Regioplan inzet WEB middelen 2015 Een taalinfrastructuur met regionale partners en geschoolde vrijwilligers.

Transcriptie

1 8 Regioplan inzet WEB middelen 2015 Een taalinfrastructuur met regionale partners en geschoolde vrijwilligers. Datum: 1 december 2014

2 1 Inleiding 1.1 Waarom dit Regioplan? Per 1 januari 2015 wijzigt de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB). Op hoofdlijn: Het educatiebudget blijft een specifieke uitkering, onderdeel van het Participatiebudget, die alleen ingezet mag worden ten behoeve van opleidingen Nederlandse taal en rekenen voor niet-inburgeringsplichtige volwassenen. Hiermee is de keus gemaakt om niet mee te gaan in het sociaal domein. In 2017 wordt er geëvalueerd of per 2018 het educatiebudget alsnog opgaat in het gemeentefonds. Voor de inzet van het educatiebudget worden de volgende doelgroepen genoemd: analfabeten, laaggeletterden en vrijwillige inburgeraars. Het moet daarbij gaan om inwoners uit de gemeente die 18 jaar of ouder zijn. In de jaren 2015 tot en met 2017 zijn de regio s tenminste verplicht per jaar een afnemend percentage (75%-50%-25%) van het educatiebudget nog te besteden bij een ROC. In overleg met het ROC (waar de contactgemeenten in de betreffende regio in het jaar voor 2015 opleidingen educatie inkocht) mag hier van worden afgeweken. Het budget dat niet binnen het percentage van de afbouwregeling (ROC s) wordt besteed moet via aanbesteding of subsidie worden weggezet. De opleidingen waarvoor het educatiebudget ingezet kan worden zijn zowel bij aanbieders die een erkend diploma afgeven (formeel aanbod) als bij aanbieders die geen diploma s afgeven, maar enkel onderwijs bieden (non-formeel aanbod). Het educatiebudget wordt met ingang van 2015 aan de centrumgemeente van de arbeidsmarktregio uitgekeerd. De centrumgemeente moet met de gemeenten in de regio een plan opstellen voor een voldoende en kwalitatief aanbod in de regio. Over de verkregen middelen moet de centrumgemeente verantwoording afleggen via SiSa (specifieke uitkeringen gemeenten). De gevraagde gegevens zullen naar alle waarschijnlijkheid zijn: 1. Het in de regio bestede aandeel van het budget bij ROC s, 2. Het bestede aandeel van het budget aan ander aanbod en 3. Een opgave van eventueel gereserveerd budget voor het volgende kalenderjaar. Door deze veranderingen krijgen gemeenten vanaf 1 januari 2015 meer bestedingsvrijheid bij het samenstellen van een educatieaanbod passend bij de diversiteit van de doelgroep. Het voor 2015 beschikbare educatiebudget wordt verdeeld naar rato van de budgetverdeling van De berekeningswijze vanaf 2016 wordt vastgesteld in een Algemene Maatregel van Bestuur in het voorjaar van Er wordt geleidelijk toegewerkt naar een budgetverdeling op basis van objectieve maatstaven zoals allochtone, laagopgeleide en WWB-gerechtigde volwassenen. Dit plan is opgesteld door de 14 gemeenten in de arbeidsmarktregio IJsselvechtstreek. Dit Regioplan beschrijft hoe we het educatiebudget in 2015 in willen zetten. In de loop van 2015 wordt door de regiogemeenten, Stichting Lezen & Schrijven en de ROC s in de regio een Regioplan voor opgesteld. Deze knip is bewust gemaakt omdat we meer tijd nodig hebben om te inventariseren welke mogelijkheden er zijn om 2/8

