Voordracht 12. Haarlem, 10 februari Onderwerp : Investeringsbesluit Gependam te Enkhuizen. Bijlagen : 2

Transcriptie

1 Voordracht 12 Haarlem, 10 februari 1998 Onderwerp : Investeringsbesluit Gependam te Enkhuizen Bijlagen : 2 1. Algemeen In het kader van het investeringsprogramma/overgangsprogramma 1998 van het Fonds Investeringen Noord-Holland (FINH) leggen wij u voor het project tot uitbreiding en herstructurering van het zuidelijk havengebied van Enkhuizen, verder te noemen de Gependam (projectnummer N2.6). Naar onze mening is dit project besluitrijp en wij stellen u voor een investeringsbesluit te nemen. De provinciale investeringsbijdrage voor het project Gependam bedraagt maximaal ,--. Door dit investeringsbesluit neemt het vrij aanwendbare fondsvermogen af tot ,-- (zie bijlage committering FINH). 2. Omschrijving Het project Gependam is een plan tot aanleg van infrastructuur ten behoeve van een nieuw havengebied in het IJsselmeer op Enkhuizer grondgebied. De locatie is gesitueerd ten zuiden van het station van Enkhuizen. De nieuw aan te leggen infrastructuur voor de uitbreiding van het zuidelijke havengebied biedt ruimte aan circa 80 ligplaatsen voor de chartervaart en aan ruim 200 recreatieve ligplaatsen. Vanaf de Bosmankade zal een dam worden aangelegd tot het bestaande (Gependam)eiland. De dam zal worden verlengd aan de zuidzijde van het eiland in de vorm van een pier in zuidwestelijke richting. De ligplaatsen voor de chartervaart zullen aan weerszijden van die pier worden gecreëerd. De pier wordt ingericht als verblijfsruimte (zie bijlagen). De gehele infrastructuur wordt in opdracht van de gemeente aangelegd. De gemeente beheert en onderhoudt de ligplaatsen voor de chartervaart. De voorzieningen ten behoeve van de recreatieve ligplaatsen (steigers e.d.) worden gefinancierd uit private investeringen. Het Gependamproject, waarvoor de werkzaamheden in september 1998 zullen aanvangen, zal worden gerealiseerd in combinatie met de aanleg van een Navisduct in de Houtribdijk. Het Navisduct is een geheel nieuw sluizencomplex in de dijk ten oosten van de Krabbergatssluizen. De weg Enkhuizen-Lelystad wordt onder het complex doorgevoerd. De werkzaamheden voor het Navisduct zullen eveneens in 1998 starten. Het Navisduct is bedoeld om de scheepvaart- en verkeersdoorstroming te bevorderen. De zeer drukke bestaande sluizen vormen momenteel een groot verkeersknelpunt in de route. Bovendien zijn er capaciteitsproblemen bij de bestaande sluizen. Door de gecombineerde aanleg van de Gependam met het Navisduct wordt een substantiële kostenbesparing op het Enkhuizer project bereikt. De uit de haven vrijkomende bagger wordt benut voor de ontwikkeling van natuur bij het Navisduct. Zonder dat synergievoordeel ten bedrage van ,-- zou de Gependamlocatie uit financieel oogpunt niet gerealiseerd kunnen worden. Dit voordeel is ongeveer een derde van de totale investeringskosten van het project. Naar onze mening is er in casu dan ook sprake van een bijzonder project. Bijzonder in verband met de win-win situatie die kan worden bereikt met het Navisduct maar ook gezien de bij het Gependamproject betrokken toeristische belangen in het algemeen en de waterrecreatie in het bijzonder.

