Inhalatiemedicatie en techniek Netwerkavond Fynon

Transcriptie

1 Inhalatiemedicatie en techniek Netwerkavond Fynon Rianne Dijk Longverpleegkundige 29 november 2017

2 Stellingen Tiotropium is een kortwerkende luchtwegverwijder Klopt niet Seretide is een combinatiepreparaat van een ontstekingsremmer en een kortwerkende luchtwegverwijder Klopt niet Voordeel van inhaleren t.o.v. orale medicatie is dat de dosering lager is Klopt Schimmelinfectie in de mond kan een bijwerking zijn van de ontstekingsremmer Klopt pagina 2

3 Inhalatiemedicatie Toediening: via inhalatie, m.b.v. inhalatoren of verneveltherapie Doel: geneeskrachtige stof zo diep mogelijk in de longen brengen Randvoorwaarde: inhalator op juiste wijze gebruiken Systeem: zoveel mogelijk hetzelfde inhalatiesysteem gebruiken pagina 3

4 Waarom inhalatiemedicatie Medicijndeeltjes komen direct in de longen terecht Lagere dosis is mogelijk Het middel werkt sneller; snel effect bronchodilatatie Relatief weinig bijwerkingen t.o.v. tabletten (10% oraal) Flexibel te doseren Grote therapeutische breedte pagina 4

5 Longmedicijnen, wat doen ze? pagina 5

6 Verschillende werkingsmechanismen Luchtwegverwijders Kortwerkende luchtwegverwijders Langwerkende luchtwegverwijders Ontstekingsremmer Combinatiepreparaten pagina 6

7 Autonome zenuwstelsel orthosympatisch zenuwstelsel: zorgt er voor dat het lichaam klaar wordt gemaakt voor activiteiten parasympatisch zenuwstelsel: zorgt er voor dat er een toestand van rust ontstaat in het lichaam enterisch zenuwstelsel: regelt de functies van het maagdarmstelsel pagina 7

8 Uitleg autonome zenuwstelsel Parasympatisch - (Ortho)sympatisch - Enterisch Parasympatisch (Ortho)sympatisch Stimuleert aanmaak speeksel Vernauwt bronchiën Verlaagt de ademfrequentie & hartslagfrequentie Remt aanmaak van speeksel Verwijdt bronchiën Verhoogt ademfrequentie & hartslagfrequentie Grotere productie spijsverteringssappen; snellere darmwerking Remt spijsvertering Enterisch

9 Werking luchtwegverwijders ß- sympathicomimetica: - Stimuleren het orthosympatische zenuwstelsel Parasympathicolytica: - Remming van parasympathische zenuwstelsel Gezamenlijk doel: Ontspanning van het gladde spierweefsel in de bronchiën, en heft zo een verkramping in de luchtwegen op pagina 9

10 Soorten luchtwegverwijders Onderverdeeld in 2 groepen ß-sympathicomimetica: Salbutamol Ventolin, Airomir à Kortwerkend Terbutaline Bricanyl à Kortwerkend Formoterol Atimos, Foradil, Oxis à Langwerkend Indacaterol Onbrez, Hirobriz à Langwerkend Olodaterol Striverdi à Langwerkend Salmeterol Serevent à Langwerkend Parasympathicolytica: Ipratropium Atrovent à Kortwerkend Tiotropium Spiriva, Tiotrus à Langwerkend Aclidinium Eklira Genuair à Langwerkend Glycopyrronium Seebri, Tovanor à Langwerkend Umeclidinium Incruse à Langwerkend pagina 10

11 Bijwerkingen ß-sympathicomimetica Hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, trillende handen, rusteloosheid Complicaties: Hartritmestoornissen Parasympathicolytica Droge mond, hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid Wat zijn mogelijke interventies? - Dosis verlagen of medicatie staken (Na overleg met behandelaar) pagina 11

12 Corticosteroïden Beclomethason Qvar Budesonide Pulmicort Fluticason Flixotide Ciclesonide Alvesco Oraal corticosteroïd: Prednison tablet Bijwerkingen: Dysfonie, schimmelinfectie Complicaties: Hyperglykemie Interventies: Voorzetkamer, gorgelen met water, evt. insulinebijspuitschema pagina 12

