Solvency voor pensioenfondsen. Actuariaatcongres 2011 VSAE Agnes Joseph

Transcriptie

1 Actuariaatcongres 2011 VSAE Agnes Joseph

2 Agenda Pensioenfondsen Huidig toezicht op Nederlandse pensioenfondsen Europees toezicht financiële instellingen Solvency II voor pensioenfondsen Tot slot: Aangekondigde veranderingen pensioenstelsel in Nederland Pagina 2

3 Pensioenfondsen Pensioen steunt op 3 pijlers AOW Pensioen via werkgever Persoonlijke aanvulling Pagina 3

4 Pensioenfondsen Als je werkt bouw je pensioen op premie uitkering 2% van je salaris per jaar (incl. AOW) leeftijd Verwachte uitkering door.. 20 leeftijd Pagina 4

5 Pensioenfondsen Vermogen Premies beleggingsrendementen 1 Verplichtingen Pagina 5

6 Pensioenfondsen Belangrijke verschillen met een verzekeraar: Pensioenfonds heeft geen winstoogmerk Aandeelhouders zijn de deelnemers Pensioenfonds heeft meer sturingsinstrumenten in slechte tijden Voorbeelden: - Bijstortingsregeling vanuit werkgever - Premieverhoging - Korting van de rechten Pagina 6

7 Agenda Pensioenfondsen Huidig toezicht op Nederlandse pensioenfondsen Europees toezicht financiële instellingen Solvency II voor pensioenfondsen MAAR: Aangekondigde veranderingen in Nederland Noodzaak en consequenties Pagina 7

8 Toezicht op Nederlandse pensioenfondsen Sinds 2007 Financieel Toetsingskader (FTK) Oorspronkelijk FTK was ook bedoeld als solvabiliteitskader voor Nederlandse verzekeraars Veel uitgangspunten in overeenstemming met Solvency II Pagina 8

9 Toezicht op Nederlandse pensioenfondsen Kenmerken FTK: Marktconforme waardering Nominale pensioenrechten contant gemaakt tegen risicovrije rente Risicogebaseerde buffervereisten - Minimaal vereist eigen vermogen - Vereist eigen vermogen Value at Risk benadering met 97,5% betrouwbaarheid Lagere buffervereisten doet impliciet recht aan sturingsknoppen Pagina 9

10 Toezicht op Nederlandse pensioenfondsen Hoe ziet dat er uit? Bron plaatje: Pensioenthermometer.nl Pagina 10 AON Hewitt

11 Toezicht op Nederlandse pensioenfondsen Bron plaatje: Pensioenthermometer.nl Pagina 11 AON Hewitt

12 Agenda Pensioenfondsen Toezicht op Nederlandse pensioenfondsen Europees toezicht financiële instellingen Solvency II voor pensioenfondsen MAAR: Aangekondigde veranderingen in Nederland Noodzaak en consequenties Pagina 12

13 Europees toezicht financiële instellingen 1992 Bazel I Bazel II & Solvency II vs 2002 Solvency I 2003 IORP I IORP (Institutions for Occupational Retirement Provision) Meer nationaal karakter FTK (NL) Bazel II Minder uniform Marktwaardering niet verplicht 2014 Solvency II 2019 Bazel III Risicogebaseerde buffers niet verplicht Ook verschillende hersteltermijnen (1 tot 15 jaar) Geen 3 pilaren structuur Pagina 13

14 Europees toezicht pensioenfondsen 2003 IORP I Grensoverschrijdend pensioen makkelijker maken 2008 European Federation for Retirement Provision Position paper: Solvency II niet geschikt voor pensioenfondsen 2008 Europese Commissie Solvency II (voorlopig) niet voor pensioen juli 2010 maart 2011 Groenboek Hoe Solvency II kader opzetten voor pensioenen? Call for advice IORP II Pilaren volgens Solvency II voor pensioenen eind 2011 Witboek & Call for advice gesloten Pagina 14

15 Solvency II pensioenfondsen Call for advice IORP II Bron plaatje: Kortleve stigter 2008 Pagina 15

16 Solvency II pensioenfondsen Eerste verkenning pensioenfederatie: Nederlandse pensioenfondsen voldoen al aan pilaar 2 en 3 Markt twijfelt: Vreest hogere uitvoeringskosten Onbetaalbaar voor kleinere fondsen Call for advice IORP II Bron plaatje: Kortleve stigter 2008 Pagina 16

