Naar een glazen wetgevingshuis?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Naar een glazen wetgevingshuis?"

Transcriptie

1 Naar een glazen wetgevingshuis? Belangeninbreng, transparantie en de wetgevingsjurist in ambtelijk Den Haag Theorie & Casestudies PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan de Erasmus Universiteit Rotterdam op gezag van de rector magnificus prof. dr. H.G. Schmidt en volgens besluit van het College voor Promoties. De openbare verdediging zal plaatsvinden op vrijdag 9 december 20 om.30 uur door Munish Ravindrenath Ramlal geboren te Rotterdam ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM

2 Inhoud Inhoud Inleiding Transparantie: tussen theorie en praktijk. Onderhandelend wetgeven.2 Het academische transparantieadvies.3 Lacune in het transparantieadvies Invalshoek van dit onderzoek 2. Belemmerende en bevorderende factoren 2.2 Wetgevingskwaliteitsbeleid Onderzoeksvraag Operationalisering van kernbegrippen 4. Inleiding 4.2 'Belang' 4.3 'Belanghebbende' 4.4 'Departementale wetsvoorbereiding' 4.5 'Belangeninbreng' 4.6 'Transparantie' Methode van onderzoek 5. Empirisch wetgevingsonderzoek 5.2 Casestudies 5.3 Selectie van cases 5.4 De methode in praktijk Opbouw van de casestudies Analysemodel Opbouw boek 2 Normatief kader Inleiding. Doel.2 Opbouw 2 Belangeninbreng bij onderhandelend wetgeven 2. Van bevel- naar onderhandelingshuishouding 2.2 Onderhandelend wetgeven 2.3 Schaduwziiden onderhandelend weteeven IX

3 Naar een glazen wetgevingshuis? 3 Academische overwegingen voor meer transparantie Inleiding De rol van de wetgever en de 'vierde macht' Hulp voor de parlementaire medewetgever De toelichting: geen wetgeving zonder motivering Procedure wetgevingskwaliteit: wetgevingsbeginselen Compromisvorming en parlementaire bewegingsruimte 4 3. Onderhandelend bestuur en wetgeven Consulteren van belanghebbenden Wet openbaarheid van bestuur Artikel 68 Grondwet: informatieplicht Voorontwerp Algemene wet overheidsinformatie Van wie zijn zij? De ambtenaren Europese transparantiebeginselen 53 4 Normatief kader: een advies voor meer transparantie Inleiding Academisch transparantieadvies 56 5 De wetgevingsjurist 5 6 Conclusie 58 3 Mediacase 59 Inleiding 59 2 Lijst van geïnterviewden 60 3 Proces van totstandkoming Achtergronden Kiemfase: pluriformiteitstoets en versoepeling crossmediale regels Coalitiefase: werken naar een conceptwetsvoorstel en draagvlak Presentatiefase: voorleggen van modellen aan de markt De Kamerbehandeling Intrekking TWM 93 4 Analyse proces belangeninbreng en -afweging Inleiding Belangeninbreng: kiemfase Belangeninbreng: coalitiefase Belangeninbreng: presentatiefase 9 5 Transparantie Onderzoek naar de verantwoording in de toelichting Beoordeling van de transparantie 03

4 Inhoud 6 Transparantiebelemmerende en -bevorderende factoren Factoren genoemd in de interviewgesprekken Ordening van de factoren 6 De positie van de wetgevingsjurist 8 8 Naar een meer transparante wetsvoorbereiding? 9 4 Ceneesmiddelencase 2 Inleiding 2 2 Lijst van geïnterviewden 28 3 Proces van totstandkoming Inleiding Achtergronden Kiemfase: wetsvoorstel schrappen artikel 9 WOG en onderbrengen apotheker onder de WGBO Coalitiefase: VJA als luis in de pels Presentatiefase: geen consultatie Wetsvoorbereiding wetsvoorstel nieuwe Geneesmiddelenwet De formele wetgevingsprocedure: wetsvoorstel schrappen van artikel 9 WOG (28 494) De formele wetgevingsprocedure: de nieuwe Geneesmiddelenwet 5 4 Analyse proces belangeninbreng en -afweging Inleiding Verdeling in etappes en fases Kiemfase: wetsvoorstel schrappen 9 WOG Coalitiefase: wetsvoorstel schrappen artikel 9 WOG Presentatiefase: wetsvoorstel schrappen artikel 9 WOG en wetsvoorstel Geneesmiddelenwet Beoordeling evenwichtigheid proces van belangeninbrengl69 5 Transparantie 2 5. Inleiding Bespreking memorie van toelichting Evaluatie mate en kwaliteit transparantie 6 6 Transparantiebelemmerende en -bevorderende factoren 9 6. Inleiding Factoren genoemd in de interviewgesprekken Ordening van de factoren 8 De positie van de wetgevingsjurist 90 XI

5 Naar een glazen wetgevingshuis? 8 Naar een meer transparante wetsvoorbereiding? 9 8. Inleiding Genotuleerde orde Incrowd 93 5 Drinkwatercase 95 Inleiding 95 2 Lijst van geïnterviewden 98 3 Proces van totstandkoming Achtergronden 99 4 Analyse proces belangeninbreng en -afweging 4. Inleiding 4.2 Analyse van de belangeninbreng en-af weging 8 5 Transparantie: de verantwoording in de toelichting Hoofdlijnennotitie en tweede tranche Derde tranche: wetsvoorstel Drinkwaterwet Vergelijking proces belangeninbreng en toelichting: opvallende zaken Factoren die de transparantie belemmeren of bevorderen Factoren genoemd tijdens de interviewgesprekken Ordening van genoemde factoren 258 De positie van de wetgevingsjurist Is meer transparantie wenselijk? Slot 26 6 Conclusies 269 Inleiding Belangeninbreng en -afweging Fasenmodel van wetsvoorbereiding: van kiem tot presentatie Incrementele belangeninbreng Langzaam opengaande deuren Gefaseerde wetsvoorbereiding: risico op een onevenwichtige belangeninbreng en -afweging Fasenmodel als domeinverbindend conceptueel kader 26 3 Transparantie Inleiding Plichtmatig: presentatie gaat boven inhoud Topje van de ijsberg Cherrypicking 29 XII

