Gebieden Energie Neutraal

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gebieden Energie Neutraal"

Transcriptie

1 Gebieden Energie Neutraal Congres Duurzaam gebouwd donderdag 13 november 2014 René Idema, Strategie en Management Consultant

2 2 Gebieden Energie Neutraal Werken aan een schaalsprong Gebiedsgerichte benadering Samen = Inspiratie en vertrouwen Gebiedsgerichte business case ( ) Laagste maatschappelijke kosten en gebruikerslasten ( ) Routekaart (!) en Bewegingsplan (%P) GEN Tools en Reisgids Bestaande bouw Energieneutraal

3 GEN Expeditie 3

4 4 Inhoud GEN Gebiedsgericht Ervaringen Tools Business case Lessons Learned Impact case Reisgids

5 5 Gebiedsgericht Buurt Gebouw Wijk

6 6 Gebiedsgericht Bedrijven Bewoners Gemeente

7 7 Gebiedsgericht Techniek Sociaal! Business!

8 8 Inhoud GEN Gebiedsgericht Ervaringen Tools Business case Lessons Learned Impact case Reisgids

9 9 Ervaringen Impact Case Rotterdam Nieuwbouw Valkenburg Bestaande bouw Apeldoorn

10 Kerschoten Apeldoorn

11 KEN Route

12 KEN Bewegingsplan 12 Stakeholdersbenadering Gebiedsorganisatie

13 13 Bestemming bereikt! Conclusie van de Stuurgroep: Het kan, maar nog niet helemaal zo als wij willen. Technisch kunnen we het realiseren. Onze onzekerheid zit m in de kosten. En, durven en willen we het allemaal en samen aan? Een energieneutraal Kerschoten we halen het bijna, en we weten ook dat het mogelijk is!

14 Kerschoten - Apeldoorn 14

15 15 De volgende etappe! KEN en Apeldoorn gaan door! Koplopers, o.a. Collectief zonnepark (Waterschap, DeA, particulieren, e.a.) Collectieve inkoop zonpv particulieren (KEN-regisseur) Slimme meters en KEN-dash-board (Alliander, dea) Zonnepanelen op Sterreschool (dea, aandelen voor ouders) Experiment energieneutrale renovatie flats (Ons Huis e.a.) Voorbereiden warmtenet (Essent, SBB, Waterschap, e.a.) EnergieWedstrijd en Huiskamercafés (met Klankbordgroep) Proef warmtepompen en wandverwarming (DGW)

16 16 Inhoud GEN Gebiedsgericht Ervaringen Tools Business case Lessons Learned Impact case Reisgids

17 GEN Tools Routeplanner Gebiedsatlas Stakeholderbenadering Gebiedsorganisatie Impactcase Businesscase Woonlastenmodel Kasstromenmodel Energieregisseur Maatwerkadvies EnergieCalculator Energiemodel 17

18 18 GEN Gebiedsatlas Techniek 2500 woningen, 5000 mensen, woningen uit de jaren 60 en 70 40% particulier, 50% corporaties, 10% beleggers.. Business Inkomen , isolatie 8.500, energierekening % energievraag van utiliteit, 75% woningen.. Beweging Veel ouderen (30% > 55 jaar), thema s zijn leefbaarheid, comfort Wijkraad en Energiecooperatie..

19 GEN Routekaart Maatwerkadvies EnergieCalculator Energiemodel

20 GEN Routekaart Maatwerkadvies EnergieCalculator Energiemodel

21 GEN Bewegingsplan Stakeholderbenadering Gebiedsorganisatie Volgende stappen Nu Snel Later Betrokkenen Beweging B1 KEN-regisseur X Bewoners, Apeldoornse partijen B2 KEN-nieuwsbrief X KEN-regisseur, Apeldoornse partijen, (GEN) bedrijven B3 KEN-lezingen X KEN-regisseur, bewoners, Apeldoornse partijen, bedrijven (o.a. TNO) B4 Natuurlijke communicatie X KEN-regisseur, Apeldoornse partijen B5 Duurzaamheids-activiteiten X Bedrijven, KEN-regisseur, bewoners, clubs, e.d. B6 Voorbeeldwoningen X Bewoners, KEN-regisseur, bedrijven (o.a CH) B7 Projecten Hergebruik X Bewoners, KEN regisseur B8 Sterrenschool / De Rank - Energie in onderwijs X Sterrenschool / De Rank, KEN-regisseur, dea - Powerpapa X Sterrenschool / De Rank, dea Gebied G1 Slimme meters en smart grid X X Alliander, KEN-regisseur, bewoners G2 KEN-Dashboard X Alliander, bedrijven (o.a. RHDHV) G4 Openbare LED-verlichting X Gemeente, bedrijven, bedrijven (o.a. Eneco) Woningen - Particulier P1 Appelwoningen X Bewoners, bedrijven/ AVID, KEN-regisseur P2 Koploperwoningen X Bewoners, bedrijven/avid, KEN-regisseur P3 Vervolg maatwerkadviezen X Bewoners, bedrijven/avid, KEN-regisseur P4 Collectieve inkoop X Bewoners, KEN-regisseur, bedrijven/avid P5 Zon bij particulieren X Bewoners, dea P6 Prototype Energielening X Bewoners, banken, bedrijven (o.a. Rabo) Woningen Corporaties C1 Complex 51 X Corporaties, bedrijven (o.a. BAM), bewoners, C2 Zon bij corporaties X Corporaties, bedrijven (o.a. Eneco), bewoners, dea C3 Galerij- en portiekwoningen X X Corporaties, bedrijven (o.a. BAM, Cofely) C4 Hoogspringers X Corporaties CV1 Woningen commerciële verhuur Flats van REBO Energieregisseur

22 GEN Energieregisseur Stakeholderbenadering Gebiedsorganisatie Energieregisseur

23 23 Inhoud GEN Gebiedsgericht Ervaringen Tools Business case Lessons Learned Impact case Reisgids

