Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel van de Mededingingswet.

Transcriptie

1 BESLUIT Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel van de Mededingingswet. Zaaknummer 2103/CSM - Continental Sweets Netherlands I. MELDING 1. Op 15 september 2000 heeft de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit een melding ontvangen van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 34 van de Mededingingswet. Hierin is medegedeeld dat CSM N.V. voornemens is zeggenschap te verkrijgen, in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet, over Continental Sweets Netherlands B.V. Van de melding is mededeling gedaan in Staatscourant 183 van 21 september Naar aanleiding van de mededeling in de Staatscourant zijn geen zienswijzen van derden naar voren gebracht. II. PARTIJEN 2. CSM N.V. (hierna: CSM) is een naamloze vennootschap naar Nederlands recht. De (certificaten van de) aandelen in CSM zijn genoteerd aan de Amsterdamse effectenbeurs. De werkmaatschappijen van CSM zijn actief op het gebied van de ontwikkeling, productie, verkoop en distributie van suiker, suikerwerk, stropen, pulp, bakkerij-ingredinten, levensmiddelen, melkzuur en melkzuurderivaten. Op het gebied van suikerwerk zijn diverse werkmaatschappijen van CSM actief. 3. Continental Sweets Netherlands B.V. (hierna: CS) is een besloten vennootschap naar Nederlands recht. Zij heeft als belangrijkste aandeelhouder Gilde Buy-Out Fund B.V. (hierna: Gilde). CS is actief op het gebied van de productie en distributie van chocolade, suikerwaren, biscuits en drank. III. DE GEMELDE OPERATIE 4. De gemelde operatie is de overdracht van alle aandelen in CS door de huidige aandeelhouders aan CSM. Het voornemen hiertoe is neergelegd in de door partijen bij de melding overgelegde intentiebrief van 12 september 2000 en de daaraan gehechte Share sale and purchase agreement relating to Continental Sweets Netherlands B.V. (hierna: Share sale and purchase agreement). IV. TOEPASSELIJKHEID VAN HET CONCENTRATIETOEZICHT

2 5. De gemelde operatie is een concentratie in de zin van artikel 27, onder b, van de Mededingingswet. De hierboven, onder punt 4, omschreven transactie leidt er toe dat CSM uitsluitende zeggenschap verkrijgt over CS. 6. Betrokken ondernemingen, in de zin van het Besluit vaststelling formulieren Mededingingswet (Staatscourant 1 van 2 januari 1998), zijn CSM en CS. 7. Uit de bij de melding ter beschikking gestelde omzetgegevens blijkt dat de gemelde concentratie binnen de werkingssfeer van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht valt. V. BEOORDELING A. Relevante markten Relevante productmarkt(en) 8. Volgens partijen is de markt voor suikerwerk de enige horizontaal benvloede markt en is de markt voor distributie van food en food-gerelateerde non-food-producten een verticaal benvloede markt, omdat CS actief is als distributeur van door derden geproduceerde zoetwaren. Er is geen aanleiding om hieraan te twijfelen. Suikerwerk 9. Partijen geven aan dat de productie van suikerwerk in de snacks- en zoetwarensector wordt onderscheiden van de productie van chocolade, biscuit en hartige versnaperingen. Zij geven aan dat onder suikerwerk wordt verstaan kauwgom, drop, pepermunt en dragees, gomartikelen, keelverzorgers, kauwbonbons en toffees, zuurtjes/drups en lollies, spekken en schuim et cetera. 10. Volgens partijen vindt tussen de verschillende producten veel onderlinge vraagsubstitutie plaats. Partijen geven de volgende voorbeelden. - Indien de consument behoefte heeft aan een frisse smaak/adem, dan kiest hij vaak tussen kauwgom, pepermunt en keelpastilles; - Indien de consument iets verzachtends voor de keel wenst, dan kiest hij vaak tussen drop en keelverzorgers; - Indien de consument zin heeft in iets lekkers, dan kiest hij vaak tussen drop, toffees, kauwbonbons, zuurtjes, gomartikelen et cetera. Partijen stellen bovendien dat supermarkten en andere winkels waarin suikerwerk verkocht wordt aan consumenten, alle suikerwerkartikelen aanbieden in een enkele afdeling. 11. Partijen geven aan dat vrijwel alle suikerwerkproducenten meerdere van de genoemde producten aanbieden. Volgens partijen kunnen producenten in de suikerwerksector zonder hoge kosten overschakelen van de productie van het ene suikerwerkproduct op de productie van een ander suikerwerkproduct. 12. Het lijkt aannemelijk dat de relevante productmarkt voor de beoordeling van de gevolgen van de onderhavige concentratie de markt voor de productie

