Inleiding over het Thema:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inleiding over het Thema:"

Transcriptie

1 Inleiding over het Thema: Solvency II VSAE Actuariaat congres Ester Lamerikx 20 september Towers Watson. All rights reserved.

2 Agenda Solvency I Financieel Toetsingskader voor pensioenfondsen Basel I, II en III voor banken Solvency II 2

3 Solvency I Solvency I is een eenvoudig en robuust framework. Maar waarom voldoet de huidige regelgeving niet meer? Goed risicomanagement wordt onvoldoende beloond Slecht risicomanagement wordt niet bestraft. Speelt onvoldoende in op nieuwe en veranderende risico s. Resulteert niet in een goede kapitaaltoekenning aan de risico s. 3

4 Financieel Toetsingskader voor pensioenfondsen In hoeverre lijken Solvency II en het FTK voor pensioenfondsen op elkaar? Beide gaan uit van marktwaardering voor zowel bezittingen als verplichtingen. Een zekerheidsmaatstaf die uit gaat van de kans om een jaar later nog niet door het ijs gezakt te zijn. De zekerheidsmaatstaffen zijn verschillend Beide kennen 2 bufferniveau s Dit geldt voor pillar 1, maar hoe zit het voor pillar 2 en 3? 4

5 Basel I, II en III Waarom kan het riskframework voor banken niet ook toegepast worden voor verzekeraars? Banken zijn geen verzekeraars En verzekeraars zijn geen banken! De risico s die banken en verzekeraars lopen, lijken veel op elkaar maar zijn toch ook erg verschillend. Liquiditeitsrisico en krediet risico is voor banken erg belangrijk Voor verzekeraars zijn marktrisico en verzekeringstechnisch risico de belangrijkste risico s.

6 Solvency II Op welke principes is Solvency II gebaseerd? Economic perspective Risk orientation Proportionality Diversification Risk mitigation 6

7 Solvency II Het model: 3 pillars 1. Measurement of assets, liabilities and capital 2. Supervisory review proces 3. Disclosure requirements 7

8 Solvency II: pillar 1 Definieert de buffers die en verzekeraar moet aanhouden 2 grenzen: Solvency Capital Requirement (SCR) Minimum Capital Requirement (MCR) Zodra de middelen van een verzekeraar lager zijn dan de MCR, zal de toezichthouder maatregelen opleggen. Een van deze maatregelen kan het stopzetten van new business zijn. 8

9 Solvency II: pillar 2 Pillar 1 gaat uit van kwantitatieve maatstaven, pillar 2 is gericht op kwalitatieve eisen. Hoe zijn de risicomanagementprocessen van de verzekeraar ingericht? Zijn de interne controle mechanismen op orde? 9

10 Solvency II: pillar 3 Pillar 3 beschrijft de disclosure vereisten. Keywords hiervoor zijn: Transparantie Open communicatie Vergelijkbaarheid De pillars dienen niet afzonderlijk bekeken en ingevuld te worden, maar solvency II dient als een geïntegreerd terugkerend model geïmplementeerd te worden. 10

Evaluating Solvency II. Fred Treur Verbond van Verzekeraars 15 september 2017

Evaluating Solvency II. Fred Treur Verbond van Verzekeraars 15 september 2017 Evaluating Solvency II Fred Treur Verbond van Verzekeraars 15 september 2017 Inhoud Inleiding Wat was het doel van Solvency II? Is het doel bereikt? Conclusies 2 Inhoud Inleiding Wat was het doel van Solvency

Nadere informatie

Solvency voor pensioenfondsen. Actuariaatcongres 2011 VSAE Agnes Joseph

Solvency voor pensioenfondsen. Actuariaatcongres 2011 VSAE Agnes Joseph Actuariaatcongres 2011 VSAE Agnes Joseph Agenda Pensioenfondsen Huidig toezicht op Nederlandse pensioenfondsen Europees toezicht financiële instellingen Solvency II voor pensioenfondsen Tot slot: Aangekondigde

Nadere informatie

Leergang Solvency II voor de financial

Leergang Solvency II voor de financial 22 maart - 19 april - 23, 24 mei - 21 juni 2013 Leergang Solvency II voor de financial Vergroot in 5 dagen uw effectiviteit bij de implementatie van SII Mercure Utrecht, Leergang Solvency II voor de financial

Nadere informatie

Modernisering van het prudentiële toezicht

Modernisering van het prudentiële toezicht Modernisering van het prudentiële toezicht Jan Sijbrand Directeur DNB Solvency II Symposium Amsterdam RAI 10 december 2012 Veranderingen in het toezicht De bankenunie Toezicht op verzekeraars Conclusie

Nadere informatie

Vergelijking verzekeraars en banken

Vergelijking verzekeraars en banken Vergelijking verzekeraars en banken Level playing field vanuit toezicht en kapitaaleisen? Presentatie door drs. Juriaan Borst AAG ACIS Symposium - Universiteit van Amsterdam 5 september 2014 2014 Towers

Nadere informatie

Sessie: Preparatory Guidelines Rapportages. Henk Korthorst Verzekeringsmiddag 16 december 2014

Sessie: Preparatory Guidelines Rapportages. Henk Korthorst Verzekeringsmiddag 16 december 2014 Sessie: Preparatory Guidelines Rapportages Henk Korthorst Verzekeringsmiddag 16 december 2014 Programma Tijdslijnen en inhoud rapportages Aandachtspunten beleggingen Rapporteren U kunt vragen stellen tijdens

Nadere informatie

De onmisbare actuaris. VSAE congres 20 september 2011 Sabijn Timmers

De onmisbare actuaris. VSAE congres 20 september 2011 Sabijn Timmers De onmisbare actuaris VSAE congres 20 september 2011 Sabijn Timmers Eigenaar van de Black Box Inhoud Introductie Ontwikkelingen in S2 Waar we vandaan komen Waar we heen gaan Waarom we onmisbaar zijn En