24 KEN Businessbenadering Businesscase Woonlastenmodel Kasstromenmodel 24

25 Portfolio Business cases Businesscase Woonlastenmodel Kasstromenmodel 25 Vereffenen Verbinden Revolving fund. Systeemveranderingen

26 Barrières vs. Businessmodellen

27 GEN Gebiedsorganisatie Stakeholderbenadering Gebiedsorganisatie Energieregisseur DeA, Wijkraad Kerschoten, De Goede Woning, Gemeente Apeldoorn, AVID, Waterschap, Klankbordgroep 27

28 28 Inhoud GEN Gebiedsgericht Ervaringen Tools Business case Lessons Learned Impact case Reisgids

29 29 Lessons Learned - Lagen Beweging is motor, richting belangrijker dan doel (EN) Beweging Lokale agenda, collectieve betrokkenheid, individuele deals Vertrouwen is essentieel, dus wat doen om vertrouwen te winnen? Aantrekkelijke business cases en -modellen sneller in beeld Maatschappelijk geld: gebiedsgericht interessanter dan gebouwgericht Verevening op gebiedsniveau nog te vroeg Kostenvoordelen vanwege knoop met andere lokale opgaven Energieneutrale wijk haalbaar, mits... participatie, wind Werk door de schalen heen: stad-wijk-buurt-huis Business Techniek Individuele benadering utiliteit- en woningbouw: moeilijk maar belangrijk

30 30 Lessons Learned - Rollen Gemeente: openbare ruimte, leefbaarheid, handhaver, publiek belang Lokaal energiebedrijf: cruciale rol in gebiedscoalitie en naar uitvoering Bewoners: participatiesamenleving.., verbinden met stakeholders Lokale bedrijven: lokale naam beter benutten, kennisallianties maken Woningcorporaties: van gebouw- naar gebiedsgericht, verbindend! Grote bedrijven: lokale allianties, andere verdienmodellen,.

31 31 Inhoud GEN Gebiedsgericht Ervaringen Tools Business case Lessons Learned Impact case Reisgids

32 GEN Impactcase

33 GEN Impactcase Bewegingsplan Routekaart In de wijk

34 GEN Impactcase

35 35 Inhoud GEN Gebiedsgericht Ervaringen Tools Business case Lessons Learned Impact case Reisgids

36 Reisgids

37 37 Tot slot Werken aan een schaalsprong Gebiedsgerichte benadering Samen = Inspiratie en vertrouwen Gebiedsgerichte business case ( ) Laagste maatschappelijke kosten en gebruikerslasten ( ) Routekaart (!) en Bewegingsplan (%P) GEN Tools en Reisgids Bestaande bouw Energieneutraal

38 Gebieden Energie Neutraal Congres Duurzaam gebouwd donderdag 13 november 2014 René Idema, Strategie en Management Consultant

Kerschoten als voorbeeld voor heel Nederland: Ontwikkelplan voor de bestaande bouw

Kerschoten als voorbeeld voor heel Nederland: Ontwikkelplan voor de bestaande bouw Kerschoten als voorbeeld voor heel Nederland: Ontwikkelplan voor de bestaande bouw 1 Kerschoten als voorbeeld voor heel Nederland De ontwikkeling van grootschalige energieneutrale gebieden is een hoge

Nadere informatie

Gebieden Energie Neutraal

Gebieden Energie Neutraal Gebieden Energie Neutraal Kennismaken met het programma GEN Liesbeth Schipper 27 september 2012 Inhoud Achtergrond Opzet GEN programma GEN Nieuwbouw Energieconcept Ontwikkel en businessmodel Omgeving GEN

Nadere informatie

Samenvatting... 1. Voorwoord... ii

Samenvatting... 1. Voorwoord... ii KEN Ontwikkelplan Inhoudsopgave Samenvatting... 1 Voorwoord... ii 1. Opgave en Visie... 1 1.1 Verduurzaming van de bestaande bouw... 1 1.2 Gebieden Energie Neutraal... 1 1.3 Kerschoten in Apeldoorn...

Nadere informatie

KEN Ontwikkelplan Samenvatting

KEN Ontwikkelplan Samenvatting KEN Ontwikkelplan Samenvatting 1 Inhoudsopgave Voorwoord... 4 Samenvatting... 8 1. Opgave en visie... 8 2. Droombestemming... 11 3. De kaart van Kerschoten... 12 4. De route naar Kerschoten Energie Neutraal...

Nadere informatie

Impactsessie. In 3 dagen naar een energieneutrale wijk

Impactsessie. In 3 dagen naar een energieneutrale wijk Impactsessie In 3 dagen naar een energieneutrale wijk 1 Impactsessie In 3 dagen naar een energieneutrale wijk Een impactsessie staat voor het maken van een routekaart naar een energieneutrale wijk in 3

Nadere informatie

De wijk- en stakeholderbenadering. De energie van.

De wijk- en stakeholderbenadering. De energie van. De wijk- en stakeholderbenadering De energie van. 1 De wijk- en stakeholderbenadering: samen in beweging Gebieden Energie Neutraal (GEN) levert een praktische aanpak om energieneutraliteit van een gebied

Nadere informatie

Bestaande bouw Energie Neutraal. Reisgids voor een gebiedsgerichte aanpak

Bestaande bouw Energie Neutraal. Reisgids voor een gebiedsgerichte aanpak Bestaande bouw Energie Neutraal Reisgids voor een gebiedsgerichte aanpak Inhoud van deze Reisgids VOORWOORD 5 GOED OM TE WETEN 7 1. Bestaande Bouw 9 2. Schaalsprong 11 3. Gebiedsgericht 13 4. Landschap

Nadere informatie

Routeplanner. Bestaande Bouw. Toelichting. 5 november Versie 0.5

Routeplanner. Bestaande Bouw. Toelichting. 5 november Versie 0.5 Routeplanner Bestaande Bouw Toelichting 5 november Versie 0.5 Inhoudsopgave 1 / De routeplanner op hoofdlijnen 3 2 / Beschrijving van de tools 6 3 / Beschrijving per station 7 5 november / Versie 0.5 Routeplanner