6 Inhoud 4 De positie van de wetgevingsjurist Catch De positie van de wetgevingsjurist in 3D Conclusie Naar een glazen wetgevingshuis? Normatief debat mist empirische vergezichten Risico evenwichtige belangeninbreng en -afweging: doordrukken en buitensluiten Gedifferentieerd transparantiemodel 28 Summary 293 Introduction Theoretical framework Case studies Chapter 6: conclusions Phase model of legislative preparation: from seed to presentation Democratie risk Assessment of transparency The position of the legislative drafter Differentiated transparency model 29 5 Closing comments 298 Literatuur 299 XIII

Onder de rechter. Proefschrift

Onder de rechter. Proefschrift Onder de rechter Proefschrift ter verkrijging van de graad vari doctor aan de Universiteit van Tilburg, op gezag van de rector magnifìcus, prof. dr. F.A. van der Duyn Schouten, in het openbaar te verdedigen

Nadere informatie

ONTHEEMD, VREEMD EN MINDERjARIG. Het recht op ontwikkeling van de alleenstaande minderjarige vreemdeling in (internationale wet- en regelgeving

ONTHEEMD, VREEMD EN MINDERjARIG. Het recht op ontwikkeling van de alleenstaande minderjarige vreemdeling in (internationale wet- en regelgeving ONTHEEMD, VREEMD EN MINDERjARIG Het recht op ontwikkeling van de alleenstaande minderjarige vreemdeling in (internationale wet- en regelgeving PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan de

Nadere informatie

De overtuigingskracht van emoties bij het rechterlijk oordeel

De overtuigingskracht van emoties bij het rechterlijk oordeel De overtuigingskracht van emoties bij het rechterlijk oordeel Een theoretisch onderzoek PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit van Tilburg, op gezag van de rector magnificus

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/37797 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Kreveld, Netty Margriet Amelien van Title: Consultatie bij fiscale wetgeving Issue

Nadere informatie

De rechtsgronden voor nadeelcompensatie in rechtshistorisch perspectief

De rechtsgronden voor nadeelcompensatie in rechtshistorisch perspectief De rechtsgronden voor nadeelcompensatie in rechtshistorisch perspectief Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Radboud Universiteit Nijmegen op gezag van de rector magnificus prof.

Nadere informatie

Rijksuniversiteit Groningen PARLEMENT EN EUROPESE INTEGRATIE

Rijksuniversiteit Groningen PARLEMENT EN EUROPESE INTEGRATIE Rijksuniversiteit Groningen PARLEMENT EN EUROPESE INTEGRATIE PROEFSCHRIFT ter verkrijging van het doctoraat in de Rechtsgeleerdheid aan de Rijksuniversiteit Groningen op gezag van de Rector Magnificus,

Nadere informatie

Cover Page. Author: Çelik, Saniye Title: Sturen op verbinden : de business case van diversiteit van publieke organisaties Issue Date:

Cover Page. Author: Çelik, Saniye Title: Sturen op verbinden : de business case van diversiteit van publieke organisaties Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/44122 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Çelik, Saniye Title: Sturen op verbinden : de business case van diversiteit van

Nadere informatie

Bewijsrechtelijke verhoudingen in het verzekeringsrecht. Evidence in Insurance contract law

Bewijsrechtelijke verhoudingen in het verzekeringsrecht. Evidence in Insurance contract law e r z e k e r i n Bewijsrechtelijke verhoudingen in het verzekeringsrecht Evidence in Insurance contract law Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Erasmus Universiteit Rotterdam op

Nadere informatie

HET PENSIOENFONDS ALS VERMOGENSBEHEERDER

HET PENSIOENFONDS ALS VERMOGENSBEHEERDER HET PENSIOENFONDS ALS VERMOGENSBEHEERDER EEN WETENSCHAPPELIJKE PROEVE OP HET GEBIED VAN DE RECHTSGELEERDHEID PROEFSCHRIFT TER VERKRIJGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR AAN DE KATHOLIEKE UNIVERSITEIT NIJMEGEN,

Nadere informatie

EXTRA- VERPLICHTINGEN VAN LEDEN EN AANDEELHOUDERS

EXTRA- VERPLICHTINGEN VAN LEDEN EN AANDEELHOUDERS EXTRA- VERPLICHTINGEN VAN LEDEN EN AANDEELHOUDERS Een wetenschappelijke proeve op het gebied van de rechtsgeleerdheid PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan de Radboud Universiteit Nijmegen

Nadere informatie

Rijksuniversiteit Groningen. Actie, actie, actie. Proefschrift

Rijksuniversiteit Groningen. Actie, actie, actie. Proefschrift Rijksuniversiteit Groningen Actie, actie, actie De vakbeweging en de regio Noord-Nederland, 1960-1992 Proefschrift ter verkrijging van het doctoraat in de Ruimtelijke Wetenschappen aan de Rijksuniversiteit

