Naam steller Teammanager Team Portefeuillehouder

Transcriptie

1 B en W Voorblad Onderwerp Regionaal programma volwasseneducatie Noord Limburg Datum Kenmerk B en W datum 10 oktober oktober 2016 Naam steller Teammanager Team Portefeuillehouder Ida Hellebrekers Ernst-Jan Meerbeek Maatschappelijke ontwikkeling Lucien Peeters Gebaseerd op programmabegroting Ja Programma 1 Leven Financiële dekking Bijgevoegde adviesnota integraal openbaar Juridische gevolgen Fatale termijnen Personele/organisatorische gevolgen N.v.t. Ja, integraal openbaar N.v.t. N.v.t. N.v.t. Per direct. Voorafgaand instemming c.q. advies gevraagd aan Akkoord? Alg. dir. OR GO Participatieraad Bevoegd orgaan B en W Commissie en raad:via griffie aanbieden aan de Commissie Leven en aan de gemeenteraad. Advies/voorstel 1. Het Samenwerkingsconvenant Regionaal Educatieprogramma aan te gaan voor de periode van ; 2. Kennis te nemen van het Regionaal Programma Educatievoorzieningen. Akkoord Bespreken Beslissing Burgemeester Wethouder Loonen Wethouder Busser Wethouder Peeters Wethouder van der Putten Secretaris

2 Adviesnota aan B en W Onderwerp Regionaal Programma Volwasseneneducatie Noord-Limburg Datum 10 oktober 2016 Naam steller Sanne Bloemen / Ida Hellebrekers Kenmerk Teammanager Ernst-Jan Meerbeek Team Maatschappelijke ontwikkeling Voorstel 1. Het Samenwerkingsconvenant Regionaal Educatieprogramma aan te gaan voor de periode van ; 2. Kennis te nemen van het Regionaal Programma Educatievoorzieningen. Aanleiding Uit recent landelijk onderzoek is gebleken dat tussen de 13 en 16 % van de Venrayse bevolking tussen de 15 en 65 jaar tot de doelgroep laaggeletterden behoort 1. Dit percentage is hoger dan het landelijk gemiddelde van 8-11 %. Venray kent inwoners in de leeftijd van jaar. Het aantal laaggeletterde inwoners komt dan neer op tussen de en Hiervan is ongeveer 1/3 van allochtone afkomst en 2/3 van autochtone afkomst. Over de leerbaarheid van deze laaggeletterden zal de komende periode in de lokale aanpak nader onderzoek worden gedaan. Het is van belang om hier inzicht in te hebben voor het organiseren van het juiste aanbod aan volwasseneneducatie. Om in te spelen op de laaggeletterdheidproblematiek krijgen gemeenten steeds meer vrijheid om naar eigen inzicht in te zetten op de bestrijding van laaggeletterdheid. De Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) is er op gericht volwassenen in staat te stellen zich te scholen op een voor participatie gewenst niveau. Op 1 januari 2015 is de WEB gewijzigd. De wijziging heeft als gevolg dat: 1. Gemeenten de middelen voor volwasseneneducatie niet meer verplicht volledig bij ROC's hoeven te besteden. Tot 2015 waren individuele gemeente verplicht om educatietraject voor volwassenen in te kopen bij ROC s. Vanaf 1 januari 2015 geldt er een wettelijke afbouwregeling van de verplichting tot gedwongen winkelnering bij de ROC s. In de periode 2015 tot en met 2017 dienen de regiogemeenten ten minste 75%, 50% en 25% van het beschikbare rijksbudget te besteden bij ROC s. 2. Het budget voor volwasseneneducatie per arbeidsmarktregio gebundeld wordt uitgekeerd aan een contactgemeente. Voor de arbeidsmarktregio Noord-Limburg is de gemeente Venlo als contactgemeente aangewezen. Venlo ontvangt het budget voor de arbeidsmarktregio Noord-Limburg en dient de besteding daarvan, via Sisa bijlage jaarrekening, te verantwoorden. De contactgemeente Venlo verdeelt, volgens de toekenningsbeschikking van DUO, de financiële middelen over de deelnemende gemeenten. 3. Gemeenten een regionaal programma Educatievoorzieningen moeten vaststellen. Als contactgemeente heeft Venlo de regierol bij het samenstellen van een regionaal programma Educatievoorzieningen. In 2015 is door de gemeenten uit de arbeidsmarktregio Noord-Limburg een start gemaakt met het opstellen daarvan (bijlage 2). Vanwege de 1 Zie rapport Regionale spreiding van geletterdheid in Nederland Pagina 1 van 4

