Gebruikte literatuur. British guideline on the management of asthma (2005).

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gebruikte literatuur. British guideline on the management of asthma (2005)."

Transcriptie

1 Gebruikte literatuur Arshad SH, Bateman B, Matthews SM. Primary prevention of asthma and atopy during childhood by allergen avoidance in infancy: a randomised controlled study. Thorax 2003;58: Bakker W, Dijkman JH. Rhonchi en crepitaties: nomenclatuur en interpretatie. Ned Tijdschr Geneeskd 1990;134: Barnes PJ. Theophylline: new perspectives for an old drug. Am J Respir Crit Care Med 2003;167(6): Bateman ED. Overall asthma control: The relationship between current control and future risk. J Allergy Clin Immunol 2010;125: Bel EH, Sousa A, Fleming L, et al. Diagnosis and definition of severe refractory asthma: an international consensus statement from the Innovative Medicine Initiative (IMI). Thorax published online November 23, Berg JD van der. Bronchiale provocatietests en astma. NTvA 2008,8: Boomsma LJ, Van Horssen N, Verduijn MM, Dijkers FW, Heijboer-Vinks IC, Brunninkhuis WJM, De Haan-Gouw PPT, Kwint HF, Grol MH, Lelie-van der Zande ACAM, Flikweert S. Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraak Chronische medicatie bij astma/copd en diabetes mellitus type 2. Huisarts Wet 2006:49(10): Boulet LP. Evaluation of asthma control by physicians and patients: comparison with current guidelines. Canadian Respir J 2002;9(6): Bousquet J, Mantzouranis E et al. Uniform definition of asthma severity, control, and exacerbations: Document presented for the World Health Organization Consultation on Severe Asthma. J Allergy Clin Immunol Oct 4. [Epub ahead of print] British Thoracic Society and Scottish Intercollegiate Guidelines Network. British guideline on the management of asthma (2005). uk/guidelines/fulltext/63/update2005.html. British Thoracic Society and Scottish Intercollegiate Guidelines Network. British guideline on the management of asthma (2005). Busse WW, RF Lemanske Jr, JE Green. Role of viral respiratory infections in asthma and asthma exacerbations. Lancet 2010;376: dr. J.C.C.M. in t Veen, dr. N.H. Chavannes, Het Astma Formularium, DOI / , 2011 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media

2 Gebruikte literatuur 83 Calverley PM, Burge PS, Spencer S, Anderson JA, Jones PW. Bronchodilator reversibility testing in chronic obstructive pulmonary disease. Thorax 2003 Aug;58(8): Castro M et al. Effectiveness and Safety of Bronchial Thermoplasty in the Treatment of Severe Asthma A Multicenter, Randomized, Double- Blind, Sham-Controlled Clinical Trial. Am J Respir Crit Care Med 2010; 181: Cates CJ, Crilly JA, Rowe BH. Holding chambers (spacers) versus nebulisers for beta-agonist treatment of acute asthma. Cochrane Database Syst Rev 2006;CD Cates CJ, Jefferson TO, Bara AI, Rowe BH. Vaccines for preventing influenza in people with asthma. Cochrane Database Syst Rev 2004; CD CBO Richtlijn Behandeling van Tabaksverslaving. Herziening Chavannes NH et al. NHG-Standaard Stoppen met roken. Huisarts en Wetenschap 2007;7: Chavannes NH, Schermer TR, Wouters EF, Akkermans RP, Dekhuijzen RP, Muris JW, van Weel C, van Schayck CP. Predictive value and utility of oral steroid testing for treatment of COPD in primary care: the COOPT study. Int J Chron Obs Pulm Dis 2009;4: Chowdhury BA, Dal Pan G. The FDA and safe use of long-acting betaagonists in the treatment of asthma. N Engl J Med, 2010 Apr 1;362(13): Corren J. Small airways disease in asthma. Curr Allergy Asthma Rep 2008; 8: Cunnington D et al. Oral versus intravenous corticosteroids in adults hospitalised with acute asthma. Pulm Pharmacol Ther. 2005;18: Dekhuijzen PNR, De standaard Astma bij volwassenen (tweede herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap; reactie vanuit de pulmonologie. Ned Tijdschr Geneeskd 2008;152: Djukanović R, Wilson SJ, et al. Montelukast added to fluticasone propionate does not alter inflammation or outcomes. Respir Med 2010 Oct; 104(10): Epub 2010 Aug 14. Ducharme FM, Lasserson TJ, Cates CJ. Long-acting beta2-agonists versus anti-leukotrienes as add-on therapy to inhaled corticosteroids for chronic asthma. Cochrane Database Syst Rev 2006;CD Etminnan M. Acetaminophen use and the risk of asthma in children and adults. Chest 2009:136. Fens N, Zwinderman AH, van der Schee MP, de Nijs SB, Dijkers E, Roldaan AC, Cheung D, Bel EH, Sterk PJ. Am J Respir Crit Care Med Dec 1;180(11):

3 84 Het Astma Formularium Geijer RMM, Chavannes NH, Muris JWM, Sachs APE, Schermer T, Smeele IJM, Thoonen B, Van der Molen T, Van Schayck CP, Van Weel C, Kolnaar BGM, Grol MH. Huisarts Wet 2007;50(11): Gelfand EW, Kraft M. The importance and features of the distal airways in children and adults. J Allergy Clin Immunol 2009;124(6 Suppl):S84-7. Gibson PG, Powell H, Wilson A, Abramson MJ, Haywood P, Bauman A, Hensley MJ, Walters EH, Roberts JJL. Selfmanagement education and regular practitioner review for adults with asthma. Cochrane Database of Systematic Reviews 2002, Issue 3. Art. No.: CD DOI: / CD Gibson PG, Simpson JL. The overlap syndrome of asthma and COPD: what are its features and how important is it? Thorax 2009 Aug;64(8): Gilliland FD, Islam T, Berhane K, Gauderman WJ, McConnell R, Avol E, et al. Regular smoking and asthma incidence in adolescents. Am J Respir Crit Care Med 2006;174: Global Initiative for Asthma (GINA). Global strategy for asthma management and prevention. (2009). Gotzsche PC, Krogh Johansen H. House dust mite control measures for asthma. Cochrane Database of Systematic Reviews 2008;2. Art. No.: CD Green RH, Brightling CE, et al. Asthma exacerbations and sputum eosinophil counts: a randomised controlled trial. Lancet 2002 Nov 30; 360(9347): Haldar et al. Mepolizumab and Exacerbations of Refractory Eosinophilic Asthma. New Eng J Med 2009;360:973. Hansel TT, Tennant RC, Tan AJ, Higgins LA, Neighbour H, Erin EM, Barnes PJ. Theophylline: mechanism of action and use in asthma and chronic obstructive pulmonary disease. Drugs Today (Barc) 2004 Jan; 40(1): Ho ANH et al. Heliox vs Air-Oxygen Mixtures for the Treatment of Patients With Acute Asthma : A Systematic Overview. Chest 2003;123: 882. Hughes R et al. Use of isotonic nebulised magnesium sulphate as an adjuvant to salbutamol in treatment of severe asthma in adults: randomised placebo-controlled trial. Lancet 2003;361:2114. Huisstede A van, Braunstahl GJ. Systemische inflammatie bij obesitas en astma. NTvA 2010: in press. in t Veen. Astma en de rol van de kleine luchtwegen: een hernieuwde interesse met consequenties voor de praktijk. NTvA 2011, in press. in t Veen 2010, NTvA in press. Kress JP. The Utility of Albuterol Nebulized with Heliox during Acute Asthma Exacerbations. Amer J Resp Crit Care Med 2002;165:1317.

