Visbestandopnames op het Schipdonkkanaal (2005).

Transcriptie

1 Visbestandopnames op het Schipdonkkanaal (00). Gerlinde Van Thuyne, Sven Vrielynck, Luc Samsoen en Jan Breine Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer Duboislaan B-0 Hoeilaart-Groenendaal Maart 00 IBW.Wb.V.R.00.

2 Gerlinde Van Thuyne, Jan Breine Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer Wetenschappelijke Instelling van de Vlaamse Gemeenschap Duboislaan, 0 Groenendaal Gerlinde.vanthuyne@inbo.be Sven Vrielynck Agentschap voor Natuur en Bos Luc Samsoen Provinciale Visserijcommissie van Oost-Vlaanderen en Provinciaal Centrum voor Milieuonderzoek Oost- Vlaanderen, Godshuizenlaan 9, 9000 Gent Wijze van citeren: Van Thuyne, G., Vrielynck, S., Samsoen,L. en Breine, J. 00 Visbestandopnames op het Schipdonkkanaal (00), IBW.Wb.V.R.00. Druk: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement L.I.N. A.A.D. afd. Logistiek-Digitale drukkerij Depotnummer: D/00//0 Trefwoorden: Schipdonkkanaal, visbestandopname, waterkwaliteit; Keywords: Schipdonkkanaal, fish assemblage survey, water quality;

3 Summary We surveyed fifteen locations in the canal between, and October 00. The canal is located in West- Oost-Vlaanderen. The survey was executed together with the provincial fishery commissions of West and Oost- Vlaanderen. The assessed locations are represented in table and the map in annex. Fish assemblage data were obtained by electric fishing using a kw generator (DEKA 000) with an adjustable output voltage ranging from 00 to 00 V. The pulse frequency is 0 Hz. Electric fishing was carried out from a boat covering both banks over a distance of 0m in four sites (table ). In locations we placed two fyke nets for a hours period. Abiotic parameters were recorded. They are ph, oxygen concentration, conductivity, turbidity, transparency (Secchi) and water temperature. These results and a description of the sites are given in table. In some locations an oxygen deficiency was recorded. Fish data include species, individual total length and weight. Table gives an overview of the collected species. Table represents morphometric information of the species per location and per applied method and table gives the catch per unit effort per species and the applied methodology. Table gives an overview of the total catch for each species: total numbers, relative number, biomass and relative biomass. The IBI values for the surveys executed in 999 and 00 are found in table. In total we captured specimen representing species: perch, roach, topmouth gudgeon, bream, gibel carp, carp, white bream, crucian carp*, eel, ruffe, rudd, gudgeon, pike, pike perch, ide, tench, pumpkinseed* and three-spined stickleback. The most common species are eel ( sites), roach (), gibel carp and topmouth gudgeon (). The most abundant species captured was roach (.%). Perch, pike perch and pike were the captured predators. Species diversity ranges from 0 to species with an average of. per site. The highest diversity was found between Maldegem and the connection with the Canal gent-oostende. In 999 the same species were captured except those with an *, in addition in two location we then caught sunbleak and tenspined stickleback. Compared to the 999 survey a shift in the common species is observed In 999 ruffe, threespined stickleback and gibel carp were the most frequent species. A positive evolution is that perch seems to be more abundant than previously. Negative is the larger proportion of exotic species as pumpkinseed and topmouth gudgeon. The catch per unit effort (CPUE) for the electric catches was much lower than the fyke catches The index for the biotic integrity (IBI) is calculated respectively for electric and fyke catches. All sites score bad or poorly except for three fyke catches with a moderate score. In 999 similar results were obtained except that we had four moderate sites with fyke catches. Two sites that scored bad in 999 now score poorly. One site that scored poor in 999 is now classified as bad. One site scoring moderate in 999 remained with the same status. The other moderate sites were poor in 999. As already mentioned in previous surveys in still water we emphasis on the fact that the IBI is quite severe since the catch results are not considered together. Still it gives an indication of impacts.

