op koers in woelig water

Transcriptie

1 2016/60248 Integraal Huisvestingsplan Primair Onderwijs Zaanstad Actualisatie 16.1 op koers in woelig water

2 Inhoud 1 Vooraf Programma IHP Primair Onderwijs Opbouw actualisatie Thema s Budget (nieuwbouw) school Leerlingenprognose Communicatie Onderwijsagenda Zaanstreek Stand van zaken projecten IKC Inverdan en complex Meverstraat: De Rietvink, Het Baken en Het Eiland IKC Rosmolen Zuid: De Saenparel en De Willibrord IKC Rosmolen Noord: In t Veld De Roos De Vrije School Zaanstreek Het Schatrijk IKC Overtuinen: Et Buut en Het Baken Westerkim De Hoeksteen Het Palet IKC Kreekrijk: Het Koraal en De Delta Complex Brandakkerstraat: De Regenboog, De Dorpsakker en De Rank Dynamica XL - SBO (voorheen: De Boei en Het Dok) Herman Gorter De Toermalijn De Werf De Tamarinde (Jonge Arnoldusstraat) Afgeronde projecten 27 4 Risicomanagement 28 5 Planning 28 6 Financiën Lopende projecten Post Onvoorzien Afwaardering Jaarschijven 33 7 Gevraagde besluiten 34 8 Bijlagen Uitspraak rechtbank Rapport van de Algemene Rekenkamer Risico Inventarisatie (geheim) Planning programma IHP Financiële bijlage (geheim) 35 9 Brondocumenten 36 Actualisatie 16.1, versie 1.0 1

3 1 Vooraf 1.1 Programma IHP Primair Onderwijs Voor u ligt de tweede actualisatie van het Integraal Huisvestingsplan Primair Onderwijs (verder: IHP). Het programma IHP draagt bij aan de missie van de gemeente Zaanstad: het realiseren van kwalitatief goede en duurzame Onderwijshuisvesting op de juiste plek in de stad. Op koers in woelig water heeft betrekking op de complexiteit om schoollocaties te ontwikkelen. Deze complexiteit hangt samen met onder andere het zorgvuldig afwegen van en omgaan met de belangen van omwonenden, het puzzelen met locaties en de toereikendheid van de VNG-norm. We willen graag hard zeilen maar er klotst van alles tegen de boeg. Dat vergt laveren, stuurmanskracht en teamwork om in dit woelige water het schip op koers te houden. Met de eerste actualisatie is een stevig fundament gelegd voor de verdere uitvoering van het IHP. In vijftien scholen genieten kinderen en leraren al van een nieuwe of verbouwde frisse school. Ondanks dat er tussen de eerste en de tweede actualisatie IHP geen scholen aan dit lijstje zijn toegevoegd heeft de eerste actualisatie ertoe geleid dat er duidelijke piketpalen zijn geslagen voor het vervolg. Zo is er onder andere duidelijkheid gekomen over het vervolg van de Herman Gorterscholen in Zaandam, Kreekrijk in Assendelft en Het Palet in Krommenie. Na het vaststellen van de actualisatie zijn de projecten dan ook direct opgestart door de schoolbesturen in overleg met de gemeente. Op diverse bewonersavonden zijn omwonenden betrokken bij het planproces en ontstaan er steeds meer uitgewerkte plannen. Door met omwonenden hun zorgen, mogelijkheden maar ook dilemma s open en transparant te bespreken bereiken we betrokkenheid en interactie. Sommige dilemma s leggen wij ook aan u voor in deze tweede actualisatie van het IHP. Bij de Tamarinde in Zaandam bijvoorbeeld hebben omwonenden met elkaar verkend wat de mogelijkheden zijn voor nieuwbouw. Daarbij zijn zij tot de oplossing gekomen om het nieuw te realiseren gebouw in een andere hoek van de kavel te plaatsen en daarbij een aantal bomen te kappen. Door deze verplaatsing wordt het schoolplein meer open van structuur en wordt de sociale controle erop groter. Ook wordt op deze manier het werkterrein vergroot tijdens de bouw, waardoor er geen wegstraat afgesloten hoeft te worden. Echter neemt de geluidsbelasting van spelende kinderen toe op de gevels van woningen waar eerst de oude school nog tussenstond. Dit kan een risico betekenen in de vergunningenprocedure. Voor Inverdan zijn we op zoek gegaan naar een win-win-win situatie. Tijdens diverse bestuurlijke overleggen is gezocht naar verschillende mogelijkheden om tot een oplossing te komen voor de IKC Inverdan. De voorkeuren en standpunten van de drie partijen liggen echter behoorlijk uiteen, waardoor het niet gelukt is om tot een compromis te komen. Dit betekent dat de gemeente aan zet is om een keuze te maken. Deze keuze wordt aan u en de Minister voorgelegd. Recent is in een uitspraak van de rechtbank en een rekenkamerrapport de toereikendheid van de normvergoeding ter discussie gesteld. Zoals u weet worden de budgetten voor de nieuwbouw van een school vastgesteld met behulp van de door de VNG vastgestelde normen (conform verordening). Ook wij merken de worsteling van de schoolbesturen om in deze aantrekkende markt binnen de gestelde budgetten te blijven. Steeds vaker dienen de schoolbesturen concessies te doen waarbij met name op onderwijsinhoudelijk en duurzaamheidsgebied de afgesproken ambities in het gedrang komen. Het aanpassen van de normen betekent een financieel nadeel voor de gemeente. Dit jaar zijn de normen geïndexeerd en dit betekent al een behoorlijke belasting van de post onvoorzien. De VNG normen hebben namelijk geen relatie met de bijdrage die de gemeente van het Rijk ontvangt. Naast de indexering van de VNG norm is de leerlingenprognose van 2015 financieel verwerkt. Dit kunt u in hoofdstuk zes terugvinden onder Autonome ontwikkelingen. Actualisatie 16.1, versie 1.0 2

4 In deze actualisatie zijn ook de eerder genomen besluiten over De Toermalijn, De Werf en Het Palet financieel verwerkt. Om de post onvoorzien, die met een miljoen naar beneden bijgesteld kan worden, aan te vullen wordt een dotatie bij de kadernota gevraagd van ca drie ton. Afwijkend van de vorige actualisatie, waarin wij u een volledig overzicht van alle scholen binnen de gemeente Zaanstad hebben gegeven, beperken wij ons vanaf deze actualisatie tot de scholen die zijn of (in de toekomst) moeten worden opgenomen in het programma IHP. Gevraagd besluit (B&W) / (Raad) Kennis te nemen van de Actualisatie Integraal Huisvestingsplan Primair Onderwijs (hierna: IHP) Opbouw actualisatie 16.1 Het volgende hoofdstuk besteedt aandacht aan de verschillende thema s. Hoofdstuk 3 bevat een toelichting op de stand van zaken per project. Bij één project wordt u een besluit voorgelegd, een overzicht van alle besluiten in deze Actualisatie IHP 16.1 treft u aan in hoofdstuk 7. Voor de Risico s en de Planning verwijzen wij u naar de hoofdstukken 4 en 5. Een volledig financieel inzicht vindt u in hoofdstuk 6 (én in de geheime bijlage) van deze actualisatie IHP. Actualisatie 16.1, versie 1.0 3