3 Adviesnota aan B en W accentverschillen in problematiek en doelgroep per gemeente is gekozen voor maximale vrijheid van besteding van het WEB budget zodat de afzonderlijke gemeenten educatie kunnen inkopen wat is afgestemd op de behoefte van de doelgroepen in de eigen gemeente. Dit collegevoorstel ziet in de regionale aanpak van laaggeletterdheid: - Het Samenwerkingsconvenant Regionaal Educatieprogramma voor de periode van (bijlage 1); - Het regionaal programma Educatievoorzieningen (bijlage 2). Beiden documenten liggen nu voor. Voor de lokale aanpak van laaggeletterdheid volgt een beleidsplan begin Beoogd resultaat Doel is om te komen tot een regionaal gedragen educatieprogramma waarmee educatie gericht op het verbeteren van de Nederlandse taal en rekenvaardigheden, bedoeld voor laaggeletterde Nederlanders en niet inburgerings-plichtige migranten. Argumenten 1.1 In de samenwerkingsconvenant wordt invulling gegeven aan de samenwerking van de Noord- Limburgse gemeenten inzake het Regionale Educatieplan Volwasseneducatie en de daaraan verbonden middelen. De geschetste wetswijzigingen hebben gevolgen voor de besteding van de rijksbijdrage en de samenwerking met de gemeenten (Beesel, Bergen, Gennep, Horst aan de Maas, Peel en Maas en Venray). Vanaf 1 januari 2015 zijn gemeenten niet meer verplicht de rijksbijdrage voor volwasseneneducatie te besteden bij ROC's. Er geldt een wettelijke afbouwregeling waardoor het voor ROC's en gemeenten mogelijk is geleidelijk te wennen aan een situatie waarin er ruimte is voor nieuwe initiatieven en nieuwe uitvoeringspartners. De uitvoeringsregeling stelt dat gemeenten in de periode 2015 tot en met 2017 ten minste 75%, 50% en 25% van het beschikbare rijksbudget dienen te besteden bij ROC's, tenzij anders overeengekomen. Omdat nu sprake is van regionale inkoop van educatie (voor wat betreft het deel gedwongen winkelnering) in plaats van lokale inkoop, dient er voor de arbeidsmarktregio een juridische samenwerkingsvorm te worden vastgesteld. In overleg met de regiogemeenten is gekozen voor een samenwerkingsconvenant (bijlage 1). 2.1 Het Regionaal Programma Educatievoorzieningen is gericht om op regionale wijze invulling te geven in de aanpak van laaggeletterdheid. Het Regionaal Programma Volwassen Educatie (RPE) Noord-Limburg is een verplichting die voortvloeit uit de WEB. Het RPE Noord-Limburg geldt als inhoudelijk kader voor de samenwerking tussen de 7 gemeenten Gennep, Bergen, Venray, Venlo, Horst aan de Maas, Peel en Maas en Beesel voor de volwasseneducatie voortvloeiende uit de WEB. Dit regioplan gaat over de regionale besteding van het WEB-budget. Het beschikbare budget is breed inzetbaar, daarom is regionaal een duidelijk kader geschetst: - Onze aanpak is gericht op het stimuleren en faciliteren van een sterkere en integrale samenhangende infrastructuur samen met lokale en regionale (educatieve) partners teneinde meer laaggeletterde inwoners daadwerkelijk te bereiken. Naast taal en rekenen is daarbij ook aandacht voor digitale vaardigheden wezenlijk. Pagina 2 van 4