3 koppelingen te maken binnen het sociaal domein, van elkaars aanpak te leren, efficiënter in te kopen en de kwaliteit van het aanbod te versterken. 1.2 Feiten Definitie Laaggeletterdheid betekent dat iemand onvoldoende kan lezen, schrijven of rekenen om effectief te kunnen handelen in persoonlijke en maatschappelijke situaties en in situaties van studie en werk. In Nederland zijn 1,3 miljoen mensen tussen 16 en 65 jaar laaggeletterd. Dat staat gelijk aan zeker 1 op de 9 Nederlanders in deze leeftijdscategorie. 43% van de laaggeletterden is werkloos of inactief. 9% van de werkenden is laaggeletterd. In de regio IJssel-Vecht zijn rond de mensen laaggeletterd. Taaltrajecten leveren bij 60% van de deelnemers een betere taalbeheersing op, een verbetering van de arbeidsmarktpositie en van de gezondheid. Het is geen op zichzelf staand probleem. Uit onderzoeken blijkt dat laaggeletterdheid het leven op verschillende levensdomeinen beïnvloedt. Tegelijkertijd blijkt dat investeren in laaggeletterdheid ervoor zorgt dat iemand: 1. De taal beter beheerst. 2. Zich gelukkiger voelt en een betere plek in de samenleving krijgt: hij of zij heeft een betere leef- en familiesituatie en is sociaal actiever. 3. Meer kansen op een (stabiele) baan en een hoger salaris heeft en beter kan functioneren in de huidige baan. 4. Gezonder kan leven, minder snel een ziekenhuisopname of depressie heeft en een langer leven leidt. 5. Sneller kan deelnemen aan een opleiding. 6. Als kind betere ontplooiings- en ontwikkelmogelijkheden heeft. (Maastricht University, Feiten & Cijfers geletterdheid (2013)) 2 Regionale visie op volwasseneneducatie 2.1 Vergroten zelfredzaamheid In de arbeidsmarktregio IJsselvechtstreek bundelen de 14 gemeenten, werkgevers, onderwijsinstellingen en het UWV hun kennis en kunde in het Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid (RPA). Dit heeft een samenwerking opgeleverd die tot doel heeft om te komen tot een gezonde regionale arbeidsmarkt. Het komen tot een inclusieve arbeidsmarkt staat centraal. De regio streeft naar een inclusieve arbeidsmarkt waarin ook mensen met een arbeidsbeperking of kwetsbare positie op de arbeidsmarkt hun talenten en capaciteiten naar vermogen kunnen inzetten. De wijze waarop we dat doen is vastgelegd in een Regionaal Sociaal Akkoord dat op 22 januari 2014 ondertekend is door vertegenwoordigers van gemeenten, werkgevers, werknemers, 3/8

4 onderwijsinstellingen en het UWV. Taal is één van de thema s in het Regionaal Sociaal Akkoord. Taal is basisvoorwaarde om (weer) aan het werkt te gaan of op een andere manier mee te doen. Dat vinden de 14 gemeenten in de regio IJssel-Vecht. Als regio nemen we gezamenlijk deel aan het programma Taal voor het Leven. Hiermee onderschrijven we het belang van de aanpak van laaggeletterdheid waarin verbinding en versterking van bestaande initiatieven en projecten in de stad en regio centraal staat. 2.2 Taal voor het leven Sinds 2012 is de Stichting Lezen & Schrijven bezig het programma Taal voor het leven in zes arbeidsmarktregio s op te zetten. De arbeidsmarktregio IJsselvechtstreek is één van deze regio s. Het regioteam vanuit de Stichting Lezen & Schrijven werkt aan het opzetten van een infrastructuur om meer laaggeletterden te bereiken. De infrastructuur bestaat uit een Klankbordgroep (gemeenten, bibliotheek, formele taalaanbieder(s), welzijnsorganisaties), een promotieteam en een Taalpunt in de bibliotheek. Het Taalpunt is een expertisecentrum geleid door een professional. Er zijn inmiddels 10 Taalpunten operationeel in deze regio. Het Taalpunt heeft een sterke verbinding met partijen in de gemeenten en in de regio die met de doelgroep in aanraking komen. Samen met gemeenten, bedrijven en maatschappelijke organisaties worden er mogelijkheden gegenereerd voor mensen die nu aan de zijlijn staan. Dit vraagt creativiteit, flexibiliteit en maatwerk. In 2014 heeft De Stichting Lezen & Schrijven financieel bijgedragen aan de totstandkoming van de Taalpunten door middel van het verstrekken van twee vliegwielbijdrages : - Voor de bibliotheek voor de fysieke inrichting van de Taalpunten en voor de betaling van de Taalpuntdocenten. - Voor de welzijnsorganisaties of vrijwilligersorganisaties die bereid waren vrijwilligers te beheren en te werven. De Stichting Lezen & Schrijven blijft bijdragen op basis van facilitering in Deze bestaat uit het beschikbaar blijven stellen van lesmaterialen, monitoring, instructies met betrekking tot de Taalmeter, promotie (vindbaarheid en herkenbaarheid) en de inzet van het regioteam Taal voor het leven voor borging kwaliteit en verdere borging van de infrastructuur die rondom Taal is opgezet in onze regio. Taal voor het Leven legt een goede infrastructuur neer, waarmee met minder middelen, meer mensen bereikt kunnen worden. Gebruik van inzet van regionale partners en geschoolde vrijwilligers blijken een goede basis voor de aanpak van laaggeletterdheid. 4/8

