Vernieuwing armoedeaanpak stand van zaken 11 maart 2016

Transcriptie

1 Vernieuwing armoedeaanpak stand van zaken 11 maart 2016 Hierbij een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen binnen de vernieuwing armoedeaanpak. Preventie en vroegsignalering Pilot levensgebeurtenissen Werk en Inkomen start in april met de pilot om te onderzoeken wat het effect is als mensen die te maken hebben met een levensgebeurtenis in een vroeg stadium geholpen worden. De pilot loopt van april tot en met juni. Het aanbod is tweeledig: preventie ondersteuning en aanvullend een grip budget Preventieve ondersteuning: In de maanden april, mei en juni worden mensen actief doorverwezen naar U-Centraal voor een workshop. Hier worden mensen ondersteunt bij de financiële veranderingen waar iemand bij een scheiding of ontslag mee te maken krijgt. Indien wenselijk kunnen mensen daarna gebruik maken van vervolg aanbod (individueel of in groepsverband). Daarnaast kan tijdens de pilot het grip budget worden aangevraagd bij Werk en Inkomen. Dit is een bedrag van 400,- als steuntje in de rug om noodzakelijke kosten op te kunnen vangen. Om dit uit te kunnen voeren wordt in maart een aanpassing van de richtlijn bijzondere bijstand voorgelegd aan het college. Pilot vroegsignalering van schulden We zijn de pilot aan het vormgeven samen met de Utrechtse woningbouwcorporaties, zorgverzekeraar Zilveren Kruis, Eneco en de Buurtteams. Schulden zullen in een vroeg stadium (2 mnd) worden gemeld. BKR kijkt welke huishoudens het meeste risico lopen om in de schulden te komen. De buurtteams gaan er vervolgens op af. We starten de pilot in 2 wijken, deze moeten nog worden gekozen. Alle partijen willen meedoen en binnenkort is er een bijeenkomst om samen te bepalen hoe we de pilot vorm gaan geven. We hopen rond de zomer met de pilot te starten. Inzet kinderen/jeugd Week van het geld: maart (opening Koningin Maxima op basisschool Vleuten, mini-expositie in Stadskantoor, gastlessen op MBO) Met de samenwerkingspartijen en jongeren werken we aan een plan voor Jeugd in Armoede. Een eerste verkenning is gedaan (uitgewerkt in een infographic) en de komende tijd werken we aan een uitdieping daarvan. Op 21 maart staat er een sessie met mensen uit de werkgroep Jongeren en Schuld om het hierover te hebben. Aanpak schulden Samenwerking met de buurtteams In de afgelopen weken heeft een werkgroep met vertegenwoordigers van de buurtteamorganisatie Sociaal, de buurtteamorganisatie Jeugd en Gezin, U Centraal, Werk en Inkomen (beleid en uitvoering) en Maatschappelijke Ontwikkeling een gezamenlijk werkproces ontwikkeld. Bespreekpunten hierbij waren de toegang tot schulddienstverlening en het creëren van nabijheid van specialistische kennis van Werk en Inkomen bij de buurtteams. Begin april is het implementatieplan gereed, waarbij 1 juni 2016 wordt

