Bevraging vormings- en ondersteuningsbehoeften

Transcriptie

1 Bevraging vormings- en ondersteuningsbehoeften mei 15 t OpZet i.s.m. VoorZet en Unizo Feitelijke gegevens De bevraging liep van begin tot einde mei 15. Ze werd online en via de post verstuurd naar de vroegere zelfstandige gezins- en groepsopvang. In totaal kregen we vragenlijsten terug van 178 respondenten, waarvan 45 gezinsopvang (25%), 132 groepsopvang (74%), al dan niet in combinatie met buitenschoolse opvang. 1 respondent organiseert enkel buitenschoolse opvang (1%). Let op: in de rest van de nota zullen we een aantal uitsplitsingen van de resultaten doen naar gezinsopvang en groepsopvang. Met 45 respondenten gezinsopvang is slechts 6% (45/794) van de doelgroep vertegenwoordigd in deze resultaten. Van de groepsopvang wordt 8% (132/1673) vertegenwoordigd. We kregen 105 vragenlijsten terug op papier (59%), 73 personen vulden de vragenlijst online in (via link in mail of website) (41%). Het aantal vergunde plaatsen van de respondenten varieert tussen de 5 en 248 plaatsen. Het aantal jaren ervaring als zelfstandige varieert tussen 0 en 34 jaar. Het aantal personen die als zelfstandige in de voorziening werken varieert van 1 tot 40 personen. Het aantal personen die in dienstverband in de voorziening werken varieert van 0 tot 39 personen. Wat is uw organisatievorm? 8 plaatsen 9-18 plaatsen 19-40plaatsen >40 plaatsen (n=45) (n=53) (n=54) (n=24) (n=176) Eénmanszaak 45 [100%] 24 [45%] 13 [24%] 3 [13%] 85 [48%] Vennootschap 7 [13%] 12 [22%] 7 [29%] 26 [15%] - 2: BVBA - 3: VOF - 1: CV - 1: Blanco - 5: BVBA - 3: VOF - 1: CV - 1: GCV - 2: Blanco - 4: BVBA - 1: VOF - 1: VIBA VOF - 1: Blanco VZW 0 14 [26%] 12 [50%] 26 [15%] Feitelijke vereniging 22 [42%] 15 [28%] 2 [8%] 39 [22%] Alle onthaalouders geven aan dat ze een éénmanszaak zijn. Bij de groepsopvang blijkt de 1

2 organisatievorm te variëren met het aantal vergunde kindplaatsen. Bij groepsopvang met meer dan 40plaatsen is de meerderheid een VZW terwijl de meeste groepsopvang met 9-18 plaatsen een eenmanszaak of feitelijke vereniging is. Waar zijn voorzieningen bij aangesloten? Op deze vraag konden respondenten meerdere antwoorden geven. We kunnen veronderstellen dat de 45 respondenten die deze vraag niet hebben beantwoord nergens zijn bij aangesloten. Er waren ook 5 respondenten die noteerden enkel aangesloten te zijn bij Kind en Gezin. Deze antwoorden werden niet meegenomen bij andere aangezien elke voorziening aangesloten is bij Kind en Gezin. Vermoedelijk zijn ook deze respondenten nog bij geen andere organisatie aangesloten. Gezinsopvang 5 jaar ervaring (n=7) 6-15jaar (n=9) >15jaar (n=8) (n=24) Lokaal overleg 5 [71%] 5 [56%] 6 [75%] 16 [67%] kinderopvang PTO 4 [57%] 5 [56%] 3 [38%] 12 [50%] Als er bij de gezinsopvang meerdere antwoorden werden aangeduid was het steeds de combinatie van lokaal overleg kinderopvang en PTO. Geen enkele persoon blijkt aangesloten te zijn bij een netwerkgroep vanuit PTO, een trefpunt, een contactgroep, een federatie of beroepsorganisatie. Groepsopvang 5 jaar ervaring (n=30) 6-15jaar (n=52) >15jaar (n=19) (n=101) Lokaal overleg 22 [73%] 45 [87%] 18 [95%] 85 [84%] kinderopvang PTO 17 [57%] 36 [69%] 12 [63%] 65 [64%] Netwerkgroep 5 [17%] 8 [15%] 2 [11%] 15 [15%] vanuit PTO Trefpunt 2 [7%] 12 [23%] 7 [37%] 21 [21%] Contactgroep 3 [10%] 9 [17%] 0 12 [12%] Federatie of beroepsorganisatie 28 [28%] 9 [30%] - 4: Unieko - 5: Blanco 13 [25%] - 8: Unieko - 1: Unizo - 4: Blanco 6 [32%] - 2: Unieko - 4: Blanco Bij groepsopvang die meerdere antwoorden hebben gegeven, is de meest voorkomende combinatie lokaal overleg kinderopvang en PTO. Verantwoordelijke groepsopvang sluiten zich aan bij organisaties maar blijken niet allemaal goed te weten bij wat voor soort organisatie ze zich aansluiten. Zo werd bij andere enkele keren een PTO, netwerkgroep of beroepsfederatie vermeld. Van de 125 respondenten (gezins- en groepsopvang) is 62% al aangesloten bij een PTO en 81% bij het lokaal overleg kinderopvang. 2

