Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde (2007)

Transcriptie

1 Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek-Duboislaan B-0 Groenendaal- Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde (007) Gerlinde Van Thuyne INBO.IR.00.

2 Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde 007

3 Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde 007

4 Inhoud Inleiding Situering Materiaal en methode 7 Resultaten. Biotoopbeschrijving en fysisch en chemisch onderzoek. Resultaten van de visbestandopnames Bespreking 7 Gebruikte afkortingen en wetenschappelijke benamingen van de aangetroffen vissoorten 0 Dankwoord 0 7 Referenties Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde 007

5 Inleiding Het INBO voerde van tot visbestandopnames uit op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde. Situering Het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde wordt ten zuiden van Brussel Kanaal naar Charleroi of Kanaal Brussel-Chareroi genoemd en ten noorden van Brussel het Kanaal Brussel-Schelde of Willebroekse Vaart. Te Charleroi wordt het kanaal gevoed door de Samber. Het staat tevens in verbinding met het Canal du Centre. Het kanaal loopt noordwaarts door Pont-à- Celles, Manage, Rosquères, Clabecq en komt te Lembeek op Vlaams grondgebied. Vervolgens loopt het doorheen Halle, Buizingen, Huizingen, Lot en Ruisbroek tot in het Brussels Gewest. Het deel tussen Lembeek en Ruisbroek is ongeveer 0 km lang, heeft een gemiddelde breedte van 0 m en een diepte van m. Opwaarts de Brusselse agglomeratie wordt water van de Zenne aangevoerd. Verder noordwaarts, hier het de Willebroekse Vaart of Kanaal Brussel-Schelde genoemd, verlaat het kanaal het Brussels gewest via Vilvoorde en loopt doorheen Ramsdonk, Tisselt, Willebroek en Niel om er aan te sluiten op de Rupel. Via de Wintham sluis is het kanaal in verbinding gesteld met de Schelde. Het kanaal is van Brussel tot aan de monding in de Rupel ongeveer km lang, de breedte varieert en heeft een gemiddelde van 0 m, de diepte varieert van. m tot. m. Het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde is door de aanwezigheid van verschillende sluizen (te Lembeek, Halle, Lot, Ruisbroek, Anderlecht, St. Jans-Molenbeek, Zemst en Wintham) opgedeeld in verschillende panden. Tabel : Situering van de staalnameplaatsen Nummer Lambert LambertY Waterloop Gemeente Beschrijving Kanaal Brussel- Charleroi Kanaal Brussel- Charleroi Kanaal Brussel- Charleroi 07 7 Kanaal Brussel- Charleroi Kanaal Brussel- Charleroi Kanaal Brussel- Charleroi Halle Halle Beersel Sint-Pieters- Leeuw Anderlecht Brussel Lembeek in de zwaaikom stroomafwaarts de sluis Lot, stroomaf de zwaaikom Ruisbroek, aan de spoorweg aan de ring waar kanaal uitkomt aan de Budabrug 00 Willebroekse vaart Grimbergen aan de Darse 0 0 Willebroekse vaart Grimbergen Humbeek Willebroekse vaart Kapelle-opden-Bos SA de sluis 00 Willebroekse vaart Willebroek Willebroekse vaart Willebroek aan de verbindingssluis met de Rupel 00 7 Willebroekse vaart Bornem Oude arm, sluis Wintham Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde 007

6 Figuur : Situering van de meetplaatsen op het Kanaal Charerloi-Brussel-Schelde Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde 007

