Inhalatietherapie: Specifieke toepassingen in de pediatrie.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhalatietherapie: Specifieke toepassingen in de pediatrie."

Transcriptie

1 Inhalatietherapie: Specifieke toepassingen in de pediatrie. E. De Wachter, I. De Schutter, Prof A. Malfroot UZ Brussel, Kinderlongziekten, Mucoviscidose Referentiecentrum en Infectieziekten BVPV: 27 april 2011

2 Kinderen zijn geen kleine volwassenen

3 I. Diagnose van astma bij het kind Anamnese! Lichamelijk onderzoek IgE-gemedieerde allergie Huidtests (SPT) / specifieke IgE (RAST) Bijkomende onderzoeken: Rx thorax Differentieel diagnose en comorbiditeiten eno Longfunctieonderzoek Bronchodilatatie / Histamineprovocatie Adapted from Bacharier LB, et al. Allergy. 2008;63(1):5 34.

4 I. Diagnose: Leeftijdspecifieke anamnese Alle leeftijdsgroepen: Wheezing, piepen, hoesten Specifieke triggers: Passief roken Huisdieren Vochtigheid/schimmels Respiratoire infecties Koude lucht Inspanningen, hoesten na lachbui, na huilbui Verstoord slaappatroon Aantal exacerbaties het afgelopen jaar Nasale symptomen Bacharier L.B. et al. Allergy 2008: 63: 5-34

5 I. Diagnose: Leeftijdspecifieke anamnese Kinderen <2jaar Luidruchtige ademhaling Braken op hoesten Intrekkingen Wisselend ademritme Voedingsproblemen Gunstig antwoord op beta-mimetica Bacharier L.B. et al. Allergy 2008: 63: 5-34

6 I. Diagnose: Leeftijdspecifieke anamnese Kinderen >2jaar Kortademigheid Vermoeidheid slecht voelen Schoolverzuim Vermijden/reduceren van fysische activiteiten Vermijden van bepaalde activiteiten (blijven slapen bij vriendjes, contact met dieren) Specifieke triggers (actief roken)

7 I. Diagnose: Symptomen suggestief voor astma >1 episode wheezing/m; >3 episodes piepen Inspanningsgebonden klachten Nachtelijke hoest Persisterende symptomen >3 jaar Proeftherapie met ICS: verbetering!cave: DD alternatieve diagnoses

8 Not all that wheezes is asthma and asthma does not always wheeze Bij twijfel: Rx thorax: congenitale abnormaliteiten, vreemd voorwerp, TBC, atelectases... Als proeftherapie niet helpt, opnieuw DD en inhalatietechniek en therapie-trouwheid checken DD: infectieus, tracheo-bronchomalacie, CF, BPD, vaatanomalieën, congenitale longanomalieën, PCD, immuundeficiënties, cong. hartaandoening, vreemd voorwerp, GOR

9 II. Indeling fenotypes: volgens GINA 2009 CHARACTERISTIC CONTROLLED (all of the following) PARTLY CONTROLLED UNCONTROLLED (any measure present in any week) DAYTIME SYMPTOMS LIMITATIONS OF ACTIVITIES None (twice or less/week) None More than twice a week Any 3 features of partly controlled asthma present in any week NOCTURNAL SYMPTOMS/ AWAKENINGS None Any NEED FOR RESCUE TREATMENT None (twice or less/week) More than twice a week LUNGFUNCTION (PEF or FEV1) Normal <80% predicted or personal best EXACERBATIONS None 1 a year 1 in any week

10 II. Indeling fenotypes: volgens GINA 2009 Extra RF zijn: Slechte klin. Controle Freq. Exacerbaties Ooit opname op IZ voor astma-exacerbatie Lage ESW Blootstelling aan sigarettenrook Hoge dosissen medicatie

11 II. Indeling fenotypes volgens PRACTALL Asthma Phenotypes in Children >2 Years of Age Is the child completely well between symptomatic periods? Yes No Are colds the most common precipitating factor? No Is exercise the most common or only precipitating factor? No Does the child have clinically relevant allergic sensitization? Yes Yes Yes No Virus-induced asthma a Exercise-induced asthma a Allergen-induced asthma Unresolved asthma a,b a Children may also be atopic. b Different etiologies, including irritant exposure and as-yet not evident allergies, may be included here. Adapted from Bacharier LB, et al. Allergy. 2008;63(1):5 34.

12 III. Behandeling Educatie Vermijden van triggers Farmacotherapie Immunotherapie Adapted from Bacharier LB, et al. Allergy. 2008;63(1):5 34.

13 III.1. Vermijden van triggers Opsporen van allergenen mbv tests Mijden van passief (en actief) roken Evenwichtige voeding. Obesitas bestrijden Fysische activiteit promoten en NIET vermijden Adapted from Bacharier LB, et al. Allergy. 2008;63(1):5 34.

14 III.2. Farmacotherapie (>5j) / GINA2009 Reduce Steeds trachten gecontroleerd astma Increase Step 1 Step 2 Step 3 Step 4 Step 5 Controller options Select one Select one Add one or more Low dose ICS Low dose ICS + Medium or LABA high dose ICS Leukotriene modifier Medium or high dose ICS + LABA Leukotriene modifier Add one or both Oral glucocorticosteroid Anti-IgE Low dose ICS + leukotriene modifier Low dose ICS + sust. release theofilline sust. release theofilline

15 III.2. Farmacotherapie (>2j) / PRACTALL Short acting ß2 agonists Step Up Therapy to Gain Control Step down if appropriate Step down if appropriate ICS (200 µg BDP equivalent) OR INSUFFICIENT CONTROL b INSUFFICIENT CONTROL c LTRA a (Dose depends on age) Increase ICS dose (400 µg BDP equivalent) OR Add ICS to LTRA Increase ICS dose (800 µg BDP equivalent) OR Add LTRA to ICS OR Add LABA? Compliance Allergy avoidance Diagnosis INSUFFICIENT CONTROL c Consider other options Theophylline Oral corticosteroids a LTRA may be particularly useful if the patient has concomitant rhinitis; b Check compliance, allergy avoidance, and reevaluate diagnosis; c Check compliance and consider referring to specialist. ICS=inhaled corticosteroids; LTRA=leukotriene receptor antagonist; BDP=beclomethasone dipropionate; LABA=long-acting β 2 -agonist. Adapted from Bacharier LB, et al. Allergy. 2008;63(1):5 34.

16 III. 3. Samengevatte richtlijnen voor basistherapie voor astma (inhalatie) ICS: bijna altijd in eerste lijn LTRA: inspanningsgemedieerd astma of als ADD-ON LABA: Nooit in monotherapie Als derde stap Vermijden onder 5 jaar!

17 VI. Toedieningsvormen inhalatietherapie Nebulizator (aerosol) Metered Dose Inhalator + spacer! Autohaler Droogpoederinhalator Pro - contra s Hoeveel medicatie op de juiste plaats? Vanaf welke leeftijd?