Nadere informatie

GIRAAL EFFECTENVERKEER EN GOEDERENRECHT

GIRAAL EFFECTENVERKEER EN GOEDERENRECHT GIRAAL EFFECTENVERKEER EN GOEDERENRECHT EEN STUDIE NAAR ENKELE GOEDERENRECHTELIJKE ASPECTEN VAN DE WET GIRAAL EFFECTENVERKEER EEN WETENSCHAPPELIJKE PROEVE OP HET GEBIED VAN DE RECHTSGELEERDHEID PROEFSCHRIFT

Nadere informatie

De kwaliteitsrekening

De kwaliteitsrekening De kwaliteitsrekening VRIJE UNIVERSITEIT De kwaliteitsrekening ACADEMISCH PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad Doctor aan de Vrije Universiteit Amsterdam, op gezag van de rector magnificus prof.dr.

Nadere informatie

Deponering, publicatie en verzet

Deponering, publicatie en verzet Deponering, publicatie en verzet Een onderzoek naar de procedures rond vereffening, omzetting, kapitaalvermindering, fusie, splitsing en beeindiging van de overblijvende aansprakelijkheid uit een 403-verklaring

Nadere informatie

Het recht van kinderen op levensonderhoud: een gedeelde zorg

Het recht van kinderen op levensonderhoud: een gedeelde zorg Het recht van kinderen op levensonderhoud: een gedeelde zorg Een rechtsvergelijking tussen Nederland, Noorwegen en Zweden Child maintenance: a shared responsibility A legal comparison between the Netherlands,

Nadere informatie

Gij zult beleefd glimlachen *

Gij zult beleefd glimlachen * Gij zult beleefd glimlachen * Munish Ramlal ** Inleiding Het advies Gij zult openbaar maken van de Raad voor het openbaar bestuur (Rob) kan worden geplaatst in een lange reeks van pleidooien voor meer

Nadere informatie

Raison d'être. Een onderzoek naar de rol van de rechter-commissaris in ons strafproces

Raison d'être. Een onderzoek naar de rol van de rechter-commissaris in ons strafproces Raison d'être Een onderzoek naar de rol van de rechter-commissaris in ons strafproces Een wetenschappelijke proeve op het gebied van de Rechtsgeleerdheid PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor

Nadere informatie

DE TRUST. Beschouwingen over invoering van de trust in het Nederlandse recht EEN WETENSCHAPPELIJKE PROEVE OP HET GEBIED VAN DE RECHTSGELEERDHEID

DE TRUST. Beschouwingen over invoering van de trust in het Nederlandse recht EEN WETENSCHAPPELIJKE PROEVE OP HET GEBIED VAN DE RECHTSGELEERDHEID DE TRUST Beschouwingen over invoering van de trust in het Nederlandse recht EEN WETENSCHAPPELIJKE PROEVE OP HET GEBIED VAN DE RECHTSGELEERDHEID PROEFSCHRIFT TER VERKRIJGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR AAN

Nadere informatie

Ministeriele verantwoordelijkheid in Nederland

Ministeriele verantwoordelijkheid in Nederland Ministeriele verantwoordelijkheid in Nederland Onder redactie van: prof.mr. D.J. Elzinga 1994 W.E.J. Tjeenk Willink Zwolle Inhoud Afkortingen XIII Mr.drs. A.H.M. Dölle 1 De geschiedenis van de Nederlandse

Nadere informatie

SOLVING SET PARTITIONING PROBLEMS USING LAGRANGIAN RELAXATION

SOLVING SET PARTITIONING PROBLEMS USING LAGRANGIAN RELAXATION SOLVING SET PARTITIONING PROBLEMS USING LAGRANGIAN RELAXATION Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit van Tilburg, op gezag van de rector magnificus, prof. dr. F.A. van

Nadere informatie

E 1 0 0 en de n a o o rlo g se rechtspraak m et b etrek k in g to t o n ro eren d goed. Proefschrift

E 1 0 0 en de n a o o rlo g se rechtspraak m et b etrek k in g to t o n ro eren d goed. Proefschrift E 1 0 0 en de n a o o rlo g se rechtspraak m et b etrek k in g to t o n ro eren d goed The Royal Decree E 100 and Llie Post-War Case Luw Concerning Real Estate Proefschrift ter verkrijging van de graad

Nadere informatie

Grensoverschrijdende. van nationale conflictenrechtelijke in regelgeving. International National of in the new European Regulation

Grensoverschrijdende. van nationale conflictenrechtelijke in regelgeving. International National of in the new European Regulation Grensoverschrijdende van nationale conflictenrechtelijke in de regelgeving International National of in the new European Regulation (with a summary in English) ter verkrijging van de graad van doctor aan

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/19116 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/19116 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19116 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Dartel, Hans van Title: Naar een handelingsgericht ethiekbeleid voor zorgorganisaties

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43530 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Stijntjes, M. Title: Interactions of cognitive and physical ageing Issue Date:

Nadere informatie

BINDEND ADVIES PROEFSCHRIFT

BINDEND ADVIES PROEFSCHRIFT BINDEND ADVIES PROEFSCHRIFT TER VERKRIJGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR AAN DE RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN OP GEZAG VAN DE RECTOR MAGNIFICUS PROF. MR. S.C.J.J. KORTMANN, VOLGENS BESLUIT VAN HET COLLEGE VAN

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

UvA-DARE (Digital Academic Repository) UvA-DARE (Digital Academic Repository) Erop of eronder: de strijd om het bodemarchief in drie Vinexlocaties: over archeologische monumentenzorg, ruimtelijke ordening en de kwaliteit van de leefomgeving