7 Materiaal en methode De visbestandopnames op het kanaal Charleroi- Brussel- Schelde werden uitgevoerd door middel van elektrovisserij en fuikvisserij. Vanop de boot werden verschillende oeverstroken van 00 m elektrisch afgevist (0 m links en 0 m rechts tenzij anders aangegeven). De gebruikte toestellen waren van het type Deka Voor de fuikvisserij werden schietfuiken met volgende afmetingen aangewend: hoogte eerste hoepel, m; fuiklengte. m en een tussenvleugel van. m. Op de verschillende staalnameplaatsen werden enkele fysische en chemische metingen uitgevoerd. (zie. resultaten, tabel ). Tabel : Specificaties van de uitgevoerde afvissingen Nummer Datum Beviste afstand/duur in uit in uit: in uit: in uit in uit in uit in uit: in uit: in uit in uit in uit in:-0-07 uit mLO en 0m RO dagen 00m LO en 00m RO dagen 0mLO en 0m RO dagen 0mLO en 0m RO dagen 0mLO en 0m RO dagen 0mLO en 0m RO dagen 00mLO Darse, 00mRO Darse, 0m LO dagen 0mLO en 0m RO dagen 0mLO en 0m RO dagen 0mLO en 0m RO dagen 0mLO en 0m RO dagen 0mLO en 0m RO dagen Bevissingsmethode Elektrovisserij met schietfuiken Elektrovisserij met schietfuiken Elektrovisserij met schietfuiken Elektrovisserij met schietfuiken Elektrovisserij met schietfuiken Elektrovisserij met schietfuiken Elektrovisserij met schietfuiken Elektrovisserij met schietfuiken Elektrovisserij met schietfuiken Elektrovisserij met schietfuiken Elektrovisserij met schietfuiken Elektrovisserij met schietfuiken Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde 007 7

8 Resultaten. Biotoopbeschrijving en fysisch en chemisch onderzoek Tabel : Fysische en chemische metingen: ph, zuurstofconcentratie (O in mg/l), conductiviteit (Cond in µs/cm), temperatuur (T in C) en doorzicht (m) en de biotoopbeschrijving op het moment van de visbestandopname Nummer ph O T Cond Door -zich Biotoopbeschrijving steile oevers, deels verstevigd met schanskorven en breuksteen en deels met betonnen damwanden, tot 0 m breed steile oevers, deels verstevigd met schanskorven en deels met betonnen damwanden, tot 0 m breed 07 oevers kunstmatig verstevigd met schanskorven, steile taluds, tot 0 m breed steile oevers overal kunstmatig verstevigd met schuine betonwanden en ijzeren wanden aan de spoorwegbrug, tot m breed steile oevers overal kunstmatig verstevigd met beton, gemetste stenen, tot 0 m breed zeer steile oevers, overal kunstmatig verstevigd, m breed de oevers zijn deels verstevigd met betonnen damplanken en breuksteen, tot 0 m breed steile oevers verstevigd met betonnen damwanden tot 0 m breed kunstmatige steile rechte betonnen oevers, tot 00 m breed (plaatselijk verbreed) kunstmatige steile oevers van beton, tot 0 m breed de oevers zijn steil en overal kunstmatig verstevigd, tot m breed de oevers zijn deels verstevigd met breuksteen, deels met betonnen damplanken, tot 7 m breed Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde 007

9 . Resultaten van de visbestandopnames Tabel : Overzicht van de aangetroffen vissoorten en het totaal aantal soorten (N) op de verschillende staalnamepunten (met gevangen door zowel elektrovisserij als fuikvisserij, enkel met elektrovisserij, enkel met fuikvisserij). De resultaten bekomen tijdens de vorige campagne (00) zijn weergegeven in het rood. Nummer methode D stekelbaars baars bittervoorn blankvoorn bot brakwatergrondel brasem giebel karper kolblei kopvoorn paling pos rietvoorn riviergrondel serpeling snoekbaars winde zeelt zonnebaars Totaal 00 E F E F 000 E F E F 07 E F E F 07 E F EF E F 7 0 E F 00 E F EF 0 E F EF 07 E F EF 00 E F EF 000 E F EF 00 E F EF Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde 007

10 Tabel : Morfometrische specificaties van de gemeten en gewogen vissoorten op elke locatie (G.L. gemiddelde totale lengte in cm, G.G. gemiddeld gewicht in g; aantal gemeten individuen, aantal gewogen individuen) Nummer D stekelbaars baars bittervoorn blankvoorn bot brakwatergrondel , - 0, 0,-, 0,,-0, 00 0,-, 0,,-, 00,,-,7,,-,, 0,-,,,-0, 0,,-,7,,-,,,-,,7,7-0, 0,,-,,,- 0,,-,, 0,7-,,7,-, 7,-,,,-,,,-, 0, 7,-, 00,,-7 7, 0,- 7,,-0, 00,,-7,,-,7 00,,-0,,,-, -, 0,,-0, 0,,-,,-,,-,,7,7-, 0, -7,, 0-,,,-,,-7,, 7,-7 0,7,-,,,7-,,,-,,,-, 00,,-7,,- 0,,,-,,,-7, 7,,-, 7,, 0,-,,7 0,-, 7, 0,-,7,,,- 7, 7-0,,,-, 00,,-,,7,-0, 7,,-,,,-,,7 0,-,, 0,-, 0,,7-, 77 0, 7,-,,,-, 7,-,, 0,7-, -7,,,-, 7, -00,,,-, 00,,-0, 7,,7-, 7 7,7,-,,,-,7 0, -0,, 0-, 0,7 0,-, ,,,-7, 0,7 7-,,,-,, -,, 0,,-,,,-,,,-7,,,- 0,, 0, 0 Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde 007

