethouder Henk Lammers Aan de gemeenteraad Onderwerp: Beleidsplan Recreatie en Toerisme (R&T) Samenvatting: De gemeente De Wolden stelt een nieuw beleidsplan R&T op. De Wolden heeft een goede basis voor ontwikkeling van de recreatiesector en er zijn kansen voor groei. In de afgelopen jaren is deze groei echter achtergebleven. Er is een flinke impuls nodig. Doel van voorliggend beleidsplan is om voor alle betrokkenen bij de R&T sector van De Wolden een koers te geven voor ontwikkeling. Het gewenste resultaat is een groei van de toeristisch-recreatieve bestedingen. Beoogd effect hiervan is een bijdrage te leveren aan de lokale economie, leefbaarheid en werkgelegenheid in De Wolden. Het beleidsplan heeft als centrale visie Verblijf in De Wolden, actief in de regio. Dit betekent dat de focus komt te liggen op het vermarkten van De Wolden binnen een bredere regio, op het versterken van de verblijfsfuncties en recreatieve voorzieningen in de gemeente en op kwaliteitsverhoging van het (bestaande) product. Hierdoor kunnen ook nieuwe doelgroepen worden aangetrokken. De komst van een grote trekpleister blijft welkom. Het beleidsplan biedt zowel een toetsingskader voor (ruimtelijke) initiatieven als een strategie voor ontwikkeling. Vele betrokkenen uit de R&T sector hebben bijgedragen aan de totstandkoming van het beleidsplan. Het uitvoeren ervan vraagt om flinke investeringen door de sector en het overig bedrijfsleven. Voor de gemeentelijke bijdrage aan het volgen van de koers in het beleidsplan wordt de financiële dekking gezocht binnen de budgetten voor programma 6 Recreatie en Toerisme. Zonodig zal er jaarlijks bij de Kadernota/ Programmabegroting een aanvullend budget gevraagd worden. Fase van besluitvorming: Besluitvormend. Ontwerpbesluit: - De Inspraaknotitie Beleidsplan Recreatie en Toerisme vast te stellen; - Het Beleidsplan Recreatie en Toerisme vast te stellen. Inleiding en aanleiding: Inleiding: Begin 2012 is gestart met het opstellen van een nieuw beleidsplan R&T. Als tussenstap heeft de raad op 13 september 2012 een kaderstellende notitie vastgesteld. Voorliggend beleidsplan is een uitwerking van de keuzes in deze notitie. Aanleiding: Met het vaststellen van de financiële Kadernota 2012 heeft de raad het besluit genomen om een nieuw R&T beleid op te stellen. Dit besluit bouwt voort op de Toekomstvisie Pagina 1 van 6

2 (2005), Structuurvisie (2010) en het Collegeprogramma (2010). Er zijn diverse ontwikkelingen die nu vragen om nieuw beleid: Veranderingen in het gedrag van recreanten en toeristen in algemene zin. Ontwikkelingen rondom de toeristische informatiepunten (TIP s). Stagnatie in de groei van het aantal toeristische overnachtingen in De Wolden, terwijl groei het streven is. Problemen of vraagstukken: Beschrijving probleem: De Wolden heeft een goede basis voor ontwikkeling van de R&T sector en er zijn kansen voor groei. In de afgelopen jaren is deze groei echter achtergebleven, o.a. door: er is onvoldoende financiële draagkracht binnen de huidige doelgroepen om groei te realiseren; delen van het toeristisch aanbod (accommodaties) zijn toe aan vernieuwing; de promotie en (online) vindbaarheid van het aanbod is te beperkt, mede door de (lokale) organisatie van informatievoorziening en promotie. Om te komen tot groei van de sector is een stevige impuls nodig. Doel van voorliggend beleidsplan is om voor alle betrokkenen bij de toeristisch-recreatieve sector van De Wolden een koers te geven voor ontwikkeling van deze sector. Het beleidsplan heeft als centrale visie Verblijf in De Wolden, actief in de regio. Dit betekent dat de focus voor de komende jaren komt te liggen op het vermarkten van De Wolden in een bredere regio, op het versterken van de verblijfsfuncties en recreatieve voorzieningen in de gemeente en op kwaliteitsverhoging van het (bestaande) product. Hierdoor kunnen ook nieuwe doelgroepen worden aangetrokken. De komst van een grote trekpleister blijft welkom. Het beleidsplan biedt zowel een toetsingskader voor (ruimtelijke) initiatieven als een strategie voor ontwikkeling. Beoogd