column Goed of fout vanuit het bestuur Jan-Huug Lobregt Bestuurslid AG & AI verenigingsnieuws

Transcriptie

1 Goed of fout Wij als Nederlandse samenleving hebben veel geleerd van de financiële crisis. Verzekeraars en banken focussen zich momenteel als nooit tevoren op de klant. Reclamespots met de klant als middelpunt, en zelfs gefilmd vanuit het gezichtspunt van de klant, zijn hier een duidelijk bewijs van. Ook hebben verzekeraars met elkaar een bonusplafond afgesproken. Overigens vallen AEGON en ING buiten dit bonusplafond in verband met hun internationale concurrentiepositie. Ik dacht dat de crisis een internationaal fenomeen was/is, maar dat kan ik mis hebben. Afgelopen vrijdagavond was ik een avondje uit met mijn vrouw. Wij bezochten de show van Claudia de Breij, Hete Vrede. Deze show gaat onder andere over het feit dat als wij aan onze (groot)ouders vroegen of ze goed of fout waren, dit altijd gerelateerd was aan de oorlog. Natuurlijk zaten al onze (groot)ouders in het verzet en waren ze allemaal goed. Maar hoe zit dit in de huidige tijd, de Hete Vrede? Zijn wij goed of fout? Stel, ik verplaats mijzelf naar 30 jaar van nu als ik zelf wellicht grootvader ben. Mijn kleinkinderen zitten dan, samen met mij, bij Utrecht aan het strand en stellen de vraag: opa, in jouw tijd, was je toen goed of fout? En: Toen jij in 2010 in de krant las over de klimaatcrisis, opa, wat deed jij toen? Wat moet ik dan zeggen? Zeg ik dan: de wetenschappers waren het er in die tijd niet helemaal over eens, dus opa heeft veel opinies gelezen en veel documentaires op TV bekeken? Ja, maar opa, wat heb je er toen ècht aan gedaan? Ik kan dan nog iets bazelen over gescheiden plastic inzamelen, het gebruik van spaarlampen en dat ik twee vrienden had met een Toyota Prius. Maar veel verder dan dit kom ik niet. column vanuit het bestuur Zou voor de financiële wereld bovenstaande ook gelden? Wij zijn, mede als antwoord op de crisis, druk bezig met pension fund governance, Solvency II, risk management en het beperken van bonussen. Daarnaast zijn wij terug naar de basis gegaan. Pensioenfondsen en verzekeraars beleggen minder risicovol en de producten worden/zijn transparanter dan in het verleden. De centrale vraag is volgens mij echter: in hoeverre is de financiële sector echt in control? Als je het aan een willekeurige CFO vraagt dan is zijn business prima onder controle. Immers alle Sox handtekeningen zijn aanwezig, dus iedereen kan met een gerust hart gaan slapen. Dit zal ook zijn antwoord zijn op de vraag: hoe weet je nou dat je echt in control bent? Bij doorvragen kan hij ook vaak nog een ingevulde in control matrix tonen. Echter, betekent dit alles dat we in control zijn? Hoe kritisch zijn wij eigenlijk op de totstandkoming van deze Sox handtekeningen en de in control matrix? Is deze CFO dus goed of fout, in de ogen van zijn kleinkinderen, als hij/zij zomaar op de Sox handtekeningen vertrouwt? Of is een kritischer houding naar wat hij aangeleverd krijgt op zijn plaats? Als straks mijn kleinkinderen vragen, opa, jij was vroeger toch actuaris? Hoe kan het dat ik jouw pensioen - of wat daar nog van over is - moet aanvullen? Wat zeg ik dan? Zeg ik dan dat wij, het AG, in 2010 hebben aangegeven dat wij met zijn allen veel langer leven, maar dat Mark en Maxime de pensioenleeftijd veel te laat verhoogd hebben? Of zeg ik dan dat wij, als actuarissen, altijd de juiste sommetjes maakten, maar dat de data ondanks de Sox handtekening toch niet alle juiste gegevens bevatten? Zijn wij nou goed of fout tijdens de Hete Vrede? En wie is eigenlijk verantwoordelijk. Dat zijn wij! Toch? Jan-Huug Lobregt Bestuurslid AG & AI 46

