Voordracht 99. Haarlem 19 november Onderwerp: natuur en milieueducatie. Bijlagen: 1

Transcriptie

1 Voordracht 99 Haarlem 19 november 1996 Onderwerp: natuur en milieueducatie Bijlagen: 1 Inleiding Ter uitwerking van uw besluit van 20 september 1993, nr 45 (Strategienota) waarin u heeft aangegeven dat provinciale taken op het gebied van natuur- en milieueducatie (NME) herijkt dienen te worden en overgedragen aan het verlengde lokale niveau, hebben wij op 11 november 1995 een principe-besluit genomen ter vaststelling en verdere uitwerking van de nota "Herijking natuur- en milieueducatie". Deze nota houdt in grote lijnen het volgende in: -NME is een belangrijk beleidsinstrument, maar de provincie moet hierin zelf geen uitvoerende taken op zich nemen; -uitvoering van NME dient bij voorkeur op lokaal niveau plaats te vinden, vanuit regionale NME-centra 1 ondersteund; -de provincie zal tijdelijk, via een provinciale steunorganisatie, het tot stand komen van een netwerk van regionale NME-centra stimuleren; -de provinciale steunorganisatie zal worden gevormd door samengaan van Consulentschap NME en Milieufederatie; -door de projectsubsidies NME af te bouwen komen middelen vrij om het stimuleren van regionale NME-centra te financieren 2. -door het verdwijnen van de projectsubsidies voor NME komt een einde aan de taak van het Overlegplatfom voor Milieuvoorlichting Noord-Holland, dat GS adviezen uitbracht over deze projectsubsidies. In alle regio's in Noord-Holland bestaan reeds activiteiten gericht op het realiseren van regionale NME-centra of -steunpunten. Tijdens de herijking is geconstateerd dat daadwerkelijk operationele steunpunten slechts moeizaam tot stand komen. Regionale steunpunten NME zijn naar oordeel van het college noodzakelijk om NME activiteiten op regionale of bovengemeentelijke schaal te organiseren en activiteiten op gemeentelijke schaal te ondersteunen. Daarbij moet onder ogen worden gezien dat de hoeveelheid en de kwaliteit van de NME-activiteiten nog niet op het optimale niveau zijn. De provincie kan via een tijdelijk stimuleringsproject aanjager zijn van het realiseren van regionale NME-steunpunten en daarmee van een kwantiteits- en kwaliteitsverhoging van de NME-activiteiten in Noord- Holland. Uitwerking principe-besluit Op basis van dit principe-besluit is een onderhandelingstraject ingezet tussen provincie en de Milieufederatie en het Consulentschap NME, waarbij gestreefd is naar (zoveel mogelijk) 1 In het GS-besluit is sprake van regionale centra; in deze voordracht wordt verder gesproken over regionale steunpunten. Hiervoor is gekozen omdat 'centra' fysiek meer impliceert dan wordt bedoeld in het GS-besluit. 'Steunpunten' wordt een betere benaming geacht omdat het GS niet zozeer gaat om een gebouw maar om activiteiten en vormen van ondersteuning die van uit een steunpunt geboden zullen worden. 2 dit houdt in dat de structurele provinciale subsidies aan beide organisaties geen onderdeel uitmaken van de herijking.

