Jaarverslag Brede School Tilburg Dr. Hub van Doorneweg RB Tilburg. Maart 2009 A. Keij. De raad van de Kollumer Kat.

Transcriptie

1 Jaarverslag 2009 De raad van de Kollumer Kat. De kat grijnsde slechts toen hij Alice zag. Hij zag er opgewekt uit, vond ze. Toch had hij lange klauwen en een hele hoop tanden, dus leek het haar dat hij met respect behandeld moest worden. "Kollumer Poes," begon ze, een beetje verlegen omdat ze helemaal niet wist of hij zo aangesproken wilde worden. Maar hij grijnsde alleen maar breder. Kijk eens aan, tot nu toe bevalt het hem, dacht Alice, en ze ging voort:" Kunt u me misschien vertellen welke kant ik op moet?" "Dat hangt er heel erg vanaf waar je heen wilt," zei de kat. "Dat kan me niet zoveel schelen," zie Alice. "Dan doet het er niet toe welke kant je opgaat," zei de kat. "Als ik maar ergens kom," voegde Alice er bij wijze van verklaring aan toe. "O, dat zal wel lukken," zei de kat, "als je maar lang genoeg doorloopt." Daar was volgens Alice niets tegenin te brengen. Caroll, L. (1989). De avonturen van Alice in Wonderland, pag Amsterdam, Van Goor. Brede School Tilburg Dr. Hub van Doorneweg RB Tilburg Maart 2009 A. Keij

2 Inhoudsopgave Voorwoord 3 1. Organisatie in ontwikkeling 4 Personeel en organisatie 4 Deskundigheidsbevordering 4 PR en symposium 5 Stedelijke overleggen 5 Meerjarenbeleidplan 7 Start beweegteams 7 Projecten en impulsaanpak 7 2. Inhoudelijke verantwoording programma s brede scholen 11 Brede School akwamarijn 11 Brede School BrON 11 Brede School Groenewoud 12 Brede School Heikant/Quirijnstok 13 Brede School Koningshaven Plus 13 Brede School Oud Zuid 14 Brede School Stokhasselt 14 Brede School Tam Tam 15 Brede School Wandelbos 15 Brede School het Zand Evaluatie van het Programma van Eisen van de gemeente Tilburg ten aanzien van de vijf pijlers 17 Prestatie-indicatoren Conclusie Financiën 19 Visuele weergave 19 Bijlagen: 1. Netwerkstructuur Brede School Voortgezet Onderwijs 2. Conclusies tevredenheidonderzoeken 3. Naschoolse sportactiviteiten Brede School Tilburg maart Netwerkstructuur Brede School Groenewoud 2

3 Voorwoord Het tweede jaar van de Brede School Tilburg kenmerkte zich door diverse hoogtepunten: het symposium De brede school op weg naar 2020, waarvoor zich 200 bezoekers inschreven, het meerjarenbeleidplan van de partners van Stad op Stelten, de invoering van de beweegteams in 7 brede scholen, de succesvolle studiedag van VVE-Totaal van de brede scholen in Noord, een duurzame financieringsregeling voor de brede scholen in het Voortgezet Onderwijs, waarvan de stedelijke coördinatie is ondergebracht bij de BST, het ontwikkelen van een meerjarenbeleidplan Brede School Tilburg, waarin de kernpartners een gezamenlijk beleid hebben uitgezet voor de komende drie jaar. Dit gezamenlijke beleid wordt niet alleen gedragen door de partners in het bestuur, maar is ook besproken met de Adviesraad Brede School Tilburg, waarin een groot aantal organisaties uit onderwijs, zorg, welzijn, cultuur en woningcorporaties zijn vertegenwoordigd. Met dit meerjarenbeleidplan laat de netwerkorganisatie haar effectiviteit zien. Het gaat niet meer om de structuur, die staat als een huis, maar om de inhoud: hoe kunnen de organisaties hun organisatiedoelstellingen versterken door samen te werken. Hiermee krijgen de begrippen it takes a village to raise a child en the whole child approach betekenis in de uitvoering. Interessant is om te kijken wat het samenwerkingsverband van de BST zo sterk maakt. Ons inziens zijn hiervoor twee verklaringen: 1. Door de komst van de BST is er ook op strategisch niveau verbintenis tussen de directeuren/bestuurders van de organisaties. Hiermee is er een daadwerkelijke samenwerking op strategisch, tactisch en operationeel niveau. Tevens is hiermee ook een verticale kolom ontstaan: problemen op uitvoerend niveau kunnen worden opgeschaald naar respectievelijk tactisch en/of strategisch niveau. 2. Doordat de partners zich verenigd hebben in een rechtspersoon hebben zij zich gecommitteerd aan het samenwerkingsverband en zijn zij hiermee ook verantwoordelijk voor de resultaten van de brede scholen. Kortom het gekozen construct begint te werken als een effectieve netwerkorganisatie. Hoewel de partners hun eigen beleid kunnen voeren, wordt er op een constructieve wijze samengewerkt met de gemeente Tilburg. Immers voor de gemeente (grootste financier van de organisatie) is het construct een goed middel om resultaten te behalen op de voor haar gewenste domeinen: leerverrijking, ouderbetrokkenheid, VVE en opvoedingsondersteuning. Ondertussen zijn daar al weer nieuwe domeinen aan toegevoegd: wijkimpuls, inburgering / volwasseneneducatie en het tegengaan van segregatie in het basisonderwijs. Maar de partners kunnen ook nog zelf kiezen voor belangrijke thema s als kindvriendelijke wijken of de samenwerking met het beroepsonderwijs. Dit alles maakt de Brede School Tilburg tot een sterk netwerk in het publieke domein. Jan Aarts Voorzitter Brede School Tilburg 3