5 2 Thema s In dit hoofdstuk gaan we dieper in op een aantal actuele thema s. Waar lopen we tegen aan, welke recentelijke ontwikkelingen zijn er en welke hebben invloed op het programma IHP, voor welke uitdagingen staat het IHP, maar ook waar liggen welke kansen. 2.1 Budget (nieuwbouw) school Zoals in Actualisatie 15.2 reeds werd toegelicht bestaat het budget voor de nieuwbouw van een school uit een aantal componenten: normvergoeding voor de realisatie van een sober / doelmatig schoolgebouw (de VNG normvergoeding) vergoeding voor fris en duurzaam voor de realisatie van de ambities op dit gebied locatie gebonden kosten Indexering VNG Normvergoeding Op basis van de VNG prijsbijstelling normbedragen Onderwijshuisvesting 2016 zijn de vergoedingen, conform de Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Zaanstad 2015, met ingang van 1 januari 2016 aangepast. De normbedragen voor de bouwkosten van (vervangende) nieuwbouw en uitbreiding stijgen met 2,15% ten opzichte van De norm voor de kosten voor de inrichting (onderwijsleerpakketten en meubilair) stijgt met 0,67% ten opzichte van Indien bij lopende projecten het Definitief Ontwerp reeds is goedgekeurd voor 1 januari 2016 wordt de indexering niet toegepast VNG Normvergoeding niet toereikend Steeds duidelijker wordt dat de VNG-normvergoeding niet toereikend blijkt te zijn voor het realiseren van kwalitatief en onderwijsinhoudelijk goede scholen. Dit wordt deels veroorzaakt doordat de VNG-normvergoeding achteraf wordt bijgesteld en er geen rekening wordt gehouden met specifieke omstandigheden, het zijn vaste gemiddelde landelijke bedragen (zie Actualisatie IHP ). In een recente uitspraak van de Rechtbank in een kort geding (zie bijlage 8.1) kan gelezen worden dat de VNG-normbedragen geen zorgvuldige ramingsmethode is. De VNG-norm loopt achter bij de huidige markt. Tot op heden werd dit opgevangen door de situatie in de markt waardoor bouwbedrijven soms grote kortingen weggaven. Echter nu de markt aantrekt zien ook wij dat met name bij kleine scholen (i.c. Tamarinde, In t Veld, Het Palet) de VNG-normbedragen niet toereikend zijn. Bij schoolgebouwen, kleiner dan ca m2, verhouden de advieskosten zich niet evenredig tot de grootte van de school. Bij de projecten Tamarinde, In t Veld, Het Palet wordt daarom het budget opgehoogd om de in verhouding hogere advieskosten te kunnen dekken. Dat de VNG normbedragen niet toereikend zijn wordt ook onderschreven door een recent rapport van de algemene rekenkamer Schoolgebouwen primair en voortgezet onderwijs: de praktijk gecheckt d.d. 26 januari 2016 (zie bijlage 8.2): Kijken we naar de normbedragen die de VNG in haar Modelverordening voorzieningen huisvesting onderwijs (VNG 2014) hanteert voor nieuwbouw, dan blijken die niet te passen bij de ambities van de bewindslieden en over het algemeen zelfs niet bij de eisen die het Bouwbesluit 2012 aan gebouwen stelt. Actualisatie 16.1, versie 1.0 4

6 Als de markt blijvend aantrekt en de VNG-norm niet in hetzelfde tempo mee-verandert, is de verwachting dat er ook bij de scholen van meer dan m2 problemen ontstaan met betrekking tot het budget. De ontwikkelingen hierin worden nauwlettend in de gaten gehouden Budget Fris & Duurzaam Bij het vaststellen van het IHP in 2011 is de ambitie om de scholen frisser en duurzamer te realiseren dan in het destijds vigerende Bouwbesluit 2008 vastgelegd. Om zodoende een bijdrage te leveren aan de Zaanse ambitie voor een duurzame gemeente en om het schoolklimaat te optimaliseren door het realiseren van Frisse scholen klasse B. In de loop van de tijd is een deel van onze ambitie landelijk de standaard geworden. Veel van de eisen voor Frisse scholen klasse B uit 2008 zijn in het nieuwe Bouwbesluit 2012 opgenomen en de eisen voor Frisse scholen B zijn opgehoogd. Echter is de VNG-norm hier niet op aangepast. Dit betekent dat het budget dat beschikbaar gesteld wordt door de gemeente aan de schoolbesturen voor frisse scholen nagenoeg geheel wordt aangewend om te voldoen aan het Bouwbesluit 2012 en de plus in het gedrang komt. Omdat zowel gemeente als schoolbesturen Frisse Scholen erg belangrijk vinden, wordt in de praktijk een deel van het duurzaam budget gebruikt om zoveel mogelijk te voldoen aan de Frisse Scholen B. Schematisch: VNG-vergoeding Bouwbesluit Frisse Scholen Duurzaamheid Frisse scholen Gezien de landelijke discussie over de toereikendheid van de VNG-normbedragen stellen we in deze actualisatie nog geen aanpassingen voor in de budgetten voor Fris & Duurzaam Locatiegebonden kosten In de vorige actualisatie hebben we reeds toegelicht dat we voor de in het IHP opgenomen projecten bovenop de normbedragen rekening houden met bouwtechnische locatiegebonden kosten (te denken valt aan: dove gevels, geluidsarme installaties, stedenbouwkundige eisen en de eis voor parkeervoorzieningen). De projecten zijn hierop in de vorige actualisatie financieel aangepast. In elke actualisatie worden de projecten hierop weer bekeken. Naarmate het project vordert worden steeds meer zaken duidelijk, waardoor er steeds een betere inschatting gemaakt kan worden van deze kosten. In 2014 hebben de schoolbesturen conform wet- en regelgeving alle schoolgebouwen door gecertificeerde bedrijven het gebruiksrisico met betrekking tot eventueel aanwezig asbest in kaart gebracht en maatregelen getroffen indien dat nodig was om de veiligheid van de kinderen en leraren te garanderen. Dat neemt niet weg dat bij oudere schoolgebouwen de kans groot is dat er in bijvoorbeeld het skelet van het schoolgebouw asbest verwerkt is, wat nu geen gevaar vormt voor de kinderen en leerkrachten. Echter daar waar de school gesloopt moet worden om plaats te maken voor nieuwbouw zal de mogelijk aanwezige asbest volgens wettelijke eisen moeten worden afgevoerd. Het verwijderen van asbest werkt kostenverhogend, daarom is een financiële voorziening getroffen in verband met de mogelijke aanwezigheid van asbest en zijn de sloopkosten van deze gebouwen opgehoogd met een beperkt bedrag. Actualisatie 16.1, versie 1.0 5

7 Wensen/randvoorwaarden van omwonenden Terugblik In het locatieonderzoek basisschool De Toermalijn Samen Verder is ervoor gekozen om het budget van de school op te hogen met de financiële gevolgen van een randvoorwaarde die door omwonenden is gesteld (fiets- en voetgangersbrug). Ook zijn de dilemma s geschetst van het zoveel mogelijk rekening houden met wensen / randvoorwaarden van omwonenden bij het ontwerpproces. Allereerst betreft dit de kosten: in het budget van de school is geen rekening gehouden met extra kosten voor wensen/randvoorwaarden van omwonenden. Een optie is om de locatiegebonden kosten daarmee op te hogen. Dit brengt ons echter tot het dilemma van precedentwerking. Als het budget voor de Toermalijn wordt opgehoogd met de kosten voor de randvoorwaarden van omwonenden, is de kans groot dat de locatie gebonden kosten ook bij toekomstige scholen opgehoogd moeten worden. Een oplossing kan gevonden worden door een vast bedrag per school op te nemen voor wensen van bewoners. Dan kan per school met omwonenden gesproken worden hoe dit budget het beste besteed kan worden. In deze actualisatie wordt dit verder uitgewerkt. Met de schoolbesturen Agora en Zaan Primair is bovenstaande besproken. Extra kosten als gevolg van wensen/randvoorwaarden van omwonenden mogen geen vanzelfsprekendheid zijn. Enige mate van wisselgeld helpt echter zeker in het ontwerpproces om tot compromissen te komen indien dit nodig is. We stellen daarom voor de budgetten van de projecten op voorhand niet op te hogen, maar dit per project te bekijken (nog ca. 10 projecten in de voorbereidingsfase). Indien het budget van een school vanwege deze extra kosten opgehoogd dient te worden, wordt dit bij een volgende Actualisatie gerapporteerd en financieel verwerkt met een maximum van ,--. Indien de kosten hoger geraamd worden dan ,-- wordt dit via de actualisatie als specifiek besluitpunt voorgelegd. Gevraagd besluit (B&W) In te stemmen met / (Raad) vaststellen van het voorstel om per project de kosten met betrekking tot wensen en randvoorwaarden van omwonenden tot maximaal ,-- achteraf in de eerstvolgende actualisatie te verwerken, zodat in het ontwerpproces van de school eventueel compromissen gesloten kunnen worden met omwonenden. 2.2 Leerlingenprognose 2015 Op 24 november 2015 is de leerlingenprognose door PVG (Planning Verband Groningen) opgesteld. In overleg met de schoolbesturen is geconstateerd dat de leerlingenprognoses voor het Primair Onderwijs gebaseerd op de telgegevens van 1 oktober 2015 over het algemeen niet heel wezenlijk verschillen van die uit Voor verschillende scholen zijn er kleinere verschuivingen, tot 4% van het leerlingaantal. Dat wordt door de prognosemaker als een aanvaardbare verschuiving tussen jaren gezien. De leerlingenprognoses houden geen rekening met het verschuiven van leerlingenaantallen tussen scholen binnen de wijken Gevolgen voor het IHP Wij zien in de wijk Assendelft Noord / Saendelft in de komende jaren een behoorlijke verhoging van het aantal leerlingen, wat zou leiden tot een extra uitbreiding van de nieuw te bouwen school. De voornaamste oorzaak is dat zich in deze nieuwbouw wijk meer jonge gezinnen vestigen dan vooraf verwacht. In de vorige actualisatie is reeds een besluit genomen over de grootte van de nieuw te bouwen school. Bij de stand van zaken van het project Kreekrijk nemen wij u mee in de overwegingen aangaande de wijziging in de prognose. De effecten van de prognose zijn voor alle projecten bekeken. Deze zijn terug te vinden in hoofdstuk 3 en de geheime financiële bijlage. Actualisatie 16.1, versie 1.0 6