18 1. Nebulizator

19 1.Nebulizator Pro: Op elke leeftijd Wanneer spacer onmogelijk is (neuropatiënten, angst) Acute situatie (tachypnee) Gelijktijdige toediening O 2 mogelijk Contra: Geen standardisatie: werkelijke dosis? Natte aerosol infectierisico Tijdrovend en onhandig

20 1.Nebulizator: partikels tussen 0.5 en 5 µm 6% van de toegediende dosis bereikt effectief de longen 12% indien perfect aangesloten masker 30% MDI +spacer Werkelijke dosis IN via nebulizator = (meestal) 1/5 MDI + Spacer

21 2. Gebruik van spacers + MDI

22 2. MDI: nooit zonder voorzetkamer Gecoördineerde ademhaling bij kinderen is onmogelijk Voorzetkamer volgens gelaat Mondstuk: >4jaar, steeds testen! MDI altijd schudden (suspensie) Aerochamber vanaf 6 maanden: Afmetingen masker Klein volume (145 ml) Universeel MDI-opzetstuk Aerochamber MAX: toekomst!

23 Heeft lagere weerstandsklepjes: daarom eerder aangewezen onder 6 maanden Universele MDI toevoer: enkel GSK! Baby-masker is apart verkrijgbaar

24 2.Metered Dose Inhalator (MDI) en spacer Voorzetkamer met masker tot 4 jaar

25 5 rustige ademteugen in de aerochamber Goed aangesloten masker Best rechtop zittend

26 Voorzetkamer met mondstuk: 4jaar en ouder Voordelen van spacer: Minder oro-faryngeale depositie Betere longdepositie

27 2.Metered Dose Inhalator (MDI) Pro: Gestandardiseerde dosis Voor alle leeftijden medicatieverlies orofaryngeale depositie therapietrouw! Minder infectiegevaar goedkoop Contra: Geen willekeurige combinatie Correct gebruik + spacer = moeilijk maar noodzakelijk Geen uniformiteit (enkel aerochamber!) Niet bij eerste aanval Moeilijker bij dyspnee

28 Onderhoud van de spacer Wekelijks of bij zichtbaar vuil Stukken voorzichtig uit elkaar halen Let op voor klepjes In lauw water met detergent onderdompelen Niet onder stromende kraan houden! (Niet) afspoelen Niet afdrogen, maar aan de lucht laten drogen

29 3. Autohaler Dosisaerosol geactiveerd door inademing Eerst op te laden door hendel omhoog te trekken Snel en krachtig inademen Langzaam uitademen via neus

30 3. Autohaler Pro: Geen spacer nodig Gebruiksvriendelijk Betere (diepere) longdepositie (kleinere deeltjesgrootte) 50% depositie CFK-vrij Contra: Vanaf +/- 6 jaar Niet voor alle astmamedicatie Orale depositie! Opgelet: In België Qvar niet beschikbaar in MDI en dus NIET met voorzetkamer Geen aftelsysteem

31 4. Droogpoeder inhalator

32 4. Droogpoeder inhalator Pro: Geen spacer Geen gas Gebruiksvriendelijk en discreet Contra: Hoge inspiratoire kracht nodig Pas vanaf 8 jaar Per device verschillende inspiratoire kracht nodig Orale depositie Opgelet bij lactoseintolerantie Niet aanleren bij acute aanval

33 Inspiratory Flow Meter in L/min

34 Type droogpoederinhalator-devices Aerolizer Foradil, Miflonide, Beclophar Discus Flixotide, Serevent, Seretide Turbohaler Bricanyl, Pulmicort, Oxis, Symbicort Novolizer Novolizer Budesonide, Novolizer Salbutamol, Novolizer Formoterol

35 Aerolizer

36 Discus

37 Turbohaler

38 Novolizer

39 VI. Toedieningsvormen Leeftijd: <2j: nebulizator / MDI+spacer 2-4j: nebulizator in acute fase MDI+spacer in onderhoud 5-8j: MDI+spacer Autohaler Sommige Droogpoederinhalatoren >8j: Droogpoederinhalator

40 VII. Educatie Voornaamste schakel! Goede educatie verhoogt therapietrouw Begrijpen van de pathogenese Herkenning van de symptomen Besef van TRIGGERS Astmaboekje Interactie arts patiënt ouder

41 VIII. Besluit: astma-behandeling in pediatrie Ernst en fenotype van astma - mate van controle (Practall / GINA-guidelines) Werkzaamheid van het product Leeftijd van het kind (type medicatie/ toedieningsvorm) Toedieningsmodaliteiten-mogelijkheid tot combineren Inspiratoire kracht Ouders (corticofobie)/ therapietrouw Het kind zelf verhoogt therapietrouw

42

Wat is astma eigenlijk? 5 stellingen

Wat is astma eigenlijk? 5 stellingen Leerdoelen Kennis over: Moeilijk behandelbaar astma Wim Oomen & Regien Kievits 2017 Wat is astma nu precies? Reflectie over astma-zorg in eigen praktijk Verschil tussen moeilijk behandelbaar en ernstig

Nadere informatie

INHALATIE Hanneke van Dijk kinderlongverpleegkundige

INHALATIE Hanneke van Dijk kinderlongverpleegkundige INHALATIE 30-06-2015 Hanneke van Dijk kinderlongverpleegkundige Doelstelling Aan het eind van deze workshop is de groep bekend met wat voor mogelijkheden er zijn om inhalatie medicatie toe te dienen en

Nadere informatie

Doel van de presentatie

Doel van de presentatie Doel van de presentatie Voordelen & valkuilen aërosoltherapie Educatie & therapietrouw Soorten medicatie en inhalatoren Valkuilen dosisaërosol & concreet gebruik Spacers: voordeel, gebruik en onderhoud

Nadere informatie

ASTMA bij volwassenen

ASTMA bij volwassenen ASTMA bij volwassenen Prof Dr Guy BRUSSELLE Dienst Longziekten UZ Gent 27/02/2019 Casus: Sofie, 33 jaar VG: astma sinds 14-jarige leeftijd; allergisch aan dierenepitheel (kat, hond) HA: sinds maanden dyspneu

Nadere informatie

ASTMA BIJ HET KIND. Definitie van astma: klinisch. Definitie van astma: fysiopathologisch-immunologisch

ASTMA BIJ HET KIND. Definitie van astma: klinisch. Definitie van astma: fysiopathologisch-immunologisch ASTMA BIJ HET KIND Prof. Dr. A. Malfroot Kinderlongziekten UZ Brussel -VUB Definitie van astma: klinisch ziekte onderste luchtwegen, periodiek optreden van ademnood, vooral in expirium. Ademnood is gevolg

Nadere informatie

Het piepende kind. Nascholing huisartsen. 20 mei 2014. Annejet Plaisier. kinderarts