4 Gebruikte literatuur 85 Kuna P, et al. Effect of budesonide/formoterol maintenance and reliever therapy on asthma exacerbations. Int J Clin Pract 2007;61(5): Lazarus SC. Emergency treatment of asthma. N Engl J Med, 2010 Aug 19; 363(8): Lazarus SC, Chinchilli VM, et al. National Heart Lung and Blood Institute s Asthma Clinical Research Network. Smoking affects response to inhaled corticosteroids or leukotriene receptor antagonists in asthma. Am J Respir Crit Care Med 2007 Apr 15;175(8): LESA: Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraak Chronische medicatie bij astma/copd en diabetes mellitus type 2. Boomsma LJ, Van Horssen N, Verduijn MM, Dijkers FW, Heijboer-Vinks IC, Brunninkhuis WJM et al. Huisarts Wet 2006:49(10): Long Alliantie Nederland. Zorgstandaard COPD, Lougheed MD. Canadian Thoracic Society Asthma Committee commentary on long-acting beta-2 agonist use for asthma in Canada. Can Respir J 2010:17; Meer V van der, Bakker MJ, van den Hout WB, Rabe KF, Sterk PJ, Kievit J, Assendelft WJ, Sont JK; SMASHING (Self-Management in Asthma Supported by Hospitals, ICT, Nurses and General Practitioners) Study Group. Internet-based self-management plus education compared with usual care in asthma: a randomized trial. Ann Intern Med 2009 Jul 21;151(2): Miller MR, Hankinson J, Brusasco V, Burgos F, Casaburi R, Coates A, et al. Standardisation of spirometry. Eur Respir J 2005;26: Morgan WJ, Crain EF, Gruchalla RS, O Connor GT, Kattan M, Evans R III, et al. Results of a home-based environmental intervention among urban children with asthma. N Engl J Med 2004;351: Nair P et al. Mepolizumab for Prednisone-Dependent Asthma with Sputum Eosinophilia. New Eng J Med 2009:360:985. Nederlandse Longstichting. Longziekten Feiten en Cijfers Nieuwenhof L. van den. Can the Asthma Control Questionnaire be used to differentiate between patients with controlled and uncontrolled asthma symptoms? A pilot study. Family Practice 2006;23; NVALT Richtlijn Acuut ernstig Astma, Palen J van der, Klein JJ, Van Herwaarden CL, Zielhuis GA, Seydel ER. Multiple inhalers confuse asthma patients. Eur Respir J 1999;14: Peters SP et al. Tiotropium Bromide Step-Up Therapy for Adults with Uncontrolled Asthma. NEJM ahead op publ. Postma DS, Koppelman GH. Genetics of asthma: where are we and where do we go? Proc Am Thorac Soc 2009 May 1;6(3): Powell H, Gibson PG. High dose versus low dose inhaled corticosteroid as initial starting dose for asthma in adults and children. Cochrane Database Syst Rev 2004;CD

5 86 Het Astma Formularium Quanjer PH, Tammeling GJ, Cotes JE, Pedersen OF, Peslin R, Yernault JC. Lung volumes and forced ventilatory flows. Report Working Party Standardization of Lung Function Tests, European Community for Steel and Coal. Official Statement of the European Respiratory Society. Eur Respir J Suppl 1993;16:5-40. Roberts G, Newsom D, Gomez K, Raffles A, Saglani S, Begent J, Lachman P, Sloper K, Buchdahl R, Habel A; North West Thames Asthma Study Group. Intravenous salbutamol bolus compared with an aminophylline infusion in children with severe asthma: a randomised controlled trial. Thorax 2003;58(4): Rowe BH, Spooner C, Ducharme FM, Bretzlaff JA, Bota GW. Early emergency department treatment of acute asthma with systemic corticosteroids. Cochrane Database Syst Rev 2001;CD Schayk CP van, et al. Is there any role for allergen avoidance in the primary prevention of childhood asthma? J Allergy Clin Immunol 2007; 119;1323. Schermer TR, Thoonen BP, Van den Boom G, Akkermans RP, Grol RP, Folgering HT, et al. Randomized controlled economic evaluation of asthma self-management in primary health care. Am J Respir Crit Care Med 2002;166: Sont JK, Willems LN, Bel EH, Van Krieken JH, Vandenbroucke JP, Sterk PJ. Clinical control and histopathologic outcome of asthma when using airway hyperresponsiveness as an additional guide to long-term treatment. The AMPUL Study Group. Am J Respir Crit Care Med 1999 Apr; 159(4 Pt 1): Sridhar AV, McKean M. Nedocromil sodium for chronic asthma in children. Cochrane Database Syst Rev 2006;CD Szefler SJ, et al. Management of asthma based on exhaled nitric oxide in addition to guideline-based treatment for inner-city adolescents and young adults: a randomised controlled trial Lancet 2008;372:1065. Venables KM, Chan-Yeung M. Occupational asthma. Lancet 1997;349: Walker S, Monteil M, Phelan K, Lasserson TJ, Walters EH. Anti-IgE for chronic asthma in adults and children. Cochrane Database Syst Rev 2004;CD Weatherall M et al. Distinct clinical phenotypes of airways disease defined by cluster analysis. Eur Respir J 2009;34: Weatherall M, M Wijesinghe, K Perrin, M Harwood, R Beasley. Metaanalysis of the risk of mortality with salmeterol and the effect of concomitant inhaled corticosteroid therapy. Thorax 2010;65: Wenzel S. Pathology of difficult asthma. Paediatr Respir Rev 2003;4:

6 Gebruikte literatuur 87 Wenzel SE. Asthma: defining of the persistent adult phenotypes. Lancet 2006;368: Wijnhoven HAH et al. De helft van de astmapatiënten heeft onvoldoende ziektecontrole H&W. 2006;49: rubriek patiëntenvoorlichting. Zantinge EM, Deville WJJM, Heijmans MJWM. Allochtonen met astma, COPD of hooikoorts in Nederland: wat is er bekend? Utrecht: NIVEL, 2006.

7 Geneesmiddelenoverzicht Bron: Gebaseerd op Farmacotherapeutisch Kompas online beclomethason: BECLOMETASON DOSISAËROSOL/INHALA- TIEPOEDER [Diverse fabrikanten] (dipropionaat) (Dosisaërosol CFK-vrij Inhalator 50 microg/dosis; 200 doses. Dosisaërosol CFK-vrij Inhalator 100 microg/dosis; 200 doses. Dosisaërosol CFK-vrij Inhalator 250 microg/dosis; 200 doses. Inhalatiepoeder in patroon Cyclocaps 100 microg, 200 microg, 400 microg); QVAR [IVAX Farma bv] ((dipropionaat) Dosisaërosol Extrafijn CFK-vrij Inhalator 50 microg/dosis; 200 doses. Dosisaërosol Extrafijn CFK-vrij Aerochamber plus met masker 50 microg/dosis; 200 doses. Dosisaërosol Extrafijn CFK-vrij Aerochamber plus met mondstuk 50 microg/dosis; 200 doses. Dosisaërosol Extrafijn CFK-vrij Inhalator 100 microg/dosis; 200 doses. Dosisaërosol Extrafijn CFK-vrij Aerochamber plus met mondstuk 100 microg/dosis; 200 doses. Dosisaërosol Extrafijn CFK-vrij Aerochamber plus met masker 100 microg/dosis; 200 doses. Dosisaërosol Extrafijn CFK-vrij Autohaler 50 microg/dosis; 200 doses. Dosisaërosol Extrafijn CFK-vrij Autohaler 100 microg/dosis; 200 doses) beclomethason/formoterol: FOSTER [Chiesi Pharmaceuticals bv] (Dosisaërosol 100/6 ; 120 doses. Bevat per dosis formoterol(fumaraat) 6 microg, beclometason(dipropionaat) 100 microg) budesonide: BUDESONIDE DOSISAËROSOL/INHALATIEPOE- DER [Diverse fabrikanten] (Dosisaërosol CFK-vrij 200 microg/ dosis; 200 doses. Ook beschikbaar met jet-inhaler. Inhalatiepoeder Easyhaler 200 microg/dosis; 200 doses. Inhalatiepoeder Easyhaler 400 microg/dosis; 100 doses. Inhalatiepoeder Novolizer 200 microg; 200 doses. Inhalatiepoeder Novolizer 400 microg/dosis; 100 doses. Inhalatiepoeder in patroon Cyclocaps 200 microg, 400 microg, 800 microg). PULMICORT [AstraZeneca bv]. (Dosisaërosol CFK-vrij 50 microg/dosis; 120 doses. dr. J.C.C.M. in t Veen, dr. N.H. Chavannes, Het Astma Formularium, DOI / , 2011 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media