8 2.2.2 Vluchtelingen Via de raadsinformatiebrief ( ) van 2 februari 2016 bent u geïnformeerd over het onderwijs voor de vluchtelingen. In Zaanstad zijn er onderwijsvoorzieningen voor nieuwkomers van verschillende leeftijden. De Kernschool is de Eerste Opvang Nieuwkomers in het basisonderwijs in Zaanstad. Alle kinderen in de leeftijd van 5 tot 12 jaar die rechtstreeks vanuit het buitenland komen en nog geen Nederlands spreken, worden op de Kernschool geplaatst. Dit onderwijs wordt namens alle gemeentes en schoolbesturen in de Zaanstreek momenteel alleen aangeboden door Zaan Primair. De kinderen gaan naar de Kernschool die gevestigd is in Zaandam. De huidige toestroom (2 extra groepen) in deze leeftijdsgroep kan hier (tijdelijk) aan worden toegevoegd. De kinderen stromen na 6-15 maanden door naar het reguliere (primaire) onderwijs. In de leerlingenprognoses is geen rekening gehouden met een vergrote groei van het inwoneraantal door instroom van asielzoekers/vluchtelingen. Schoolbesturen hebben daarom gevraagd om bij de bepaling van de grootte van individuele bouwplannen rekening te kunnen houden met dergelijke onzekerheden en daarom in incidentele gevallen van de vastgestelde leerlingenprognoses af te mogen wijken. 2.3 Communicatie Een belangrijk thema binnen het IHP is het overleg met alle belanghebbenden. De omwonenden, als kennisspecialisten van de wijk, worden direct bij de start van het project betrokken. Dit houdt in dat zij in een zeer vroeg stadium tijdens bewonersavonden, nog vóór het ontwerp, hun attentiepunten en ideeën kunnen inbrengen. Daarnaast wordt er naar gestreefd om bij elk project klankbordgroepen te formeren bestaande uit omwonenden, het schoolbestuur en de projectleider van de gemeente. De klankbordgroep bespreekt hoe bij de uitwerking rekening kan worden gehouden met de ideeën, suggesties en zorgen van de bewoners. De studies en ontwerpen worden vervolgens tijdens algemene bewonersavonden gepresenteerd. De schoolbesturen en projectleiders van de gemeente werken bij de ontwikkeling van de projecten zeer nauw samen. Er wordt strak gestuurd op de fases binnen een project. Er wordt geen nieuwe fase gestart, zonder dat de vorige zorgvuldig is afgesloten en de risico s in beeld zijn. Bij afwijkingen in de overeengekomen procesafspraken of bij verschil van inzicht wordt direct opgeschaald. Eens per kwartaal, en vaker indien nodig, worden de voortgang van het programma en eventuele knelpunten besproken in een bestuurlijk overleg. De communicatie naar ouders en leerkrachten is een taak van het schoolbestuur. Het zoeken naar een goede oplossing voor alle belanghebbenden is een uitdaging die alleen met inbreng van en in goed overleg met alle betrokkenen tot stand kan komen. Deze aanpak geeft geen garanties op het uitblijven van bezwaren en beroepen. De ervaring leert ons wel dat omwonenden zich gehoord en serieus genomen voelen bij deze aanpak. Actualisatie 16.1, versie 1.0 7

9 2.4 Onderwijsagenda Zaanstreek Onderwijs is het fundament van onze maatschappij. Met onderwijs bouwen we onder andere aan bestaanszekerheid, welvaart en welzijn. Maar ook aan actief burgerschap en brede maatschappelijke participatie 1. Met de ondertekening op 8 december 2015 van de Onderwijsagenda Zaanstreek (ook wel Regionale Educatieve Agenda genoemd) bevestigen de gemeenten Zaanstad, Oostzaan en Wormerland en de betrokken schoolbesturen de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het regionale onderwijsbeleid. In de Onderwijsagenda zijn de belangrijkste thema s benoemd en gezamenlijke afspraken gemaakt die er toe moeten leiden dat elke leerling zich optimaal kan ontwikkelen en om hen een zo zelfstandig mogelijke plek te geven in onze maatschappij. De school wordt daarbij erkend als plek waar leerlingen zich ontplooien, waar geleerd wordt en waar geoefend wordt. De thema s en afspraken staan voornamelijk in het teken van overleg, onderzoek en het definiëren van vraagstukken en oplossingen. Op dit moment heeft de Onderwijsagenda daarmee geen directe invloed op het IHP. Echter omdat het IHP in dezelfde periode de gebouwen bouwt waarbinnen de nog te maken afspraken binnen deze Onderwijsagenda fysiek moeten kunnen worden uitgevoerd is het wel verstandig nu al te bezien welke thema s mogelijk gevolgen kunnen hebben voor de onderwijshuisvesting Doorontwikkeling van integrale kindcentra (IKC) Kinderopvang, peuterspelen en vroeg- en voorschoolse educatie gezamenlijk in één gebouw met onderwijs betekent voor huisvesting vaak het bouwen van extra ruimte. Voor het onderwijsgedeelte ontvangt de gemeente een bijdrage van het rijk (zie actualisatie 15.2). Voor de extra vierkante meters is dat niet het geval. De gemeente investeert graag in deze IKC ambitie. Omdat kindvoorzieningen volgens jurisprudentie als commerciële voorzieningen moeten worden beschouwd, geldt de Wet markt en overheid voor alle ruimte die door de gemeente aan een dergelijke partij wordt verhuurd. Dit houdt in dat minimaal een kostendekkende huur moet worden gevraagd. Indien deze kindvoorzieningen in bestaande schoolgebouwen zitten, ligt het anders. Op dat moment zitten de partijen in onderwijs vierkante meters (in beginsel gefinancierd door het rijk met een bijdrage van de gemeente). De gemeente mag dan geen huur vragen. De partijen betalen dan een vergoeding aan de schoolbesturen. Er kan daardoor een groot verschil zijn tussen de kosten die de partijen moeten betalen bij bestaande bouw en bij nieuwbouw. De IKC ambitie brengt met zich mee dat scholen ook na schooltijd nog open zijn en er gedurende een langere tijdsperiode per dag kinderen op het schoolplein spelen hetgeen o.a. consequenties heeft voor de inrichting in verband met geluidseisen in relatie tot omwonenden. Onderwijsachterstandenbeleid Vroeg- en voorschoolse educatie en basisonderwijs door middel van schakelklassen, zomerschoolactiviteiten en brede schoolactiviteiten vragen een andere flexibelere indeling en intensiever gebruik van gebouwen. Meer dan wat we binnen de beschikbare middelen van het IHP kunnen realiseren. Meer leerlingen in havo en vwo Enkele genoemde speerpunten betrekking hebbende op het basisonderwijs zijn: het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs; onderwijs dat de leerling uitdaagt; de aantrekkelijkheid van de leeromgeving en een ambitieus leerklimaat. Dit betekent dat er, nog meer dan al wordt gedaan, wordt gekeken vanuit de leermogelijkheden van de leerling als individu. Meer niveau verschillen vragen mogelijkerwijs kleinere klassen en/of alternatieve leerplekken binnen een gebouw. Binnen de onderwijshuisvesting hebben we deze ambitie moeten laten varen met het verwerken van de rijksbezuiniging (zie actualisatie 15.2). 1 Bron: Onderwijsagenda Zaanstreek Actualisatie 16.1, versie 1.0 8