3 en verkoop van suikerwerk is. In een eerder besluit[1] is aangegeven dat wellicht kauwgom als aparte productmarkt van ander suikerwerk kan worden onderscheiden. Het is echter niet nodig voor de onderhavige beoordeling om tot een definitieve afbakening te komen, aangezien de materile beoordeling hierdoor niet wordt benvloed (zie de punten 22 tot en met 26). Distributie 13. Partijen zijn van mening dat, analoog aan eerdere wijzen van afbakening van inkoopmarkten, de relevante markt voor de beoordeling van de verticale relatie tussen de activiteiten van CSM en CS de markt voor distributie van food en food-gerelateerde non-food-producten is. Partijen verwijzen naar de beschikking van de Europese Commissie in de zaak Carrefour/Promodes.[2] 14. Voor de beoordeling van de gevolgen van de onderhavige concentratie kan in het midden blijven of de relevante productmarkt in dit kader de markt voor distributie van food en food-gerelateerde non-food-producten is, of dat de relevante productmarkt nauwer is, namelijk de markt voor distributie van zoetwaren, aangezien de materile beoordeling hierdoor niet wordt benvloed (zie de punten 27 tot en met 30). Relevante geografische markt(en) Suikerwerk 15. Partijen zijn van oordeel dat de relevante geografische markt voor suikerwerk ten minste West-Europees is. Zij geven aan dat er weliswaar van land tot land verschillende smaakvoorkeuren bestaan, maar stellen dat vanuit de aanbodzijde de productie en verkoop van verschillende smaken suikerwerk geheel substitueerbaar is en in geheel West-Europa afzetbaar. Ter illustratie geven partijen aan dat CSM meer dan eenderde van haar omzet in de suikerwerkmarkt afzet in andere landen dan het land van productie en dat CS een kwart van haar productie afzet in andere landen, met name Frankrijk, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. CS distribueert in Nederland en Belgi suikerwerkproducten van producenten uit Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. 16. Voorts geven partijen aan dat de vraagzijde van de markt in West-Europa homogeen is. De voornaamste afnemers van suikerwerk zijn (internationaal en nationaal opererende) supermarktketens en groothandelaren. 17. Ten aanzien van kauwgom geldt volgens afnemers die zijn bevraagd in het kader van een eerdere zaak, dat het percentage ervan dat wordt ingevoerd hoger is dan de invoer van andere suikerwerkproducten.[3] Dit zou erop kunnen wijzen dat een markt voor de productie van kauwgom in ieder geval groter is dan nationaal. 18. In een eerder besluit is aangegeven dat er sterke aanwijzingen zijn dat op het gebied van de productie en verkoop van suikerwerk uitgegaan dient te worden van (een) West-Europese markt(en).[4] Voor de beoordeling van de gevolgen van de onderhavige concentratie kan in het midden blijven of de relevante geografische markt in dit kader de omvang heeft van West-Europa, of dat de relevante geografische markt nationaal is, aangezien de materile beoordeling hierdoor niet wordt benvloed (zie de punten 22 tot en met 26). Distributie