Nadere informatie

APOTHEKERS EN CHIRURGIJNS

APOTHEKERS EN CHIRURGIJNS APOTHEKERS EN CHIRURGIJNS GEZONDHEIDSZORG OP DE BENEDENWINDSE EILANDEN VAN DE NEDERLANDSE ANTILLEN IN DE NEGENTIENDE EEUW PROEFSCHRIFT) ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Rijksuniversiteit

Nadere informatie

Cover Page. Author: Gennip, Anna Eva (Nanine) van Title: Assessing together. Peer assessment from an interpersonal perspective Issue Date:

Cover Page. Author: Gennip, Anna Eva (Nanine) van Title: Assessing together. Peer assessment from an interpersonal perspective Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20012 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Gennip, Anna Eva (Nanine) van Title: Assessing together. Peer assessment from

Nadere informatie

Contracteren door intermediairs in de muziekindustrie

Contracteren door intermediairs in de muziekindustrie Contracteren door intermediairs in de muziekindustrie PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan de Open Universiteit op gezag van de rector magnificus Prof. mr. A. ten overstaan van een

Nadere informatie

ALLE OMSTANDIGHEDEN VAN HET GEVAL

ALLE OMSTANDIGHEDEN VAN HET GEVAL ALLE OMSTANDIGHEDEN VAN HET GEVAL EEN ONDERZOEK NAAR DE OMSTANDIGHEDEN DIE DE WERKING VAN DE REDELIJKHEID EN BILLIJKHEID BEÏNVLOEDEN PROEFSCHRIFT TER VERKRIJGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR AAN DE RADBOUD

Nadere informatie

Zorgplichten en zorgethiek

Zorgplichten en zorgethiek Zorgplichten en zorgethiek ACADEMISCH PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit van Amsterdam op gezag van de Rector Magnificus prof.mr. P.F. van der Heijden ten overstaan

Nadere informatie

STUDENTS GOAL PREFERENCES, ETHNOCULTURAL BACKGROUND AND THE QUALITY OF COOPERATIVE LEARNING IN SECONDARY VOCATIONAL EDUCATION

STUDENTS GOAL PREFERENCES, ETHNOCULTURAL BACKGROUND AND THE QUALITY OF COOPERATIVE LEARNING IN SECONDARY VOCATIONAL EDUCATION STUDENTS GOAL PREFERENCES, ETHNOCULTURAL BACKGROUND AND THE QUALITY OF COOPERATIVE LEARNING IN SECONDARY VOCATIONAL EDUCATION PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden

Nadere informatie

CHIMERISM IN HEALTH, TRANSPLANTATION AND AUTOIMMUNITY

CHIMERISM IN HEALTH, TRANSPLANTATION AND AUTOIMMUNITY CHIMERISM IN HEALTH, TRANSPLANTATION AND AUTOIMMUNITY CHIMERISM IN HEALTH, TRANSPLANTATION AND AUTOIMMUNITY Thesis, University of Leiden, The Netherlands The studies described in this thesis were performed

Nadere informatie

Enige aspecten van de kwalitatieve verbintenis

Enige aspecten van de kwalitatieve verbintenis Enige aspecten van de kwalitatieve verbintenis Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Radboud Universiteit Nijmegen op gezag van de rector magnificus prof. mr. S.C.J.J. Kortmann, volgens

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Inquiry-based leading and learning Uiterwijk-Luijk, E. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Inquiry-based leading and learning Uiterwijk-Luijk, E. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) Inquiry-based leading and learning Uiterwijk-Luijk, E. Link to publication Citation for published version (APA): Luijk, E. (2017). Inquiry-based leading and learning:

Nadere informatie

Interbestuurlijk toezicht in de ruimtelijke ordening

Interbestuurlijk toezicht in de ruimtelijke ordening Interbestuurlijk toezicht in de ruimtelijke ordening Een juridisch onderzoek naar het nut en de noodzaak van de reactieve aanwijzing als toezichtinstrument in de ruimtelijke ordening Interadministrative

Nadere informatie

Persoon en lichaam in het recht

Persoon en lichaam in het recht VRIJE UNIVERSITEIT Persoon en lichaam in het recht Menselijkc waardigheid en zelfbeschikking in het tijdperk van de medische biotechnologie ACADEMISCH PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad Doctor aan

Nadere informatie

Diagnostiek van Ouderfunctioneren

Diagnostiek van Ouderfunctioneren Diagnostiek van Ouderfunctioneren Een functioneel-contextueel perspectief Jan van der Maas i ISBN 9789086595334 vormgeving uitgever Esther Mosselman Zwaar Water VU Uitgeverij Copyright 2010, J. van der

Nadere informatie

BEMIDDELING DOOR DE MAKELAAR BIJ DE KOOP EN VERKOOP VAN ONROERENDE ZAKEN

BEMIDDELING DOOR DE MAKELAAR BIJ DE KOOP EN VERKOOP VAN ONROERENDE ZAKEN BEMIDDELING DOOR DE MAKELAAR BIJ DE KOOP EN VERKOOP VAN ONROERENDE ZAKEN EEN WETENSCHAPPELIJKE PROEVE OP HET GEBIED VAN DE RECHTSGELEERDHEID PROEFSCHRIFT TER VERKRIJGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR AAN DE

Nadere informatie

Anxiety, fainting and gagging in dentistry: Separate or overlapping constructs? van Houtem, C.M.H.H.