5 2.3 Aanpak laaggeletterdheid in het Regionaal Sociaal Akkoord De aanpak van laaggeletterdheid is een onderdeel van ons Regionaal Sociaal Akkoord. Taal biedt mensen de zelfredzaamheid die nodig is om aan het werk te kunnen of op een andere manier mee te kunnen doen. De volgende afspraken met betrekking tot taal zijn vastgelegd in het Regionaal Sociaal Akkoord: 1. Een Taalpunt in elke gemeente waar: - mensen die vragen hebben over het leren of beter leren van de Nederlandse taal terecht kunnen; - vrijwilligers die taalbegeleider willen worden zich kunnen melden; - werkgevers en maatschappelijke organisaties terechtkunnen met hun vragen over bijvoorbeeld taalcursussen voor hun personeel; - lesmateriaal (gedrukt en digitaal) gebundeld en gratis beschikbaar is; - alles wat er in de gemeente gebeurt op het gebied van taal in beeld is en van waaruit de bestaande infrastructuur uitgebreid en versterkt wordt. 2. Inzet van de Taalmeter in alle gemeenten en het UWV. Bij de intake van mensen die een uitkering aanvragen wordt de Taalmeter afgenomen. De Taalmeter is een vragenlijst waarmee in ongeveer 10 minuten kan worden vastgesteld of iemand moeite heeft met lezen en schrijven. 3. Afspraken maken over de regionale inzet van de middelen vanuit de Wet Educatie en beroepsonderwijs (WEB) met als doel: een infrastructuur waarin het informele taalaanbod aansluit bij het formele taalaanbod. Dat betekent dat voor iedereen die (beter) wil leren lezen en schrijven er maatwerk geleverd kan worden. In diverse gesprekken in de regio met gemeenten, ROC s, Stichting Lezen & Schrijven en de bibliotheek Zwolle hebben we de volgende afspraken gemaakt: 4. De inzet van taalprofessionals; ROC docenten dan wel andere bekwame docenten, blijft wenselijk. Er blijft behoefte aan groepsgewijs taalonderwijs. 5. Het groepsgewijs taalonderwijs van de ROC s en het groepsgewijs en individueel taalonderwijs door vanuit het programma Taal voor het Leven (vrijwilligers) biedt een goede basis voor het bieden van maatwerk voor elke cursist. Maatwerk staat voorop: voor de één is een taalcursus bij een ROC het meest passend, voor een ander een opleiding via de werkgever, via een vrijwilliger of een particuliere taalaanbieder. 6. Daarnaast is er behoefte aan flexibele inzet van docenten in de wijk in relatie tot het informele taalonderwijs dat door opgeleide vrijwilligers van Taal voor het leven wordt verzorgd. We streven naar een infrastructuur in de regio die met inzet van minimale middelen in staat is om steeds meer mensen die laaggeletterd zijn te bereiken en te helpen om beter te leren lezen en schrijven. Hierdoor zijn onze burgers ook in staat om (op een hoger niveau) te gaan werken of op een andere manier mee te doen. 5/8

