Inhalatie Medicatie Instructie School. Inhoud van de workshop. Wat zou je willen weten?? Doelstelling. Doelen IMIS

Transcriptie

1 Inhalatie Medicatie Instructie School Inhoud van de workshop IMIS/LAN Inhalatietechnologie Inhalatietechniek Medicatie Instructie Wat zou je willen weten?? Doelstelling Verwerven van kennis en vaardigheden om eenduidige inhalatie-instructie te kunnen geven. Doelen IMIS Uniforme Inhalatie-instructie Nederland breed Uniforme inhalatieprotocollen Kennisinstituut Wetenschappelijk onderbouwd (Farmaceutische Technologie en Biofarmacie, ) Samenwerking met de LAN Samenwerking met de Cahag 1

2 Nationaal actieprogramma De longen als doelgebied 25% minder ziekenhuisopnames 15% vermindering verloren arbeidsdagen door astma/copd 20% meer rendement van inhalatiemedicatie 25% minder kinderen onder de 18 beginnen met roken 10% minder doden door astma/copd De mond als ingang voor inhalatie Pharynx Larynx Generaties 0-11 (hogere luchtwegen) Generaties (centrale luchtwegen) Generaties (perifere luchtwegen) Hoe te vertalen naar de praktijk? Luchtweg Generaties Depositiemechanismen Bovenste luchtwegen - hoge snelheid - alle deeltjesdiameters dus inertiële impactie cross section per generation (cm2) oppervlak airw ay generation air velocity (m/s)) snelheid airway generation Centrale luchtwegen - geringe snelheid - grootste deeltjes verwijderd voornamelijk sedimentatie Perifere luchtwegen - snelheid is bijna nul - kleinste deeltjes over sedimentatie en diffusie Sedimentatie: het effect van adem vasthouden Globale luchtwegdiameter in de generaties ( mm) T = 0 Valhoogte na 3 s Valhoogte na 6 s perifere long depositie Effect van maximaal ex- en inhaleren voorbeeld: jonge man; (20 j) met 6 l long volume, 2.1 l alveolar volume rustige ademhaling inhalation is 2.9 l exhalation is 2.4 l inhalation is 2.9 l Perifere luchtwegen: = 350 ml (13%) ADV: anatomisch dood volume (gen 0-16), ca. 150 ml Out: 0.5 l In: 0.5 l maximale exen inhalatie inhalation is 2.9 l Out: 1.7 l exhalation is 1.2 l In: 4.8 l inhalation is 6.0 l Perifere luchtwegen: = 4650 ml (79%) deeltjes van 1 µm Uit Byron, Respiratory Drug Delivery,

3 Depositie animatie Depositie animatie Effect deeltjesgrootte en snelheid op de depositie Wat is de emissietijd? Wat is de emissietijd? Wat is de emissietijd? De emissietijd is de tijd die nodig is om de volledige dosis vrij te geven! Deze tijd is afhankelijk van: Type inhalator Inhalatieflow Geneesmiddelformulering De inhalatietijd moet dus worden aangepast aan de gebruikte inhalator. Gebaseerd op diverse referenties, Hagedoorn et al. PW 2011: 32-5 Verschillende typen inhalatiesystemen Droog poeder inhalatoren (DPI) & aandachtspunten Vernevelaars Dosisaërosolen (met voorzetkamers) (Droog) poeder inhalatoren: dpi s Soft mist inhalers Diskus Handihaler Cyclohaler Breezhaler b.v. Pari LC Sprint b.v. pmdi GSK b.v. Novolizer b.v. Respimat Novolizer Turbuhaler Easyhaler Clickhaler schudden Nieuwe inhalatoren Podhaler & Turbospin Elpenhaler Flutiform pmdi Nexthaler Genuair Ellipta Breezhaler 3

4 Dosis aerosolen & soft mist inhaler GSK MDI Takeda MDI Teva MDI Chiesi MDI Autohaler (ademgestuurd) Redihaler (ademgestuurd) Respimat (soft mist inhaler) Opbouw dosisaerosol Voorzetkamers Volumatic Space Chamber plus LiteAire Nebuhaler Vortex AeroChamber Voorzetkamer en luchtvochtigheid Voorzetkamers bij kinderen Met name in de winterperiode lage luchtvochtigheid hoge electrostatische lading extra verliezen in de voorzetkamer TIP.!!! 4

5 Effect van de inhalator weerstand aktie variabel resultaat Patiënt Inspiratoire kracht (drukverschil) Inhalator weerstand Flow (l/min) lage weerstand hoge weerstand juiste instructie hoge inhalatieflow lage inhalatieflow kans op hoge keeldepositie lage Keeldepositie/ kans op beperkte werking Verschil inhaleren tussen de Handihaler en de Respimat Praktijkvoorbeeld Handihaler Respimat Beiden met dezelfde merknaam en met hetzelfde geneesmiddel maar met een totaal verschillende noodzakelijke instructie Medicatie Medicatie Luchtwegverwijders (lang en kortwerkend) ß-2-sympaticomimetica Anticholinergica Combinatiemedicijnen Luchtwegbeschermers(ICS) Combinatiemiddelen Overige medicijnen Mucolytica Xanthinederivaten Anti-leukotrieënen 5

6 Noodzaak inhalatie-instructie Inhaleren moet je leren! Onjuist gebruik van inhalatoren Ouderen/jongeren/kinderen Gebruik meerdere inhalatoren Eenmalige instructie onvoldoende Er is een grote variatie in patiënten en toedieningsvormen Protocol inhalatie-instructie Motiveer Instrueer Informeer Overhandig schriftelijk materiaal Bied gelegenheid om vragen te stellen Maak bij voorkeur na 2 weken een controle afspraak Registreer 6

7 7