UITBESTEDING DOOR VERZEKERAARS: EFFECTEN OP HET SOLVABILITEITSBESLAG. # Het begint met een idee

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "UITBESTEDING DOOR VERZEKERAARS: EFFECTEN OP HET SOLVABILITEITSBESLAG. # Het begint met een idee"

Transcriptie

1 UVA AMSTERDAM CENTRE FOR INSURANCE STUDIES (ACIS) UITBESTEDING DOOR VERZEKERAARS EN PENSIOENFONDSEN UITBESTEDING DOOR VERZEKERAARS: EFFECTEN OP HET SOLVABILITEITSBESLAG Bart Joosen 17 mei 2019 # Het begint met een idee

2 AGENDA 1. Wettelijk kader 2. Het Drie Pillar Model 3. Kwantificering van operationeel risico 4. ORSA EN SFCR 5. Conclusies en observaties 2 ACIS 17 mei 2019 Solvabiliteit en Uitbesteding

3 1. WETTELIJK KADER Solvency II (Richtlijn 2009/138/EG) Artikel 41 Artikel 49 3 ACIS 17 mei 2019 Solvabiliteit en Uitbesteding

4 1. WETTELIJK KADER Artikel 13 Artikel ACIS 17 mei 2019 Solvabiliteit en Uitbesteding

5 1. WETTELIJK KADER 5 ACIS 17 mei 2019 Solvabiliteit en Uitbesteding

6 1. WETTELIJK KADER Artikel 294 GV Solvency II (GV (EU) 2015/35 Artikel 308 GV Solvency II (GV (EU) 2015/35 6 ACIS 17 mei 2019 Solvabiliteit en Uitbesteding

7 2. HET DRIE PILLAR MODEL SCFR = Solvency and Financial Condition Report RSR = Regular Supervisory Report QRT = Quantitative Reporting Templates Pillar 1 schrijft voor - zowel kwantitatief als kwalitatief - hoe de balans moet worden opgesteld, inclusief technische voorzieningen en aanwezig kapitaal. Verzekeraars moeten een Solvency Capital Requirement (de reguliere kapitaalseis) en een Minimum Capital Requirement (een minimale kapitaalseis die bij schrening leidt tot interventie door de toezichthouder) berekenen. Pillar 2 vereist van verzekeraars een "system of governance" inclusief interne organisatie en sleutelposities binnen het bedrijf, een riskmanagement systeem en een eigen risico identificatie en kwantificatie door middel van het Own Risk and Solvency Assessment die met de toezichthouder wordt gedeeld en besproken in het kader van het Supervisory Review and Evaluation Process. Pillar 3 Nieuw (openbaar) rapportagekader 7 ACIS 17 mei 2019 Solvabiliteit en Uitbesteding

8 3. KWANTIFICERING VAN OPERATIONEEL RISICO 8 ACIS 17 mei 2019 Solvabiliteit en Uitbesteding

9 3. KWANTIFICERING VAN OPERATIONEEL RISICO Operational risk is a complex risk type. Driven by Basel II, banks have struggled hard to measure it and it is still under debate whether the capital requirements themselves will decrease the frequency or severity of operational risk events. It is, however, visible that within banking the attention for operational risk has increased during the early 2000s and this must have had a positive effect on banks' risk awareness. Within Solvency II, the standard approach formula for operational risk is relatively simple: a factor based on premiums and technical provisions. Both variables are merely an indicator of company-size rather than operational risk profile. It is clear that other indicators such as the internal control environment, which are hard to express in quantitative capital requirements, are also major predictors of operational losses. 9 ACIS 17 mei 2019 Solvabiliteit en Uitbesteding

10 4. ORSA EN SFCR 10 ACIS 17 mei 2019 Solvabiliteit en Uitbesteding

11 4. ORSA EN SFCR 11 ACIS 17 mei 2019 Solvabiliteit en Uitbesteding

12 5. CONCLUSIES EN OBSERVATIES Uitbestedingsrisico vormt onderdeel van operationeel risicoraamwerk; Operationeel Risico als nieuwe risicofamilie toegevoegd aan het Solvency II raamwerk; De complexiteit van het meten van operationeel risico en het gebrek aan effectieve risico-mitigerende maatregelen, leidt in feite tot een ruwe inschatting van dat risico en kapitalisering tegen unexpected losses ; De desbetreffende kapitaaleisen kunnen significant zijn, in het gegeven voorbeeld nagenoeg 10% van de totale solvabiliteitskapitaaleis; Een begrijpelijke nadruk, vanwege deze onvoorspelbaarheid en de grote impact op solvailiteitskapitaal, op preventieve, ex ante toetsing van effectiviteit van de risicobeoordeling van uitbesteding. 12 ACIS 17 mei 2019 Solvabiliteit en Uitbesteding

13 VRAGEN EN DISCUSSIE CONTACT: # 13 Het begint met een idee

IPFOS. Bestuurders Conferentie. Scenario planning voor verzekeraars onder solvency II Onno de Vrij, Head of Risk andfraud-sas