2 Mogelijkheden om kapitaalintensieve projecten als de Enkhuizer havenuitbreiding te combineren met andere projecten en daaruit zeer ruime financiële voordelen te halen, doen zich zelden voor. 2 Er zijn maar een paar havens in Nederland die kwantitatief en kwalitatief een goede thuishaven en passantenhaven bieden aan de chartervloot. Enkhuizen heeft als gevolg van haar geografische ligging op de meest centrale plek van het IJsselmeer de grootste landelijke druk te verwerken. De helft van alle seizoensweekenden moet Enkhuizen al vol verkopen en er is duidelijk sprake van een toenemende belangstelling. Dat wordt ook nadrukkelijk onderkend in diverse beleidsnota's die over het IJsselmeer zijn verschenen. Ook de economische spin-off van het project is groot. Rekening wordt gehouden met een extra spin-off van ,-- jaarlijks en een structurele toename van de werkgelegenheid met zo'n honderd arbeidsplaatsen. Daaruit blijkt dat de ontwikkeling van het havengebied mede van belang is voor de versterking van het draagvlak voor de voorzieningen in de monumentale binnenstad. Het project is dus vanuit toeristische overwegingen (watersport en dagrecreatie) alsook om redenen van economie en werkgelegenheid belangrijk voor Enkhuizen en de regio. De aanleg van de haven dient tevens in samenhang met andere Enkhuizer projecten te worden bezien. Met de aanleg van de nieuwe haven komt op andere plaatsen in de Buitenhaven waar nu charterschepen liggen, een groot aantal ligplaatsen dicht bij het stadscentrum beschikbaar. Dit past in het Toeristisch Recreatief Actieplan Enkhuizen (TRAP) waarin wordt ingehaakt op het rijks- en provinciaal beleid om te voorzien in de groeiende behoefte aan ligplaatsencapaciteit. Naast de aanleg/herstructurering van de nieuwe haven behelst de TRAP ook de herinrichting en het efficiënte gebruik van de bestaande havens (Oude Haven en Oosterhaven) en een opwaardering van het centrumgebied. Dat alles moet leiden tot een versterking van de economische structuur van de stad met daarin het toerisme als speerpunt. De gemeente investeert zelf in totaal voor ruim ,-- in de diverse TRAPprojecten. Daarnaast draagt het bedrijfsleven met name in de opwaardering van het centrumgebied substantieel bij. 3. Toetsing aan (inter)provinciaal beleid Met de aanleg van de Gependamhaven wordt invulling gegeven aan het provinciaal beleid om Noord-Holland-Noord als (inter)nationaal watersport/- -recreatiegebied verder te versterken. In het streekplan Noord-Holland- Noord is dat als uitwerking van de Nota Noord-Holland en het Toerisme (juli 1992) als hoofddoelstelling van provinciaal toeristisch beleid geformuleerd. Enkhuizen is ook aangewezen als Noord-Hollandse speerpuntgemeente voor de recreatieontwikkeling in het IJsselmeer (Interprovinciale Beleidsplan IJsselmeer -pag. 34; streekplan Noord- Holland-Noord -pag. 65). Dat betekent concreet dat daar de zwaartepunten behoren te liggen voor de recreatieontwikkeling. Het accent op de ontwikkeling van voorzieningen voor alle recreatiesegmenten als watersport, verblijfsrecreatie en dagrecreatie is hier even zwaar. De voorliggende ontwikkeling voldoet geheel aan provinciaal toeristisch en ruimtelijk beleid. Naast het genoemde Interprovinciale Beleidsplan voor het IJsselmeer (door uw Staten op 15 maart 1993 vastgesteld) is ook in de Beleidsnota Kustlijnontwikkeling IJssel- en Markermeer de speerpuntfunctie van Enkhuizen bevestigd. De desbetreffende nota denkt de Historische Driehoek met daarin centraal gelegen de gemeente Enkhuizen een cruciale rol toe in het IJssel- en Markermeergebied. Daar dient de grootste buitendijkse

