Visbestandsopnames op het spaarbekken Kluizen I ( 2001).

Transcriptie

1 Visbestandsopnames op het spaarbekken Kluizen I ( 00). Gerlinde Van Thuyne Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer Duboislaan 4 B-50 Hoeilaart-Groenendaal Werkdocument juni 00 IBW.Wb.V.IR.00.4

2 . Inleiding Het IBW voerde op, en 4 oktober 00, visbestandsopnames uit op het spaarbekken Kluizen I, te Kluizen (Oost-Vlaanderen).. Situering Kluizen I is gelegen te Kluizen. Het is één van de twee waterspaarbekkens van het waterproductiecentrum. Kluizen I is ongeveer 50 ha groot en de diepte varieert van 5 tot m (afhankelijk van hoe vol het spaarbekken is). Op het ogenblik van de afvissing was bekken ongeveer 5 à m diep.. Materiaal en methode De visbestandsopnames weren uitgevoerd door middel van fuiknetvisserij en elektrovisserij. ) Elektrovisserij Verschillende oeverstroken werden van op de boot bevist met een elektrovisserijtoestel van het type Deka Voor een verdere beschrijving van de technische specificaties van het gebruikte apparaat verwijzen we naar Van Thuyne (99). Er werd gevist met twee elektroden. Op de figuur achteraan in dit werkdocument zijn de oeverstroken die werden bevist aangegeven. In Tabel zijn de specificaties van de elektrische bevissing per strook weergegeven. Tabel : Specificaties van de elektrische bevissing Strook Nr. Datum Beviste afstand I m II m III m IV m V m VI m VII m ) Fuiken Er werden 5 schietfuiken met identieke afmetingen aangewend (hoogte eerste hoepel, m; fuiklengte.4 m en een tussenvleugel van 9.5 m). Voor een nauwkeurige beschrijving van de afmetingen van de aangewende fuiken wordt verwezen naar Van Thuyne (99). Op de figuur achetraan in het werkdocument zijn de verschillende bemonsteringsplaatsen aangegeven. Alle fuiken werden geplaatst op oktober en uit het water gelicht op oktober (met uitzondering van fuik 5 dat op 4 oktober werd gelicht). ) Kieuwnetten Er werden ook kieuwnetten met een lengte van 0 m, hoogte.5 m en een maaswijdte van 5 mm, 40 mm en 90 mm geplaatst. De kieuwnetten werden gedurende tegen de bodem geplaatst. Op de figuur achteraan in het werkdocument zijn de verschillende bemonsteringsplaatsen aangegeven. In Tabel zijn de specificaties van de kieuwnetvisserij weergegeven.

3 Tabel : Specificaties van de elektrische bevissing KN nummer Datum Duur KN-90 () u KN-40 () u KN-40 () u KN-40 (4) u KN-90 (5) u KN-40 () u KN-5 (7) u KN-5 (8) u 4. Resultaten 4. Fysisch en chemisch onderzoek Op het moment van de visbestandsopname werden volgende fysische en chemische waarden gemeten: ph 8.8 O in mg/l.8 T in C 5.8 Cond in µs/cm 5 4. Resultaten van de visbestandsopnames Tabel : Overzicht van de aangetroffen vissoorten en het totaal aantal soorten (N) op de verschillende staalnamepunten Nr N paling zeelt pos baars El. X X X El. X X El. X X El.4 X X El.5 X El. X El.7 X Fuik X X Fuik X X Fuik X Fuik 4 X X X Fuik 5 X X X Fuik X Fuik 7 X Fuik 8 X X X Fuik 9 X X Fuik 0 X X Fuik X X Fuik X Fuik X Fuik 4 X X X

4 Fuik 5 X X X KN-90 () 0 KN-40 () 0 KN-40 () X KN-40 (4) 0 KN-90 (5) 0 KN-40 () X KN-5 (7) X KN-5 (8) X Tabel 4 : Morfometrische specificaties van de gemeten en gewogen vissoorten op elke staalnameplaats (G.L. gemiddelde totale lengte in cm, G.G. gemiddeld gewicht in g; N L aantal gemeten individuen, N G aantal gewogen individuen) Plaats paling zeelt pos baars G.L. N L G.G. N G G.L. N L G.G. N G G.L. N L G.G. N G N L El El El El G.L El El El Fuik Fuik Fuik Fuik Fuik Fuik Fuik G.G. N G Fuik

5 Fuik Fuik Fuik Fuik Fuik Fuik 4.8 Fuik KN-90 () KN-40 () KN-40 () KN-40 (4) KN-90 (5) KN-40 () KN-5 (7) KN-5 (8) Tabel 5 : Effectieve vangst per soort en per staalnameplaats uitgedrukt in CPUE (elektrisch G/00 m en N/00 m; kieuwnetten in G/uur en N/uur; fuiken in G/4 uur en N/4 uur met G = gewicht in g en N = aantal). Plaats paling zeelt pos baars Totaal El G/00 m N/00 m 9 El G/00 m N/00 m 4 0 El G/00 m N/00 m 4 El 4 G/00 m N/00 m 5 El 5 G/00 m N/00 m El G/00 m N/00 m El 7 G/00 m N/00 m 4