Het piepende kind. Nascholing huisartsen. 20 mei 2014. Annejet Plaisier. kinderarts Het piepende kind Nascholing huisartsen 20 mei 2014 Annejet Plaisier kinderarts Incidentie van wheezing bij kinderen 18 16 Kinderen in % 14 12 10 8 6 4 2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 MAS-90 Leeftijd

Nadere informatie

Begeleiding Nieuwe Medicatie

Begeleiding Nieuwe Medicatie Begeleiding Nieuwe Medicatie Doelstellingen: De gezondheid van de patiënt verbeteren De therapietrouw verbeteren De efficiëntie van de behandelingen verbeteren Arts en apotheker versterken elkaars informatie

Nadere informatie

INHALATIETHERAPIE G E E R T C E L I S H V P K F M P N E U M O L O G I E U Z L E U V E N. www.vvlr.be

INHALATIETHERAPIE G E E R T C E L I S H V P K F M P N E U M O L O G I E U Z L E U V E N. www.vvlr.be INHALATIETHERAPIE G E E R T C E L I S H V P K F M P N E U M O L O G I E U Z L E U V E N www.vvlr.be WAAROM INHALATIETHERAPIE? Snel effect Weinig systemische nevenwerkingen Veel lagere dosissen nodig Eénvoudig

Nadere informatie

Wat is astma? Wat is astma? Basis Cursus Astma bij Kinderen. Dilemma s bij behandeling van kinderen met astma

Wat is astma? Wat is astma? Basis Cursus Astma bij Kinderen. Dilemma s bij behandeling van kinderen met astma Basis Cursus Astma bij Kinderen Wat is astma? Anneke Landstra Mariëlle Pijnenburg Maarten Kuethe Wim van Aalderen Wat is Normale luchtweg Matig/ernstig astma gezond fataal astma Dilemma s bij behandeling

Nadere informatie

Inhalatietherapie 24-4-2014

Inhalatietherapie 24-4-2014 Inhalatietherapie Geert Celis Hvpk FM Pneumo Inhoud Waarom inhalatietherapie? Inhalatiemedicatie: soorten, werking, toedieningsvorm Soorten inhalatoren Inhalatie en tracheo(s)tomie Lokale nevenwerkingen:

Nadere informatie

OBSTRUCTIEVE LONGAANDOENINGEN: Door de bomen het bos opnieuw zien. Diensten Longziekten AZ Maria Middelares Gent AZ Sint-Vincentius - Deinze

OBSTRUCTIEVE LONGAANDOENINGEN: Door de bomen het bos opnieuw zien. Diensten Longziekten AZ Maria Middelares Gent AZ Sint-Vincentius - Deinze OBSTRUCTIEVE LONGAANDOENINGEN: Door de bomen het bos opnieuw zien Diensten Longziekten AZ Maria Middelares Gent AZ Sint-Vincentius - Deinze COPD: welke bos kiezen? Dr Paul Germonpré- Pneumologie AZ Maria

Nadere informatie

HERZIENE AANBEVELINGEN VAN GINA VOOR ASTMA, EN VAN GOLD VOOR COPD

HERZIENE AANBEVELINGEN VAN GINA VOOR ASTMA, EN VAN GOLD VOOR COPD HERZIENE AANBEVELINGEN VAN GINA VOOR ASTMA, EN VAN GOLD VOOR COPD In november 2006 verschenen de herziene aanbevelingen van GINA (Global Initiative for Asthma) voor astma, en van GOLD (Global Initiative

Nadere informatie

Astma en COPD: kernpunten voor management.

Astma en COPD: kernpunten voor management. Astma en COPD: kernpunten voor management. Dr.J.Buffels, Academisch Centrum voor Huisartsgeneeskunde, K.U.Leuven. Januari 2008 Inleiding Deze tekst is een zeer beknopte herhaling van kernpunten inzake

Nadere informatie

Patiëntgerichtheid bij adolescenten met chronisch longlijden

Patiëntgerichtheid bij adolescenten met chronisch longlijden Patiëntgerichtheid bij adolescenten met chronisch longlijden DR. CHARLOTTE DEPUYDT Casus MD Jongen met inspanningsgebonden en allergisch astma Allergie voor huisstofmijt, hond en graspollen Partieel albinisme

Nadere informatie

Noodmedicatie of aanvalsmedicatie

Noodmedicatie of aanvalsmedicatie Beste ouder In deze folder geven we u meer info over de verschillende medicatie voor de luchtwegen. We geven ook een overzicht van de verschillende inhalatoren. De dienst kinderziekten Noodmedicatie of

Nadere informatie

Astma behandelplan. Kindergeneeskunde. mca.nl

Astma behandelplan. Kindergeneeskunde. mca.nl Astma behandelplan Kindergeneeskunde mca.nl Inhoudsopgave Telefonisch spreekuur 2 Hoe werken de medicijnen? 3 Tips 3 Groene zone 4 Oranje zone 5 Rode zone 6 Afbouwschema Ventolin/Salbutamol/Airomir 100

Nadere informatie

astmakliniek astmakliniek UZA astmakliniek

astmakliniek astmakliniek UZA astmakliniek Astma bij kinderen Prof.K Desager UZA Piepen op zuigelingenleeftijd 25 tot 60%: piepen in het eerste levensjaar Prognose? Is dit astma? Pediatric asthma consensus group E.Bodart Pediatrics, Clin UCL de

Nadere informatie

Astma en COPD. Aanbevelingen en lijsten geneesmiddelen

Astma en COPD. Aanbevelingen en lijsten geneesmiddelen Astma en COPD Aanbevelingen en lijsten geneesmiddelen Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1 e Deel ASTMA 5 I. Astma aanbeveling 6 1. Stel de diagnose 6 2. Kies de chronische behandeling 6 3. Elementen

Nadere informatie

Astma; moeilijk of ernstig?! Marianne van Nieuwamerongen Physician Assistant longziekten

Astma; moeilijk of ernstig?! Marianne van Nieuwamerongen Physician Assistant longziekten Astma; moeilijk of ernstig?! Marianne van Nieuwamerongen Physician Assistant longziekten Astma Chronische ontstekingsreactie van de luchtwegen die samengaat met de neiging van het luchtwegsysteem om sneller

Nadere informatie

Astma bij kinderen. Astma phenotypes. Piepen op zuigelingenleeftijd. Prof.K Desager astmakliniek UZA

Astma bij kinderen. Astma phenotypes. Piepen op zuigelingenleeftijd. Prof.K Desager astmakliniek UZA Astma bij kinderen Prof.K Desager UZA Piepen op zuigelingenleeftijd 25 tot 60%: piepen in het eerste levensjaar Prognose? Is dit astma? Astma phenotypes Martinez 2002 1 Age-related pharmacotherapy options:

Nadere informatie

Astma medicatie voor kinderen

Astma medicatie voor kinderen Astma medicatie voor kinderen Kindergeneeskunde mca.nl Inhoudsopgave De volgende inhalatiemedicatie wordt gebruikt bij kinderen met astma 3 Inhalatietechniek 5 Afbouwschema Ventolin/Salbutamol/Airomir

Nadere informatie

Astma: update. Sarah Deseyne. Dienst Pneumologie AZ Sint-Jan Brugge 9 oktober 2018

Astma: update. Sarah Deseyne. Dienst Pneumologie AZ Sint-Jan Brugge 9 oktober 2018 Astma: update Sarah Deseyne Dienst Pneumologie AZ Sint-Jan Brugge 9 oktober 2018 Astma Definitie Epidemiologie Diagnose van astma Astma management Astma: definitie Astma is een heterogene ziekte Gekenmerkt

Nadere informatie

Longfunctieonderzoek bij kinderen (aankruisen wat van toepassing is) Flowvolume onderzoek/spirogram. Histamineprovocatietest

Longfunctieonderzoek bij kinderen (aankruisen wat van toepassing is) Flowvolume onderzoek/spirogram. Histamineprovocatietest Informatie Longfunctieonderzoek bij kinderen Longfunctieonderzoek bij kinderen (aankruisen wat van toepassing is) Flowvolume onderzoek/spirogram Reversibiliteit Bodybox Inspanningstest Histamineprovocatietest

Nadere informatie

WERKAFSPRAKEN ASTMA BIJ KINDEREN TUSSEN 1 E EN 2 E LIJN

WERKAFSPRAKEN ASTMA BIJ KINDEREN TUSSEN 1 E EN 2 E LIJN WERKAFSPRAKEN ASTMA BIJ KINDEREN TUSSEN 1 E EN 2 E LIJN REGIO ZUIDWEST-FRIESLAND EN NOP BEGRIPPEN Episodisch expiratoir piepen (< 6 jaar) Astma (> 6 jaar) SABA ICS Episodisch (twee of meer episodes in

Nadere informatie

EENHEID FARMACEUTISCHE ZORG

EENHEID FARMACEUTISCHE ZORG EENHEID FARMACEUTISCHE ZORG HET BELANG VAN EEN GOEDE INHALATIETECHNIEK Prof. dr. Koen Boussery Dr. Els Mehuys Eenheid Farmaceutische Zorg HOE PREVALENT ZIJN INHALATIETECHNIEKFOUTEN? Analyse van 144 studies

Nadere informatie

Gebruik van verneveling/ dosis aërosol en voorzetkamers

Gebruik van verneveling/ dosis aërosol en voorzetkamers Gebruik van verneveling/ dosis aërosol en voorzetkamers Van Dyck Lieve Verpleegkundige, Consultatie longziekten, UZ Antwerpen April 2011 Doel Een algemeen overzicht te geven van de meest gebruikte inhalatiemethodes

Nadere informatie

Workshop Inhalatie. Wim van Aalderen,, Emma Kinderziekenhuis, Amsterdam Pijnenburg, Sophia Kinderziekenhuis, Rotterdam

Workshop Inhalatie. Wim van Aalderen,, Emma Kinderziekenhuis, Amsterdam Pijnenburg, Sophia Kinderziekenhuis, Rotterdam Workshop Inhalatie Wim van Aalderen,, Emma Kinderziekenhuis, Amsterdam Mariëlle Pijnenburg, Sophia Kinderziekenhuis, Rotterdam Gebaseerd op de workshop inhalatietechnologie van IVAX. Programma Workshop

Nadere informatie

PIEKSTROOMMETING GEBRUIK VAN DOSEERAËROSOLS. Eric Derom. 1e Proef Geneeskunde. Piekstroommeting

PIEKSTROOMMETING GEBRUIK VAN DOSEERAËROSOLS. Eric Derom. 1e Proef Geneeskunde. Piekstroommeting PIEKSTROOMMETING GEBRUIK VAN DOSEERAËROSOLS Eric Derom 1e Proef Geneeskunde Piekstroommeting 1 Maximale expiratoire volume-tijd curve 2 Maximale expiratoire flow-volumecurve EXPIRATOIRE PIEKSTROOM MEF

Nadere informatie

17/03/2010. Piekstroommeting PIEKSTROOMMETING GEBRUIK VAN DOSEERAEROSOLS. Eric Derom. 1ste Master Geneeskunde. Maximale expiratoire volume-tijd curve

17/03/2010. Piekstroommeting PIEKSTROOMMETING GEBRUIK VAN DOSEERAEROSOLS. Eric Derom. 1ste Master Geneeskunde. Maximale expiratoire volume-tijd curve Piekstroommeting PIEKSTROOMMETING GEBRUIK VAN DOSEERAEROSOLS Eric Derom 1ste Master Geneeskunde Maximale expiratoire volume-tijd curve Maximale expiratoire flow-volumecurve EXPIRATOIRE PIEKSTROOM MEF 75

Nadere informatie

Regionaal formularium astma / COPD

Regionaal formularium astma / COPD Regionaal formularium astma / COPD Dr. V. van der Meer, huisarts / kaderarts astma COPD Drs. R. Roelofsen, huisarts / kaderarts i.o. astma COPD Welk middel en device kiest u? Mw. A, 40 jaar Astma, nieuw

Nadere informatie

Astma behandelplan Kindergeneeskunde.

Astma behandelplan Kindergeneeskunde. Astma behandelplan Kindergeneeskunde www.nwz.nl Inhoud Uw vragen 2 Hoe werken de medicijnen? 3 Tips 3 Groene zone 4 Oranje zone 5 Rode zone 6 Afbouwschema Ventolin/Salbutamol/Airomir 100 mcg na opname

Nadere informatie

Afbakening. Casus A Wim van Wanten. Medicamenteuze therapie bij Astma. Leerdoel. Medicamenteuze therapie

Afbakening. Casus A Wim van Wanten. Medicamenteuze therapie bij Astma. Leerdoel. Medicamenteuze therapie DISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: Medicamenteuze therapie bij Astma GEEN BELANGENVERSTRENGELING Jos Dirven, huisarts Renswoude, kaderhuisarts astma-copd Riccardo Fornaro, huisarts Hoensbroek, kaderhuisarts

Nadere informatie

Inhalatietherapie: Puffen of vernevelen. Geert Celis. Hvpk fm pneumologie

Inhalatietherapie: Puffen of vernevelen. Geert Celis. Hvpk fm pneumologie Inhalatietherapie: Puffen of vernevelen Geert Celis Hvpk fm pneumologie Longdepositie Inhoud Zakverstuiver (pmdi) + droogpoeder inhalator (DPI) + verneveling Voor- en nadelen Techniek Educatie inhalatietherapie:

Nadere informatie

Astma en COPD: Inhalatoren en instructies. Frederik van Gemert,, kaderhuisarts Wilma de Vreeze,, praktijkverpleegkundige

Astma en COPD: Inhalatoren en instructies. Frederik van Gemert,, kaderhuisarts Wilma de Vreeze,, praktijkverpleegkundige Astma en COPD: Inhalatoren en instructies Frederik van Gemert,, kaderhuisarts Wilma de Vreeze,, praktijkverpleegkundige CAHAG POHdagen 2009 1 Programma Inleiding inhalatoren Demonstratie (fouten herkennen)

Nadere informatie

Piepjes en Pufjes. 8 september 2014

Piepjes en Pufjes. 8 september 2014 Piepjes en Pufjes 8 september 2014 NHG standaard: Astma bij kinderen Patrick Bindels Huisarts Praktijk Buitenhof Hoofd afdeling Huisartsgeneeskunde Erasmus MC Rotterdam Nieuwe ontwikkelingen bij astma

Nadere informatie

Inhalatietherapie. Hvpk fm pneumologie

Inhalatietherapie. Hvpk fm pneumologie Inhalatietherapie Geert.celis@uzleuven.be Hvpk fm pneumologie Therapie(on)trouw 50-70% van de chronische patiënten die geneesmiddelen gebruiken breekt voortijdig zijn behandeling af, zelfs al kort na

Nadere informatie

Astma bij Kinderen. Adembenemend 2015 Hans Berg, Regien Kievits

Astma bij Kinderen. Adembenemend 2015 Hans Berg, Regien Kievits Astma bij Kinderen Adembenemend 2015 Hans Berg, Regien Kievits Wat wil je weten? Astma is meest voorkomende chronische ziekte bij kinderen Prevalentie: 8 10 % van alle kinderen Standaarden: NHG- en Zorgstandaard

Nadere informatie

Afbakening. Casus Wim van Wanten Medicamenteuze therapie bij Astma. Leerdoel. Medicamenteuze therapie

Afbakening. Casus Wim van Wanten Medicamenteuze therapie bij Astma. Leerdoel. Medicamenteuze therapie DISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: Medicamenteuze therapie bij Astma GEEN BELANGENVERSTRENGELING Riccardo Fornaro, huisarts Gezondheidscentrum Hoensbroek Noord, kaderhuisarts astma-copd KADERHUISARTS SCHAKEL

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

FARMACOTHERAPIE BIJ CHRONISCH ASTMA

FARMACOTHERAPIE BIJ CHRONISCH ASTMA FARMACOTHERAPIE BIJ CHRONISCH ASTMA In dit artikel wordt aandacht besteed aan de medicamenteuze behandeling van chronisch astma. Daarbij wordt vooral gesteund op de GINA ( Global Initiative for Asthma

Nadere informatie

COPD en droogpoederinhalatoren

COPD en droogpoederinhalatoren COPD en droogpoederinhalatoren diensthoofd inwendige geneeskunde Dienst pneumologie Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper Secretariaat pneumologie: 057 35 71 90 www.yperman.net 1 Wat is COPD?

Nadere informatie

Inhalatietechnologie en therapietrouw

Inhalatietechnologie en therapietrouw Inhalatietechnologie en therapietrouw van theorie naar praktijk Trends 2018 Putten Annelies van der Kolk Verpleegkundig specialist kinderlongziekten Deventer Ziekenhuis Kolkvda@dz.nl Ellen Croonen Kinderarts,

Nadere informatie

Huisartsen nascholing Het kind met astma

Huisartsen nascholing Het kind met astma Huisartsen nascholing 28-11-2017 Het kind met astma Wat gaan we doen vanavond? Even voorstellen Uw kennis opfrissen Interactief in groepen aan de slag aan de hand van casuïstiek Aansluitend plenaire terugkoppeling

Nadere informatie

Voor persoonlijk gebruik, niet ter distributie

Voor persoonlijk gebruik, niet ter distributie Voor persoonlijk gebruik, niet ter distributie ASTMA en COPD: de juiste combinatietherapie voor de juiste patiënt Guy BRUSSELLE Dienst Longziekten UZ Gent 10/02/2015 Astma en COPD: overzicht Astma versus

Nadere informatie

Workshop: Reversibiliteitstest

Workshop: Reversibiliteitstest Workshop: Reversibiliteitstest Kevin De Soomer Longfunctie UZA VVLR, Colloquium 2016 Bronnen: Standaardisatie rapport ATS/ERS 2005 GINA richtlijnen GOLD richtlijnen Stellingen: JUIST / FOUT 1. Om de reversibiliteit

Nadere informatie

Inhaleren; eenvoudig toch? E. Boot, verpleegkundig specialist

Inhaleren; eenvoudig toch? E. Boot, verpleegkundig specialist Inhaleren; eenvoudig toch? E. Boot, verpleegkundig specialist Inhaleren is makkelijk en even te doen. Inhoud Inhalatiemedicatie Werking van de verschillende inhalatiemedicatie Inhalatie technologie Diverse

Nadere informatie

Astma Controle en ziektelast Paul de Vries

Astma Controle en ziektelast Paul de Vries Astma Controle en ziektelast Paul de Vries S&B 20-2 en 21-3-2017 Belangenverstrengeling Cohaesie Haringvliet Cahag Doel Inzicht in relatie astmacontrole en ziektelast Wat te doen bij onvoldoende controle?

Nadere informatie

Astma medicatie voor kinderen

Astma medicatie voor kinderen Astma medicatie voor kinderen Kindergeneeskunde mca.nl Inhoudsopgave De volgende medicatie wordt gebruikt bij kinderen met astma 3 Combinatiemedicijnen 4 Inhalatietechniek 4 Afbouwschema Ventolin/Salbutamol/Airomir

Nadere informatie

Huisarts en longarts ernstig astma

Huisarts en longarts ernstig astma Huisarts en longarts ernstig astma lentebries 6 maart 2019 Els JM Weersink, Pulmonologist Department of pulmonology Location AMC Amsterdam University Medical Centers The Netherlands Casus mevrouw 60 jaar

Nadere informatie

Goed gebruik van puffers en aërosolen

Goed gebruik van puffers en aërosolen Goed gebruik van puffers en aërosolen Verschillende mogelijkheden vloeistof 1. Aërosoltherapie Gas 2. Dosisaërosol (met en zonder voorzetkamer) 3. Autohaler Poeder 4. Turbohaler 5. Diskus 6. Diskhaler/rotadisk

Nadere informatie

luchtwegproblemen kinderen

luchtwegproblemen kinderen luchtwegproblemen bij kinderen 1 Luchtwegproblemen bij kinderen Informatie voor ouders van een kind met luchtwegproblemen Wat verstaan we onder luchtwegproblemen? Uw kind is opgenomen op de kinderafdeling

