De visstand in vaarten en kanalen

Transcriptie

1 De visstand in vaarten en kanalen Jochem Hop Bijeenkomst Vissennetwerk 6 juni 2013, Bilthoven

2 Inhoudsopgave Inleiding Materiaal en Methode Analyse Trends

3 Inleiding KRW-watertypen M3, M10, M6 en M7 M3 gebufferde (regionale) kanalen M10 laagveen vaarten en kanalen M6 grote ondiepe kanalen M7 grote diepe kanalen

4 Materiaal en Methode Bestandschattingen zoals die bij KRWvisstandonderzoeken verkregen worden vormen de basis. Analyse 78 wateren (n=78) Meest recente bestandschatting (kg/ha en aantal/ha) Periode 2006 t/m Trends Grotere watereenheden gekozen. 12 wateren (n=12). Bestandschattingen (kg/ha en aantal/ha). Tijdsinterval tussen bestandschattingen van 3 tot (meestal) 6 jaar. Biomassa in kg/ha Gilde Vissoort Totaal 0+ > >40 Eurytoop Baars 6,1 1,6 1,1 1,9 1,6 - Blankvoorn 30,1 0,8 6,0 21,9 1,5 - Brasem 59,3 0,7 0,8 0,7 6,1 50,9 Driedoornige stekelbaars 0,0 0,0 0, Hybride 0,0 0,0 0, Karper 27, ,8 Kleine modderkruiper 0,6-0, Kolblei 0,9 0,0 0,4 0,5 - - Pos 0,2 0,1 0, Snoekbaars 0,0-0,0 0,0 - - Limnofiel Bittervoorn 0,5 0,2 0, Rietvoorn/Ruisvoorn 7,9 0,1 2,9 4,9 - - Tiendoornige stekelbaars 0,0 0, Vetje 0,1 0,0 0, Zeelt 40,1 0,0 0,3 5,6 12,0 22,2 Rheofiel Riviergrondel 0,3 0,0 0, Exoot Marmergrondel 0,0 0,0 0, Roofblei 0,0 0, Subtotaal 173,9 3,5 12,9 35,5 21,2 100,9 ecologische indeling voor snoek Totaal >54 Eurytoop Snoek 64,3-6,7 4,8 9,3 43,5 Totaal 238,2 0,0 = <0,05 kg/ha; - = niet aangetroffen Aantal/ha Gilde Vissoort Totaal 0+ > >40 Eurytoop Baars Blankvoorn Brasem Driedoornige stekelbaars Hybride Karper Kleine modderkruiper Kolblei Pos Snoekbaars Limnofiel Bittervoorn Rietvoorn/Ruisvoorn Tiendoornige stekelbaars Vetje Zeelt Rheofiel Riviergrondel Exoot Marmergrondel Roofblei Subtotaal ecologische indeling voor snoek Totaal >54 Eurytoop Snoek Totaal = <0,5 stuks/ha; - = niet aangetroffen

5 Soortensamenstelling (1) Soortenrijkdom vaarten en kanalen (n=78) Aantal soorten Totaal Eurytoop Limnofiel Rheofiel Exoot Marien Gemiddeld St.dev. 3,6 1,9 1,3 0,9 0,8 0,3 Max Min Cumulatief Aantal soorten per waterlichaam Gemiddeld 15 vissoorten. Max. 26 soorten. Min. 9 soorten. Cum. 34 soorten. Aandeel stromingsgilden in soortensamenstelling

6 Soortensamenstelling (2) Verspreiding vissoorten als percentage van wateren waar vissoort is aangetroffen. Algemene eurytope en limnofiele soorten worden in de meeste kanalen en vaarten aangetroffen. Riviergrondel en winde komen in relatief veel wateren voor. Roofblei meest algemeen voorkomende exoot

7 Biomassa kg/ha (1) Bestandschatting (kg/ha) vaarten en kanalen (n=78) Bestand Totaal Eurytoop Limnofiel Rheofiel Exoot Marien Gemiddeld 150,2 133,3 13,6 1,4 1,9 0,0 St.dev. 93,2 85,0 18,9 4,0 9,1 0,1 Max. 470,6 445,9 101,3 25,0 64,1 0,9 Min. 25,3 16,6 0,1 0,0 0,0 0,0 Omvang visbestand (kg/ha) per water Gemiddeld 150 kg/ha weinig verschillen tussen verschillende KRW-typen. Max. bijna 500 kg/ha, veelal minder dan 350 kg/ha. Min. Circa 25 kg/ha. Aandeel stromingsgilden in bestandschatting (kg/ha)

8 Biomassa kg/ha (2) Gemiddeld aandeel van vissoorten in bestandschatting (op basis van biomassa). Biomassa bestaat voor meer dan 75% uit vier soorten (brasem, snoek, blankvoorn, zeelt en baars). Eurotop soorten domineren biomassa.