6 3 Inzet WEB-middelen 3.1 Inzet WEB-middelen 2014 Elke gemeente in de regio IJsselvechtstreek heeft in 2014 het WEB-budget besteed aan de inkoop van taal-, reken- en/of computercursussen. Deze zijn ingekocht bij één of meerdere ROC s. Besteding bij de ROC s is verplicht in 2014 (verplichte winkelnering). Er is met name ingezet op taal omdat in onze regio het aanleren van taal wordt gezien als basisvoorwaarde om mensen de zelfredzaamheid te bieden die nodig is om aan het werk te kunnen of op een andere manier mee te kunnen doen (Informatienota voor de raden van de gemeenten in de regio aanpak laaggeletterdheid, december 2013). Het totale WEB-budget (het WEB-budget van alle gemeenten opgeteld) bedraagt in 2014: ,00. Aan het programma Taal voor het leven hebben de gemeenten geen financiële bijdrage geleverd in Voor het uitvoeren en het in samenwerking met de gemeenten en diverse organisaties in de regio borgen van dit programma heeft de Stichting Lezen & Schrijven subsidie ontvangen vanuit het Rijk. Vanuit Taal voor het leven zijn er op dit moment in onze regio 10 Taalpunten functioneel en zijn er 414 geschoolde vrijwilligers en 788 deelnemers. Er zijn 648 Taalmeters afgenomen in de regio; 53% haalt het niveau van eind basisschool niet en is geïndiceerd als laaggeletterd. 3.2 Inzet WEB-middelen 2015 In onderling overleg tussen de 14 gemeenten in de arbeidsmarktregio IJsselvechtstreek zijn de volgende afspraken gemaakt met betrekking tot de besteding van de WEBmiddelen in 2015 (overzicht WEB-middelen zie tabellen op de volgende pagina s): 1. 75% van het regionale WEB-budget ( ,25) wordt besteed bij de ROC s voor de inkoop van taalcursussen. Iedere gemeente sluit hiervoor zelfstandig met de ROC s de contracten voor 2015 af. Hiervoor worden als basis de gemaakte contractafspraken genomen van Nadelen als gevolg van extra of alternatieve inzet van middelen zijn voor rekening van de eigen gemeente. De gemeente Zwolle maakt het 75%-deel WEB over aan de gemeenten in de regio op basis van met de individuele gemeenten daarover afgesloten subsidiebeschikkingen waarin afspraken en voorwaarden zijn vastgelegd % van het regionale WEB-budget, met uitzondering van het 25%-deel van de gemeente Steenwijkerland, wordt besteed aan het borgen van 14 Taalpunten. Dit gebeurt door het inzetten van professionele taalpuntdocenten voor een subsidiebedrag van ,44. Het is mogelijk dat in de ene gemeente een taaldocent (tijdelijk) meer uren maakt dan in een andere gemeente. Dat is afhankelijk van het aantal vrijwilligers en het aantal deelnemers. uit de praktijk blijkt dat 8 uur inzet per week als basis nodig is. Centraal staat onze gezamenlijke regionale doelstelling: 14 Taalpunten als onderdeel van onze regionale taalinfrastructuur waarmee we steeds meer mensen die laaggeletterd zijn bereiken en helpen om beter te leren lezen en schrijven. Het 25% WEB-deel van de gemeente Steenwijkerland ( ,50) wordt gereserveerd voor de gemeente Steenwijkerland. In deze gemeente is er een 6/8