IPFOS. Bestuurders Conferentie. Scenario planning voor verzekeraars onder solvency II Onno de Vrij, Head of Risk andfraud-sas IPFOS Bestuurders Conferentie Scenario planning voor verzekeraars onder solvency II Onno de Vrij, Head of Risk andfraud-sas SCENARIO PLANNING DE TOEKOMST VOOR PENSIOENFONDSEN? Onno de Vrij, SAS HET

Nadere informatie

Algemene informatie over het governancesysteem (richtsnoer 21 en 27)

Algemene informatie over het governancesysteem (richtsnoer 21 en 27) Disclaimer Dit document bevat Guidance van DNB met betrekking tot de kwalitatieve rapportage die verzekeraars als onderdeel van de Preparatory Guidelines rapportages indienen in 2015. Deze Guidance beschrijft

Nadere informatie

Evaluating Solvency II. Fred Treur Verbond van Verzekeraars 15 september 2017

Evaluating Solvency II. Fred Treur Verbond van Verzekeraars 15 september 2017 Evaluating Solvency II Fred Treur Verbond van Verzekeraars 15 september 2017 Inhoud Inleiding Wat was het doel van Solvency II? Is het doel bereikt? Conclusies 2 Inhoud Inleiding Wat was het doel van Solvency

Nadere informatie

Leergang Solvency II voor de financial

Leergang Solvency II voor de financial 22 maart - 19 april - 23, 24 mei - 21 juni 2013 Leergang Solvency II voor de financial Vergroot in 5 dagen uw effectiviteit bij de implementatie van SII Mercure Utrecht, Leergang Solvency II voor de financial

Nadere informatie

EIGEN RISICO BEOORDELING. Kompas voor risicosturing

EIGEN RISICO BEOORDELING. Kompas voor risicosturing EIGEN RISICO BEOORDELING Kompas voor risicosturing BELANG VAN RISICOSTURING Focus congres 2019 - Grip op risico 2 INTRODUCTIE Eigen Risico Beoordeling (ERB) Gebaseerd op artikel 28 van IORP II Richtlijn

Nadere informatie

Testen en BASEL II. Dennis Janssen. Agenda. Wat is BASEL II? Testen van BASEL II op hoofdlijnen

Testen en BASEL II. Dennis Janssen. Agenda. Wat is BASEL II? Testen van BASEL II op hoofdlijnen Testen en BASEL II Dennis Janssen Test Research Centre LogicaCMG 1 Agenda Wat is BASEL II? Testen van BASEL II op hoofdlijnen BASEL II als hulpmiddel om positie testen te versterken Samenvatting 2 1 Basel

Nadere informatie

(10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst

(10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst Klantn 13 juni 1 aam 2013 (10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst SEMINAR SOLVENCY II 01 02 03 04 05 06 07 08 09 13:00 13:45 Ontvangst 13:45 14:00 Opening 14:00 14:30 Solvency

Nadere informatie

EIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018

EIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018 EIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018 Impact op uw fonds? 2 Inspanningen van toezichthouders nemen toe 3 Agenda Wat is de ERB en waarom eigenlijk? Vereisten in

Nadere informatie

Future of the Financial Industry

Future of the Financial Industry Future of the Financial Industry Herman Dijkhuizen 22 June 2012 0 FS environment Regulatory & political pressure and economic and euro crisis 1 Developments in the sector Deleveraging, regulation and too

Nadere informatie

Modernisering van het prudentiële toezicht

Modernisering van het prudentiële toezicht Modernisering van het prudentiële toezicht Jan Sijbrand Directeur DNB Solvency II Symposium Amsterdam RAI 10 december 2012 Veranderingen in het toezicht De bankenunie Toezicht op verzekeraars Conclusie

Nadere informatie

Inleiding over het Thema:

Inleiding over het Thema: Inleiding over het Thema: Solvency II VSAE Actuariaat congres Ester Lamerikx 20 september 2011 2011 Towers Watson. All rights reserved. Agenda Solvency I Financieel Toetsingskader voor pensioenfondsen

Nadere informatie

Solvency II voor Verzekeraars. De oplossing van KAS BANK voor een sterk besluitvormingsproces op basis van risico-overwegingen

Solvency II voor Verzekeraars. De oplossing van KAS BANK voor een sterk besluitvormingsproces op basis van risico-overwegingen Solvency II voor Verzekeraars De oplossing van KAS BANK voor een sterk besluitvormingsproces op basis van risico-overwegingen Inleiding De Europese Solvency II richtlijn voor in de Europese Unie gevestigde

Nadere informatie

Solvency II. Vanaf 1 januari 2016 is Solvency II van kracht. Waarom wordt Solvency I vervangen? Voor welke verzekeraars geldt het nieuwe kader?

Solvency II. Vanaf 1 januari 2016 is Solvency II van kracht. Waarom wordt Solvency I vervangen? Voor welke verzekeraars geldt het nieuwe kader? Solvency II Een nieuw raamwerk voor prudentieel toezicht op verzekeraars 1 Vanaf 1 januari 2016 is Solvency II van kracht. Solvency II is een nieuw raamwerk voor prudentieel toezicht op verzekeraars. Dit

Nadere informatie

EIOPA ontwierp een vliegtuig

EIOPA ontwierp een vliegtuig FOTO EIOPA ontwierp een vliegtuig Van Solvency II naar IORP II Van ORSA naar ERB Utrecht, 14 november 2018 CPI Governance Jeroen Breen Partner CPI Risk, Finance & Governance 1 Onderwerpen EIOPA ontwierp..