effect: Het gewenste resultaat van de koers in het beleidsplan is om de R&T bestedingen te vergroten. De gemeente en de R&T sector zetten gezamenlijk in op een ontwikkeling van de bestedingen uit overnachtingen in De Wolden, die (tenminste) 1%-punt boven de provinciale ontwikkeling in Drenthe per jaar uitkomt. Voor de bestedingen uit dagrecreatie zetten we in op een ontwikkeling die tenminste gelijk is aan de provinciale ontwikkeling. Beoogd effect hiervan is een bijdrage te leveren aan de lokale economie, leefbaarheid en werkgelegenheid in De Wolden. Het gewenste resultaat lijkt misschien niet ambitieus maar dat is het wel. De toeristischrecreatieve bestedingen in De Wolden zijn in de afgelopen periode weinig gegroeid, terwijl de bestedingen in Drenthe gemiddeld wel flink zijn gestegen. De beoogde groeicijfers in dit beleidsplan betekenen dat wanneer Drenthe 12% groei uit vakanties realiseert (zoals tussen het geval was), De Wolden maar liefst 13%, oftewel ruim twee miljoen euro meer bestedingen uit vakanties moet halen (uitgaande van een totaal aan bestedingen uit vakanties in De Wolden van zestien miljoen euro in 2007). Een belangrijke nevendoelstelling van dit beleidsplan is om daar waar mogelijk en nodig bij te dragen aan verdere verbetering van de recreatieve voorzieningen in de gemeente De Wolden. Daarmee willen we een bijdrage leveren aan het woon- en leefklimaat voor inwoners en aan het vestigingsklimaat voor bedrijven in De Wolden en omstreken. Ontwerpbesluit: toelichting en argumentatie: Toelichting voorgesteld besluit Bij het implementeren van het beleidsplan staan drie uitgangspunten centraal. Ten eerste werken we vraaggericht (de bezoeker centraal). Ten tweede streven we naar effectievere samenwerking binnen de sector, tussen sector en gemeente en met omliggende gemeenten. En tot slot zien we de onderscheidende kwaliteiten van het gebied als een kapstok voor promotie en productontwikkeling. Pagina 2 van 6

3 De visie is uitgewerkt in drie sporen van beleid: A) gebiedsmarketing, B) ontwikkeling van bedrijven en C) infrastructuur voor toerisme en recreatie. A) Gebiedsmarketing Doel is De Wolden beter te vermarkten, als onderdeel van de toeristische regio Zuidwest Drenthe. De gemeente heeft daarin vooral een stimulerende en waar nodig een meer actieve, aanjagende rol: Gebiedsmarketing bestaat naast promotie ook uit (coördinatie van) productontwikkeling. We leggen afspraken vast met TIP over professionalisering en het oppakken van taken op het terrein van gebiedsmarketing, zoals promotie en coördinatie van productontwikkeling (minimaal op schaalniveau van De Wolden en afstemmen binnen ZW Drenthe). Uitgangspunt is dat de extra kosten van de nieuwe taken van de TIP door marktpartijen worden gefinancierd. Qua marketingstrategie biedt aansluiting bij de ingeslagen weg van de gemeente Westerveld perspectief. Westerveld zet het gebied toeristisch op de kaart als Het nationale Park van Drenthe. B) Ontwikkeling van bedrijven Het doel van ontwikkeling van bedrijven is verbetering van het product van individuele ondernemers. De gemeente heeft daarin zowel een kaderstellende rol als een stimulerende rol: Ruimtelijke ordening: ja, mits.. en wat kan wel-houding blijven toepassen, ruime voorschriften in bestemmingsplannen, handhaven onrechtmatige bewoning recreatiewoningen. Relatiebeheer en advies: inzet bedrijvencontactfunctionaris, bedrijfsbezoeken en stimuleren goed vooroverleg met gemeente, toepassen Handreiking Vrijetijdssector en Kwaliteitsteam Natuurlijke Recreatie. Inspiratie: ondernemers inspireren over onderwerpen als marketing en doelgroepsegmentatie. Toeristenbelasting: adviestarieven recreatieschap zoveel mogelijk volgen, met een bandbreedte van ca. 10%. De forensenbelasting volgt de procentuele stijging van de toeristenbelasting. C) Infrastructuur recreatie en toerisme Het doel is de R&T infrastructuur op peil te houden en te verbeteren. De gemeente heeft daarin vooral een stimulerende rol: Het bestaande Fietsplan De Wolden voorziet in een aanpak om nieuwe fietspaden aan te leggen. Dat is een