Nadere informatie

GEN Kasstromenmodel. Product beschrijving

GEN Kasstromenmodel. Product beschrijving GEN Kasstromenmodel Product beschrijving Inhoudsopgave 1. Introductie 2. GEN modellen 3. Kasstromenmodel 4. Uitkomsten kasstromenmodel 5. Bijlagen 1. Introductie - achtergrond Binnen GEN is er een kasstromenmodel

Nadere informatie

Sander Leenders Directeur Energie+, innogy NL

Sander Leenders Directeur Energie+, innogy NL De energetische MJOP Welkom namens Essent en GEAS Sander Leenders Directeur Energie+, innogy NL 2 Vier megatrends waar we als energiebedrijf op inspelen Decarbonisatie Decentralisatie Digitalisering Democratisering

Nadere informatie

Overzicht GEN modellen

Overzicht GEN modellen GEN Kasstromenmodel Achtergrond Binnen GEN is er een kasstromenmodel ontwikkeld om het mogelijk te maken de financiële impact van een pakket aan maatregelen (of route) te bepalen. Het is de ervaring binnen

Nadere informatie

De wijk- en stakeholderbenadering. De energie van...

De wijk- en stakeholderbenadering. De energie van... De wijk- en stakeholderbenadering De energie van... 1 Concept en samenstelling: Renée Zijlstra & Josja Veraart (Royal HaskoningDHV) Vormgeving: Jolanda van den Tillart (Royal HaskoningDHV) Foto s en illustraties:

Nadere informatie

ENERGIETRANSITIE NAAR GASLOZE WIJKEN

ENERGIETRANSITIE NAAR GASLOZE WIJKEN ENERGIETRANSITIE NAAR GASLOZE WIJKEN 1 WIE IS ATRIVÉ? Adviesbureau op het gebied van Wonen Woningcorporaties & gemeente/overheid Duurzaamheid: -Proces- en projectmanagement Grootschalige uitrol (zonnepanelen),

Nadere informatie

De Rijswijkse Situatie. Beeldvormende sessie gemeenteraad Rijswijk 13 november Mark Bal

De Rijswijkse Situatie. Beeldvormende sessie gemeenteraad Rijswijk 13 november Mark Bal De Rijswijkse Situatie Beeldvormende sessie gemeenteraad Rijswijk 13 november Mark Bal Opzet 1. Ontwikkeling Energievisie Rijswijk 2. Rol / positie gemeenteraad 3. Financiële regelingen 1 Beelden energievisie

Nadere informatie

Routeplanner. Nieuwbouw. Toelichting. 7 november Versie 0.6

Routeplanner. Nieuwbouw. Toelichting. 7 november Versie 0.6 Routeplanner Nieuwbouw Toelichting 7 november Versie 0.6 Inhoudsopgave 1 / De routeplanner op hoofdlijnen 3 2 / Beschrijving van de tools 6 3 / Beschrijving per station 8 7 november / Versie 0.6 Routeplanner

Nadere informatie

Hoe connectivity leidt tot energie-efficiëntie

Hoe connectivity leidt tot energie-efficiëntie Hoe connectivity leidt tot energie-efficiëntie Is het mogelijk om alle gebouwen en woningen in Nederland slim te maken en ze zelf volledig in hun energiebehoefte te laten voorzien? Ja, ABB denkt van wel.

Nadere informatie

Duurzaam vernieuwen en samenwerken in de bouw

Duurzaam vernieuwen en samenwerken in de bouw Duurzaam vernieuwen en samenwerken in de bouw Prof.dr. Jacqueline Cramer Universiteit Utrecht Opzet lezing Wat zijn de grote opgaven in de bouw op het gebied van duurzaamheid? Hoe kunnen deze opgaven worden

Nadere informatie

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN)

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten

Nadere informatie

SMART ENERGY SMART ENERGY CITIES SMART ENERGY CITIZENS SAMEN WERKEN AAN ENERGIE- NEUTRALE & AARDGASVRIJE WIJKEN

SMART ENERGY SMART ENERGY CITIES SMART ENERGY CITIZENS SAMEN WERKEN AAN ENERGIE- NEUTRALE & AARDGASVRIJE WIJKEN SMART ENERGY SMART ENERGY CITIES SMART ENERGY CITIZENS SAMEN WERKEN AAN ENERGIE- NEUTRALE & AARDGASVRIJE WIJKEN PROGRAMMA SMART ENERGY CITIES Energie opgave gebouwde omgeving Verschillende stakeholders

Nadere informatie

GEN Methodiek kansrijk aanbod. Tools voor energieneutrale gebiedsontwikkeling op gebouwniveau

GEN Methodiek kansrijk aanbod. Tools voor energieneutrale gebiedsontwikkeling op gebouwniveau GEN Methodiek kansrijk aanbod Tools voor energieneutrale gebiedsontwikkeling op gebouwniveau Methodiek kansrijk aanbod (Mka) Centrale begrippen Energieneutraal en laagste woonlasten Grootschalig werken

Nadere informatie

DUURZAME WARMTEVOORZIENING

DUURZAME WARMTEVOORZIENING DUURZAME WARMTEVOORZIENING Wijk van de Toekomst Xandra van Lipzig Pauline Tiecken ledenvergadering Zuidoost 20190423 Locatie: wijkcentrum De Stolp, Violierenplein 101. 24/4/19 Inhoud Verzoek om scenario

Nadere informatie

Learning History Kerschoten Energie Neutraal

Learning History Kerschoten Energie Neutraal Learning History Kerschoten Energie Neutraal Learning History Kerschoten Energie Neutraal DE LEARNING HISTORY...5 DE KEN ACHTERGROND...6 DE KEN PARTIJEN...7 HET KEN VERHAAL...8 DE KEN DILEMMA S...20 DE

Nadere informatie

Routekaart Energietransitie procesafspraken

Routekaart Energietransitie procesafspraken Routekaart Energietransitie procesafspraken Energiebesparing en transformatie van gebouwde omgeving, mobiliteit, industrie en landbouw & landgebruik Samenwerking met inwoners(initiatieven), ondernemers