2 Inzet vrijwilligers Proeftuin waarborgen bestaansminimum Terugdringen instroom en kosten Beschermingsbewind Voorstel over inzet 1 miljoen gericht op aanpak schulden gemarkeerd als beoogde ingangsdatum voor het vernieuwde werkproces. De subsidie aan Schuldhulpmaatje is verhoogd van 13000,- in 2015 naar ,- in In deze proeftuin zijn we samen met de andere G4 steden met de belastingdienst en het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) in gesprek. Het heeft tot doel om per gemeente op lokaal niveau afspraken te maken rond knelpunten bij burgers, bv rond beslagvrije voet en oplopende incassokosten. Op 25 januari heeft de eerste lokale proeftuinbijeenkomst plaatsgevonden op het Stadskantoor. Er is een zgn. klantreis gemaakt bij een casus waarbij het bestaansminimum niet werd gehanteerd om inzicht te geven in waar het mis gaat. De volgende bijeenkomst is 12 april. Alle betrokken partijen zijn aan boord: de buurtteams, U-Centraal, Stadsgeldbeheer, de belastingdienst, CJIB en de gemeente. De kosten van beschermingsbewind binnen de bijzondere bijstand zijn fors toegenomen in de afgelopen jaren. Van euro in 2010 tot meer dan 3 miljoen in 2015 (ruim 50% van het bijzondere bijstandsbudget). We zijn bezig met het uitwerken van een plan om de instroom richting beschermingsbewind te beperken en de uitstroom te stimuleren. Dit willen we onder andere doen door een nieuwe voorziening te creëren. Een vorm van langdurig budgetbeheer met coaching er aan gekoppeld. Deze voorziening is bedoeld voor mensen die op den duur zelfredzaam kunnen zijn. Door middel van budgetondersteuning en coaching hopen wij dat deze groep op den duur zelf de regie kan pakken op hun financiën. Op dit moment krijgen 2200 inwoners de eigen bijdrage vergoed via de Bijzondere Bijstand. Deze groep wordt heronderzocht en we hopen dat 30% in kan stromen in de nieuwe voorziening en op den duur zelfredzaam wordt. De pilot start voor de zomer. Bij de programmabegroting heeft de raad in 2016 en in 2017 extra beschikbaar gesteld voor schulddienstverlening Na een analyse van de gehele aanpak op schulden, van preventie tot nazorg, zijn er een paar onderwerpen uitgekomen waarop extra inzet noodzakelijk lijkt. Die zijn we nu verder aan het verkennen: jongeren, vroegsignalering van schulden en doorstroom maatschappelijke opvang. Hierbij worden diverse partijen in de stad betrokken bij de uitwerking er van. Zoals: BT s, U2BHeard, Tussenvoorziening, U- Centraal etc. Eind april gaat het voorstel naar de raad. U-pas U-pas Kindpakket Per 1 juli 2016 introduceren wij het U-Pas Kindpakket. Het bedrag dat een kind hieraan mag besteden is verdeeld over enkele categorieën: 0-4 jaar: 150 per jaar 4 jaar tot en met groep 8 basisschool: 275 per jaar start (eerste klas) voortgezet onderwijs: 575 per jaar overig voortgezet onderwijs tot en met 17 jaar: 325 per jaar Dit mogen kinderen besteden aan structurele sport en culturele

3 activiteiten, schoolactiviteiten of een fiets. Wanneer je voor het eerst naar de eerste klas voortgezet onderwijs gaat mag je het budget ook besteden aan de aanschaf van een computer, laptop of tablet. De bestaande regelingen School xtra en Compu4School gaan op in dit budget. Per 1 juli 2017 worden schoolspullen toegevoegd aan het U-Pas Kindpakket. De komende maanden gaan we de stad over het U-Pas Kindpakket informeren. OV project Aanbesteding U-pas We kijken op dit moment kritisch naar de vorm van het OV project. Het voorstel wat er nu ligt vinden we nog niet geschikt (met name door de te hoge prijs). Met Qbuzz verkennen we deze maand andere opties. Eind maart leggen we deze voor aan de wethouder en hopen we jullie verder te kunnen informeren. Het contract met de huidige aanbieder AMC loopt op 30 juni 2017 af. Komende zomer starten we met de aanbesteding. In de maanden daarvoor zullen we brainstormsessies houden om informatie vanuit de stad te verzamelen over de U-Pas. Deze informatie nemen we dan mee in de aanbesteding. Het streven is om het contract op 1 januari aan de (nieuwe) aanbieder te gunnen. Armoederegelingen eenvoudiger Bijzondere bijstand Per februari worden er in principe geen medische kosten meer vanuit de bijzondere bijstand vergoed, omdat daar een goede voorliggende voorziening voor is, namelijk de collectieve ziektekostenverzekering. Alleen in zeer uitzonderlijke gevallen als de voorliggende voorziening niet toereikend is, wordt nog bijzondere bijstand verstrekt voor medische kosten. In de loop van 2016 maken we een plan om de bijzondere bijstand terug te brengen naar de basis. Dit plan is onderdeel van het voorstel wat in het najaar naar de raad gaat. Afbouw Momenteel zijn we een afbouwregeling aan het vormgeven. De raad heeft woonlastenfonds in een motie aangegeven het onwenselijk te vinden dat mensen moeten verhuizen als ze te duur wonen. Beter zou het zijn als de huren kunnen worden verlaagd. Samen met de corporaties zijn we aan het onderzoeken of dit überhaupt mogelijk is, onder welke voorwaarden en op welke termijn. In april horen de huidige gebruikers van het woonlastenfonds meer over de afbouwregeling, hoe deze er voor hen uit komt te zien. Collectieve Op 31 december 2016 loopt het huidige contract met zilveren kruis af. We ziektekostenverzekering zijn momenteel het traject voor aanbesteding aan het opzetten. Het voor minima streven is om per juli een nieuw contract getekend te hebben. Belangrijkste doel is een goede ziektekostenverzekering voor minima waarbij er keuze is uit drie pakketten (lage zorgkosten, normale zorgkosten en hoge zorgkosten). De maand maart gebruiken we om inhoudelijke input te verzamelen voor de uitvraag van de aanbesteding. Onderwerpen waar we extra aandacht aan willen besteden zijn o.a.: meer preventie/gezondheidsbevordering, bewegen, inzet wtcg/cer gelden ook gericht op midden inkomens, jongeren, ouderen en tandartskosten. Suggesties zijn welkom!