4 INHOUD summary. Inleiding. Situering. Materiaal en methode. Resultaten. Biotoopbeschrijving en fysisch en chemisch onderzoek. Resultaten van de visbestandopnames. Bespreking 9. Gebruikte afkortingen en wetenschappelijke benamingen van de vissoorten. Referenties Kaartje

5 . Inleiding Het IBW voerde, in samenwerking met het Agentschap voor Natuur en Bos West-Vlaanderen, de Provinciale Visserijcommissie van Oost-Vlaanderen en het Provinciaal Centrum voor Milieuonderzoek Oost-Vlaanderen op,, en oktober 00 en, en oktober 00, visbestandopnames uit op het afleidingskanaal van de Leie, ook wel Schipdonkkanaal genoemd. (Oost- en West- Vlaanderen). Situering Het afleidingskanaal van de Leie sluit te Deinze aan op de Leie en wordt hoofdzakelijk gevoed door het oppervlaktewater van de Leie en de Poekebeek. Naast deze sluiten op het kanaal nog de afwateringsgebieden van de Ede en het Zuidervaartje aan. Het kanaal loopt noordwaarts doorheen Nevele en kruist op de grens Nevele-Zomergem het kanaal van Gent naar Oostende, vandaar loopt het kanaal verder op de grens Eeklo-Maldegem en vervolgens op de grens Maldegem-Sint Laureins waar het afbuigt in westelijke richting. Vandaar loopt het kanaal doorheen Damme en verder op de grens Brugge en Knokke-Heist tot aan de zee. Het kanaal kent geen beroepsscheepvaart. De pleziervaart beperkt zich van Balgerhoeke tot aan de Leie. Tabel geeft een omschrijving van de locaties, hun locatie is weergegeven op de kaart achteraan als bijlage. Tabel : Situering van de locaties op het Afleidingskanaal van de Leie IBW nummer Lambertcoördinaten Gemeente beschrijving X-Y Deinze, zwaaikom Noorderwal Deinze, SA de Kaandelbeek Nevele, ter hoogte van de Poekebeek Landegem, tussen Landegembrug en autostrade Nevele, stroomaf de brug van Merendree Nevele, aan de verbinding met het kanaal van Gent naar Oostende Zomergem, SO de brug, aan rietgordels Oostwinkel, tussen Stoktevijver en Oostwinkelbrug Eeklo, aan uitmonding Loop van het Hollebeekstraatje Maldegem, SA de brug en SO de sluis van Balgerhoeke 00 9 Maldegem, tss. Strobrugge brug en de Rapenbrug Damme, Rapsgoed 0 Damme, ter hoogte van het bemalingstation 0 Brugge, Zelzatebrug 0 09 Brugge, SA de brug van Ramskapelle Met SO = stroomopwaarts en SA = stroomafwaarts

6 . Materiaal en methode De visbestandopnames op het Schipdonkkanaal werden uitgevoerd door middel van elektrovisserij en/of visserij. Van op de boot werden verschillende oeverstroken afgevist. Het gebruikte toestel bij de elektrovisserij was van het type Deka 000. Voor verdere beschrijving van de technische specificaties van de gebruikte apparatuur verwijzen wij naar Van Thuyne (99). Voor de visserij werden schieten met volgende afmetingen aangewend: hoogte eerste hoepel, m; lengte. m en een tussenvleugel van 9. m. Voor een nauwkeurige beschrijving van de afmetingen van de en wordt verwezen naar Van Thuyne (99). Er werden in totaal en geplaatst over de ganse lengte van het Kanaal. De en werden dagen na de plaatsing, gelicht. In Tabel zijn de specificaties van de uitgevoerde afvissingen weergegeven Tabel : Specificaties van de uitgevoerde afvissingen (LO: linkeroever; RO: rechteroever) IBW nummer Datum Beviste afstand Methode In -0-0 Uit mRO, voor en na zwaaikom boot vangststokken schieten RO m boot vangststokken In -0-0 Uit m LO 0m RO boot vangststokken schieten m boot vangststokken -0-0 In -0-0 Uit In -0-0 Uit In -0-0 Uit In -0-0 Uit In -0-0 Uit In -0-0 Uit m LO 0m RO 0m LO 0m RO zijarm 0m LO 0m RO 0m LO 0m RO 0m LO 0m RO 0m LO 0m RO 0m LO 0m RO m LO 0m RO m LO m RO -0-0 boot vangststokken schieten boot vangststokken schieten boot vangststokken schieten boot vangststokken schieten boot vangststokken schieten boot vangststokken schieten boot vangststokken schieten boot vangststokken boot vangststokken 0 schieten m LO boot vangststokken m RO -0-0 schieten m LO boot vangststokken m RO -0-0 schieten Op de verschillende locaties werden enkele fysische en chemische metingen uitgevoerd. (zie. resultaten, tabel ).