Nadere informatie

Verduurzaming bestaande gebouwde omgeving

Verduurzaming bestaande gebouwde omgeving NOABERSCHAP Verduurzaming bestaande gebouwde omgeving Duurzame energie is een kwestie van ordenen, maar ook van keuzes maken. Verduurzaming gebouwde Omgeving 1 Verduurzamen gebouwde omgeving & Cogas Business

Nadere informatie

met lage temperatuur warmtebron Kennisgroep lage temperatuur warmtenetten

met lage temperatuur warmtebron Kennisgroep lage temperatuur warmtenetten Effectieve Kostenefficiënte of woonlasten of woonlastenefficiënte efficiënte aardgasvrije aardgasloze oplossingen wijken met lage temperatuur warmtebron Kennisgroep lage temperatuur warmtenetten Algemene

Nadere informatie

Een slim, duurzaam gebouw hoe maak je dat?

Een slim, duurzaam gebouw hoe maak je dat? Een slim, duurzaam gebouw hoe maak je dat? Donderdag 10 november Jan Kadijk, Hoofd DGBC Academy 2 3 4 6 7 8 9 DGBC: Onze rollen Stimuleren Communiceren Verbinden Inspireren Opleiden Certificeren BREEAM:

Nadere informatie

Koppelkansen versterken - verduurzamen. Presentatie projectresultaten Kantens, Loppersum en Appingedam 10 juli 2018

Koppelkansen versterken - verduurzamen. Presentatie projectresultaten Kantens, Loppersum en Appingedam 10 juli 2018 Koppelkansen versterken - verduurzamen Presentatie projectresultaten Kantens, Loppersum en Appingedam 10 juli 2018 Project koppelkansen Uitgangspunten Een onderzoek naar de actiebereidheid van bewoners

Nadere informatie

Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad. Hier komt tekst Joop Oude Lohuis. Utrecht.nl

Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad. Hier komt tekst Joop Oude Lohuis. Utrecht.nl Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad Hier komt tekst Joop Oude Lohuis Hier 22 mei komt 2017 ook tekst Van Globaal Doel naar Lokaal aan de Slag Klimaatakkoord Parijs In 2050

Nadere informatie

Freek Welling en Joep Koene

Freek Welling en Joep Koene Financiering van de energietransitie The next step: gebouwde omgeving Freek Welling en Joep Koene 29 november 2018 Ontwikkelingsmaatschappij van Oost-Nederland Topfonds Gelderland 2017 Portfolio IEG duurzame

Nadere informatie

Activiteitenoverzicht Midden-Groningen 2019

Activiteitenoverzicht Midden-Groningen 2019 ACTIVITEITENOVERZICHT 2019 MIDDEN-GRONINGEN juni 2018 1. INLEIDING Voor u ligt het activiteitenoverzicht 2019 van Actium aan de gemeente Midden-Groningen, met daarin de voorgenomen activiteiten van Actium

Nadere informatie

Hoe kunnen we oudbouw woningen energieneutraal maken?

Hoe kunnen we oudbouw woningen energieneutraal maken? Groen Links Zuid Holland, 11 oktober 2014 Hoe kunnen we oudbouw woningen energieneutraal maken? Lessons learned 20x Energieneutraal Samenwerking Gemeente Den Haag, gemeente Delft en Stadsgewest Haaglanden

Nadere informatie

Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas. Hans Schneider (Liander) programma

Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas. Hans Schneider (Liander) programma Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas Hans Schneider (Liander) programma Alliander en de warmtetransitie Verantwoord van het aardgas af, op naar een nieuwe (lokale) warmtevoorziening

Nadere informatie

DUURZAAMHEID & ENERGIENEUTRALITEIT

DUURZAAMHEID & ENERGIENEUTRALITEIT DUURZAAMHEID & ENERGIENEUTRALITEIT Introductie Raad 6 juni 2018 Jack van t Ende Xandra van Lipzig Ineke Lijnema 7/6/18 Agenda Context duurzaamheid Energietransitie: waar hebben we het over in Apeldoorn?

Nadere informatie

Impressie van de bewonersbijeenkomsten Overvecht-Noord aardgasvrij

Impressie van de bewonersbijeenkomsten Overvecht-Noord aardgasvrij Impressie van de bewonersbijeenkomsten Overvecht-Noord aardgasvrij Meer dan 420 woningeigenaren uit Overvecht-Noord bezochten de bijeenkomsten op 22 en 28 november 2017 over aardgasvrij wonen. Wat betekent

Nadere informatie

TEO/WKO WARMTE EN KOUDE NIEUWVEENSE LANDEN

TEO/WKO WARMTE EN KOUDE NIEUWVEENSE LANDEN TEO/WKO WARMTE EN KOUDE NIEUWVEENSE LANDEN In gemeente Meppel is een nieuwbouwwijk van 1953 woningen gepland, die gefaseerd tussen 2014 en 2039 gerealiseerd wordt. Deels worden de kavels bouwrijp opgeleverd,

Nadere informatie

Energieproject De Groene Vogel in de gemeente Beesel

Energieproject De Groene Vogel in de gemeente Beesel Energieproject De Groene Vogel in de gemeente Beesel Door: Mat Schatorje Bijeenkomst : Inspiratie uit de regio (VKKL) donderdag 22 mei 2014 Inhoud Hoe het begon Van inzending tot prijs Wat is De Groene

Nadere informatie

Energie besparing en woning verbetering voor VvE s. sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter

Energie besparing en woning verbetering voor VvE s. sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter Energie besparing en woning verbetering voor VvE s sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter Onderzoek doen en experimenteren met als doel: Mensen prettig laten wonen, leven en werken Experiment:

Nadere informatie

Top 10 aanbevelingen voor groene prestatieafspraken in de sociale huursector

Top 10 aanbevelingen voor groene prestatieafspraken in de sociale huursector Top 10 aanbevelingen voor groene prestatieafspraken in de sociale huursector juni 2018 Vergroening prestatieafspraken Jaarlijks wordt de Stookjerijk Trofee voor de groenste (meest duurzame) prestatieafspraken