4 Adviesnota aan B en W - Verbinding met het Sociaal Domein is noodzakelijk, met name omdat de ervaring leert dat de doelgroep autochtone laaggeletterden moeilijk te bereiken zijn. We zetten samen met de regionale en lokale taalaanbieders extra in op voorlichting langs dit kanaal, alsmede op kennisontwikkeling bij de sociaal-domein-professional. In de lokale vertaling krijgt de verbinding met sociaal domein een prominente plaats. - Teneinde het educatiebeleid beter aan te laten sluiten op de transformatie naar een participatiesamenleving, worden in afnemende prioriteit tot doelgroepen van het regionale educatieprogramma verklaard: (mogelijke) uitkeringsgerechtigden met een te laag taalniveau om te participeren op de arbeidsmarkt; Jongeren met of zonder uitkering met een te laag taalniveau, waardoor zij geen startkwalificatie kunnen behalen; Inwoners met een te laag taalniveau om te participeren in de maatschappij. Deze prioritering biedt vooral een focus, waarbij (mogelijke) uitkeringsgerechtigden een belangrijke doelgroep is op grond van financiële beweegredenen. Daarnaast wordt de doelgroep jongeren apart benadrukt omdat we zien dat kwetsbare jongeren zonder startkwalificatie gebaat zijn bij extra ondersteuning in taal- en rekenvaardigheden. We zien hier dan ook een belangrijke verbinding met de regionale aanpak voortijdig schoolverlaters. In de lokale vertaling wordt dit verder uitgewerkt. - Resultaatversterking is het doel van inzet van WEB-middelen; daar waar dit middels samenwerking wordt versterkt, zoeken we actief de samenwerking op, ook regionaal. Daar waar lokale initiatieven het totale resultaat versterken, zal dit ook mogelijk zijn. Naast het kader zijn tevens condities gesteld aan aanbieders in de volwasseneducatie, denk daarbij aan aansluiting op de praktijk, oog voor digitalisering. Omdat de reikwijdte van de WEB beperkt is en een integrale aanpak laaggeletterdheid veel breder en meeromvattend dan enkel deze wettelijke focus moet zijn, is het van belang te beseffen dat dit plan is geschreven met een integrale (lokale dan wel regionale) aanpak van laaggeletterdheid voor ogen. Integraliteit/Relatie met andere beleidsvelden Volwasseneducatie heeft raakvlakken met het gehele sociale domein, waaronder schulddienstverlening, participatie, Wmo. Kanttekeningen/risico's Wanneer het WEB-budget niet of onvoldoende ingezet wordt, bestaat er de meeneemregeling. Dit houdt in dat 25% van het gehele regionale budget meegenomen mag worden naar het volgend jaar. Indien dit meer betreft, wordt afgerekend met het Rijk. Communicatie - Communicatie naar buiten toe is nu niet aan de orde, omdat het regionale traject met name gericht is om samenwerking tussen de onderlinge Noord-Limburgse gemeenten en de regionale inkoop bij ROC Gilde. Aandacht voor de aanpak van laaggeletterdheid past meer bij de lokale invulling, waarvoor het beleidsplan en collegevoorstel in de maak is. - Dit voorstel wordt na besluitvorming ter kennisname voorgelegd aan de commissie Leven en de gemeenteraad. Pagina 3 van 4

5 Adviesnota aan B en W Financiële gevolgen In 2015 is 75% van het WEB budget besteed aan de inkoop van trajecten bij het ROC. Een deel van de resterende 25% is gereserveerd voor 2016 voor het aangaan van pilots in het kader van de lokale invulling van de aanpak laaggeletterdheid. Dit plan wordt begin 2017 aangeboden. Personele/organisatorische gevolgen N.v.t. Juridische gevolgen/rechtmatigheid N.v.t. Fatale termijnen N.v.t. Vervolgtraject besluitvorming Naast de regionale afspraken wordt momenteel gewerkt aan de lokale invulling van de WEB. Evaluatie Gedurende de periode wordt gezamenlijk met de Noord-Limburgse gemeenten de samenwerking geëvalueerd. Bijlagen - Het Samenwerkingsconvenant Regionaal Educatieprogramma voor de periode van (bijlage 1). - Regionaal Programma Volwasseneducatie Noord Limburg (bijlage 2) Naslagwerk N.v.t. Pagina 4 van 4

6 WEB Regionaal Programma Volwassenen Educatie Regio Noord- Limburg Ten behoeve van periode De 7 samenwerkende gemeenten in de regio Noord-Limburg, juli 2016 RPE Noord-Limburg versie definitief Pagina 1 van 10