7 . Resultaten. Biotoopbeschrijving en fysisch en chemisch onderzoek Tabel : Fysische en chemische metingen: ph, zuurstofconcentratie (O in mg/l), conductiviteit (Cond in µs/cm), temperatuur (T in C), Turbiditeit (T in NTU) en Doorzicht (D in cm) en de biotoopbeschrijving op het moment van de visbestandopname IBW nummer ph O T Cond T D Biotoopbeschrijving (mg/l) ( C) (µs/cm) (NTU) (cm) 00 Oever steil en verstevigd met schanskorven, sterk begroeid met wilgen, lisdodde, riet, een beekje op einde van sector, er is geen landbouw of bebouwing, de zwaaikom is aangeslibd en lag droog 00,,99,0 De RO is verstevigd met breuksteen en schanskorven, de LO met beton met damplanken, helling van de oever is steil, er is geen landbouw in de omgeving, de oever is redelijk bebost, er is zeer veel bebouwing rondom het traject 00 RO;breuksteen, wilgenopslag en verruigd, Japanse duizendknoop, wat liesgras en riet LO; betonnen damplanken en palen, rij populieren, over 0m gestapelde arduinsteen, boventalud met rij populieren 0,,,0 9 Schuilplaatsen op LO in de vorm van beetje riet, oevers overal verstevigd, RO bestaat uit breuksteen en schanskorven op LO palen en gestapelde stenen., langs oever komt er landbouw voor, er is geen bebouwing LO plaatselijk verstevigd met stortstenen, steile natuurlijke oevers met struikgewas, braam en populieren 00,,,0 9 RO verstevigd met breuksteen en sterk overgroeid met wilgen, plaatselijk rietbegroeiing De zijarm is plaatselijk zeer ondiep met overhangende wilgen, zwarte els, vlier. Er liggen veel stortstenen de oevers zijn plaatselijk afkalvend 0,,, De oevers zijn verstevigd met breuksteen en begroeid met riet 00,,, 9, 00,9,, 9 9, De oevers zijn deels natuurlijk, begroeid met riet en deels verstevigd met schanskorven 00,, 0, De oevers zijn deels natuurlijk en deels verstevigd met betonnen damwanden met daarboven begroeiing 00,,, 0,9 De oevers zijn verstevigd met betonnen damwanden met daarboven begroeiing 00 De oevers zijn verstevigd met betonnen damwanden met daarboven begroeiing 0,,,, De oevers zijn steil en overal verstevigd en sterk begroeid met riet, op beide oevers is er landbouw en komt er een bovenrij voor 0,,, 9, Natuurlijke oevers 0,,,,. Resultaten van de visbestandopnames De oevers zijn overal verstevigd met schanskorven en breuksteen, de oevers zijn steil, op beide oevers is er landbouwactiviteit, de oevers zijn redelijk bebost, op de LO is er een kleine rietgordel

8 Tabel : Tabel : Overzicht van de aangetroffen vissoorten en het totaal aantal soorten (N) op de verschillende locaties. In het rood zijn de soorten weergegeven gevangen op deze locatie tijdens een vorige campagne in 999. Met * worden soorten weergegeven die enkel gevangen zijn, een geeft soorten aan die enkel in en gevangen zijn, een X in de tabel wil zeggen dat de soort zowel gevangen is als in een. IBW nummer D stekelbaars 0D stekelbaars Baars Blankvoorn Blauwbandgrondel Brasem Giebel Karper Kolblei Kroeskarper Paling Pos Rietvoorn Riviergrondel Snoek Snoekbaars Vetje Winde Zeelt Zonnebaars N 00 EF X X X 0 E F * * * X * * * 9 0 E EF * * * * * 00 EF X X X X E * 00 E E * * * * * * 0 0 EF E X X 0 00 EF X X X X * X * X X E x x x x x 0 EF X X X X X * 0 EF x x * x 00 EF X X X X 0 E * * * * * * * * * * 0 00 EF X X X X X X E * * * * * * * * * * 0 00 EF X X * X X X * * E * * * * * * * * * * 0 00 EF X X X * X X X EF X * X X 9 00 E E * * * * * 0 EF * X * X X X X F 0 EF E X X * X EF F X X X X *