Nadere informatie

Testen en BASEL II. Dennis Janssen. Agenda. Wat is BASEL II? Testen van BASEL II op hoofdlijnen

Testen en BASEL II. Dennis Janssen. Agenda. Wat is BASEL II? Testen van BASEL II op hoofdlijnen Testen en BASEL II Dennis Janssen Test Research Centre LogicaCMG 1 Agenda Wat is BASEL II? Testen van BASEL II op hoofdlijnen BASEL II als hulpmiddel om positie testen te versterken Samenvatting 2 1 Basel

Nadere informatie

UITBESTEDING DOOR VERZEKERAARS: EFFECTEN OP HET SOLVABILITEITSBESLAG. # Het begint met een idee

UITBESTEDING DOOR VERZEKERAARS: EFFECTEN OP HET SOLVABILITEITSBESLAG. # Het begint met een idee UVA AMSTERDAM CENTRE FOR INSURANCE STUDIES (ACIS) UITBESTEDING DOOR VERZEKERAARS EN PENSIOENFONDSEN UITBESTEDING DOOR VERZEKERAARS: EFFECTEN OP HET SOLVABILITEITSBESLAG Bart Joosen 17 mei 2019 # Het begint

Nadere informatie

Geachte directie, De Nederlandsche Bank N.V. Toezicht verzekeraars. Postbus 98 1000 AB Amsterdam 020 524 91 11 www.dnb.nl. Handelsregister 3300 3396

Geachte directie, De Nederlandsche Bank N.V. Toezicht verzekeraars. Postbus 98 1000 AB Amsterdam 020 524 91 11 www.dnb.nl. Handelsregister 3300 3396 De Nederlandsche Bank N.V. Toezicht verzekeraars Postbus 98 1000 AB Amsterdam 020 524 91 11 www.dnb.nl Handelsregister 3300 3396 Onderwerp Aandachtspunten Day One rapportage Geachte directie, Vanaf 1 januari

Nadere informatie

Toenemende concurrentie op de Nederlandse hypotheekmarkt

Toenemende concurrentie op de Nederlandse hypotheekmarkt Toenemende concurrentie op de Nederlandse hypotheekmarkt FEBRUARI 2016 www.dmfco.nl Met de toenemende beleggingen van Nederlandse pensioenfondsen in Nederlandse hypotheken kent de hypotheekmarkt nu drie

Nadere informatie

Invulling Solvency II proportioneel. Presentatie voor FOV, Nardus, Verbond van Verzekeraars 13 oktober 2010

Invulling Solvency II proportioneel. Presentatie voor FOV, Nardus, Verbond van Verzekeraars 13 oktober 2010 Invulling Solvency II proportioneel Presentatie voor FOV, Nardus, Verbond van Verzekeraars 13 oktober 2010 Solvency II proportioneel In vorig overleg werd nog gesproken over het schrappen van elementen

Nadere informatie

(10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst

(10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst Klantn 13 juni 1 aam 2013 (10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst AGENDA 01 02 03 04 05 06 07 08 E-learning Solvency II Samenwerking Waarom een E-learning Solvency II Inhoud

Nadere informatie

Solvency II, waar het allemaal om begon. Pieter Bouwknegt September 2011

Solvency II, waar het allemaal om begon. Pieter Bouwknegt September 2011 Solvency II, waar het allemaal om begon Pieter Bouwknegt September 2011 Spreker Pieter Bouwknegt is hoofd ALM & Capital Management bij Nationale Nederlanden In die positie heeft hij met verschillende aspecten

Nadere informatie

SOLVENCY II Hoe een integrale aanpak van de Solvency II pijlers leidt tot een efficiënt en betrouwbaar risicomanagement- en rapportageproces

SOLVENCY II Hoe een integrale aanpak van de Solvency II pijlers leidt tot een efficiënt en betrouwbaar risicomanagement- en rapportageproces SOLVENCY II Hoe een integrale aanpak van de Solvency II pijlers leidt tot een efficiënt en betrouwbaar risicomanagement- en proces Door: Gert Verbaas en Auke Jan Hulsker november 2015 SAMENVATTING De volledige

Nadere informatie

30/11/2011. AG Insurance Jean-Michel Kupper 30/11/2011 page 1

30/11/2011. AG Insurance Jean-Michel Kupper 30/11/2011 page 1 AG Insurance Jean-Michel Kupper 30/11/2011 page 1 1 Sécurité des pensions Solvabilité Solvency II Chaire UCL Sécurité des pensions Crise financière 2008 Evolution Solvency II Crise financière 2011 Obligations

Nadere informatie

Nieuwe solvabiliteitsrichtlijnen DNB vanaf 2009

Nieuwe solvabiliteitsrichtlijnen DNB vanaf 2009 Nieuwe solvabiliteitsrichtlijnen DNB vanaf 2009 Ontwikkelde oplossingen voor FOV-leden Out of the box actuaries and risk professionals 1 INTRODUCTIE In 2012 worden op Europese schaal nieuwe solvabiliteitseisen

Nadere informatie

Aon Actualiteitenseminar

Aon Actualiteitenseminar Aon Actualiteitenseminar Risico's voor herverzekerde pensioenfondsen Erik Jan Jansen Van de website Brief Donner 17 sept 2010 Daarna gaat Erik Jan Jansen in op risico s bij herverzekerde pensioenfondsen.

Nadere informatie

Solvency II. Vanaf 1 januari 2016 is Solvency II van kracht. Waarom wordt Solvency I vervangen? Voor welke verzekeraars geldt het nieuwe kader?