4 1. Organisatie in ontwikkeling Vanaf 1 januari 2008 zijn de 10 brede scholen onderdeel gaan uitmaken van de nieuwe organisatie Brede School Tilburg. Met deze centrale organisatie wilden de partners (onderwijs, zorg, kinderopvang en welzijn) en de gemeente Tilburg het brede schoolconcept in de wijken versterken. In het jaar 2009 is de ingezette lijn van 2008 verder uitgewerkt. De volgende thema s hebben in 2009 in de BST centraal gestaan: Personeel en organisatie Symposium en PR Stedelijke overleggen Meerjarenbeleidplan Start beweegteams Projecten en aanpak impulswijken Personeel en organisatie Begin 2009 is de ingezette reorganisatie afgerond met als gevolg dat de omvang van de arbeidscontracten van de coördinatoren in overeenstemming is met de omvang van het werkgebied. Daarnaast is er beleidsmatige ondersteuning gekomen voor zowel de brede scholen als de centrale organisatie t.b.v. VVE, kwaliteitsmetingen en diverse projecten. Alle medewerkers zijn in dienst, behalve 1 medewerker, die nog in dienst is bij een van de partnerorganisaties. De organisatie bestond uit de volgende functies: 1 directeur (0,9), 1 beleidsmedewerker (0,4), 1 secretaresse (0,6). In totaal 2,1 fte. 8 coördinatoren brede school en 1 wijkjeugdregisseur (totaal 6,5 fte). 1 projectleider VDA (0,5) 2 coördinatoren brede school buiten Tilburg (Oisterwijk 0,1fte en Loon op Zand 0,1fte). Het ziekteverzuimpercentage in 2009 was 2,2%. De gemiddelde leeftijd in 2009 was 46 jaar. Deskundigheidsbevordering De functie van coördinator is verbinder en regisseur. Zijn of haar taak is de samenwerking te organiseren tussen de verschillende partners in de wijk, zodat er een krachtig en doelgericht programma ontstaat, dat ook daadwerkelijk de (onderwijs)kansen van kinderen verbetert. In 2009 is het scholingsbeleid van 2008 voortgezet. Alle coördinatoren hebben deelgenomen aan de incompany vervolgtraining van CINOP inzake projectmanagement. Daarnaast zijn twee medewerkers gestart met een opleiding (master pedagogiek en middle-management). Diverse medewerkers hebben deelgenomen aan congressen en symposia. Voor de brede schoolcoördinatoren en medewerkers van de Twern en de bibliotheek heeft CiST een verkorte ICC-cursus georganiseerd. Op deze wijze kunnen bovenstaande medewerkers deelnemen aan de ICC-bijeenkomsten georganiseerd door CiST. Deze bijeenkomsten hebben tot doel om het binnenschools en buitenschools leren op het gebied van cultuureducatie te versterken en verbindt de culturele organisaties (aanbieders van cultuur) met de kindorganisaties. De medewerkers van Kinderstad hebben in een later stadium nagenoeg dezelfde verkorte ICC-cursus gevolgd. Een belangrijk effect van deze cursus was dat medewerkers van verschillende sectoren veel meer zicht kregen op de werkwijze van de organisaties, waarmee wordt samengewerkt. Daarnaast is voor medewerkers van de brede scholen (Kinderstad, Bibliotheek, de Twern en Factorium) een themaochtend binnen- en buitenschools leren georganiseerd door de BST en Kinderstad. 4

5 PR en symposium In 2009 is de informatie en communicatie door de brede scholen en de BST versterkt. In januari 2009 vond het symposium De brede school op weg naar 2010 plaats. In het ochtendgedeelte waren er vier inleidingen, in het middaggedeelte konden de bezoekers kiezen uit 12 workshops. Het symposium is bezocht door 200 bezoekers en was een goede start van het jaar Aan het einde van het symposium ontving elke deelnemer het programmaboek In dit boek staan alle activiteiten die plaatsvinden in de brede scholen inzichtelijk beschreven (inhoud, doelstelling, samenwerkende partners etc.) Het programmaboek is een aanvulling op het subsidieverzoek. Het subsidieverzoek heeft tevens de functie van jaarprogramma zowel voor de BST als de brede scholen. Een belangrijk communicatiemiddel van de BST en de brede scholen is de nieuwsbrief. In 2009 zijn er 4 digitale nieuwsbrieven uitgekomen: 3 specials (Symposium, VVE en Stad op Stelten) en 1 reguliere nieuwsbrief. In maart 2009 is de restyling van de website afgerond. In 2009 hebben gemiddeld 90 bezoekers per dag onze website bezocht. Nagenoeg alle brede scholen geven nu een nieuwsbrief uit en een brede school heeft een folder ontwikkeld, waarin alle partners en activiteiten in beschreven zijn. Stedelijke overleggen In 2009 is structuur gebracht in de verschillende overleggen. Eind 2009 participeerde de BST en de brede scholen in onderstaande overleggen. De onderstaande stedelijke platforms/overleggen vinden plaats onder verantwoordelijkheid van de BST. Platform Betrokken organisaties Frequentie overleg Document Bestuur T-primair (onderwijs), Kinderstad (welzijn) en Thebe Overleg 8 x per jaar MJBP , werkplan (zorg) Coördinatoren Coördinatoren PO (BST) Overleg 10x per jaar MJBP , PO Stad op Stelten VVE Stuurgroep VDA Playing for Success Stuurgroep VO Coördinatoren VO Leerwerkplaats Kinderstad, Factorium, CiST, Bibliotheek MB, de Twern, T-primair Thebe, Bibliotheek MB, de Twern, Gemeente O&J, Kinderstad, T-primair Gemeente O&J, Onderwijsgroep Tilburg, SKOTZO, adviseur ministerie van onderwijs T-primair, de Twern, Fontys Hogescholen, MBC Economie en Groen, KPC groep Directies 8 VO scholen en gemeente Coördinatoren VO, de Twern, CiST, sportontwikkeling ROC zorg en welzijn, Onderwijsgroep Tilburg, Pabo, Kinderstad werkplan Overleg 4x per jaar MJBP Overleg 4x per jaar Overleg 4x per jaar Overleg 6x per jaar Overleg 4x per jaar Overleg 4x per jaar Overleg 4x per jaar In ontwikkeling Kerndocument en projectplan Startnotitie Boeien en binden Boeien en binden, werkplan Projectplan in ontwikkeling 5

