Wat is astma? Wat is astma? Basis Cursus Astma bij Kinderen. Dilemma s bij behandeling van kinderen met astma

Transcriptie

1 Basis Cursus Astma bij Kinderen Wat is astma? Anneke Landstra Mariëlle Pijnenburg Maarten Kuethe Wim van Aalderen Wat is Normale luchtweg Matig/ernstig astma gezond fataal astma Dilemma s bij behandeling van kinderen met astma Dilemma s bij behandeling van kinderen met astma Het is van belang om de diagnose astma bij het jonge kind dat recidiverend hoest en piept te stellen voor het instellen van een behandeling Hoeveel jonge kinderen met recidiverend hoesten en piepen hebben daadwerkelijk 1

2 Hoeveel jonge kinderen met recidiverend hoesten en piepen hebben daadwerkelijk 1. 12% 2. 24% 3. 33% 4. 41% Prognosis of early childhood wheeze Welke diagnostische mogelijkheden om de diagnose astma bij kinderen te stellen gebruikt u birth cohort n= anamnese & lichamelijk onderzoek -3 yr wheeze n=277(33.5%) no wheeze n=549(66.5%) 2. laboratorium 3. longfunctie & FeNo 3-6 yr transient wheeze n=164(59.2%) persistent wheeze n=113(4.2%) never wheeze n=425(77.4%) late onset wheeze n=124(22.6%) 4. 1,2,3 no allergy Low LF M smoking Asthma Allergy Family Asthma Allergy Family 5. 1 en 2 population study (Martinez, N Engl J Med 1995;332:133-8) recidiverende klachten/ ernst andere allergische ziekten recidiverende klachten / ernst andere allergische ziekten hoesten, piepen, kortademigheid, frequentie, nachtelijke klachten, sport 2

3 recidiverende klachten/ ernst andere allergische ziekten mbt allergische ziekten 1e lijn familie recidiverende klachten/ ernst andere allergische ziekten Croner etal Arch Dis Child 1982 recidiverende klachten/ ernst andere allergische ziekten Welke van de vier onderstaande factoren die hoesten en piepen kunnen bij jonge kinderen zijn het belangrijkst? a) virussen, b) allergenen, c) tabaksrook, d) koude 1. a en c 2. a en d 3. a,b,c en d 4. alleen b Nasal virus isolations in 292 asthma exacerbations in 18 children (9-11yr) within hours virus method % Picorna (rhinovirus) PCR 5 Corona ELISA 13 Influenza A IMF, ELISA 7 Parainfluenza 1-3 IMF, ELISA 7 RSV IMF, ELISA 4 others 2 Total % of episodes 83 when symptom free 12 Kleine kinderen die blootgesteld worden aan tabaksrook meer astma klachten vaker pneumoniëen vaker otitis media acuta meer ziekenhuisopnames tgv luchtwegproblemen Johnston et al BMJ 1995;31:1225 3

4 Op welke leeftijd beginnen kinderen in Nederland te roken? Wanneer beginnen kinderen in uw praktijk te roken? 1. 8 jaar 2. 1 jaar 1 jaar 2% dagelijks, 16% ooit gerookt jaar jaar 18 jaar 72% ooit gerookt Neemt roken toe onder de jeugd? (1-19jaar) Welke diagnostische mogelijkheden om de diagnose astma bij kinderen te stellen gebruikt u 1. anamnese & lichamelijk onderzoek 2. laboratorium 3. longfunctie & FeNo Stivoro/ TNS NIPO 25 Richtlijn/standaard astmabehandeling bij kinderen licht matig ernstig Astma behandeling NHG informatie, educatie, sanering kortwerkende ß 2 mimetica, zonodig 1 NHG Inhalatie corticosteroïd 2 SKL verdubbel steroïd extra fine BDP langwerkend ß 2 Montelukast } 3 SKL= Sectie Kinderlongziekten, Richtlijn astmabehandeling bij kinderen 23 4

5 GINA richtlijnen Doelen van de behandeling van astma 1. geen of bijna geen klachten 2. geen of bijna geen astma aanvallen 3. geen spoedinterventies 4. minimale behoefte aan extra therapie 5. geen beperking van lichamelijke activiteiten 6. normale of vrijwel normale longfunctie 7. minimale of geen bijwerkingen van medicijnen AIRE studie: Is astma onder controle? Ziekte inzicht arts Kunt u een schatting geven van het % astma patiënten dat het volledig onder controle heeft? ZH opnames afgelopen jaar 7% Bezoek spoedeisende hulp 1% Ongeplande spoedconsulten % 5% 1% 15% 2% 25% 25% AIRE = Asthma Insights and Reality in Europe Rabe ERJ 2 - Behandelstrategieën anno Aire Ned KA LA HA Van den Berg et al Pat Educ Couns 25 Hoeveel kinderen van tot en met 4 jaar hebben volgens de ouders moeite met inhaleren? Moeite met inhaleren 1. 6 % % - 4 jaar : 43 % 5-12 jaar : 15 % Volgens de ouders % -12 jaar : 75 % Volgens de huisarts % Nipo 24 Nipo 24 5

6 Hoe vaak moet u instructie geven om het inhaleren succesvol te maken? Ter opfrissing: Wanneer treedt effect op na start ICS? SGO (budesonide vs salbutamol) 1. 1x 2. 2x 3. 3x 4. 4x 5. 5x 6. 6x PD2: µg Maand Van Essen-Zandvliet et al ARRD 1992 Kamps AW et al Acta Pediatr 22 - Behandelstrategieën 25 Ter opfrissing: Wanneer treedt effect op na start ICS? SGO (budesonide vs salbutamol) Verbetering van Symptomen(2 weken) FEV 1 (2-4 weken) PD2 histamine (tot 2 maanden) Exacerbaties Effect afbouwen ICS Verandering in PD 2-histamine (verdubbelde doses) 1 Continuous -1-2 Tapering off - Behandelstrategieën 25 Van Essen-Zandvliet et al ARRD Maanden Waalkens et al ARRD 1993 Het kind met astma Bij een kind van 6 jaar heeft u de diagnose allergisch astma gesteld. Hij heeft elke week klachten Hoe gaat u hem behandelen? Hoe behandelt u een kind met 1. lage dosis, step up 2. hoge dosis, step down 3. laag, zo nodig tijdelijk hoog 4. hoog tot alle klachten weg zijn 6

7 Hoe behandelt u een kind met En op geleide waarvan? Hoe behandelt u een kind met klachten? longfunctie? BHR? mate van ontsteking? Behandeling van hyperreactiviteit geeft afname aantal exacerbaties Afname exacerbatiefrequentie bij optimale ontstekingsremming % patiënten Reference strategy AHR-strategy Ernstige exacerbaties BTS management groep Sputum management groep 12 maanden astmabehandeling: BTS guidelines versus Reductie sputum eo s Maand van follow-up Aantal exacerbaties BTS groep Tijd in maanden Sputum groep Sputum eo groep 63% exacerbaties N = 75, Sont (Ampul study), AJRCCM 1999 Green et al, Lancet 22 - Behandelstrategieën 25 - Behandelstrategieën 25 Basiscursus astma medicamenteuze behandeling niet-medicamenteuze behandeling Longfunctie acuut astma asthma mimics inhalatie technologie 7