Solvency II. Vanaf 1 januari 2016 is Solvency II van kracht. Waarom wordt Solvency I vervangen? Voor welke verzekeraars geldt het nieuwe kader? Solvency II Een nieuw raamwerk voor prudentieel toezicht op verzekeraars 1 Vanaf 1 januari 2016 is Solvency II van kracht. Solvency II is een nieuw raamwerk voor prudentieel toezicht op verzekeraars. Dit

Nadere informatie

Basel III. nota. info

Basel III. nota. info info nota Basel III Basel Committee on Banking Supervision Wat? Het Baselcomité werd in 1974 opgericht door de gouverneurs van 10 centrale banken, waaronder de Belgische. Aanleiding was het faillissement

Nadere informatie

Verzekeringsmiddag 16 december 2014. Breakout sessie: Eigen Risico Beoordeling. Annemieke Hartendorp, Leo Pijnenburg

Verzekeringsmiddag 16 december 2014. Breakout sessie: Eigen Risico Beoordeling. Annemieke Hartendorp, Leo Pijnenburg Verzekeringsmiddag 16 december 2014 Breakout sessie: Eigen Risico Beoordeling Annemieke Hartendorp, Leo Pijnenburg Agenda De Eigen Risico Beoordeling in het kort Hoe komt u tot een goede ERB/ORSA? Ingestuurde

Nadere informatie

ALM en het nieuwe pensioencontract. Theo Nijman 17 December 2010

ALM en het nieuwe pensioencontract. Theo Nijman 17 December 2010 ALM en het nieuwe pensioencontract Theo Nijman 17 December 2010 Agenda Schets structuur nieuwe pensioencontracten Mogelijke ontwikkeling toezichtsmodel ALM toepassingen voor nieuwe contract en uitdagingen

Nadere informatie

De consequenties van de Omnibus II Richtlijn en het Wijzigingsbesluit financiële markten 2011

De consequenties van de Omnibus II Richtlijn en het Wijzigingsbesluit financiële markten 2011 De consequenties van de Omnibus II Richtlijn en het Wijzigingsbesluit financiële markten 2011 Door: Peter Franken en Dennis de Vries De Omnibus II Richtlijn geeft ruimte voor overgangsbepalingen met uitstel

Nadere informatie

Bestuur en management in control

Bestuur en management in control 29 mei + 4 juni 2019 Bestuur en management in control E D U C AT I E S E S S I E Agenda Korte inleiding in risicomanagement Gastspreker: Alvin Zievinger (SETAR) Pauze: 15.15 15.35 Paneldiscussie Emily

Nadere informatie

Statistische Valkuilen in Solvency II. Miriam Loois

Statistische Valkuilen in Solvency II. Miriam Loois Statistische Valkuilen in Solvency II Miriam Loois Statistiek Vinden mensen moeilijk en saai Tegen intuïtief Een moeder heeft twee kinderen, een ervan is een jongen. Wat is de kans dat de ander ook een

Nadere informatie

IPFOS. Bestuurders Conferentie. Scenario planning voor verzekeraars onder solvency II Onno de Vrij, Head of Risk andfraud-sas

IPFOS. Bestuurders Conferentie. Scenario planning voor verzekeraars onder solvency II Onno de Vrij, Head of Risk andfraud-sas IPFOS Bestuurders Conferentie Scenario planning voor verzekeraars onder solvency II Onno de Vrij, Head of Risk andfraud-sas SCENARIO PLANNING DE TOEKOMST VOOR PENSIOENFONDSEN? Onno de Vrij, SAS HET

Nadere informatie

Datum 8 april 2010. Betreft: Liquiditeitstoezicht. Geachte heer/mevrouw,

Datum 8 april 2010. Betreft: Liquiditeitstoezicht. Geachte heer/mevrouw, Amsterdam Postbus 98 1000 AB Amsterdam Drs. H.J. Brouwer Directie Aan de instellingen zoals bedoeld in de artikelen 2:11, 2:12 en 2:13, eerste lid, artikel 2:19, artikel 3:111, eerste lid, en artikel 2:96

Nadere informatie

Algemene informatie over het governancesysteem (richtsnoer 21 en 27)

Algemene informatie over het governancesysteem (richtsnoer 21 en 27) Disclaimer Dit document bevat Guidance van DNB met betrekking tot de kwalitatieve rapportage die verzekeraars als onderdeel van de Preparatory Guidelines rapportages indienen in 2015. Deze Guidance beschrijft

Nadere informatie

EIOPA ontwierp een vliegtuig

EIOPA ontwierp een vliegtuig FOTO EIOPA ontwierp een vliegtuig Van Solvency II naar IORP II Van ORSA naar ERB Utrecht, 14 november 2018 CPI Governance Jeroen Breen Partner CPI Risk, Finance & Governance 1 Onderwerpen EIOPA ontwierp..

Nadere informatie

Solvency II vereist industrialisatie en flexibilisering van de rapportagefunctie

Solvency II vereist industrialisatie en flexibilisering van de rapportagefunctie Solvency II vereist industrialisatie en flexibilisering van de rapportagefunctie Tarik Günay PwC Advisory Technology De nieuwe deadline voor verzekeringsmaatschappijen om te voldoen aan de eisen van Solvency

Nadere informatie

Effectief gebruik van kapitaal in een Solvency II context

Effectief gebruik van kapitaal in een Solvency II context Effectief gebruik van kapitaal in een Solvency II context door: Drs. Wouter Elshof AAG Solvency II lijkt in eerste instantie voornamelijk de focus te leggen op het beheersen en managen van risico s zonder

Nadere informatie

Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II

Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II Hoofdindeling: Leidraden Opgesteld door: Commissie Enterprise Risk Management (ERM) Vastgesteld door: Commissie Enterprise Risk Management (ERM)