6 Daarnaast participeert de BST in onderstaande stedelijke overleggen. Deze overleggen vinden plaats onder voorzitterschap van de gemeente Tilburg. Platform Betrokken organisaties Frequentie overleg Overleg Gemeente O&J, sportontwikkeling, Overleg 4x per sportimpuls T-Primair, BST jaar CiST Gemeente, Bibliotheek, Factorium, Overleg 2x per CiST, BST, onderwijs PO jaar Projectgroep Gemeente, Thebe, GGD, de Twern, 7x per jaar overgewicht Kompaan, BST, GGZ MB, IMW Scoren voor Gezondheid CJG Gemeente, Willem II, KNVB, Haagse Hogeschool, GGD, NIGZ, Players United, Stichting Meer dan Voetbal 15 organisaties uit zorg, welzijn, onderwijs en kinderopvang 8x per jaar 8x per jaar Document In ontwikkeling Jaarverslag Werkdocument Preventiepiramide overgewicht Landelijk, stedelijke notitie in ontwikkeling Diverse documenten Onderstaand vindt u de organisatiestructuur van de Brede School Tilburg. 6

7 Meerjarenbeleidplan Met het bestuur is een meerjarenbeleidplan ontwikkeld, dat is besproken in de wijkstuurgroepen, met de voorzitters van de wijkstuurgroepen en een aantal stedelijke managers en/of beleidsmedewerk(st)ers van organisaties uit de sectoren onderwijs, zorg, welzijn, kinderopvang, cultuur en woningcorporaties. Als laatste is het meerjarenbeleidplan voorgelegd aan de Adviesraad Brede School Tilburg. Deze adviesraad was voor de eerste keer bijeen en bestaat uit directeuren / bestuurders van zo n 30 organisaties uit Tilburg. Eind 2009 kon het bestuur het meerjarenbeleidplan definitief vaststellen. Hiermee is de koers van de brede scholen en de BST de eerste drie jaren op hoofdlijnen afgebakend en vastgelegd. Start beweegteams In 2009 hebben 7 brede scholen (Groenewoud, Koningshaven, Stokhasselt, Heikant/Quirijnstok, Wandelbos, BrON Oost en TamTam) een beweegteam gekregen. Een beweegteam bestaat uit een vakdocent sport die zowel binnen als buitenschools sportlessen geeft en een sportmedewerker die de verenigingen verbindt aan de brede scholen. Hoewel net gestart zijn de effecten al zichtbaar; niet alleen voor kinderen, maar ook voor ouders. Zo is in Brede School Wandelbos naar aanleiding van een voorlichtingsbijeenkomst over sport een sportochtend voor ouders opgezet. Projecten en impulsaanpak Stad op Stelten Het concept Stad op Stelten is in 2009 doorontwikkeld. Nagenoeg alle brede scholen hebben in 2009 een Stad op Stelten project gedraaid. Stad op Stelten is ontwikkeld door de bibliotheek en is een concept van binnen- buitenschools leren op het gebied van leesbevordering, mediawijsheid en cultuureducatie. De absolute topper was het project in de brede scholen in Tilburg Noord met als eindproductie: de film De Boomhut. Dit idee is ingediend bij de European Award of Excellence "City for Children". De programmamanager Stad op Stelten, die in schooljaar verbonden was aan de bibliotheek, is van september 2008 en 2009 verbonden geweest aan de BST. Vanaf 2010 is zij verbonden aan Factorium met het project Kunst Lokaal. Streven is samenwerking binnen het plaatselijke culturele veld te realiseren waarin een inhoudelijke interdisciplinaire verbinding gelegd wordt tussen activiteiten in het kader van binnenschoolse cultuureducatie, activiteiten in het kader van buitenschoolse cultuureducatie en activiteiten gelieerd aan amateurkunstorganisaties. Verlengd dagarrangement Groenewoud In het kader van de impulsdoelstelling Elke jongere een startkwalificatie heeft de Brede School Groenewoud in samenwerking met de gebiedsmanager van de gemeente een plan ontwikkeld voor twee verplichte verlengde schooldagen voor de groepen 7 en 8. Over het algemeen doen de kinderen van de basisscholen het goed op school. Toch blijkt dat de overgang van basisschool naar voortgezet onderwijs moeizamer verloopt. Om deze reden is ingezet op de groepen 7 en 8 en de eerste twee jaren van het voortgezet onderwijs. Tijdens de ontwikkeling van dit plan, was er de mogelijkheid om subsidie aan te vragen bij het ministerie van Onderwijs voor projecten met leertijdverlenging. In een tweede instantie is de subsidieaanvraag van 1,3 miljoen gehonoreerd. Hiermee is het project voor vier jaar financieel geborgd. Vanaf september is een projectleider gestart met de voorbereidingen zodat de verlengde schooldagen konden starten in januari Loon op Zand en Oisterwijk Twee brede schoolcoördinatoren zijn voor een beperkt aantal uren werkzaam voor de brede schoolontwikkeling in de gemeenten Oisterwijk en Loon op Zand. 7