8 90 Het Astma Formularium Dosisaërosol CFK-vrij Nebuhaler 50 microg/dosis; 120 doses. Dosisaërosol CFK-vrij 200 microg/dosis; 120 doses. Dosisaërosol CFK-vrij Nebuhaler 200 microg/dosis; 120 doses. Inhalatiepoeder Turbuhaler 100 microg/dosis; 200 doses. Inhalatiepoeder Turbuhaler 200 microg/dosis; 200 doses. Inhalatiepoeder Turbuhaler 400 microg/dosis; 50 doses, 200 doses. Inhalatievloeistof Respules 125 microg/ml; 2 ml. Inhalatievloeistof Respules 250 microg/ml; 2 ml. Inhalatievloeistof Respules 500 microg/ml; 2 ml) budesonide/formoterol: SYMBICORT [AstraZeneca bv] (Inhalatiepoeder Turbuhaler 100/6 ; 120 doses. Bevat per dosis formoterol(fumaraat) 6 microg, budesonide 100 microg. Inhalatiepoeder Turbuhaler 200/6 ; 120 doses. Bevat per dosis formoterol(fumaraat) 6 microg, budesonide 200 microg. Inhalatiepoeder Turbuhaler 400/12 ; 60 doses. Bevat per dosis formoterol(fumaraat) 12 microg, budesonide 400 microg.) ciclesonide: ALVESCO [Nycomed Nederland bv] (Dosisaërosol Inhalator 80 microg/dosis; 60 doses. Dosisaërosol Inhalator 160 microg/dosis; 60 doses. Dosisaërosol Aerochamber plus met mondstuk 160 microg/dosis; 60 doses) cromoglicinezuur: ALLERGOCROM COMOD NEUSSPRAY [Ursapharm Benelux bv] (di-na-zout) 9Neusspray 20 mg/ml; 15 ml. Per verstuiving 2,8 mg. Bevat NaEDTA). CROMOGLICINEZUUR NEUSSPRAY [Diverse fabrikanten] (di-na-zout) (Neusspray 20 mg/ml; 30 ml. Bevat conserveermiddelen benzalkoniumchloride en NaEDTA). LOMUSOL NEUSSPRAY [Sanofi- Aventis] (di-na-zout) (Neusspray 20 mg/ml; 26 ml. Per verstuiving 2,6 mg. Bevat conserveermiddelen benzalkoniumchloride en NaEDTA. Neusspray Forte 40 mg/ml; 22 ml. Per verstuiving 5 mg. Bevat conserveermiddelen benzalkoniumchloride en NaEDTA). PREVALIN [Chefaro Nederland bv] (di-na-zout) (Neusspray 20 mg/ml; 15 ml. Per verstuiving 2,6 mg. Bevat conserveermiddelen benzalkoniumchloride en NaEDTA. Neusspray Extra sterk 40 mg/ml; 15 ml. Bevat conserveermiddelen benzalkoniumchloride en NaEDTA). VIVIDRIN NEUSSPRAY [Tramedico bv] (di-na-zout) (Neusspray 20 mg/ml; 30 ml. Per verstuiving 2,5 mg. Bevat conserveermiddelen benzalkoniumchloride en NaEDTA) dexamethason: DEXAMETHASON CAPSULES FNA [formularium der Nederlandse Apothekers] (Capsule mg. Oplopend

9 Geneesmiddelenoverzicht 91 met 5 mg (Capsulae dexamethasoni FNA). DEXAMETHASON INJECTIES/TABLETTEN [Diverse fabrikanten] (Tablet 0,5 mg, 1,5 mg. (di-na-fosfaat) (Injectievloeistof voor i.m., i.v., gelokaliseerde en s.c. injectie 5 mg/ml; ampul 1 ml. Conserveermiddelen: benzylalcohol en natriumbisulfiet. (als di-na-fosfaat) (Injectievloeistof voor uitsluitend i.v. gebruik 20 mg/ml; ampul 1 ml. Conserveermiddelen: benzylalcohol en natriummetabisulfiet). ORADEXON [Schering-Plough bv] (di-na-fosfaat) (Injectievloeistof voor i.m., i.v., gelokaliseerde en s.c. injectie 5 mg/ml; ampul 1 ml. Conserveermiddelen: methyl- en propylparahydroxybenzoaat) fluticason: FLIXOTIDE [GlaxoSmithKline bv] (propionaat) (Dosisaërosol CFK-vrij Inhalator 50 microg/dosis; 120 doses. Dosisaërosol CFK-vrij Volumatic 50 microg/dosis; 120 doses. Dosisaërosol CFK-vrij Inhalator 125 microg/dosis; 120 doses. Dosisaërosol CFK-vrij Volumatic 125 microg/dosis; 120 doses. Dosisaërosol CFK-vrij Inhalator 250 microg/dosis; 120 doses. Dosisaërosol CFK-vrij Volumatic 250 microg/dosis; 120 doses. Inhalatiepoeder Diskus 100 microg/dosis; 60 doses. Inhalatiepoeder Diskus 250 microg/dosis; 60 doses. Inhalatiepoeder Diskus 500 microg/dosis; 60 doses. Inhalatievloeistof Nebules 250 microg/ml; ampul 2 ml. Inhalatievloeistof Nebules 1000 microg/ml; ampul 2 ml) formoterol: ATIMOS [Chiesi Pharmaceuticals bv] (fumaraat) (Dosisaërosol CFK-vrij 12 microg/dosis; 100 doses). FORADIL [Novartis Pharma bv] (fumaraat) (Dosisaërosol CFK-vrij Inhalator 12 microg/dosis; 100 doses. Inhalatiepoeder in capsule 12 microg). FORMOTEROL INHALATIEPOEDER [Diverse fabrikanten] (fumaraat) (Inhalatiepoeder in capsule 12 microg; met inhalator. Inhalatiepoeder in capsule Cyclocaps 12 microg; met inhalator (Cyclohaler). Inhalatiepoeder Easyhaler 12 microg/ dosis; 120 doses. Inhalatiepoeder Novolizer 6 microg/dosis; 60 doses. Inhalatiepoeder Novolizer 12 microg/dosis; 60 doses). OXIS [AstraZeneca bv] (fumaraat) (Inhalatiepoeder Turbuhaler 6 microg/dosis; 60 doses. Inhalatiepoeder Turbuhaler 12 microg/dosis; 60 doses) ipratropium: ATROVENT [Boehringer Ingelheim bv] (bromide) (Capsule Inhalette 40 microg. Dosisaërosol 20 microg/dosis; 200 doses. Inhalatievloeistof Unit Dose 125 microg/ml; flacon 2 ml. Inhalatievloeistof Unit Dose 250 microg/ml; flacon 2 ml. IPRATROPIUM INHALATIEPOEDER [Diverse fabrikanten] (bro-

10 92 Het Astma Formularium mide) (Capsule Cyclocaps 40 microg. IPRAXA [IVAX Farma bv] (bromide) (Inhalatievloeistof Steri-Neb 250 microg/ml; flacon 1ml,2ml) montelukast: SINGULAIR [Merck Sharp & Dohme bv] (Na-zout) (Granulaat 4 mg; in sachet. Kauwtablet 4 mg, 5 mg. De kauwtabletten bevatten aspartaam respectievelijk overeenkomend met 0,674 mg en 0,842 mg fenylalanine. Tablet 10 mg) nedocromil: TILAVIST [Sanofi-Aventis] (di-na-zout) (Oogdruppels (2%) 20 mg/ml; 5 ml. Conserveermiddel: benzalkoniumchloride) omalizumab: XOLAIR [Novartis Pharma bv] (Poeder voor injectievloeistof 150 mg. Met solvens. Bevat na reconstitutie 125 mg/ ml; 1,2 ml) prednisolon: DI-ADRESON-F AQUOSUM [Schering-Plough bv] (Na-succinaat) (Poeder voor injectievloeistof voor i.m., i.v., gelokaliseerde en s.c. injectie en rectale toediening 25 mg; met solvens (gedestilleerd water) 1 ml). PREDNISOLON CAPSULES/ DRANK FNA [formularium der Nederlandse Apothekers] (Capsule mg. Oplopend met 5 mg (Capsulae prednisoloni FNA). (als di-na-fosfaat) (Drank 1 mg/ml, 5 mg/ml. Conserveermiddel: methylparahydroxybenzoaat (Mixtura prednisoloni FNA). PREDNISOLON INJECTIES/TABLETTEN [Diverse fabrikanten] (Tablet 5 mg, 20 mg, 30 mg). (Na-succinaat) (Poeder voor injectievloeistof voor i.m., i.v., gelokaliseerde en s.c. injectie 25 mg) salbutamol: AIROMIR [IVAX Farma bv] (als sulfaat) (Dosisaërosol CFK-vrij 100 microg/dosis; 200 doses. Dosisaërosol CFK-vrij Autohaler 100 microg/dosis; 200 doses). SALBUTAMOL INHA- LATIE [Diverse fabrikanten] (als sulfaat) (Dosisaërosol CFK-vrij 100 microg/dosis; 200 doses. Inhalatiepoeder Novolizer 100 microg/dosis; 200 doses. Inhalatiepoeder in patroon Cyclocaps 200 microg, 400 microg. Inhalatievloeistof 5 mg/ml; 30 ml. De inhalatievloeistof bevat conserveermiddel benzalkoniumchloride 100 microg/ml). SALBUTAMOL REDIHALER [TEVA] (dosisaërosol 100 microg/dosis; suspencie 100 micro/dosis). VENTOLIN INHALATIE [GlaxoSmithKline bv] (als sulfaat) (Dosisaërosol CFK-vrij Inhalator 100 microg/dosis; 200 doses. Dosisaërosol CFK-vrij Babyhaler 100 microg/dosis; 200 doses. Dosisaërosol CFK-vrij Volumatic 100 microg/dosis; 200 doses. Inhalatiepoeder Diskus 200 microg/dosis; 60 doses. Inhalatievloeistof Nebules 1 mg/ml; 2,5 ml. Inhalatievloeistof Nebules