2 gezamenlijk draagvlak. Uit dit overleg is naar voren gekomen dat -de regionalisering breed gedragen wordt; -voor een deel op dit moment al wordt gewerkt aan de opbouw van regionale NME-structuren binnen het reguliere werk van beide organisaties; -er daarom goede mogelijkheden zijn in aansluiting op/in combinatie met hun huidige activiteiten; -ook blijkt dat er ideeën waren over verdere uitwerking van het besluit en over de toekomst; -opheffing van het Overlegplatform voor Milieuvoorlichting Noord-Holland, waarin beide organisaties een dominante rol spelen, als een logische gevolg van dit alles wordt gezien. Een en ander heeft geculmineerd in een projectomschrijving 'regionale steunpunten natuuren milieu-educatie'. Hoofdlijnen projectomschrijving 'regionale steunpunten NME' Het project 'regionale steunpunten NME' houdt in dat de provincie gedurende vier jaar een stimulerende rol op zich neemt ter realisatie van regionale steunpunten NME, waarbij middelen worden ingezet die worden vrijgemaakt door het beëindigen van projectsubsidies op het gebied van NME. Doel is dat na afloop van het project 80% van de Noord-Hollandse regio's/intergemeentelijke samenwerkingsverbanden beschikt over een kwalitatief en kwantitatief naar behoren functionerend regionaal NME steunpunt waaraan een substantieel deel van de betrokken overheden en particuliere organisaties (oa financieel) participeren en waarvan door een adequaat aantal afnemers effectvol gebruik wordt gemaakt. Van essentieel belang binnen dit project is het vasthouden, versterken of creëren van draagvlak voor regionale steunpunten bij gemeenten, waterschappen, gemeentelijke samenwerkingsverbanden, nutsbedrijven, onderwijsinstellingen en particuliere natuur- en milieuorganisaties. De eind-resultaten van dit project zijn: 80% van de tien intergemeentelijke samenwerkingsverbanden in Noord-Holland beschikt over een kwalitatief en kwantitatief naar behoren functionerend NME-steunpunt (eerste projectjaar: 30%, tweede jaar: 50%, derde jaar: 60%). Dit 'kwalitatief en kwantitatief naar behoren functioneren' houdt in: a. per regio participeert 75% van de organisaties voor welke natuur- en milieueducatie een doelstelling dan wel een ingebouwde activiteit is, aan het eigen NME-steunpunt, hetzij door deel te nemen aan een of meer gezamenlijke activiteiten, hetzij door diensten of producten af te nemen (eerste projectjaar: 30%, tweede jaar: 50%, derde jaar: 60%); b. in iedere regio met een NME-steunpunt is de 'consumptie' van NME activiteiten, -diensten en/of NME-producten hoger dan 70% van de 'consumptie' bij het best functionerende regionale steunpunt elders in Nederland, gemeten in product/marktcombinaties (eerste projectjaar: 15%, tweede jaar: 40%, derde jaar: 60%). Uitvoering project regionale steunpunten NME Wij stellen voor het project te laten uitvoeren door een steunorganisatie op provinciaal niveau, die gevormd wordt door een samenwerkingsverband of strategische alliantie tussen het Consulentschap NME en de Milieufederatie Noord-Holland. In de GS-notitie 'Herijking Natuur- en Milieueducatie' wordt gesproken over 'samen gaan' van Milieufederatie en Consulentschap NME. De provincie ziet bij voorkeur dat vanuit één steunorganisatie de totstandkoming van de regionale NME-centra wordt gestimuleerd. Fusie

3 Een fusie, waarbij het Consulentschap NME samengaat met de Milieufederatie, leek in eerste instantie daarvoor de beste mogelijkheden te bieden waar het gaat om efficiency en een effectieve aansturing via één subsidierelatie. Beide partners voelden daar niet voor. Om voor een project van vier jaar, dat voor hen slechts een van vele activiteiten behelst, de organisaties 'te dwingen' over te gaan tot fusie blijkt te veel gevraagd. Strategische alliantie Wat wel haalbaar bleek is een strategische alliantie tussen beide organisaties. De samenwerking richt zich alleen op een aantal herkenbare en afgebakende taken of activiteiten, in dit geval het project 'regionale steunpunten natuur en milieu-educatie'. Dit project kan indien de organisaties een strategische alliantie zijn aangegaan, financieel en organisatorisch worden ondergebracht bij een van hen, namelijk de Milieufederatie Noord-Holland. De meerwaarde van een strategische alliantie 3 is de combinatie van behoud van het eigene van de afzonderlijke organisaties met het waar mogelijk en wenselijk gezamenlijk opereren. Wij zijn van mening dat een dergelijke strategische alliantie in voldoende mate garandeert dat de herijkte taken op het gebied van NME uitgevoerd kunnen worden. Financiële situatie Beide organisaties ontvangen van de provincie een structurele subsidie voor hun activiteiten op het gebied van natuur- en milieu-educatie. Het gaat hierbij om de volgende bedragen, uitgaande van de beschikkingen voor 1996: Milieufederatie Noord-Holland (als onderdeel van de totale structurele subsidie): f ,-- (Natuur- en milieueducatie); f ,-- (Overlegplatform voor Milieuvoorlichting Noord-Holland). Consulentschap NME Noord-Holland: f ,--. Aangezien het stimuleren van regionale steunpunten NME in het kader van de herijking van provinciale taken voor de komende jaren als prioriteit voor het NME-beleid is vastgesteld, ligt het voor de hand dat de provincie als voornaamste subsidie-verstrekker beide organisaties heeft verzocht hieraan in hun werkzaamheden en werkplannen voor de komende vier jaar ook prioriteit te geven. Beschikbaar is als extra financiële impuls t.b.v. de stimulering regionale steunpunten: - subsidie Overlegplatform Milieuvoorlichting ,-- - samengevoegd budget projectsubsidies ,-- TOTAAL ,-- Projectbegroting Van het bedrag van f ,-- kan volgens de begroting in de projectomschrijving 'regionale steunpunten NME' circa ,-- worden aangewend voor een tijdelijke (parttime) medewerker ten behoeve van de stimulering van regionale steunpunten. Daarnaast leveren beide organisaties ook door prioriteitsstelling binnen het 'reguliere' werk een personele bijdrage 3 Een dergelijke samenwerkingsvorm bestaat overigens reeds in de provincies Noord-Brabant, Zuid- Holland en Zeeland. 4 dit bedrag komt vrij omdat bij het beëindigen van project subsidiëring door de provincie het Overlegplatform GS niet langer hoeft te adviseren over de aanvragen.