7 Inleiding Iedereen doet mee en doet ertoe! Onder dat motto, voeren de gemeenten in de regio Noord- Limburg hun beleid in het sociale domein, gericht op het realiseren van een gezonde, vitale en duurzame samenleving Een goede beheersing van de Nederlandse taal, is daarbij onmiskenbaar een eerste vereiste voor participatie. Volwassenen die, om wat voor reden dan ook, het Nederlands onvoldoende beheersen en dus laaggeletterd zijn, komen vaak aan de kant te staan en doen niet (optimaal) meer mee. Laaggeletterdheid is een overkoepelende term voor mensen die grote moeite hebben met lezen, schrijven en het begrijpen en toepassen van informatie. Zij beheersen het minimale niveau om volwaardig in de Nederlandse maatschappij te kunnen functioneren niet. Dat niveau is door de overheid vastgesteld op eindniveau VMBO of niveau mbo-2/3 (niveau 2F binnen de Standaarden en eindtermen volwassenen educatie). Ze hebben bijvoorbeeld problemen met: formulieren invullen voor bijvoorbeeld zorgtoeslag, kinderopvang of de belasting straatnaamborden lezen voorlezen aan (klein)kinderen een (verjaardags)kaart schrijven geld opnemen bij een pinautomaat vertrektijden van de trein opzoeken ondertitels lezen recepten uit een kookboek lezen lezen en begrijpen van gezondheidstips, patiëntenfolders en bijsluiters van medicijnen Laaggeletterdheid is in Nederland een groot probleem. 2,5 miljoen mensen in Nederland heeft een probleem met lezen, schrijven en /of rekenen. In de leeftijdsgroep tussen de 16 en 65 jaar gaat het om 1,3 miljoen Nederlanders die laaggeletterd zijn. Tweederde van hen is van Nederlandse afkomst en eenderde is van buitenlandse afkomst. 57% van hen is vrouw en 43% is man. Ongeveer 43% van de laaggeletterden is werkeloos of inactief op de arbeidsmarkt. Laaggeletterdheid kost de Nederlandse samenleving naar schatting jaarlijks 556 miljoen euro. Een groot deel van deze kosten (circa 63%) wordt veroorzaakt door een verminderde productiviteit en verminderde belastinginkomsten. Een lagere productiviteit betekent op de middellange termijn een lager inkomen voor de laaggeletterde. Voor de (lokale) overheid betekent dit een verlies van circa 140 per laaggeletterde, oftewel rond 140 miljoen aan belasting die niet kan worden geïnd. Hier komen de uitkeringskosten voor werkloze laaggeletterden nog bij. Deze kosten worden geschat op circa 75 miljoen per jaar (of circa 75 per laaggeletterde persoon/ ,- per uitkeringsontvanger). 1 Voldoende geletterd zijn is helaas niet een ieder gegeven. In de regio Noord-Limburg zijn bovengemiddeld veel volwassenen laaggeletterd: ruim 16% van de volwassenen tussen de 15 en 65 jaar is in de regio Noord-Limburg laaggeletterd. De Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) is er op gericht volwassenen in staat te stellen zich te scholen op een voor participatie gewenst niveau. De rijksoverheid heeft de gemeente Venlo, als contactgemeente van de arbeidsmarktregio Noord-Limburg, de verantwoordelijkheid gegeven om de besteding van de middelen ingevolge de WEB regionaal te coördineren. Gedachte hierbij is dat vanuit 1 Bron: website stichting Lezen & Schrijven: RPE Noord-Limburg versie definitief Pagina 2 van 10

8 deze regionale coördinatie kansen ontstaan om, ondanks de forse afname van het budget voor volwasseneneducatie, regionaal een passend aanbod neer te zetten dat goed aansluit bij de ontwikkelingen in het sociale domein. Om met beperkte middelen optimaal rendement te realiseren, is samenwerken het sleutelwoord. Niet alleen met de regiogemeenten, maar ook met alle mogelijke partners, in het belang van een regio waarin iedereen elkaar zowel letterlijk als figuurlijk kan begrijpen. Voor u ligt het Regionaal Programma Volwassen Educatie (RPE) Noord-Limburg. Het RPE is een verplichting die voortvloeit uit de WEB. Dit regioplan gaat over de regionale besteding van het WEBbudget. Doelgroepen van de WEB zijn analfabeten, laaggeletterden en vrijwillige inburgeraars, voor zover ze inwoner van de gemeente en 18 jaar of ouder zijn. Omdat de reikwijdte van de WEB beperkt is en een integrale aanpak laaggeletterdheid veel breder en meeromvattend dan enkel deze wettelijke focus moet zijn, is het van belang te beseffen dat we dit plan hebben geschreven met de bedoeling dienstbaar te zijn aan een integrale (lokale dan wel regionale) aanpak van laaggeletterdheid. Het RPE Noord-Limburg geldt als inhoudelijk kader voor de samenwerking tussen de 7 gemeenten Gennep, Bergen, Venray, Venlo, Horst aan de Maas, Peel en Maas en Beesel voor de volwasseneducatie voortvloeiende uit de WEB. De looptijd van dit programma is gekoppeld aan de separate financiering van de WEB langs een specifieke uitkering. Momenteel wordt onderzocht of en hoe de WEB-financiering vanaf 2018 onderdeel uit kan gaan maken van het GemeenteFonds (gemeenten hebben vanaf dan volledige beleidsvrijheid). RPE Noord-Limburg versie definitief Pagina 3 van 10