Anxiety, fainting and gagging in dentistry: Separate or overlapping constructs? van Houtem, C.M.H.H. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Anxiety, fainting and gagging in dentistry: Separate or overlapping constructs? van Houtem, C.M.H.H. Link to publication Citation for published version (APA): van

Nadere informatie

Werk en bijstand. Arbeidsmarktstrategieën van gemeenten

Werk en bijstand. Arbeidsmarktstrategieën van gemeenten Werk en bijstand Arbeidsmarktstrategieën van gemeenten i Dit onderzoek is mede mogelijk gemaakt door NICIS Institute in Den Haag Omslagontwerp, vormgeving en typografie: Marc Setz Copyright Shaker Publishing

Nadere informatie

Hete Hangijzers PROEFSCHRIFT. ter verkrijging van. de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden,

Hete Hangijzers PROEFSCHRIFT. ter verkrijging van. de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden, Hete Hangijzers De aanschaf van Nederlandse gevechtsvliegtuigen PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden, op gezag van Rector Magnificus professor mr. P.F. van der

Nadere informatie

VOORSPELBAARHEID VAN BESTUURSHANDELEN

VOORSPELBAARHEID VAN BESTUURSHANDELEN RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN VOORSPELBAARHEID VAN BESTUURSHANDELEN Een onderzoek naar rechtsregels en beslissingen over het volgen van scholing met behoud van uitkering PROEFSCHRIFT ter verkrijging van

Nadere informatie

De aansluiting van de Werkloosheidswet op het ontslagrecht

De aansluiting van de Werkloosheidswet op het ontslagrecht De aansluiting van de Werkloosheidswet op het ontslagrecht PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden, op gezag van de Rector Magnificus Dr. D.D. Breimer, hoogleraar

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Keeping youth in play Spruit, A. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Keeping youth in play Spruit, A. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) Keeping youth in play Spruit, A. Link to publication Citation for published version (APA): Spruit, A. (2017). Keeping youth in play: The effects of sports-based interventions

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Voorwoord. Lijst van gebruikte afkortingen. 1. Inleiding 1.1 Algemene inleiding Probleemstelling Opzet 3 1.

Inhoudsopgave. Voorwoord. Lijst van gebruikte afkortingen. 1. Inleiding 1.1 Algemene inleiding Probleemstelling Opzet 3 1. Inhoudsopgave Voorwoord Lijst van gebruikte afkortingen V XIII 1. Inleiding 1.1 Algemene inleiding 1 1.2 Probleemstelling 2 1.3 Opzet 3 1.4 Afbakening 4 2. De totstandkoming en inhoud van de WMCZ 2.1 Inleiding

Nadere informatie

Melatonin treatment and light therapy for chronic sleep onset insomnia in children van Maanen, A.

Melatonin treatment and light therapy for chronic sleep onset insomnia in children van Maanen, A. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Melatonin treatment and light therapy for chronic sleep onset insomnia in children van Maanen, A. Link to publication Citation for published version (APA): van Maanen,

Nadere informatie

Neurostimulation in alcohol dependence: The effect of repetitive transcranial magnetic stimulation on cognitive functioning and craving Jansen, Jochem

Neurostimulation in alcohol dependence: The effect of repetitive transcranial magnetic stimulation on cognitive functioning and craving Jansen, Jochem UvA-DARE (Digital Academic Repository) Neurostimulation in alcohol dependence: The effect of repetitive transcranial magnetic stimulation on cognitive functioning and craving Jansen, Jochem Link to publication

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1 Inleiding 1

Inhoudsopgave. 1 Inleiding 1 1 Inleiding 1 2 Onderzoeksopzet en verantwoording 5 2.1 Synopsis 5 2.2 Relevantie van het onderzoek 6 2.3 Afbakening en verantwoording van het onderzoek 7 2.4 Probleemstelling 9 2.5 Opbouw van het boek

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/24307 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Broek, Colette van den Title: Optimisation of colorectal cancer treatment Issue

Nadere informatie

VRUCHTGEBRUIK OP AANDELEN

VRUCHTGEBRUIK OP AANDELEN VRUCHTGEBRUIK OP AANDELEN Over de grenzen van goederenrecht, erfrecht en vennootschapsrecht Een wetenschappelijke proeve op het gebied van de rechtsgeleerdheid PROEFSCHRIFT Ter verkrijging van de graad

Nadere informatie

Friends or Foes? Predictors of Treatment Outcome of Cognitive Behavioral Therapy for Childhood Anxiety Disorders Julliette Liber

Friends or Foes? Predictors of Treatment Outcome of Cognitive Behavioral Therapy for Childhood Anxiety Disorders Julliette Liber Friends or Foes? Predictors of Treatment Outcome of Cognitive Behavioral Therapy for Childhood Anxiety Disorders Friends or Foes? Predictors of Treatment Outcome of Cognitive Behavioral Therapy for Childhood

Nadere informatie

MALADAPTIVE SOCIAL BEHAVIOUR OF STUDENTS IN SECONDARY VOCATIONAL EDUCATION

MALADAPTIVE SOCIAL BEHAVIOUR OF STUDENTS IN SECONDARY VOCATIONAL EDUCATION MALADAPTIVE SOCIAL BEHAVIOUR OF STUDENTS IN SECONDARY VOCATIONAL EDUCATION PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden op gezag van de Rector Magnificus Dr. D. D. Breimer,