Nadere informatie

patiëntenwijzer Dienst Pneumologie Inhalatietherapie

patiëntenwijzer Dienst Pneumologie Inhalatietherapie patiëntenwijzer Dienst Pneumologie Inhalatietherapie Inhoud Inleiding p. 1 Uw medicatieschema p. 2 De inhalatietoestellen Dosisaërosol p. 3 Dosisaërosol met voorzetkamer p. 4 Autohaler p. 6 Diskus p. 8

Nadere informatie

Astma bij kinderen. Quirine van Dellen Kinderarts OLVG

Astma bij kinderen. Quirine van Dellen Kinderarts OLVG Astma bij kinderen Quirine van Dellen Kinderarts OLVG Inhoud diagnose stellen medicamenteuze behandeling monitoring primaire preventie Definitie diagnose astma is een klinische diagnose, gesteld op herkenning

Nadere informatie

Goed leven met astma

Goed leven met astma Goed leven met astma Tips kunnen op geen enkele manier professioneel medisch advies, zorgen of aandacht vervangen. Als u twijfelt of het advies op u van toepassing is, praat dan met uw gezondheidszorgbeoefenaar.

Nadere informatie

Astma monitoring & E-health anno 2012. TRENDS XXII, Garderen

Astma monitoring & E-health anno 2012. TRENDS XXII, Garderen Astma monitoring & E-health anno 2012 TRENDS XXII, Garderen Eric de Groot, ISALA Zwolle Rijn Jöbsis, MUMC + Maastricht Leerdoelen monitoring astma Mate van astmacontrole staat centraal Eén ideaal instrument

Nadere informatie

Inhalatietoestellen. Dienst inwendige geneeskunde Longziekten - Allergie » 24 DR. VALÉRIE VAN DAMME DR. GEERT TITS

Inhalatietoestellen. Dienst inwendige geneeskunde Longziekten - Allergie » 24 DR. VALÉRIE VAN DAMME DR. GEERT TITS DR. VALÉRIE VAN DAMME DR. GEERT TITS Dienst inwendige geneeskunde Longziekten - Allergie Inhalatietoestellen Dr. Geert Tits - Dr. Valérie Van Damme Dienst Inwendige Geneeskunde - Longziekte-Allergie Tel

Nadere informatie

Inhalatie-instructie Workshop XXXXXXXXXXX. Zorggroep Synchroon

Inhalatie-instructie Workshop XXXXXXXXXXX. Zorggroep Synchroon Inhalatie-instructie Workshop XXXXXXXXXXX Zorggroep Synchroon Programma: LAN, Long Alliantie Nederland Inhalatietechnologie en inhalatietechniek - Poederinhalatoren - Dosisaërosolen + Voorzetkamers - Ademgeactiveerde

Nadere informatie

Respiratoire virussen en astma. Dr François Vermeulen Kinderlongziekten Gasthuisberg - UZ Leuven

Respiratoire virussen en astma. Dr François Vermeulen Kinderlongziekten Gasthuisberg - UZ Leuven Respiratoire virussen en astma Dr François Vermeulen Kinderlongziekten Gasthuisberg - UZ Leuven Plan Wheezing phenotypes Virussen als oorzaak van episodes van wheezing Virussen als oorzaak van astma Behandeling

Nadere informatie

Longfunctieonderzoek op de polikliniek kindergeneeskunde. Informatie voor ouders en/of verzorgers

Longfunctieonderzoek op de polikliniek kindergeneeskunde. Informatie voor ouders en/of verzorgers Longfunctieonderzoek op de polikliniek kindergeneeskunde Informatie voor ouders en/of verzorgers Inhoudsopgave Inleiding... 1 Voorbereiding thuis... 1 Longfunctieonderzoek... 2 Onderzoeken... 2 Spirometrie

Nadere informatie

Inhaleren met de Aerochamber, met masker

Inhaleren met de Aerochamber, met masker Inhaleren met de Aerochamber, met masker voor kinderen van 0 tot ongeveer 4 jaar De arts heeft vastgesteld dat uw kind problemen heeft met de luchtwegen. Uw kind krijgt daarvoor medicijnen via een voorzetkamer,

Nadere informatie

Persoonlijk zorgplan voor kinderen met astma

Persoonlijk zorgplan voor kinderen met astma Persoonlijk zorgplan voor kinderen met astma Inhoudsopgave Zorgplan van...5 Wat te doen bij benauwdheid?...6 Algemene tips... 10 Hoe werken de medicijnen... 11 Afbouwschema salbutamol (ventolin en airomir)...

Nadere informatie

Longfunctieonderzoek bij kinderen 1

Longfunctieonderzoek bij kinderen 1 Longfunctie Longfunctieonderzoek bij kinderen 1 Spirometrie,Flow/Volume Histamine provocatietest Loopbandonderzoek 1 In deze folder vindt u informatie over enkele onderzoeken. De voorop aangekruiste onderzoeken

Nadere informatie

Astmamedicijnwijzer & behandelplan voor kinderen

Astmamedicijnwijzer & behandelplan voor kinderen Astmamedicijnwijzer & behandelplan voor kinderen Deze astmamedicijnwijzer en behandelplan is van: Naam: Geboortedatum: Behandelend kinderarts: 0 R. Dekkers 0 G.J.M. Janssen 0 M.J. Koenen-Jacobs 0 P.W.T.

Nadere informatie

Hoestpoli. Uw bezoek aan de hoestpoli. Afspraakbevestiging. Welke voorbereidingen zijn nodig?

Hoestpoli. Uw bezoek aan de hoestpoli. Afspraakbevestiging. Welke voorbereidingen zijn nodig? Hoestpoli De hoestpoli is voor mensen met chronische hoest. U heeft een chronische hoest als u langer dan drie weken hoest. Chronische hoest kan uitputtend zijn en er voor zorgen dat u niet normaal kunt

Nadere informatie

Mild persisterend astma: Is reguliere inhalatietherapie met corticosteroïden in combinatie met een kort werkende β2-agonist voldoende?

Mild persisterend astma: Is reguliere inhalatietherapie met corticosteroïden in combinatie met een kort werkende β2-agonist voldoende? PERSBERICHT Mild persisterend astma: Is reguliere inhalatietherapie met corticosteroïden in combinatie met een kort werkende β2-agonist voldoende? De meeste astmapatiënten lijden aan een milde vorm van

Nadere informatie

Casusschetsen astma/copd

Casusschetsen astma/copd Casusschetsen astma/copd 7 augustus 2000 Casusschets 1 Mevr. N, is een 26 jarige adipeuze Surinaamse vrouw die sinds 1994 in Nederland woonachtig is. Sinds haar komst naar Nederland heeft zij in wisselende

Nadere informatie

TOETSVRAGEN TRENDS IN ASTMA 2013

TOETSVRAGEN TRENDS IN ASTMA 2013 TOETSVRAGEN TRENDS IN ASTMA 2013 Workshop Astma monitoring & E-health Bij monitoren van astma staat centraal: A. de FEV 1 in de afgelopen 12 maanden B. de FeNO waarden van het afgelopen half jaar C. frequentie

Nadere informatie

Longfunctieonderzoek op de longfunctieafdeling. Informatie voor ouders en/of verzorgers

Longfunctieonderzoek op de longfunctieafdeling. Informatie voor ouders en/of verzorgers Longfunctieonderzoek op de longfunctieafdeling Informatie voor ouders en/of verzorgers Inhoudsopgave Informatie voor ouders... 1 1. Inleiding... 1 2. Longfunctieonderzoek... 1 3. Voorbereiding... 1 4.