4 van in totaal 1 mensjaar (0,8 voor advisering/methodische ondersteuning en 0,2 voor secretariële ondersteuning) aan de uitvoering van het project. De overige ,-- zijn beschikbaar voor startsubsidies aan regionale steunpunten (jaarlijks: f ,--), voor financiële bijdragen aan andere NME-projecten (jaarlijks f ,- -) en de administratieve afhandeling daarvan (jaarlijks f 4000,--). De ervaring in andere provincies leert dat een financiële impuls de totstandkoming van regionale steunpunten versnelt. Advies commissie voor Milieu, Water en Energie Op 14 november heeft uw commissie deze concept-voordracht en concept-besluit besproken en daarover advies uitgebracht. De commissie sprak haar lof uit voor de wijze waarop het voorstel tot stand is gekomen en kon in meerderheid hiermee instemmen. Wel werd commissiebreed aangedrongen op het niet zondermeer in 2001 beëindigen van de provinciale inspanning op het gebied van natuur en milieueducatie. In overeenstemming met de wens van uw commissie zullen wij dan ook een evaluatie doen uitvoeren die het uw Staten mogelijk maakt te beoordelen of de provincie na afloop van dit project nog taken heeft op het gebied van natuur- en milieueducatie. Voorstel Resumerend stellen wij u voor te besluiten overeenkomstig bijgevoegd ontwerp-besluit. Gedeputeerde Staten van Noord-Holand, J.A. van Kemenade, voorzitter. C.J.N. Versteden, griffier.

5 Ontwerpbesluit Nr. Provinciale Staten van Noord-Holland; gezien de voordracht van gedeputeerde staten; gezien het projectvoorstel van 9 oktober 1996 van de Milieufederatie Noord-Holland en het Consulentschap Natuur- en Milieu-educatie in Noord-Holland; gelet op het besluit van 20 september 1993, nr. 45 (Strategienota); besluiten: Ia vanaf 1 januari 1997 voor de duur van vier jaren jaarlijks een budgetsubsidie van ,- toe te kennen voor het project 'regionale steunpunten Natuur- en Milieu-educatie' met inachtneming van het volgende: -de samenwerkende instellingen, het Consulentschap NME en de Milieufederatie Noord- Holland, dienen jaarlijks een werkplan en een begroting in en doen financieel en inhoudelijk verslag van het voorafgaande jaar; Ib -het project wordt zodanig uitgevoerd, dat aan het eind van het jaar % van de tien regio's/intergemeentelijke samenwerkingsverbanden in Noord-Holland over een kwalitatief en kwantitatief naar behoren functionerend NME-steunpunt beschikt; -per regio 75% van de organisaties met natuur- en milieu-educatie als (mede-)doelstelling in het regionale NME participeert, hetzij door deel te nemen aan een of meer gezamenlijke activiteiten, hetzij door diensten of producten af te nemen; -de deelname aan NME-activiteiten, of de 'consumptie' van NME-diensten en/of NMEproducten is hoger dan 70% van de 'consumptie' in het best functionerende regionale NME-steunpunt elders in Nederland, gemeten in percentage van het aantal afnemers van de betreffende product/markt-combinatie. II III IV gedeputeerde staten te machtigen om het Consulentschap NME Noord-Holland en de Milieufederatie Noord-Holland - nadat zij een strategische alliantie zijn aangegaan, waarbij afgesproken wordt, dat de Milieufederatie Noord-Holland als aanspreekpunt voor de opdrachtgevers fungeert - te mandateren tot het uitvoeren van dit project volgens de in de bijlage opgenomen projectomschrijving; dat de Deelsubsidieverordening voor milieueducatie en verbetering van de milieuhygine Noord-Holland (provinciaal blad 1993, 63) in 2000 wordt geëvalueerd om te beoordelen of de provincie na afloop van dit project nog taken heeft op het gebied van natuur- en milieueducatie; dat in artikel 1, lid 1 van de Deelsubsidieverordening bijzondere onderwijsprojecten (provinciaal blad 1994, 51) het woord "milieu-educatie" wordt geschrapt met ingang van 1

6 V januari 1997; dat vanaf 1 januari de mogelijkheid om projectsubsidie te verkrijgen uit de begrotingspost 'overige uitgaven' van het beleidsveld natuur en landschap (nr ) wordt beëindigd; gd; VIdat het Overlegplatform voor milieuvoorlichting Noord-Holland met ingang van 1 januari 1997 wordt opgeheven.

7 Haarlem, Provinciale Staten voornoemd,, voorzitter., griffier. Titel:Vd 99: Natuur- en milieueducatie Datum: Nummer:99 Documenttype:Voordracht