6 Fuik G/4 u N/4 u 4 5 Fuik G/4 u N/4 u.5.5 Fuik G/4 u N/4 u 9 9 Fuik 4 G/4 u N/4 u Fuik 5 G/4 u N/4 u Fuik G/4 u N/4 u Fuik 7 G/4 u N/4 u Fuik 8 G/4 u N/4 u Fuik 9 G/4 u N/4 u 5 Fuik 0 G/4 u N/4 u Fuik G/4 u N/4 u Fuik G/4 u N/4 u 0 0 Fuik G/4 u N/4 u 0 0 Fuik 4 G/4 u N/4 u Fuik 5 G/4 u N/4 u KN KN KN G/u N/u.5.5 KN 4 KN 5 KN G/u N/u KN 7 G/u N/u KN 8 G/u N/u

7 Tabel : Overzichtstabel van de totale vangsten op het wachtbekken met per soort: de aantallen (N), de gemiddelde lengtes (G.L. in cm) met minima en maxima, de gemiddelde gewichten (G.G., in g) met minima en maxima, de totale gewichten (T.G in g), de aantalspercentages (N%) en de gewichtspercentages (g%). Soort N G.L. () G.G. () T.G. # % g % paling ( ) 574. (.8-5.0) 574.9, 9, zeelt 0. (8.7-.8). ( ) 4. 0, 0, pos 7.8 (7.8-5.). ( ) 88.4,9, baars ( ) 7. (.-7.8) ,9 78, aantallen Lengte in cm Figuur : Lengte-frequentie distributie van baars 5. Bespreking en opmerkingen Op Kluizen I werden in totaal slechts 4 vissoorten gevangen nl. baars, pos, zeelt en paling. In totaal werden er met de verschillende vangstmethodes 94 vissen gevangen met een totale biomassa van ongeveer 80 kg. Baars is de uitgesproken dominante soort op het spaarbekken met een aantalspercentage van bijna 9 % van het totaal aantal individuen en een gewichtspercentage van ongeveer 79 % van de totale gevangen biomassa. De aanwezigheid van kleine individuen van baars in het wachtbekken wijst erop dat de soort zichzelf reproduceert in het wachtbekken.. Baars heeft dan ook geen aquatische vegetatie nodig om zich voort te planten. Wanneer we de lengte-frequentiedistributie bekijken van baars zien we dat we verschillende pieken kunnen onderscheiden en dat dus de verschillende jaarklassen goed aanwezig zijn. Zeelt werd slechts maal gevangen. De palingen die werden gevangen op het wachtbekken zijn zeer groot, de gemiddelde lengte bedroeg niet minder dan 9.4 cm met een gemiddeld gewicht van ongeveer. kg (gemiddelde van 0 individuen). Het is duidelijk dat de palingen, wanneer ze klaar zijn voor de trek om te gaan paaien in de Sargasso-zee, niet uit het wachtbekken weg kunnen en dus hun ganse levensloop in het wachtbekken verblijven. Het spaarbekken wordt jaarlijks opnieuw opgevuld.

8 In 989 werd Kluizen I al eens bemonsterd door middel van elektrovisserij, kieuwnetten, fuiken en sleepnetten (Verreycken et al, 990). Toen werden er 5 soorten gevangen nl. baars, blankvoorn, paling, rietvoorn en zeelt. Ook toen waren 9.% van de gevangen vissen baarzen, voornamelijk tussen 0 en 0 cm lang. Het grote verschil met huidige campagne was het geringe voorkomen van jonge baarzen. Er werd dan ook gesteld dat dit te wijten was aan het feit dat de grote baarzen, bij gebrek aan voldoende prooivis, hun kleine soortgenoten opaten. Ongetwijfeld is dit nog het geval, maar het feit dat er deze campagne wel heel wat kleinere baarzen gevangen werden is mogelijk te wijten aan de methodiek. In onderhavige campagne kon er wel vis gevangen worden met behulp van het elektrovisserijapparaat. Wanneer we gaan kijken naar de gemiddelde lengte van de baarzen gevangen met deze methodiek zien we dat het vooral kleine vissen betreft. Tijdens de campagne in 989 werden slechts 4 visjes gevangen met behulp van elektrovisserij. We kunnen dus besluiten dat er op ongeveer 0 jaar niet veel is veranderd op het wachtbekken te Kluizen I, we hebben hier te maken met een eenzijdig visbestand gedomineerd door baars.. Gebruikte afkortingen en wetenschappelijke benamingen van de aangetroffen vissoorten paling, Anguilla anguilla zeelt, Tinca tinca pos, Gymnocephalus cernua baars, Perca fluviatilis 7. Referenties - Van Thuyne, G., 99 Inventarisatie van de aanwezige bevissingsapparatuur op het Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer Intern rapport Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer, IBW.Wb.V.IR.9.8, 9p. - Verreycken, H, Belpaire, C. en Ollevier, F., 990 Preliminaire bevissingsexperimenten ten behoeve van een visbestandsevaluatie op de W.P.C Kluizen en de Blankaart Studierapport in opdracht van de Administratie voor Ruimtelijke Ordening en Leefmilieu, 8 p. 7

9 Spaarbekken Kluizen 00 (fuiken, kieuwnetten, elektrisch) 8