8 VVE De planning was om in 2009 een meerjarenbeleidplan te ontwikkelen op het gebied van VVE. Aanleiding hiervoor was de aankomende landelijke regelgeving Wet OKE en het feit dat de beleidscyclus van de gemeente liep tot eind 2009, alsmede het convenant met het onderwijs. Hoewel de stedelijke projectgroep VVE drie keer bijeen is geweest, is het niet gelukt om tot een plan te komen. Belangrijkste redenen hiervan waren enerzijds de drukke werkzaamheden bij de BST, anderzijds de samenstelling van de projectgroep. Ondertussen is de samenstelling gewijzigd en zal er naar verwachting in juli 2010 een meerjarenplan klaar zijn. Omdat er veel onduidelijkheid was over de financiering van VVE in het onderwijs heeft de BST een overzicht gemaakt met alle belangrijke documenten en wijzigingen. Er is een Nieuwsbrief special VVE uitgegeven. Daarnaast hebben de brede schoolcoördinatoren veel meer kennis gekregen over VVE en de nieuwe ontwikkelingen met als gevolg dat zij hun rol van verbinder veel meer kunnen waarmaken. In 2009 is tevens de VVE-audit, ontwikkeld door de onderwijsinspectie van de G-4, toegankelijker gemaakt voor eigen gebruik. In de Brede School Stokhasselt zal een pilot-audit plaatsvinden. En is een quick-scan ontwikkeld, die in beeld brengt hoe de verbintenis (verwijzing, doorgaande (leer)lijn verloopt tussen consultatiebureau - spel aan huis/boekenpret voorschool en vroegschool. Deze is in januari 2010 uitgezet. De resultaten zijn ondertussen verwerkt. Playing for Succes Playing for Succes is een landelijk concept overgewaaid uit Engeland. Kinderen die onderpresteren in de groepen 7, 8 en de eerste twee jaren van het voortgezet onderwijs krijgen in en rond het voetbalstadion van Willem II gedurende tien weken circa twee uur per week een naschools aanbod op gebied van rekenen, taal en ICT. Naast de Brede School Tilburg zijn de volgende organisaties bij dit project betrokken: T-primair, de Twern, MBC Economie en Groen, Fontys Pabo, Fontys FLOT, ROC Tilburg en BVO Willem II. In juni 2010 vindt een beoordeling plaats of er voldoende financiële middelen zijn om in het schooljaar te starten. Brede School VO In september 2009 is de stedelijke coördinatie van de Brede School VO ondergebracht bij de BST. Acht vmbo-scholen maken onderdeel uit van de Brede School VO. Het programma bestaat uit vooralsnog 2 middagen per week een naschools programma op het gebied van sport en cultuur. Daarnaast beschikt elke school over schoolloopbaanbegeleiding van de Twern. In bijlage 1 is de netwerkstructuur opgenomen. Kwaliteitsmeting In het Programma van Eisen en het subsidiecontract van de gemeente Tilburg is opgenomen dat de BST diverse tevredenheidsonderzoeken verricht. Deze onderzoeken zijn verricht onder de kindorganisaties van de brede scholen, de stedelijke managers die direct of indirect betrokken zijn bij de brede scholen of de BST en de coördinatoren van de brede scholen. De resultaten zijn weergegeven in een rapport. Over het algemeen zijn de respondenten (zeer) tevreden over de werkwijze van de BST. Een kanttekening wordt gemaakt bij een te centrale aanpak c.q. aansturing. In 2010 is het dan ook de uitdaging om een goede balans te vinden in top-down en bottum-up. De conclusies van de tevredenheidsonderzoeken vindt u in bijlage 2. Hoewel in het Programma van Eisen is opgenomen dat bovenstaand onderzoek jaarlijks plaatsvindt, willen we met de gemeente overleggen om dit onderzoek 1x in de drie jaar te laten plaatsvinden. Hiermee wordt ook een goed beeld verkregen hoe het brede schoolconcept zich ontwikkelt en is minder belastend voor de partnerorganisaties. 8

9 Bereik naschoolse activiteiten Met de gemeente is overeengekomen dat we 1x per jaar de deelname van een naschoolse sportactiviteit in beeld brengen. In 2009 heeft deze inventarisatie plaatsgevonden aan de hand van de gegevens van de maand maart. Naast het totaal aantal kinderen zijn ook per brede school het aantal deelnemende kinderen met een leerlingengewicht in kaart gebracht. Uit de inventarisatie blijkt dat een groot aantal deelnemers tevens gewichtenleerling is. Voor een weergave van deze gegevens verwijzen wij u naar bijlage 3. Schoolloopbaanbegeleiding Op verzoek van de gemeente Tilburg heeft de BST leiding gegeven aan een evaluatie SLB. Het doel van de evaluatie was om de dienst schoolloopbaanbegeleiding meer af te stemmen op binnenschools leren. De aanbevelingen zijn opgenomen in de nieuwe werkwijze, die vanaf september 2010 operationeel zal zijn. Ouderkamers In 2009 zijn de volgende ouderkamers gestart: Brede School Ouderkamer Aantal bezoekers Brede School Heikant Quirijnstok basisschool Stelaertshoeve en basisschool de Sleutel Brede School BrON basisschool de Cocon in wijkcentrum de Baselaer 15 Momenteel wordt bekeken of deze ouderkamer met een ochtend kan worden uitgebreid voor alle ouders uit de wijk in verband met de herstructurering in de wijk. Brede School Oud Zuid basisschool de Triangel in MFA Zuiderkwartier 15 De volgende ouderkamers zijn in oprichting en starten begin 2010 of later: Brede School Brede School Koningshaven Plus Brede School Wandelbos Brede School Groenewoud Brede School Stokhasselt Ouderkamer Basisschool Fatima op twee locaties: Fatima en Zuiderlicht basisschool Thomas More en basisschool Wandelbos door de Twern en andere partners nog oriënterend MFA de Dirigent voor basisschool Aboe-el-Chayr en basisschool de Regenboog Elke ouderkamer heeft een coördinator. Deze functie wordt ingevuld door o.a. de Twern, Palet en Kinderstad. Verschillende ouderkamers (coördinator en gastouders) worden begeleid door Palet. De opzet van de ouderkamers is dat de gastouders de coördinatie op termijn gaan overnemen van de coördinator. 9

10 Impulsaanpak De brede scholen in de impulswijken zijn de belangrijkste actoren ten behoeve van de doelstelling Elk kind een startkwalificatie. Feitelijk zijn er vanuit de gemeente twee trajecten: een vanuit de afdeling gebiedsontwikkeling en een vanuit de afdeling onderwijs en jeugd, die elkaar versterken in de uitvoering die plaats vindt in de brede scholen. De stand van zaken is eind 2009 als volgt: Brede school / wijk Kruidenbuurt Brede school Wandelbos Stokhasselt Brede School Stokhasselt Groenewoud Brede School Groenewoud Trouwlaan/Uitvindersbuurt Brede School Oud Zuid Groeseind/Hoefstraat Brede School BrON (Oost) Aanpak onderwijs en jeugd Wijkjeugdregisseur CED-analyse Plan van aanpak Start overleg met partners Start overleg met partners Aansluiten met CED op project VDA Start overleg met partners Start overleg met partners Aanpak gebiedsontwikkeling Wijkjeugdregisseur CED-analyse Plan van aanpak Focus op: 0-4 jaar jaar Werk voor jongeren Focus op jaar. Via een 4- jarig subsidie project VDA gestart 1 januari 2010 met twee verlengde schooldagen op de Alm en Don Sarto. Onderzoek bij kinderen en ouders (Dromen en zorgen). Aanpak is nog niet afgesproken. Nog geen aanpak afgesproken. De brede schoolcoördinatoren hebben de regie inzake het plan van aanpak van de kernpartners (onderwijs, kinderopvang en welzijn). 10

