Betere aanpak schulden

Transcriptie

1 Betere schulden aanpak Tijdig in-zicht In de praktijk blijkt dat generalisten de ruimte voor maatwerk niet altijd optimaal benutten, kloppen gemiddeld pas na 3 jaar aan bij de gemeente als ze schulden hebben. Vaak is de schuld dan al flink opgelopen. Wanneer inwoners eerder hulp zoeken of wanneer ze eerder in beeld zijn, kan erger worden voorkomen. Daarom willen we samen met vastelastenpartners (zorgverzekeraars, woningcorporaties, energieleveranciers etc.) inwoners met betalingsachterstanden eerder ondersteuning aanbieden. Hiervoor leveren de vastelastenpartners gegevens over betalingsachterstanden aan bij BKR. BKR stuurt de gemeente een lijst met inwoners die op 2 of meer onderdelen achterstanden hebben. Deze inwoners worden samen met de meewerkende partners benaderd om ondersteuning te krijgen op het onderdeel financiën om op deze wijze verdere escalatie te voorkomen*. Projectleider: Marianne Kuijpers (marianne.kuijpers@eindhoven.nl) worden eerder geholpen bij financiële problemen. Hierdoor vindt er minder escalatie plaats, waardoor de kosten van schulddienstverlening afnemen. Eindhovenaren met betalingsachterstanden worden vroegtijdig gesignaleerd en ondersteund, zodat erger wordt voorkomen. Hiervoor werken de partners nauw samen, waarbij we uiteraard de privacy regels respecteren. De financiële situatie van inwoners escaleert niet verder. Dit houdt in dat enerzijds niet meer schulden bijkomen en anderzijds bestaande schulden aangepakt worden en de financiële situatie gestabiliseerd wordt. 1. Vroegsignalerling op orde: Vaste lastenpartners leveren structureel lijsten aan bij BKR. BKR als intermediair. 2. Convenant en werkafspraken met vastelastenpartners en BKR om ondersteuning te kunnen bieden. 3. Financiële situatie van de deelnemers stabiliseren. Betere aanpak schulden Er zijn minimaal 5 en maximaal 10 deelnemers aan het experiment vroegsignalering met BKR. De deelnemers hebben 2 achterstanden bij 1 of 2 partners over 2 maanden tijd lopen. * Afhankelijkheid Momenteel wordt dit experiment opgezet, maar kan het wellicht langer duren dan gepland, doordat we afhankelijk zijn van de samenwerking met de landelijke partners. September December Uitwerken samenwerking met partners Convenanten getekend met partners en BKR Starten met experiment Eindevaluatie De samenwerking vindt plaats meet vastelastenpartners (zorgverzekeraars, woningcorporaties, energiemaatschappijen, etc.) en BKR. Door middel van het sluiten van een convenant tussen de partijen, wordt de samenwerking geformaliseerd en geborgd. Januari April/mei

2 Naast op het experiment Leertuin Inc Stad in Stratum, werkt Eindhoven mee aan landelijke experimenten. Op het gebied van betere aanpak schulden: Betere aanpak schulden 1. fikks-app 2. CJIB-pilot FiKks De fikks-app helpt inwoners te bepalen welke schulden het eerst moeten worden afgelost om escalatie van schulden te voorkomen. De app matcht een inwoner aan een buddy. Samen brengen ze de financiële situatie in kaart, prioriteren, en kijken hoe ze kosten kunnen verlagen en inkomsten kunnen verhogen. De fikks app is ontwikkeld door ADG dienstengroep in samenwerking met Tamara Madern (Lector Schulden Hogeschool Utrecht). Op dit moment wordt de app in Eindhoven en Den Haag getest. 1. Het matchen van schuldenaar met een buddy, al dan niet anoniem voor de schuldenaar. 2. Het gezamenlijk opstellen van het schuldendossier, op een eenvoudige en overzichtelijke manier. 3. Het online organiseren van kostenverlagende en inkomensverhogende maatregelen Het gewenste effect is dat via de app inwoners laagdrempelig en desgewenst anoniem ondersteuning krijgen bij financiële problemen. CJIB die boetes bij het CJIB wel willen, maar niet kunnen betalen, worden geselecteerd voor dit experiment. Verhogingen op het initiële boetebedrag worden ongedaan gemaakt in ruil voor het uitvoeren van een maatschappelijke taak. Hierdoor wordt de kans om de boete daadwerkelijk af te kunnen lossen, verhoogd. met verhogingen op verkeersboetes perspectief bieden. De inwoner is verlost van de verhogingen op het boetebedrag en heeft een betalingsregeling getroffen voor de initiële boete, wat er voor zorgt dat hij/zij eerder het boetebedrag heeft afgelost.