11 Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde 007 Vervolg Tabel Nummer brasem giebel karper kolblei paling pos 00 0,,-,, -, 00,,-,, -0, , 7-7,,,-,,- 7, 000,,- 7 0, 0,-, 7,,-,,,- 0, 000,, -, 7, 0,-00, 0,-,, -, -,,7,-, 07 -,7, 0,-, 0,,-, 0, 70,-, 0 07,,,-, 7,7 7,-,,7-,7 0,,- 07,7 0,7 0, -,, 7,- 07,,- 0 0,,-, 0, -,,-, 00, 7,7 00,,-,,,-,,,-,7 7,,-, 0 0,,-,,- 70,,-, 77,7 07-,, 7,- 7, 7,- 70, 00 0, 7,-,,,- 0, 0,,-,, 0,7-, 00, - 0,-7,,-, 0 77,- 7, 0,, 7, 0,,-, 7-, 0 0,7,-77,,- 7, 07 07,,-70, 7,,- 70, ,7,-,, 7,-,,,7-,, 00-, , 0,- 0,,-, 00,,-,,,7-,7, - 7, , 7,,,,, -7, 0, 7-, 0

12 Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde 007 Vervolg Tabel Nummer rietvoorn serpeling snoekbaars winde zeelt zonnebaars 00,,-, 7 0, 0,-, 7,, 00,,-,,,- 7,,, 000,7,7-, 7, 0,-, 7,,-0,,,7-, 000 0, -, 7,,-, 07,,- 0, 0,-, 0,,-, 7,,-, 0,, 07, 0,-,7,,-777,,-, 7,,-, 07 0,,-0,7,,7-,,,-, 7,,- 0, 07 0,7-0,,,-, 00 0,7,, 0,-, 7, 7,7-,,-,, -, 00,,-,7 00, -, 0 0 7,,-,,,-, 00, 00,,-, 7, -, , 0,-,,,-, 07 07,,-,, 0,-, 00 00, 7, ,-, 0, -, 0 0, 0, 7,-,,,-, 00,,-,,,-7, 00,-,,,- 0,,

13 Tabel : Effectieve vangst per soort en per staalnameplaats uitgedrukt in CPUE (elektrisch in G/00 m en N/00 m en fuiken in G/fuikdag en N/fuikdag met G = gewicht in g en N = aantal) Nummer D stekelbaars baars bittervoorn blankvoorn bot brakwatergrondel brasem giebel karper kolblei paling pos rietvoorn serpeling snoekbaars winde zeelt zonnebaars Totaal Totaal in G/00m,7 00,,,,, 7, elektrisch N/00m, 0,,,, 0, 0,, 00 G/fuikdag, 7,, 7, 7, 0, fuiken N/fuikdag,,, 0, 0, 0, 0,, 000 G/00m 0,7,,, 7,,,, 77, elektrisch N/00m,,,,,, 0,, 000 G/fuikdag,,, 7,,,7,, 0, fuiken N/fuikdag,, 0, 0, 0,,, 07 G/00m, 0, 0, 0,,7,, 7, 7,7 elektrisch N/00m, 0,, 0,, 0, 0,,, 07 G/fuikdag 0,,, 0 7, 77, 70, fuiken N/fuikdag 0, 7, 0,,, 0,,7, 07 G/00m,,,7,,,,7 77, 0, elektrisch N/00m 0,, 0, 0, 0,, 0 07 G/fuikdag 7, 0, 0,,, 700,, fuiken N/fuikdag 0,,,, 0,, 00 G/00m, 7,,,,,, elektrisch N/00m 0, 0, 0, 0, 0, 00 G/fuikdag,7 0,, 0, 00,, fuiken N/fuikdag,,, 0, 0,, 0 G/00m,, elektrisch N/00m 0 G/fuikdag 0,, 7,, 7,,, fuiken N/fuikdag, 0, 0, 0,, 00 G/00m 7, 0, 77,,,, elektrisch N/00m 7, 0, 0,, 0,, 00 G/fuikdag 7,, 7,,,7,, 7, 0,, fuiken N/fuikdag, 0, 0, 0, 0,,, 0, 0,, 0 G/00m, elektrisch N/00m 0, 0, 0, 0 G/fuikdag,,, 7, fuiken N/fuikdag 0,,,, 0 07 G/00m 0 7, elektrisch N/00m 0, 07 G/fuikdag,,, 7,,7 fuiken N/fuikdag,, 0,, 00 G/00m 0 0 elektrisch N/00m G/fuikdag, 0,,,,7, fuiken N/fuikdag 0,, 0,, 000 G/00m,, 7,7 elektrisch N/00m, 000 G/fuikdag, 7,7,, 0,,, 7, fuiken N/fuikdag, 0,,, 0,,, 0, 00 G/00m 0,, 0, 7,, 0,7 elektrisch N/00m 0, 0, 0,, 0,,, 0, 7,, 00 G/fuikdag,,,,,,,, 7, 7,7 fuiken N/fuikdag, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 7,7 Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde 007