9 Volwasseneneducatie in regionaal verband Educatie draagt bij aan participatie en de zelfredzaamheid van mensen. Door vaardiger te worden in de Nederlandse taal, digitale vaardigheden en beter te leren rekenen, kunnen mensen zelfstandiger deelnemen aan de samenleving. Daarom is het van belang dat gemeenten een educatiebeleid voeren dat is verbonden met de andere beleidsdomeinen waarbinnen het bevorderen van participatie belangrijk is. Wellicht tegen de verwachting in, is laaggeletterdheid in Nederland een groot probleem. Volgens internationale cijfers (PIAAC) beheersen in Nederland naar schatting circa 1,3 miljoen mensen onvoldoende de benodigde basisvaardigheden om zelfstandig en actief te kunnen participeren in de samenleving. Van deze mensen is 1/3 e allochtoon en 2/3 e autochtoon 2. Uit recent onderzoek 3 blijkt opnieuw dat de regio Noord-Limburg relatief gezien meer dan gemiddeld laaggeletterd is. Bij een landelijk gemiddelde laaggeletterdheid van tussen de 8% en 11% laat de regio Noord-Limburg het volgende beeld zien Percentage laaggeletterden Gennep 13% - 16% Bergen 13% - 16% Venray 13% - 16% Venlo 16%+ Horst aan de Maas 8% - 11% Peel en Maas 8% - 11% Beesel 8% - 11% Doorgerekend op het totale volume beroepsbevolking Noord-Limburg ( personen), worden (als bovengrens) meer dan personen als laaggeletterd beschouwd. De wijzigingen van de WEB passen in een voor dit plan relevante bredere aandacht voor het tegengaan van laaggeletterdheid: - Focus op integraliteit sociaal domein van volwasseneneducatie middels WEB-wijzigingen per De invoering van de Wet Taaleis per 2016 (als onderdeel van de participatiewet) - Landelijk actieprogramma Tel mee met taal vanaf 2016 als multi-departementaal (OCW, SZW, VWS) project ter vermindering van laaggeletterdheid Wetswijziging WEB De invoering van de wetswijziging in de WEB per 1 januari 2015 heeft een aantal gevolgen voor de gemeenten gehad: De wet voorziet in gemeentelijke samenwerking op regionaal niveau De verplichte inkoop bij de Regionale Opleidings Centra (ROC s) wordt stapsgewijs afgebouwd Gemeenten kunnen zowel formele als non-formele educatietrajecten bieden 2 Of dit verhoudingsgetal voor de regio Noord-Limburg aanzienlijk van dit gemiddelde afwijkt, is niet bekend. 3 Bron: Onderzoek van de stichting Lezen en Schrijven i.s.m. ROA: Regionale spreiding van geletterdheid in Nederland, mei RPE Noord-Limburg versie definitief Pagina 4 van 10

10 Contactgemeenten krijgen een coördinerende rol in het regionale educatiebeleid Alle gemeenten moeten zorgen voor een educatieaanbod afgestemd op de behoefte van de doelgroepen in de eigen gemeente. Ze moeten daarvoor samenwerken in de arbeidsmarktregio. Contactgemeenten krijgen een regierol in de taak om samen met de andere gemeenten in hun regio een programma educatie op te stellen en afspraken te maken met aanbieders van educatie voor (eventueel) regionaal in te kopen trajecten. Contactgemeenten krijgen ook het budget overgemaakt voor de gehele regio, dragen zorg voor de eventuele verdeling en dienen de besteding ervan te verantwoorden aan het Rijk. Beschikbaar budget; afbouw verplichte inkoop bij ROC Met de WEB zijn vanaf 2009 de budgetten voor re-integratie, participatie en educatie ondergebracht in het participatiebudget. In principe komen de gemeentelijke middelen voor volwassenen-educatie en re-integratie samen in één specifieke uitkering voor gemeenten gericht op de arbeidsmarktparticipatie, te weten het participatiebudget. In 2009 is indertijd echter nog wel geregeld dat tot een later te bepalen tijdstip de gemeenten het educatiebudget bij ROC s moeten besteden aan inkoop van educatie-opleidingen. Met het van kracht worden van de wijzigingen van de WEB per 2015, is het traject van afbouw van de verplichte inkoop bij ROC s ingezet. Volgens de afbouwregeling verloopt de verplichte inkoop als volgt: Verplichte inkoop bij ROC Vrij besteedbaar % 25% % 50% % 75% % 100% Voor de gehele arbeidsmarktregio Noord-Limburg is in 2016 een budget beschikbaar ad Met betrekking tot de verplichte inkoop bij ROC, geldt op basis van afspraken van de gemeenten Gennep en Bergen met ROC GildeOpleidingen, dat voor die gemeenten reeds vanaf 2016 geen sprake meer is van verplichte inkoop bij het ROC. Het percentage van het budget (voor %) dat niet onder de wettelijke afbouwregeling valt, kan worden ingezet bij alle aanbieders met een passend aanbod. Dit kunnen ROC s, private aanbieders of andere aanbieders zijn. Het staat de regio vrij binnen de gestelde wettelijke kaders voor aanbesteding dan wel subsidiëring zelf te bepalen bij welke en bij hoeveel aanbieders (formeel/non-formeel, ROC of anderszins) educatie opleidingen worden afgenomen. Wanneer het vrij besteedbare WEB-budget op de markt wordt besteed aan inkoop van educatieopleidingen, moet dit geschieden volgens de geldende aanbestedingsregels. Een andere mogelijkheid is om dit deel van het budget via subsidiëring weg te zetten. Hiervoor hanteert de gemeente dan de voor subsidies geldende regels. Verantwoording over besteding van middelen vindt plaats via SISA in het kader van de algemene verantwoording over specifieke uitkeringen. Inhoudelijk moeten de activiteiten (zowel formeel als non-formeel) beoordeeld en getoetst worden met de methodiek Standaarden en Eindtermen VolwassenenEducatie. RPE Noord-Limburg versie definitief Pagina 5 van 10