3 beschermingsbewind Budgetbeheer XL Wanneer inwoners (problematische) schulden hebben, zien we vaak dat beschermingsbewind wordt ingezet. Dit is het zwaarst mogelijke instrument bij financiële problemen, dat duur is. Bovendien is het de vraag of de inwoner hiermee de best passende financiële ondersteuning heeft. Om dit beter te doen, zetten we in op: samenwerking met de rechtbank die er op gericht is om inwoners die zich bij de rechtbank melden voor bewindvoering eerst door te verwijzen naar de ondersteuning die de gemeente kan bieden. De gemeente neemt zo snel mogelijk contact op met de inwoner om het aanbod van de gemeente te kunnen bespreken. introductie van Budgetbeheer XL (BBR XL): regulier budgetbeheer, maar nu inclusief budgetcoaching om de zelfredzaamheid te vergroten. Projectleider: Marianne Kuijpers Het toekomstbeeld is dat BBR XL beschikbaar is voor inwoners uit hele stad. met de rechtbank wordt gecontinueerd. 1. De inwoner krijgt de mogelijkheid om een lichtere vorm van financiële ondersteuning te kiezen. 2. De zelfredzaamheid van de inwoner wordt gestimuleerd door de begeleiding via budgetcoaching. 1. Een verschuiving van aanmeldingen voor bewindvoering naar aanmeldingen voor budgetbeheer. Hierdoor dalen de kosten van bewindvoering. 2. BBR XL is een volwassen instrument dat inwoners beter helpt en minder kost 3. de rechtbank is overtuigd van de effectiviteit van Budgetbeheer XL en verwijst hiernaar ten koste van de inzet van bewindvoering 1. Er zijn afspraken gemaakt met de rechtbank om in het kader van dit experiment minder bewindvoering toe te wijzen 2. Budgetbeheer XL is opgezet en getest bij min. 5 casussen 3. Gekoppeld aan Budgetbeheer XL komt er een info-/adviespunt voor inwoners met vragen op het gebied van financiën in Stratum Beschermingsbewind September Oktober Start pilot rechtbank Oktober Start BBR XL November Start Informatie- en adviespunt 1 e kwartaal Eindevaluatie en lering trekken Er wordt zowel bij de rechtbank als BBR XL gestart met 5 casussen in Stratum (hier kan een overlap in zitten.) De rechtbank levert casussen aan, terwijl de selectie bij BBR XL via generalist i.s.m. budgetbeheer verloopt (of door een aanbieder in de 2e lijn als Lunetzorg of Neos). Er wordt samengewerkt met: 1. De rechtbank (regelmatig overleg over invulling en voortgang pilot). 2. Generalisten (voor selectie casussen.) 3. Afdeling budgetbeheer voor uitvoering en communicatie richting 2 e lijnspartners (bijvoorbeeld Lunetzorg of Neos).

4 competentie- en kennisontwikkeling Krachtvoer In de praktijk blijkt dat generalisten de ruimte voor maatwerk niet altijd optimaal benutten, doordat kennis en competenties soms tekort schieten. Om ervoor te zorgen dat inwoners op basis van maatwerk zo passend mogelijk ondersteund worden, investeren we hierop. We voeren enquêtes uit onder de generalisten om in beeld te krijgen waar de behoefte ligt. Daarnaast analyseren we de manier waarop bestaande casussen zijn aangepakt om daar de leerpunten uit te halen. In experimentvorm gaan de generalisten in de praktijk aan de slag om bij 5 complexe casussen de ruimte nemen en de geleerde kennis direct toe te passen (open casussen). Projectleider: Joost van Kampen (joostvankampen@wijeindhoven.nl) Het ideaalbeeld voor de toekomst is dat elke inwoner met een hulpvraag wordt geholpen met een op maat gerichte aanpak waarbij de systeemwereld geen belemmering is voor een passende uitvoering. De generalist zorgt ervoor dat de inwoner vooruit kan en passende ondersteuning krijgt. Het kennisniveau en de competenties van generalisten doorontwikkelen, zodat inwoners zo optimaal mogelijk ondersteund kunnen worden. 1. Inzicht krijgen in de verbeterpunten in kennis en competenties bij generalisten via enquête en bespreken afgeronde casussen. 2. De ruimte nemen en nieuwe kennis toepassen bij 5 complexe casussen (open casussen) Competentie- en kennisontwikkeling 1. Er worden 5 gesloten casussen geëvalueerd waaruit naar voren komt op welke aspecten kennis en competenties verbeterd moeten worden. Om dit op groter schaal te toetsen, worden enquêtes onder de generalisten uitgevoerd in Stratum. 2. De opgedane kennis wordt in de praktijk toegepast bij 5 open casussen. Op basis van de ondersteuningsvraag van de inwoner, wordt een beroep op de betrokken ketenpartners gedaan. Voorbeelden van ketenpartners zijn: woningcorporaties, zorgverzekeraars, belastingdienst, huisarts, aanbieders. September Evalueren van gesloten casussen en enquêtes uitvoeren Data verzamelen, analyseren en evalueren Geleerde kennis uitvoeren in open casussen Eindevaluatie en lering trekken Casussen De casussen worden geselecteerd op basis van minimaal 3 probleemgebieden en betrokkenheid van maatschappelijke ketenpartners naast de gemeente. Oktober November Januari