3 capaciteitsontwikkeling mogelijk te worden gemaakt. In die nota wordt ook het urgente tekort aan ligplaatsen erkend. Onlangs hebben wij de uitwerking van het streekplan Noord-Holland-Noord voor het HES-gebied vastgesteld. Ook daarin zijn de ruimtelijke mogelijkheden voor het voorliggende project geboden (pagina 41) Uitvoeringsgereedheid Naar verwachting zal medio 1998 met het project worden gestart. In eerste instantie zullen de baggerwerkzaamheden worden uitgevoerd. De daarvoor benodigde vergunningen zijn of worden binnenkort verleend. Het nieuwe bestemmingsplan IJsselmeer/Markermeer van de gemeente Enkhuizen voorziet in de planologische inpassing van de Gependamlocatie. Dat bestemmingsplan is inmiddels aan de inspraak onderworpen en voorts is het overleg ex artikel 10 van het Besluit op de Ruimtelijke Ordening 1985 afgerond. De Subcommissie voor de gemeentelijke plannen en de stadsvernieuwing van de Provinciale Planologische Commissie heeft op 19 november 1997 in positieve zin op het bestemmingsplan gereageerd. Het ontwerp van het bestemmingsplan gaat binnenkort ter visie. De verwachting is dat het plan in de zomer van 1998 ter goedkeuring aan ons college zal worden voorgelegd. Ook overigens verwachten wij geen belemmeringen, die een start van de werkzaamheden in 1998 in de weg zullen staan. 5. Begroting Kosten en Dekkingsplan De kosten van herstructurering zijn aanzienlijk. De totale projectkosten zijn geraamd op ,--. Door parallel te lopen met de aanleg van het Navisduct (in opdracht van Rijkswaterstaat IJsselmeergebied uit te voeren; kosten ,--) vindt een besparing plaats in de planvorming en de bagger- en uitvoeringswerkzaamheden ten bedrage van ,--. De bagger kan namelijk worden gebruikt voor de natuurontwikkeling bij het Navisduct. Het merendeel van de kosten wordt gevormd door de aanleg en verbetering van de openbare infrastructuur zoals de aanleg van een nieuwe dam en de reconstructie van het bestaande havengebied. De directe out-of-pocket kosten bedragen ,-- (berekend door ingenieursbureau Grabowsky & Poort met een second-opinion kostenraming door ingenieursbureau Oranjewoud). Binnen dit investeringsbedrag kan de gemeente Enkhuizen ,-- financieren. Zij dekt de lasten van deze investering deels uit de inkomsten van het project en deels uit algemene middelen. Verder dienen de kosten voor onderhoud en exploitatie uit de inkomsten te wordt gedekt. Het "ondernemersrisico" ten aanzien van deze inkomsten berust bij de gemeente. Rijkswaterstaat IJsselmeergebied heeft toegezegd de bagger af te nemen ten behoeve van de aanleg van natuurgebied bij het Navisduct. Uit onderzoek is inmiddels gebleken dat de bagger schoon is. Zij stelt wel als voorwaarde dat de werkzaamheden voor de aanleg van de Gependam gelijk lopen met de aanbesteding en aanleg van het Navisduct. De baggerwerkzaamheden moeten in september 1998 aanvangen. Wij stellen voor de gemeente Enkhuizen een bijdrage te verlenen van maximaal ,-- te dekken uit het Fonds Investeringen Noord- Holland. Dit bedrag kan nog iets lager worden indien op het moment van aanbesteding de rentestand lager is dan de 5,5 % die zijn gehanteerd in de investeringsberekening.

4 4 6. Toetsing Fondscriteria FINH *Provinciaal beleid: Zoals uit het vorenstaande blijkt voorziet bestaand provinciaal beleid in een verdere versterking van Noord-Holland- Noord als (inter)nationaal watersportgebied en dat met name Enkhuizen, dat als speerpunt voor de recreatieontwikkeling is aangewezen. *Mede-financiering: De mede-financiering van het project uit andere bronnen bedraagt meer dan de voorgestelde provinciale investeringsbijdrage. De verhouding tussen de bijdragen die de provincie ( ,--) en de gemeente (contante waarde circa 7 miljoen) ten laste van hun algemene middelen nemen, achten wij evenredig. * Uitvoeringsgereed: Het project is in 1998 uitvoeringsgereed. * NV PEN : Het project is gelegen in het voormalige leveringsgebied van de NV PEN. * Publiek domein karakter: Openbare infrastructuur. * Beheer/onderhoud geregeld: Beheer en onderhoud zijn in handen van de gemeente Enkhuizen. 7. Slot De commissie Middelen zal op 18 februari 1998 over het voorstel worden gehoord. De leden van de commissie Economische Zaken zijn schriftelijk geïnformeerd. Over de bevindingen van beide commissies wordt u in de statenvergadering van 9 maart geïnformeerd. Wij stellen u voor een besluit te nemen overeenkomstig het hierbij gevoegde ontwerpbesluit. Gedeputeerde Staten van Noord-Holland, J.A. van Kemenade, voorzitter. C.J.N. Versteden, griffier.