11 2. Inhoudelijke verantwoording programma s brede scholen Per brede school is een uitgebreide inhoudelijke en financiële verantwoording. In dit jaarverslag zijn de belangrijkste ontwikkelingen in het jaar 2009 vermeld. Daarnaast is aangegeven hoeveel kinderen per week gemiddeld deelnemen aan activiteiten in het kader van leerverrijking. In de pijler leerverrijking vindt een diversiteit aan activiteiten plaats die gericht zijn op onderwijsondersteuning en talentontwikkeling. Omdat de activiteiten per brede school verschillen, is er in dit jaarverslag voor gekozen om de volgende activiteiten in beeld te brengen: schoolloopbaanbegeleiding, kinderpersbureau, sport, Stad op Stelten en eventuele andere activiteiten. De duur van de activiteiten verschilt: sport duurt over het algemeen 20 weken, naschoolse workshops veelal 30 weken, schoolloopbaanbegeleiding 35 weken en projecten zoals Stad op Stelten hebben veelal een kortere duur (bijv. 12 weken). De activiteiten in het kader van leertijdverlenging worden gefinancierd door de partnerorganisaties en vanuit de activiteitensubsidie van de brede scholen. In 2009 was dit 24,- per kind. In het voorjaar 2009 gaf de gemeente definitief aan dat voor de dienst Sport, Bewegen en Gezondheid (indien omgezet in een beweegteam) een financiering vanuit het activiteitenbudget, niet meer nodig was. Hierdoor viel een totaalbedrag van ,-- tijdens het loopjaar vrij, dat voor andere activiteiten kon worden ingezet. Doordat er over het algemeen een trage besluitvorming is (wijkstuurgroepen komen hooguit 6x per jaar bijeen was het niet mogelijk om de vrijgevallen budgetten voor nieuwe activiteiten in te zetten. Daarnaast beschikten de brede scholen al over een extra budget van ,- voor Stad op Stelten en de ouderkamers. De niet bestede middelen zijn vervolgens ingezet voor het programma van Zie hiervoor hoofdstuk 5. Financiën. Brede School akwamarijn akwamarijn is een kleine brede school en had dit jaar voor het eerst een beperkt activiteitenbudget, daarom heeft zij een aantal geplande activiteiten niet of beperkt kunnen uitvoeren: de studiedag, project Toekomst, binnenschoolse sociale vaardigheidstraining en de activiteiten in de tweede helft van het jaar. In 2009 zijn er diverse activiteiten gedaan in het kader van de Gezonde en Veilige Brede School. Ook dit jaar had akwamarijn een uitgebreid naschools aanbod, waar mogelijk verbonden met het binnenschools onderwijsprogramma. Deze activiteiten waren gericht op kunst, cultuur en muziek en worden aangeboden op school of in het wijkcentrum. Daarnaast heeft akwamarijn weer meegedaan aan het project Stad op Stelten met het thema Tilburg, van textielstad naar moderne industriestad. Om de geplande naschoolse activiteiten te kunnen uitvoeren heeft de brede school subsidie ontvangen van Verrijk je wijk. In maart 2009 heeft de brede schoolcoördinator haar functie opgezegd. Zij is opgevolgd door de coördinator van Brede School Oud Zuid. Omdat de wijken van deze brede scholen aan elkaar liggen, heeft de brede schoolcoördinator aan de wijkstuurgroepen voorgesteld om meer te gaan samenwerken. Deze samenwerking zal in 2010 verder worden uitgewerkt. Aantal kinderen 4 tot 12 jaar 508 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor naschoolse activiteiten 85 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor schoolloopbaanbegeleiding 33 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor Stad op Stelten 54 Gemiddeld aantal kinderen Tilburg Swingt 264 Brede School BrON BrON West is in november gestart met een structureel programma (2 dagen in de week), aansluitend aan de schooldag op de scholen De Vijf Hoeven en Cleijn Hasselt. Dit aanbod op het gebied van talentontwikkeling voorziet in een grote behoefte voor kinderen. Gemiddeld maken zo n 150 kinderen per week van dit aanbod gebruik. De brede schoolcoördinator heeft in 2009 het inhoudelijke samenwerkingsproces voor de MFA Theresia gefaciliteerd door het organiseren van een startconferentie met alle huidige partners en een planning van inhoudelijke speerpunten tot eind 2010, de eerste werkgroepen (VVE en Inhoud) zijn gestart. 11

12 Aantal kinderen 4 tot 12 jaar 1387 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor sport 140 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor andere naschoolse activiteiten 145 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor schoolloopbaanbegeleiding BO 70 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor Stad op Stelten 400 Gemiddeld aantal deelnemers per week Kindereiland +/- 100 Themaochtenden en avonden voor ouders minimaal 1x per jaar +/- 30 In BrON Oost is de wijkstuurgroep gestart met herijking van het programma-aanbod. In 2009 is een traject ingezet wat in het teken staat van veranderingen, waardoor er een goed aanbod komt dat het binnen- en buitenschools leren meer verbindt. Door middel van een behoeftenonderzoek wordt er een inventarisatie gemaakt waar bij ouders en kinderen de vraag ligt. Dit traject loopt door in Opvoedingsondersteuning is een van de speerpunten van BrON Oost waar naast de bestaande ouderkamer in samenwerking met het CJG een totaalplan in ontwikkeling is waarbij de vraag van de ouders centraal staat. De samenwerking tussen Obs Yore en Kindercentrum Willibrord is geïntensiveerd. Vanuit deze samenwerking wordt ingezet op de ontwikkeling van een kindercentrum. Aantal kinderen 4 tot 12 jaar 897 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor sport 125 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor naschoolse activiteiten 80 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor schoolloopbaanbegeleiding 25 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor de Ouderkamer 12 Gemiddeld aantal deelnemers per week Speeltuin Loven 140 Gemiddeld aantal bezoekers Ouderkamer 15 Brede School Groenewoud In 2009 is veel aandacht besteed aan het goed vorm geven van het project Het Verlengd Dagarrangement (VDA) op de ambitie Elke jongeren een startkwalificatie uit de notitie Wijkimpuls. Naar aanleiding van het dromen- en zorgenonderzoek van Ordina in 2008 bleek dat alle kinderen het goed doen zolang ze zich in de beschutte omgeving van de wijk en de basisschool bevinden, maar dat de overgang naar het voortgezet onderwijs voor veel kinderen uit Groenewoud als een breukvlak wordt ervaren. De gemeente, de Twern, basisschool Don Sarto en De Alm en Brede School Groenewoud hebben in 2009 de beginselen van het VDA ontwikkeld. In de tweede helft van 2009 is de subsidie voor het VDA toegekend vanuit het ministerie van OCW. Vanaf dat moment is ook een projectleider VDA aangesteld die naast de coördinator brede school opereert om het VDA verder te ontwikkelen. Naast het VDA heeft Brede School Groenewoud zich in 2009 ook bezig gehouden met het concept Stad op Stelten rondom de Kinderboekenweek. En is er aandacht uitgegaan naar de Gezonde Veilige Brede School met als speerpunt in 2009 Gezonde Voeding (en bewegen). Basisschool Panta Rhei, Don Sarto en De Alm werken in alle drie met het lespakket Lekker Fit, ook in de sport- en beweeglessen is Lekker Fit verweven in het programma. Eind 2009 wordt met de partners Onderwijs en de Twern bekeken of er ouderkamers gerealiseerd kunnen worden in 2010 om de ouderbetrokkenheid te vergroten bij onderwijs. Aantal kinderen 4 tot 12 jaar 822 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor sport 60 Gemiddeld aantal deelnemers per week Marietje Kessels 71 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor schoolloopbaanbegeleiding 31 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor Stad op Stelten / naschoolse cultuurworkshops 63 12