11 Geneesmiddelenoverzicht 93 2 mg/ml; 2,5 ml. Inhalatievloeistof 5 mg/ml; 20 ml. De inhalatievloeistof bevat conserveermiddel benzalkoniumchloride 100 microg/ml) salmeterol: SEREVENT [GlaxoSmithKline bv] (als xinafoaat) (Dosisaërosol CFK-vrij Inhalator 25 microg/dosis; 120 doses. Dosisaërosol Volumatic 25 microg/dosis; 120 doses. Inhalatiepoeder Diskus 50 microg/dosis; 60 doses) sameterol/fluticason: SERETIDE [GlaxoSmithKline bv] (Dosisaërosol CFK-vrij 25/50 Inhalator ; 120 doses. Bevat per dosis: salmeterol (als xinafoaat) 25 microg, fluticason(propionaat) 50 microg. Dosisaërosol CFK-vrij 25/125 Inhalator ; 120 doses. Bevat per dosis: salmeterol (als xinafoaat) 25 microg, fluticason(propionaat) 125 microg. Dosisaërosol CFK-vrij 25/250 Inhalator ; 120 doses. Bevat per dosis: salmeterol (als xinafoaat) 25 microg, fluticason(propionaat) 250 microg. Inhalatiepoeder 50/ 100 Diskus ; 60 doses. Bevat per dosis: salmeterol (als xinafoaat) 50 microg, fluticason(propionaat) 100 microg. Inhalatiepoeder 50/250 Diskus ; 60 doses. Bevat per dosis: salmeterol (als xinafoaat) 50 microg, fluticason(propionaat) 250 microg. Inhalatiepoeder 50/500 Diskus ; 60 doses. Bevat per dosis: salmeterol (als xinafoaat) 50 microg, fluticason(propionaat) 500 microg) terbutaline: BRICANYL [AstraZeneca bv] (sulfaat) (Inhalatiepoeder Turbuhaler 250 microg/dosis; 200 doses. Inhalatiepoeder Turbuhaler 500 microg/dosis; 200 doses) theofylline: THEOFYLLINE KLYSMA FNA [formularium der Nederlandse Apothekers] (als megluminezout) (Klysma 10 mg/ml; flacon 10 ml. Klysma 30 mg/ml; flacon 10 ml. Klysma 50 mg/ml; flacon 10 ml. (Clysma theophyllini). THEOLAIR [3M Pharma Nederland bv] (Tablet met gereguleerde afgifte Retard 175 mg, 250 mg, 350 mg) tiotropium: SPIRIVA [Diverse fabrikanten] (als bromide monohydraat) (Inhalatiepoeder in capsule 18 microg. Eventueel afgeleverd met Handihaler. Inhalatievloeistof Respimat 2,5 microg/ dosis; 60 doses

44 Het COPD Formularium

44 Het COPD Formularium Gebruikte literatuur Adams R, Chavannes NH, Jones K, Stubbe Østergaard M, Price D. Exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease A patients perspective. Prim Care Resp J. 2006;15(2):102-9. Bourbeau

Nadere informatie

Gebruikte literatuur

Gebruikte literatuur Gebruikte literatuur Adams R, Chavannes NH, Jones K, Stubbe Østergaard M, Price D. Exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease A patients perspective. Prim Care Resp J. 2006;15(2):102-9. Bourbeau

Nadere informatie

Astma en COPD. Aanbevelingen en lijsten geneesmiddelen

Astma en COPD. Aanbevelingen en lijsten geneesmiddelen Astma en COPD Aanbevelingen en lijsten geneesmiddelen Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1 e Deel ASTMA 5 I. Astma aanbeveling 6 1. Stel de diagnose 6 2. Kies de chronische behandeling 6 3. Elementen

Nadere informatie

Astma controle, is er ruimte voor verbetering? Hoe goed behandelen we kinderen en volwassenen met astma in Nederland?

Astma controle, is er ruimte voor verbetering? Hoe goed behandelen we kinderen en volwassenen met astma in Nederland? Astma controle, is er ruimte voor verbetering? Walter Balemans, kinderlongarts Antonius ziekenhuis, Nieuwegein CAHAG conferentie, januari 2017 Gewetensvraag Hoe goed behandelen we kinderen en volwassenen

Nadere informatie

HERZIENE AANBEVELINGEN VAN GINA VOOR ASTMA, EN VAN GOLD VOOR COPD

HERZIENE AANBEVELINGEN VAN GINA VOOR ASTMA, EN VAN GOLD VOOR COPD HERZIENE AANBEVELINGEN VAN GINA VOOR ASTMA, EN VAN GOLD VOOR COPD In november 2006 verschenen de herziene aanbevelingen van GINA (Global Initiative for Asthma) voor astma, en van GOLD (Global Initiative

Nadere informatie

Inhalatie Technologie en Medicatie

Inhalatie Technologie en Medicatie faculteit wiskunde en natuurwetenschappen farmacie en farmaceutische wetenschappen CAHAG 24 januari 2013 1 Inhalatie Technologie en Medicatie Farmaceutische Technologie en Biofarmacie Het belang van inhalatie

Nadere informatie

ASTMA bij volwassenen

ASTMA bij volwassenen ASTMA bij volwassenen Prof Dr Guy BRUSSELLE Dienst Longziekten UZ Gent 27/02/2019 Casus: Sofie, 33 jaar VG: astma sinds 14-jarige leeftijd; allergisch aan dierenepitheel (kat, hond) HA: sinds maanden dyspneu

Nadere informatie

COPDnet transmuraal ketenzorgmodel

COPDnet transmuraal ketenzorgmodel COPDnet transmuraal ketenzorgmodel integrale zorg in een geïntegreerde zorgketen LAN, Conferentie, 19 januari 2018 dr. A.J. (Alex) van t Hul Uitgangspunten/ aannames: 1. Uitkomsten van zorg voor mensen

Nadere informatie

Samenvatting van de standaard Astma bij volwassenen (tweede herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap

Samenvatting van de standaard Astma bij volwassenen (tweede herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap voor de praktijk Samenvatting van de standaard Astma bij volwassenen (tweede herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap R.M.M.Geijer, I.J.M.Smeele en A.N.Goudswaard Zie ook de artikelen op bl.

Nadere informatie

FARMACOTHERAPIE BIJ CHRONISCH OBSTRUCTIEF LONGLIJDEN: EEN UPDATE

FARMACOTHERAPIE BIJ CHRONISCH OBSTRUCTIEF LONGLIJDEN: EEN UPDATE FARMACOTHERAPIE BIJ CHRONISCH OBSTRUCTIEF LONGLIJDEN: EEN UPDATE In de Folia van september 2000 verscheen een overzichtsartikel over farmacotherapie bij chronisch obstructief longlijden (chronic obstructive

Nadere informatie

Uitgebreide Longfunctietest

Uitgebreide Longfunctietest Uitgebreide Longfunctietest Longziekten Beter voor elkaar Inleiding Binnenkort wordt u in ons ziekenhuis verwacht voor een longfuntieonderzoek. Met dit onderzoek wordt de werking van de longen vastgesteld.

Nadere informatie

Wat is astma eigenlijk? 5 stellingen

Wat is astma eigenlijk? 5 stellingen Leerdoelen Kennis over: Moeilijk behandelbaar astma Wim Oomen & Regien Kievits 2017 Wat is astma nu precies? Reflectie over astma-zorg in eigen praktijk Verschil tussen moeilijk behandelbaar en ernstig

Nadere informatie

Inhalatie-instructie Workshop XXXXXXXXXXX. Zorggroep Synchroon

Inhalatie-instructie Workshop XXXXXXXXXXX. Zorggroep Synchroon Inhalatie-instructie Workshop XXXXXXXXXXX Zorggroep Synchroon Programma: LAN, Long Alliantie Nederland Inhalatietechnologie en inhalatietechniek - Poederinhalatoren - Dosisaërosolen + Voorzetkamers - Ademgeactiveerde

Nadere informatie

Histamineprovocatietest

Histamineprovocatietest Histamineprovocatietest Longziekten Beter voor elkaar 2 Histamineprovocatietest Binnenkort wordt u in ons ziekenhuis verwacht voor een histamineprovocatietest. Deze test geeft belangrijke informatie over

Nadere informatie

Inspanningsonderzoek

Inspanningsonderzoek Inspanningsonderzoek op de loopband U krijgt op de afdeling Longfunctie een onderzoek van uw longen: het Inspanningsonderzoek op de loopband. Met dit onderzoek wordt gekeken of er bij u sprake is van inspanningsastma.