9 Biomassa kg/ha (3) Gemiddeld aandeel van vissoorten in bestandschatting (op basis van biomassa). Brasem, snoek en zeelt grootste lengteklasse vormt bijna 50% tot 60% van totale biomassa. Blankvoorn biomassa bestaat voor 80% uit meerzomerige vis met een lengte kleiner dan 25 cm. Baars exemplaren met een lengte tot circa 15 cm hebben het grootste aandeel in de totale biomassa.

10 Aantallen n/ha (1) Bestandschatting (n/ha) vaarten en kanalen (n=78) Bestand Totaal Eurytoop Limnofiel Rheofiel Exoot Marien Gemiddeld St.dev Max Min Omvang visbestand (n/ha) per water Gemiddeld circa n/ha in grotere typen lijkt er sprake van iets minder exemplaren dan in de smallere vaarten en kanalen. Max. meer dan n/ha, over het algemeen lijkt n/ha de bovengrens. Min. minder dan 200 n/ha. Aandeel stromingsgilden in bestandschatting (kg/ha)

11 Aantallen n/ha (2) Gemiddeld aandeel van vissoorten in bestandschatting (op basis van aantallen). Blankvoorn, brasem en baars domineren visbestanden in kanalen en vaarten op basis van aantallen. Bittervoorn plaatselijk zeer talrijk vegetatierijke wateren.

12 Aantallen n/ha (3) Gemiddeld aandeel van vissoorten in bestandschatting (op basis van aantallen). Over het algemeen is er sprake van een afname van het aandeel van de grotere lengteklassen predatie/overleving. Blankvoorn en baars Bijna allen kleiner 25 cm, circa 90% kleiner dan 15 cm. Brasem en snoek lichte stijging van aantallen bij grootste lengteklasse. Zeelt relatief weinig 0+

13 Vlaanderen (1)

14 Vlaanderen (2) Gemiddeld bijna 17 soorten per water. Max. 20 soorten. Min. 15 soorten. Cum. 30 soorten. Eurotop soorten komen het meest voor. Aangetroffen soorten die (vrijwel niet) in Nederlandse kanalen en vaarten zijn aangetroffen zijn: kopvoorn, sneep, blauwband, zilverkarper en Europese meerval. Aantal soorten per water (n=6)

15 Vlaanderen (3) Biomassa Gem. 165 kg/ha. Max. bijna 450 kg/ha min. circa 40 kg/ha. Eurotop soorten domineren brasem en blankvoorn. Snoek slechts beperkt aanwezig, kenmerkende roofvis is snoekbaars. Plaatselijk grote zilverkarpers aanwezig. Aantallen Gem n/ha Max. circa n/ha. Min. 660 n/ha Eurotop soorten domineren blankvoorn, brasem en baars. Visbestanden in zwaaikommen soms wel tot een factor 10 keer zo groot als in vaarweg (op basis van biomassa)

16 Vlaanderen (4) Ter illustratie, LF-verdeling van twee Vlaamse kanalen

17 Trends (1) Trends andere wateren In dezelfde periode ( ) werd waargenomen dat visbestanden in kribvakken van de Lek sterk afnamen in omvang.

18 Trends (2) Soortensamenstelling Verschillen in soortensamenstelling worden vaak veroorzaakt door sporadisch voorkomende soorten. Toename één tot vier soorten; voornamelijk limnofiel, eurytoop en exoot. Afname één tot twee soorten; voornamelijk eurytoop en limnofiel. Gemiddeld lijkt er sprake van een lichte stijging van het aantal soorten (vnl. door exoten).

19 Trends (3) Biomassa (totaal) Bij zeven van de twaalf wateren is er sprake van een afname van de totale visbiomassa, bij vier is er sprake van een toename en bij één water is het visbestand vrijwel gelijk gebleven. Aantallen (totaal) Bij acht van de twaalf wateren is sprake van een (sterke) afname van het aantal vissen. Bij drie wateren is er sprake van een toename, terwijl de omvang van de visstand in één water vrijwel gelijk is gebleven.

20 Trends (4) Brasem In de helft (zes) van de wateren is de biomassa van brasem sterk afgenomen, in drie wateren is sprake van een toename. De afname in aantallen komt grotendeels overeen met de afname in biomassa. Lengteklasse > 40 cm heeft groter aandeel in bestandschatting gekregen..

21 Trends (5) Blankvoorn In 75% van de wateren is er sprake van een sterke afname in het bestand van blankvoorn (biomassa of aantallen). Slechts bij twee wateren is er sprake van een toename (biomassa of aantallen). Het blankvoornbestand (< 15 cm) lijkt sterk te zijn afgenomen..

22 Bedankt voor uw aandacht