2 8 NIEUWE ACTUARISSEN Op vrijdag 17 september jl. ontvingen 8 kandidaten het diploma Actuaris van het Actuarieel Instituut. Bestuurslid drs. Jan- Huug Lobregt AAG reikte tijdens de feestelijke bijeenkomst in het Johan de Witt huis in Utrecht de diploma's uit aan (vlnr): Angelique van Alphen, Maurick Schellekens, Vesna Zivkovic-Balaban, Michiel van Koningsveld, Arse de Jong, Jacques Paulusse en Hilda van der Veen. Martijn Asmoredjo ontbreekt op de foto. OPROEP NIEUWE HOOFDREDACTEUR Onze hoofdredacteur, Jos Berkemeijer, gaat ons na drie jaar verlaten. We zoeken een enthousiaste vervanger / vervangster voor hem, voor in ieder geval de periode van één jaar (zes nummers). We zoeken iemand die kan netwerken op niveau, iemand die het (actuariële) overzicht heeft om elk themanummer evenwichtig samen te laten stellen door de redactie, en iemand die de redactievergaderingen stimulerend kan leiden. Informatie bij Jos Berkemeijer ( ). MUTATIES JAARCONGRES 2011 De algemene ledenvergadering en het jaarcongres van het Actuarieel Genootschap zullen het komende jaar plaatsvinden op donderdag 24 maart Locatie: Schouwburg Almere (Almere) Onderstaande actuarissen, leden van de KAA en geaffilieerden zijn in de afgelopen periode van werkgever veranderd: Naam Van Naar Mw. mr. J.G.C. de Baar MBA Domenica Dhr. drs. A.A. de Vries InReFiCo RGA International Reinsurance Dhr. drs. H.D. Panneman AAG Sprenkels en Verschuren 47

3 PERMANENTE EDUCATIE Pensioenactualiteiten Donderdag 18 november, Johan de Witt huis (Utrecht), aangevraagd voor 3 PE-punten, 325,- De ontwikkelingen in de Pensioenwet blijven doorgaan. De feitelijke uitwerking van de Pensioenwet in de praktijk zorgt voor continue bijsturing van de wetgeving en invulling van de normen. Bijna dagelijks verschijnen daarom toelichtingen. Ook wijzigen inzichten met betrekking tot pensioen als gevolg van de Pensioenwet. Voorts worden geregeld nieuwe wetsartikelen toegevoegd om de actualiteit bij te kunnen houden. Toezichthouders publiceren geregeld (vaak zeer gedetailleerde) rapporten, leidraden, documenten en nieuwsbrieven. Op pensioenuitvoerders, werkgevers, werknemers en pensioenprofessionals heeft de Pensioenwet natuurlijk een blijvend effect. In deze bijeenkomst wordt u bijgepraat over de ontwikkelingen in de Pensioenwet vanaf 1 januari Natura voor certificeerders Donderdag 18 november, Johan de Witt huis (Utrecht), aangevraagd voor 3 PE-punten, 175,- De actuariële activiteiten voor (natura)-uitvaartverzekeraars zijn goed vergelijkbaar met actuariële activiteiten voor andere verzekeraars, maar hebben daarnaast een eigen karakter en dynamiek. De vereiste bedrijfsvoering wordt in de Wet op het financieel toezicht (Wft) en het Besluit prudentiële regels Wft (Bpr) beschreven. In deze PE wordt ingegaan op onderwerpen als het karakter van de activa, het vraagstuk van zuiver natura of indexatie en de wijze van reserveren mede gezien vanuit de proportionaliteit van de verzekeraar. De onderwerpen worden besproken vanuit een technisch-financiële en een bestuurlijk-beleidsmatige invalshoek. Daarbij zullen ook nieuwe ontwikkelingen met betreking tot Solvency II en QIS 5 voor (natura)-uitvaartverzekeraars worden toegelicht. ALM derivaten Dinsdag 7 en dinsdag 14 december, Utrecht, aangevraagd voor 8 PE-punten, 799,- Er zijn veel gevolgen van de kredietcrisis en de aanhoudend turbulente markten voor het ALM beleid en risicomanagement van verzekeraars en pensioenfondsen. Daarnaast zijn er vele wijzigingen in de markt over de visie op ALM en het gebruik van derivaten. Actuarissen zitten middenin deze veranderingen. In deze cursus wordt u bijgespijkerd op het gebied van ALM en derivaten. Onderwerpen die aan de orde komen zijn: recente ontwikkelingen in ALM en risicomanagement bij verzekeraars en pensioenfondsen recente ontwikkelingen in het aanbod en gebruik van derivaten in de FSI blik naar de toekomst PE voor certificeerders: kick-off jaarrekeningen Woensdag 8 december, Johan de Witt huis (Utrecht), 175,- In deze PE komt in samenwerking met accountants aan de orde: de nieuwe actuariële verklaringen de bijbehorende guidance de samenwerking tussen accountant en actuaris Actualiteitencollege Ziekte en arbeidsongeschiktheid Donderdag 9 december, Johan de Witt huis, Utrecht, aangevraagd voor 3 PE-punten, 345,- Er