Nadere informatie

Duikkeuring. inspanningsonderzoek op de loopband

Duikkeuring. inspanningsonderzoek op de loopband Duikkeuring inspanningsonderzoek op de loopband U krijgt op de afdeling Longfunctie een onderzoek van uw longen omdat u wilt gaan duiken. Dit onderzoek is een inspanningsonderzoek op een loopband. Met

Nadere informatie

De PatiëntCoach als hulpmiddel bij zelfmanagementondersteuning, een praktische toepassing

De PatiëntCoach als hulpmiddel bij zelfmanagementondersteuning, een praktische toepassing De PatiëntCoach als hulpmiddel bij zelfmanagementondersteuning, een praktische toepassing Jaap K. Sont, associate professor Afdeling Medische Besliskunde Leids Universitair Medisch Centrum j.k.sont@lumc.nl

Nadere informatie

klacht afkorting voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease, een

klacht afkorting voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease, een : factoren verergeren en 3 klacht afkorting voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease, een, zoals ingen voornaamste de doen om te verbeteren. Daarom hebben we deze serie werkboeken voor zelfmanagement

Nadere informatie

Methacholine-provocatietest. bij overgevoelige luchtwegen

Methacholine-provocatietest. bij overgevoelige luchtwegen Methacholine-provocatietest bij overgevoelige luchtwegen Wat is een methacholine-procovatietest Sommige mensen, bijvoorbeeld astmapatiënten, hebben last van overgevoelige luchtwegen die sterk reageren

Nadere informatie

Huisarts en longarts ernstig astma

Huisarts en longarts ernstig astma Huisarts en longarts ernstig astma lentebries 6 maart 2019 Els JM Weersink, Pulmonologist Department of pulmonology Location AMC Amsterdam University Medical Centers The Netherlands Casus mevrouw 60 jaar

Nadere informatie

Gerichte therapie bij Astma COPD overlap syndroom

Gerichte therapie bij Astma COPD overlap syndroom Gerichte therapie bij Astma COPD overlap syndroom Dr. Tobias Bonten AIOS Huisartsgeneeskunde, Postdoc en Epidemioloog Longziekten en Public Health & Eerstelijns Geneeskunde LEIDS UNIVERSITAIR MEDISCH CENTRUM

Nadere informatie

Geneesmiddelenoverzicht

Geneesmiddelenoverzicht Geneesmiddelenoverzicht Opbouw overzicht: generiek: MERKNAAM [firma] (handelsvormen). (Dit overzicht is gebaseerd op het Farmacotherapeutisch Kompas 2007). acarbose: GLUCOBAY [Bayer] (tablet 50 mg, 100

Nadere informatie

Antibiotica vernevelen. Jane de Vries en Annelies Kok

Antibiotica vernevelen. Jane de Vries en Annelies Kok Antibiotica vernevelen Jane de Vries en Annelies Kok Inhoud van deze workshop Geschiedenis vernevelen Verschillende vernevelaars Medicatie mogelijkheden Nieuwe medicatie Discussie uitvoer Geschiedenis

Nadere informatie

Regionaal formularium astma / COPD

Regionaal formularium astma / COPD Regionaal formularium astma / COPD Dr. V. van der Meer, huisarts / kaderarts astma COPD Drs. R. Roelofsen, huisarts / kaderarts i.o. astma COPD Welk middel en device kiest u? Mw. A, 40 jaar Astma, nieuw

Nadere informatie

Histamine provocatietest

Histamine provocatietest Histamine provocatietest Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding In deze folder vindt u informatie over de histamine provocatietest. De longfunctielaborant begeleidt

Nadere informatie

Voor persoonlijk gebruik, niet ter distributie

Voor persoonlijk gebruik, niet ter distributie Voor persoonlijk gebruik, niet ter distributie ASTMA en COPD: de juiste combinatietherapie voor de juiste patiënt Guy BRUSSELLE Dienst Longziekten UZ Gent 10/02/2015 Astma en COPD: overzicht Astma versus

Nadere informatie

Medicatiestaking bij longfunctietest

Medicatiestaking bij longfunctietest Medicatiestaking bij longfunctietest In overleg met uw arts heeft u besloten om binnenkort een longfunctietest te ondergaan. Om deze longfunctietest goed te kunnen uitvoeren, kan het zijn dat u voorafgaand

Nadere informatie

Workshop Inhalatie. Wim van Aalderen,, Emma Kinderziekenhuis, Amsterdam Pijnenburg, Sophia Kinderziekenhuis, Rotterdam

Workshop Inhalatie. Wim van Aalderen,, Emma Kinderziekenhuis, Amsterdam Pijnenburg, Sophia Kinderziekenhuis, Rotterdam Workshop Inhalatie Wim van Aalderen,, Emma Kinderziekenhuis, Amsterdam Mariëlle Pijnenburg, Sophia Kinderziekenhuis, Rotterdam Gebaseerd op de workshop inhalatietechnologie van IVAX. Programma Workshop

Nadere informatie

Inhalatietechnologie en Medicatie

Inhalatietechnologie en Medicatie Groningen, 23 januari 2015 1 Inhalatietechnologie en Medicatie Symposium Groningen, 23 januari 2015 Het belang van inhalatietechnologie voor een optimale luchtwegbehandeling Paul Hagedoorn H.W. Frijlink

Nadere informatie

Conflict van belangen

Conflict van belangen Steroïden en luchtwegverwijders: aparte inhalers of één langwerkend combinatiepreparaat? - een studieprotocol - Baretta H.J. 1, Metting E.I. 1, van Boven J.F. 1, Flokstra-de Blok B.M.J. 1, van der Molen

Nadere informatie

moeilijk ernstig! 28/02/2014 Nieuwe inzichten van ernstig astma moeilijk of ernstig astma? moeilijk astma Definitie Fenotypes Behandeling Spreken om

moeilijk ernstig! 28/02/2014 Nieuwe inzichten van ernstig astma moeilijk of ernstig astma? moeilijk astma Definitie Fenotypes Behandeling Spreken om Spreken om Nieuwe inzichten van ernstig Professor Elisabeth Bel Universiteit van Amsterdam Nieuwe inzichten van ernstig Definitie Fenotypes Behandeling moeilijk moeilijk ernstig! moeilijk of ernstig? Inhaled

Nadere informatie

Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease

Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease Nadine Goessens Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease Utrecht, Universiteit Utrecht,

Nadere informatie

Bijlage II. Wetenschappelijke conclusies en redenen voor de wijziging van de voorwaarden van de vergunningen voor het in de handel brengen

Bijlage II. Wetenschappelijke conclusies en redenen voor de wijziging van de voorwaarden van de vergunningen voor het in de handel brengen Bijlage II Wetenschappelijke conclusies en redenen voor de wijziging van de voorwaarden van de vergunningen voor het in de handel brengen 5 Wetenschappelijke conclusies Algehele samenvatting van de wetenschappelijke

Nadere informatie

Geneesmiddelenoverzicht

Geneesmiddelenoverzicht Geneesmiddelenoverzicht Opbouw overzicht: generiek: MERKNAAM [firma] (handelsvormen). Dit overzicht is gebaseerd op Het Farmacotherapeutisch Kompas online acrivastine : SEMPREX [GSK] Capsule (8 mg). azelastine

Nadere informatie

Moeilijk behandelbaar astma

Moeilijk behandelbaar astma Moeilijk behandelbaar astma En de rol van het alfabet... Disclosure belangen P.J.Honkoop (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Longfunctieonderzoek bij kinderen

Longfunctieonderzoek bij kinderen Longfunctieonderzoek bij kinderen Binnenkort komt uw kind voor de in deze folder beschreven longfunctieonderzoeken. De onderzoeken helpen de kinderarts een beter beeld te krijgen van het functioneren van

Nadere informatie

COPD Liesker, Jeroen Johannes Wilhelmus

COPD Liesker, Jeroen Johannes Wilhelmus COPD Liesker, Jeroen Johannes Wilhelmus IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document