Nadere informatie

Diagnose en behandeling van astma

Diagnose en behandeling van astma Diagnose en behandeling van astma VVLR 27/04/2013 A-M Vints Diagnostiek van astma 1. Anamnese (symptomen van astma) Dyspnoe / piepen / hoesten (zo ja karakteristieken vd hoest) / beklemming op borst Nachtelijke

Nadere informatie

Kinderastma samen de baas

Kinderastma samen de baas Kinderastma samen de baas Hans Berg, kaderhuisarts astma en COPD Rienus Doedens, kinderarts Martini Ziekenhuis Martje Haandrikman en Anneke Salier-Tjoelker, kinderlongverpleegkundigen polikliniek Martini

Nadere informatie

Dubbelblinde voedselprovocatietest bij uw kind; informatie voor ouders

Dubbelblinde voedselprovocatietest bij uw kind; informatie voor ouders Dubbelblinde voedselprovocatietest bij uw kind; informatie voor ouders Deze folder geeft u informatie over de dubbelblinde placebo gecontroleerde voedselprovocatie test bij uw kind. Uw kind heeft mogelijk

Nadere informatie

Longfunctieonderzoek bij kinderen

Longfunctieonderzoek bij kinderen Longfunctieonderzoek bij kinderen Binnenkort komt uw kind in het ziekenhuis voor een longfunctieonderzoek. Waarschijnlijk heeft de kinderarts u al het een en ander verteld over het onderzoek dat bij uw

Nadere informatie

Workshop Astma bij Kinderen

Workshop Astma bij Kinderen Workshop Astma bij Kinderen Regionale Transmurale Afspraak bij Kinderen 2011 1 Hoesten, piepen, zagen bij het jonge kind: Hein Brackel hein.brackel@cze.nl 2 Astma-controle Rene van Gent r.vangent@mmc.nl

Nadere informatie

kindergeneeskunde informatiebrochure Astma bij kinderen

kindergeneeskunde informatiebrochure Astma bij kinderen kindergeneeskunde informatiebrochure Astma bij kinderen Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Wat is astma 5 3. De uitlokkende factoren 5 4. Behandeling 6 5. Toediening van de medicatie 9 6. Een goede behandeling

Nadere informatie

INLEIDING 4 WELKE MEDICATIE MOET U INNEMEN? 5 INHALATIETOESTELLEN 6. Aerolizer 6. Autohaler 8. Breezhaler 11. Diskus 13

INLEIDING 4 WELKE MEDICATIE MOET U INNEMEN? 5 INHALATIETOESTELLEN 6. Aerolizer 6. Autohaler 8. Breezhaler 11. Diskus 13 INLEIDING 4 WELKE MEDICATIE MOET U INNEMEN? 5 INHALATIETOESTELLEN 6 Aerolizer 6 Autohaler 8 Breezhaler 11 Diskus 13 Dosisaerosol met zakverstuiver 14 Dosisaerosol met voorzetkamer 16 Easi Breathe 19 Easyhaler

Nadere informatie

Fysica. Aërosoltherapie. Het doel van elke toediening. Voordelen van aërosoltoediening. Vanuit het fysieke standpunt

Fysica. Aërosoltherapie. Het doel van elke toediening. Voordelen van aërosoltoediening. Vanuit het fysieke standpunt Aërosoltherapie Daniël Schuermans Longfunctie Biomedical research unit Multidisciplinaire opleiding 2019 Voordelen van aërosoltoediening Het doel van elke toediening Eenvoudige toediening Rechtstreekse

Nadere informatie

Inhalatie Medicatie Instructie School. Inhoud van de workshop. Wat zou je willen weten?? Doelstelling. Doelen IMIS

Inhalatie Medicatie Instructie School. Inhoud van de workshop. Wat zou je willen weten?? Doelstelling. Doelen IMIS Inhalatie Medicatie Instructie School Inhoud van de workshop IMIS/LAN Inhalatietechnologie Inhalatietechniek Medicatie Instructie Wat zou je willen weten?? Doelstelling Verwerven van kennis en vaardigheden

Nadere informatie

Vragenlijst Pulmocheck inspanningsastma

Vragenlijst Pulmocheck inspanningsastma Vragenlijst Pulmocheck inspanningsastma Beste ouders, Om een goed beeld te krijgen van de klachten van uw kind en de eventuele medicatie die het gebruikt, willen wij u vragen onderstaande vragenlijst in

Nadere informatie

Inhalatietherapie i n f o r m a t i e v o o r p a t i ë n t e n

Inhalatietherapie i n f o r m a t i e v o o r p a t i ë n t e n Inhalatietherapie i n f o r m a t i e v o o r p a t i ë n t e n Inhalatietherapie 2 Inhalatietherapie 3 Inleiding 5 WELKE MEDICATIE MOET U INNEMEN 6 DE INHALATIETOESTELLEN 7 Dosisaërosol Dosisaërosol met

Nadere informatie

Medicijngebruik bij kinderen met astma

Medicijngebruik bij kinderen met astma Medicijngebruik bij kinderen met astma Afdeling kindergeneeskunde Vooraf Bijna alle kinderen met astma gebruiken medicijnen, meestal inhalatiemiddelen. In de praktijk blijken veel kinderen hun medicijnen

Nadere informatie

patiënteninformatie kindergeneeskunde Astma bij kinderen

patiënteninformatie kindergeneeskunde Astma bij kinderen patiënteninformatie kindergeneeskunde Astma bij kinderen ALGEMEEN ZIEKENHUIS SINT-JOZEF Oude Liersebaan 4-2390 Malle tel. 03 380 20 11 - fax 03 380 28 90 azsintjozef@emmaus.be - www.azsintjozef-malle.be

Nadere informatie

(Farmaco)therapie bij asthma en COPD. L. Decoster AZ Turnhout

(Farmaco)therapie bij asthma en COPD. L. Decoster AZ Turnhout (Farmaco)therapie bij asthma en COPD L. Decoster AZ Turnhout GINA GOLD ASTHMA Doel van asthma behandeling 1. Symptoom controle: goede controle van symptomen behouden van normaal activiteitsniveau 2. Risico