Nadere informatie

Recente ontwikkelingen in Solvency II. Drs. Ir. Erwin Bramer De Nederlandsche Bank 20 september 2011

Recente ontwikkelingen in Solvency II. Drs. Ir. Erwin Bramer De Nederlandsche Bank 20 september 2011 Recente ontwikkelingen in Solvency II Drs. Ir. Erwin Bramer De Nederlandsche Bank 20 september 2011 Inhoud 1. Achtergrond: van SI naar Solvency II 2. Solvency II - Pilaar 1 beginselen 3. QIS5 (vijfde impactstudie)

Nadere informatie

Solvency II voor Verzekeraars. De oplossing van KAS BANK voor een sterk besluitvormingsproces op basis van risico-overwegingen

Solvency II voor Verzekeraars. De oplossing van KAS BANK voor een sterk besluitvormingsproces op basis van risico-overwegingen Solvency II voor Verzekeraars De oplossing van KAS BANK voor een sterk besluitvormingsproces op basis van risico-overwegingen Inleiding De Europese Solvency II richtlijn voor in de Europese Unie gevestigde

Nadere informatie

Wie zorgverzekering zegt, zegt solidariteit

Wie zorgverzekering zegt, zegt solidariteit Wie zorgverzekering zegt, zegt solidariteit Actuariaatcongres VSAE, 27 februari 2013 Dagmar van Ravenswaay Claasen Afdelingshoofd toezicht zorgverzekeraars Programma 0. Vooraf / introductie 1. Blik op

Nadere informatie

(10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst TOEZICHT ONDER SOLVENCY II

(10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst TOEZICHT ONDER SOLVENCY II Klantn 13 juni 1 aam 2013 (10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst TOEZICHT ONDER SOLVENCY II INTERN TOEZICHT ONDER SOLVENCY II 01 02 03 04 05 06 07 08 Introductie Cor Ensing

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 18 november 2014 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda Opening 2013 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk Beleggingsbeleid

Nadere informatie

Future of the Financial Industry

Future of the Financial Industry Future of the Financial Industry Herman Dijkhuizen 22 June 2012 0 FS environment Regulatory & political pressure and economic and euro crisis 1 Developments in the sector Deleveraging, regulation and too

Nadere informatie

DE RENTABILITEIT VAN DE BANKEN ONDER DE LOEP

DE RENTABILITEIT VAN DE BANKEN ONDER DE LOEP DE RENTABILITEIT VAN DE BANKEN ONDER DE LOEP Freddy Van Den Spiegel Professor - VUB - Vlerick - Febelfin Academy RENTABILITEIT VAN BANKEN ONDER DE LOEP Specificiteit van bankbalans en V&W EEN VEREENVOUDIGDE

Nadere informatie

Specialist in de financiële sector. Happy people, higher output

Specialist in de financiële sector. Happy people, higher output Specialist in de financiële sector Happy people, higher output Recruitment Recruitment specialist in de financiële sector Zowel starters als ervaren professionals BankBook: online platform voor financials

Nadere informatie

IORP II IMPLEMENTATIE RISK GOVERNANCE RONALD HAMAKER 27 SEPTEMBER 2018

IORP II IMPLEMENTATIE RISK GOVERNANCE RONALD HAMAKER 27 SEPTEMBER 2018 IORP II IMPLEMENTATIE RISK GOVERNANCE RONALD HAMAKER 27 SEPTEMBER 2018 Ontwikkeling in wetgeving Wft Solvency 2 Basel 3 (3.5) Wtk/ Wtv Basel 2 IORP I (2005) PW/FTK (2007) nftk (2015) IORP II (2017) PSW

Nadere informatie

Prudentieel toezichtsproces

Prudentieel toezichtsproces Prudentieel toezichtsproces Het door de Controledienst opgezette prudentieel toezichtsproces volgt een risicogebaseerde ( risk-based ) toezichtsaanpak, die prospectief is en in verhouding staat tot de

Nadere informatie

Curriculum Vitae. Wie is Bas?

Curriculum Vitae. Wie is Bas? Curriculum Vitae Naam: B.J.A. de Jong Roepnaam: Bas Geboortedatum: 12 februari 1976 Adres: Bastertlaan 17 3632 JH Loenen a/d Vecht Telefoon: +31 (0)6-29 01 47 38 E-mail: basdejong@handsonrisk.nl Nationaliteit:

Nadere informatie

IORP II: De gevolgen

IORP II: De gevolgen Karel Bunte Februari 2018 Aanleiding De Europese Unie zet zich in voor de duurzame ontwikkeling van een economische en monetaire unie met een vrije interne markt. Binnen de wereld van pensioenen ontwierp

Nadere informatie

Vrije keuze van wonen

Vrije keuze van wonen Vrije keuze van wonen AM Hypotheken Wie zijn de nieuwe hypotheekaanbieders Paul de Vries woningmarkteconoom 2 september 216 1 Agenda Wie verstrekken hypotheken Wat is er aan het veranderen Waarom wijzigen

Nadere informatie

Vereniging van Vermogensbeheerders & - Adviseurs. 23 september 2014. Alex Poel. Beleggingsbeleid

Vereniging van Vermogensbeheerders & - Adviseurs. 23 september 2014. Alex Poel. Beleggingsbeleid Vereniging van Vermogensbeheerders & - Adviseurs 23 september 2014 Alex Poel Beleggingsbeleid 1 Achtergrond 2 Dienstverleningsproces 3 Beleggingsbeleid 4 VBA Discussion Paper 5 Kanttekeningen discussion

Nadere informatie

Solvency II: Impact op Financiële instellingen

Solvency II: Impact op Financiële instellingen Solvency II: Impact op Financiële instellingen Op weg naar een risico georiënteerde financiële branche Eye on Insurance 9 December 2009 Niek Hoek Agenda Belang risico management voor financiële instellingen