5 5 Ontwerpbesluit Nr. Provinciale Staten van Noord-Holland; overwegende, dat met de aanleg van de Gependam en de herstructurering van de haven in Enkhuizen een aanzienlijke bijdrage wordt geleverd aan de doelstelling om ruimte te creëren voor de charter- en recreatievaart en daarnaast Noord- Holland-Noord als (inter)nationaal watersportgebied verder te versterken; dat voorzieningen worden getroffen om de congestie van de charter- en recreatievaart te verminderen; dat voorzieningen worden getroffen om de private investeringen (circa ,-- van de Koninklijke Zeil- en Roeivereniging (KNZRV) voor de aanleg van 140 vaste ligplaatsen mogelijk te maken; dat de aanleg van de Gependam naar verwachting 100 directe arbeidsplaatsen zal opleveren in de regio Westfriesland en een extra spin-off van ,-- jaarlijks; dat Rijkswaterstaat IJsselmeergebied reeds afname van de uit de haven vrijkomende bagger heeft toegezegd; dat zonder een financiële bijdrage van derden het onmogelijk is om het project op economisch verantwoorde wijze uit te kunnen voeren en het bovengenoemd maatschappelijk rendement te kunnen genereren; gezien de voordracht van gedeputeerde staten; gelet op het bepaalde in het Instellingsbesluit Fonds Investeringen Noord- Holland; gelet op de beleidsnota Kustlijnontwikkeling IJssel- en Markermeer en het Interprovinciaal Beleidsplan IJsselmeer; besluiten : 1.gedeputeerde staten te machtigen om, onder nader door gedeputeerde staten te bepalen voorwaarden, ten behoeve van de aanleg van de Gependam en de herstructurering van de haven een investeringsbijdrage te verlenen aan de gemeente Enkhuizen van maximaal ,--; 2.het onder 1. genoemde bedrag ten laste te brengen van het Fonds Investeringen Noord-Holland; 3.dat het onder 1. genoemde bedrag aangewend dient te worden voor de aanleg en verbetering van openbare infrastructuur in het plangebied, zoals is aangegeven in de bijlage; Haarlem

6 6 Provinciale Staten voornoemd,, voorzitter., griffier.

7 Bijlage Statenvoordracht Gependam Enkhuizen ((N2.6) Committering FINH Na het onderhavige investeringsbesluit is het FINH als volgt gecommitteerd (zie tabel). 7 Committeringstabel FINH per datum Kernprogramma Saldo per 1 januari , ,-- N.1. Economische toekomst Kop van Noord-Holland *N1.1a Autoweg N9: Koegrastunnel ,-- N.2 Toeristisch product Noordkop *N2.1b Zomer in de Kop: Fietspad Pettemerweg ,-- *N2.4 Uitbreiding en vernieuwing Ecomare ,-- *N2.6 Gependam Enkhuizen ,-- N.3 Toegevoegde waarde land- en tuinbouw * N3.1 Uitbreiding Bollenareaal Anna Paulowna West ,-- M.1 Ontwikkeling HAL-gebied * M1.4a Terminal Boekelermeer ,-- M.2 Ontwikkeling HES-gebied M.3 Veenweidengebied * M3.1 Zaans Museum ,-- Z.1 Streekstad Haarlemmermeer * Z1.3a N22:kunstwerken ter hoogte van Geniedijk ,-- Z.2 IJmond IJzersterk * Z2.2a Zeehaven IJmuiden: Haringhaven ,-- Z.3 Masterplan Noordzeekanaalhavens * Z3.6 Australiëhaven ,-- * Z3.7 Biomassavergasser ,-- Z.4 Groene Hart van Holland * Z.4.3a Herstructureren glastuinbouw - Onderdeel bevordering grondmobiliteit ,-- * Z4.6 Deelprojecten Groene As ,--

8 8 Z.5 Noordvleugel OV-gebied Aanvullend beheersbudget bestaande taken: -- Wijksteunpunten ,-- -- Veiligheid kruispunten in provinciale wegen ,-- Saldo per 31 december op verplichtingenbasis (excl. rentebijschrijving) , ,-- Titel:Vd 12: Investeringsbesl. FINH Gependam/Enkhuizen Datum: Nummer:12 Documenttype:Voordracht