Nadere informatie

INNAX Gebouw & Omgeving

INNAX Gebouw & Omgeving INNAX Gebouw & Omgeving Gebouwverduurzamer van A tot Z Pieter Klep, 26 oktober 2017 Waarom energietransitie? Belangrijke ontwikkelingen Regeerakkoord (Rutte II) energieneutraal 2050 Klimaatakkoord Parijs

Nadere informatie

inspiratiesessie gebiedsgericht werken

inspiratiesessie gebiedsgericht werken inspiratiesessie gebiedsgericht werken wijkbedrijf community building de all inclusive wijk Carla Onderdelinden en Patricia van der Haak begeleiders van transformatie wat gaan we doen? 1. korte inspiratiesessie

Nadere informatie

Aardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl

Aardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl Aardgasloze toekomst, waarom? Stroomversnelling Energy Up 2018 Casper Tigchelaar Inhoud presentatie 2 belangrijkste redenen voor aardgasvrije gebouwde omgeving Hoe heeft het energiegebruik in huishoudens

Nadere informatie

Activiteitenoverzicht gemeente Aa en Hunze 2019

Activiteitenoverzicht gemeente Aa en Hunze 2019 ACTIVITEITENOVERZICHT 2019 AA EN HUNZE juni 2018 1. INLEIDING Voor u ligt het activiteitenoverzicht 2019 van Actium aan de gemeente Aa en Hunze, met daarin de voorgenomen activiteiten van Actium in de

Nadere informatie

Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis

Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis Oktober 2014 Thema 1 Goed wonen en een goede dienstverlening We vinden het in Nederland normaal dat iedereen goed kan wonen. Maar niet iedereen

Nadere informatie

De Kromme Rijnstreek Off Grid in Hoe kan dat eruit zien?

De Kromme Rijnstreek Off Grid in Hoe kan dat eruit zien? De Kromme Rijnstreek Off Grid in 00. Hoe kan dat eruit zien? De gemeenten Houten, Wijk bij Duurstede en Bunnik op weg naar energieneutraal in 00 Exact bepalen hoe het energiesysteem van de toekomst er uit

Nadere informatie

Vanavond. Workshop VvE Energieloket Gelderland Fletcher Hotel Doorwerth

Vanavond. Workshop VvE Energieloket Gelderland Fletcher Hotel Doorwerth Workshop VvE Energieloket Gelderland 29-05-2018 Fletcher Hotel Doorwerth Vanavond Kennismaking Ondersteuning VvE Energieloket Gelderland Waarom verduurzamen? Mogelijkheden verduurzamen VvE s Subsidie en

Nadere informatie

Kosten Warmte in Meerwijk Haarlem wordt steeds gasvrijer

Kosten Warmte in Meerwijk Haarlem wordt steeds gasvrijer 29-01-2019 Klankbordgroep Meerwijk Wienand van Dijk Kosten Warmte in Meerwijk Haarlem wordt steeds gasvrijer Wat betekent het klimaatakkoord voor ons? Energie strategie Transitie Visie Warmte Eind 2019

Nadere informatie

Hebben lokale energiecoöperaties een rol bij aardgasvrije wijken? Timo Veen en Gertjan Brand 7 februari 2019

Hebben lokale energiecoöperaties een rol bij aardgasvrije wijken? Timo Veen en Gertjan Brand 7 februari 2019 Hebben lokale energiecoöperaties een rol bij aardgasvrije wijken? Timo Veen en Gertjan Brand 7 februari 2019 Welkom! Timo Veen Programmamanager Berkum Energieneutraal 2025 TiMove Duurzaamheid sinds 2009

Nadere informatie

Duurzaamheidsagenda Informatiebijeenkomst INTERREG project VvE s nul op de meter ready

Duurzaamheidsagenda Informatiebijeenkomst INTERREG project VvE s nul op de meter ready Duurzaamheidsagenda 2015-2018 Informatiebijeenkomst INTERREG project VvE s nul op de meter ready Welkom Programma Inleiding gemeente Capelle aan den IJssel Toelichting programma naar een duurzame VvE Vragen

Nadere informatie

Uw logo. Pieter van der Ploeg. Strategie. Alliander

Uw logo. Pieter van der Ploeg. Strategie. Alliander Pieter van der Ploeg Strategie Alliander Inhoud 1. Wat is Alliander 2. Van ambitie naar concrete vraag 3. Van nu en hier naar daar en straks en hoe kom ik daar 4. Wie doen mee 5. Voorbeeld van belang van

Nadere informatie

Energie neutraal Veenendaal De aanpak en de inhoud

Energie neutraal Veenendaal De aanpak en de inhoud Energie neutraal Veenendaal 2035 De aanpak en de inhoud Inhoud Waarom energieneutraal en wanneer? 1 e opzet programmaplan Resultaten interne consultatie Resultaten externe consultatie Enkele voorbeelden

Nadere informatie

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Slimme Netten Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Netbeheer Nederland (1) Netbeheer Nederland brancheorganisatie van alle elektriciteit-

Nadere informatie

Naar een duurzame woningportefeuille. Guido van de Wijgert Programmamanager Duurzaamheid 8 november 2018

Naar een duurzame woningportefeuille. Guido van de Wijgert Programmamanager Duurzaamheid 8 november 2018 Naar een duurzame woningportefeuille Guido van de Wijgert Programmamanager Duurzaamheid 8 november 2018 Agenda Inleiding Duurzaamheid binnen Staedion Naar een strategische aanpak We zijn nog niet klaar..

Nadere informatie

Open en slim energienet Zaanstad Let s Go!

Open en slim energienet Zaanstad Let s Go! Open en slim energienet Zaanstad Let s Go! Klimaatneutraal: de 4 e decentralisatie Robert Linnekamp, wethouder Milieu, gemeente Zaanstad Henry Staal, Coördinator Duurzame Energie, gemeente Zaanstad Inhoud

Nadere informatie

29 November Kennisfestival: Samen op weg naar een breed gedragen energietransitie workshop duurzame warmte bestaande woningen dr.