Nadere informatie

Veranderingen in toezicht en risicomanagement. Emiel Roozen CFO Delta Lloyd Groep

Veranderingen in toezicht en risicomanagement. Emiel Roozen CFO Delta Lloyd Groep Veranderingen in toezicht en risicomanagement Emiel Roozen CFO Delta Lloyd Groep ACIS- UvA symposium, 6 september 2012 Agenda I. Turbulente marktomstandigheden II. Toegenomen levensverwach8ng III. Rentecurves

Nadere informatie

decem Solven cy II Kapita alsber ekenin g (10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst

decem Solven cy II Kapita alsber ekenin g (10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst 141 decem Traini ber ng 2012 Solven cy II Kapita alsber ekenin g Klantn 13 juni 1 aam 2013 (10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst SOLVENCY II TOEPASSEN IN DE PRAKTIJK

Nadere informatie

Speech Op weg naar Solvency II Joanne Kellermann, Directeur De Nederlandsche Bank uitgesproken op 10 december 2009 te Ermelo

Speech Op weg naar Solvency II Joanne Kellermann, Directeur De Nederlandsche Bank uitgesproken op 10 december 2009 te Ermelo Speech Op weg naar Solvency II Joanne Kellermann, Directeur De Nederlandsche Bank uitgesproken op 10 december 2009 te Ermelo In 2012 is het zover: Solvency II wordt van kracht. Volgens de makers van de

Nadere informatie

EIGEN RISICO BEOORDELING. Kompas voor risicosturing

EIGEN RISICO BEOORDELING. Kompas voor risicosturing EIGEN RISICO BEOORDELING Kompas voor risicosturing BELANG VAN RISICOSTURING Focus congres 2019 - Grip op risico 2 INTRODUCTIE Eigen Risico Beoordeling (ERB) Gebaseerd op artikel 28 van IORP II Richtlijn

Nadere informatie

Actualiteiten pensioen

Actualiteiten pensioen Actualiteiten pensioen Stichting Pensioenfonds Thales Nederland 20 juni 2013 2013 Towers Watson. All rights reserved. Wat speelt er allemaal? Sociaal akkoord AOW-leeftijd gaat omhoog AOW-gat Nominaal versus

Nadere informatie

Consultatiedocument SOLVENCY II BASIC. Nieuw toezichtkader voor natura-uitvaart verzekeraars en kleine schade- en levensverzekeraars. Reacties t.a.v.

Consultatiedocument SOLVENCY II BASIC. Nieuw toezichtkader voor natura-uitvaart verzekeraars en kleine schade- en levensverzekeraars. Reacties t.a.v. Consultatiedocument SOLVENCY II BASIC Nieuw toezichtkader voor natura-uitvaart verzekeraars en kleine schade- en levensverzekeraars Reacties t.a.v.: Mw. H.M. Stijnen en Dhr. P.J. Hoekstra Mailadres: Solvency2@dnb.nl

Nadere informatie

AG Summerschool 2009 9, 10 en 11 september 2009 Conferentiecentrum Woudschoten, Zeist De Summerschool is met 24 PE-punten geaccrediteerd

AG Summerschool 2009 9, 10 en 11 september 2009 Conferentiecentrum Woudschoten, Zeist De Summerschool is met 24 PE-punten geaccrediteerd AG Summerschool 2009 9, 10 en 11 september 2009 Conferentiecentrum Woudschoten, Zeist De Summerschool is met 24 PE-punten geaccrediteerd Ook dit jaar weer een aanbod uit verschillende presentaties en workshops.

Nadere informatie

Bankieren met de menselijke maat

Bankieren met de menselijke maat Jaarverslag 2018 Bankieren met de menselijke maat EDTF REFERENTIES 254 de Volksbank N.V. Jaarverslag 2018 1 2 3 4 5 6 7 Algemeen Verantwoord alle risicogerelateerde informatie in één rapport Definieer

Nadere informatie

PENSIOENBULLETIN. Leidt Goudswaard ons naar CDC-regelingen? INHOUD:

PENSIOENBULLETIN. Leidt Goudswaard ons naar CDC-regelingen? INHOUD: JAARGANG MEI 2010 NUMMER 3 PENSIOENBULLETIN Pensioeninformatie voor werkgevers en pensioenfondsen Leidt Goudswaard ons naar CDC-regelingen? Afgelopen januari presenteerde de Commissie Toekomstbestendigheid

Nadere informatie

Het ALM beleid van Klaverblad

Het ALM beleid van Klaverblad Het ALM beleid van Klaverblad Het Renterisicomodel Master Project BMI Jarno Suijkerbuijk Het ALM beleid van Klaverblad Het Renterisicomodel Master Project BMI Auteur: Begeleider Klaverblad: Begeleider

Nadere informatie

Uitvoering van rechtstreeks verzekerde regelingen

Uitvoering van rechtstreeks verzekerde regelingen RAPPORT DIVISIE PENSIOEN & LEVEN Laan van Malkenschoten 20 Postbus 9150 7300 HZ Apeldoorn www.achmea.nl Uitvoering van rechtstreeks verzekerde regelingen Rapportage Intern toezicht in het kader van 2013

Nadere informatie

masterclasses november 2012

masterclasses november 2012 masterclasses november 2012 Finance Netwerk; grondlegger van de Masterclasses In 2005 introduceerde Finance Netwerk het concept Masterclasses. Kleine groepen van maximaal 10 professionals die, op de mooiste

Nadere informatie

Curriculum Vitae. Wie is Bas?