9 Tabel : Morfometrische specificaties van de gemeten en gewogen vissoorten op elke locatie ( gemiddelde totale lengte in cm, gemiddeld gewicht in g; aantal gemeten individuen, aantal gewogen individuen) D stekelbaars Baars Blankvoorn Blauwbandgrondel Brasem Giebel Karper Kolblei Kroeskarper 00,,-, 9,,-, 00 Fuik,,-,0,0-,0,,-0 9, 9,-9, 0,,-, 90, - 90,0-9,0 9,,0-, 9 9,,0-,0,0,0-,,,-,0,0-,,, 0,0 0,,,-,0, -, 00,,0-,0 0,0 0,-, 0,0,-,,0 0,- 00 Fuik,,0 9,,-,,,0-,0,,-9,,,-,,-9,,,-,,,-,,,- 9, 9,0-9,,,0-, 00 0, 0 Fuik,,-0,, -0,,,-9,,-,,,-0,0,,-9,,-, 0,,- 00 0, 0-0,,,-, -, 0,,-,,9,0-9, 0,,-9 0,0 00,,,-,,,-9,0 00 Fuik, 0, 0,,-, 0,,0-, 0, -9,,,-,0 9,,0-,,,0-0,0, 0,-9, 9,,-,,,-9,0,,-0 9, 9,0-0,,,0-9,0 0,,-9,,0,-,,9,-0,,-0,, -9,, -0, 0,,0,0,0 9,0,0,0,-,,,-, 9,,-9,,,-, 9,,0-0, 0, 0,-9, 00, 9,-,,,9-, 0,,,-9,,,9-, 00,,-0,9,0,-0,,,-,,,-,,,-0, 9,,-, 9, 0-0, 0,,-,,, 99,0,,-, 0, 9, 00,0,-0,,,-,,,-,, -, 9,-0,,,-0, 0, 9,0, 09,-99,9 00, 9,- 0, 9,-,,,-, 0,0-9,,,,,-,,,-, 9,,-, 9,-, 00,,-0,, 0,-,,,0-,, -,,-9,,0 -,, 9,-, 9,,- 9 00,,, 9,-,,0,-,,,,0 0,-9, 9,,-,, 900, 9,-0, 9, 9,-9, 00,,,,-,, -,,-,, 0-, 00 9,,-9,,,-0,,-,,,0-9,,,,,-,,,-,,,-,,,-, 0,, 00 0,0,0, -,,0,-,,,-,9,9-, 0,,-,, 0,-,,, 0,,-,,,-,,,-,,,0-,, 9,0-,,,-,, 0,,, 0 9,,,,9-,,,-,,9,-,,,0-, 0, 9,,-,,,-,,, 0,,,-, 00-0,,-,,-, 0,0 9,9,9 0,, 0,,-,,,-0 0,,-,,0,-,,,0,9 9,-,,,-,,,,

10 Tabel : vervolg IBW nummer Paling Pos Rietvoorn Riviergrondel Snoek Snoekbaars Winde Zeelt Zonnebaars 00,0 0,, 00 Fuik,,0-,0 0,0-0,0,0,0-0,0, 9,-9,,9 9,0-,0,,0-,0 0,,0-,0 9,0,0-9, ,0, 00 Fuik, -,, 0,-0,,-,,, Fuik -, 9,- 0,,, 00 0, -,,-9, -, 0,-,, 9, -0,, 0-0, 00 Fuik -0, -,,-, - 0 9, -,0,-0,,,9-,, -,,,-,, -, 0,,-, 0, -,,-,, 9,-,,,0-,,,-,,, 0,,-,9,,-, 00,0-0 9,0,- 0 00,,-,,,-,, 9,-,,,-,, 0,9-,,,-9, 0 00, -,,-,,, 00, 0,- 9,0,-9,,9 0,-,,-0,,,-, 0,,-, 00,,0-,, 9-0,,-0,,,0-,9,0,-, 9,9 0,-9,0,-,,,-, 00,,-0,,-0,9,-0, 0,,-, 0,,-,, 0,-,,,, 9,-, 0,,-, 0 00, -, 9,9-9, -,, -,, 00,,-, 0, -9,, -9,, -,,-, 0-,,-,,,-,0 9,-,,,-,,,,, 9, ,,-0,0,,-,0,,-,0,,-, 0,9,-, 90, 9,-, 9,,-,,,-,,,-,,,-,,,,,-0,,9,-, 0, -,,,0-,0 0 9,9,-,,,0-, 0,,, 0-,,,- 0 0, 9,0-,0 9, 0,9-00,,0,0 0,,-, 0, 9,9-0,,,,,0 0,,