29 November Kennisfestival: Samen op weg naar een breed gedragen energietransitie workshop duurzame warmte bestaande woningen dr. Copernicus Institute of Sustainable Development Kennisfestival: Samen op weg naar een breed gedragen energietransitie workshop duurzame warmte bestaande woningen dr. Robert Harmsen 29 November 2018 Klimaatakkoord

Nadere informatie

5.2 Energiebesparing in de bestaande bouw: Op zoek naar een business case voor lokale initiatieven

5.2 Energiebesparing in de bestaande bouw: Op zoek naar een business case voor lokale initiatieven 5.2 Energiebesparing in de bestaande bouw: Op zoek naar een business case voor lokale initiatieven Alfons Ramb Energiek Leiden Rolf Steenwinkel Amsterdam Energie Ron de Graaf Hoom Renske den Exter - Hoom

Nadere informatie

Proeftuin Aardgasvrije wijken Overvecht

Proeftuin Aardgasvrije wijken Overvecht Proeftuin Aardgasvrije wijken Overvecht Algemeen De vijf partijen van de regietafel (gemeente Utrecht, netbeheerder Stedin, energiebedrijf Eneco, bewoner coöperatie Energie-U en de Stichting Utrechtse

Nadere informatie

neutraal & aardgasvrij

neutraal & aardgasvrij Op naar CO 2 neutraal & aardgasvrij UW NAVIGATIE NAAR TOEKOMSTBESTENDIG CO 2 NEUTRAAL EN/OF AARDGASVRIJ WONEN KAW architecten en adviseurs Juni juni 2018 Voegt u graag daad bij het woord? Wilt u een concrete

Nadere informatie

Haags Warmtebedrijf Tussenrapportage 12 maart 2014

Haags Warmtebedrijf Tussenrapportage 12 maart 2014 Haags Warmtebedrijf Tussenrapportage 12 maart 2014 Waar staan we? Plan van aanpak 12 november 2013 vastgesteld Vooronderzoeken in volle gang: Vooronderzoek gesprekken Eneco en E.on Technische visie toekomstig

Nadere informatie

AARDGASLOZE WIJKEN circulair en kwalitatief

AARDGASLOZE WIJKEN circulair en kwalitatief AARDGASLOZE WIJKEN circulair en kwalitatief AARDGASLOZE WIJKEN CIRCULAIR EN KWALITATIEF In 2050 moeten alle bestaande 12.000 wijken in Nederland aardgasvrij zijn. In de huidige situatie is meer dan 90%

Nadere informatie

Datum Ons kenmerk Onderwerp

Datum Ons kenmerk Onderwerp Postadres Postbus 16200, 3500 CE Utrecht Telefoon 14 030 www.utrecht.nl Els Wegdam Zamenhofdreef 1 7 3503 RJ UTRECHT Behandeld door Doorkiesnummer E-mail Bijlage(n) Uw kenmerk Uw brief van A.S. Verduijn

Nadere informatie

Warmte: transitiepad naar een CO2 neutrale wijk

Warmte: transitiepad naar een CO2 neutrale wijk Warmte: transitiepad naar een CO2 neutrale wijk Werksessie Topsector Energie 03/10/2016 Juriaan van Tilburg, Edwin van Vliet Even voorstellen > Juriaan van Tilburg 2016-heden: consultant Ecofys > Future

Nadere informatie

Tafel Energieopwekking

Tafel Energieopwekking Verslag Expertsessie Energietransitie 2 april 2019 Tafel Energieopwekking Biogas, zon op daken, windmolens Greengas Warmte uit oppervlaktewater (langs Elfstedenroute) Mogelijkheid tot plaatsen van 5 windmolen

Nadere informatie

NEUTRAAL EN AARDGASVRIJ OP NAAR CO 2. -neutraal en/of aardgasvrij wonen. Uw navigatie naar toekomstbestendig CO 2. Bepaal je eigen route naar CO 2

NEUTRAAL EN AARDGASVRIJ OP NAAR CO 2. -neutraal en/of aardgasvrij wonen. Uw navigatie naar toekomstbestendig CO 2. Bepaal je eigen route naar CO 2 P NAAR C 2 NEUTRAAL EN AARDGASVRIJ Uw navigatie naar toekomstbestendig C 2 -neutraal en/of aardgasvrij wonen Bepaal je eigen route naar C 2 -neutraal en aardgasvrij, met een toekomstbestendig, gewild en

Nadere informatie

Binnenstedelijke gebiedsontwikkeling en transformatie: wonen

Binnenstedelijke gebiedsontwikkeling en transformatie: wonen Binnenstedelijke gebiedsontwikkeling en transformatie: wonen Ruimte voor durf en diversiteit Presentatie 06/10/2017 Platform Binnenstadsmanagement Dino van Dal Introductie BZK/DGBW/DB&E/W&W: - forse opgave

Nadere informatie

Inhoud. Achtergrond Begrippen en definities Facts and figures. Uitdagingen richting energieneutraal

Inhoud. Achtergrond Begrippen en definities Facts and figures. Uitdagingen richting energieneutraal Inhoud Achtergrond Begrippen en definities Facts and figures Woningen nieuw en renovatie utiliteit: scholen en kantoren als voorbeeld Uitdagingen richting energieneutraal RVO en energieneutrale gebouwen

Nadere informatie

Onze kijk op provinciale energievraagstukken

Onze kijk op provinciale energievraagstukken Geachte heer De Bat, Essent levert elektriciteit en gas aan ongeveer 2,5 miljoen Nederlandse klanten. Ons doel is om iedereen in staat te stellen op zijn eigen manier mee te doen aan het beter maken van

Nadere informatie

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden - Woerden: duurzaamheid tot in de haarvaten van de samenleving - Het klimaatakkoord

Nadere informatie

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Jan Ros Doel/ambitie klimaatbeleid: Vermindering broeikasgasemissies in 2050 met 80 tot 95% ten opzichte van 1990 Tussendoelen voor broeikasgasemissies Geen

