Armoedeopgave Nieuwe handelingsperspectieven

Transcriptie

1 Armoedeopgave Nieuwe handelingsperspectieven 1 april 2016

2 Programma Armoedeopgave PAGINA 2

3 Verhalen uit de stad Systeemwereld vs Leefwereld Veel regelingen, veel formulieren, veel eisend Stress, korte termijn denken, verkeerde keuzes Handhaving, straffen i.p.v. belonen PAGINA 3

4 Visie Preventie en maatwerk Mensen z.s.m. uit de armoede Toewerken naar bestaansminimum en zelfredzaamheid Basis op orde voor mensen die dit zelf (tijdelijk) niet kunnen. PAGINA 4

5 Strategie Eerder signaleren Ervaringsdeskundigen, laagdrempelige integrale toegang, ketenpartners en schuldeisers Minder regels, minder potjes, ruimte voor de professional Budget maatwerkondersteuning Nieuwe handelingsperspectieven Schulddienstverlening niet alleen concentreren op schulden regelen, maar ook stabiliseren en preventie. Mogelijkheden schulden oplossen vergroten: Project Complex PAGINA 5

6 Financiën zijn complex PAGINA 6

7 Voor wie is het complex? PAGINA 7

8 Wat maakt het minder complex? PAGINA

9 Project Complex Data analyse van vaste lasten partners: Zorgverzekering Energieleverancier Woningcorporaties Gemeentelijke belastingen Telefoonaanbieder Waterschapsbelasting Waterbedrijf Onderzoek naar het Tipping Point: wanneer schieten relatief beheersbare schulden door naar problematische schulden? Moment tot interventie. Naar gezinnen binnen een Complex (flat / buurt) PAGINA 9

10 Complex: wat weten we? Top 10 schuldeisers wordt mede aangevoerd door vaste-lastenpartners Schulden bij verschillende partners ontstaan relatief vroeg in de schuldencarrière Meestal loopt het patroon als volgt: zorgverzekering wordt als eerste vaste last niet meer betaald, daarna volgt de energierekening en dan pas de huur Pas na 2,4 jaar melden mensen zich bij de gemeentelijke Schulddienstverlening Voor ongeveer 1/3 van de groep is dan geen regeling te treffen Van alle mensen die zich melden bij de Schulddienstverlening, lukt het ongeveer 25% om in een schuldenregeling te komen De WSNP levert schuldeisers gemiddeld 10,3% van de nominale schuld op PAGINA 10

11 Complex: wat weten we niet? Hoe de schuldencarrière van mensen precies verloopt Hoe de schulden in termen van betalingsachterstand en omvang van de vaste-lasten-partners zich ten opzichte van elkaar verhouden Wat de (oninbare) kosten zijn van alle incassoregelingen die apart worden opgestart Wat de gemiddelde opbrengst is van de incassotrajecten van de partners Wanneer overzien mensen de verschillende incassotrajecten niet meer, en komen ze in een negatieve spiraal terecht Welke gemiddelde (maatschappelijke) kosten worden gemaakt door het ontstaan cq. langer aanhouden van betalingsachterstanden PAGINA 11

12 Complex: Goede bedoelingen! Er wordt overal vroeg gesignaleerd en actie ondernomen Er is en wordt veel nagedacht en gewerkt aan slimmere en betere oplossingen Bedrijven gaan erop af, gaan het gesprek aan. Woningcorporaties hebben convenant met gemeente en sociale wijkteams BKR ontwikkelt een gemeenschappelijk signaleringssysteem Veel initiatieven ondersteunt door bedrijven: week van het geld, trainingen, budgetbeheer PAGINA 12

13 Complex: Wie betaal ik het eerst? PAGINA 13

14 Nieuwe handelingsperspectieven PAGINA 14

15 Waarom is dat voordelig? PAGINA 15

16 Omgekeerd Minnelijke Regeling Het moment waarop (vaak via de gemeente) een minnelijk voorstel gedaan wordt is pas het eerste moment waarop schuldeisers overwegen om een deel van de schulden af te schrijven. Maar wat als we dat moment eerder in een schuldentraject kunnen afdwingen? Stel we helpen 100 mensen al na 1,5 jaar met schuld. Dat is de helft van de schuld die deze mensen vermoedelijk gaan opbouwen als ze niet geholpen worden. Dan komen ze vermoedelijk na 2,4 jaar met schuld bij de gemeente. Of althans we gaan er van uit dat 50% van deze groep verder gaat afglijden, en de andere 50% zich met veel moeite na een paar jaar volledig van z n achterstanden weet te verlossen. PAGINA 16

17 Waarom is dat voordelig? Optie 1: we doen niks en wachten totdat mensen zichzelf bij de gemeente melden. In dat geval brengt dit kort door de bocht de volgende kosten voor schuldeisers mee. Schuldeisers krijgen terug: Voor vijftig mensen: 50x 12,5%( )= Voor vijftig mensen: 50x 100%( )= (inclusief kosten om vorderingen terug te krijgen) Totaal kom er terug van een schuld die opgelopen is tot Daarnaast moeten schuldeisers collectief afboeken. Deze rekenexercitie houd bijvoorbeeld geen rekening met invorderingskosten en evt. rentederving PAGINA 17

18 Waarom is dat voordelig? Optie 2: we gaan omgekeerd minnelijk regelen We gaan bij 100 mensen de schuldeisers vroegtijdig een aanbod doen. We gaan er vanuit dat over de hele groep hierdoor 50% van de betaling achterstand terug komt. Bij 50% voorkomt dit erger waardoor de schuld (50%) blijft en niet door naar groeit. Voor 50% was dit aanbod te vroeg of niet nodig geweest. Schuldeisers krijgen terug: 100 x 50% (10.000)= Totaal komt er terug van een schuld van Daarnaast moeten schuldeisers collectief afboeken. PAGINA 18

19 Complex: Casuïstiek Ervaringen uit gesprekken met inwoners en professionals 1. Motivatie is toegangseis tot schulddienstverlening. In Complex wegnemen van belemmeringen. 2. Sociaal wijkteams als spin in het web tussen leefwereld en systeemwereld: professionele problemen PAGINA 19

20 Professionele problemen / Dilemma s 1. Toegang tot schulddienstverlening: verlenen of bewaken? 2. Don t take no for an answer mentaliteit, wantrouwen in het systeem, te lang doorgaan 3. De map moet op orde zijn vs oplopende schulden 4. Hulplijn backoffice geregeld, maar weet de professional de juiste vraag te stellen? Weten wat je niet weet? 5. Wat doe je met de mensen die niet goed genoeg zijn voor schulddienstverlening? Pappen en nathouden? 6. Wat doe je bij mensen waarbij je het vermoeden hebt dat ze het niet begrepen hebben? Ze zeggen ja, maar 7. Zelfredzaamheid wordt behandeld als statisch begrip (je bent wel/niet zelfredzaam genoeg) vs zelfredzaamheid als dynamisch begrip (tijdelijk niet zelfredzaam). PAGINA 20

21 Vervolg 1. Onderzoeken Tipping Point 2. Testen nieuwe handelingsperspectieven 3. Opleidingsprogramma Sociaal Wijkteams 4. Actieprogramma Schulddienstverlening PAGINA 21