Nadere informatie

it would be too restrictive to limit the notion to an "inner circle" in which the individual may live his own personal life as he chooses and to exclude therefrom entirely the outside world not encompassed

Nadere informatie

Sessie: Preparatory Guidelines Rapportages. Henk Korthorst Verzekeringsmiddag 16 december 2014

Sessie: Preparatory Guidelines Rapportages. Henk Korthorst Verzekeringsmiddag 16 december 2014 Sessie: Preparatory Guidelines Rapportages Henk Korthorst Verzekeringsmiddag 16 december 2014 Programma Tijdslijnen en inhoud rapportages Aandachtspunten beleggingen Rapporteren U kunt vragen stellen tijdens

Nadere informatie

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers

Nadere informatie

30/11/2011. AG Insurance Jean-Michel Kupper 30/11/2011 page 1

30/11/2011. AG Insurance Jean-Michel Kupper 30/11/2011 page 1 AG Insurance Jean-Michel Kupper 30/11/2011 page 1 1 Sécurité des pensions Solvabilité Solvency II Chaire UCL Sécurité des pensions Crise financière 2008 Evolution Solvency II Crise financière 2011 Obligations

Nadere informatie

Actuarieel Genootschap & Actuarieel Instituut. Positiedocument. De rol van de actuaris in Solvency II: managing financial risks

Actuarieel Genootschap & Actuarieel Instituut. Positiedocument. De rol van de actuaris in Solvency II: managing financial risks Actuarieel Genootschap & Actuarieel Instituut Positiedocument Actuarieel Genootschap Positiedocument Utrecht, 8 juni 2011 Dit document is opgesteld door de werkgroep Marsroute Solvency II in opdracht van

Nadere informatie

masterclasses november 2012

masterclasses november 2012 masterclasses november 2012 Finance Netwerk; grondlegger van de Masterclasses In 2005 introduceerde Finance Netwerk het concept Masterclasses. Kleine groepen van maximaal 10 professionals die, op de mooiste

Nadere informatie

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M.

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. (Bert) Vrijhoef Take home messages: Voor toekomstbestendige chronische zorg zijn innovaties

Nadere informatie

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior Martin. W. van Duijn Student: 838797266 Eerste begeleider:

Nadere informatie

Impact PSD2 op IT audit. Marcel van Beek 5 juli 2018

Impact PSD2 op IT audit. Marcel van Beek 5 juli 2018 Impact PSD2 op IT audit Marcel van Beek Wie is Marcel van Beek? Bsc in Hydrographic Surveying (Amsterdam London) en IT audit TIAS Sinds 1 januari 1987 werkzaam in de financiële sector 1987 2005: 19 jaar

Nadere informatie

CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden

CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden Laatst bijgewerkt op 25 november 2008 Nederlandse samenvatting door TIER op 5 juli 2011 Onderwijsondersteunende

Nadere informatie

Beoordelingskader Informatiebeveiliging DNB

Beoordelingskader Informatiebeveiliging DNB Beoordelingskader Informatiebeveiliging DNB NBA LIO en NOREA symposium 'Volwassen Informatiebeveiliging' 4 februari 2019 Derek Dijst, Expertisecentrum Operationele en IT Risico s Agenda Toezicht door DNB

Nadere informatie

2010 Integrated reporting

2010 Integrated reporting 2010 Integrated reporting Source: Discussion Paper, IIRC, September 2011 1 20/80 2 Source: The International framework, IIRC, December 2013 3 Integrated reporting in eight questions Organizational

Nadere informatie

Bijlage 1 - Lijst van verslagen die via ecorporate moeten worden ingediend door de onder toezicht staande ondernemingen

Bijlage 1 - Lijst van verslagen die via ecorporate moeten worden ingediend door de onder toezicht staande ondernemingen Bijlage 1 - Lijst van verslagen die via ecorporate moeten worden ingediend door de onder toezicht staande ondernemingen Jaar 2019 I. Verslagen die ingediend moeten worden door verzekerings- en herverzekeringsondernemingen

Nadere informatie

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. The Effect of Difference in Peer and Parent Social Influences on Adolescent Alcohol Use. Nadine

Nadere informatie

Bent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A.

Bent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A. Bent u gemotiveerd? Een Experimenteel Onderzoek naar de Invloed van een op het Transtheoretisch Model Gebaseerde Interventie op de Compliance bij de Fysiotherapeutische Behandeling van Psychiatrische Patiënten

Nadere informatie

De consequenties van de Omnibus II Richtlijn en het Wijzigingsbesluit financiële markten 2011

De consequenties van de Omnibus II Richtlijn en het Wijzigingsbesluit financiële markten 2011 De consequenties van de Omnibus II Richtlijn en het Wijzigingsbesluit financiële markten 2011 Door: Peter Franken en Dennis de Vries De Omnibus II Richtlijn geeft ruimte voor overgangsbepalingen met uitstel

Nadere informatie

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager.