11 Tabel : Effectieve vangst per soort en per staalnameplaats uitgedrukt in CPUE (in G/00 m en N/00 m en en in G/dag en N/dag met G = gewicht in g en N = aantal) IBW nummer D stekelbaars Baars Blankvoorn Blauwbandgrondel Brasem Giebel Karper Kolblei Kroeskarper Paling Pos Rietvoorn Riviergrondel Snoek Snoekbaars Winde Zeelt Zonnebaars Totaal Totaal in G/00m, 0, 0, 0,, N/00m, 0, 0, 0,, 00 G/dag,0, 90, 9, 9,, 0,,, 9, 9,0 Fuik N/dag,0 0,,, 0, 0, 0,,, 9,, 0 G/00m 0, 9,, N/00m 0, 0,,,, 00 G/00m,0, 0,,,, N/00m,0, 0, 0, 0, 00 G/dag 0, 9, 9,,,,,,,9 9, Fuik N/dag 0, 0,, 0, 0, 0,, 00 G/00m 0 0, N/00m 0, 0 G/00m 0,9,, 0 N/00m 0, 0, 0, 0 0 G/dag,,9, 0,,,, Fuik N/dag, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 9, 00 G/00m,9,, 0,,,,, 9,, N/00m 0,, 0,, 0, 0,,,,9 00 G/dag 0, 9,9 9,9 0, 0,,, 0 0 Fuik N/dag 0,,,,, 0, 0, 0, 0, 0 0 G/00m,,,,,0 0, 9,, N/00m,,,,0 0, 0, 0, 0 G/dag,0,,,,,,, 9, 0, 09,, N/dag, 0, 0, 0,, 0,, 0, 9,,, 00 G/00m, 0,,,,0, N/00m, 0,,,0 0, 9, 00 G/dag,,,, 9,, 0,,,, 9 00, N/dag, 9,0, 0, 0,,, 0,, 0, 0,9,9 00 G/00m 0,,,9, 0 0, 0, 0, 90,9 N/00m,, 0,, 0 0, 0, 0, 00 G/dag, 0,9 0,,9,, 9, 0, 0, N/dag,0,0 0,, 0,, 0,,0, 00 G/00m,9,0,0,0 90, 90, 9,9,, 0, N/00m,0,,0, 0,, 0, 0,,, 00 G/dag 0,, 0,9 9,, 9, 9,,9,,,, N/dag 0,, 0,,0 0, 0,,, 0, 0,,, 00 G/00m,,, 0 0,9 0,,,,,9 N/00m 0, 0, 0, 0 0, 0, 0, 0,,,0 00 G/dag,0 0,,,,, 0,,,,,,,,, 909, N/dag,0, 0, 0, 0, 0, 0,, 0,, 0, 0, 0, 0,, 00 G/00m 9, 9, 0 N/00m 0, 0, 0 0 G/00m 0, 9,,, 0,0, 0,,9 N/00m 0, 0,, 0, 0 0, 0, 0 0,, 0 G/dag 0, 0,, 0,0, 0, 9,,,,,,,9,,, N/dag,,0, 0,, 0, 0,,,0 0,,0 0, 0, 0,, 9, 0 G/00m, 9,,9,9 0 0, 0 N/00m 0,, 0, 0, 0 0, 0 0 G/dag,,0 0,,,,, 0 90,, N/dag 0,, 0 0, 0, 0, 0, 9,0 0 0, 0,, 0 G/00m,9 0 0, 0,, ,, N/00m 0, 0 0, 0 0,, ,, 0 G/dag,,9, 0 0, 0,,,,9,0 0 0,9 0, 0, N/dag 0,,0 0, 0, 0, 0,, 0, 0, 0 0 0, 0, 0