4 Inzet Wtcg/CER middelen Momenteel wordt de Regeling tegemoetkoming zorgkosten 2015 geëvalueerd. Op basis van deze evaluatie bepalen we hoe de regeling er voor 2016 uit komt te zien. Een voorstel hiervoor wordt voor de zomer in de raad besproken. Het streven is om vanaf 2017 de middelen onder te brengen binnen de collectieve ziektekosten verzekering. Hierbij willen we dat er ook een aanbod komt voor mensen met een midden inkomen en hoge zorgkosten. Dit nemen we mee in de aanbesteding. Complexiteit doorbreken City deal inclusieve stad De city deal Inclusieve stad is een experimentele aanpak rond complexe regelgeving voor gezinnen met problemen op meerdere gebieden. Kern is dat niet de regels centraal staan, maar de ondersteuning. Utrecht werkt hierin samen met Leeuwarden, Enschede, Eindhoven en Zaanstad. Elke stad is nu aan de slag met 20 casussen waarbij in beeld wordt gebracht waar regelgeving en bureaucratie een effectieve oplossing in de weg staan en welke inzet wel het beste kan worden gedaan. In die analyse worden ook de kosten van de ondersteuning mee genomen (kassabonnetje). Een en ander mondt uit in een maatwerkplan per huishouden waarin een soepele oplossing in de systeemwereld gekoppeld wordt aan een actieve eigen inbreng van het huishouden zelf. Rond de zomer 2016 zullen de vijf gemeenten met een rapportage komen over het onderzoek van circa 100 casussen. Daarna starten er een aantal gerichte experimenten rond de belangrijkste knelpunten. Op 10 maart is de city deal getekend door de 5 gemeenten en 3 ministeries (SZW, BZK en VWS). Overig Inzet ervaringsdeskundigheid Minima effectrapportage Nibud We onderzoeken hoe we binnen de gemeente Utrecht op de werkplek ervaringsdeskundigheid in kunnen zetten. In de stuurgroep van de armoedecoalitie is door alle partijen commitment uitgesproken over de opleiding ervaringsdeskundigheid in armoede en het beschikbaar stellen van leerwerkplekken. Hier sluiten we als gemeente bij aan. Rond de voorjaarsnota gaat er een voorstel naar de raad. Het doel van de MER die het Nibud dit jaar gaat uitvoeren is te laten zien of huishoudprofielen er in koopkracht op voor- of achteruit gaan met het nieuwe armoedebeleid. Daarom worden twee scenario s uitgewerkt: de oude situatie, zoals geformuleerd in het vorige armoedebeleid en een doorrekening waarbij de vernieuwde Utrechtse armoedeaanpak volledig is doorgevoerd. Voor beide situaties worden de normbedragen van 2016 gebruikt. Nieuw in deze MER is dat er naast de standaard huishoudtypen ook een doorrekening wordt gemaakt voor huishoudens met een zorgvraag. De MER wordt in het voorjaar berekend. In maart gaat er een informatiebrief naar raad over de opzet van de MER.

5 Voorstel inzet armoederegelingen vanaf 2017 Op basis van de uitkomsten van de MER en de bevinden uit de pilot levensgebeurtenissen wordt een voorstel gemaakt voor de inzet van de armoederegelingen vanaf Het voorstel zal ingaan op: inzet op levensgebeurtenissen vanaf 2017, het stoppen van de individuele inkomenstoeslag en energieregeling ouderen, inzet bijzondere bijstand terug naar de basis, koelkast en wasmachine in de bijzondere bijstand, structurele ondersteuning van ouderen, inzet Wtcg/CER gelden binnen de collectieve ziektekostenverzekering en een algemene hardheidsclausule. De uitwerking van het voorstel start begin van de zomer en zal eind september naar de raad worden gestuurd.