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager. Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager www.bpmo-academy.nl Wat is kwaliteitsmanagement? Kwaliteitsmanagement beoogt aan te sturen op het verbeteren van kwaliteit. Tevens houdt het zich bezig met het verbinden

Nadere informatie

HOOFDTAKEN VAN DE ACTUARIËLE FUNCTIE

HOOFDTAKEN VAN DE ACTUARIËLE FUNCTIE HOOFDTAKEN VAN DE ACTUARIËLE FUNCTIE 1. Actuariële functie ADDACTIS Worldwide heeft ervaren en gekwalificeerde consultants die u kunnen ondersteunen bij de acuariële functie. De steun die kan worden geboden

Nadere informatie

Solvency II voor verzekeraars De plannen zijn gemaakt, nu de implementatie

Solvency II voor verzekeraars De plannen zijn gemaakt, nu de implementatie Datum 6 april 2011 Pagina 1/5 www.juriskmg.nl Solvency II voor verzekeraars De plannen zijn gemaakt, nu de implementatie Door Hans Rademakers en Tim Klein Robbenhaar Brussel Vrijwel elke Europese verzekeraar

Nadere informatie

Focus op Solvency II en ORSA

Focus op Solvency II en ORSA Focus op Solvency II en ORSA Prudentiële maatregelen die onze toekomst bepalen Ter herinnering, Solvency II is het nieuwe Europees prudentieel kader voor de bevordering van goed bestuur en een gezond risicobeheer

Nadere informatie

(10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst

(10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst Klantn 13 juni 1 aam 2013 (10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst AGENDA 01 02 03 04 05 06 07 08 E-learning Solvency II Samenwerking Waarom een E-learning Solvency II Inhoud

Nadere informatie

Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education. Published

Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education. Published Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education DUTCH 055/02 Paper 2 Reading MARK SCHEME Maximum Mark: 45 Published This mark scheme is published

Nadere informatie

copyright DJB International

copyright DJB International copyright DJB International copyright DJB International Your Insurance Cy, since 19XX Still going strong copyright DJB International copyright DJB International Directive 2009/138/EC of 25 nov 2009 On

Nadere informatie

Nieuwe regelgeving: beter risicomanagement?

Nieuwe regelgeving: beter risicomanagement? Nieuwe regelgeving: beter risicomanagement? Inleiding Dames en heren, Herstel en behoud van de financiële stabiliteit, daar ligt ons belang. Niet alleen van De Nederlandsche Bank, maar van de gehele samenleving

Nadere informatie

Opleiding PECB IT Governance.

Opleiding PECB IT Governance. Opleiding PECB IT Governance www.bpmo-academy.nl Wat is IT Governance? Information Technology (IT) governance, ook wel ICT-besturing genoemd, is een onderdeel van het integrale Corporate governance (ondernemingsbestuur)

Nadere informatie

IORP II: De gevolgen

IORP II: De gevolgen Karel Bunte Februari 2018 Aanleiding De Europese Unie zet zich in voor de duurzame ontwikkeling van een economische en monetaire unie met een vrije interne markt. Binnen de wereld van pensioenen ontwierp

Nadere informatie

Sarbanes-Oxley en de gevolgen voor IT. Daniel van Burk 7 november 2005

Sarbanes-Oxley en de gevolgen voor IT. Daniel van Burk 7 november 2005 Sarbanes-Oxley en de gevolgen voor IT Daniel van Burk 7 november 2005 Even voorstellen... Daniel van Burk Voorzitter van de afdeling Beheer van het NGI Senior Business Consultant bij Atos Consulting Veel

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

Op weg naar Solvency II. Thijs van Woerden 6 september 2013

Op weg naar Solvency II. Thijs van Woerden 6 september 2013 Op weg naar Solvency II Thijs van Woerden 6 september 2013 Solvency II 2 Solvency II trilemma Maximale harmonisatie academisch verantwoord snelle invoering 3 EIOPA Long Term Guarantee voorstel EIOPA s

Nadere informatie

Inhoud Deze pdf bevat de volgende Engelstalige voorbeeldrapportages van sectie II, deel 3 HRA:

Inhoud Deze pdf bevat de volgende Engelstalige voorbeeldrapportages van sectie II, deel 3 HRA: Handleiding Regelgeving Accountancy Engelstalige voorbeeldteksten Inhoud Deze pdf bevat de volgende Engelstalige voorbeeldrapportages van sectie II, deel 3 HRA: 1.1.1.4: Goedkeurende controleverklaring,

Nadere informatie

De kwestie van opties en garanties

De kwestie van opties en garanties De kwestie van opties en garanties Een consistente waardering voor alle toepassingen Verzekeringsproducten worden vaak gekenmerkt door garanties of opties die contractueel door de verzekeraar zijn toegezegd

Nadere informatie

De Risicomarge: Feit en Fictie

De Risicomarge: Feit en Fictie De Risicomarge: Feit en Fictie Prof. dr. Roger J. A. Laeven 1 15 september 2017 De Risicomarge: Feit en Fictie Mini Symposium 15 september 2017 Koninklijke Industrieele Groote Club Prof. dr. Roger J. A.