Curriculum Vitae. Wie is Bas? Curriculum Vitae Naam: B.J.A. de Jong Roepnaam: Bas Geboortedatum: 12 februari 1976 Adres: Bastertlaan 17 3632 JH Loenen a/d Vecht Telefoon: +31 (0)6-29 01 47 38 E-mail: basdejong@handsonrisk.nl Nationaliteit:

Nadere informatie

Same risks, same rules, same capital

Same risks, same rules, same capital Same risks, same rules, same capital Toespraak door Leo De Boer, directeur Verbond van Verzekeraars, tijdens het ACISsymposium Verzekeraars versus Banken versus Pensioenfondsen op 5 september 2014 in Amsterdam.

Nadere informatie

Marktrisico Non-life risico Tegenpartij kredietrisico Operationeel risico Correlatie effecten totaalniveau 500,0% 400,0% 300,0% 200,0% 100,0% 0,0%

Marktrisico Non-life risico Tegenpartij kredietrisico Operationeel risico Correlatie effecten totaalniveau 500,0% 400,0% 300,0% 200,0% 100,0% 0,0% Aan: Van: Directie, XYZ verzekeraar Arcturus Datum: 25 oktober 2010 Betreft: Rapportage QIS 5 op basis boekjaar 2009 (FICTIEF) Management Samenvatting DNB heeft in augustus 2010 verzekeraars gevraagd om

Nadere informatie

Simulum. Kapitaalmodellen. de complexiteit ontcijferd

Simulum. Kapitaalmodellen. de complexiteit ontcijferd Simulum Kapitaalmodellen de complexiteit ontcijferd Wat ooit complex was, wordt nu eenvoudig Simulum Kapitaalmodellen: de complexiteit ontcijferd Verzekeraars staan onder toenemende druk om aan te tonen

Nadere informatie

EIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018

EIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018 EIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018 Impact op uw fonds? 2 Inspanningen van toezichthouders nemen toe 3 Agenda Wat is de ERB en waarom eigenlijk? Vereisten in

Nadere informatie

Actuarieel Genootschap & Actuarieel Instituut. Positiedocument. De rol van de actuaris in Solvency II: managing financial risks

Actuarieel Genootschap & Actuarieel Instituut. Positiedocument. De rol van de actuaris in Solvency II: managing financial risks Actuarieel Genootschap & Actuarieel Instituut Positiedocument Actuarieel Genootschap Positiedocument Utrecht, 8 juni 2011 Dit document is opgesteld door de werkgroep Marsroute Solvency II in opdracht van

Nadere informatie

InAudit Opleidingskalender 2019

InAudit Opleidingskalender 2019 InAudit Opleidingskalender 2019 Beste relatie, Organisaties zijn net sportteams. Alle medewerkers dragen bij aan het succes van uw organisatie. Zonder goed getrainde, gemotiveerde en vakbekwame medewerkers

Nadere informatie

NEA Paper De techniek van ALM modellen. 17 December 2010 Theo Nijman, Bart Oldenkamp en Hens Steehouwer

NEA Paper De techniek van ALM modellen. 17 December 2010 Theo Nijman, Bart Oldenkamp en Hens Steehouwer NEA Paper De techniek van ALM modellen 17 December 2010 Theo Nijman, Bart Oldenkamp en Hens Steehouwer Inhoud Doel paper en presentatie Outline paper Strategisch risico management Liquiditeitsrisico en

Nadere informatie

Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II

Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II AG Commissie ERM Leidraad: overzicht wetgeving en vereisten Introductie In dit document is een overzicht opgenomen van de vereisten aan de risicomanagement

Nadere informatie

Focus op Solvency II en ORSA

Focus op Solvency II en ORSA Focus op Solvency II en ORSA Prudentiële maatregelen die onze toekomst bepalen Ter herinnering, Solvency II is het nieuwe Europees prudentieel kader voor de bevordering van goed bestuur en een gezond risicobeheer

Nadere informatie

Nieuwe regelgeving: beter risicomanagement?

Nieuwe regelgeving: beter risicomanagement? Nieuwe regelgeving: beter risicomanagement? Inleiding Dames en heren, Herstel en behoud van de financiële stabiliteit, daar ligt ons belang. Niet alleen van De Nederlandsche Bank, maar van de gehele samenleving

Nadere informatie

Beschrijving van het Belgische Bankenlandschap 5 jaar na Lehman

Beschrijving van het Belgische Bankenlandschap 5 jaar na Lehman Beschrijving van het Belgische Bankenlandschap 5 jaar na Lehman Belgian Finance Club, 18 november 2013 Luc Coene Gouverneur Overzicht van de presentatie Marktindicatoren Ingrijpende herstructurering van

Nadere informatie

Solvency IIprogramma s

Solvency IIprogramma s Solvency IIprogramma s 1 Inleiding Het Verbond van Verzekeraars en NIBE-SVV gaan de opleiding Solvency II voor non-financials aanbieden. Doelgroep Het Verbond van Verzekeraars en NIBE-SVV hebben de handen

Nadere informatie

VBA ALM Congres. ALM + Risk Budgeting binnen een verzekeraar. Otto Veldt. Directeur Balansmanagement Eureko

VBA ALM Congres. ALM + Risk Budgeting binnen een verzekeraar. Otto Veldt. Directeur Balansmanagement Eureko VBA ALM Congres ALM + Risk Budgeting binnen een verzekeraar Otto Veldt Directeur Balansmanagement Eureko 1 Agenda Aansturing Verzekeraar Ontwikkeling ALM Risk Budgeting Conclusies 2 Verzekeraar vs pensioenfonds

Nadere informatie

1. CURRICULUM VITAE. Personalia Naam: Steenbergen, M. Geboortedatum: 28 juni 1970 Burgerlijke stand: Getrouwd

1. CURRICULUM VITAE. Personalia Naam: Steenbergen, M. Geboortedatum: 28 juni 1970 Burgerlijke stand: Getrouwd 1. CURRICULUM VITAE Personalia Naam: Steenbergen, M. Voornaam: Michael Titels: Drs., RA Geboortedatum: 28 juni 1970 Burgerlijke stand: Getrouwd Nationaliteit: Nederlandse E-mail-adres: Info@SteenbergenInterimFinance.nl