13 Brede School Heikant/Quirijnstok Brede School Heikant/Quirijnstok heeft in 2009 een film gemaakt waarin leerlingen van groep zeven en acht van alle scholen deel van hebben uitgemaakt. Alle activiteiten waren in en rond de school gepland. Het resultaat mocht er zijn: de film De boomhut. De ouderkamers op basisscholen Stelaertshoeve en de Sleutel zijn succesvol. Gemiddeld maken 30 ouders van beide scholen per bijeenkomst gebruik van de ouderkamer. Vanaf 2009 faciliteert de brede schoolcoördinator de samenwerking in de MFA. De volgende activiteiten hebben in 2009 plaatsgevonden: bereik hoogste punt, naambekendmaking, Nieuwjaarsborrel, bezoek bouwplaats, uitwisseling partners. Brede School Heikant/Quirijnstok beschikte ook in 2009 weer over een uitgebreid naschools programma op het gebied van sport, creativiteit en cultuur. Deze activiteiten worden onder andere aangeboden op de basisscholen en in het wijkcentrum. Aantal kinderen 4 tot 12 jaar 1417 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor sport (na schooltijd) 150 Aantal deelnemers per week Meedoen Allochtone Jeugd door Sport 315 Aantal kinderen per keer spelen bij de bakfiets 30 Aantal kinderen kinderpersbureau 12 Aantal deelnemers voor de Weekendschool 120 Aantal deelnemers per week voor schoolloopbaanbegeleiding BO 38 Aantal deelnemers per week voor Stad op Stelten 123 Aantal kinderen cultuur (na schooltijd) 217 VVE Noord Totaal: 120 professionals Alle kinderen van de psz, kdv en onderbouw 7 basisscholen Kinderboekenweek: alle scholen, buitenschoolse opvang, bibliotheek, detwern Gemiddeld aantal bezoekers per week aan de Ouderkamer 30 Brede School Koningshaven Plus Brede School Koningshaven Plus heeft in 2009 een plan van aanpak opgesteld in het kader van de Gezonde Veilige Brede School. Hieruit werden twee prioritaire thema s gefilterd. Voor is dat prioriteit Gezonde Voeding (en bewegen). De interventie die aansluit bij het binnenschoolse programma is het lespakket Lekker Fit. De basisscholen Panta Rhei, Fatima, Andreas en Zuiderlicht zijn in schooljaar gestart met de gezonde lespakket. Ook in de sport- en beweeglessen is aandacht geschonken aan dit thema. De werkgroep Ouderbetrokkenheid heeft in 2009 ingestoken op het realiseren van een ouderkamer. Besloten is om in te starten met twee ouderkamers, een op basisschool Fatima en een op basisschool Zuiderlicht. De ouderkamers staan open voor iedere ouder van Brede School Koningshaven Plus. In 2010 worden de ouderkamers geëvalueerd en wordt bekeken of ook de andere basisscholen in aanmerking kunnen komen voor een ouderkamer. Tevens beschikt de Brede School Koningshaven Plus al 11 jaar over een uitgebreid naschools programma van plusactiviteiten. Variërend van (denk)sport-, muziek, dans- en creatieve activiteiten. Aantal kinderen 4 tot 12 jaar 734 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor sport 63 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor naschoolse activiteiten 142 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor schoolloopbaanbegeleiding 70 Gemiddeld aantal deelnemers per week Kindereiland 36 13