Nadere informatie

Wat is astma? Wat is astma? Basis Cursus Astma bij Kinderen. Dilemma s bij behandeling van kinderen met astma

Wat is astma? Wat is astma? Basis Cursus Astma bij Kinderen. Dilemma s bij behandeling van kinderen met astma Basis Cursus Astma bij Kinderen Wat is astma? Anneke Landstra Mariëlle Pijnenburg Maarten Kuethe Wim van Aalderen Wat is Normale luchtweg Matig/ernstig astma gezond fataal astma Dilemma s bij behandeling

Nadere informatie

Astma: update. Sarah Deseyne. Dienst Pneumologie AZ Sint-Jan Brugge 9 oktober 2018

Astma: update. Sarah Deseyne. Dienst Pneumologie AZ Sint-Jan Brugge 9 oktober 2018 Astma: update Sarah Deseyne Dienst Pneumologie AZ Sint-Jan Brugge 9 oktober 2018 Astma Definitie Epidemiologie Diagnose van astma Astma management Astma: definitie Astma is een heterogene ziekte Gekenmerkt

Nadere informatie

Astma en COPD behoren tot de meest

Astma en COPD behoren tot de meest Inhalatiecorticosteroïden bij Niet of slechts beperkt werkzaam De plaats van inhalatiecorticosteroïden bij is nog onduidelijk. In dit artikel worden de resultaten van onderzoeken hiernaar beschreven. De

Nadere informatie

COPD, Emfyseem, spiroflow. 16 oktober 2018 Chantal Kroese - Bovée

COPD, Emfyseem, spiroflow. 16 oktober 2018 Chantal Kroese - Bovée COPD, Emfyseem, spiroflow 16 oktober 2018 Chantal Kroese - Bovée Leerdoelen COPD en emfyseem Definitie en beeldvorming Patronen en interpretatie van spiro flow curve medicatie bij COPD Wat is COPD Blijvende

Nadere informatie

MEDICATIE BIJ ASTMA EN COPD: DE BOMEN EN HET BOS...

MEDICATIE BIJ ASTMA EN COPD: DE BOMEN EN HET BOS... MEDICATIE BIJ ASTMA EN COPD: DE BOMEN EN HET BOS... Marionne van Hardeveld M ANP longziekten 16 november 2015 Astma en COPD en ACOS Richtlijnen : GINA en GOLD De bomen en het bos Medicatie Casuïstiek (

Nadere informatie

Inhalatiemedicatie en techniek Netwerkavond Fynon

Inhalatiemedicatie en techniek Netwerkavond Fynon Inhalatiemedicatie en techniek Netwerkavond Fynon Rianne Dijk Longverpleegkundige 29 november 2017 Stellingen Tiotropium is een kortwerkende luchtwegverwijder Klopt niet Seretide is een combinatiepreparaat

Nadere informatie

Inhalatie Medicatie Instructie School. Inhoud van de workshop. Wat zou je willen weten?? Doelstelling. Doelen IMIS

Inhalatie Medicatie Instructie School. Inhoud van de workshop. Wat zou je willen weten?? Doelstelling. Doelen IMIS Inhalatie Medicatie Instructie School Inhoud van de workshop IMIS/LAN Inhalatietechnologie Inhalatietechniek Medicatie Instructie Wat zou je willen weten?? Doelstelling Verwerven van kennis en vaardigheden

Nadere informatie

Jaap: bedankt voor het vertrouwen en de coaching die ik heb gekregen om mij te ontwikkelen tot een allround promovendus.

Jaap: bedankt voor het vertrouwen en de coaching die ik heb gekregen om mij te ontwikkelen tot een allround promovendus. Dankwoord 127 Dankwoord Dit proefschrift is tot stand gekomen met de medewerking en steun van vele anderen. In de eerste plaats een hartelijk woord van dank aan de 297 patiënten, die hebben deelgenomen

Nadere informatie

Onderzoek op de afdeling longfunctie

Onderzoek op de afdeling longfunctie Onderzoek op de afdeling longfunctie Histaminedrempel, huidallergie, hyperventilatietest U krijgt op de afdeling longfunctie een onderzoek. Hiervoor zijn verschillende onderzoeken mogelijk. Bij u wordt

Nadere informatie

Astma; moeilijk of ernstig?! Marianne van Nieuwamerongen Physician Assistant longziekten

Astma; moeilijk of ernstig?! Marianne van Nieuwamerongen Physician Assistant longziekten Astma; moeilijk of ernstig?! Marianne van Nieuwamerongen Physician Assistant longziekten Astma Chronische ontstekingsreactie van de luchtwegen die samengaat met de neiging van het luchtwegsysteem om sneller

Nadere informatie

FARMACOTHERAPIE BIJ CHRONISCH ASTMA

FARMACOTHERAPIE BIJ CHRONISCH ASTMA FARMACOTHERAPIE BIJ CHRONISCH ASTMA In dit artikel wordt aandacht besteed aan de medicamenteuze behandeling van chronisch astma. Daarbij wordt vooral gesteund op de GINA ( Global Initiative for Asthma

Nadere informatie

Handboek Inhalatie medicatie VU medisch centrum

Handboek Inhalatie medicatie VU medisch centrum Handboek Inhalatie medicatie VU medisch centrum Handboek Inhalatie medicatie VUmc geprint op 3 mei 2013 pagina 1 Handboek Inhalatie medicatie VUmc geprint op 3 mei 2013 pagina 2 Inleiding Handboek Inhalatie

Nadere informatie

INHALATIE Hanneke van Dijk kinderlongverpleegkundige

INHALATIE Hanneke van Dijk kinderlongverpleegkundige INHALATIE 30-06-2015 Hanneke van Dijk kinderlongverpleegkundige Doelstelling Aan het eind van deze workshop is de groep bekend met wat voor mogelijkheden er zijn om inhalatie medicatie toe te dienen en

Nadere informatie

Histamineprovocatietest. Polikliniek longziekten

Histamineprovocatietest. Polikliniek longziekten Histamineprovocatietest Polikliniek longziekten Over Alrijne Zorggroep Het Diaconessenhuis Leiden en Rijnland Zorggroep (Rijnland Ziekenhuis en de verpleeghuizen Leythenrode en Oudshoorn) zijn sinds 1

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker. Inhalatie Medicatie Instructie School. Doelstelling IMIS. Stichting IMIS e.a. Toets. Agenda

Disclosure belangen spreker. Inhalatie Medicatie Instructie School. Doelstelling IMIS. Stichting IMIS e.a. Toets. Agenda Disclosure belangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Geen Inhalatie Medicatie Instructie School Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

De longen als doelgebied

De longen als doelgebied CAHAG 017 1 Inhalatietechnologie en Medicatie Disclosure form CAHAG 017 CAHAG 017 Het belang van inhalatietechnologie voor een optimale luchtwegbehandeling Disclosure belangen spreker Geen (potentiële)

Nadere informatie

Longfunctie HISTAMINEDREMPEL BEPALING

Longfunctie HISTAMINEDREMPEL BEPALING Longfunctie HISTAMINEDREMPEL BEPALING INLEIDING U bent ingestuurd voor een histaminedrempel bepaling. In deze folder leest u wat dit onderzoek inhoudt en wat er van u verwacht wordt. VOORBEREIDING THUIS

Nadere informatie

LAN zorgstandaarden en NHG standaarden astma 2013 implementeren? Inkopen?

LAN zorgstandaarden en NHG standaarden astma 2013 implementeren? Inkopen? LAN zorgstandaarden en NHG standaarden astma 2013 implementeren? Inkopen? 24-1-2013 Jean Muris, huisarts, Kaderarts astma/copd Hoofd Huisartsopleiding Maastricht jean.muris@maastrichtuniversity.nl Astma

Nadere informatie

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN ehealth bij hartrevalidatie: meer deelnemers, minder terugval, beter eindresultaat? KNMG ehealth congres Donderdag 28 juni 2018 Evoluon

Nadere informatie

Histamineprovocatietest

Histamineprovocatietest Histamineprovocatietest Wat is een histamine-provocatietest? Sommige mensen, bijvoorbeeld astmapatiënten, hebben last van overgevoelige luchtwegen die sterk reageren op bepaalde prikkels van buitenaf.