14 Tabel 7: Overzichtstabel van de totale vangsten in 007 met per soort: de geviste aantallen (N), de aantalpercentages (N%), de geviste biomassa (G in g) en de gewichtspercentages (G%). Vissoort N N% G G% D stekelbaars 0,, < 0,0 baars 7,,, bittervoorn 0, 7, 0,0 blankvoorn 0,,, bot,0, 0, brakwatergrondel 0,0 0, < 0,0 brasem 0,,, giebel 0,7,, karper 0, 77,, kolblei 0,7 0, 0,7 paling 0, 7,0 pos 0,, 0,0 rietvoorn,, 0,7 serpeling 0,, 0,0 snoekbaars 7, 7,, winde 0, 7, 0, zeelt 0, 7,,7 zonnebaars 7 0,, 0,7 Tabel : Overzichtstabel van de totale vangsten in 00 met per soort: de geviste aantallen (N), de aantalpercentages (N%), de geviste biomassa (G in g) en de gewichtspercentages (G%). Soort N N% G G% paling brasem.7.. kolblei giebel karper 7... riviergrondel kopvoorn winde 0... bittervoorn 0.0 <0.0 blankvoorn rietvoorn zeelt D stekelbaars 0.0. <0.0 pos zonnebaars baars...7 snoekbaars.7.. bot Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde 007

15 Tabel : Overzicht van de IBI waarden en hun appreciatie met onderscheid naargelang de vismethode voor 007, 00 en 7 (F: fuikvangst; E: elektrische vangst) Nummer Afvismethode IBI 007 Appreciatie 007 IBI 00 Appreciatie 00 IBI 7 Appreciatie 7 00 Elektrisch.7 ontoereikend. matig 00 Fuik.7 matig.7 ontoereikend.0 ontoereikend 000 Elektrisch. matig. ontoereikend 000 Fuik. ontoereikend. ontoereikend. ontoereikend 07 Elektrisch.7 ontoereikend.7 ontoereikend. ontoereikend 07 Fuik. ontoereikend.7 ontoereikend 07 Elektrisch. ontoereikend.0 ontoereikend 07 Fuik.7 matig. ontoereikend 00 Elektrisch.0 ontoereikend 00 Fuik.7 ontoereikend 0 Elektrisch. ontoereikend 0 Fuik.7 ontoereikend 00 Elektrisch.7 ontoereikend. ontoereikend.7 ontoereikend 00 Fuik.0 ontoereikend.7 matig.00 ontoereikend 0 Elektrisch. ontoereikend. ontoereikend.7 ontoereikend 0 Fuik. ontoereikend. ontoereikend 07 Elektrisch 0.0 slecht. ontoereikend.0 ontoereikend 07 Fuik. ontoereikend.7 ontoereikend 00 Elektrisch 0.0 slecht 0.0 slecht.0 ontoereikend 00 Fuik. ontoereikend. ontoereikend 000 Elektrisch. ontoereikend. ontoereikend.0 ontoereikend 000 Fuik. ontoereikend.7 ontoereikend 00 Elektrisch. ontoereikend. ontoereikend 00 Fuik.7 ontoereikend. ontoereikend aantallen leng te (in cm) Figuur : Lengtehistogram van de gemeten baars (N=) op het Kanaal Charleroi-Brussel- Schelde Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde 007