11 WEB gelden zijn voor zowel formele als non-formele trajecten Formele trajecten zijn opleidingen die gericht zijn op het behalen van een diploma. Een voorbeeld hiervoor is NT2. NT2 zijn opleidingen bedoeld voor mensen voor wie het Nederlands een tweede taal is en gericht op het toetsbaar behalen van een vastgelegd taalvaardigheidsniveau. Omdat het formele trajecten zijn, moet de toegenomen taalvaardigheid blijken uit het behalen van een diploma of certificaat (onderwijsinstelling moet diploma-gecertificeerd zijn); De trajecten worden verzorgd door professionals; Het behalen van een diploma of certificaat kan ook gedaan worden naast een andere opleiding en die combinatie van opleidingen vormt dan een geïntegreerde aanpak. Denk hierbij bijvoorbeeld aan jongvolwassenen die bezig zijn met het afronden van een MBOopleiding maar die juist op het punt van taalvaardigheid nog een achterstand hebben die belemmerend werkt bij het vinden van een stage of van een baan. Non-formele trajecten zijn activiteiten gericht op het verhogen van taal-, reken- en digitale vaardigheid zonder dat het doel is daar een diploma aan te verbinden. Non-formeel leren vindt plaats buiten de schoolmuren, opgelegd of op eigen initiatief van de lerende. Te denken valt bijvoorbeeld aan de bibliotheek als plek waar laaggeletterden zich thuis kunnen voelen en op informele manier worden geholpen met het vergroten van hun taalvaardigheid. Ook non-formele trajecten kunnen worden afgesloten met een diploma of certificaat, maar het hoeft niet; Het zijn trajecten die wel moeten passen binnen de systematiek van de standaarden en eindtermen. Dat betekent ook dat de voortgang van de cursisten meetbaar moet zijn. Als er geen voortgang meer is, is het ook niet zinvol door te gaan; De aanpak kan kleinschalig en informeel zijn; Uitvoering kan plaats vinden door een professionele docent maar kan ook door inzet van (getrainde) vrijwilligers. Wezenlijk is dat ook deze vorm van volwasseneneducatie wordt gevolgd door mensen die voldoende gemotiveerd zijn. Voor zowel de formele als non-formele trajecten geldt dat ze moeten passen in de standaarden en eindtermen van de WEB. Ook voor non-formele trajecten geldt dat er sprake moet zijn van toetsbare verbetering van de taalvaardigheid. Kaders en condities voor het RPE Noord-Limburg Uit het geschetste algemene kader in het voorgaande hoofdstuk blijkt dat het beschikbare budget breed inzetbaar is. De regionale ambtelijke werkgroep WEB heeft, ter verhoging van de opbrengsten en vanuit de behoefte om een duidelijk kader te hanteren, een aantal kaders en randvoorwaarden geformuleerd: Kaders 1) Onze aanpak is gericht op het stimuleren en faciliteren van een sterkere en integrale samenhangende infrastructuur samen met lokale en regionale (educatieve) partners teneinde meer laaggeletterde inwoners daadwerkelijk te bereiken. Naast taal en rekenen is daarbij ook aandacht voor digitale vaardigheden wezenlijk. We zien taalondersteuning als een middel gericht op economische zelfstandigheid en maatschappelijke participatie en beschouwen het niet als doel op zich. RPE Noord-Limburg versie definitief Pagina 6 van 10