5 Om de generalisten goed uit te rusten zodat ze optimaal maatwerk kunnen bieden, doen enkele generalisten mee aan een landelijke pilot. Dit is een opleiding van de Topklas van de School voor Publieke Waarden. Competentie- en kennisontwikkeling Daarnaast doen we mee aan een landelijke pilot met een app: ffect Opleiding via Topklas Maatwerk Opleiding In de Topklas Maatwerk leidt de School voor Publieke Waarden professionals op die niet alleen zijn toegerust om voor een ingewikkelde casus een juiste oplossing te vinden, maar die ook regie kunnen voeren, visie hebben en durven te denken in mogelijkheden die er nu nog niet zijn. Het doel van de Topklas Maatwerk is om professionals mede-eigenaar te maken van de transformatie in het sociale domein. Gedreven generalisten die beter in staat zijn hun rol te vervullen. De opgedane kennis en competenties wordt doorgegeven aan collega s ffect: app voor optimale ondersteuning App voor optimale ondersteuning Er is een prototype gemaakt van een app ( ffect) die generalisten ondersteunt bij het maken van effectieve ondersteuningsplannen voor inwoners. De app biedt o.a. de mogelijkheid voor: plannen maken en effecten tonen plannen delen met collega s en advies vragen, ervaringen delen plannen met elkaar vergelijken plan kiezen voor uitvoering De generalisten in Eindhoven gaan dit prototype in de praktijk testen. Generalisten leren effectievere ondersteuningsplannen voor inwoners te maken. Generalisten leren om te denken in termen van scenario s, inclusief kostenbewustzijn. Generalisten wisselen kennis uit, stellen inhoud en kwaliteit voorop in het maken van gedegen, effectieve ondersteuningsplannen en zijn kostenbewust.

