VISIEDOCUMENT SAMENWERKING ZEEUWSE ZIEKENHUIZEN

Transcriptie

1 VISIEDOCUMENT SAMENWERKING ZEEUWSE ZIEKENHUIZEN

2 Op 5 oktober 2011 gaven raden van bestuur, stafbesturen en cliëntenraden van Admiraal De Ruyter Ziekenhuis (ADRZ) en ZorgSaam Zeeuws Vlaanderen een gezamenlijke verklaring met betrekking tot samenwerking. Essentie van de verklaring is dat ADRZ en ZorgSaam bij hun besluiten op het gebied van aanbod en kwaliteit de Zeeuwse patiënt centraal stellen, waarbij de vrije keuze van de patiënt gerespecteerd wordt. In dit visiedocument werken wij deze stellingname vanuit onze ziekenhuisoptiek voor Zeeland verder uit. INLEIDING Het komen tot een gezamenlijke visie op de samenwerking tussen de twee Zeeuwse ziekenhuizen is van groot belang om de acute functies (SEH, Verloskunde, IC, e.d.) alsmede andere noodzakelijke basisvoorzieningen voor alle Zeeuwen beschikbaar én bereikbaar te houden. In de recent gepubliceerde visies ten aanzien van de Zeeuwse ziekenhuiszorg van respectievelijk de Provincie Zeeland en Klaverblad Zeeland wordt deze noodzaak van samenwerking nog eens onderstreept. Natuurlijk gaat het bij goede zorg voor de patiënt niet alleen om de medisch specialistische zorg in beide ziekenhuizen maar om de zorg in de hele keten. Ook de samenwerking met ondermeer huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde, zorgverleners in de GGZ, revalidatie en radiotherapie is van groot belang voor de patiënt. ADRZ en ZorgSaam voelen het dan ook als hun maatschappelijke plicht ook ten aanzien van de samenwerking met andere instellingen en zorgverleners hun verantwoordelijkheid te nemen. Mede gelet op eerdere discussies, onder andere in het Zeeuws Directeuren Beraad, wordt dit visiedocument in eerste instantie beperkt tot de zogenaamde horizontale samenwerking tussen ADRZ en ZorgSaam. Die bredere samenwerkingsvisie op de gehele zorg, die zeker noodzakelijk is voor een regio als Zeeland, blijft nu weliswaar nog even buiten dit bestek, maar zal zeker in de nabije toekomst aan de orde komen.

3 UITGANGSPUNTEN Voor de acute patiënt hanteren wij bij de inrichting van de zorg het principe van het gouden uur. Daarbij streven wij er naar dat zodanig te doen, dat alle inwoners en bezoekers van Zeeland optimaal opgevangen kunnen worden binnen Zeeland; gelet op de uitgestrektheid van de regio achten wij het noodzakelijk dat in Zeeland minimaal twee klinische centra voor acute zorg blijvend in Zeeland (24/7) aanwezig zijn. Samenwerking vereist vertrouwen in en respect voor elkaar en elkaars functies en posities. De termen gelijkwaardigheid en gezamenlijke verantwoordelijkheid zijn daarbij van belang. Het is essentieel dat de professionals actief participeren vanuit de inhoud en kwaliteit. Het behouden van een aantrekkelijke werkomgeving voor jonge specialisten en andere zorgprofessionals is belangrijk bij het waarborgen van de continuïteit van de ziekenhuisvoorzieningen voor de Zeeuwse burgers. Ziekenhuisvoorzieningen blijven alleen binnen Zeeland als de kwetsbaarheid en dreiging van discontinuïteit goed is afgedekt

4 Zeeland wordt gekenmerkt als een uitgestrekte regio met relatief weinig mensen (ca inwoners). Het betreft bovendien een regio, waar vergrijzing en ontgroening (patiënten en medewerkers) plaatsvinden. De hiermee gepaard gaande reisafstanden, alsmede de locatie van de noodzakelijke infrastructuur hebben effect op de bereikbaarheid van (acute) ziekenhuisvoorzieningen. GEOGRAFIE