10 Onderwijs en zorg De Wet Passend Onderwijs vraagt aan het basisonderwijs om kinderen zo lang als verantwoord mogelijk binnen het regulier onderwijs op te vangen en onderwijs te geven. Daarbij kan gedacht worden aan noodzakelijke aanpassingen in het gebouw als onderdeel van het vervullen van de ondersteuningsbehoefte. Hier is nog geen rekening mee gehouden in de IHP projecten. Gezonde levensstijl en gezonde school De Onderwijsagenda zoomt vooral in op een gezonde levenswijze, dus gezonde voeding en voldoende beweging. Voldoende beweging, kwalitatief beter bewegingsonderwijs kan mogelijk invloed hebben op de keuze om wel of geen gymlokaal bij een school te bouwen. Hierbij hoort de afweging welke afstand aanvaardbaar is tussen de school en gymzaal, dit in verband met reistijd wat ten koste kan gaan van lestijd. Als we een gezonde school letterlijk nemen betekent dit een fris gebouw. Een gebouw waarin eisen worden gerealiseerd op het gebied van energieprestatie, luchtkwaliteit, temperatuur, licht en geluid. Immers in een letterlijk gezond gebouw kan men beter leren. Ook een uitdagende en aantrekkelijke bij voorkeur groene inrichting van het schoolplein kan kinderen motiveren om meer te bewegen. Volgens het huidige beleid worden schoolpleinen gemaximeerd op 600m2 en kan binnen het beschikbare budget slechts een sobere inrichting worden gerealiseerd. Veiligheid in en om de school De ambitie is sociaal en fysiek veilige scholen voor alle Zaanse leerlingen en medewerkers. Mogelijk kunnen er in het convenant VIOS (Veiligheid in en om Scholen) aanvullende eisen worden gesteld aan het ontwerp of de installaties van het gebouw. Hier is nog geen rekening mee gehouden in de IHP projecten. Betrokken samenleving en burgerverantwoordelijkheid Zaanstad is zeer multicultureel. Integratie is echter niet altijd vanzelfsprekend. Kinderen moeten leren wat het betekent om onderdeel te zijn van de samenleving of een gemeenschap. Daarvoor zijn scholen nodig als plekken die openstaan voor een zo breed mogelijk publiek. Actualisatie 16.1, versie 1.0 9

11 3 Stand van zaken projecten In dit hoofdstuk kunt u per project teruglezen wat de stand van zaken is. Per project wordt u meegenomen in de historie van de besluitvorming over het project en hoe het er nu mee staat. Zoals toegezegd bij de behandeling van de vorige actualisatie (15.2) treft u in dit hoofdstuk specifieke besluitvorming over Inverdan West aan. Daarnaast is specifieke besluitvorming nodig voor Rosmolen Zuid. 3.1 IKC Inverdan en complex P.A. van Meverstraat: De Rietvink, Het Baken en Het Eiland Terugblik Op basis van bestuurlijke wenselijkheid van een nieuwe school in Inverdan is in 2011 het plan opgenomen voor een nieuw te bouwen MFA Inverdan Nieuw West. Hierin zouden dan twee scholen, twee gymzalen, een buurthuis en centrum Jong komen. Indien dit plan niet haalbaar zou zijn werd vastgesteld dat het complex aan de P.A. van Meverstraat en/of de schoolwoningen aan de Nieuwendamstraat aangepast diende(n) te worden. 2013: als gevolg van de rijksbezuiniging is het budget zodanig aangepast dat er alleen ruimte is voor het bekostigen van zorgplicht als gevolg van de toename in leerlingen. Dit betekent dat er geen andere voorzieningen dan onderwijs worden gerealiseerd. Op basis van de verordening en de leerlingenprognose heeft Agora recht op een permanente uitbreiding (zorgplicht). Het is een optie om de capaciteitsuitbreiding te realiseren door een dislocatie te starten voor De Rietvink en/of Het Baken (van Agora) op de locatie van de IKC Inverdan. Actueel De nieuwste leerlingenprognose van 2015 laat zien dat Het Eiland van Zaan Primair weer een lichte groei krijgt in de komende vijftien jaar. Zaan Primair heeft echter nog altijd voldoende vierkante meters beschikbaar in de P.A. van Meverstraat om deze lichte groei te faciliteren. De beide Agora scholen blijven tussen nu en de komende vijftien jaar een groeitendens houden. Het tekort aan vierkante meters voor Agora blijft daarmee bestaan en neemt nog verder toe. Op 4 december 2015 heeft een bestuurlijk overleg plaatsgevonden tussen de betreffende schoolbesturen en de gemeente over IKC Inverdan. Hierin zijn verschillende opties verkend: 1. Verhuizing van een Agoraschool van P.A. van Meverstraat naar Inverdan + Aanpassing P.A. van Meverstraat; 2. De Dijk west (Zaan Primair) naar Inverdan + Verhuizing van een Agoraschool van P.A. van Meverstraat naar Inverdan + Aanpassing P.A. van Meverstraat; 3. Het Eiland (Zaan Primair) naar Inverdan + aanpassing P.A. van Meverstraat voor Agora; 4. Nieuwbouw of uitbreiding op de P.A. van Meverstraat = geen Inverdan. De uitkomst van dit overleg was dat de schoolbesturen niet tot overeenstemming kwamen over een optie. Agora heeft een voorkeur voor een ontwikkeling op Inverdan. Agora zit namelijk al langere tijd met een capaciteitstekort op de P.A. van Meverstraat. Ook ziet Agora grote verkeerskundige problemen ontstaan bij een uitbreiding op de P.A. van Meverstraat, zeker ook met het oog op de leerlingengroei van de scholen. Zaan Primair geeft aan de voorkeur te hebben voor nieuwbouw/uitbreiding op de P.A. van Meverstraat. Zaan Primair is namelijk van mening dat een Agora school op de Inverdan kavel in het voedingsgebied van De Dijk west komt te liggen. Dit zou grote gevolgen voor De Dijk west (hierna De Dijk) kunnen hebben, namelijk een leerlingenkrimp met een niet exploitabele school als gevolg. Afgesproken was beide opties verder uit te werken (1 en 4). In het bestuurlijk overleg van 24 februari 2016 zijn de uitgewerkte opties verder besproken. Daarnaast is in dit overleg besproken om het vraagstuk voor het IKC Inverdan breder te trekken dan sec de locatie P.A. van Meverstraat. Aan de oostzijde van het spoor is namelijk ook Actualisatie 16.1, versie