Nadere informatie

Geneesmiddelenoverzicht

Geneesmiddelenoverzicht Geneesmiddelenoverzicht Opbouw overzicht: generiek: MERKNAAM [firma] (handelsvormen). Dit overzicht is gebaseerd op Het Farmacotherapeutisch Kompas 2008 acrivastine: SEMPREX [GSK] Capsule (8 mg) alimemazine:

Nadere informatie

Longfunctieonderzoek Medicijnen stoppen

Longfunctieonderzoek Medicijnen stoppen Longfunctieonderzoek Medicijnen stoppen Belangrijk: Drie dagen voor het onderzoek moet u stoppen met de medicijnen voor uw longen en/of de medicijnen voor allergie. Lees deze folder daarom bijtijds en

Nadere informatie

Mevr. Van W, 10-01-1980 Casus 2

Mevr. Van W, 10-01-1980 Casus 2 Mevr. Van W, 10-01-1980 Casus 2 Voorgeschiedenis: Allergisch astma bronchiale, artroscopie knie. Anamnese: 2,5 jaar geleden voor het laatst bij een longarts geweest in het Havenziekenhuis. Ze werkt zelf

Nadere informatie

Onderzoek op de afdeling longfunctie

Onderzoek op de afdeling longfunctie Onderzoek op de afdeling longfunctie Histaminedrempel, huidallergie, hyperventilatietest U krijgt op de afdeling Longfunctie een onderzoek. Hiervoor zijn verschillende onderzoeken mogelijk. Bij u wordt

Nadere informatie

Chronische NIV bij stabiele COPD patiënten

Chronische NIV bij stabiele COPD patiënten Chronische NIV bij stabiele COPD patiënten 1. is alleen effectief als er sprake is van hypercapnie 2. is alleen effectief als door de NIV de CO 2 daalt 3. als aan beide (1 en 2) wordt voldaan 4. is nooit

Nadere informatie

Respiratoire virussen en astma. Dr François Vermeulen Kinderlongziekten Gasthuisberg - UZ Leuven

Respiratoire virussen en astma. Dr François Vermeulen Kinderlongziekten Gasthuisberg - UZ Leuven Respiratoire virussen en astma Dr François Vermeulen Kinderlongziekten Gasthuisberg - UZ Leuven Plan Wheezing phenotypes Virussen als oorzaak van episodes van wheezing Virussen als oorzaak van astma Behandeling

Nadere informatie

Begeleiding Nieuwe Medicatie

Begeleiding Nieuwe Medicatie Begeleiding Nieuwe Medicatie Doelstellingen: De gezondheid van de patiënt verbeteren De therapietrouw verbeteren De efficiëntie van de behandelingen verbeteren Arts en apotheker versterken elkaars informatie

Nadere informatie

Regien Kievits, Gerrit van Roekel Malaga, 2014

Regien Kievits, Gerrit van Roekel Malaga, 2014 Regien Kievits, Gerrit van Roekel Malaga, 2014 Dhr Terlouw, 62 jaar is sedert 1 jaar bekend met COPD, Gold 2. Rookgeschiedenis: 52 pakjaren Comorbiditeit: ACS 60 jarige leeftijd, dotter met stentplaatsing.

Nadere informatie

P olik lin isch m an agem en t can patiën ten m et Ch ron isch Obstru ctief Lon glijden : bek n opte h an dleidin g

P olik lin isch m an agem en t can patiën ten m et Ch ron isch Obstru ctief Lon glijden : bek n opte h an dleidin g P olik lin isch m an agem en t can patiën ten m et Ch ron isch Obstru ctief Lon glijden : bek n opte h an dleidin g BASED ON THE GLOBAL STR ATEGY FOR DIAGNOSIS, MANAGMENT AND P REVENTION OF COPD GLOBAL

Nadere informatie

Hoestpoli. Uw bezoek aan de hoestpoli. Afspraakbevestiging. Welke voorbereidingen zijn nodig?

Hoestpoli. Uw bezoek aan de hoestpoli. Afspraakbevestiging. Welke voorbereidingen zijn nodig? Hoestpoli De hoestpoli is voor mensen met chronische hoest. U heeft een chronische hoest als u langer dan drie weken hoest. Chronische hoest kan uitputtend zijn en er voor zorgen dat u niet normaal kunt

Nadere informatie

Inspanningsonderzoek / looptest

Inspanningsonderzoek / looptest Longgeneeskunde Inspanningsonderzoek / looptest Afspraak Dag en datum:... dag... Tijd:...uur Waar: Longgeneeskunde, functieonderzoeken. Gebouw C, verdieping 1, ontvangst 4 Kunt u op de datum van het onderzoek

Nadere informatie

Farmacovigilantie. een voorbeeld voor arbovigilantie? Prof. dr. A.C. van Grootheest. Rijksuniversiteit Groningen.

Farmacovigilantie. een voorbeeld voor arbovigilantie? Prof. dr. A.C. van Grootheest. Rijksuniversiteit Groningen. Farmacovigilantie een voorbeeld voor arbovigilantie? Prof. dr. A.C. van Grootheest Rijksuniversiteit Groningen www.lareb.nl Casus Vrouw, 52 jaar Voorgeschiedenis: Carcinoïd van de long Hypothyreoidie Symptomen

Nadere informatie

Invasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS

Invasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS Invasieve beademing bij longfibrose Liselotte Boerman, ANIOS Casus Man, 82 jaar, Opname ivm respiratoire insufficiëntie, DD: 1. Acute exacerbatie Idiopathische Pulmonale Fibrose (IPF) 2. overvulling cardiaal

Nadere informatie

Inhalatoren bij astma en COPD

Inhalatoren bij astma en COPD Lidewij Broekhuizen, Dirk Nijmeijer, Lisette ten Have-Drenthen Nascholing Inhalatoren bij astma en COPD IInhalatiemedicijnen worden toegediend via inhalatoren. Die zijn er in talloze typen en modellen.

Nadere informatie

Geneesmiddelenoverzicht

Geneesmiddelenoverzicht Geneesmiddelenoverzicht Gebaseerd op Farmacotherapeutisch Kompas online acenocoumarol: ACENOCOUMAROL TABLETTEN [DIVERSE FABRIKANTEN] (Tablet 1 mg) acetazolamide: ACETAZOLAMIDE TABLETTEN [DIVERSE FA- BRIKANTEN]

Nadere informatie

Varia Adembenemend OVERBEHANDELING COPD / stop ICS Jean Muris

Varia Adembenemend OVERBEHANDELING COPD / stop ICS Jean Muris Varia Adembenemend OVERBEHANDELING COPD / stop ICS Jean Muris Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

Zelfmanagementondersteuning of regelmatige controles bij COPD patiënten in de huisartspraktijk? Een gerandomiseerd gecontroleerd experiment

Zelfmanagementondersteuning of regelmatige controles bij COPD patiënten in de huisartspraktijk? Een gerandomiseerd gecontroleerd experiment Zelfmanagementondersteuning of regelmatige controles bij COPD patiënten in de huisartspraktijk? Een gerandomiseerd gecontroleerd experiment British Medical Journal 2012; 345: e7642. Erik Bischoff, huisarts

Nadere informatie

Astma medicatie voor kinderen

Astma medicatie voor kinderen Astma medicatie voor kinderen Kindergeneeskunde mca.nl Inhoudsopgave De volgende inhalatiemedicatie wordt gebruikt bij kinderen met astma 3 Inhalatietechniek 5 Afbouwschema Ventolin/Salbutamol/Airomir

Nadere informatie

Flash: chemotherapie en allergie

Flash: chemotherapie en allergie Flash: chemotherapie en allergie Karen Geboes UZ Gent 4 december 2015 Opbouw Herkennen/graderen Bij welke producten/wanneer Behandeling Preventie? 2 Herkennen/graderen 3 4 5 6 Allergy 2013 7 Bij welke

Nadere informatie

De aanpak van acuut astma

De aanpak van acuut astma De aanpak van acuut astma Guy F Joos Dienst Inwendige Ziekten, Afdeling Longziekten Universitair Ziekenhuis Gent Jeffery, Am J Respir Crit Care Med, 2001, 164, S28-S38 Definitie van astma (1) Astma is

Nadere informatie

Inhalatietherapie: Specifieke toepassingen in de pediatrie.