5 - Toename van het aantal chronische zieken (oncologie, diabetes, dialyse, COPD, hartfalen, psychische stoornissen etc.). Hierbij speelt ook een verschuiving van de zorg van de 2e naar de 1e lijn. ONTWIKKELINGEN IN DE ZORG - Landelijke discussie over (her)inrichting (beschikbaarheid en bereikbaarheid) van acute zorg voorzieningen. - Een steeds beter geïnformeerde en vragende patiënt, die bewuste keuzes maakt, met name op het gebied van planbare (inclusief chronische) zorg. - Toenemende aandacht voor volumecriteria in relatie tot kwaliteit, veiligheid, maar ook als criterium bij zorginkoop door zorgverzekeraars. Kwaliteitsnormen vanuit de wetenschappelijke verenigingen m.b.t. (sub)specialistische expertise en ondersteuning vergen een groter verzorgingsgebied met een adherentie, tussen de tot inwoners. - Toenemend oog vanuit politiek en maatschappij voor het belang om de balans met de basiszorg in stand te houden; juist in dunbevolkte regio s. - Krapper wordende arbeidsmarkt t.a.v. specifieke functies op medisch, verpleegkundig en paramedisch terrein. - Toenemend belang van samenwerking in de keten van 1e lijn (huisarts, verloskundige, HAP, ambulance, Thuiszorg, fysiotherapie, psychologie), 2e lijn (categorale en algemene ziekenhuizen) en de AWBZ (verpleeghuizen en ouderengeneeskunde). - Toenemende samenhang met ziekenhuizen in omliggende regio s, waarbij behoud van de regierol binnen de eigen regio van belang is. - Afname (in relatieve zin) van collectieve middelen ter financiering van medische zorg en mogelijke toename van private middelen (eigen bijdrage, aanvullende verzekeringen etc.), alsmede private investeringen.

6 ONTWIKKELINGEN IN DE ZORG (vervolg) Gezien deze (landelijke) ontwikkelingen, is het een uitdaging voor beide Zeeuwse Ziekenhuizen om de tweedelijns voorzieningen voor alle Zeeuwse burgers maximaal en verantwoord in stand te houden. Daarbij geldt voor ons het motto: decentraal waar dat kan en centraal waar dat moet. Dat vraagt eerder om een samenwerkingsmodel dan om een model van concurrentie. Juist ook om, in een regio met relatief lage volumes versnippering of zelfs verlies van voorzieningen te voorkomen. Die noodzakelijke samenwerking strekt zich dan ook uit naar andere zorgverleners binnen en buiten Zeeland.

7 Om de Zeeuwse patiënt nu en in de toekomst optimaal te kunnen helpen, wordt bij besluitvorming binnen ADRZ en ZorgSaam inzake nieuwe en bestaande medische functies gekeken naar het gemeenschappelijk belang van de Zeeuwse bevolking door: De zorg met een acuut karakter geografisch zo optimaal mogelijk te organiseren, om een ieder binnen zo kort mogelijke tijd in een adequate ziekenhuissetting op te vangen; 1. Als aanbieders van medisch specialistische zorg is het een maatschappelijke verantwoordelijkheid om de acute zorg als basisvoorziening in de provincie goed geregeld te hebben, zowel qua tijdigheid en beschikbaarheid als bereikbaarheid. Alleen al deze gezamenlijke verantwoordelijkheid legitimeert in belangrijke mate de samenwerking tussen beide ziekenhuizen. Maar daarnaast heeft goed georganiseerde, van kwalitatief bovengemiddeld niveau, acute zorg aantrekkingskracht op nieuwe ambitieuze specialisten (kwaliteit trekt kwaliteit aan); VISIE De zorg gemeenschappelijk te organiseren, in het geval dat een (te) verspreid volume niet meer tegemoet komt aan huidige en/of toekomstige kwaliteitseisen; De zorg ieder binnen de eigen ziekenhuissetting te organiseren, in het geval dat de kwaliteit goed en blijvend gewaarborgd kan worden met decentrale dienstverlening. Deze zorg kan in competitie geleverd worden en hierop vindt in principe geen gezamenlijke regie plaats; 2. 3.

8 In het geval concentratie wenselijk is en voor zover dat mogelijk is, de betreffende specialisten en andere professionals bij elkaar in het (andere) ziekenhuis te laten werken waar de betreffende functie is geconcentreerd. Op deze wijze wordt de expertise in vakgroepen van beide ziekenhuizen behouden en blijven beide vakgroepen respectievelijk ziekenhuizen aantrekkelijk op de arbeidsmarkt (subspecialisatie, dienstbelasting); 4. VISIE (vervolg) 5. De vorming van Zeeland vakgroepen te steunen; Gelet op de toename van de oncologische aandoeningen achten wij de radiotherapeutische voorzieningen (ZRTI) een essentieel onderdeel van volwaardige oncologische zorg. Vanuit die noodzakelijke samenwerkingsvisie spreken ADRZ en ZorgSaam een preferente relatie met elkaar af, waarbij bestaande samenwerkingsrelaties met derden worden gerespecteerd en zo mogelijk benut

