GEN Kasstromenmodel. Product beschrijving

Transcriptie

1 GEN Kasstromenmodel Product beschrijving

2 Inhoudsopgave 1. Introductie 2. GEN modellen 3. Kasstromenmodel 4. Uitkomsten kasstromenmodel 5. Bijlagen

3 1. Introductie - achtergrond Binnen GEN is er een kasstromenmodel ontwikkeld om het mogelijk te maken de financiële impact van een pakket aan verschillende maatregelen (of route) te bepalen. Hierbij kan gedacht worden aan zeer uiteenlopende maatregelen van een warmtepomp op woningniveau tot een windmolen in het gebied. Het is de ervaring binnen GEN dat stakeholders de behoefte hebben om te analyseren wat de financiële impact is van verschillende maatregelen, op zowel stakeholder niveau als op gebiedsniveau. De impact op het energetisch niveau of de financiële impact van een enkele maatregelen zijn doorgaans goed te bepalen, dit geldt echter niet voor de financiële impact van een pakket aan verschillende maatregelen op gebiedsniveau. Hier moet het kasstromenmodel inzicht in brengen.

4 1. Introductie - beschrijving Het kasstromenmodel is bedoeld om gedurende het ontwikkelingsproces inzicht te krijgen en houden in de financiële impact van maatregelen. De financiële impact op gebiedsniveau wordt bepaald door de onderliggende maatregelen, de parameters van iedere maatregel bepaalt dus de uiteindelijk impact op gebiedsniveau. Het kasstromenmodel is dus feitelijk niet meer dan een verzameling van allemaal losse maatregelen met hun eigen parameters, die gezamenlijk de totale impact op gebiedsniveau bewerkstelligen. Een optelsom van de verschillende maatregelen toont de totale impact op gebiedsniveau. Het kasstromenmodel is dus geheel afhankelijk van informatie omtrent de uitkomsten van iedere afzonderlijke maatregel, deze maatregelen kunnen van verschillende bronnen komen.

5 1. Introductie - gebruik Het kasstromenmodel is niet meer dan een samenvatting van verschillende uitkomsten van andere modellen. Omdat ieder gebied anders is en dus andere maatregelen heeft, zal het kasstromenmodel voor ieder gebied opnieuw opgezet moeten worden. In de bijlage zijn diverse voorbeelden van binnen GEN gebruikte kasstromenmodellen opgenomen, zoals opvalt is ieder model anders. Gezien het feit dat een specifiek kasstromenmodel niet zomaar gebruikt kan worden als een generiek instrument. Op basis hiervan zou het kasstromenmodel beschreven kunnen worden als een expertproduct, wat alleen omgebouwd kan worden naar een andere specifieke case door een expert. Het kasstromenmodel is om bovengenoemde reden alleen beschikbaar in een niet bewerkbare versie.

6 Gebiedsatlas 2. GEN modellen - overzicht 1 A 2 Verdienmodellen en organisatie E H B 4 C Macro afweging model Techniek Infrastructuur netwerk afweging F 5 Integrale Vergelijking Routes G Energie model Kasstromen model 6 7 Rekentool Micro I D 3 Omgeving en beweging

7 2. GEN Modellen toepassing (1/3) De Gebiedsatlas (1) biedt structuur en ondersteuning om de minimaal benodigde informatie uit het gebied te verzamelen. Met de informatie uit de Gebiedsatlas wordt helder hoe de verdienmodellen (A) zich zouden kunnen ontwikkelen. Met de informatie uit de Gebiedsatlas kunnen de verschillende technische (gebouw en gebieds-) maatregelen stand-alone (als bouwsteen) beoordeeld worden (B) op financiën, ruimtelijke inpassing, en robuustheid bij business-as-usual. Met behulp van het product Businessmodellen (2) kunnen verschillende verdienmodellen worden geïdentificeerd die van invloed zijn op de financiële impact van technische bouwstenen (C) en infrastructuur. De initiatieven die binnen omgeving en beweging (3) ontstaan of kansrijk zijn, geven bepaalde technieken een voorsprong (D)

8 2. GEN Modellen toepassing (2/3) Binnen het Macro Afwegingsmodel en de Rekentool Micro (4) wordt de impact van de verschillende technische bouwstenen bepaald, tegelijkertijd kan op basis van verschillende infrastructuren een netwerkafweging gemaakt worden. De stand-alone bouwstenen worden vervolgens Integraal Vergeleken op financiële impact, op basis van verdienmodellen (E), het technische afwegingsmodel (macro) en de rekentool (micro) (F). Tijdens de Integrale Vergelijking (5) wordt alle beschikbare informatie uit de eerdere analyses gebruikt om verschillende routes of gecombineerde bouwstenen samen te stellen, soms kan additionele informatie uit de verdienmodellen (E) en technische modellen (micro en macro) (F) nodig zijn.