12 een stevig groei in het aantal leerlingen te zien. De stand van zaken op dit moment is dan ook dat de scholen Et Buut, de Westerkim en Over de Brug (de Hannie Schaft) te maken krijgen met een capaciteitstekort op niet al te lange termijn. Om dit toekomstige tekort op te vangen heeft de gemeente ingebracht het van belang te vinden de Inverdan kavel aan de westkant te behouden. Omdat Zaan Primair nog altijd exploitatierisico s ziet bij het realiseren van een Agora school op korte afstand van De Dijk heeft de gemeente in een poging om tot een compromis te komen optie 2 uit het vorige bestuurlijke overleg weer ingebracht (om ook De Dijk te verplaatsen naar Inverdan). Beide schoolbesturen vonden dit een onlogische en dure oplossing. Op 25 februari heeft de gemeente Zaanstad een brief ontvangen van Zaan Primair waarin zij aangeeft, nu de problematiek breder getrokken is dan de westkant, toch in te kunnen stemmen met de eventuele compromis om naast een Agora school van de PA van Meverstraat ook De Dijk naar Inverdan te verplaatsen. In een volgend bestuurlijk overleg breed op 9 maart 2016 (waar alle schoolbesturen van het Primair Onderwijs vertegenwoordigd waren) heeft Agora aangegeven niet in te kunnen stemmen met deze optie. Redenen hiervoor waren: - De Dijk west is een school die niet in IHP zit en ook nooit in het IHP heeft gezeten; - Het toevoegen van De Dijk west kost veel extra geld. Tot slot is er op 17 maart 2016 een laatste bestuurlijk overleg geweest over het vraagstuk van IKC Inverdan. Er was inmiddels een patstelling ontstaan. Agora heeft aangegeven zich niet te kunnen vinden in een keuze om de Dijk West te verhuizen naar de Inverdan kavel en daar samen met een Agora school van de P.A. van Meverstraat nieuwbouw te realiseren. Zaan Primair heeft aangegeven zich niet te kunnen vinden in een keuze waarbij alleen Agora een school bouwt op de kavel van Inverdan nieuw west, en zal deze keuze juridisch aanvechten indien deze wordt gemaakt. Partijen hebben een goed gesprek gehad waarin begrip is getoond voor ieders standpunten. Dit heeft echter niet geleid tot een compromis waarbij het Inverdan vraagstuk is opgelost. Dit betekent dat de gemeente alsnog de keuze zal moeten maken. In deze te maken keuze spelen de volgende afwegingspunten een rol: Gezamenlijke uitgangspunten De gemeentelijke zorgplicht voor onderwijshuisvesting; Het totale programma IHP; De noodzaak voor een locatie als buffer voor capaciteitsvraagstukken aan de west- en oostkant; Het financiële kader; De betekenis die de Inverdan kavel heeft met betrekking tot de gebiedsontwikkeling Juridisch kader Gezamenlijke uitgangspunten Partijen hebben in de bestuurlijke overleggen wel consensus bereikt over de volgende twee uitgangspunten: 1. Het is zinnig om bij het besluit over het IKC Inverdan het toekomstig tekort van de oostkant te betrekken 2. Het is belangrijk dat het IKC Inverdan wordt gebouwd voor door één van de schoolbesturen (Zaan Primair of Agora) dan wel beide schoolbesturen samen. Wettelijke zorgplicht en ambitie Agora heeft al langere tijd capaciteitstekorten op de P.A. van Meverstraat. Blijkens de laatste leerlingenprognoses blijven deze capaciteitstekorten bestaan en worden zelfs nog groter. Wij zijn dan ook verplicht om Agora onderwijsruimte aan te bieden. Leegstand in de omgeving is niet aanwezig waardoor er nieuw gebouwd moet worden. Voor De Dijk west heeft de gemeente geen zorgplicht. Het gebouw van De Dijk west stamt uit Het gebouw is daarmee net over de helft van zijn levensduur heen. Er is geen noodzaak om het gebouw te vervangen, niet om bouwtechnische redenen en ook niet om capaciteitsredenen. Actualisatie 16.1, versie

13 Het opgestelde programma IHP Het programma voor het IHP is in 2011 opgesteld op basis van de relatie, het gesprek en wederzijds vertrouwen. De intentie is om dit zo te houden, ondanks het woelige water waarin het IHP vaart. De flinke bezuiniging die het Rijk heeft opgelegd is ook met elkaar opgepakt en benaderd op basis van deze relatie. Met elkaar zijn we daarover het gesprek aan gegaan en hebben we gezocht naar oplossingen. Helaas is dat in dit vraagstuk niet gelukt. De gemeente heeft al veel geld laten terugvloeien in het IHP na de Rijksbezuinigingen. Met elkaar zijn we het er over eens dat we zo kosteneffectief moeten omgaan met de veelal beperkte middelen die er zijn. Huidige en toekomstige problemen moet zo efficiënt mogelijk met elkaar worden opgelost. De Dijk heeft nimmer in het IHP gezeten, omdat hiertoe geen noodzaak was en is. Capaciteitsbehoeftes in de omgeving De gemeente en schoolbesturen zijn het met elkaar eens dat er (flinke) capaciteitstekorten gaan ontstaan bij de scholen aan de oostkant van Inverdan (Et Buurt, Westerkim, Over de Brug). Hiervoor moet een oplossing worden gezocht, waar aan de oostkant zeer beperkt ruimte voor is. Met het vertrek van één Agora school van de P.A. van Meverstraat, blijven er, samen met het behoud van de locatie Westerkim aan de oostkant, voldoende vierkante meters over om te voldoen aan de vraag voor huisvesting van scholen aan de west- en oostkant. De verhuizing van De Dijk naar Inverdan is daarvoor niet noodzakelijk. Financiën Het realiseren van een school ter vervanging van één van de Agora scholen op Inverdan en het aanpassen van de PA van Meverstraat (verwijderen tijdelijke huisvesting en aanhelen) past binnen het huidige budget. Indien ook De Dijk verhuist naar de Inverdan kavel kost dit de gemeente ca. 1,1 miljoen meer. Hier staat wel tegenover dat er mogelijk opbrengsten gegenereerd kunnen worden indien de achtergebleven kavel kan worden herontwikkeld. Ambitie Inverdan De gemeente heeft in haar Programma Inverdan altijd de ambitie uitgesproken voor een MFA (tegenwoordig IKC) op de kavel in Inverdan nieuw west. De nieuwbouwwoningen zijn ook met dit beeld in de markt gebracht. Een menging van functies zorgt voor een aantrekkelijk woon- en leefklimaat. Dit zorgt er voor dat Inverdan aantrekkelijk wordt voor mensen om zich te (blijven) vestigen. Met de bouw van een school, een gymzaal en kindvoorzieningen kan de ambitie worden gehaald die er altijd is geweest. Juridisch Kader Zaan Primair heeft aangegeven juridische stappen te ondernemen indien de keuze van de gemeente is dat Agora een school mag bouwen op Inverdan. Zij beroept zich op artikel 84 Wet op het Primair Onderwijs (WPO). Zaan Primair is van mening dat volgens artikel 84 toestemming gevraagd moet worden aan de Minister om een nieuwe school of nevenvestiging te starten in het voedingsgebied van een andere school. In geval van het vestigen van een Agora school op de kavel in Inverdan zou dat het voedingsgebied van De Dijk zijn. De vraag die voorligt is: wat is het voedingsgebied van een school? In de Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Zaanstad wordt geen definitie gegeven van het begrip voedingsgebied. Ook de WPO kent geen definitieomschrijving van dit begrip. De enige definitie die terug te vinden is, staat beschreven in de bijlage van de ledenbrief 99/136, d.d. 23 augustus 1999 van de VNG en luidt: Een voedingsgebied is het gebied waaruit minimaal 70% van de leerlingen afkomstig is. In aanvulling hierop kunnen de wijken als voedingsgebied van de school worden aangemerkt, zoals bedoeld met de beschrijving in Bijlage II, artikel B.2.2 van de verordening. Actualisatie 16.1, versie