9 In bijlage is een lijst opgenomen van reeds langer bestaande of beginnende samenwerkingsinitiatieven tussen beide ziekenhuizen en/of vakgroepen. Voorts komen eens per twee maanden (delegaties van) Raden van Bestuur en Stafbesturen bij elkaar om agenda gestuurd ontwikkelingen (intern en extern) te bespreken; hierbij ligt primair de focus op het belang van de Zeeuwse patiënt en het primaire proces, waarbij de raden van bestuur en stafbesturen vooral een faciliterende rol hebben in de planontwikkeling (onder het motto: de mate van sturing volgt het primaire proces). Daarnaast kunnen ook beheersmatige zaken aan de orde komen. UITWERKING Deze overlegcyclus moet er toe leiden, dat (al dan niet in samenspraak met andere stakeholders, zoals zorgverzekeraars en andere zorgaanbieders) de samenwerkingsagenda steeds meer gevuld wordt en ook concreet invulling krijgt. Vanuit dit structureel overleg worden gezamenlijke afspraken gemaakt welke zaken onder gezamenlijke regie moeten komen te vallen en welke niet.

10 OVERZICHT SAMENWERKING GEREALISEERD Gezamenlijke Zeeuwse vakgroepen Geriatrie In ADRZ bestaat de functie geriatrie sinds begin jaren 80. Deze behelst opname, polikliniek, dagonderzoekcentrum en consultatieve functie. In 2004 is dit uitgebreid naar ZorgSaam, waar de geriatrie een polikliniek, dagonderzoekcentrum en consultatieve functie heeft. Beide ziekenhuizen beschikken over een erkenning voor een geriatrische afdeling in een algemeen ziekenhuis (GAAZ). De geriaters doen gezamenlijk diensten voor ADRZ. Oogheelkunde Sinds 2011 is er één vakgroep voor beide ziekenhuizen. De vakgroep was daarvóór sinds 2006 al werkzaam in ZorgSaam en ziekenhuis Walcheren. Met de fusie tussen de ziekenhuizen boven de Schelde, is de vakgroep uit Goes/Dirksland gesplitst en deels werkzaam in Dirksland en deels aangesloten bij de vakgroep Zeeland. Plastische chirurgie De vakgroep Plastische chirurgie is sinds 1990 werkzaam voor alle drie de ziekenhuizen in Zeeland en nu dus in beide ziekenhuizen. Zij houden spreekuur op alle locaties en verrichten operaties op de locaties Terneuzen, Oostburg, Goes, Vlissingen en Zierikzee. Naast de werkzaamheden in de ziekenhuizen, heeft de vakgroep nog een privé-kliniek: Medcentric. Hierin worden patiënten behandeld voor zorgvragen die niet in de vergoedingssfeer vallen. Spreekuren en operaties worden gedaan in Oostburg.

11 OVERZICHT SAMENWERKING GEREALISEERD Reumatologie De Vakgroep Reumatologie was sinds 1986 al werkzaam voor alle drie de ziekenhuizen in Zeeland nu dus beide ziekenhuizen, als 1 maatschap. De arts die destijds werkzaam was in Goes, bediende ook Terneuzen. Vanaf 1996 kwam er een extra reumatoloog, werkzaam in Terneuzen, Hulst, Oostburg en Vlissingen. De reumatoloog in Goes werkte ook in Middelburg en Zierikzee. De maatschap bestaat inmiddels uit 4 reumatologen en er wordt op alle locaties spreekuur gehouden. Overige samenwerking maatschappen/ vakgroepen Dermatologen werken samen in dienstenregeling. De vakgroepen Dermatologie van ADRZ en ZorgSaam werken samen in de dienstenregeling. Hiermee is de continuïteit voor dermatologische zorg in Zeeland beter gegarandeerd. Zorgfuncties op één locatie Cardiologische interventies (ZS) In Zeeland bestond, landelijk gezien, een witte vlek voor cardiologische interventies (dotteren van kransslagaderen van het hart). Patiënten uit Zeeland waren daarvoor aangewezen op ziekenhuizen buiten Zeeland. Met de komst van het Dottercentrum in ZorgSaam is deze behandeling voor Zeeuwse inwoners beschikbaar gekomen binnen Zeeland.