9 2. GEN Modellen toepassing (3/3) De gecombineerde bouwstenen of routes (G) worden vergeleken op energetische impact met het Energie model en op financiële impact met het Kasstromen model. De uitkomsten uit deze modellen kunnen vervolgens weer dienen als feedback (H) en (I) voor de Integrale Vergelijking. In het Energie model (6) wordt de energetische impact van de verschillende routes in de tijd naast elkaar neergezet. In het Kasstromen model (7) kan van iedere afzonderlijke route worden nagegaan wat de financiële impact is voor de verschillende stakeholders in het gebied. De som (in de tijd) van de verschillende gecombineerde bouwstenen leidt tot een impact op gebiedsniveau welke vergeleken kan worden met de huidige status of gecombineerde bouwstenen.

10 3. Kasstromenmodel het gebruik Zoals beschreven is er door het unieke karakter van ieder project binnen GEN voor ieder project gebruik gemaakt van een ander kasstromenmodel: De oorsprong van het kasstroommodel bevindt zich in het nieuwbouwproject PLV. Voor dit project was er al een ver ontwikkeld plan inzake de maatregelen op woningniveau en gebiedsniveau aanwezig, waardoor er geen sprake was van verschillende routes. Voor dit project is het totale plan vergeleken met een soortgelijk referentie plan wat niet energie neutraal is. Voor het bestaande bouw project KEN was er veel minder detail informatie beschikbaar en waren nog een aantal verschillende routes, waardoor het kasstromenmodel hiervoor meer is opgebouwd als een scenario vergelijker. Tenslotte is er ook een versie van het model gemaakt om een snelle, beknopte analyse te kunnen maken in een meer interactieve omgeving, de impact case voor Rubroek.

11 3. Kasstromenmodel de opzet Het kasstromenmodel is afhankelijk van input van verschillende modellen, zoals beschreven in het modellen overzicht, afhankelijk van de gekozen maatregelen. Omdat ieder gebied en de combinatie van bouwstenen doorgaans uniek zijn zal voor ieder project het kasstromenmodel opnieuw opgebouwd moeten worden. Voor de opbouw zijn drie type input noodzakelijk: inputs per project, per stakeholder en algemene inputs. Project Stakeholder Algemeen Stakeholders (aantallen en typen) Macro oplossingen (wind, verbranding, warmtenet, etc.) Business modellen (participatie, collectief, etc.) Investeringsbedrag Subsidies en andere regelingen Looptijden Financiering (EV/VV en rente) Energie besparing of productie Prijzen (elektra en gas) Indexatie

12 3. Kasstromenmodel inputs (1/2) Afhankelijk van het project moet iedere stakeholder in het gebied gedefinieerd worden, welke stakeholders zijn er en hoe worden zij vertegenwoordigd (aantal woningbezitters en huurders, maar ook utiliteit, gemeente, waterschap, lokaal energiebedrijf, etc.). Indien er macro maatregelen zijn, zoals wind of verbranding dan moet dit ook in kaart gebracht worden Tenslotte moet bepaald worden met behulp van welk business model de verschillende maatregelen tot stand komen. Vindt er bewonersparticipatie in een macro maatregel plaats of wordt er voor een bepaalde micro maatregel gebruik gemaakt van collectieve inkoop. Daarnaast moeten er algemene parameters vastgesteld worden zoals gas en elektra prijzen en de bijbehorende verwachte indexatie.

13 3. Kasstromenmodel inputs (2/2) Op stakeholder niveau moet voor elke maatregel bepaald worden wat de financiële impact, de baten en lasten over de projectieperiode. Dit wordt bepaald door onder andere; het investeringsbedrag, de bijbehorende financieringsparameters en subsidies en andere regelingen. Ook de resterende energievraag (besparing) of de energie productie moet in kaart gebracht worden. Deze input per maatregel moet komen van de micro en macro specialisten en wordt vaak ontwikkeld in een specifiek model, kortom de output van specialistische modellen is de input voor het kasstromenmodel. Deze specialistische input is zeer divers, het is dus van belang dat de specialisten onderling overleggen hoe de maatregelen geïnterpreteerd moeten worden en hoe de output van het specialistische model kan dienen als input in het kasstromenmodel.