3 Volgde je vorming in 13 of 14? Gezinsopvang (n=44) Groepsopvang (n=131) Nee 11 [25%] 3 [2%] Ja 33 [75%] 128 [98%] Van degenen die geen vorming volgende in 13/14 geven sommige aan dat ze daar geen behoefte aan hebben, dat het niet kan door de openingsuren of dat de kinderopvang toen nog niet open was. Aantal gevolgde vormingen in: Gezinsopvang (n=29) Groepsopvang (n=95) respondenten gezinsopvang hebben samen op 2 jaar tijd 41 vormingen gevolgd. Sommige respondenten hebben meerdere vormingen gevolgd in een jaar. 51% van de gevolgde vormingen is levensreddend handelen/ehbo. Slechts 6 personen uit de gezinsopvang geven aan in 14 een meer nieuw decreet-gericht thema (infomoment nieuw decreet, crisisprocedure en procedure GOG, huishoudelijk reglement) te hebben gevolgd. In 13 was er slechts 1 persoon uit de gezinsopvang die een infomoment rond het nieuwe decreet bijwoonde. 95 respondenten groepsopvang hebben samen op 2jaar tijd 138 vormingen gevolgd. Sommige respondenten hebben meerdere vormingen gevolgd in een jaar. Ook bij groepsopvang is de meest gevolgde vorming levensreddend handelen/ehbo, 55% van het aantal gevolgde vormingen. In 13 werd 11 keer een meer nieuw decreet-gericht thema gevolgd (crisisprocedure, infomoment nieuw decreet, huishoudelijk reglement, subsidies, kwaliteitshandboek en zelfevaluatie), in keer (pedagogisch beleid, infomoment nieuw decreet, Kwaliteitshandboek, risico-analyse, grensoverschrijdend gedrag, klachtenprocedure en schriftelijke overeenkomst). In 14, is er ondanks het nieuwe decreet, geen daling vast te stellen in het aantal gevolgde vormingen. Wanneer heb je tijd om vorming of opleiding te volgen? Er was de mogelijkheid om meerdere antwoorden aan te duiden. Gezinso pvang (n=43) GZ % Groeps opvang (n=132) GR % (n=175) % Tijdens de week 's avonds 33 77% % % Op zaterdagvoormiddag 47% 77 58% 97 55% Op zaterdagnamiddag 10 23% 34 26% 44 25% Tijdens de week overdag 2 5% 32 24% 34 19% De tendens is bij groeps- en gezinsopvang gelijklopend, met uitzondering van de voorkeur voor een vorming tijdens de week overdag. De vragenlijst bij groepsopvang is vermoedelijk ingevuld door verantwoordelijken. Terwijl zij naar een vorming gaan, zal er mogelijks personeel zijn om de kinderopvang open te houden. 3