14 Brede School Oud Zuid In de Brede School Oud Zuid hebben de voorbereidingen voor de verhuizing naar de nieuwe MFA de activiteiten van de brede school enigszins verdrongen. Zo zijn de geplande studiedag en het Okido-theater niet doorgegaan. Verder is het programma volgens plan uitgevoerd. In september is de ouderkamer geopend door een aantal actieve moeders van basisschool de Triangel en zijn er diverse workshops aan kinderen aangeboden tijdens de opening als kennismaking voor het naschoolse aanbod. In september 2009 is de leerwerkplaats van start gegaan. Doel van deze leerwerkplaats is studenten van zorg en welzijn kennis te laten maken met meerdere werksoorten door hen een gecombineerde stage aan te bieden. Er was sprake van een beperkte voorbereidingstijd en in de praktijk bleek dat zowel professionals als studenten niet enthousiast waren. Het gevolg hiervan was dat de stageplaatsen zijn aangepast. Aantal kinderen 4 tot 12 jaar 733 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor sport 10 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor naschoolse activiteiten 50 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor schoolloopbaanbegeleiding 30 Gemiddeld aantal deelnemers per week Kindereiland 35 Kindervakantiewerk 40 Gemiddeld aantal bezoekers per week aan de Ouderkamer 15 Brede School Stokhasselt In de Brede School Stokhasselt heeft de samenwerking met de gebiedsmanager inzake de impulsdoelstelling Elke jongere een startkwalificatie in de eerste helft van 2009 centraal gestaan. In de tweede helft is deze samenwerking effectief geworden en is er invulling gegeven aan de impuls Zonder achterstand naar school (0-4 jaar) en De overgang van basisonderwijs naar voortgezet onderwijs (zie voor informatie het boekje Stokhasselt Sterk). In de praktijk zien we dat de interventies vanuit de wijkimpuls een versterking zijn voor het brede schoolconcept. Helaas neemt de vergadertijd, zeker in de aanvangfase, behoorlijk toe. De Brede School Stokhasselt werkt intensief samen met WonenBreburg. Naast bovengenoemde werkzaamheden is er in 2009 hard gewerkt aan de inhoudelijke samenwerking in de toekomstige MFA. Belangrijke resultaten hiervan zijn de totstandkoming van een werkgroep ouderkamer MFA Stokhasselt voor de ouders van zowel basisschool de Regenboog als basisschool Aboe-el-Chayr en een werkgroep markante momenten MFA Stokhasselt. Brede School Stokhasselt had ook dit jaar weer een uitgebreid naschools programma. Succesvol was het project Stad op Stelten met als afsluiting de presentatie van de film de Boomhut in het Midi-Theater. Aantal kinderen 4 tot 12 jaar 973 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor sport 180 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor naschoolse activiteiten 160 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor schoolloopbaanbegeleiding 74 Gemiddelde aantal deelnemers per week voor kinderpersbureau 12 Gemiddeld aantal deelnemers Techniek 68 Gemiddeld aantal deelnemers spelen bij de bakfiets 40 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor Stad op Stelten -filmproject -digitaal prentenboek

15 Brede School Tam Tam Brede School Tam Tam heeft in 2009 een forse doorontwikkeling doorgemaakt. Alle activiteiten binnen Tam Tam zijn geborgd en sluiten aan bij de jaarplanningen van de scholen. Een voorbeeld daarvan is cultuureducatie. Diverse medewerkers van alle kindinstellingen in Tam Tam hebben in 2009 de ICC cursus gevolgd. Er is nu een brede schoolcultuurplan waar alle partners samenwerken in een structureel aanbod (Kinderboekenweek, voorleesdagen en de Projectweken in april) gedurende het schooljaar. Deze activiteiten worden op deze 3 momenten per jaar binnen alle instellingen integraal aangeboden, zowel binnenschools als naschools. Ook Lekker Fit, een programma tegen overgewicht, is een vast onderdeel geworden in Tam Tam. In school zijn er lesboekjes waarmee de kinderen aan de slag gaan in de klas. De combinatiefunctionaris sport geeft bewegingslessen en verzorgt de fittesten bij de kinderen. In de naschoolse activiteiten is er ook veel aandacht voor gezonde voeding door middel van kookworkshops en sport na school door de combinatiefunctionaris sport. Ook heeft elke kindinstelling een gezond traktatieboek en een spellenboek zodat kinderen, maar ook de leerkrachten ideeën hebben hoe ze tijdens de schoolpauzes op een leuke manier gezond kunnen spelen (bewegen). Ook de kinderopvang maakt gebruik van deze boekjes en ook zij besteden veel aandacht aan gezond bewegen en gezonde voeding. Deze spellen en traktatieboekjes zijn gemaakt door de GGD en Thebe, die in dit project een belangrijke partner zijn. De schooldiëtiste heeft elke 2 weken spreekuur op de scholen en deze spreekuren worden goed bezocht. In 2009 is ook een start gemaakt met de pedagogische dialoog in Tam Tam; een groep van 80 professionals (leerkrachten, pedagogisch medewerkers, wijkverpleegkundigen, welzijnswerkers) zijn aan de slag gegaan in diverse workshops met het thema pedagogische dialoog. In 2010 zal een vervolg geven worden aan deze dialoog. Aantal kinderen 4 tot 12 jaar 1102 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor sport 45 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor naschoolse activiteiten 145 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor schoolloopbaanbegeleiding 50 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor Stad op Stelten 60 (Aan de activiteiten rond de Kinderboekenweek hebben 400 kinderen deelgenomen.) Brede School Wandelbos en Brede School het Zand Na opheffing van de stichting Brede Wijkschool Tilburg West is West gesplitst in Brede School Wandelbos en Brede School het Zand. Dit was vooral ingegeven door het feit dat Wandelbos een impulswijk is geworden en dus veel meer een eigen beleid en financiering zal hebben dan voorheen. Omdat een aantal activiteiten toch op alle ouders en kinderen in West gericht blijven is gekozen voor een organisatie van één stuurgroep West met 2 kerngroepen (Wandelbos en Het Zand). Voor een goede afstemming en versterking zijn de activiteiten van de wijkimpuls en brede school samengebracht in één plan van aanpak. De wijkjeugdregisseur coördineert en integreert dan ook beide programma s in Wandelbos. Voor het Zand is een eigen activiteitenplan en begroting brede school opgesteld met een coördinator brede school. In Wandelbos is, met steun van CED, stevig ingezet op kwaliteitsverbeteringen op de beide basisscholen. Heel veel tijd en energie is gestoken in het ontwikkelen van versterkte VVE en de ouderkamer. Er is één centrale coördinator voor VVE op beide scholen en peuterspeelzalen. Er is gestart met een beweegteam onder leiding van een combifunctionaris sport en er is een coördinator cultuur toegevoegd. Laatstgenoemde heeft een project kinderkunstklas op beide scholen georganiseerd wat geresulteerd heeft in een fraaie aankleding van het bouwterrein van de nieuwe MFA. Ook is gestart met het onderzoek naar mogelijkheden van leertijdverlenging in de vorm van een verlengd dagarrangement te starten in In Het Zand is kritisch gekeken naar het bestaande activiteitenprogramma. Bestaande activiteiten voor de kinderen zijn nog uitgevoerd maar bij een aantal zijn twijfels over het rendement in relatie 15