14 Hieronder een kaart met de wijkindeling zoals de gemeente Zaanstad deze hanteert. P.A. van Meverstraat (Eiland (ZP), Baken en Rietvink (Agora) Over de Brug/Hannie Schaft (ZP) De Dijk west (ZP) goedkeuring voorgelegd aan de Minister. Westerkim (Agora), leeg per ca. 2018/2019 Overtuinen (Westerkim (Agora), t Buut (ZP) Gereed ca. 2018/2019 Hierop is te zien dat zowel de Dijk west als de P.A. van Meverstraat in dezelfde wijk (lees: voedingsgebied) vallen. Er is daarmee geen sprake van een verplaatsing van een school, maar een verhuizing. Alles overwegende is het bouwen van een school door Agora ter vervanging van een school op de PA van Meverstraat, de meest logische keuze. Hiermee voldoet de gemeente aan de zorgplicht en wordt er ruimte gecreëerd voor verwachte tekorten aan de oostzijde. Uit het oogpunt van zorgvuldigheid richting de schoolbesturen wordt het besluit tot verhuizing van een Agora school ter Gevraagd besluit (B&W) In te stemmen met / (Raad) Vaststellen van het realiseren van het IKC Inverdan door Agora ter vervanging van een school op de PA van Meverstraat hiervoor toestemming te vragen aan de Minister en vooruitlopend op een akkoord van de Minister deze optie ruimtelijk en financieel verder uit te werken. De eventuele financiële consequenties worden verwerkt in Actualisatie IKC Rosmolen Zuid: De Saenparel en De Willibrord Terugblik In het IHP 2011 was voor de Willibrord vervangende nieuwbouw (MFA) aan het Roggeplein opgenomen. 2013: Naar aanleiding van de rijksbezuinigingen is de Rosmolenwijk wijkbreed bekeken op leerlingenstromen, locatiespreiding, onderwijskundig en maatschappelijk aanbod. De plannen voor zowel Rosmolen Noord (zie 10.3) als Rosmolen Zuid zijn toen gewijzigd. De Saenparel is op basis van financiële overwegingen toegevoegd aan het project Rosmolen Zuid in plaats van deze te realiseren in MFA Rosmolen Noord. Hierdoor kon een bezuiniging worden gerealiseerd. 2015: project opgestart en in overleg met omwonenden tot eerste schetsontwerpen gekomen. Actueel Op dit moment wordt er hard gewerkt aan de nadere uitwerking van het schetsontwerp voor de school. De kavel is erg krap en de schoolopgave groot. Vanwege de moeilijke ruimtelijke inpassing, waarbij zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met omwonenden, komen de eerste ramingen van de school ver boven het budget uit. Deze overschrijding bestaat uit 3 componenten: wensen van omwonenden, extra locatie gebonden kosten en overschrijding normbudgetten. De wensen vanuit de omwonenden zijn: Gezien de noord/zuid ligging van het gebouw, zien de omwonenden graag een gevel met zo min mogelijke ramen die uitkijken op hun tuinen. Actualisatie 16.1, versie

15 Omwonenden hebben gevraagd om bij het ontwerp van de school rekening te houden met het zoveel mogelijk tegengaan van overlast door hangjongeren en het daaruit voortvloeiend vandalisme. Dit geldt ook voor de aansluiting van de school aan de woningen. Door omwonenden is een hoge muur gesuggereerd. Het verwerken van deze wensen in het ontwerp zal naar verwachting ca ,-- aan extra kosten met zich meebrengen. Naast extra kosten met betrekking tot randvoorwaarden van omwonenden hebben we bij Rosmolen Zuid ook te maken met locatiegebonden kosten. Het gaat hier om een bedrag van in totaal Met betrekking tot de overschrijding van het normbudget zijn schoolbestuur en gemeenten in overleg om tot een optimalisatie van het plan te komen. Gevraagd besluit (B&W) In te stemmen met / (Raad) Vaststellen van het toevoegen van ,-- aan het projectbudget van project IKC Roggeplein (Rosmolen Zuid) om te kunnen voldoen aan de wensen van omwonenden en deze te dekken uit de post Onvoorzien IHP. Op basis van het huidige bestemmingsplan moet er een uitgebreide vergunningenprocedure worden gevolgd. Het bestemmingsplan Rosmolenwijk staat op de planning om dit jaar te worden geactualiseerd. Getracht zal worden om de benodigde planologische wijzigingen direct mee te nemen in het nieuwe bestemmingsplan, zodat de omgevingsvergunning voor de school aangevraagd kan worden via de reguliere procedure. Toekomst Volgens de huidige planning wordt in 2017 gestart met de sloop van het bestaande pand aan het Roggeplein, de nieuwbouw vindt in het jaar 2017 en deels 2018 plaats en kan het schoolgebouw schooljaar 2018/2019 in gebruik worden genomen. Financieel - De indexering is toegepast - Voorziening t.b.v. asbest opgenomen - locatiegebonden kosten aangepast - extra budget patiomodel toegevoegd - budget tijdelijke huisvesting verlaagd - Uitvoeringskosten doorbelast Deze aanpassingen zijn verwerkt in de geheime financiële bijlage IKC Rosmolen Noord: In t Veld Terugblik Het oorspronkelijke plan in het IHP 2011 is vervangende nieuwbouw (MFA) op de bestaande schoollocaties in Rosmolen Noord voor de Saenparel (voorheen Keizel) en In t Veld (voorheen Over de Brug locatie Rosmolen). Reden hiervoor is de slechte technische en functionele staat van de gebouwen en het exploitatie tekort van De Saenparel. Tevens worden er kindvoorzieningen gehuisvest en beoogd wordt om ook centrum Jong een plek in deze MFA te geven. Met de rijksbezuiniging in 2013 zijn de plannen voor de MFA Rosmolen Noord gewijzigd. Voor basisschool In t Veld wordt levensduur verlengend onderhoud gepleegd, de gymnastiekzaal nieuwgebouwd en eventueel een noodzakelijke uitbreiding van de school gerealiseerd, zodat de tijdelijke lokalen kunnen worden verwijderd. Daarmee wordt de levensduur van het pand met 20 jaar verlengd. Met instemming van de schoolbesturen is in 2014 het plan voor Rosmolen Noord gewijzigd naar het bouwen van een nieuwe school met een grootte van 750 m2, een gymnastiekzaal en een mogelijke uitbreiding voor kindvoorzieningen. Actualisatie 16.1, versie

16 Actueel Er wordt nu onderzocht waar op de huidige locatie de IKC Rosmolen Noord inclusief gymzaal het beste kan komen te staan. Deze locatie is zeer ruim bemeten omdat de Saenparel verhuist naar de nieuwbouw (Rosmolen Zuid) aan het Roggeplein. Vandaar dat voor de nieuw te bouwen school In t Veld wordt gekeken naar mogelijkheden voor ontwikkeling samen met woningbouw. Zodra er meer duidelijk is over de randvoorwaarden van school wordt de exacte schoollocatie met participatie van omwonenden en het schoolbestuur bepaald. Het bestemmingsplan Rosmolenwijk staat op de planning om dit jaar te worden geactualiseerd. Getracht zal worden om de benodigde planologische wijzigingen direct mee te nemen in het nieuwe bestemmingsplan, zodat de omgevingsvergunning voor de school aangevraagd kan worden via de reguliere procedure. Op basis van het huidige bestemmingsplan moet er een uitgebreide vergunningenprocedure worden gevolgd. Omdat de gymzaal geïntegreerd wordt in de school, is het budget van de gymzaal opgehoogd met een budget voor fris en duurzaam. Op die manier is de kwaliteit van de school en gymzaal vergelijkbaar en gewaarborgd. De leerlingenprognose laat een lichte stijging zien die in het ontwerp zal worden meegenomen. Toekomst De school in dit noordelijke deel van de Rosmolenwijk zal pas worden gerealiseerd nadat de school aan het Roggeplein gereed is. Dit betekent dat de sloop en bouw op zijn vroegst zal starten in Financieel - Gedefinieerd als kleine school (zie paragraaf 2.1) het projectbudget is opgehoogd - Een lichte stijging in de leerlingenprognose is verwerkt - Het budget van de gymzaal is aangepast - De indexering is toegepast - Voorziening tbv asbest opgenomen Deze aanpassingen zijn verwerkt in de geheime financiële bijlage De Roos Terugblik IBS De Roos was ten tijde van het vaststellen van het IHP een project in meerdere stappen: de school had eerst behoefte aan een uitbreiding van twee en later van vier lokalen. Deze zijn op het terrein gerealiseerd in de vorm van tijdelijke huisvesting. Door de voortdurende groei van de school is ook het gebouwdeel wat voorheen werd gebruikt voor kindvoorzieningen in gedeelten toegevoegd aan de school. 2015: Bij Actualisatie 15.2 is besloten De Roos toe te voegen aan het IHP om de uitbreiding (zorgplicht) te realiseren door middel van verwijzing naar leegstand. Actueel De vergunning voor de tijdelijke lokalen op het terrein loopt medio 2016 af. Conform de afspraak met omwonenden moeten de lokalen worden verwijderd. Het schoolbestuur heeft uit de aangeboden alternatieven (gebouw Jachtenlaan in gebruik nemen of verwijzing naar leegstaande lokalen in de buurt) gekozen om twee dislocaties te starten in (leegstand in) bestaande scholen in Peldersveld-Hoornseveld. Hiermee wordt invulling gegeven aan het besluit met betrekking tot de zorgplicht uit Actualisatie De verwachting is dat de lokalen na kleine aanpassingen gereed zijn aan het begin van het nieuwe schooljaar. Actualisatie 16.1, versie