4 Met 78% blijkt een vorming op een weekavond het best te passen voor mensen uit de kinderopvang. 4 respondenten uit de groepsopvang duidden élk voorgesteld moment aan als mogelijk vormingsmoment. Als gekeken wordt naar de respondenten die slechts één mogelijk moment om vorming te volgen hebben aangeduid, blijft voor de meerderheid (68%) een weekavond de beste moment, al zijn er toch ook personen uit de groepsopvang (11%) die aangeven enkel tijdens een werkdag vorming te kunnen volgen. Van de 29 respondenten (gezinsopvang) die een voorkeur startuur hebben ingevuld voor een vorming s avonds in de week geven slechts 2 personen aan dat deze mag starten om 18u-18u keer werd de voorkeur gegeven aan 19u. 14 respondenten geven aan pas om 19u30-u te kunnen starten met een vorming. Bij de groepsvang noteerden 76 respondenten een voorkeur startuur voor een avondvorming. Het meest gegeven antwoord is 19u (42 keer), slechts 8 personen zien het haalbaar om voor 19u op een avondvorming aanwezig te zijn. Voor 26 personen start een vorming best pas om 19u30-u. Hoe ver ben je bereid je te verplaatsen? Gezins opvang (n=44) GZ % Groeps opvang (n=130) GR % (n=174) in % Bij mij in de buurt (max 15km) 22 50% 32 25% 54 31% Dichtstbijzijnde grote stad 10 23% 42 32% 52 30% Binnen mijn provincie 8 18% 43 33% 51 29% Centrale plaats in Vlaanderen 2 4.5% 7 5% 9 5% Maakt niet uit 2 4.5% 6 5% 8 5% Terwijl de helft van de gezinsopvang duidelijk aangeeft een vorming te willen volgen in de eigen buurt (max 15km), liggen de meningen bij de groepsopvang eerder verdeeld gaande van de eigen buurt tot binnen de eigen provincie. Hoe verplaats je je naar vorming of opleiding? Gezins opvang (n=44) GZ % Groeps opvang (n=132) GR % (n=176) % Ik rijd zelf met de auto 37 84% % % Ik neem het openbaar vervoer 8 18% 22 17% 30 17% Ik rijd mee met iemand 5 11% 21 16% 26 15% Andere 2 4.5% 4 3% 6 3% Sommige respondenten duidden meerdere verplaatsingsmogelijkheden aan. Zowel bij groeps- als gezinsopvang gaat de voorkeur overduidelijk naar de eigen auto. Het hoge percentage bij groepsopvang kan wellicht ook te maken hebben met het feit dat de bevraging vooral door verantwoordelijken is ingevuld en niet zozeer door begeleiders. We hebben geen zicht op hoe zij zich al dan niet naar een vorming/opleiding verplaatsen. 4

5 Spreken volgende vormen van vorming en ondersteuning u aan? n (eerder) wel [%] n (eerder) niet [%] GZ GR Tot GZ GR Tot GZ GR Tot Éénmalige vorming 31 [77.5%] 108 [86%] 139 [84%] 9 [22.5%] 17 [14%] 26 [16%] Vormingstraject (meerdere keren) 14 [36%] 71 [59%] 85 [53%] 25 [64%] 49 [41%] 74 [47%] Vorming via video s (internet) 18 [45%] 45 [38%] 63 [40%] 22 [55%] 73 [62%] 95 [60%] Leermodules op website (bijv. K&G-academie) [50%] 59 [48%] 79 [48%] [50%] 64 [52%] 84 [52%] Begeleiding op de werkvloer (bijv. PTO) Inspirerende voorbeelden op website 17 [44%] 93 [73%] 110 [66%] 22 [56%] 34 [37%] 56 [34%] n (eerder) wel [%] n (eerder) niet [%] GZ GR Tot GZ GR Tot GZ GR Tot [53%] [63%] [60%] [47%] [37%] [40%] Uitwisselen van ervaringen en ideeën met andere collega s uit de opvang 28 [67%] 110 [85%] 138 [80%] 14 [33%] [15%] 34 [%] Uitwisselen van ervaringen met collega s uit andere sectoren 11 [27.5%] 50 [42%] 61 [39%] 29 [72.5%] 68 [58%] 97 [61%] Persoonlijk advies, bv. via telefoon of mail (op jouw vraag) 30 [77%] 89 [70%] 119 [72%] 9 [23%] 38 [30%] 47 [28%] Informatie op een website 31 [74%] 79 [63%] 110 [66%] 11 [36%] 46 [37%] 57 [34%] Zowel gezins- als groepsopvang (resp. 77.5% en 86%) geeft aan dat een éénmalige vorming hen het meest aanspreekt. Bij de gezinsopvang wordt deze keuze op de voet gevolgd door persoonlijk advies (77%). 85% van de groepsopvang geeft aan dat het uitwisselen van ervaringen en ideeën met andere collega s uit de opvang hen aanspreekt. 18 personen uit de gezinsopvang noteerden wat een éénmalige vorming voor hen oplevert, namelijk informatie, de nodige vergunningen, ervaringen/visies uitwisselingen, al dan niet een bevestiging van uw werk, het zet aan tot nadenken en praktijkvoorbeelden. 13 personen hebben neergeschreven hoeveel ze willen betalen voor een éénmalige vorming. De bedragen gaan van gratis (6keer) tot en 1 persoon die 100 wil betalen. 5