gemeentelijke taak. Voor overige R&T infrastructuur (o.a. wandel-, ruiter- en ATB routes en paden en ook niet-gemeentelijke fietspaden) ondersteunen we initiatieven van derden (zoals recreatieschap, R&T sector, maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven, terreinbeheerders en inwoners (dorpsvisies), daar waar nodig en mogelijk. We behartigen het recreatief belang in projecten en beleid voor onderwerpen als objectbewegwijzering, gemeentelijke fietspaden, waterberging en landinrichting. Besluitvorming hierover valt buiten het bereik van dit beleidsplan. Het gewenste resultaat van het beleidsplan (groei van de bestedingen) kan vaak maar langzaam gerealiseerd worden. Bestemmingsplanwijzigingen en het aantrekken van investeringskapitaal door particuliere initiatiefnemers nemen veel tijd in beslag. Hierdoor duurt het nog jaren voor het aanbod van (verblijfs)recreatieve faciliteiten is verbeterd. Wel kan marketing helpen om binnen een kortere periode te komen tot groei. Dit betekent dat gebiedsmarketing van cruciaal belang is voor resultaten op korte termijn. De gewenste resultaten kunnen alleen behaald worden met een maximale inspanning en inzet van middelen door zowel gemeente als TIP en R&T sector en een goede samenwerking onderling en met buurgemeenten. Mocht gedurende de beleidsperiode Pagina 3 van 6

4 blijken dat middelen (bijvoorbeeld voor gebiedsmarketing) niet losgemaakt kunnen worden, dan wel dat de verschillende vormen van samenwerking niet op gang komen, dan moeten we ook de verwachtingen met betrekking tot de gewenste resultaten bijstellen. Het inzetten van middelen om het beleidsplan te realiseren is een investering in een sector, die zich in de afgelopen jaren in Nederland en in Drenthe ondanks de crisis relatief gunstig heeft ontwikkeld. Een vitale toeristisch-recreatieve sector draagt bij aan zowel de lokale economie als de leefbaarheid van de gemeente De Wolden. Alternatief beleid: Geen beleid vaststellen. Niets doen leidt tot stilstand en achteruitgang van de sector. Voor het onderdeel gebiedsmarketing geldt dat in het beleidsplan wordt voorgesteld om de uitvoering ervan in samenspraak met de R&T sector en de gemeente te beleggen TIP De Wolden, indien TIP aan bepaalde voorwaarden kan voldoen. Hiermee is de uitvoering van deze deelstrategie afhankelijk van de inzet van de TIP. Een alternatief is om zelf als gemeente de gebiedsmarketing op te pakken. Hier kleeft een bezwaar aan. De overheid stelt het algemeen belang centraal. Er mogen geen doelgroepen worden buitengesloten. Dit uitgangspunt botst met marketing want dat gaat juist om keuzes maken (dus bepaalde doelgroepen buitensluiten) en het principe klant is koning. Het heeft daarom de voorkeur de gebiedsmarketing te laten uitvoeren door een andere organisatie dan de gemeente, met draagvlak in het bedrijfsleven. Financiële effecten: Looptijd beleidsplan Het uitvoeren van dit beleidsplan vraagt om flinke investeringen door de toeristischrecreatieve sector en het overig bedrijfsleven. Dit zijn zowel investeringen op individueel bedrijfsniveau als investeringen door ondernemers gezamenlijk om met een goede gebiedsmarketing De Wolden op de kaart te zetten. Voor de gemeentelijke bijdrage aan het volgen van de koers in het beleidsplan wordt financiële dekking gezocht binnen de budgetten voor programma 6 Recreatie en Toerisme. Zonodig zal er jaarlijks bij de Kadernota/Programmabegroting een aanvullend budget gevraagd worden Voor 2013 is voor toerisme en recreatie in totaal een bedrag van ca beschikbaar, waarvan ca incidenteel. Dit is exclusief de kosten van ambtelijke uren. Circa van het totaalbedrag van is bestemd voor subsidies aan Recreatieschap Drenthe, Tourist Info Drenthe en TIP De Wolden. Deze organisaties dragen met hun activiteiten bij aan de uitvoering van dit beleidsplan. Het resterende bedrag van is gelabeld voor gemeentelijke projecten en activiteiten om een bijdrage te leveren aan het uitvoeren van dit beleidsplan. In het uitvoeringsprogramma voor 2013 wordt de besteding van dit bedrag verder ingevuld. In het beleidsplan is in de tabellen op de pagina s een onderverdeling van de genoemde bedragen opgenomen. Personele effecten: n.v.t. Juridische effecten: Het betreft hier beleid waarin de gemeente autonoom is. Participatie- en communicatieparagraaf: Vele betrokkenen uit de R&T sector hebben bijgedragen aan dit beleidsplan. We kunnen stellen dat dit beleidsplan breed gedragen wordt door de R&T sector. Bij de start is een informatiebijeenkomst georganiseerd voor alle betrokkenen. Vervolgens is gesproken over de visie op ontwikkeling van de sector tijdens een rondetafelbijeenkomst met Pagina 4 van 6