16 tot het binnen- buitenschools leren. Te denken valt aan computerlessen, festival3west, Verdivas Quiz, e.d. Dat betekent dat Brede School Het Zand in 2010 verder werkt aan de ontwikkeling van een activiteitenplan passend bij de pijlers van de BST. Zo krijgt de eerste deelname aan Stad op stelten zijn voortzetting in Aantal kinderen 4 tot 12 jaar 1594 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor sport in West 115 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor naschoolse activiteiten in West 75 Gemiddeld aantal deelnemers per week voor schoolloopbaanbegeleiding in West 48 Aantal deelnemers voor Stad op stelten in Het Zand 600 Aantal deelnemers voor interculturele feesten in West* 280 kkd Aantal deelnemers kinderkunstklas in Wandelbos 350 Aantal deelnemers Verdivas quiz 35 Aantal deelnemers moeder-kind zwemmen per week (20 weken) * 18 kkd * activiteiten voor ouders en kinderen samen. 16

17 3. Evaluatie van het Programma van Eisen van de gemeente Tilburg ten aanzien van de vijf pijlers Prestatie-indicatoren Leertijdverlenging (bereik) In 2009 is gestart met een bereikmeting naschoolse sport. Deze heeft plaatsgevonden in maart en geeft een goed beeld over het aantal bereikte kinderen, waarvan kinderen met een gewichtenpercentage (zie bijlage 3). Impactonderzoek heeft nog niet plaatsgevonden. Ouderbetrokkenheid (bereik) Een bereikmeting van ouderactiviteiten heeft nog niet plaatsgevonden. Belangrijkste redenen hiervan zijn tijdgebrek en het feit dat we eerst hebben ingezet op de organisatie van de ouderkamers (3). In 2010 wordt dit concept in nog 4 brede scholen ingezet. Dan is het ook makkelijker om het bereik inzichtelijker te maken. Inmpactonderzoek heeft nog niet plaatsgevonden. VVE De brede scholen maken op basis van de quickscan een nieuw plan van aanpak voor de volgende drie jaar. Dit wordt in 2010 ingevuld, omdat er dan een stedelijk kader VVE ligt, met daarin opgenomen de gewenste interventies voortkomend uit de Wet OKE, die in augustus 2010 ingaat. Hiervoor wordt weer gebruik gemaakt van een stedelijk format. Het stedelijk kader zal gebruikt worden als advies aan de gemeente Tilburg. Ondersteuning ouders en kinderen bij opvoeden De opdracht om een sociale kaart per brede school op te stellen is door de gemeente Tilburg ingetrokken en maakt nu onderdeel uit van het domein gereedschapskist van CJG. 17

18 4. Conclusie Het tweede jaar van de BST was weer een druk jaar met twee grote activiteiten: het symposium en het meerjarenbeleidplan. Daarbij weten steeds meer organisaties de brede scholen te vinden als een sterk platform met een goede infrastructuur. Hierdoor worden steeds vaker nieuwe en bestaande activiteiten ingebed in de brede schoolstructuur. Denk aan volwasseneneducatie / inburgering, armoede, herstructurering, de impulsaanpak, project gemengde scholen. Niet alleen de brede schoolcoördinator merkt dit in haar/zijn rol van verbinder, maar ook de kernorganisaties van de brede scholen. Ook voor hen geldt dat hun absorptievermogen zijn merites gaat bereiken. In bijlage 4 vindt u een voorbeeld van het netwerk van de brede schoolcoördinator in Groenewoud. Het betreft niet alleen deze uitbreidingen van activiteiten en organisaties, maar ook de kwaliteitsslag die afgelopen jaar gemaakt is met de communicatie brede school en haar omgeving (nieuwsbrief per school, activiteitenoverzicht, bijhouden van de website, inzetten op het verbinden van binnen- en buitenschools leren, deskundigheidsbevordering, Stad op Stelten, ouderkamers etc.). Met name in de impulswijken zien we dat de werkdruk aanzienlijk toeneemt. Mede doordat de afdeling gebiedsontwikkeling niet heeft gekozen voor eenduidige projectstructuur. Hierdoor is het in elke impulswijk weer zoeken geweest hoe de verschillende regisseurs (gebiedsmanager, Mommanager, brede schoolcoördinator) zich tot elkaar verhouden. Na een jaar pionieren is de rol van de brede schoolcoördinator geaccepteerd. Deze heeft de regie inzake de brede school, waarvan de impulsdoelstelling Elke jongere een startkwalificatie onderdeel uitmaakt. De impulsaanpak van de afdeling onderwijs en jeugd versterkt deze aanpak. Hierbij geldt wel dat de schooldirecteuren van de desbetreffende scholen verantwoordelijk zijn voor de gekozen aanpak binnen de school op basis van een schoolanalyse uitgevoerd in samenwerking met CED. 18

19 5. Financiën Voor de beoordeling van de gemeente of de programma s conform de begroting zijn uitgevoerd is in een aparte bijlage een overzicht gemaakt per brede school. In dit overzicht zijn de afwijkingen van het programma inzichtelijk en beargumenteerd weergegeven. Indien deze afwijking financiële consequenties had, is dit aangegeven. Pas in het voorjaar 2009 werd definitief bekend, dat de kosten voor sportactiviteiten vervielen bij de invoering van een beweegteam. Hiermee was er een totale vrijval van financiële middelen van ,-. Daarnaast beschikte de brede scholen over een extra budget van ,- t.b.v. Stad op Stelten en de ouderkamers. Omdat de besluitvorming in de wijkstuurgroepen traag verloopt (overleggen gemiddeld 6x per jaar) en veel brede scholen tijd kwijt waren aan nieuwe ontwikkelingen als MFA en wijkimpuls bleek het in de praktijk niet mogelijk om tijdig een nieuwe bestemming te vinden voor de vrijgevallen middelen. De overgebleven middelen zijn ingezet voor het programma in De cijfermatige weergave vindt u in de jaarrekening. Visuele weergave Uitgaven Brede School Tilburg 19

20 Er is geen relatie tussen de organisatie- en coördinatiekosten van de brede scholen en de activiteitenkosten van de brede scholen. De coördinator verbindt op de 5 pijlers, terwijl de activiteitenkosten over het algemeen 25% van de totale activiteitenkosten zijn in de pijler leerverrijking. De resterende 75% zit bij de partnerorganisaties als beweegteams, de Twern, Bibliotheek MB, etc. Het activiteitenbudget is bedoeld om de partners in de wijk gezamenlijk invulling te laten geven aan dit budget. De coördinatie hiervan vormt hooguit 10% van het takenpakket van de brede schoolcoördinator. 20