Nadere informatie

De onmisbare actuaris. VSAE congres 20 september 2011 Sabijn Timmers

De onmisbare actuaris. VSAE congres 20 september 2011 Sabijn Timmers De onmisbare actuaris VSAE congres 20 september 2011 Sabijn Timmers Eigenaar van de Black Box Inhoud Introductie Ontwikkelingen in S2 Waar we vandaan komen Waar we heen gaan Waarom we onmisbaar zijn En

Nadere informatie

15. RAPPORTERING INZAKE GOVERNANCE

15. RAPPORTERING INZAKE GOVERNANCE 15. RAPPORTERING INZAKE GOVERNANCE Regelgevend kader: 1. Solvabiliteit II-wet: Art. 42, 1, 10 (invoering van een rapporteringssysteem), 42, 3, en 77, 6 (governancememorandum), 95 tot 101 (SFCR), 199 tot

Nadere informatie

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE Tentamen Bewijzen en Technieken 1 7 januari 211, duur 3 uur. Voeg aan het antwoord van een opgave altijd het bewijs, de berekening of de argumentatie toe.

Nadere informatie

IT risk management voor Pensioenfondsen

IT risk management voor Pensioenfondsen IT risk management voor Pensioenfondsen Cyber Security Event Marc van Luijk Wikash Bansi Rotterdam, 11 Maart 2014 Beheersing IT risico s Het pensioenfonds is verantwoordelijk voor de hele procesketen,

Nadere informatie

(10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst TOEZICHT ONDER SOLVENCY II

(10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst TOEZICHT ONDER SOLVENCY II Klantn 13 juni 1 aam 2013 (10 spatie s) voette kst wijzig en via Invoeg en Kopte kst en voette kst TOEZICHT ONDER SOLVENCY II INTERN TOEZICHT ONDER SOLVENCY II 01 02 03 04 05 06 07 08 Introductie Cor Ensing

Nadere informatie

Uitbesteding van processen

Uitbesteding van processen Certification Providers Uitbesteding van processen College van Belanghebbenden TTP.NL Over deze presentatie s Signalen van marktpartijen - twijfel of alle s op de juiste wijze omgaan met (buitenlandse)

Nadere informatie

COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS

COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS Gezondheidsgedrag als compensatie voor de schadelijke gevolgen van roken COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS Health behaviour as compensation for the harmful effects of smoking

Nadere informatie

Ontremd Dement. Seksueel Ontremd Gedrag in Verpleeghuizen bij Mensen met Dementie. Een Verstoorde Impulscontrole? Inhibited in Dementia

Ontremd Dement. Seksueel Ontremd Gedrag in Verpleeghuizen bij Mensen met Dementie. Een Verstoorde Impulscontrole? Inhibited in Dementia Ontremd Dement Seksueel Ontremd Gedrag in Verpleeghuizen bij Mensen met Dementie. Een Verstoorde Impulscontrole? Inhibited in Dementia Sexual Disinhibited Behaviour on people with Dementia Living in Nursinghomes.

Nadere informatie

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur M. Zander MSc. Eerste begeleider: Tweede begeleider: dr. W. Waterink drs. J. Eshuis Oktober 2014 Faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen

Nadere informatie

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim The Relationship between Work Pressure, Mobbing at Work, Health Complaints and Absenteeism Agnes van der Schuur Eerste begeleider:

Nadere informatie

IORP II IMPLEMENTATIE RISK GOVERNANCE RONALD HAMAKER 27 SEPTEMBER 2018

IORP II IMPLEMENTATIE RISK GOVERNANCE RONALD HAMAKER 27 SEPTEMBER 2018 IORP II IMPLEMENTATIE RISK GOVERNANCE RONALD HAMAKER 27 SEPTEMBER 2018 Ontwikkeling in wetgeving Wft Solvency 2 Basel 3 (3.5) Wtk/ Wtv Basel 2 IORP I (2005) PW/FTK (2007) nftk (2015) IORP II (2017) PSW

Nadere informatie

Geïntegreerde ex ante impactanalyse bij de Europese Commissie

Geïntegreerde ex ante impactanalyse bij de Europese Commissie Geïntegreerde ex ante impactanalyse bij de Europese Commissie Peter Lelie Europese Commissie - DG EMPL 7-Oct-09 Directoraat-Generaal for Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Gelijke Kansen Eenheid Sociale

Nadere informatie

University of Groningen

University of Groningen University of Groningen De ontwikkeling van prikkelverwerking bij mensen met een Autisme Spectrum Stoornis en de invloed van hulp en begeleiding gedurende het leven. Fortuin, Marret; Landsman-Dijkstra,

Nadere informatie

Full disclosure clausule in de overnameovereenkomst. International Law Firm Amsterdam Brussels London Luxembourg New York Rotterdam

Full disclosure clausule in de overnameovereenkomst. International Law Firm Amsterdam Brussels London Luxembourg New York Rotterdam Full disclosure clausule in de overnameovereenkomst Wat moet worden begrepen onder full disclosure? - Full disclosure van alle informatie die tussen de verkoper en zijn adviseurs werd overlegd gedurende