16 aantallen lengte (in cm) Figuur : Lengtehistogram van de gemeten blankvoorn (N=) op het Kanaal Charleroi- Brussel-Schelde 0 aantallen lengte (in cm) Figuur : Lengtehistogram van de gevangen paling (N=) op het Kanaal Charleroi-Brussel- Schelde Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde 007

17 aantallen lengte (in cm) Figuur : Lengtehistogram van de gevangen kolblei (N=0) op het Kanaal Charleroi-Brussel- Schelde Bespreking We bemonsterden het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde in deze campagne op de staalnameplaatsen met een combinatie van fuiken en elektrovisserij. In totaal vingen we volgende vissoorten: driedoornige stekelbaars, baars, bittervoorn, blankvoorn, brasem, giebel, karper, kolblei, paling, pos, rietvoorn, serpeling, snoekbaars, winde, zeelt, zonnebaars en de brakwatersoorten bot en brakwatergrondel In totaal werden over de ganse lengte van het kanaal met de verschillende technieken 0 vissen gevangen met een totaal gewicht van kg. Baars, paling en snoekbaars zijn de meest verspreide soorten en werden op alle locaties gevangen. Van de meest courant gevangen soorten werden ook juvenielen gevangen (zie lengtehistogrammen) wat wijst op een natuurlijke rekrutering van deze vissoorten op het kanaal. Baars gevolgd door blankvoorn, met een aantalpercentage van respectievelijk % en %, zijn de meest aangetroffen soorten op het kanaal Ook paling wordt met een aantalpercentage van % nog goed gevangen. De overige soorten maken elk < % van de vangstaantallen uit. Qua biomassa domineert paling (gewichtpercentage van %) gevolgd door blankvoorn (%). Maar ook karper, baars en kolblei maken nog een groot deel van de vangstbiomassa uit (>0%). De brakwatersoorten bot en brakwatergrondel worden enkel op de locatie nabij de Schelde gevangen. De soortendiversiteit varieert van tot soorten per locatie met een gemiddelde van 7, soorten per locatie. Op het gedeelte Charleroi-Brussel varieert deze tussen en 0 soorten met een gemiddelde van, soorten per locatie. Op het deel Brussel-Schelde varieert deze tussen en soorten met een gemiddelde van, soorten per locatie. Het roofvisbestand bestaat voornamelijk uit grotere baarzen (>0 cm) en snoekbaarzen. Snoek werd niet gevangen. Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde 007 7

18 CPUE Wanneer we de CPUE-waarden (Catch per Unit Effort) bekijken voor de elektrovisserij zien we dat deze variëren tussen 0 g en, g/00 m met een gemiddelde van g/00 m. Op basis van een vangstindeling in kwartielen van de resultaten van eerdere elektrische bemonsteringen op kanalen worden deze beschouwd als variërend tussen geen tot zeer goede vangsten met een gemiddelde dat kan beschouwd worden als een middelmatige vangst. Het traject Brussel-Schelde scoort voor de elektrovisserij minder goed. In dit traject treffen we eerder kleine vangsten aan, met uitzondering van de locatie nabij de Schelde aan de Winthamsluis. In het traject Charleroi-Brussel wijzen de resultaten eerder op goede tot zeer goede vangsten. De CPUE waarden voor de fuikvangsten variëren tussen 7, g/fuikdag en g/fuikdag met een gemiddelde van 0 g/fuikdag. Op basis van een vangstindeling in kwartielen van de resultaten van eerdere fuikbemonsteringen op kanalen worden deze beschouwd als variërend tussen kleine tot goede vangsten met een gemiddelde dat kan beschouwd worden als goed. Opnieuw worden de grootse vangsten gehaald in het traject Charleroi-Brussel, de vangsten wijzen hier allemaal op goede vangsten. In het traject Brussel-Schelde worden goede vangsten gehaald op de locatie aan de Darse en de locaties aan de verbinding met de Rupel en de Winthamsluis. Op de overige locaties scoren de CPUE waarden voor de fuikvisserij eerder kleine vangsten. De CPUE waarden voor zowel de elektrovisserij als de fuikvisserij wijzen op hogere visdensiteiten in het deel Charleroi-Brussel in vergelijking met het deel Brussel-Schelde. IBI of Visindex Bij de CPUE waarden bekijkt men enkel de visdensiteiten en niet naar de samenstelling van de vispopulatie, de visindex of index voor Biotische integriteit houdt hier wel rekening mee. De IBI werd dan ook uitgerekend voor de elektrische en fuikvangsten (Tabel ). Hieruit blijkt dat de status van het kanaal ontoereikend is. Hier worden geen grote verschillen waargenomen naargelang de vismethode. De IBI voor de stilstaande waters, inclusief kanalen, moet echter met de nodige voorzichtigheid worden benaderd. Een verder verfijning zal resulteren in adequatere resultaten. Toch houden we eraan om de IBI scores te geven daar ze een indicatie geven van verstoring (eenzijdige vissamenstelling), maar zijn misschien iets te streng. Lengtehistogrammen Van de meest gevangen vissoorten maakten we ook lengtehistogrammen. De gemiddelde lengte van de gemeten baarzen () bedraagt, cm (minimum van, cm en een maximum van, cm). Het lengtehistogram (Figuur ) toont verschillende jaarklassen, één met een piek op cm die goed vertegenwoordigd is. Een tweede jaarklasse is veel minder uitgesproken, heeft geen duidelijk piek en ligt tussen cm en cm. Vervolgens werden nog enkele grotere baarzen gevangen. De gemiddelde lengte van de gevangen blankvoorns () bedraagt, cm (minimum van, cm en een maximum van 0, cm). In het lengtehistogram (Figuur ) zijn niet echt jaarklassen te onderscheiden, het lijkt of de jaarklassen in elkaar vloeien De meeste blankvoorns die werden gevangen zijn tussen cm en cm. Vervolgens zijn nog een aantal grotere blankvoorns gevangen tussen cm en 0 cm. Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde 007