13 Combinatiepreparaat Luchtwegverwijdend: Salbutamol-Ipratropium Combivent of Ipramol Fenoterol-Ipratropium Berodual Indacaterol-Glycopyrronium Ultibro Umeclidinium-Vilanterol Anoro Tiotropium-Olodaterol Spiolto Aclidinium-Formoterol Duaklir Genuair Ontstekingsremmend en luchtwegverwijdend: Fluticason-Salmeterol Seretide, Aerivio, Airflusal Budesonide-Formoterol Symbicort, DuoResp, Bufoler Beclometason-Formoterol Foster Fluticason-Formoterol Flutiform Vilanterol-Fluticasonfuroaat Relvar Budesonide-Salmeterol Busalair pagina 13

14 Hoeveel in de longen komt, is afhankelijk van Kracht bij inademen Grootte deeltjes Interne weerstand apparaat Onderweg neerslaan Toestand luchtwegen (mate van obstructie) pagina 14

15 Soorten inhalatoren Droogpoeder inhalator Dosisaërosol Soft Mist Inhalator Ademgestuurde inhalator pagina 15

16 Droogpoederinhalatoren Praktisch gebruik Handzaam, dus gemakkelijk mee te nemen Geschikt voor kinderen vanaf 7 jaar In begin soms hoestreflex door inhalatiepoeder Bij doorprikken capsule kunnen gelatinedeeltjes vrijkomen (onschadelijk) Wanneer medicijn verdeeld is over lactosedragerdeeltjes kan dit geproefd worden in de keelholte pagina 16

17 Overzicht droogpoederinhalatoren

18 Dosisaërosol Praktisch gebruik Geneesmiddel opgelost in drijfgas Activatie dosis via doseerventiel Gemakkelijk in dagelijks gebruik Goede hand-longcoördinatie noodzakelijk Goed schudden voor gebruik In principe altijd met voorzetkamer gebruiken pagina 18

19 Overzicht Dosisaërosol

20 Overige inhalatoren Soft Mist Inhalator Éénmaal daags, 2 inhalaties Gebruik boven de 18 jaar Systeem blokkeert wanneer inhalator leeg is Bevat geen drijfgas Ademgestuurde inhalator Bij lage inademingsnelheid wordt de juiste dosis medicatie vrijgegeven Geen coördinatieproblemen Geen voorzetkamer nodig Klein en handzaam in gebruik Ook geschikt voor kinderen (vanaf 7 jaar) Niet schrikken bij afvuren dosis! pagina 20

21 Overige inhalatoren

22 Overzicht voorzetkamers

23 Inhalatorgebruik pagina 23

24 Schoonmaken pagina 24

25 Hoeveelheid medicatie controleren Teller: - Telt aantal inhalaties af Respimat: - Blokkeert wanneer inhalator leeg is Zelf berekenen: - Aantal inhalaties per dag optellen - Delen door de inhoud van de inhalator - Uitkomst is aantal dagen - Lastig bij zo nodig medicatie Eventueel dosisaërosol op spiegel spuiten, bij wit beslag is er nog medicatie aanwezig. pagina 25

26 Bevorderen correct inhaleren Juiste inhalator Goede instructie Eén toedieningswijze Regelmatige controle pagina 26

27 Belang van goed inhaleren

28 Vooraf gestelde vragen Welke medicijnen worden gebruikt voor inhalatie? Luchtwegverwijders Ontstekingsremmer Combinatiepreparaten Wanneer wel/ geen inhalatie -toeter? In principe dosisaërosol altijd met voorzetkamer gebruiken Water drinken na afloop altijd? Na inhalatie (vooral na de ontstekingsremmers) 1 e slokje gorgelen en uitspugen, 2 e slokje mag je doorslikken of wat eten/drinken. pagina 28

29 Contact Telefoonnummer poli Longgeneeskunde: Longverpleegkundigen / Verpleegkundig Specialist: longverpleegkundigen@isala.nl pagina 29

30 Volgend Longpunt Kampen Onderwerp: Leefstijl en energiemanagement 5 maart uur Spreker: Anna van Ark (fysiotherapeut Ijsselheem) Daniëlle Boelhouwer (ergotherapeut, Ijsselheem)

31 Afsluiting