17 Toekomst Het schoolbestuur verwacht een grote groei van het aantal leerlingen en heeft daarom begin 2016 een aanvraag gedaan om een nieuwe school te mogen stichten (plaatsing op het Plan van Scholen). De leerlingenprognoses laten deze groei echter niet zien. Groei kan in hoofdzaak alleen gebeuren wanneer het marktaandeel van de school groter wordt ten opzichte van andere scholen. Het schoolbestuur heeft ook aangevraagd om haar gebouw aan de Zuidervaart te mogen vernieuwen of renoveren. Op beide aanvragen wordt in 2016 los van de actualisatie IHP via het OHP een besluit genomen. Financieel Geen wijzigingen. 3.5 De Vrije School Zaanstreek Terugblik Voor deze school geldt dat ze voor levensduur verlengend onderhoud (met 20 jaar) door middel van grootschalige renovatie in IHP 2011 is benoemd als 2 e fase project. 2013: Het Project is vervallen als gevolg van schrappen 2 e fase door rijksbezuinigingen. 2015: De Vrije School heeft de afgelopen jaren verzocht om een bijdrage uit het onderhoudsfonds voor renovatie van het dak. De gemeente heeft deze aanvraag afgehouden i.v.m. de aankomende renovatie die was gepland in de tweede fase IHP, maar uiteindelijk is geschrapt. Bij de Actualisatie 15.2 is de Vrije School toegevoegd aan het IHP om een eenmalige bijdrage te leveren aan de kosten voor vervanging van het dak. Actueel De partners van de Dutch Green Building Council (DGBC) hebben gezamenlijk afgesproken een concept te ontwikkelen voor het realiseren van een Waardevolle School. Dit is een duurzame school met een gezond binnenklimaat. In september 2015 heeft de DGBC besloten om de Vrije School Zaanstreek als voorbeeldproject voor De Waardevolle School in te zetten. Momenteel werkt de DGBC aan een plan om het gebouw te verbeteren.. Toekomst Project is aan IHP toegevoegd ten behoeve van eenmalige financiële bijdrage, en maakt derhalve verder geen deel uit van het IHP. Financieel Geen wijzigingen 3.6 Het Schatrijk Terugblik Het Schatrijk In 2011 is voor Het Schatrijk vastgesteld dat op basis van wettelijke verplichting permanente uitbreiding nodig was. Het Schatrijk is in 2013 van de Dovenetelweg verhuisd naar het Rooswijkplein. Hiermee was echter nog niet voldaan aan de ruimtebehoefte van Schatrijk. Agora heeft aangegeven de benodigde uitbreiding het liefst gerealiseerd te zien als speellokaal. Bij het zoeken naar bezuinigingen heeft Agora voorgesteld om de uitbreiding in het Guisgebouw te realiseren. Dit leverde voor Agora een langere realisatietijd op, er moest gewacht worden tot de Zoeker gerealiseerd was, maar gaf ook een besparing. Dit zowel in bouwkosten alsmede desinvestering in het Guisgebouw. 2015: Bepaald is op welke wijze de uitbreiding van Het Schatrijk wordt gerealiseerd: in het Guisgebouw worden zowel de uitbreiding van Het Schatrijk als twee Peuterspeelzalen gerealiseerd. Planvorming is gestart. Actualisatie 16.1, versie

18 Actueel Op basis van de nieuwe leerlingenprognoses heeft de school recht op meer ruimte dan alleen een speellokaal. Het budget is daarop aangepast. Afgesproken is om een bestaande peuterspeelzaal uit de wijk te herhuisvesten en vanwege de vraag naar een tweede peuterspeelzaal is besloten deze drie functies in het Guisgebouw te combineren. In de afgelopen maanden is de planvorming uitgevoerd. De uitvoering start op korte termijn. Toekomst Niet van toepassing. Financieel - Indexering is toegepast - Een stijging in de leerlingenprognose is verwerkt Deze aanpassingen zijn verwerkt in de geheime financiële bijlage IKC Overtuinen: Et Buut en Het Baken Westerkim Terugblik Bij het IHP 2011 is vastgesteld dat beide scholen al jaren te weinig ruimte hebben. Daarnaast speelt dat het gebouw van Et Buut aan de Parkstraat feitelijk illegaal staat door vernietiging van de beslissing op bezwaar van de bouwvergunning. Door middel van het project MFA Overtuinen wordt nieuwbouw ter vervanging van de gebouwen van OBS Et Buut en CBS Het Baken (Westerkim) gerealiseerd. In 2013 is vastgesteld dat het nieuwe gebouw voor 600 leerlingen (maximaal) dient. In de MFA worden naast de scholen ook een gymzaal, twee BSO s en een Peuterspeelzaal gevestigd. De gemeenteraad heeft besloten om voor de locatie de coördinatieregeling toe te passen. 2015: Na behandeling van de ingediende zienswijzen is de definitieve vergunning in juli 2015 verleend. In september is hoger beroep bij de Raad van State ingediend door twee bedrijven aan de Mauritsstraat. Actueel Bij het schrijven van deze Actualisatie is de zitting bij de Raad van State geweest, maar was er nog geen uitspraak. Zodra het besluit van de Raad van State bekend is, naar verwachting eind april 2016, is ook bekend of er gestart kan worden met de voorbereidingen van de bouw (aanbesteding). De leerlingenprognose wijst een grote groei uit voor alle scholen in de wijk Zaandam oud-west. Voor Et Buut en Het Baken (Westerkim) zijn dat 780 leerlingen voor de toekomst, terwijl in de nieuwe Overtuinen 600 leerlingen passen. Uitbreiding op die plek is op dit moment niet mogelijk. Zie ook IKC Inverdan. Toekomst Naar verwachting kan er in het tweede kwartaal van 2016 gestart worden met bouwen, mits de vergunningen onherroepelijk zijn. Het gebouw zal in dat geval in het najaar van 2017 gereed zijn voor inhuizing. Financieel - Uitvoeringskosten doorbelast Deze aanpassingen zijn verwerkt in de geheime financiële bijlage 8.5. Actualisatie 16.1, versie