12 Tabel : Overzichtstabel van de totale vangsten in de met per soort: de geviste aantallen (N), de aantalpercentages (N%), de geviste biomassa (G in g) en de gewichtspercentages (G%); Soort N N% G in g G% D stekelbaars 9 0, 0, 0,0 baars,,, blankvoorn,0,, blauwbandgrondel,, 0, brasem 0, 9,9, giebel 99, 9,, karper 0, 9, 0,0 kolblei 0,9,, kroeskarper 0,9,0 0, paling 9, 0, 9, pos,, 0,0 rietvoorn 9,,, riviergrondel 0,, 0, snoek 0, 0,9,9 snoekbaars,,0 0, winde 0,, 0,9 zeelt 0,0, 0, zonnebaars, 0, 0,9 som 00, 00 Tabel : Overzicht van de IBI waarden en hun appreciatie voor de periodes 999 en 00 met onderscheid naargelang de vismethode (F: vangst; E: e vangst) IBW nummer 999 (E) 999 (F) 00 (E) 00 (F) IBI beoordeling IBI beoordeling IBI beoordeling IBI beoordeling 00, ontoereikend, ontoereikend, ontoereikend 0, ontoereikend, ontoereikend 00, ontoereikend, ontoereikend, ontoereikend 0,0 ontoereikend 00,00 ontoereikend 0 slecht 0 0 slecht,0 ontoereikend, ontoereikend 00, ontoereikend, ontoereikend, ontoereikend 00, ontoereikend 0, ontoereikend, ontoereikend, ontoereikend,00 ontoereikend 00,0 ontoereikend 0, ontoereikend 00, matig, ontoereikend,00 ontoereikend 0, ontoereikend 00, ontoereikend, ontoereikend, matig 00, ontoereikend 0, matig 00, ontoereikend, ontoereikend 0, ontoereikend 00,0 ontoereikend,00 ontoereikend, ontoereikend, matig 00,0 ontoereikend 0, matig 0, matig, ontoereikend,00 matig 00,0 ontoereikend 0 0 slecht, ontoereikend, ontoereikend 00,0 ontoereikend 0,0 ontoereikend,00 ontoereikend, ontoereikend, ontoereikend

13 . Bespreking Het Afleidingskanaal van de Leie of het Schipdonkkanaal werd in 00 over zijn gehele lengte op plaatsen bemonsterd. De locaties werden afgevist, met en of door een combinatie van deze twee technieken (zie Tabel ). In totaal werd er 00 m oever afgevist en werden er en op locaties geplaatst. Er werden vissen gevangen met een totaal gewicht van ongeveer kg, verdeeld over soorten nl. baars, blankvoorn, blauwbandgrondel, brasem, giebel, karper, kolblei, kroeskarper, paling, pos, rietvoorn, riviergrondel, snoek, snoekbaars, winde, zeelt, zonnebaars en driedoornige stekelbaars. De meest verspreide soort is paling die op locaties werd gevangen, gevolgd door blankvoorn ( locaties), giebel en blauwbandgrondel (elk op locaties). Kijken we naar de verhouding van de gevangen biomassa zien we dat paling, met een gewichtspercentage van 9.% het grootste aandeel vertegenwoordigt, giebel en blankvoorn volgen hierop met een gewichtspercentage van respectievelijk.% en.%. Blankvoorn is naar aantallen toe de meest gevangen soort (,%), gevolgd door paling (,9%). Baars en blauwbandgrondel vertegenwoordigen nog elk bijna % van de vangstaantallen, de overige soorten maken nog een kleiner percentage uit. De roofvisstand op het kanaal bestaat voornamelijk uit grotere baarzen (>0 cm), snoekbaars en in mindere mate snoek. De functie van toppredator wordt hier waarschijnlijk ook ingenomen door de paling, die het grootste gewichtspercentage vormen. Van kroeskarper, snoek en winde werden slechts enkele exemplaren gevangen (<_). De soortendiversiteit varieert van 0 tot soorten met een gemiddelde van, soorten/locatie. De grootste soortendiversiteiten worden gevonden in het traject tussen de verbinding met het Kanaal van Gent naar Oostende en Maldegem. De CPUE waarden (Catch per Unit Effort) voor de elektrovisserij vangsten variëren tussen 9, g/00 m geviste oever en 0, g/00 m met een gemiddelde van, g/00 m. Op basis van een vangstindeling in kwartielen van de resultaten van eerdere bemonsteringen op kanalen variëren deze CPUE waarden van kleine tot zeer goede vangsten met een gemiddelde dat wijst op een middelmatige vangst. De grootste biomassa werd gevangen op locatie gelegen te Eeklo. Hier werd de meeste vis gevangen in de zijarm. Het zijn hier vooral de giebelvangsten die verantwoordelijk zijn voor deze hoogste biomassavangst. Op locaties werd met en gevist. De CPUE waarden voor de vangsten variëren tussen, g/dag en 9,0 g/dag met een gemiddelde van g/dag.. In vergelijking met vroegere bemonsterde kanalen variëren deze CPUE waarden van kleine tot goede vangsten, het gemiddelde wijst op een goede vangst. Met de en werd het meeste vis gevangen op de locatie te Oostwinkel. Het was hier opnieuw vooral de giebelvangsten en die deze hoge densiteit op deze locatie bepaalden. Bij de CPUE waarden bekijkt men enkel naar de visdensiteiten en niet naar de samenstelling van de vispopulatie, de visindex of index voor Biotische integriteit houdt hier wel rekening mee. De IBI werd dan ook uitgerekend voor de e en vangsten (00) (Tabel ). In 999 waren er twee locaties zonder vis. Nu werd er wel vis gevangen en scoren deze plaatsen ontoereikend. Een van de locaties met matige score scoort nu opnieuw matig maar met en hogere IBI waarde. Drie locaties met ontoereikende score scoren nu matig. In het algemeen wordt, op enkele uitzonderingen na, een iets betere status waargenomen op het kanaal. Natuurlijk is de overwegende ontoereikende toestand verre van het streefdoel nl. een goed ecologisch potentieel. Maar de IBI voor de stilstaande waters, waaronder ook kanalen worden ingedeeld, moet met de nodige voorzichtigheid worden benaderd. Een verdere verfijning zal resulteren in adequatere resultaten. Toch houden we eraan om de IBI scores te geven daar ze een indicatie geven van verstoring, met een enigszins iets te strenge beoordeling. Op het Kanaal worden geen bepotingen uitgevoerd. In 999 werd het kanaal over zijn gehele lengte op locaties bemonsterd (90 m oever werd afgevist en en) (Van Thuyne et al., 000). Vergelijken we de visstand van 999 met die van 00 dan stellen we vast dat: - In 00 werden soorten gevangen, in 999, eveneens soorten. Soorten die in 999 werden gevangen maar niet in 00 zijn: tiendoornige stekelbaars en vetje. Deze soorten werden op 9