14 4. Uitkomsten kasstromenmodel (1/7) Het doel van het kasstromen model is om inzichtelijk te maken wat de financiële impact is van een bepaalde combinatie van bouwstenen of route, op zowel stakeholder niveau als op gebiedsniveau. In het model kan van iedere stakeholder een analyse gemaakt worden waaruit blijkt wat de financiële impact is van de gekozen maatregelen, hiervoor worden de investeringen vertaald in jaarlijkse (financierings-) lasten en vergeleken met de energieopbrengst/ energie besparing. Door de analyses van alle verschillende stakeholders bij elkaar op te tellen wordt de impact op gebiedsniveau in kaart gebracht.

15 Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4 Jaar 5 Jaar 6 Jaar 7 Jaar 8 Jaar 9 Jaar 10 Jaar 11 Jaar 12 Jaar 13 Jaar 14 Jaar 15 Jaar 16 Jaar 17 Jaar 18 Jaar 19 Jaar 20 Jaar 21 Jaar 22 Jaar 23 Jaar 24 Jaar 25 Jaar 26 Jaar 27 Jaar 28 Jaar 29 Jaar 30 Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4 Jaar 5 Jaar 6 Jaar 7 Jaar 8 Jaar 9 Jaar 10 Jaar 11 Jaar 12 Jaar 13 Jaar 14 Jaar 15 Jaar 16 Jaar 17 Jaar 18 Jaar 19 Jaar 20 Jaar 21 Jaar 22 Jaar 23 Jaar 24 Jaar 25 Jaar 26 Jaar 27 Jaar 28 Jaar 29 Jaar 30 EUR '000 EUR ' Uitkomsten kasstromenmodel (2/7) Een grafisch voorbeeld van de uitkomsten voor bijvoorbeeld woningeigenaren ziet er als volgt uit, waarbij de investeringen worden vergeleken met de besparingen over tijd (figuur 1). In de tweede figuur worden de investeringen vervolgens omgezet naar jaarlijkse financieringslasten (rente en aflossing), waardoor een vergelijking over tijd mogelijk wordt. Financieringslasten en besparingen Woningen Investeringen en besparingen Woningen 10,000 5,000 - (5,000) (10,000) (15,000) (20,000) (25,000) (30,000) (35,000) (40,000) 4,000 3,000 2,000 1,000 - (1,000) (2,000) (3,000) Investeringen Woningen Totaal besparing woningen Rente en Aflossingen Woningen Totaal besparing woningen

16 Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4 Jaar 5 Jaar 6 Jaar 7 Jaar 8 Jaar 9 Jaar 10 Jaar 11 Jaar 12 Jaar 13 Jaar 14 Jaar 15 Jaar 16 Jaar 17 Jaar 18 Jaar 19 Jaar 20 Jaar 21 Jaar 22 Jaar 23 Jaar 24 Jaar 25 Jaar 26 Jaar 27 Jaar 28 Jaar 29 Jaar 30 EUR ' Uitkomsten kasstromenmodel (3/7) Onderstaande figuur toont de jaarlijkse impact van een maatregel pakket weer voor de stakeholder woningeigenaren. Hieruit blijkt dat dit pakket netto meer oplevert dan dat het kost maar dat de woningeigenaren de 12 jaar wel hogere lasten hebben, welke vervolgens goed gemaakt worden in de jaren daarna. Netto kasstroom Woningen 2,000 1,500 1, (500) (1,000) Netto Kasstroom Woningen Dergelijke analyses kunnen voor alle stakeholders gemaakt worden, zoals bijvoorbeeld voor energieproducenten.