4 19. Partijen zijn van mening dat de markt voor distributie van food en foodgerelateerde non-food-producten in geografische zin West-Europees is. Volgens partijen wordt het internationale karakter van de markt bevestigd door het feit dat CS zoetwaren distribueert van producenten uit omringende landen (zie punt 15) en dat ook andere ondernemingen die zoetwaren van derden distribueren in meerdere landen actief zijn, zoals Starsweets, Van Melle en Solinest. 20. Ook in het kader van de distributie geven partijen aan dat het van belang is dat de vraagzijde van de markt in West-Europa homogeen is, aangezien de voornaamste afnemers van suikerwerk supermarktketens en groothandelaren zijn. 21. De productie van suikerwerk en de distributie ervan zijn sterk met elkaar verbonden. Het ligt dan ook in de rede voor de beoordeling van de gevolgen op deze gebieden van dezelfde geografische markten uit te gaan. De aanwijzingen die gelden ten aanzien van de geografische omvang van de markt(en) voor de productie en verkoop van suikerwerk, gelden namelijk gelijkelijk voor de distributie. Voor de beoordeling van de gevolgen van de onderhavige concentratie kan echter in het midden blijven of de relevante geografische markt in dit kader de omvang heeft van West-Europa, of dat de relevante geografische markt nationaal is, aangezien de materile beoordeling hierdoor niet wordt benvloed (zie de punten 27 tot en met 30). B. Gevolgen van de concentratie Suikerwerk 22. Partijen geven aan dat het marktaandeel in waarde van CSM op een West-Europese markt voor de productie en verkoop van suikerwerk [10 20%]* is en dat CS daaraan [0 10%] marktaandeel toevoegt.[5] Partijen geven aan dat, indien wordt uitgegaan van nationale markten, hun marktaandelen in Nederland [20 30%] respectievelijk [0 10%] zijn.[6] 23. Partijen wijzen op het feit dat de structuur van de markt wordt gekenmerkt door een groot aantal aanbieders en relatief lage toetredingsdrempels. Zij wijzen erop dat in Nederland ten minste 78 aanbieders actief zijn, waaronder grote Europese spelers als Haribo en Van Melle. 24. Ten slotte wijzen partijen erop dat de private label-productie door CSM en CS is inbegrepen in de door hen weergegeven marktaandelen en dat hun marktaandelen in feite kleiner zijn. Partijen schatten dat het marktaandeel van CSM op de Nederlandse markt voor de productie en verkoop van suikerwerk met [0 10%] zou afnemen, indien geen rekening wordt gehouden met deze private label-productie.[7] 25. Er is geen reden om aan de marktaandelen van partijen te twijfelen. Indien wordt uitgegaan van een West-Europese markt voor de productie en verkoop van suikerwerk, is het gezamenlijke marktaandeel van partijen niet groter dan 15%. Indien wordt uitgegaan van Nederland, dan voegt CS nauwelijks marktaandeel toe aan het marktaandeel van CSM. Hoewel CSM een sterke positie heeft op het gebied van kauwgom, is het gelet op het marktaandeel van CS op de Nederlandse markt voor de productie en verkoop van suikerwerk niet aannemelijk dat CS hieraan substantieel zal bijdragen. Indien bovendien rekening wordt gehouden met private label-productie, neemt het gezamenlijke