is momenteel niet veel wetgeving aan het veranderen, maar na 4 jaar ervaring wordt er door de markt wel gereageerd op de ontwikkelingen. Denk aan het arbeidsrecht, de instromers zelf, de verzekeraars en de politiek. Deze workshop stipt de actualiteiten aan van de volgende onderwerpen: Arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen Ziekteverzuim gedurende 104 weken, re-integratieplicht, verzekeringsvormen WIA, financiële prikkels voor werkgevers en werknemers Adviesvaardigheden voor actuariële professionals Donderdag 16 december en donderdag 27 januari, Johan de Witthuis, Utrecht, aangevraagd voor 6 PE-punten, 625 De rol van actuarissen verschuift meer en meer van vaktechnisch specialist naar adviseur, beoordelaar en sparringpartner in belangrijke beslissingen. Communicatie en adviesvaardigheden zijn cruciaal. In deze PE zullen de volgende onderwerpen aanbod komen: Hoe profileer ik me als adviseur? Hoe ga ik effectiever met mijn opdrachtgever om? Hoe pareer ik tegenspel en weerstand? Winterschool Donderdag 10 en vrijdag 11 februari 2011, conferentiecentrum Woudschoten (Zeist), aangevraagd voor 15 PE-punten. Momenteel wordt het programma van de Winterschool samengesteld. De opzet zal gelijk zijn aan die van de Summerschool. Zodoende is het mogelijk uw eigen dagprogramma te bepalen, door u in te schrijven op onderwerpen die voor u relevant zijn. Het keuzeformulier voor de Winterschool wordt u separaat toegestuurd, zodra het programma definitief is. 48

4 IN MEMORIAM: ANNA JOHANNA NOTEBAARD AAG (ANNIE) Op 5 oktober 2010 is Annie Notebaard in de leeftijd van 81 jaar overleden. Annie was naast actuaris AG ook juriste. In mijn jarenlange samenwerking met Annie bij Delta Lloyd heb ik ook veelvuldig gebruik kunnen maken van haar juridische kennis. Zij kon haarscherp aangeven hoe bepaalde wetten geïnterpreteerd moesten worden, waarbij zij veelvuldig verwees naar een arrest van de Hoge Raad van vele jaren geleden. Een scherp juriste, maar ook een goede actuaris. Annie verzorgde succesvol in de jaren tachtig voor de Stichting BUAOW (Buiten Universitair Onderwijs Actuariële Wetenschappen), de voorloper van het Actuarieel Instituut, als docent het vak Verzekeringswiskunde. Daarnaast nam zij in de tweede helft van de jaren tachtig de taak op zich van hoofd secretariaat van AG en BUOAW. Met het ontstaan van het Actuarieel Instituut begin van de jaren negentig, werden haar taken overgenomen. Annie was altijd opgewekt, en humor was haar niet vreemd. De volgende anekdote zal mij altijd bijblijven. Bij de afscheidsreceptie in Vreeland van wijlen Jan van Rooijen (voorzitter van het AG in de periode ) van het Actuarieel Bureau Smit en Bunschoten, reed Annie zoals gebruikelijk met mij mee. Annie was al snel het middelpunt van een groep dames, die geboeid werd door haar verhalen. De tijd schreed voort en ik vond dat wij huiswaarts moesten gaan. Ik waarschuwde Annie, die zei dat zij het begreep. Een ogenblik later kwam de ober weer langs met een blad met gevulde glazen. Annie pakte als eerste haar glaasje sherry. Voor een ieder luid en duidelijk riep ik Annie! De ober schrok en keek naar mij. Annie echter reageerde meteen naar de ober met de woorden: Let niet op hem, hij is niet mijn man maar slechts mijn chauffeur. Daar stond ik met mijn goede gedrag, midden tussen lachende mensen. Annie is niet meer, slechts de herinnering blijft. Simon van Vuure AAG Algemene ledenvergadering december 2010 Woensdag 8 december, uur, Johan de Witt Huis, te Utrecht U bent van harte welkom bij de volgende Algemene Ledenvergadering van het Actuarieel Genootschap. Aan de orde komen o.a. het beroepsprofiel en PE-reglement voor Actuarieel Analisten en de Actuariële verklaring. Een week voor de vergadering zijn de agenda en vergaderstukken op onze website beschikbaar. Na afloop is er gelegenheid om uw collega s te ontmoeten onder het genot van een hapje en een drankje. Aanmelden: (direct inschrijven>pe & evenementen) of per bij Gonnie