Nadere informatie

Solvency II vereist industrialisatie en flexibilisering van de rapportagefunctie

Solvency II vereist industrialisatie en flexibilisering van de rapportagefunctie Solvency II vereist industrialisatie en flexibilisering van de rapportagefunctie Tarik Günay PwC Advisory Technology De nieuwe deadline voor verzekeringsmaatschappijen om te voldoen aan de eisen van Solvency

Nadere informatie

Risk & Requirements Based Testing

Risk & Requirements Based Testing Risk & Requirements Based Testing Tycho Schmidt PreSales Consultant, HP 2006 Hewlett-Packard Development Company, L.P. The information contained herein is subject to change without notice Agenda Introductie

Nadere informatie

Behandeleffecten. in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel. Treatment effects in. Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel

Behandeleffecten. in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel. Treatment effects in. Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel Behandeleffecten in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel Treatment effects in Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel S. Daamen-Raes Eerste begeleider: Dr. W. Waterink Tweede begeleider:

Nadere informatie

Inspectie beleid GDP Guideline. Ageeth Dekker Senior Inspecteur

Inspectie beleid GDP Guideline. Ageeth Dekker Senior Inspecteur Inspectie beleid GDP Guideline Ageeth Dekker Senior Inspecteur Agenda 1. Inleiding 2. Groothandelsvergunning 3. GDP inspecties, rapportage en certificaat 4. Samenvatting 5. Vragen 2 Inleiding Nieuwe GDP

Nadere informatie

Een terugblik op een jaar Solvency II (King Schade)

Een terugblik op een jaar Solvency II (King Schade) Een terugblik op een jaar Solvency II (King Schade) Inleiding Per 1 januari 2016 is Solvency II in werking getreden. De berekeningen van de (minimale) kapitaaleis en het aanwezige vermogen hebben een formeel

Nadere informatie

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind.

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Bullying among Students with Autism Spectrum Disorders in Secondary

Nadere informatie

VOORSTEL TOT STATUTENWIJZIGING UNIQURE NV. Voorgesteld wordt om de artikelen 7.7.1, 8.6.1, en te wijzigen als volgt: Toelichting:

VOORSTEL TOT STATUTENWIJZIGING UNIQURE NV. Voorgesteld wordt om de artikelen 7.7.1, 8.6.1, en te wijzigen als volgt: Toelichting: VOORSTEL TOT STATUTENWIJZIGING UNIQURE NV Voorgesteld wordt om de artikelen 7.7.1, 8.6.1, 9.1.2 en 9.1.3 te wijzigen als volgt: Huidige tekst: 7.7.1. Het Bestuur, zomede twee (2) gezamenlijk handelende

Nadere informatie

The Dutch mortgage market at a cross road? The problematic relationship between supply of and demand for residential mortgages

The Dutch mortgage market at a cross road? The problematic relationship between supply of and demand for residential mortgages The Dutch mortgage market at a cross road? The problematic relationship between supply of and demand for residential mortgages 22/03/2013 Housing market in crisis House prices down Number of transactions

Nadere informatie

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon Zelfwaardering en Angst bij Kinderen: Zijn Globale en Contingente Zelfwaardering Aanvullende Voorspellers van Angst bovenop Extraversie, Neuroticisme en Gedragsinhibitie? Self-Esteem and Fear or Anxiety

Nadere informatie

Vergelijking verzekeraars en banken

Vergelijking verzekeraars en banken Vergelijking verzekeraars en banken Level playing field vanuit toezicht en kapitaaleisen? Presentatie door drs. Juriaan Borst AAG ACIS Symposium - Universiteit van Amsterdam 5 september 2014 2014 Towers

Nadere informatie

Opgave 2 Geef een korte uitleg van elk van de volgende concepten: De Yield-to-Maturity of a coupon bond.

Opgave 2 Geef een korte uitleg van elk van de volgende concepten: De Yield-to-Maturity of a coupon bond. Opgaven in Nederlands. Alle opgaven hebben gelijk gewicht. Opgave 1 Gegeven is een kasstroom x = (x 0, x 1,, x n ). Veronderstel dat de contante waarde van deze kasstroom gegeven wordt door P. De bijbehorende

Nadere informatie

Quality requirements concerning the packaging of oak lumber of Houthandel Wijers vof (09.09.14)

Quality requirements concerning the packaging of oak lumber of Houthandel Wijers vof (09.09.14) Quality requirements concerning the packaging of oak lumber of (09.09.14) Content: 1. Requirements on sticks 2. Requirements on placing sticks 3. Requirements on construction pallets 4. Stick length and

Nadere informatie

General info on using shopping carts with Ingenico epayments

General info on using shopping carts with Ingenico epayments Inhoudsopgave 1. Disclaimer 2. What is a PSPID? 3. What is an API user? How is it different from other users? 4. What is an operation code? And should I choose "Authorisation" or "Sale"? 5. What is an

Nadere informatie

BISEKSUALITEIT: DE ONZICHTBARE SOCIALE IDENTITEIT. Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen

BISEKSUALITEIT: DE ONZICHTBARE SOCIALE IDENTITEIT. Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen Bisexuality: the Invisible Social Identity with Visible Health Consequences Maria Verbeek Eerste begeleidster: dr. N.

Nadere informatie

De Invloed van Persoonlijke Doelen en Financiële Toekomst perspectieven op Desistance van. Criminaliteit.