6 18- en 18+ Het Toekomstplan We zien dat een groep kwetsbare jongeren het bij de overgang naar 18 jaar vaak extra lastig heeft, omdat hun verantwoordelijkheden, rechten en plichten dan anders worden. Het is belangrijk dat jongeren zelf de regie hebben over hun toekomst en dat systemen daarin niet belemmerend werken. Met deze jongeren wordt daarom een Toekomstplan opgesteld, waardoor ook zij kunnen werken aan een positief toekomstperspectief. Het Toekomstplan zet de jongere in eigen regie en maakt zijn/haar doelen zichtbaar. Door kleinschalig en concreet aan de slag te gaan, wordt ruimte gecreëerd om samen met het netwerk te zoeken naar maatwerk voor deze jongeren. Projectleider: Manon Cooijmans Het ideaalbeeld is dat dit experiment stadsbreed wordt uitgerold, zodat jongeren waar nodig ondersteund kunnen worden en klaar zijn voor de overgang naar 18 jaar. Resultaten jongeren De overgang naar 18 jaar verloopt soepeler en er ontstaan minder problemen op het gebied van o.a. huisvesting, financiën, school/werk. 1. De jongeren die deelnemen aan het experiment in Stratum, hebben een eigen toekomstplan met doelen 2. De stakeholders worden uitgedaagd om maatwerk te leveren en randvoorwaarden te creëren voor het behalen van deze doelen Het experiment start met 5 jongeren die in contact zijn met Stichting WIJeindhoven en wordt later uitgebreid naar ongeveer 10 casussen. Criteria: Leeftijd tussen 17 / 17,5 jaar. Woonachtig in Stratum /18+ Ber3 September Start opstellen Toekomstplan Oktober Tussenevaluatie Derde bijeenkomst van het Starten met experiment maatschappelijk netwerk November Opzet eindevaluatie en lering trekken 1 e kwartaal Eindevaluatie en lering trekken Decem Jongeren komen in de actiestand door zelf na te denken over hun eigen toekomstwensen. Ze hebben zicht op wat hen te wachten staat wanneer ze 18 worden en kunnen werken aan een goed toekomstperspectief. Meting met zelfredzaamheidmatrix De generalist van Stichting WIJeindhoven faciliteert de jongeren bij het opstellen van een persoonlijk plan (met input van jongerenwerkers); het Toekomstplan. Generalisten maken gebruik van ervaringen van jongerenwerkers (Sociale Investerings- Maatschappij (SIM). Naast het opstellen van Toekomstplannen, wordt aandacht besteed aan het opzetten van een netwerk om alle betrokken instanties (o.a. zorginstellingen, sociale basis, onderwijs) betrokken te houden en vervolgens als netwerk door te ontwikkelen, zodat zij samen bij kunnen dragen aan maatwerk voor deze jongeren. Netbijeenkomst per kwartaal: 4 juli 2017, 3 oktober 2017 en december 2017

7 participatie Stratum werkt! Stratum Werkt! is een platform in de wijk waar mensen samenkomen die willen participeren en die daarbij een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Talenten staan centraal. Uitgangspunt is dat inspiratie en goed advies komend vanuit het eigen netwerk beter beklijven, dan wanneer deze door een hulpverlener/ondersteuner gegeven worden. De deelnemers werken in teamverband aan hun persoonlijke ontwikkeling. Met hulp van elkaar, eigen netwerk en coaches (in de vorm ondernemers en professionals uit de wijk) (her)ontdekken zij hun energie en maken zij een passend plan. Door te kiezen voor een teamaanpak in de sociale basis en met behulp van samenkracht hopen we dat bij de deelnemers die positieve energie getriggerd wordt die hen weer in beweging zal brengen. Projectleider: Erna Verkuijlen De stip op de horizon: duurzame, zelfredzame en zelfsturende communities, die zichzelf doorontwikkelen met als doel om inwoners weer te laten participeren. Deze communities zijn diep geworteld in de sociale basis en actief zowel in de reële als in de virtuele wereld. krijgen toekomstperspectief en participeren doordat de intrinsieke energie is getriggerd. 1. Zelfredzame, zelfsturende en duurzame gemeenschap in de sociale basis. 2. Vliegwieleffect doordat inwoners en coaches vanuit hun eigen netwerk nieuwe aanwas genereren. 3. Doorlopend ontwikkelingstraject dat door de sociale basis wordt vormgegeven, gedragen en uitgevoerd. Aantal deelnemers per editie: inwoners, coaches. 1. De looptijd van één editie is 12 weken: de eerste zes weken wekelijkse sessies. de laatste zes weken vinden 2 sessies plaats. 2. Aan het einde van een editie zorgen deelnemers voor nieuwe aanwas voor de volgende editie. 1. Vormen van een goede startgroep uit de wijk Stratum (inwoners en coaches). 2. Ontwikkelen en uitrollen van een goed programma met elkaar versterkende componenten waarbij maatwerk het uitgangspunt is. 3. Het realiseren van een sterke en toekomstbestendige cohesie binnen de groep (samenkracht). 4. Nieuwe aanwas voor de volgende editie komt vanuit de bestaande deelnemersgroep. Participatie September Ontwikkelen programma en communicatiemateriaal, werven inwoners en coaches Oktober Deelnemers geworven - start programma November Uitvoering programma December Uitvoering programma 1 e kwartaal Eindevaluatie en lering Concrete producten: Uitgewerkt en uitgevoerd programma en ontwikkeltraject, plan van aanpak per inwoner, basis voor een duurzame community. Bij het ontwikkelen, uitwerken en implementeren van Stratum Werkt! zijn actief betrokken: inwoners Stratum, generalisten WIJeindhoven Stratum & specialisten gemeente Eindhoven, professionals & ondernemers Stratum, een social designer en facilitators.