Nadere informatie

LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTIONS IN ADULTS: A CLINICAL DIAGNOSTIC STUDY GENERAL PRACTICE

LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTIONS IN ADULTS: A CLINICAL DIAGNOSTIC STUDY GENERAL PRACTICE LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTIONS IN ADULTS: A CLINICAL DIAGNOSTIC STUDY IN GENERAL PRACTICE A.W. Graffelman LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTIONS IN ADULTS: A CLINICAL DIAGNOSTIC STUDY IN GENERAL PRACTICE

Nadere informatie

Cover Page. The following handle holds various files of this Leiden University dissertation:

Cover Page. The following handle holds various files of this Leiden University dissertation: Cover Page The following handle holds various files of this Leiden University dissertation: http://hdl.handle.net/1887/58879 Author: Gras, S. Title: Vrijplaats voor de kunsten : de Haagse Vrije Academie

Nadere informatie

Rechterlijk activisme en het Europees Hof van Justitie

Rechterlijk activisme en het Europees Hof van Justitie Rechterlijk activisme en het Europees Hof van Justitie Een wetenschappelijke proeve op het gebied van de Rechtsgeleerdheid Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Radboud Universiteit

Nadere informatie

Deelneming aan een criminele organisatie

Deelneming aan een criminele organisatie Deelneming aan een criminele organisatie Participation in a criminal organization Een onderzoek naar de strafbaarstellingen in artikel 140 Sr A research into the offences in Article 140 Penal Code PROEFSCHRIFT

Nadere informatie

Tussen waarheid en onzekerheid: over het vaststellen van feiten in de civiele procedure

Tussen waarheid en onzekerheid: over het vaststellen van feiten in de civiele procedure Universiteit van Tilburg Tussen waarheid en onzekerheid: over het vaststellen van feiten in de civiele procedure ter verkrijging van het doctoraat in de Rechtsgeleerdheid aan de Universiteit van Tilburg

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) VR as innovation in dental education de Boer, I.R. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) VR as innovation in dental education de Boer, I.R. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) VR as innovation in dental education de Boer, I.R. Link to publication Citation for published version (APA): de Boer, I. R. (2017). VR as innovation in dental education:

Nadere informatie

BELEGGINGSFONDSEN NAAR BURGERLIJK RECHT

BELEGGINGSFONDSEN NAAR BURGERLIJK RECHT BELEGGINGSFONDSEN NAAR BURGERLIJK RECHT EEN WETENSCHAPPELIJKE PROEVE OP HET GEBIED VAN DE RECHTSGELEERDHEID PROEFSCHRIFT TER VERKRIJGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR AAN DE RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN OP

Nadere informatie

Ultrafast Spectroscopy of Model Biological Membranes

Ultrafast Spectroscopy of Model Biological Membranes Ultrafast Spectroscopy of Model Biological Membranes Ultrafast Spectroscopy of Model Biological Membranes Proefschrift ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden, op gezag van de

Nadere informatie

Bestuursrecht, en internet Bestuursrechtelijke normen voor elektronische overheidscommunicatie

Bestuursrecht,  en internet Bestuursrechtelijke normen voor elektronische overheidscommunicatie Bestuursrecht, e-mail en internet Bestuursrechtelijke normen voor elektronische overheidscommunicatie 2011 A.M. Klingenberg/ Boom Juridische uitgevers Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/37029 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Rijpkema, Bastiaan Riemer Title: Weerbare democratie : de grenzen van democratische

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/18701 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Gent, Tiejo van Title: Mental health problems in deaf and severely hard of hearing

Nadere informatie

Collectief ontslagrecht

Collectief ontslagrecht Collectief ontslagrecht Enkele voorstellen betreffende een betere regelgeving PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden, op gezag van de Rector Magnificus Dr. D.D.

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE 7 1 INLEIDING EN VRAAGSTELLING 13

INHOUDSOPGAVE 7 1 INLEIDING EN VRAAGSTELLING 13 Inhoudsopgave 7 1 INLEIDING EN VRAAGSTELLING 13 1.1. Inleiding 13 1.1.1 De Vreedzame School 13 1.1.2 De pedagogische opdracht van de school 15 1.1.3 Burgerschapsvorming in het onderwijs 16 1.1.4 Wat vermag

Nadere informatie

De adviescommissie in bezwaar

De adviescommissie in bezwaar RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN De adviescommissie in bezwaar Inrichting van de bezwaarprocedure bij gemeenten Proefschrift ter verkrijging van het doctoraat in de Rechtsgeleerdheid aan de Rijksuniversiteit

Nadere informatie

Psychosociale hulpverlening voor naasten van traumapatiënten

Psychosociale hulpverlening voor naasten van traumapatiënten Psychosociale hulpverlening voor naasten van traumapatiënten Psychosociale hulpverlening voor naasten van traumapatiënten Doorbreken van de cirkel van verdriet Psychosocial assistance for relatives of

Nadere informatie

EVALUATIE VAN HET HERZIENE FISCALE PROCESRECHT. Erasmus Universiteit Rotterdam Oktober 2004 Dr E.B. Pechler; prof. dr M.W.C.