17 EUR ' Uitkomsten kasstromenmodel (4/7) In onderstaand voorbeeld wordt de financiële impact van een investeerder in Wind weergegeven. De windmolen kan deels met vreemd vermogen gefinancierd worden, voor het restant is eigen vermogen financiering noodzakelijk. De figuur toont een grote investering in jaar 1 gevolg door opbrengsten uit de elektriciteitsverkoop (na aftrek van exploitatie kosten en financieringslaten) in de opvolgende jaren. Netto kasstroom Eigen Vermogen Wind 1, (500) (1,000) (1,500) (2,000) (2,500) Netto kasstroom eigen vermogen verschaffers - Windcase

18 Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4 Jaar 5 Jaar 6 Jaar 7 Jaar 8 Jaar 9 Jaar 10 Jaar 11 Jaar 12 Jaar 13 Jaar 14 Jaar 15 Jaar 16 Jaar 17 Jaar 18 Jaar 19 Jaar 20 Jaar 21 Jaar 22 Jaar 23 Jaar 24 Jaar 25 Jaar 26 Jaar 27 Jaar 28 Jaar 29 Jaar 30 EUR ' Uitkomsten kasstromenmodel (5/7) Alle input leidt vervolgens tot een uitkomst op gebiedsniveau, voor alle stakeholders samen, welke ook grafisch weergegeven kan worden. Onderstaande grafiek geeft de totale netto kasstromen op gebiedsniveau weer, hieruit blijkt dat dit illustratief project zichzelf pas na ongeveer 12 jaar (deels) gaat terugverdienen. Netto kasstroom op gebiedsniveau 2,000 1,500 1, (500) (1,000) (1,500) (2,000) (2,500) (3,000) Netto Kasstroom Gebied

19 4. Uitkomsten kasstromenmodel (6/7) Naast netto kasstroom op gebiedsniveau zijn er ook verschillende andere parameters waarop de financiële impact van een route geanalyseerd kan worden. Voorbeelden hiervan zijn: Investeringsbedrag Totale netto kasstroom Netto contante waarde Energie impact Op de volgende pagina staat een voorbeeld van een overzichtstabel met daarin de uitkomsten van de verschillende parameters voor meerdere maatregelpakketten/ routes, wat een onderlinge vergelijking goed mogelijk maakt. Een vergelijking kan gemaakt worden op zowel stakeholder niveau als op gebiedsniveau.

20 4. Uitkomsten kasstromenmodel (7/7) Met behulp van onderstaande overzichtstabel kunnen de verschillende maatregelpakketten/ routes onderling vergeleken worden. Overzicht Route 1 Route 2 Route 3 Route 4 Route 5 Route 6 Route 7 Investeringen - w oningen EUR '000 - (72,978) - (10,565) (54,442) (18,978) (37,800) Investeringen - utiliteit EUR ' Investeringen - energieopw ekkers EUR ' (19,001) (15,501) (8,501) (8,501) (8,501) Benodigd kapitaal voor Energieopw ekkers EUR ' (4,441) (3,619) (1,975) (1,975) (1,975) Totale kasstroom over 30 jaar Woningen EUR '000 - (27,707) - 7,281 (26,414) 16,085 6,920 Utiliteit EUR ' Energieopw ekkers EUR ' ,677 9,409 2,872 2,872 2,872 Gebiedsmanagement EUR '000 - (3,000) (3,000) (3,000) (3,000) (3,000) (3,000) Totaal EUR '000 - (30,707) 9,677 13,690 (26,542) 15,957 6,792 Jaarlijkse kasstroom na 25 jaar EUR '000 - (84) (446) Netto Contante Waarde over 30 jaar Woningen EUR '000 - (20,439) - 3,038 (18,227) 6, Utiliteit EUR ' Energieopw ekkers EUR ' (1,959) (1,682) (1,128) (1,128) (1,128) Gebiedsmanagement EUR '000 - (1,729) (1,729) (1,729) (1,729) (1,729) (1,729) Totaal EUR '000 - (22,169) (3,688) (374) (21,085) 4,026 (2,479) Jaarlijks restaanbod/(vraag) elektrictiet kwh (7,568,920) (6,333,710) 11,181,080 8,997,712 (2,995,038) (226,960) (2,596,488) Jaarlijks restaanbod/(vraag) gas m3 (3,299,100) (303,000) (2,799,100) (2,799,100) (239,800) (2,152,840) (239,800) Jaarlijks restaanbod/(vraag) energie GJ (66,837) (26,437) 6,663 (1,197) (13,660) (26,651) (12,225)

21 5. Bijlagen Kasstroommodel PLV beschikbaar in alleen lezen versie Kasstroommodel KEN beschikbaar in alleen lezen versie Kasstroommodel Rubroek beschikbaar in alleen lezen versie Indien gewenst zijn de onderliggende bruikbare excel versies van de kasstroommodellen op te vragen via