Nadere informatie

Het heft in eigen handen met de wooncoöperatie

Het heft in eigen handen met de wooncoöperatie Het heft in eigen handen met de wooncoöperatie Tineke Lupi, projectleider Platform31 netwerk bijeenkomst van afterworknet, op 31 oktober 2017 Den Haag Wat is een wooncoöperatie? Zelforganisatie in het

Nadere informatie

Haarlem aardgasvrij Margreet van der Woude Team Duurzaamheid - Gemeente Haarlem Januari Garenkokerskwartier

Haarlem aardgasvrij Margreet van der Woude Team Duurzaamheid - Gemeente Haarlem Januari Garenkokerskwartier Haarlem aardgasvrij 2040 Margreet van der Woude Team Duurzaamheid - Gemeente Haarlem Milieu@Haarlem.nl Januari 2018 @ Garenkokerskwartier 2 Aardgasvrij wonen Aardgasvrij wonen. Waarom? Haarlem Aardgasvrij

Nadere informatie

Verduurzamen begint bij jezelf Inspiratieavond Langstraat Energie Waalwijk, 11 december 2016

Verduurzamen begint bij jezelf Inspiratieavond Langstraat Energie Waalwijk, 11 december 2016 Verduurzamen begint bij jezelf Inspiratieavond Langstraat Energie Waalwijk, 11 december 2016 Koos Kerstholt 0-energie Anna Provoost Kennisoverdracht Wanda Kruijt Zorg Adrie van Duijne Directeur Inspiratietafels

Nadere informatie

TEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG

TEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG TEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG In het dorp Heeg is voor een wijk met 800 slecht geisoleerde woningen onderzocht of verwarmen met thermische energie uit de nabijgelegen watergang Greft haalbaar

Nadere informatie

Berkum Energieneutraal Welkom!

Berkum Energieneutraal Welkom! Berkum Energieneutraal 2025 Welkom! 30 oktober 2018 Doelstelling voor vanavond U informeren over: Waar staan we met ons project? Wat is er de afgelopen periode gebeurd? Hoe gaan we verder? We gaan in op

Nadere informatie

Innovaties op warmtepompgebied in Nederland

Innovaties op warmtepompgebied in Nederland s op warmtepompgebied in Nederland de norm vormt geen uitdaging! 20 november 2013 Onno Kleefkens De omgeving Toepassingsgebieden in Nederland en daarbuiten Samenvatting 2 1 De omgeving Lokale energie initiatieven

Nadere informatie

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Fons Claessen sr.adviseur klimaat, energie & duurzaamheid Gemeente Nijmegen Waarom moeten we iets doen?? 1: Klimaatverandering 2: Energie en grondstoffen 3.

Nadere informatie

ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT

ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT VAN DOM-STAD NAAR NOM-STAD? Hoe krijgen we de sociale woningvoorraad energieneutraal in 2030? Dinsdag 26 mei 2015 WELKOM! LANDELIJK Convenant uit 2012; Woonbond,

Nadere informatie

Worstelen met verduurzamen

Worstelen met verduurzamen Worstelen met verduurzamen De aanpak van Tiwos René Scherpenisse Bestuurder 4 april 2019 Even voorstellen - Tiwos, Tilburgse woonstichting - Middelgrote wooncorporatie, 8000 vhe - Voormalig gemeentelijk

Nadere informatie

Verduurzaming woningportefeuille: de woonbundel. 4 maart 2013

Verduurzaming woningportefeuille: de woonbundel. 4 maart 2013 Verduurzaming woningportefeuille: de woonbundel 4 maart 2013 Verduurzamingsambitie woningcorporaties onder druk Het belang van verduurzaming van het corporatiebezit wordt erkend: Convenant Energiebesparing

Nadere informatie

Bedrijventerreinen Verduurzamen Land van Weert en Cranendonck

Bedrijventerreinen Verduurzamen Land van Weert en Cranendonck Bedrijventerreinen Verduurzamen Land van Weert en Cranendonck Zeist, 25 april 2016 Matthijs Kok Transitiemanagement Matthijs Kok Energietransitie gebouwde omgeving Elektrisch vervoer Projecten, o.a: Energiestrategie

Nadere informatie

Opinievergaring jongeren Gebouwde Omgeving

Opinievergaring jongeren Gebouwde Omgeving Opinievergaring jongeren Gebouwde Omgeving THEMABIJEENKOMST G.O. 27 maart 2013 SER DIALOOGSESSIE 27 februari 2013 40 Young Professionals 50 Young Professionals ONDERWERPEN TER DISCUSSIE: 1. Energiebesparing

Nadere informatie

Showstoppers & gamechangers Beleid voor gasloze woningen

Showstoppers & gamechangers Beleid voor gasloze woningen Showstoppers & gamechangers Beleid voor gasloze woningen Casper Tigchelaar congres all-electric 2-11-2017 Showstoppers en gamechangers Showstoppers 1. Wat is gasloos eigenlijk? 2. Gasloos heeft maatschappelijke

Nadere informatie

Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij

Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij 6 december 2018 The Gallery Enschede Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij Proces Warmteplannen Eric Kouters Pioneering Warmteplan wijk

Nadere informatie

De rol van geothermie in de verduurzaming van het vastgoed. 8 mei 2019 Saskia Hagedoorn

De rol van geothermie in de verduurzaming van het vastgoed. 8 mei 2019 Saskia Hagedoorn De rol van geothermie in de verduurzaming van het vastgoed 8 mei 2019 Saskia Hagedoorn Profiel Hydreco Geomec Lange termijn betrokken operator Financiële deelname in projecten Geothermie is corebusiness

Nadere informatie

Aardgasvrij en Bewoners

Aardgasvrij en Bewoners Aardgasvrij en Bewoners PROGRAMMA AARDGASVRIJE WIJKEN WOONCONGRES 4 APRIL 2019 JAAP DROOGLEVER Proeftuinen Kennis en Leerprogramma Fysiek Economisch Juridische (on)mogelijkheden Participatie en communicatie

Nadere informatie

Samenvatting: Winst en waarde van energie renovaties in de woningbouw

Samenvatting: Winst en waarde van energie renovaties in de woningbouw Samenvatting: Winst en waarde van energie renovaties in de woningbouw De opgave is groot De Rijksoverheid streeft naar een energieneutrale bebouwde omgeving in 2050. Op weg daar naar toe is de ambitie

Nadere informatie

Vraagstelling. 3. Hoe ga je met elkaar aan het werk; welke vaardigheden en competenties zijn nodig?