19 3.8 De Hoeksteen Terugblik In 2011 is het plan om voor De Hoeksteen, Het Palet, en de gymzaal aan de Komarowlaan vervangende nieuwbouw aan de Serooskerkestraat te realiseren. Bij het opstellen van de visie Rosariumgebied is onderzocht of De Hoeksteen en Het Palet gezamenlijk gehuisvest konden worden op de locatie van de voormalige Gordijnhal. Dat bleek haalbaar. Het plan voor vervangende nieuwbouw voor Het Palet werd dan ook naar de eerste fase verschoven en meegenomen in de eerste planvorming voor het Rosariumgebied. De gymzalen zijn in de visie gekoppeld aan de realisatie van het nieuwe zwembad. 2013: In verband met de rijksbezuinigingen is afgesproken om Het Palet op te knappen (renovatie) in plaats van nieuw te bouwen, omdat de bouwkundige staat van het huidige gebouw nog voldoende is. De Hoeksteen, met vestigingen in de Braillestraat en de Serooskerkestraat moet om technische redenen wel worden vervangen (op de locatie Gordijnhal). De kindvoorzieningen die gepland waren in de MFA worden verplaatst naar de leegstaande ruimtes in Het Palet, zodat hiervoor geen extra m 2 gebouwd hoeven te worden bij de nieuwbouw voor de Hoeksteen. De visie Rosariumgebied is hierop aangepast. Bij de uitwerking van de nieuwbouw voor de Hoeksteen (Agora) blijkt deze duurder uit te vallen. De nieuwbouw is duurder vanwege de leerlingengroei die de leerlingenprognose 2014 laat zien. Hierdoor kan de reeds ingeboekte rijksbezuiniging niet gerealiseerd worden. In Actualisatie 15.2 zijn verschillende scenario s bekeken voor zowel de Hoeksteen als het Palet en gezamenlijke huisvesting, en is besloten nieuwbouw te realiseren voor alleen de Hoeksteen op de kavel van de voormalige Gordijnhal in het Rosariumgebied. Actueel De leerlingenprognose van 2015 voor De Hoeksteen is redelijk gelijkblijvend ten opzichte van vorig jaar. Er is een lichte daling te zien in het aantal leerlingen. Tegelijkertijd blijft de stijgende lijn in de loop van de komende 15 jaar aanwezig. Agora heeft de wens uitgesproken voor een toevoeging van een peuterspeelzaal van ca.100 m 2, zodat de ambitie met betrekking tot een IKC deels wordt gerealiseerd. In principe was afgesproken dat de kindvoorzieningen gerealiseerd worden in de leegstand van het bestaande schoolgebouw van het Palet. Omdat het Palet nieuw wordt gebouwd (zie paragraaf 3.9), en er dan geen leegstand is, kan bij de Hoeksteen een peuterspeelvoorziening gerealiseerd worden. Toekomst Volgens huidige planning kan begonnen worden met de bouw in 2017 en zal het gebouw eind 2018/begin 2019 in gebruik kunnen worden genomen. Financieel - Indexering toegepast - De lichte daling in de leerlingenprognose is verwerkt - Uitvoeringskosten doorbelast - Budget opgenomen ten behoeve van toevoeging peuterspeelzaal - Verhuiskosten aangepast aan de bestaande vierkante meters - Budget 1 e inrichting is niet meer opgenomen. De school wordt namelijk niet groter en daarmee is er geen recht op uitbreiding 1 e inrichting. Deze aanpassingen zijn verwerkt in de geheime financiële bijlage 8.5. Actualisatie 16.1, versie

20 3.9 Het Palet Terugblik In 2011 is het plan om voor De Hoeksteen, Het Palet, en de gymzalen aan de Komarowlaan vervangende nieuwbouw aan de Serooskerkestraat te realiseren. Bij het opstellen van de visie Rosariumgebied is onderzocht of De Hoeksteen en Het Palet gezamenlijk gehuisvest konden worden op de locatie van de voormalige Gordijnhal. Dat bleek haalbaar. Het plan voor vervangende nieuwbouw voor Het Palet werd dan ook naar de eerste fase verschoven en meegenomen in de eerste planvorming voor het Rosariumgebied. De gymzalen zijn in de visie gekoppeld aan de realisatie van het nieuwe zwembad. 2013: In verband met de rijksbezuinigingen is afgesproken om Het Palet op te knappen (renovatie) in plaats van nieuw te bouwen, omdat de bouwkundige staat van het huidige gebouw nog voldoende is. De Hoeksteen, met vestigingen in de Braillestraat en de Serooskerkestraat moet om technische redenen wel worden vervangen (op de locatie Gordijnhal). De kindvoorzieningen die gepland waren in de MFA worden verplaatst naar de leegstaande ruimtes in Het Palet, zodat hiervoor geen extra m 2 gebouwd hoeven te worden bij de nieuwbouw voor de Hoeksteen. De visie Rosariumgebied is hierop aangepast. 2015: Het renovatieplan voor Het Palet blijkt duurder uit te vallen. De uitgewerkte begroting van de renovatie is hoger dan in 2013 ingeschat was, ook kunnen bij renovatie de ambities voor fris en duurzaam en onderwijskundige eisen niet (volledig) worden ingepast. Daarnaast is het huidige gebouw van Het Palet groter dan sec voor onderwijs nodig is (800m2). Er blijft een behoorlijke leegstand van 900 m2 die weliswaar deels (ca 200 m2) kan worden verhuurd tbv kindvoorzieningen maar waar het risico op leegstand voor het overige deel hoog blijft. Met het vaststellen van actualisatie 15.2 is besloten tot realisatie van nieuwbouw voor Het Palet onder de voorwaarde dat de school in combinatie met (zorg-)woningen of andere (maatschappelijke) functies gerealiseerd wordt. Indien er niet aan de gestelde voorwaarde voor het Palet kan worden voldaan dan zal worden teruggevallen op het (deels) renoveren van Het Palet. Actueel Intern wordt gekeken hoe de ontwikkeling van de verschillende functies het beste opgepakt kan worden. Omdat de school vooralsnog de enige concrete ontwikkeling is worden daarbij ook de mogelijkheden verkend om weliswaar de ontwikkelingen te combineren maar als projecten los te koppelen zodat de school onafhankelijk kan worden gerealiseerd. Er heeft een partij zich gemeld voor de gecombineerde functies. Omdat we er van uit gaan dat gecombineerde ontwikkeling op deze wijze doorgang kan vinden is het restnadeel van het besluit tot nieuwbouw verwerkt in de financiële bijlage. De leerlingenprognose laat een lichte stijging zien die in het ontwerp zal worden meegenomen. Helaas hebben we moeten constateren dat de locatiegebonden kosten bij de vorige actualisatie voor deze locatie niet (voldoende) in beeld zijn gebracht, dit is nu gecorrigeerd. Actualisatie 16.1, versie

21 Vlekkenplan mogelijke invulling kavel Het Palet Toekomst Naar verwachting kan deze zomer het ontwerpproces worden opgestart met participatie van omwonenden. Financieel - Gedefinieerd als kleine school (zie paragraaf 2.1) het projectbudget is opgehoogd - Restnadeel nieuwbouw verwerkt - Correctie locatie gebonden kosten - Een lichte stijging in de leerlingenprognose is verwerkt - De indexering is toegepast - Voorziening tbv asbest opgenomen Deze aanpassingen zijn verwerkt in de geheime financiële bijlage IKC Kreekrijk: Het Koraal en De Delta Terugblik 2011: Voor Saendelt West is benoemd dat er een eerste tijdelijke huisvesting van 15 lokalen nodig was en dat er op termijn een wettelijke verplichting tot permanente huisvesting bestond van 34 lokalen en 2 gymzalen. De eerste plannen voor een MFA Kreekrijk waarin beide scholen, de gymcapaciteit en kindvoorzieningen (600m2) worden gerealiseerd worden opgesteld. De benodigde eerste tijdelijke huisvesting is gerealiseerd door middel van de semi-permanente scholen Kreekrijk 1 en 2 waarbij ook twee tijdelijke gymzalen zijn gerealiseerd. Kreekrijk 2 is gebouwd op de locatie waar een waterberging dient te komen, ter compensatie van de woningbouwontwikkeling Kreekrijk, en moet op middellange termijn worden verwijderd. Kreekrijk 3 betreft een tijdelijke huisvesting met een looptijd van 2-5 jaar. Naar aanleiding van de rijksbezuinigingen en de uitgestelde woningbouw zijn in 2013 de plannen voor de MFA bijgesteld naar een IKC. 2015: besloten is de IKC Kreekrijk in één keer te bouwen als een permanent schoolgebouw (4.300m2 bvo onderwijs, 2 gymzalen en kindvoorzieningen) in 2017/2018. Actualisatie 16.1, versie