Nadere informatie

(10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst

(10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst Klantn 13 juni 1 aam 2013 (10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst SEMINAR SOLVENCY II 01 02 03 04 05 06 07 08 09 13:00 13:45 Ontvangst 13:45 14:00 Opening 14:00 14:30 Solvency

Nadere informatie

Stip aan de horizon. Prioriteiten voor het pensioentoezicht in 2014

Stip aan de horizon. Prioriteiten voor het pensioentoezicht in 2014 Stip aan de horizon Prioriteiten voor het pensioentoezicht in 2014 Prof. Dr. Olaf Sleijpen Instituut voor Pensioeneducatie Divisiedirecteur Den Haag, 11 december 2013 Agenda Prioriteiten voor 2014 in een

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2014 2015 34 000 Nota over de toestand van s Rijks financiën L BRIEF VAN DE MINISTERS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT EN VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter

Nadere informatie

VERSLAG OVER DE SOLVABILITEIT EN DE FINANCIËLE TOESTAND (GECONSOLIDEERD) 31 DECEMBER 2018

VERSLAG OVER DE SOLVABILITEIT EN DE FINANCIËLE TOESTAND (GECONSOLIDEERD) 31 DECEMBER 2018 VERSLAG OVER DE SOLVABILITEIT EN DE FINANCIËLE TOESTAND (GECONSOLIDEERD) 31 DECEMBER 2018 INHOUD SCOPE 6 SAMENVATTING 7 Activiteiten en prestaties 7 Governance 8 Risicoprofiel 9 Waardering voor solvabiliteitsdoeleinden

Nadere informatie

dr. Ruud Kleynen AAG Turning Ideas into Action

dr. Ruud Kleynen AAG Turning Ideas into Action dr. Ruud Kleynen AAG Turning Ideas into Action Agenda Feedback en verbetering Governance ALM Replicating Portfolio s Risk Management Kies beleid Ex ante denken Maak risicoprofiel beter inzichtelijk Actieve

Nadere informatie

Academy. pen inschrijving NAJAAR. Programma. Ons Open Inschrijving cursusaanbod voor najaar 2018 bestaat uit: Beheersing van uitbesteding.

Academy. pen inschrijving NAJAAR. Programma. Ons Open Inschrijving cursusaanbod voor najaar 2018 bestaat uit: Beheersing van uitbesteding. Programma NAJAAR 2018 Solutional Academy heeft als doelstelling onze kennis en expertise zoveel mogelijk te delen met mensen die werkzaam zijn in de asset management- en pensioensector. Hierbij treft u

Nadere informatie

Rik Jan van Hulst Wittenburgergracht 269 1018 ZL Amsterdam rikjan@ppqa.nl 0653814034

Rik Jan van Hulst Wittenburgergracht 269 1018 ZL Amsterdam rikjan@ppqa.nl 0653814034 Personalia Naam van Hulst Voornaam Rik Jan Geb.datum 20-06-1964 Geslacht Man Burg. staat Gehuwd Nationaliteit Nederlandse Talen Nederlands, Engels, Frans, Italiaans Website www.ilexit.nl www.ppqa.nl www.risicoproces.nl

Nadere informatie

Jaarresultaten Informatie gebaseerd op niet-geauditeerde cijfers

Jaarresultaten Informatie gebaseerd op niet-geauditeerde cijfers Jaarresultaten 2013 Informatie gebaseerd op niet-geauditeerde cijfers Brussel, 13 maart 2014 Fier op onze resultaten Vertrouwen in de toekomst Brussel, 13 maart 2014 Kernboodschappen van Belfius 1 2 3

Nadere informatie

Solvency II voor verzekeraars De plannen zijn gemaakt, nu de implementatie

Solvency II voor verzekeraars De plannen zijn gemaakt, nu de implementatie Datum 6 april 2011 Pagina 1/5 www.juriskmg.nl Solvency II voor verzekeraars De plannen zijn gemaakt, nu de implementatie Door Hans Rademakers en Tim Klein Robbenhaar Brussel Vrijwel elke Europese verzekeraar

Nadere informatie

Voorziening en dekkingsgraad

Voorziening en dekkingsgraad Voorziening en dekkingsgraad De invloed van rente en ontwikkeling overlevingskansen Een presentatie tbv de jaarvergadering van Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam door Peter Janssen 30 september 2010

Nadere informatie

SIS FINANCE. voor professionals door professionals. consulting. interim management. finance professionals. SIS finance

SIS FINANCE. voor professionals door professionals. consulting. interim management. finance professionals. SIS finance FINANCE consulting interim management professionals duurzame relaties met onze opdrachtgevers, gebaseerd op kennis van zaken, commitment en oplossingsgerichtheid. OVER FINANCE Finance is een middelgroot

Nadere informatie

O R M Wat is een risico? Retail 2

O R M Wat is een risico? Retail 2 Wat is een risico? 2 ORM Retail Wat is een risico? 3 ORM Retail Wat is een risico? 4 ORM Retail Wat is een risico? 5 ORM Retail Waarom risicomanagement? Dreigingen Virussen Eisen Sarbanes Oxley Act (SOX)

Nadere informatie

Themadag Europa. Europa hoe werkt het? 30/11/2011. Sibylle Reichert Pensioenfederatie Tomas Wijffels Pensioenfederatie

Themadag Europa. Europa hoe werkt het? 30/11/2011. Sibylle Reichert Pensioenfederatie Tomas Wijffels Pensioenfederatie Themadag Europa Europa hoe werkt het? 30/11/2011 Sibylle Reichert Pensioenfederatie Tomas Wijffels Pensioenfederatie 2 Inhoud Europese Instellingen Europees Parlement Europese Raad Raad van de Europese

Nadere informatie

Bankentoezicht van de ECB: toezichtsprioriteiten van het SSM voor 2018

Bankentoezicht van de ECB: toezichtsprioriteiten van het SSM voor 2018 Bankentoezicht van de ECB: toezichtsprioriteiten van het SSM voor 2018 De toezichtsprioriteiten betreffen onderwerpen waaraan het toezicht in 2018 bijzondere aandacht zal geven. Bij de totstandkoming van

Nadere informatie

Transparantie van de solvabiliteit Presentatie Actuariaatcongres 2014 Bevordert de regelgeving de transparantie van de solvabiliteit?