5 marktaandeel van partijen nog af.[8] 26. Gelet op het voorgaande is er geen reden om aan te nemen dat op de markt voor de productie en verkoop van suikerwerk als gevolg van de onderhavige concentratie een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt. Distributie 27. Partijen wijzen erop dat de gevolgen van de voorgenomen overname voor de distributiemarkt zeer beperkt zijn. Op de markt voor distributie van food en food-gerelateerde non-food-producten, zowel op West-Europees als op Nederlands niveau, blijft het gezamenlijke marktaandeel volgens partijen ver beneden de 20%. 28. Partijen hebben aangegeven dat zij wat betreft het segment van de distributie van zoetwaren, niet beschikken over betrouwbare informatie over marktaandelen. Wel menen partijen dat het marktaandeel van partijen, zelfs indien wordt uitgegaan van een nauwe markt voor de distributie van zoetwaren in Nederland, niet groter is dan 20%. 29. Het ligt niet in de rede dat de gezamenlijke marktaandelen van partijen van een andere orde van grootte zijn dan in de punten hierboven weergegeven. De gevolgen voor de distributiemarkt als gevolg van de voorgenomen concentratie zullen beperkt zijn, omdat CSM de distributie van haar eigen producten in Nederland verzorgt, [] en de marktpositie van een distributeur als CS zwak is vanwege de sterke positie van de leveranciers enerzijds en de inkoopkracht van de afnemers (zoals grote supermarktketens) anderzijds. 30. Gelet op het voorgaande is er geen reden om aan te nemen dat zich als gevolg van de onderhavige concentratie op de door de concentratie verticaal benvloede markten marktafsluitingseffecten zullen voordoen, die tot gevolg hebben dat een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt. VI. NEVENRESTRICTIES 31. Partijen hebben verzocht om de non-concurrentiebedingen die zijn neergelegd in artikel 11.1 en artikel 11.2 van de Share sale and purchase agreement aan te merken als nevenrestricties. De non-concurrentiebedingen verbieden de huidige aandeelhouders [] om zich gedurende twee jaren na de transactie te begeven in activiteiten die concurreren met die van CS. Geen van de huidige aandeelhouders zal voorts gedurende een zelfde periode senior personeel van CS aanwerven behoudens toestemming van CSM. 32. De koper dient tot op zekere hoogte te worden beschermd tegen concurrerend handelen van de verkoper. Met partijen kan worden aangenomen dat bovengenoemde bedingen als rechtstreeks verbonden aan en noodzakelijk voor de verwezenlijking van de onderhavige concentratie en derhalve als nevenrestricties kunnen worden beschouwd voor zover de nonconcurrentiebedingen zich in geografisch opzicht beperken tot het gebied waar CS thans actief is en voor zover het verbod om senior personeel te werven zich beperkt tot het actief werven.

6 VII. CONCLUSIE 33. Na onderzoek van deze melding is de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit tot de conclusie gekomen dat de gemelde operatie binnen de werkingssfeer valt van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht. Hij heeft geen reden om aan te nemen dat als gevolg van die concentratie een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt die tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd. 34. Gelet op het bovenstaande deelt de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit mede dat voor het tot stand brengen van de concentratie waarop de melding betrekking heeft geen vergunning is vereist. 35. Gelet op de overweging in punt 32 is de directeur-generaal van oordeel dat, voor zover de in punt 31 omschreven clausules overeenkomsten vormen als bedoeld in artikel 6 van de Mededingingswet, dat artikel ingevolge artikel 10 van de Mededingingswet, niet geldt voor deze overeenkomsten voor zover voor zover de non-concurrentiebedingen zich in geografisch opzicht beperken tot het gebied waar CS thans actief is en voor zover het verbod om senior personeel te werven zich beperkt tot het actief werven. Datum: De directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit, voor deze: w.g. Mr. W.C.J. de Lange Wnd. plv. hoofd Concentratiecontrole Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de arrondissementsrechtbank te Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM Rotterdam [1] Zie het besluit van 11 juni 1999 in zaak 1333/CSM Leaf, punt 17. [2] Beschikking van de Europese Commissie van 25 januari 2000 in zaak COMP/M.1684 Carrefour/Promodes, overwegingen

7 [3] Zie het besluit in zaak 1333/CSM Leaf, reeds aangehaald, punt 19. [4] Zie het besluit van 16 juli 1999 in zaak 1378/Van Melle Klene, punt 19. * Vertrouwelijke gegevens zijn weggelaten of vervangen door nietvertrouwelijke weergave. [5] Partijen gaan bij de berekening van hun marktaandeel uit van een marktomvang van NLG miljoen en cijfers over Op basis van volume heeft CSM volgens partijen een marktaandeel van [0 10%] en CS [0 10%]. [6] Partijen gaan uit van een marktomvang in Nederland van NLG 770 miljoen. Op basis van volume heeft CSM volgens partijen een marktaandeel van [10 20%] en CS [0 10%]. [7] [] [8] Zie in dit kader het besluit van 19 september 2000 in zaak 2047/Van Dijk Van den Bergh, punt 24. Aan de inhoud van deze pagina's kunt u geen rechten ontlenen.