Inhalatietherapie: Specifieke toepassingen in de pediatrie. Inhalatietherapie: Specifieke toepassingen in de pediatrie. E. De Wachter, I. De Schutter, Prof A. Malfroot UZ Brussel, Kinderlongziekten, Mucoviscidose Referentiecentrum en Infectieziekten BVPV: 27 april

Nadere informatie

Leuvense Dagen voor Huisartsgeneeskunde Dienst Pneumologie

Leuvense Dagen voor Huisartsgeneeskunde Dienst Pneumologie Leuvense Dagen voor Huisartsgeneeskunde Dienst Pneumologie COPD in de huisartspraktijk Marc Decramer Diensthoofd Pneumologie UZ Gasthuisberg 31 mei 2012 Vrouw 59 jaar Geschiedenis 40 pakjaren gerookt progressief

Nadere informatie

Longfunctieonderzoek bij kinderen

Longfunctieonderzoek bij kinderen Longfunctieonderzoek bij kinderen Binnenkort komt uw kind in het ziekenhuis voor een longfunctieonderzoek. Waarschijnlijk heeft de kinderarts u al het een en ander verteld over het onderzoek dat bij uw

Nadere informatie

Goed nieuws voor de 600.000 patiënten in België met chronisch obstructieve luchtwegaandoeningen (COPD).

Goed nieuws voor de 600.000 patiënten in België met chronisch obstructieve luchtwegaandoeningen (COPD). BE SPI-141848 12/2014 Goed nieuws voor de 600.000 patiënten in België met chronisch obstructieve luchtwegaandoeningen (COPD). SPIRIVA Respimat 2.5µg vanaf 1 december 2014 vergoed voor patiënten met chronische

Nadere informatie

Metacholine provocatietest. Longziekten

Metacholine provocatietest. Longziekten Longziekten Geachte patiënt Met deze informatiebrochure wensen wij u te informeren over de metacholine provocatietest. Dit is een onderzoek om een verhoogde prikkelbaarheid van de luchtwegen vast te stellen.

Nadere informatie

Factsheet Astma-/COPD-Monitor April 2007

Factsheet Astma-/COPD-Monitor April 2007 Factsheet Astma-/COPD-Monitor April 7 Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding worden gebruikt (M. Heijmans, Meer dan helft astmapatiënten heeft ziekte niet onder

Nadere informatie

OBSTRUCTIEVE LONGAANDOENINGEN: Door de bomen het bos opnieuw zien. Diensten Longziekten AZ Maria Middelares Gent AZ Sint-Vincentius - Deinze

OBSTRUCTIEVE LONGAANDOENINGEN: Door de bomen het bos opnieuw zien. Diensten Longziekten AZ Maria Middelares Gent AZ Sint-Vincentius - Deinze OBSTRUCTIEVE LONGAANDOENINGEN: Door de bomen het bos opnieuw zien Diensten Longziekten AZ Maria Middelares Gent AZ Sint-Vincentius - Deinze COPD: welke bos kiezen? Dr Paul Germonpré- Pneumologie AZ Maria

Nadere informatie

17/03/2010. Piekstroommeting PIEKSTROOMMETING GEBRUIK VAN DOSEERAEROSOLS. Eric Derom. 1ste Master Geneeskunde. Maximale expiratoire volume-tijd curve

17/03/2010. Piekstroommeting PIEKSTROOMMETING GEBRUIK VAN DOSEERAEROSOLS. Eric Derom. 1ste Master Geneeskunde. Maximale expiratoire volume-tijd curve Piekstroommeting PIEKSTROOMMETING GEBRUIK VAN DOSEERAEROSOLS Eric Derom 1ste Master Geneeskunde Maximale expiratoire volume-tijd curve Maximale expiratoire flow-volumecurve EXPIRATOIRE PIEKSTROOM MEF 75

Nadere informatie

Goed leven met astma

Goed leven met astma Goed leven met astma Tips kunnen op geen enkele manier professioneel medisch advies, zorgen of aandacht vervangen. Als u twijfelt of het advies op u van toepassing is, praat dan met uw gezondheidszorgbeoefenaar.

Nadere informatie

Meta-analyses, top van de piramide? Iwan C. C. van der Horst

Meta-analyses, top van de piramide? Iwan C. C. van der Horst Meta-analyses, top van de piramide? Iwan C. C. van der Horst Intensivist/cardioloog @iccvanderhorst Conflict of interest Perner A, Laake J, van der Horst ICC. Innovation and safety in critical care: should

Nadere informatie

Histamine provocatietest Pneumologie. Patiënteninformatie

Histamine provocatietest Pneumologie. Patiënteninformatie Histamine provocatietest Pneumologie Patiënteninformatie Afspraak histamine provocatietest : Heilig Hart Ziekenhuis Leuven Brochure histamine, pneumologie 2 Inhoudstafel 1. Inleiding... 3 1.1. Wat is een

Nadere informatie

Astma en COPD: kernpunten voor management.

Astma en COPD: kernpunten voor management. Astma en COPD: kernpunten voor management. Dr.J.Buffels, Academisch Centrum voor Huisartsgeneeskunde, K.U.Leuven. Januari 2008 Inleiding Deze tekst is een zeer beknopte herhaling van kernpunten inzake

Nadere informatie

PIEKSTROOMMETING GEBRUIK VAN DOSEERAËROSOLS. Eric Derom. 1e Proef Geneeskunde. Piekstroommeting

PIEKSTROOMMETING GEBRUIK VAN DOSEERAËROSOLS. Eric Derom. 1e Proef Geneeskunde. Piekstroommeting PIEKSTROOMMETING GEBRUIK VAN DOSEERAËROSOLS Eric Derom 1e Proef Geneeskunde Piekstroommeting 1 Maximale expiratoire volume-tijd curve 2 Maximale expiratoire flow-volumecurve EXPIRATOIRE PIEKSTROOM MEF

Nadere informatie

De kracht van het netwerk

De kracht van het netwerk De kracht van het netwerk 2 e landelijk symposium voor IC-netwerken 28 november 2018 Eén virtuele IC voor de hele regio Mark van der Kuil intensivist, Bernhoven Disclosure (Potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

ACUUT ASTMA. A.M. Landstra Ziekenhuis Rijnstate Arnhem W.M.C. van Aalderen

ACUUT ASTMA. A.M. Landstra Ziekenhuis Rijnstate Arnhem W.M.C. van Aalderen ACUUT ASTMA A.M. Landstra Ziekenhuis Rijnstate Arnhem W.M.C. van Aalderen Workshop acuut astma Achtergrond informatie Inschatten ernst Behandeling en beleid Evidence? Sunderland RS. ADC 2004;89:282-285.

Nadere informatie

Verrichtingen longziekten

Verrichtingen longziekten Verrichtingen longziekten Wat voor onderzoeken kunnen er gedaan worden als u last heeft van uw longen De longarts kan verschillende onderzoeken bij u laten doen. In deze folder leest u welke onderzoeken

Nadere informatie

Inspanningsonderzoek bij astma

Inspanningsonderzoek bij astma Inspanningsonderzoek bij astma Informatie voor patiënten Belangrijk: 3 dagen voor het onderzoek moet u stoppen met de medicijnen voor uw longen. Lees deze folder daarom bijtijds en goed door. F0714-1071

Nadere informatie

Toetsstation. Toetsen of de kandidaat in staat is instructie te geven over het gebruik van poederinhalator bij astma.

Toetsstation. Toetsen of de kandidaat in staat is instructie te geven over het gebruik van poederinhalator bij astma. Toetsstation Instructie corticosteroïd poederinhalator Alg lgeme mene gegevens Classificatiecode(s) R03, R96 Doelstelling Toetsen of de kandidaat in staat is instructie te geven over het gebruik van poederinhalator

Nadere informatie

Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG

Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG College voor zorgverzekeringen Pakket Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus 320

Nadere informatie

Allergische Rhinitis; Een preventieve behandelkans die we niet mogen laten liggen!!

Allergische Rhinitis; Een preventieve behandelkans die we niet mogen laten liggen!! Allergische Rhinitis; Een preventieve behandelkans die we niet mogen laten liggen!! 1 2 4 The Sneeze Wat is een inhalatieallergie Een inhalatieallergie is een reactie van het menselijk afweersysteem (het

Nadere informatie

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 1 Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 2 Structure of the presentation - What is intercultural mediation through the internet? - Why

Nadere informatie

Medicijngebruik bij kinderen met astma

Medicijngebruik bij kinderen met astma Medicijngebruik bij kinderen met astma Afdeling kindergeneeskunde Vooraf Bijna alle kinderen met astma gebruiken medicijnen, meestal inhalatiemiddelen. In de praktijk blijken veel kinderen hun medicijnen

Nadere informatie

MDO september 2014 CAT: bewijs voor nimodipine bij SAB

MDO september 2014 CAT: bewijs voor nimodipine bij SAB MDO september 2014 CAT: bewijs voor nimodipine bij SAB B. J. Snel AIOS anesthesiologie Rowland MJ, Hadjipavlou G. Delayed cerebral ischemia after subarachnoid haemorrage: looking beyond vasospasm. Br J

Nadere informatie