Transparantie van de solvabiliteit Presentatie Actuariaatcongres 2014 Bevordert de regelgeving de transparantie van de solvabiliteit? Transparantie van de solvabiliteit Presentatie Actuariaatcongres 2014 Bevordert de regelgeving de transparantie van de solvabiliteit? Wouter Elshof Wouter Klaassen 5 maart 2014 Inleiding Thema Actuariaatcongres:

Nadere informatie

Na de crisis: de wraak van de toezichthouders of verstandig prudentieel beleid? Sweder van Wijnbergen

Na de crisis: de wraak van de toezichthouders of verstandig prudentieel beleid? Sweder van Wijnbergen Na de crisis: de wraak van de toezichthouders of verstandig prudentieel beleid? Sweder van Wijnbergen Na de crisis Toezichthouders hebben evident de build up of fragility in het financieel systeem voor

Nadere informatie

Ja, hier ben ik mee bekend. Voor mijn reactie op dit bericht verwijs ik naar de antwoorden op de onderstaande vragen.

Ja, hier ben ik mee bekend. Voor mijn reactie op dit bericht verwijs ik naar de antwoorden op de onderstaande vragen. 2015Z03278 Vragen van de leden Aukje de Vries en Van der Linde (beiden VVD) aan de ministers van Financiën en voor Wonen en Rijksdienst over het bericht "ABN AMRO CFO: Nieuwe kapitaalbodems kunnen buffer

Nadere informatie

qis4 legt de risico s van verzekeraars langs de meetlat

qis4 legt de risico s van verzekeraars langs de meetlat Afgelopen zomer hebben maar liefst 125 Nederlandse verzekeraars vrijwillig de impact van een conceptversie van een nieuw Europees kapitaalraamwerk (Solvency ii) op hun financiële positie berekend. Uit

Nadere informatie

Courseware. M_o_R Courseware. ter voorbereiding op het Foundation en Practitioner examen

Courseware. M_o_R Courseware. ter voorbereiding op het Foundation en Practitioner examen M_o_R Courseware ter voorbereiding op het Foundation en Practitioner examen Courseware M_o_R Courseware ter voorbereiding op het Foundation en Practitioner examen Colofon Titel: M_o_R Courseware ter voorbereiding

Nadere informatie

Investment Management. De COO-agenda

Investment Management. De COO-agenda Investment Management De COO-agenda Vijf thema s 1) Markt 2) Wet- en regelgeving 3 5) Rol van de COO 5 3) Operations 4) Technologie 2012 KPMG Accountants N.V., registered with the trade register in the

Nadere informatie

15. RAPPORTERING INZAKE GOVERNANCE

15. RAPPORTERING INZAKE GOVERNANCE 15. RAPPORTERING INZAKE GOVERNANCE Regelgevend kader: 1. Solvabiliteit II-wet: Art. 42, 1, 10 (invoering van een rapporteringssysteem), 42, 3, en 77, 6 (governancememorandum), 95 tot 101 (SFCR), 199 tot

Nadere informatie

Vervolg solvabiliteitsrichtlijnen DNB vanaf 2010

Vervolg solvabiliteitsrichtlijnen DNB vanaf 2010 Vervolg solvabiliteitsrichtlijnen DNB vanaf 2010 Ontwikkelde oplossingen voor FOV-leden Out of the box actuaries and risk professionals 1 SOLVENCY II In 2012 zal de Europese Commissie (EC) het huidige

Nadere informatie

Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen

Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen Nieuwe verhoudingen in het financieren van woningen Naar nieuwe verhoudingen in het Wonen OTB Platform 31 Wooncongres 2015 Paul de Vries Senior Woningmarkteconoom Rabobank Kennis en Economisch onderzoek

Nadere informatie

Specialist in de financiële sector happy people, higher output

Specialist in de financiële sector happy people, higher output Specialist in de financiële sector happy people, higher output MATCHING Recruitment specialist voor financiële markten Interim management en consultancy BankBook; online platform voor financials MAINTENANCE

Nadere informatie

Op weg naar Solvency II. Thijs van Woerden 6 september 2013

Op weg naar Solvency II. Thijs van Woerden 6 september 2013 Op weg naar Solvency II Thijs van Woerden 6 september 2013 Solvency II 2 Solvency II trilemma Maximale harmonisatie academisch verantwoord snelle invoering 3 EIOPA Long Term Guarantee voorstel EIOPA s

Nadere informatie

DNB-intern. 27 januari Volledig herverzekerde fondsen 2011/ Vinken, W.C.M. Geacht bestuur,

DNB-intern. 27 januari Volledig herverzekerde fondsen 2011/ Vinken, W.C.M. Geacht bestuur, Toezicht Pensioenfondsen en beleggingsondernemingen Amsterdam Postbus 98 1000 AB Amsterdam DNB-intern Volledig herverzekerde fondsen 27 januari 2011 Uw kenmerk Behandeld door Vinken, W.C.M. Doorkiesnummer

Nadere informatie