De Invloed van Persoonlijke Doelen en Financiële Toekomst perspectieven op Desistance van. Criminaliteit. Running head: Desistance van Criminaliteit. 1 De Invloed van Persoonlijke Doelen en Financiële Toekomst perspectieven op Desistance van Criminaliteit. The Influence of Personal Goals and Financial Prospects

Nadere informatie

Toenemende concurrentie op de Nederlandse hypotheekmarkt

Toenemende concurrentie op de Nederlandse hypotheekmarkt Toenemende concurrentie op de Nederlandse hypotheekmarkt FEBRUARI 2016 www.dmfco.nl Met de toenemende beleggingen van Nederlandse pensioenfondsen in Nederlandse hypotheken kent de hypotheekmarkt nu drie

Nadere informatie

(c) Duthler Associates, dinsdag 6 december 2016

(c) Duthler Associates,   dinsdag 6 december 2016 Demonstrate compliance, Privacy wetgeving, een business case voor de informatiebeveiliger Drs. André J. Biesheuvel RE RA 6 december 2016 Agenda 15: Inleiding Wet meldplicht datalekken en andere wetten;

Nadere informatie

De kracht van een pertinente en duurzame strategie PERSCONFERENTIE

De kracht van een pertinente en duurzame strategie PERSCONFERENTIE De kracht van een pertinente en duurzame strategie PERSCONFERENTIE 23.02.2018 Nettoresultaat stijgt met 13% +13% 606 m 2 Solvabiliteit (na dividend) duurzaam op hoog niveau Common Equity Tier 1 Basel III

Nadere informatie

Bijlage 1 bij de mededeling NBB_2017_24

Bijlage 1 bij de mededeling NBB_2017_24 de Berlaimontlaan 14 BE-1000 Brussel tel. +32 2 221 38 12 fax + 32 2 221 31 04 ondernemingsnummer: 0203.201.340 RPR Brussel www.nbb.be Brussel, 22 september 2017 Bijlage 1 bij de mededeling NBB_2017_24

Nadere informatie

DE NEDERLANDSCHE BANK NV HANDLEIDING SUPERVISORY REVIEW AND EVALUATION PROCESS PIJLER 2 VOOR BELEGGINGSONDERNEMINGEN

DE NEDERLANDSCHE BANK NV HANDLEIDING SUPERVISORY REVIEW AND EVALUATION PROCESS PIJLER 2 VOOR BELEGGINGSONDERNEMINGEN DE NEDERLANDSCHE BANK NV HANDLEIDING SUPERVISORY REVIEW AND EVALUATION PROCESS PIJLER 2 VOOR BELEGGINGSONDERNEMINGEN Oktober 2007 1 INHOUDSOPGAVE Pagina 1 INLEIDING 3 1.1 Waar gaat deze handleiding over?

Nadere informatie

Nieuwe solvabiliteitsrichtlijnen DNB vanaf 2009

Nieuwe solvabiliteitsrichtlijnen DNB vanaf 2009 Nieuwe solvabiliteitsrichtlijnen DNB vanaf 2009 Ontwikkelde oplossingen voor FOV-leden Out of the box actuaries and risk professionals 1 INTRODUCTIE In 2012 worden op Europese schaal nieuwe solvabiliteitseisen

Nadere informatie

De Autoriteit Financiële Markten, Gelet op artikel 1:28, derde lid, Wet op het financieel toezicht;

De Autoriteit Financiële Markten, Gelet op artikel 1:28, derde lid, Wet op het financieel toezicht; Tijdelijke Regeling Inzake Melding van Short Posities Gelet op artikel 1:28, derde lid, Wet op het financieel toezicht; Besluit: Definities Artikel 1 1. In deze regeling wordt, in afwijking van artikel

Nadere informatie

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën The Relation between Personality, Education, Age, Sex and Short- and Long- Term Sexual

Nadere informatie

Strategisch Risicomanagement

Strategisch Risicomanagement Commitment without understanding is a liability Strategisch Risicomanagement Auteur Drs. Carla van der Weerdt RA Accent Organisatie Advies Effectief en efficiënt risicomanagement op bestuursniveau Risicomanagement

Nadere informatie

Materialiteit en waardecreatie. Jos Reinhoudt 21 mei 2015

Materialiteit en waardecreatie. Jos Reinhoudt 21 mei 2015 Materialiteit en waardecreatie Jos Reinhoudt 21 mei 2015 JOS REINHOUDT MVO Nederland Speerpuntonderwerpen: Transparantie Stakeholderdialoog Impact MVO Trendrapport 2015 j.reinhoudt@mvonederland.nl @JosReinhoudt

Nadere informatie

Solvency II, waar het allemaal om begon. Pieter Bouwknegt September 2011

Solvency II, waar het allemaal om begon. Pieter Bouwknegt September 2011 Solvency II, waar het allemaal om begon Pieter Bouwknegt September 2011 Spreker Pieter Bouwknegt is hoofd ALM & Capital Management bij Nationale Nederlanden In die positie heeft hij met verschillende aspecten

Nadere informatie

CobiT. Drs. Rob M.J. Christiaanse RA PI themabijeenkomst Utrecht 29 juni 2005 9/2/2005 1