Vraagstelling. 3. Hoe ga je met elkaar aan het werk; welke vaardigheden en competenties zijn nodig? Vraagstelling 1. Wat vragen opdrachtgevers en gebruikers werkelijk en hoe kunnen aanbieders kansen pakken door hun dromen waar te maken? 2. Hoe ontstaat een win-win situatie door gebruik te maken van elkaars

Nadere informatie

Duurzame op bedrijventerreinen: Naar een gebiedsgerichte aanpak

Duurzame op bedrijventerreinen: Naar een gebiedsgerichte aanpak Duurzame op bedrijventerreinen: Naar een gebiedsgerichte aanpak KIvI Jaarcongres Sustainable Mobility,6 november 2013 Pieter Tanja Leefbaarheid en gezondheid in stad en regio verkeersveiligheid geluidoverlast

Nadere informatie

Integrale duurzame gebiedsontwikkeling

Integrale duurzame gebiedsontwikkeling Integrale duurzame gebiedsontwikkeling Merosch Kenniscafé 9 maart 2018 Uiteenlopende projecten Circulair Buiksloterham A dam Wisselspoor Utrecht Merwedekanaalzone Utrecht Circulair Hofstad Houten Leidsche

Nadere informatie

Gebruikers en smart grids

Gebruikers en smart grids Gebruikers en smart grids KIvI NIRIA 23 Juni Gorinchem Geert Verbong Inhoud Belofte van Smart Grids: de actieve gebruiker Verschillende rollen Homo economicus De groene consument Nieuwe diensten De lastige

Nadere informatie

Gasloos: Wie gaan er over en hoe krijgen we ze zo ver?

Gasloos: Wie gaan er over en hoe krijgen we ze zo ver? Gasloos: Wie gaan er over en hoe krijgen we ze zo ver? Casper Tigchelaar Plannen voor Gasloos worden Top-down gemaakt Gasloos: Wie gaan er over?... Wie houden zich bezig met gasloos: Netwerkbedrijven Rijksoverheid

Nadere informatie

De Energietransitie. Van klimaatakkoord naar aardgasvrije wijken. Presentatie 28/09/2018 FAMO. Dino van Dal. 3 oktober 2018

De Energietransitie. Van klimaatakkoord naar aardgasvrije wijken. Presentatie 28/09/2018 FAMO. Dino van Dal. 3 oktober 2018 De Energietransitie Van klimaatakkoord naar aardgasvrije wijken Presentatie 28/09/2018 FAMO Dino van Dal Introductie Programma Stad en City Deal Binnenstedelijk bouwen en transformatie: lessons learned

Nadere informatie

De weg van de energietransitie d.d VEBOA - Alphen aan den Rijn Dhr. E.J. Reemst

De weg van de energietransitie d.d VEBOA - Alphen aan den Rijn Dhr. E.J. Reemst De weg van de energietransitie d.d. 20-11-2018 - VEBOA - Alphen aan den Rijn Dhr. E.J. Reemst M3E groep (Vestigingen Rotterdam, Breda, Amsterdam ) M3E Kostenmanagement M3E Brandveiligheid consultants M3E

Nadere informatie

Rabin Baldewsingh. 27 juni SBR congres

Rabin Baldewsingh. 27 juni SBR congres Samen op weg naar een klimaatneutraal Den Haag Rabin Baldewsingh wethouder duurzaamheid gemeente Den Haag 27 juni SBR congres Den Haag Ambitie Den Haag klimaatneutraal in 2040 CO 2 -emissie reduceren door:

Nadere informatie

HAAGSE AANPAK DUURZAME STEDENBOUW

HAAGSE AANPAK DUURZAME STEDENBOUW HAAGSE AANPAK DUURZAME STEDENBOUW duurzame economie sociaal culturele duurzaamheid ecologische duurzaamheid DUURZAME STEDENBOUW Inhoud presentatie Opgave Werkwijze 4 thema's Resultaten en vervolgproces

Nadere informatie

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Waarom zijn we bijeen? Verduurzaming energievoorziening Samenwerking om de NL ambitie te verwezenlijken Samenwerking vanaf de start van initiatieven Draagvlak

Nadere informatie

SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING. Wat kunnen wij voor u betekenen?

SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING. Wat kunnen wij voor u betekenen? SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING Wat kunnen wij voor u betekenen? Van fossiel naar duurzaam Jeroen Besseling Beleidsmedewerker Duurzaamheid EEN GREEP UIT DE MEDIA DUURZAAMHEIDSAGENDA 2018-2022

Nadere informatie

Hoe word je van vrijwilligersorganisatie een bedrijf?

Hoe word je van vrijwilligersorganisatie een bedrijf? Hoe word je van vrijwilligersorganisatie een bedrijf? Workshop 6.4, Evenement Hier Opgewekt Den Haag, 21 november 2014 Arien Scholtens, dea Jurgen van der Heijden, CALorie Hoe word je van vrijwilligersorganisatie

Nadere informatie

Lokale Duurzame Energie Bevlogen business. Zaterdag 9 maart 2013 Henk Stormink

Lokale Duurzame Energie Bevlogen business. Zaterdag 9 maart 2013 Henk Stormink Lokale Duurzame Energie Bevlogen business Zaterdag 9 maart 2013 Henk Stormink Wat is LochemEnergie? Een lokale duurzame energie coöperatie (LDE) Van, voor en door inwoners van de gemeente Lochem (een echt

Nadere informatie