Nadere informatie

Gerichte therapie bij Astma COPD overlap syndroom

Gerichte therapie bij Astma COPD overlap syndroom Gerichte therapie bij Astma COPD overlap syndroom Dr. Tobias Bonten AIOS Huisartsgeneeskunde, Postdoc en Epidemioloog Longziekten en Public Health & Eerstelijns Geneeskunde LEIDS UNIVERSITAIR MEDISCH CENTRUM

Nadere informatie

Longfunctieonderzoeken

Longfunctieonderzoeken Longfunctieonderzoeken Bij kinderen Albert Schweitzer ziekenhuis maart 2013 pavo 0977 Inleiding De kinderarts heeft je al verteld dat je binnenkort een longfunctieonderzoek krijgt. In deze folder vertellen

Nadere informatie

Longfunctieonderzoek

Longfunctieonderzoek Longfunctieonderzoek Spiro Spiro met medicatie Let op: bij deze test mag bepaalde longmedicatie niet gebruikt worden, zie folder. NO meting Diffusie Whole Body Plethysmografie Functionele Residuale Capaciteit

Nadere informatie

Een 49-jarige laborante met ademhalingsklachten. Gert-Jan Braunstahl, Rotterdam Shane Hanon, Brussel

Een 49-jarige laborante met ademhalingsklachten. Gert-Jan Braunstahl, Rotterdam Shane Hanon, Brussel Een 49-jarige laborante met ademhalingsklachten Gert-Jan Braunstahl, Rotterdam Shane Hanon, Brussel 49-jarige vrouw Bezoek spoedgevallendienst omwille van aanval van dyspnee en hoest, opgetreden op het

Nadere informatie

Inhalatie Technologie en Medicatie

Inhalatie Technologie en Medicatie faculteit wiskunde en natuurwetenschappen farmacie en farmaceutische wetenschappen CAHAG 24 januari 2013 1 Inhalatie Technologie en Medicatie Farmaceutische Technologie en Biofarmacie Het belang van inhalatie

Nadere informatie

Inhalatiemedicatie bij kinderen met astma

Inhalatiemedicatie bij kinderen met astma Patiënteninformatie Inhalatiemedicatie bij kinderen met astma Informatie over verschillende toedieningsvormen van inhalatiemedicatie 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Kinderastmateam 4 Aerochamber

Nadere informatie

Dubbeldiagnose. Paul Bresser, longarts Anaïs van Essen-Rubingh, huisarts

Dubbeldiagnose. Paul Bresser, longarts Anaïs van Essen-Rubingh, huisarts Dubbeldiagnose Paul Bresser, longarts Anaïs van Essen-Rubingh, huisarts Quiz 1 COPD is een aandoening van Jonge mensen Oudere mensen Beiden Quiz 2 Astma is een aandoening van Jonge mensen Oudere mensen

Nadere informatie

Longfunctie HISTAMINEDREMPEL BEPALING

Longfunctie HISTAMINEDREMPEL BEPALING Longfunctie HISTAMINEDREMPEL BEPALING INLEIDING U bent ingestuurd voor een histaminedrempel bepaling. In deze folder leest u wat dit onderzoek inhoudt en wat er van u verwacht wordt. VOORBEREIDING THUIS

Nadere informatie

Inhaleren met de Aerochamber met masker

Inhaleren met de Aerochamber met masker Inhaleren met de Aerochamber met masker voor kinderen van 0 tot ongeveer 4 jaar De arts heeft vastgesteld dat uw kind problemen heeft met de luchtwegen. Uw kind krijgt daarvoor medicijnen via een voorzetkamer,

Nadere informatie

Benauwdheidsklachten bij kinderen

Benauwdheidsklachten bij kinderen Benauwdheidsklachten bij kinderen Informatie voor ouders en/of verzorgers In deze folder staat meer informatie over hoe u benauwdheidsklachten bij uw kind herkent en wat kunt u daar aan kunt doen. Neem

Nadere informatie

Astma behandelplan Kindergeneeskunde.

Astma behandelplan Kindergeneeskunde. Astma behandelplan Kindergeneeskunde www.nwz.nl Inhoud Uw vragen 2 Hoe werken de medicijnen? 3 Tips 3 Groene zone 4 Oranje zone 5 Rode zone 6 Afbouwschema Ventolin/Salbutamol/Airomir 100 mcg na opname

Nadere informatie

Keuze van device: een uitdaging

Keuze van device: een uitdaging Keuze van device: een uitdaging Daniël Schuermans Longfunctie Biomedical research unit BVPV upgrade Aërosol 0 Vanuit het device Vanuit de patiënt Vanuit het device Vanuit de patiënt nt Fysica Medische

Nadere informatie

De aerochamber met baby/kindermasker

De aerochamber met baby/kindermasker De aerochamber met baby/kindermasker De aerochamber (zie afbeelding) is een hulpstuk (ook wel voorzetkamer genoemd) die je samen met een dosis aerosol (een spuitbusje met daarin een van bovengenoemde medicijnen)

Nadere informatie

Inhalatietherapie i e m lda m o r n i t g e o g r t z u m

Inhalatietherapie i e m lda m o r n i t g e o g r t z u m Inhalatietherapie imelda omringt u met zorg Inhoud Inleiding 3 De dienst pneumologie 3 Medicatielijst 4 2 De inhalatietoestellen Overzicht 6 Aerolizer 8 Autohaler 10 Breezehaler 12 Diskus 14 Dosisaërosol

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker. Inhalatie Medicatie Instructie School. Doelstelling IMIS. Stichting IMIS e.a. Toets. Agenda

Disclosure belangen spreker. Inhalatie Medicatie Instructie School. Doelstelling IMIS. Stichting IMIS e.a. Toets. Agenda Disclosure belangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Geen Inhalatie Medicatie Instructie School Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Het Pufff... boekje. Máxima Medisch Centrum www.mmc.nl

Het Pufff... boekje. Máxima Medisch Centrum www.mmc.nl Het Pufff... boekje Máxima Medisch Centrum www.mmc.nl Locatie Eindhoven: Locatie Veldhoven: Ds. Th. Fliednerstraat 1 de Run 4600 Postbus 90 052 Postbus 7777 5600 PD Eindhoven 5500 MB Veldhoven Deze informatie

Nadere informatie

Astma. Chronos, 14 juni 2016. Regien Kievits, kaderarts astma/copd

Astma. Chronos, 14 juni 2016. Regien Kievits, kaderarts astma/copd Astma Chronos, 14 juni 2016 Regien Kievits, kaderarts astma/copd Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

Praktische implementatie van astma- en COPD-richtlijnen

Praktische implementatie van astma- en COPD-richtlijnen Praktische implementatie van astma- en COPD-richtlijnen LOK-programma Domus Medica 2008 Programma Voorstelling en doelstellingen programma Warming-up Casuïstiek Overlopen GINA- en GOLDaanbevelingen Conclusies

Nadere informatie