EVALUATIE VAN HET HERZIENE FISCALE PROCESRECHT. Erasmus Universiteit Rotterdam Oktober 2004 Dr E.B. Pechler; prof. dr M.W.C. EVALUATIE VAN HET HERZIENE FISCALE PROCESRECHT Erasmus Universiteit Rotterdam Oktober 2004 Dr E.B. Pechler; prof. dr M.W.C. Feteris 2004 WODC Samenvatting van de onderzoeksresultaten xiv 1 Inleiding 1

Nadere informatie

Het hoger beroep en het cassatieberoep in burgerlijke zaken in de Nederlandse Antillen en Aruba

Het hoger beroep en het cassatieberoep in burgerlijke zaken in de Nederlandse Antillen en Aruba Het hoger beroep en het cassatieberoep in burgerlijke zaken in de Nederlandse Antillen en Aruba Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit van de Nederlandse Antillen op gezag

Nadere informatie

De omgang met het verleden in de Nederlandse verlichting

De omgang met het verleden in de Nederlandse verlichting UvA-DARE (Digital Academic Repository) Verlichte verhalen De omgang met het verleden in de Nederlandse verlichting de la Porte, E.J. Link to publication Citation for published version (APA): de la Porte,

Nadere informatie

Partijautonomie in het relatievermogensrecht

Partijautonomie in het relatievermogensrecht Partijautonomie in het relatievermogensrecht Initium sapientiae timor Dei Laudatio eius manet in saeculum saeculi Voor Pauline, Pien, Josephine en Eleonore Partij autonomie in het relatievermogensrecht

Nadere informatie

Ambtenaren in Nederland

Ambtenaren in Nederland Ambtenaren in Nederland Omvang, bureaucratisering en representativiteit van het ambtelijk apparaat Dr. F.M. van der Meer Dr. L.J. Roborgh Samsom H.D. Tjeenk Willink - Alphen aan den Rijn 1993 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Achter het nieuws en de geboorte van de actualiteitenrubriek: Televisiejournalistiek in de jaren vijftig en zestig Prenger, M.A.E.

Achter het nieuws en de geboorte van de actualiteitenrubriek: Televisiejournalistiek in de jaren vijftig en zestig Prenger, M.A.E. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Achter het nieuws en de geboorte van de actualiteitenrubriek: Televisiejournalistiek in de jaren vijftig en zestig Prenger, M.A.E. Link to publication Citation for

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) De toekomst van de Nederlandse binnenstad Verlaan, T. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) De toekomst van de Nederlandse binnenstad Verlaan, T. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) De toekomst van de Nederlandse binnenstad 1960-1978 Verlaan, T. Link to publication Citation for published version (APA): Verlaan, T. (2016). De toekomst van de Nederlandse

Nadere informatie

N.C. van Oostrom-Streep, 'De kwalitatieve verplichting' Woord vooraf Lijst van afkortingen

N.C. van Oostrom-Streep, 'De kwalitatieve verplichting' Woord vooraf Lijst van afkortingen Inhoudsopgave Woord vooraf Lijst van afkortingen v xv Hoofdstuk 1 Inleiding op het onderwerp, presentatie van de onderzoeksvraag 1 1.1 Inleiding 1 1.2 De mogelijkheden 2 1.3 De vraag 4 1.4 De methode 5

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/45015 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Mourits, Esther Title: Een kamer gevuld met de mooiste boeken : de bibliotheek

Nadere informatie

Recht doen aan privacyverklaringen

Recht doen aan privacyverklaringen Recht doen aan privacyverklaringen Een juridische analyse van privacyverklaringen op internet Eric W. Verfielst Kluwer - Deventer 2012 VOORWOORD LUST VAN AFKORTINGEN XIII 1. Inleiding 1 1.1 Inleiding 1

Nadere informatie

Some issues in applied statistics in clinical restorative dental research Tobi, H.

Some issues in applied statistics in clinical restorative dental research Tobi, H. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Some issues in applied statistics in clinical restorative dental research Tobi, H. Link to publication Citation for published version (APA): Tobi, H. (1999). Some

Nadere informatie

A flavour of family symmetries in a family of flavour models

A flavour of family symmetries in a family of flavour models A flavour of family symmetries in a family of flavour models Proefschrift ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden, op gezag van de Rector Magnificus prof. mr. P.F. van der Heijden,

Nadere informatie

Openlijke geweldpleging

Openlijke geweldpleging RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN Openlijke geweldpleging PROEFSCHRIFT ter verkrijging van het doctoraat in de Rechtsgeleerdheid aan de Rijksuniversiteit Groningen op gezag van de Rector Magnificus Dr. S.K.

Nadere informatie

Europa & de toekomst van de nationale wetgever

Europa & de toekomst van de nationale wetgever Europa & de toekomst van de nationale wetgever Liber amicorum Philip Eijlander R.A.J. van Gestel J. van Schooten (red.) Inhoudsopgave Een Europese agenda voor de nationale wetgever Rob van Gestel & Hanneke

Nadere informatie

rbeidsrechtelijke beschertning

rbeidsrechtelijke beschertning rbeidsrechtelijke beschertning PROEFSGHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit Leiden, op gezag van de Rector Magnificus Dr. D.D. Breimer, hoogleraar in de faculteit der Wiskunde

Nadere informatie

DE KAPITAALVERSCHAFFER ZONDER STEMRECHT IN DE BV

DE KAPITAALVERSCHAFFER ZONDER STEMRECHT IN DE BV DE KAPITAALVERSCHAFFER ZONDER STEMRECHT IN DE BV The provider of capital without voting rights of the Dutch private company with liability PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit

Nadere informatie

Dental anxiety and behaviour management problems: The role of parents

Dental anxiety and behaviour management problems: The role of parents UvA-DARE (Digital Academic Repository) Dental anxiety and behaviour management problems: The role of parents Krikken, J.B. Link to publication Citation for published version (APA): Krikken, J. B. (2013).