14 respectievelijk en van de bemonsterde locaties gevangen. Kroeskarper en zonnebaars zijn dan weer soorten die niet in 999 werden gevangen maar wel in 00. Zonnebaars werd op alle () locaties gelegen tussen Nevele aan de verbinding met het Kanaal van Gent naar Oostende (Nevele) en Maldegem, alsook tussen de Strobruggebrug en de Rapengang. - In 999 waren rietvoorn, driedoornige stekelbaars en blankvoorn de meest verspreide soorten, in 00 is dit paling, gevolgd door blankvoorn, blauwbandgrondel en giebel - Rietvoorn, driedoornige stekelbaars en blankvoorn waren in 999 ook de meest gevangen soorten, met aantalpercentages van respectievelijk,. %,.0 % en 0. %. In 00 is dat eveneens blankvoorn maar met een aantalpercentage van,% is de dominantie meer uitgesproken. Blankvoorn wordt gevolgd door paling met zijn aantalpercentage van,9%. - In 999 maakten rietvoorn, giebel en blankvoorn met een gewichtspercentage van respectievelijk 0. %, 0. % en. % het grootste deel uit van de gevangen biomassa vis. In 00 is dat paling, dat met een gewichtspercentage van 9.% het grootste aandeel vertegenwoordigt, giebel en blankvoorn volgen hierop met een gewichtspercentage van respectievelijk.% en.%. - Bij de vergelijking van de vangsten van de locaties die zowel in 999 als in 00 werden bemonsterd worden op van de locaties grotere soortendiversiteiten vastgesteld, op drie locaties worden er lagere gevonden en op locatie is die gelijk gebleven. - Baars heeft zich sterk weten uit te breiden op het kanaal, in 999 werden slechts exemplaren gevangen, in 00, exemplaren verspreid over praktisch het ganse kanaal - Ook blauwbandgrondel wist zich sterk uit te breiden, in 999 werden exemplaren op evenveel locaties gevangen, in 00 werden er exemplaren gevangen verspreid over locaties - Van paling werden er in 999 ongeveer 0 exemplaren gevist, in 00 werden bijna 00 exemplaren boven gehaald - Het aandeel van de stekelbaarssoorten is sterk afgenomen, in 999 werden nog exemplaren gevangen, in 00 slechts 9. Tiendoornige stekelbaars werd in 00 zelfs niet meer gevangen - Van rietvoorn werden in 999 exemplaren gevangen; in 00 9; van blankvoorn in 999 9; in 00 maar liefst exemplaren - Pos werd in 999 slechts keer gevangen, in 00 werden er exemplaren gevangen. - Indien we de vangstdensiteiten vergelijken voor de locaties die zowel en 999 als in 00 werden afgevist zien we dat de vangstdensiteiten op locaties zijn gestegen, op locaties zijn gedaald en op twee locaties min of meer zijn gelijk gebleven. Er wordt echter geen verband gevonden met de structuur van deze trajecten en de verschuivingen in densiteiten. - Voor de plaatsen die zowel in 999 als in 00 met en werden bemonsterd zien we voor van de locaties een stijging van de CPUE waarde in 00 en voor twee locaties een daling. - In 999 werden de grootste diversiteiten en densiteiten gehaald in het traject tussen de sluis van Balgerhoeke (Adegem) en Oostwinkel; in 00 is dit niet meer zo uitgesproken. - In 999 werd er op locaties geen vis aangetroffen, in 00 is dat voor locatie Er kan worden besloten dat de visstand van het Afleidingskanaal van de Leie of Schipdonkkanaal is veranderd sedert 999. Het visbestand is wel nog steeds weinig dens en bestaat uit voornamelijk dezelfde resistente soorten. Zowel in 999 als in 00 worden er soorten gevangen (waarvan soorten in beide campagnes) maar de samenstelling van het visbestand is toch enigszins gewijzigd. Opvallend is echter het grote aandeel van blankvoorn op het kanaal in 00. Meer dan 0% van de gevangen vissen is blankvoorn. Blankvoorn werd ook in 999 al goed gevangen maar nu is de stijging van het aantal exemplaren toch wel uitgesproken: van 9 exemplaren naar maar liefst (vooral kleine) exemplaren. Ook paling heeft zich sterk weten uit te breiden, het gevangen aantal is in vergelijking met 999 vertienvoudigd. Paling is in 00 dan ook de meest verspreide soort en is ook qua biomassa dominant op het kanaal. Ook baars, pos en blauwbandgrondel hebben zich verder weten te verspreiden en uit te breiden. Zonnebaars, in 999 niet gevangen, komt nu reeds op meer dan de helft van de locaties voor. Het aandeel van rietvoorn en driedoornige stekelbaars is in 00 dan weer sterk achteruitgegaan. Deze twee soorten werden in 999 het meest gevangen, de gevangen hoeveelheid rietvoorn is in 00 ongeveer met een tienvoud afgenomen, voor driedoornige stekelbaars is dit nog meer afgenomen. 0