19 Ook palingen zijn nog goed vertegenwoordigd op het kanaal (N=). Ze hebben een gemiddelde lengte van,7 cm met een minimum van cm en een maximum van cm. Het lengtehistogram van de gemeten palingen (Figuur ) toont aan dat zowat alle lengtes tussen het minimum en maximum op het kanaal worden aangetroffen. De gemiddelde lengte van de gevangen kolblei (N = 0) is, cm (minimum, en maximum, cm). We onderscheiden verschillende jaarklassen. Eén tussen en 7 cm met een piek op cm. Een grotere jaarklasse tussen en cm met een piek op cm. En een derde jaarklassen tussen 0 en 0 cm zonder echte piek (zie Figuur ). Bepotingen Op het kanaal wordt er ook nog regelmatig vis uitgezet. (Bepotingsgegevens: Chris Van Liefferinge, 00 Persoonlijke Mededeling Provinciale Visserijcommissie Vlaams-Babant en Agentschap voor Natuur en Bos). Zo werd er tussen 00 en 00 regelmatig blankvoorn, rietvoorn, winde, zeelt en snoek uitgezet. In 00 werden er 00 snoeken (0-0 cm) uitgezet. In 007 werd er geen vis uitgezet. Vergelijking met vroegere gegevens (nog verder aanvullen en bekijken) In 00 werd het kanaal ook op 0 locaties bemonsterd (deze van 007 zonder die gelegen in het Brussels Gewest werden bemonsterd op vraag van BIM), in 7 werd het kanaal op plaatsen bemonsterd. Een vergelijking werd gemaakt in Van Thuyne G., 00. Indien we de gegevens van 007 vergelijken met die van de voorgaande campagnes, stellen we het volgende vast: - in 7 werden er vissoorten gevangen, in 00, soorten en in 007, opnieuw soorten (zie tabel ) In 7 werd er nog snoek en blauwbandgrondel gevangen, soorten die in 00 en 007 niet werden gevangen. Nochtans wordt snoek op het kanaal uitgezet. Brakwatergrondel en serpeling zijn soorten die in 007 het eerst werden gevangen. In 00 werd er ook nog kopvoorn gevangen. In 00 word er niet langer riviergrondel gevangen. - Het riviergrondelbestand is blijven achteruitgaan, van 0 exemplaren in 7, naar exemplaren in 00 en naar geen riviergrondelvangsten in 007. In het verleden werd riviergrondel wel uitgezet in het kanaal de laatste jaren gebeurt dit niet meer. - in de drie campagnes wordt bot enkel gevangen op het gedeelte Brussel-Schelde en dan nog op de locaties nabij de Schelde - de CPUE waarden liggen voor de drie campagnes lager in het gedeelte Brussel-Schelde dan in het gedeelte Charleroi-Brussel - de grootste soortendiversiteiten per locatie worden in de verschillende campagnes eveneens teruggevonden in het traject Charleroi-Brussel - de CPUE waarden liggen in 007 lager dan die in 00. In 00 werden er gevangen met een totaal gewicht van 7 kg. Nu werden er met een hogere vangstinspanning 0 vissen gevangen met een gewicht van kg. Naar aantallen toe liggen die in dezelfde grootteorde, naar biomassa, in 007 een 00 kg minder. De gevangen vissen in 007 zijn dus kleiner dan die gevangen in het roofvisbestand bestond toen ook voornamelijk uit grotere baarzen en snoekbaarzen - blankvoorn was qua aantallen in 00 de uitgesproken dominante soort (aantalpercentage van meer dan 70%). In 007 is dit minder uitgesproken en zijn baars en blankvoorn samen verantwoordelijk voor een aantalpercentage van 70%. Blankvoorn was ook in 7 de meest gevangen soort. - zowel in 7 als in 00 maakte karper het grootste deel van de biomassa uit, in 007 is deze paling en komt karper op een de plaats - de visindex scoort over alle campagnes heen een ontoereikende kwaliteit. - zowel voor 00 als voor 007 er op locatie 00 (te Willebroek) elektrisch geen vis wordt gevangen (de oevers lenen zich dan ook totaal niet voor dit type van visserij (rechte betonnen damwanden)) Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde 007