5 sleutelpersonen uit de sector. Daarna is de strategie bepaald in een brainstormsessie met diverse ondernemers en toeristische organisaties. De bijeenkomsten zijn zonder uitzondering goed bezocht. Ook is er ruimte gemaakt voor overleg met TIP De Wolden en de klankbordgroep: het Toeristisch Platform De Wolden. Verder is informatie uit de dorpsvisies gebruikt en zijn de uitkomsten van een inwonersenquête over recreatiewensen op dewolden.nl geraadpleegd. En tot slot zijn de indirect belanghebbende organisaties, zoals de ANWB en de verenigingen van dorpsbelangen per mail benaderd om hun aandachtspunten door te geven. Inspraaknotitie Het ontwerp beleidsplan heeft in het kader van de inspraak ter inzage gelegen van 31 januari tot en met 14 maart In totaal zijn vijf reacties ontvangen. Deze reacties zijn verwerkt in een inspraaknotitie die in de bijlage is toegevoegd. Daarbij is ook de gemeentelijke reactie vermeld en eventuele gevolgen voor het beleidsplan. Fatale termijnen: Het huidige beleidsplan R&T heeft een looptijd tot van 2008 tot en met Het is daarom wenselijk om in 2013 zo snel mogelijk te beschikken over een nieuw beleidsplan. Aanpak en uitvoering: Het uitvoeren van dit beleidsplan vraagt om grote inzet van de toeristisch-recreatieve sector, het overig bedrijfsleven en de gemeente. Voor het gemeentelijk deel stelt het college jaarlijks een uitvoeringsprogramma vast, mede op basis van een eveneens jaarlijkse voortgangsevaluatie. In het beleidsplan zijn indicatoren opgenomen aan de hand waarvan de voortgang van het uitvoeren van het beleidsplan en de gewenste resultaten kunnen worden gevolgd. Bij de uitvoering van het beleidsplan vormt het toeristisch platform een adviescommissie voor het gemeentebestuur. Verder wordt gebruik gemaakt van de ondersteuning van het Recreatieschap Drenthe, Tourist Info Drenthe, Marketing Drenthe en het Drents Internet Platform Het is de bedoeling de uitvoeringsprogramma s voor 2013 en 2014 in ieder geval te richten op: Het opstellen van een aanpak voor gebiedsmarketing (promotie en productontwikkeling) samen met de TIP en R&T sector in afstemming met de andere gemeenten in Zuidwest Drenthe. Aansluiting bij de ingeslagen weg door Westerveld, die het gebied toeristisch op de kaart zet als Het nationale Park van Drenthe biedt hiervoor perspectief. In overleg met de TIP komen tot een dusdanig constructie dat de TIP de uitvoeringsorganisatie wordt voor de gebiedsmarketing. Daarbij verkennen en benutten we tegelijk de samenwerkingsmogelijkheden binnen Zuidwest Drenthe. Inspiratiebijeenkomsten gebiedsmarketing. Opstellen facetbestemmingsplan recreatie en aanbieden aan de raad. In het beleidsplan is opgenomen dat TIP De Wolden onder voorwaarden de beoogde uitvoeringsorganisatie is voor de gebiedsmarketing van De Wolden. Sinds het opstellen van het beleidsplan is de TIP inmiddels verder gevorderd met de ingezette transitie van drie losse infokantoren naar één Woldense organisatie. Deze transitie is noodzakelijk voor de TIP om zich op gebiedsmarketing te kunnen richten. De gemeente is inmiddels in onderhandeling met het bestuur van TIP De Wolden over de uitwerking van de gebiedsmarketing en de wijze waarop de TIP de gebiedsmarketing kan uitvoeren. Pagina 5 van 6

6 Bijlagen: - Beleidsplan recreatie en toerisme ; - Inspraaknotitie Beleidsplan recreatie en toerisme Zuidwolde, 3 mei 2013 Burgemeester en wethouders van De Wolden, secretaris Nanne Kramer burgemeester Roger de Groot Pagina 6 van 6