12 2) Teneinde het educatiebeleid beter aan te laten sluiten op de transformatie naar een participatiesamenleving, worden in afnemende prioriteit tot doelgroepen van het regionale educatieprogramma verklaard: a) (mogelijke) uitkeringsgerechtigden met een te laag taalniveau om te participeren op de arbeidsmarkt; b) Jongeren met of zonder uitkering met een te laag taalniveau, waardoor zij geen startkwalificatie kunnen behalen; c) Inwoners met een te laag taalniveau om te participeren in de maatschappij. Deze prioritering op de inzet van WEB-middelen wil niet zeggen dat er voor andere doelgroepen geen mogelijkheden zijn voor taaleducatie. Het lokale en regionale netwerk van alle voorzieningen in educatie moet ook laaggeletterde mensen op kunnen vangen die buiten deze doelgroepen vallen. 3) Resultaatversterking is het doel van inzet van WEB-middelen; daar waar dit middels samenwerking wordt versterkt, zoeken we actief de samenwerking op, ook regionaal. Daar waar lokale initiatieven het totale resultaat versterken, zal dit ook mogelijk zijn. We onderkennen dat de regio Noord-Limburg te divers is om een gecentraliseerd en eenvormig aanbod uit te rollen en geven ruimte aan initiatief op lokaal en wijk niveau. 4) Verbinding met het Sociaal Domein is noodzakelijk, met name omdat de ervaring leert dat de doelgroep autochtone laaggeletterden moeilijk te bereiken zijn. Het netwerk voor vraag- en aanbod moet dan ook verbonden worden aan de wijkgerichte aanpak. We zetten samen met de regionale en lokale taalaanbieders extra in op voorlichting langs dit kanaal, alsmede op kennisontwikkeling bij de sociaal-domein-professional. Condities Educatieaanbod op basis van dit regionaal ecucatie-programma, voldoet aan de volgende voorwaarden: Breed educatie aanbod dat gericht is op verschillende uitstroomprofielen: maatschappelijke en professioneel functioneren met vaardigheden die passen bij de verschillende doelgroepen Praktijk- en contextgericht Verbinding met andere beleidsterreinen binnen de gemeenten Samenwerking met bestaande best-practices Maatwerk Flexibele instroom Dichtbij en lokaal georganiseerd Laagdrempelig en voor iedereen toegankelijk Stevige regie op kwaliteit en efficiency Stevige regie op wederkerigheid en zelfredzaamheid Oog voor (toekomstige) digitalisering van maatschappij Aansluitend: 1) Om in het oerwoud van vraag en aanbod toch de bomen door het bos te kunnen blijven zien, is regionaal inzicht in de vorm van een kennis- en expertisecentrum wenselijk. Gemeenten en haar partners willen daartoe gebruik maken van de expertiserol en het beschikbare instrumentarium van de stichting Lezen & Schrijven en de in oprichting zijnde Taalhuizen in de regio; RPE Noord-Limburg versie definitief Pagina 7 van 10

13 2) Formeel aanbod wordt enkel ingezet indien noodzakelijk voor arbeidsparticipatie en economische zelfredzaamheid. 3) Regionale inkoop van formeel aanbod bij het ROC als dat effectiever en efficiënter is; we verkennen regionale inkoop bij het ROC Gilde Opleidingen met het doel om middelen efficiënt en effectief in te zetten. Daarvoor gelden de volgende criteria: a) Substantiële vraag vanuit meerdere gemeenten in de regio b) Educatie dichtbij de vraag van de burger c) Intake en verwijzing door Taalhuis d) Registratie van effecten van het taalaanbod alsmede terugkoppeling hiervan aan de gemeente e) Optioneel: taaltoets ingevolge de wet TaalEis f) Samenwerking met overige lokale aanbieders 4) Het beschikbare budget is in relatie tot de omvang van de doelgroep en in relatie tot het aantal gemeenten gering. We kiezen er dan ook voor om waar mogelijk mee te liften op bestaande fysieke infrastructuren (incourante uren van scholen, buurthuizen, ander maatschappelijk vastgoed) en het budget vooral in te zetten voor mensen en netwerken. 5) Taalverbetering moet altijd gericht zijn op een concreet maatschappelijk resultaat op het gebied van gezondheid, werk en inkomen, opvoeding, financiële zelfredzaamheid, participatie en integratie. Niveauverhoging op zich is als doel niet afdoende. 6) Vrijblijvendheid waarbij geen aantoonbare resultaten worden nagestreefd en/of behaald, is niet meer mogelijk. Dit vereist ook een beheersmatige benadering bij het maken van afspraken, het nakomen en evalueren daarvan. RPE Noord-Limburg versie definitief Pagina 8 van 10