15 . Gebruikte afkortingen en wetenschappelijke benamingen van de vissoorten Baars Blankvoorn Blauwbandgrondel Brasem Giebel Karper Kolblei Kroeskarper Paling Pos Rietvoorn Riviergrondel Snoekbaars Snoek Vetje Winde Zeelt Zonnebaars D stekelbaars; driedoornige stekelbaars: 0D stekelbaars; tiendoornige stekelbaars: Perca fluviatilis Rutilus rutilus Pseudorasbora parva Abramis brama Carassius auratus gibelio Cyprinus carpio Blicca bjoerkna Carassius carassius Anguilla anguilla Gymnocephalus cernuus Scardinius erythrophthalmus Gobio gobio Stizostedion lucioperca Esox lucius Leucaspius delineatus Leuciscus idus Tinca tinca Lepomis gibbosus Gasterosteus aculeatus Pungitius pungitius. Referenties Van Thuyne, G., 99 Inventarisatie van de aanwezige bevissingsapparatuur op het Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer Intern rapport Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer, IBW.Wb.V.IR.9., 9 pp. G. Van Thuyne, G., Denayer, B., Samsoen, L. & C. Belpaire, 000. Visbestandopnames op het Afleidingskanaal van de Leie of het Kanaal van Schipdonk Oost-Vlaanderen en West Vlaanderen (999). IBW.Wb.V.IR

16