17 Pilaar 1 Belangrijke verschillen tov FTK Solvency Capital Requirement VaR 99.5% Ook standaard methode voor operational risk on going concern bases Minimum Capital Requirement 25-45% of SCR Recovery period should be consistent between state members Bron plaatje: de actuaris Kortleve stigter 2008 Bron tekst: Call for advice IORP II Pagina 17

18 Argumenten voor en tegen Argumenten voor Toezichtskader zorgt voor transparantie Zekerheid voor deelnemers moet hetzelfde zijn voor pensioen bij een pensioenfonds of verzekeraar Lagere eisen voor pensioenfondsen niet eerlijk voor verzekeraars Argumenten tegen Zwaardere eisen verzekeraars nodig voor bescherming van de markt tegen winstoogmerk Andere dynamiek pensioenfondsen kunnen polissen wijzigen Risicoprofiel pensioenfondsen eenvoudiger Pagina 18

19 Reacties uit Europa Engeland: aanvullende eisen leiden tot verdere afbreuk huidige pensioenen Duitsland: strengere eisen leiden tot zo n plat risicoprofiel dat werknemers nauwelijks meer zullen ontvangen dan ingelegde premies Belgie: resulteert in lagere rendementen, dan komen we pas echt in de problemen Frankrijk: voor Solvency kader voor pensioenfondsen Denemarken: heeft al Solvency II ingevoerd voor pensioenfondsen Zweden: buffers moeten 35% omhoog, aandelen zullen geruild worden voor fixed income. Kleine fondsen krijgen hoge administratieve lasten Pagina 19 Bron plaatje: wikipedia Landen: NPN

20 Reacties uit Europa Nederland: Met FTK heeft Nederland op zich een voorsprong op andere landen Toch zijn er zorgen, onverkort toepassen kan leiden tot: Hogere buffers (99.5% & extra elementen moeten meewaarderen) Buffers zullen 40% stijgen Premies moeten 20% tot 30% omhoog Wordt gecompenseerd door lager ambitieniveau Dit kan de deelname aan pensioenfondsen ondermijnen Te korte hersteltermijnen Hogere uitvoeringskosten (governance en risicobeheer) Pagina 20 Bron plaatje: wikipedia Landen: NPN

21 Maar Nederlandse pensioenfondsen zijn helemaal niet bezig met Solvency II!!

22 Hoe komt dat?! Financiële crisis Langer leven Vergrijzing Korten Pensioenuitkeringen Premie zitten aan plafond Pagina 22

23 Hoe komt dat?! Commissie Goudswaard 2010 Ambitieniveau pensioenstelsel bijstellen Commissie Frijns 2010 Governance en risicobeheer moet beter Commissie Don 2010 Prudentere rekenregels 2011 Hogere pensioenleeftijd 2011 Pensioenakkoord Pagina 23

24 Kritiek op FTK (impliciet ook op Solvency II) Dekkingsgraad is geen goede maat Verplicht buffers op te bouwen in slechte tijden FTK gaat ten koste van koopkracht Eigenlijk liever reëel sturen dan nominaal

25 Hoe staat een pensioenfonds er nu voor? Onder Huidig FTK Solvency II regime Pagina 25

26 Hoe staat een pensioenfonds er nu voor? Pagina 26

27 Hoe staat een pensioenfonds er nu voor? Pagina 27

28 Voorstellen in het pensioenakkoord Vast rendement als rekenrente Buffers opbouwen in goede tijden Langlevenrisico voor risico van de deelnemer Zachte rechten Verder bij Solvency II vandaan dan huidig kader Grote consequenties, bijvoorbeeld voor beleggingen Pagina 28

29 Impact voorstellen pensioenakkoord Effecten van reëel kader Pagina 29

30 Impact voorstellen pensioenakkoord Pagina 30

31 Conclusie Nederlandse pensioenfondsen hebben momenteel veel aan hun hoofd Nederlandse stelsel lijkt steeds verder af te dwalen van Solvency II Op Europees niveau wordt Solvency II voor pensioenfondsen wel voorbereid De Pensioenfederatie, Het Actuarieel Genootschap en grote spelers als PGGM denken wel mee op Europees niveau Pagina 31

32

33 Bijlage Afkortingen FTK: financieel toetsingskader EFRP: european federation for retirement provision IORP: pensioenfonds in EU terminology EIOPA: european insurance and occupational pensions authority NAPF: grootste britse pensioenfederatie EC: Europese commissie CEA: europese verzekeringsfederatie Pagina 33