7 taalpuntdocent vanuit het basisonderwijs aangesteld die vanuit andere gelden wordt bekostigd. Voor de besteding van deze middelen moet een projectplan worden ingediend bij de gemeente Zwolle. Besteding van deze middelen moet vanzelfsprekend voldoen aan de voorwaarden die de WEB stelt. Als dat het geval is stelt de gemeente Zwolle een subsidiebeschikking op voor de gemeente Steenwijkerland waarin afspraken ten aanzien van de verantwoording worden vastgelegd. De opzet van 4 Taalpunten in Meppel, Westerveld, Heerde en Hattem wordt bekostigd uit een vliegwielbijdrage vanuit de Stichting Lezen & Schrijven. Centrumgemeente Zwolle is namens de regiogemeenten opdrachtgever en Stichting Lezen & Schrijven opdrachtnemer. De gemeente Zwolle stelt een subsidieovereenkomst met de Stichting Lezen & Schrijven op. Deze subsidieovereenkomst wordt mede gebaseerd op het door de Stichting Lezen & Schrijven nog nader op te stellen uitvoeringsplan Gestreefd wordt naar in totaal 894 vrijwilligers en 1370 deelnemers in de regio in In de subsidieovereenkomst worden de te leveren prestaties opgenomen, afspraken over het voldoen aan de in de WEB gestelde voorwaarden en afspraken over een eventuele financiële verrekening bij het niet nakomen van verplichtingen door de Stichting Lezen & Schrijven. 3. Het restbedrag van ,81 reserveren we voor onvoorziene zaken of nemen we mee naar volgend jaar. Een overzicht van het budget WEB 2015 voor de arbeidsmarktregio IJsselvechtstreek: Gemeente: 100% 75% 25% Dalfsen , , ,50 Hardenberg , , ,50 Hattem , , ,75 Heerde , , ,75 Kampen , , ,00 Meppel , , ,75 Oldebroek , , ,75 Ommen , , ,25 Raalte , , ,75 Staphorst , , ,25 Steenwijkerland , , ,50 Westerveld , , ,50 Zwartewaterland , , ,75 Zwolle , , ,75 Totaal , , ,75 7/8

8 Een overzicht van de inzet van het 25% deel van het WEB-budget: 25% WEB-budget ,75 Gemeente Steenwijkerland ,50 Inzet professionele taalpuntdocenten ,44* Groei, reiskosten, ziekte, vervanging ,00 Resterende WEB-middelen ,81 * - (12 x 8 uur per week) + (1x 36 uur per week) = 132 uur per week uur per week x 52 weken x 30,46 (uitgaande van bruto maandsalaris 4.400,00 + 8%) = ,44 4 Ontwikkelagenda: Regioplan Het streven van de regiogemeenten in de arbeidsmarktregio IJsselvechtstreek is om educatie goed te verbinden met de ontwikkelingen binnen het sociaal domein. We zien het als onze opdracht om, samen met onze partners in onze regio en Stichting Lezen & Schrijven, steeds meer mensen te bereiken die laaggeletterd zijn en deze mensen een taalcursus op maat te bieden waardoor ze beter in staat zijn om te mee te doen in de samenleving en meer mogelijkheden hebben om werk te vinden of te behouden. De periode januari tot mei 2015 benutten we om: - Te inventariseren welke inhoudelijke en financiële mogelijkheden er zijn om koppelingen te maken binnen het sociaal domein op diverse terreinen: (jeugd)zorg, voor- en vroegschoolse educatie, voorkomen schoolverlaten, welzijn, cultuur, maatschappelijke participatie, werk en inkomen, sociale wijkteams. - De doelgroep nader te specificeren. Wie bereiken we? Wie bieden we welke ondersteuning? wat levert het op? Sluit ons aanbod vanuit educatie aan bij de vraag? Is er naast inzet op taal ook inzet op rekenen nodig? - Te bepalen op welke wijze we de kwaliteit van het aanbod van taalpartners kunnen garanderen. - Te inventariseren waar er (goedkope) lesruimtes beschikbaar zijn (ook in de wijken). - Van elkaars aanpak te leren. - Efficiënter in te kopen en de kwaliteit van het aanbod te versterken. De uitkomsten hiervan leggen we vast in ons Regioplan De planning is om dit plan in het RPA en in de colleges en raden van de regiogemeenten in mei 2015 vast te laten stellen. 8/8