Verslag onderzoek ondersteuning mantelzorg door revalidatie-instellingen

Transcriptie

1 Verslag onderzoek ondersteuning mantelzorg door revalidatie-instellingen november

2 Inleiding Begin november heeft Revalidatie Nederland een korte enquête gehouden over de activiteiten van de revalidatie-instellingen richting mantelzorgers. Doel was een indruk te krijgen van deze activiteiten. De vragenlijst is ingevuld door 17 revalidatie-instellingen. De resultaten zijn gebruikt in de forumdiscussie tijdens het symposium Revalidatie en Mantelzorg op 13 november Tijdens dit symposium werd aandacht besteed aan een onderzoek van het LSR naar de ondersteuning van mantelzorgers door revalidatie-instellingen. Het LSR heeft op basis van dit onderzoek geconcludeerd dat er meer ondersteuning geboden zou kunnen worden door revalidatieinstellingen. In dit kader is het belangrijk te weten wat revalidatie-instellingen zoal doen. Vandaar dit onderzoek. Hier volgt een kort verslag van de uitkomsten. Michel Leenders en Karin van Londen Revalidatie Nederland 2

3 Actief aandacht aan mantelzorg? Van de 17 revalidatie-instellingen die de vragenlijst hebben ingevuld geeft 76% aan actief aandacht te besteden aan mantelzorg. Aandacht aan mantelzorg Ja Nee Alle 13 instellingen die aandacht besteden aan mantelzorg geven aan dat mantelzorgers de revalidanten vooral ondersteunen op het gebied van huishoudelijke verzorging, persoonlijke verzorging en begeleiding/vervangende regie. Bijna alle instellingen geven aan dat de revalidanten ook een beroep doen op de mantelzorger voor fysieke begeleiding en emotionele ondersteuning. De meeste instellingen geven aan dat mantelzorgers ook verpleegkundige ondersteuning bieden Vormen van mantelzorg Vormen van mantelzorg 3

4 Ondersteuningsaanbod aan mantelzorgers 77% van de instellingen die actief aandacht besteed aan mantelzorgers, geeft aan de mantelzorgers structureel te ondersteunen. Ze doen dit op de volgende manier: 12 Ondersteuningsaanbod mantelzorgers Ondersteuningsaanbod mantelzorgers (N=10) De voorbeelden die bij cursussen voor mantelzorgers genoemd worden, zijn: Partnervoorlichting, bestaand uit een aantal avonden Voorlichtingsbijeenkomsten voor ouders van kinderen die specifieke behandelingen moeten ondergaan Workshops voor MS patiënten en indien gewenst hun partner Ergotherapie bij dementerende ouderen en mantelzorgers aan huis PEPP (=groepsvoorlichting voor Parkinsonpatienten en voor hun partner / andere mantelzorger) een cyclus van 5 avonden voor partners/mantelzorgers van revalidanten met een CVA tijdens de revalidatie 5 nazorg bijeenkomsten voor oud-revalidanten met hun partner/mantelzorger, na het revalidatieproject Genoemde voorbeelden bij partnerprogramma s: Partnerbijeenkomsten/partnerprogramma Kinderprogramma (Kinder)Meeloopdagen/meeloopprogramma Voorlichting voor partners/naasten van patiënten met NAH, Partnergroepen voor partners klinische en poliklinische dwarslaesie patiënten, 4

5 Weekendevaluaties voor partners van klinische patienten, NAH-voorlichtingsprogramma. Door MW wordt het systeem in kaart gebracht en ondersteund, met evt zelfs verwijzing naar Jeugdzorg/ MEE/ professionals in NAH etc Er zijn kindermeeloopdagen waar dat van toepassing en wenselijk is. partnerprogramma's en een programma voor kinderen van revalidanten Bijwonen MDO Voorbeelden van taken die uit handen genomen worden: ondersteuning bij aanvraag van bijvoorbeeld voorzieningen aanvraag- en regeltaken, als mensen overbelast zijn of dreigen te raken of door andere redenen dit zelf moeilijk kunnen. Verder geven we informatie over mogelijke zorg/begeleiding na het revalidatietraject. 60% van de instellingen informeert mantelzorgers over het ondersteuningsaanbod voor mantelzorgers. Dit gaat vooral via folders en soms ook schriftelijk of via internet. Informatiekanalen ondersteuningsaanbod Folders Schriftelijk Internet 10 van de 13 instellingen die deze vraag beantwoord hebben zijn niet van plan om het aanbod aan mantelzorgers uit te breiden. Redenen hiervoor zijn vooral dat men van mening is dat het aanbod voldoet. Ook wordt gezegd dat er onvoldoende vrijwilligers en medewerkers zijn om ondersteuning aan mantelzorgers te geven. De financiering is ook een genoemd argument. 3 instellingen willen de activiteiten wel uitbreiden. Het platform WeHelpen wordt in dit kader genoemd. 5

6 Financiering mantelzorgactiviteiten De activiteiten voor mantelzorgers worden niet apart gebudgetteerd. Vrijwel alle revalidatie-instellingen doen het erbij. Uiteindelijk betaalt de organisatie dus voor de activiteiten voor mantelzorgers. Uitzondering is PePP. Dat valt binnen het reguliere zorgaanbod. Financiering mantelzorgactiviteiten Gebudgetteerd Externe geldstromen (bijv. fondsen) Doen het erbij Regulier zorgaanbod Conclusies De meeste revalidatie-instellingen, 76%, besteden aandacht aan mantelzorgers. 77% hiervan doet dat structureel, vooral door het besteden van aandacht aan de mantelzorger tijdens het consult, het aanbieden van partnerprogramma s, de mogelijkheid tot adviesgesprekken en door mantelzorgers te informeren hoe ze hun rol als mantelzorger kunnen invullen, bijvoorbeeld tijdens informatieavonden en in gesprekken. Ook wordt bij de helft van de instellingen een cursus gegeven voor mantelzorgers. Er is bij de meeste centra informatiemateriaal beschikbaar in de vorm van folders. In praktische zin is de ondersteuning van de revalidatie-instelling aan de mantelzorger minimaal, ze nemen de mantelzorger vrijwel geen werk uit handen. Dat gebeurt bij een enkeling bijvoorbeeld bij het aanvragen van voorzieningen. Er is over het algemeen geen budget beschikbaar voor de ondersteuning van mantelzorgers. De meeste doen het erbij en zo wordt het dus door de organisatie zelf betaald. 77% is niet van plan het aanbod voor mantelzorgers uit te breiden. Reden hiervoor is dat centra van mening zijn dat er geen behoefte aan is, het aanbod is voldoende. In mindere mate speelt ook het gebrek aan capaciteit (financieel of (vrijwillig) personeel) een rol. 6