Nadere informatie

RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN POLITIEKE MINISTERIELE VERANTWOORDELIJKHEID. Het Nederlandse begrip in rechtsvergelijkend perspectief PROEFSCHRIFT

RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN POLITIEKE MINISTERIELE VERANTWOORDELIJKHEID. Het Nederlandse begrip in rechtsvergelijkend perspectief PROEFSCHRIFT RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN POLITIEKE MINISTERIELE VERANTWOORDELIJKHEID Het Nederlandse begrip in rechtsvergelijkend perspectief PROEFSCHRIFT ter verkrijging van het doctoraat in de Rechtsgeleerdheid aan

Nadere informatie

Chinese Human Smuggling in Transit

Chinese Human Smuggling in Transit Chinese Human Smuggling in Transit Chinese Human Smuggling in Transit PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden, op gezag van de Rector Magnificus Dr. D.D. Breimer,

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

UvA-DARE (Digital Academic Repository) UvA-DARE (Digital Academic Repository) Burgerlijke rechter of bestuursrechter. de gewenste verdeling van de rechtsmacht bij: regelgeving, schadeveroorzakend overheidshandelen, tweewegenleer-vragen Polak,

Nadere informatie

Rechtsvinding en fiscale werkelijkheid

Rechtsvinding en fiscale werkelijkheid Dr. H.J.M. Nieuwenhuizen Rechtsvinding en fiscale werkelijkheid Een onderzoek naar de betekenis van drie spanningsvelden bij het bepalen van defiscalewerkelijkheid Qp Kluwer Deventer - 2010 a Wolters Kluwer

Nadere informatie

Van stad en buitenie

Van stad en buitenie Van stad en buitenie Een institutionele studie van rechtspraak en bestuur in Weert 1568-1795 een wetenschappelijke proeve op het gebied van de Letteren Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor

Nadere informatie

University of Groningen. Zorgvermijding en zorgverlamming Schout, Hendrik Gerrit

University of Groningen. Zorgvermijding en zorgverlamming Schout, Hendrik Gerrit University of Groningen Zorgvermijding en zorgverlamming Schout, Hendrik Gerrit IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please

Nadere informatie

De belofte van vitamines: voedingsonderzoek tussen universiteit, industrie en overheid Huijnen, P.

De belofte van vitamines: voedingsonderzoek tussen universiteit, industrie en overheid Huijnen, P. UvA-DARE (Digital Academic Repository) De belofte van vitamines: voedingsonderzoek tussen universiteit, industrie en overheid 1918-1945 Huijnen, P. Link to publication Citation for published version (APA):

Nadere informatie

University of Groningen. Vrije en reguliere scholen vergeleken Steenbergen, Hilligje

University of Groningen. Vrije en reguliere scholen vergeleken Steenbergen, Hilligje University of Groningen Vrije en reguliere scholen vergeleken Steenbergen, Hilligje IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please

Nadere informatie

RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN EFFECTIVITEIT EN AANSPRAKELIJKHEID IN HET ECONOMISCH ORDENINGSRECHT PROEFSCHRIFT

RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN EFFECTIVITEIT EN AANSPRAKELIJKHEID IN HET ECONOMISCH ORDENINGSRECHT PROEFSCHRIFT RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN EFFECTIVITEIT EN AANSPRAKELIJKHEID IN HET ECONOMISCH ORDENINGSRECHT PROEFSCHRIFT ter verkrijging van het doctoraat in de Rechtsgeleerdheid aan de Rijksuniversiteit Groningen

Nadere informatie

31 mei 2012 z2012-00245

31 mei 2012 z2012-00245 De Staatssecretaris van Financiën Postbus 20201 2500 EE DEN HAAG 31 mei 2012 26 maart 2012 Adviesaanvraag inzake openbaarheid WOZwaarde Geachte, Bij brief van 22 maart 2012 verzoekt u, mede namens de Minister

Nadere informatie

University of Groningen. Who cares? Kamstra, Aafke

University of Groningen. Who cares? Kamstra, Aafke University of Groningen Who cares? Kamstra, Aafke IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below.

Nadere informatie

Nieuwsbrief van het Expertisecentrum Pensioenrecht van de Vrije Universiteit Amsterdam ter ondersteuning van de Leergang Pensioenrecht.

Nieuwsbrief van het Expertisecentrum Pensioenrecht van de Vrije Universiteit Amsterdam ter ondersteuning van de Leergang Pensioenrecht. Nieuwsbrief van het Expertisecentrum Pensioenrecht van de Vrije Universiteit Amsterdam ter ondersteuning van de Leergang Pensioenrecht. Editie 2013/9 Kamervragen Instemmingsrecht Ondernemingsraad bij PPI

Nadere informatie

Ficino en het voorstellingsvermogen : phantasia en imaginatio in kunst en theorie van de Renaissance van den Doel, M.J.E.

Ficino en het voorstellingsvermogen : phantasia en imaginatio in kunst en theorie van de Renaissance van den Doel, M.J.E. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Ficino en het voorstellingsvermogen : phantasia en imaginatio in kunst en theorie van de Renaissance van den Doel, M.J.E. Link to publication Citation for published

Nadere informatie

Onmiddellijke handhaving de openbare orde of bestuursdwang?

Onmiddellijke handhaving de openbare orde of bestuursdwang? GRONINGEN Onmiddellijke handhaving de openbare orde of bestuursdwang? Het bevel en de last in historisch en rechtsvergelijkend perspectief Proefschrift ter verkrijging van het doctoraat in de Rechtsgeleerdheid

Nadere informatie

De overeenkomst in het insolventierecht

De overeenkomst in het insolventierecht RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN De overeenkomst in het insolventierecht Proefschrift ter verkrijging van het doctoraat in de Rechtsgeleerdheid aan de Rijksuniversiteit Groningen op gezag van de Rector Magnificus,

Nadere informatie