20 Op het deel Willebroekse Vaart werden ook regelmatig Amerikaanse rivierkreeften en Chinese wolhandkrabben gevangen. Algemene besluiten Ten opzichte van 00 is de visstand weinig veranderd. Ondanks de aanwezigheid van soorten hebben we nog steeds te maken met een vrij eenzijdig visbestand. In 00 was blankvoorn uitgesproken dominant qua aantallen, in 007 is dat baars en blankvoorn. Naar biomassa toe werd er met ongeveer dezelfde vangstinspanning 00 kg minder vis gevangen. De plaatselijk hoge densiteiten zoals gevonden in 00 worden niet gevangen. Naar vangstaantallen toe zijn deze voor vergelijkbaar. De gevangen vis in 007 is gemiddeld kleiner dan in 00. In het gedeelte Brussel-Schelde wordt er nog steeds minder vis gevangen dan in het gedeelte Charleroi-Brussel. Bot en brakwatergrondel, afkomstig van de Schelde, worden enkel in het kanaalgedeelte Brussel-Schelde gevangen. Gebruikte afkortingen en wetenschappelijke benamingen van de aangetroffen vissoorten D stekelbaar, driedoornige stekelbaars baars biitervoorn blankvoorn bot brakwatergrondel brasem giebel karper kolblei kopvoorn paling pos rietvoorn riviergrondel serpeling snoekbaars winde zeelt zonnebaars Gasterosteus aculeatus Perca fluviatilis Rhodeus sericeus Rutilus rutilus Platichtys flesus Pomatoschistus microps Abramis brama Carassius auratus gibelio Cyprinus carpio Blicca bjoerkna Leuciscus cephalus Anguilla anguilla Gymnocephalus cernua Scardinius erythrophthalmus Gobio gobio Leuciscus leuciscus Sander lucioperca Leuciscus idus Tinca tinca Lepomis gibbosus Dankwoord Met dank aan Marc Dewit,, Johan Moysons, Jean-Pierre Croonen, Alain Vanderkelen, Jikke Janssens,Tom De Boeck voor de terreinbemonsteringen. Aan Isabel Lambeens, Yves Maes voor de praktische leiding en uitvoering van de afvissingen enerzijds en de hulp bij de gegevensverwerking en rapportage anderzijds. 0 Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde 007

21 7 Referenties Van Thuyne, G en Belpaire, C., Visbestandsopnames op het kanaal Charleroi-Brussel- Rupel, Vlaams-Brabant en Antwerpen, september 7 Van Thuyne, G. (00). Visbestanden op het kanaal charleroi-brussel-schelde (00). Interne rapporten van het instituut voor bosbouw en wildbeheer - sectie visserij, 00(). Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer: Groenendaal : Belgium. 0 pp. Visbestandopnames op het Kanaal Charleroi-Brussel-Schelde 007