Winters (gonnie.winters@ag-ai.nl). WORD ACTIEF BIJ AG&AI! De activiteiten van de vereniging Actuarieel Genootschap (AG) en de stichting Actuarieel Instituut (AI) worden voor een substantieel gedeelte gedragen en uitgevoerd door een grote groep betrokkenen. De taken en werkzaamheden worden in bijna alle gevallen op basis van vrijwilligheid verricht. Het bureau AG&AI faciliteert en ondersteunt bij de werkzaamheden en is met één of meerdere medewerkers direct verbonden aan de betreffende geleding. Op de website van het AG&AI is een vacaturebank ingericht waar de beschikbare functies binnen de diverse geledingen van zowel het AG als het AI zijn vermeld. Bezoek de website ( AG&AI Over het AG&AI Word actief bij AG&AI!) en word ook actief bij het AG&AI! 49

5 De redactie roept op tot bijdragen of ideeën voor onderwerpen of thema's voor het volgende nummer. Het volgende nummer van de Actuaris zal gaan over Balansmanagement. Wij besteden hierin aandacht aan zowel de activa- als passivakant van de balans, inclusief de interactie hiertussen. De hedging en de derivaten die hiervoor gebruikt kunnen worden, zullen niet vergeten worden. Natuurlijk zal kapitaalmanagement en de funding van kapitaal ook een belangrijke rol hierin spelen. Mocht je een bijdrage willen leveren aan de inhoud van het volgende nummer, schroom niet om je artikel te sturen naar de redactie van De Actuaris. Als deadline geldt 7 december. In maart is het thema toezicht/certificering. colofon - JAARGANG 18 - NUMMER 2 - MAGAZINE VAN HET ACTUARIEEL GENOOTSCHAP ISSN REDACTIECOMITÉ Jos Berkemeijer, voorzitter Fedja Terzic Jeroen Dalhuisen René Brinksma Peter van Meel Jeroen Terheggen Dominique de Baar Frank Thooft EINDREDACTIE Frank Thooft REDACTIE-ADRES AG&AI Postbus GK Utrecht E redactie.actuaris@ag-ai.nl T GRAFISCHE VORMGEVING Stahl Ontwerp CARTOONS Pennestreek, Arnhem Studio Noodweer, Nijmegen DRUK Scheffer Drukkerij, Dordrecht ADVERTENTIES Informatieblad (inclusief tarieven) downloaden van de website ( of op aanvraag verkrijgbaar bij Nicole Kurpershoek. Voor vragen over aanleveren advertentiemateriaal: Nicole Kurpershoek E nicole.kurpershoek@ag-ai.nl T Deadline reservering advertentieruimte voor het volgende nummer (januari 2011) uiterlijk 20 december De Actuaris kent de mogelijkheid om in het kader van advertorials artikelen te plaatsen. Voor nadere informatie hierover kunt u contact opnemen met Nicole Kurpershoek. KOPIJ Voor het volgende nummer (januari 2011) dient de kopij uiterlijk 7 december 2010 digitaal ingeleverd te worden bij de redactie: redactie.actuaris@ag-ai.nl. Auteursinstructies staan op > De Actuaris > Algemene informatie De Actuaris De redactie behoudt zich het recht voor artikelen te weigeren. ABONNEMENTEN Voor personen die het periodiek niet via betrokkenheid bij het Actuarieel Genootschap & Actuarieel Instituut ontvangen, kost een jaarabonnement 75,-. Annulering van het abonnement schriftelijk twee maanden voor aanvang nieuwe abonnementsperiode. Voor aanmelding: Pascale Mandjes-Heese E pascale.heese@ag-ai.nl T LOSSE NUMMERS Prijs 17,75 ACHTERGROND De Actuaris verschijnt tweemaandelijks met interviews, nieuws, informatie en opinievormende artikelen die van belang kunnen zijn voor de actuariële beroepsgroep en degenen die door opleiding en of interesse het actuariaat na staan. Het overnemen en vermenigvuldigen van artikelen met bronvermelding is toegestaan na toestemming van de redactie. 50 Hoewel aan de totstandkoming van 'De Actuaris' de uiterste zorg is besteed, aanvaarden de auteur(s), redacteur(en) (Redactiecommissie) en het Bestuur AG, alsmede de uitgever(s), geen enkele aansprakelijkheid voor eventuele fouten en of onvolkomenheden, noch voor de gevolgen daarvan. 'De Actuaris' wordt uitgegeven in opdracht van het Bestuur AG. De in het tijdschrift voorkomende meningsuitingen mogen echter niet worden gezien als de officiële zienswijzen van de Redactiecommissie en/of het Bestuur AG, tenzij zulks uitdrukkelijk is vermeld.