14 Gemeentelijke samenwerking Financiering en verantwoording De regio Noord-Limburg is een diverse regio. Om recht te doen aan die diversiteit is het ook wenselijk in de budgettering en verantwoording aan die diversiteit recht te doen, door voor elke afzonderlijke gemeente binnen de budgetverantwoordelijkheid van de coördinerende gemeente Venlo een eigen trekkingsrecht vast te stellen. Deze trekkingsrechten worden berekend door per gemeente (P) op basis van het totale budget voor de arbeidsmarktregio (X) de door de rijksoverheid gehanteerde verdeelsleutel (Y) te hanteren. Indien en voor zover de samenwerkende gemeenten besluiten ten behoeve van regionale inzet kosten te maken (Z), worden deze verrekend met het regionale budget voor toepassing van de verdeelsleutel. De budgetteringsformule per gemeente luidt dan ook als volgt: P = (X-Z) / Y Elke gemeente wordt hiermee binnen de verantwoordelijkheid van de coördinerende gemeente zo optimaal mogelijk bevoegd. Omdat bij bevoegdheden altijd verantwoordelijkheden horen, wordt dit trekkingsrecht gekoppeld aan de verantwoordelijkheid van de betreffende gemeente om de ten laste van haar (deel)budget gemaakte kosten pro-actief en voor eigen rekening en risico te verantwoorden bij de coördinerende gemeente (de coördinerende gemeente is richting de rijksoverheid gehouden tot verantwoording van het totale regionale WEB-budget middels de SISA-methodiek) 4 Rekening houdend met reeds eerder overeengekomen aanvullende inkoop bij ROC GildeOpleidingen voor de periode van januari tot en met juli 2016, ziet de verdeling van het WEB-budget onderverdeeld in verplicht ROC en vrij besteedbaar er voor 2016 dan als volgt uit: 2016 Totaal Verplicht ROC (50%) Vrij besteedbaar Gennep Bergen Venray Venlo Horst aan de Maas Peel en Maas Beesel Totaal In deze opzet wordt er van uit gegaan dat de samenwerkende gemeenten elkaar geen kosten voor ten behoeve van elkaar geleverde werkzaamheden in rekening brengen. 4 In de gehanteerde verdeelformule gaan regionaal afgesproken verplichtingen af van het totaal-budget alvorens de gemeentelijke verdeelsleutel wordt toegepast. Dit vanuit de veronderstelling dat op basis van onderlinge solidariteit en binding aan dit programma, de gezamenlijk lasten ook gezamenlijk gedragen worden. Dit voorstel bevat geen (nog) governance-bepalingen over langs welk proces tot gezamenlijke uitgaven/verplichtingen wordt besloten; verschillende governance modellen (bijv. op basis van inwoneraantallen of op basis van budgetaandelen of op basis van aantal laaggeletterden) zijn denkbaar RPE Noord-Limburg versie definitief Pagina 9 van 10

15 Overheveling budget binnen arbeidsmarktregio mogelijk Binnen de in dit RPE overeengekomen budgettaire verdeling, staat het elke gemeente vrij desgewenst onbenut budget over te hevelen naar een andere gemeente uit de arbeidsmarktregio Noord-Limburg. Dit is bijvoorbeeld denkbaar in de situatie van dreigende regionale onderbenutting van het budget, waarbij als de ene gemeente overschot heeft en de andere tekort beide gemeenten elkaar op die manier elkaar (en dus ook de regio) kunnen ondesteunen. Ambtelijke en bestuurlijke kennisdeling De regiogemeenten wisselen ambtelijk ten minste 4 maal per jaar de stand van zaken rondom de doelen en activiteiten uit dit PvE uit. Hiervoor bestaat een regionale werkgroep WEB, die qua samenstelling en werkwijze sterk is gelieerd aan de regionale werkgroep Participatiewet. Doelen van de regionale werkgroep WEB zijn om van elkaars kunde en ervaringen te leren, alsmede het hebben van een netwerk waarin initiatieven tot meer gezamenlijkheid besproken en voorbereid kunnen worden (zoals bijvoorbeeld de mogelijkheid om regionaal bij het ROC in te gaan kopen). Waar nodig en wenselijk, kan de werkgroep WEB onderwerpen agenderen ter bespreking op de bestuurlijke regiotafel (PoHo SD). Jaarverslag De regionale werkgroep WEB stelt jaarlijks een jaarverslag educatie op ten behoeve van de 7 afzonderlijke gemeentebesturen. Het jaarverslag wordt zodanig opgeleverd, dat op basis van het verslag van het jaar T-1 het beleid voor het jaar T+1 tijdig kan worden bijgesteld. Onderdeel van het jaarverslag is de kwantiteit en kwaliteit van de jaarlijkse verantwoording in het kader van SISA RPE Noord-Limburg versie definitief Pagina 10 van 10

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31