12 OVERZICHT SAMENWERKING GEREALISEERD Laboratoria De Laboratoria voor Pathologie, Medische Microbiologie en Klinische Chemie van beide ziekenhuizen werken samen waar het gaat om zeldzame en/of dure bepalingen. Hierdoor zijn deze bepalingen kwalitatief optimaal en kosten efficiënt beschikbaar voor medisch specialisten in beide ziekenhuizen. - Pathologie: zeldzame kleuringen worden uitgevoerd door ADRZ. - Microbiologie: alle zeldzame bepalingen zijn geconcentreerd in ADRZ - De Klinisch Chemici van ADRZ en ZorgSaam nemen voor elkaar waar tijdens ziekte en vakanties. Hiermee is de continuïteit beter gewaarborgd. Nucleaire geneeskunde De afdeling Nucleaire Geneeskunde heeft naast twee gamma-camera s, de beschikking over een mobiele PET (vaak met CT) voor 1 dag per week. Op vrijdagen staat een mobiele camera van de firma Alliance bij het ADRZ. In de loop van dit jaar (de verwachting is oktober 2012) wordt een vaste PET-CT camera geïnstalleerd waarmee vrijwel alle PET onderzoeken en ook therapieplanning ten behoeve van de radiotherapie elke dag verricht kunnen worden. ADRZ beschikt over een afdeling Nucleaire Geneeskunde. Vanuit beide ziekenhuizen wordt daar gebruik van gemaakt, zoals ten behoeve van het poortwachterklieronderzoek bij borstkanker. Tevens beschikt de afdeling Nucleaire Geneeskunde over een (nu nog mobiele) PETscan die ten dienste staat van vakgroepen in beide ziekenhuizen en het ZRTI.

13 OVERZICHT SAMENWERKING GEREALISEERD Gezamenlijke epilepsie consulent t.b.v. neurologische patiënten Een epilepsie consulent is werkzaam in beide Zeeuwse ziekenhuizen en in Dirksland. Hij begeleidt mensen met epilepsie, geeft uitleg over de aandoening, de medicijnen en besteedt aandacht aan de psychosociale gevolgen van de aandoening. De neurologen van de 3 ziekenhuizen hebben 3 of 4 x per jaar een gezamenlijke bijeenkomst om de nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied te bespreken. Samenwerking t.b.v. kinderdiabetes. ADRZ geldt als kenniscentrum voor deze groep patiënten. Vandaar dat vanuit beide ziekenhuizen voor patiëntjes met diabetes waarvoor specifieke zorg/ondersteuning nodig is, van deze bijzondere expertise gebruikt gemaakt wordt. Upright MRI Een staande MRI heeft als meerwaarde dat afwijkingen waarbij de zwaartekracht een essentiële rol speelt, zichtbaar gemaakt kunnen worden. Een dergelijke MRI is slechts op twee plaatsen in Nederland beschikbaar, waaronder ZorgSaam. Vanuit beide ziekenhuizen (en ziekenhuizen buiten Zeeland) worden patiënten voor dergelijk onderzoek naar ZorgSaam verwezen. Bariatrie De bariatrische chirurgie (maagbandjes en bypass-operaties) bij patiënten met extreme adipositas, is in Zeeland geconcentreerd in ZorgSaam. Patiënten hoeven voor deze behandeling de provincie niet uit, waardoor de aansluiting met de essentiële zorg en begeleiding in het voor- en natraject optimaal kan plaatsvinden door de korte lijnen en samenwerking.

14 OVERZICHT SAMENWERKING GEREALISEERD Gezamenlijke participatie in zelfstandige Zeeuwse zorginstellingen/-functies ZRTI Dankzij de samenwerking met het Zeeuws Radiotherapeutisch Instituut kunnen sinds 1981 patiënten uit heel Zeeland in de eigen provincie bestraald worden. Het is een voorbeeld waar we trots op mogen zijn. Ziekenhuis-Apotheek Tot 2012 werkten de drie ziekenhuizen in Zeeland samen in de maatschap ziekenhuis apotheek M.i.v is deze verzelfstandigd tot Scheldezoom Farmacie BV. ADRZ en ZorgSaam beschikken over de aandelen in Scheldezoom. De dienstverlening voor beide ziekenhuizen (en vele andere zorgorganisaties in Zeeland) is geregeld via contracten (SLA). Samenwerking Backoffice Inkoop labmaterialen ZorgSaam heeft een regionaal inkoop contract met ADRZ betreffende het bloedafname pakket van de firma BD. Validatiedienst sterilisatoren Validatiedienst sterilisatoren is een samenwerking van ZorgSaam met ADRZ; uitvoering gebeurt door personeelsleden van het ADRZ.