CobiT. Drs. Rob M.J. Christiaanse RA PI themabijeenkomst Utrecht 29 juni 2005 9/2/2005 1 CobiT Drs. Rob M.J. Christiaanse RA PI themabijeenkomst Utrecht 29 juni 2005 9/2/2005 1 Control objectives for information and related Technology Lezenswaardig: 1. CobiT, Opkomst, ondergang en opleving

Nadere informatie

GOVERNMENT NOTICE. STAATSKOERANT, 18 AUGUSTUS 2017 No NATIONAL TREASURY. National Treasury/ Nasionale Tesourie NO AUGUST

GOVERNMENT NOTICE. STAATSKOERANT, 18 AUGUSTUS 2017 No NATIONAL TREASURY. National Treasury/ Nasionale Tesourie NO AUGUST National Treasury/ Nasionale Tesourie 838 Local Government: Municipal Finance Management Act (56/2003): Draft Amendments to Municipal Regulations on Minimum Competency Levels, 2017 41047 GOVERNMENT NOTICE

Nadere informatie

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 167 Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 Task clarity 1. I understand exactly what the task is 2. I understand exactly what is required of

Nadere informatie

Guidance with regard to the actuarial aspects of the ORSA Review

Guidance with regard to the actuarial aspects of the ORSA Review Guidance with regard to the actuarial aspects of the ORSA Review Version May 6th 2014 Preface Actuarial expertise as base for an independent review The ORSA is considered to be at the heart of Solvency

Nadere informatie

Duurzame integriteit Michelle Rocker

Duurzame integriteit Michelle Rocker Duurzame integriteit Michelle Rocker Duurzame integriteit AGENDA FMO Integriteit in het nieuws HEXACO basis eigenschappen Dilemma Duurzaam & integriteit Duurzame integriteit en: * medewerkers * klanten

Nadere informatie

Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive

Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive Gender, Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive 1 Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive Gender Effect on the Relationship between Personality Traits and Sex Drive

Nadere informatie

Besluitenlijst CCvD HACCP/ List of decisions National Board of Experts HACCP

Besluitenlijst CCvD HACCP/ List of decisions National Board of Experts HACCP Besluitenlijst CCvD HACCP/ List of decisions National Board of Experts HACCP Dit is de actuele besluitenlijst van het CCvD HACCP. Op deze besluitenlijst staan alle relevante besluiten van het CCvD HACCP

Nadere informatie

Openbare raadpleging

Openbare raadpleging Openbare raadpleging over de ECB-gidsen inzake de interne processen ter beoordeling van de kapitaaltoereikendheid en de liquiditeitstoereikendheid (ICAAP en ILAAP) Veelgestelde vragen 1 ICAAP en ILAAP:

Nadere informatie

Verzekeringsmiddag 16 december 2014. Breakout sessie: Eigen Risico Beoordeling. Annemieke Hartendorp, Leo Pijnenburg

Verzekeringsmiddag 16 december 2014. Breakout sessie: Eigen Risico Beoordeling. Annemieke Hartendorp, Leo Pijnenburg Verzekeringsmiddag 16 december 2014 Breakout sessie: Eigen Risico Beoordeling Annemieke Hartendorp, Leo Pijnenburg Agenda De Eigen Risico Beoordeling in het kort Hoe komt u tot een goede ERB/ORSA? Ingestuurde

Nadere informatie

ACIS-Symposium Uitbesteding publiekrechtelijk kader. 17 mei 2019 Pien Kerckhaert

ACIS-Symposium Uitbesteding publiekrechtelijk kader. 17 mei 2019 Pien Kerckhaert ACIS-Symposium Uitbesteding publiekrechtelijk kader 17 mei 2019 Pien Kerckhaert Inhoud 1. Publiekrechtelijk kader verzekeraars / pensioenfondsen 2. Wat is uitbesteding? 3. Kritieke / belangrijke activiteiten

Nadere informatie

Solvency II: Impact op Financiële instellingen

Solvency II: Impact op Financiële instellingen Solvency II: Impact op Financiële instellingen Op weg naar een risico georiënteerde financiële branche Eye on Insurance 9 December 2009 Niek Hoek Agenda Belang risico management voor financiële instellingen

Nadere informatie

Bijlage 1 bij de circulaire NBB_2016_40

Bijlage 1 bij de circulaire NBB_2016_40 de Berlaimontlaan 14 BE-1000 Brussel tel. +32 2 221 38 12 fax + 32 2 221 31 04 ondernemingsnummer: 0203.201.340 RPR Brussel www.nbb.be Brussel, 12 oktober 2016 Bijlage 1 bij de circulaire NBB_2016_40 Lijst

Nadere informatie

Faculty of Economics and Business Verzekeringsfraude Econom(etr)isch Belicht 10 juni 2014

Faculty of Economics and Business Verzekeringsfraude Econom(etr)isch Belicht 10 juni 2014 Faculty of Economics and Business Verzekeringsfraude Econom(etr)isch Belicht 10 juni 2014 Prof. dr. Roger J. A. Laeven Verzekeringsfraude Econom(etr)isch Belicht ACIS-Symposium Verzekeringsfraude 10 juni

Nadere informatie