6 13 personen uit de gezinsopvang gaven mee wat voor hen persoonlijk advies oplevert: persoonlijke informatie waar je meteen mee aan de slag kan, het geeft je kracht, je kan direct al je vragen stellen, je krijgt te horen of je al dan niet goed bezig bent (een goede toetssteen) en het verbetert uw werking. Slechts 3 personen uit de gezinsopvang hebben een bedrag genoteerd bij persoonlijk advies: 2 personen gratis en 1 persoon personen uit de groepsopvang gaven aan wat een éénmalige vorming voor hen kan opleveren: ideeën opdoen, informatie (veel op een korte tijd), praktijkvoorbeelden, tips om de werking te verbeteren, stilstaan bij de eigen werking, opfrissen van kennis, het geeft goesting om met iets aan de slag te gaan, praktische oefeningen en de mogelijkheid om vragen te stellen. 44 personen uit de groepsopvang noteerden hoeveel ze voor een éénmalige vorming wensen te betalen. De bedragen schommelen tussen gratis (5) en zo weinig mogelijk (4), - 40 (22), (11), (2). 51 personen uit de groepsopvang beantwoordden de vraag wat het uitwisselen met collega s uit de kinderopvang voor hen oplevert: ideeën, doet je kritisch kijken naar je eigen werking, bevestiging, tips, praktijkvoorbeelden, informatie, leren van anderen, sociale contacten, jezelf vergelijken met anderen, delen van eigen kennis en kunde, je voelt je gesterkt omdat iedereen met dezelfde problemen geconfronteerd wordt (we spreken dezelfde taal), een klankbord zijn voor elkaar en als het in de opvang wordt georganiseerd kunnen we eens bij elkaar binnenkijken. 16 personen uit de groepsopvang geven aan dat ze niet willen betalen voor een uitwisseling met collega s, 3 personen willen hier zo weinig mogelijk voor betalen en slechts 3 personen geven aan dat hiervoor willen betalen. Wat de gezinsopvang het minst aanspreekt is het uitwisselen van ervaringen met collega s uit andere sectoren (72.5%), gevolgd door een vormingstraject (64%). De groepsopvang toont het minste interesse in vorming via video s op het internet (62%), gevolgd door het uitwisselen van ervaringen met collega s uit andere sectoren (58%). 6

7 Heb je al gebruik gemaakt van de KMO-portefeuille, om subsidies te krijgen voor vorming, opleiding of advies? Gezinsopvang (n=38) Groepsopvang (n=117) Ja Jammer dat er vaak een minimum bedrag aan vorming nodig is vooraleer er tussenkomst is. Je zit dan soms net aan een te laag bedrag, terwijl er enkele maanden later weer een vorming is die in aanmerking. Nee Nee, want onbekend 8 48 Nee, want. 8 - Ik ontvang geen subsidies en kan niets doorrekenen. - Ik ben zelfstandig. - Ik kom hier niet voor in aanmerking. - Ik vind dat niet nodig. - Je moet het toch terug aan de belastingen geven. - Ik kan weinig vorming volgen daar mijn opvang open is van 4u30 tot 22u. - Ik vind dit voor een kleinschalige opvang geen voordeel. - Er staat een min. bedrag op van 100euro per traject en de vormingsavonden kosten minder of komen niet in aanmerking Hoeft niet voor mij. - 3: Het is te moeilijk - 6: niet mogelijk voor mij - 1: aanvraag te laat ingediend - 1: werken op basis van subsidie kan je zuur opbreken. Als je het niet kan betalen kan het niet gebeuren...is mij altijd geleerd om zelfstandig te kunnen bestaan. - 2: werken met anderen: fonds sociale maribel, Vivo. Rond welke thema s zou je in zeker ondersteuning (bijv. vorming) willen? Respondenten konden deze vraag via een open vraag beantwoorden, of ervoor kiezen een aantal opgegeven thema s aan te kruisen. Deze thema s werden samengevoegd onder volgende clusters: - Pedagogische aanpak (ped) - Ouders (ou) - Je onderneming (ond) - Kwaliteit in je opvang (kwal) - Veiligheid, gezondheid en infrastructuur (veil) - Personeelsbeleid (pers) - Eigen welbevinden (perslk) 7

8 Thema totaal n totaal % groep n groep % gezin n gezin % cluster 1 Zelfevaluatie kw 2 Moeilijkheden in de ontw/opvoeding ped 3 Spelmateriaal en activiteiten met kdn ped 4 Crisisbeleid en veiligheid veil 5 Ontwikkeling en stimulering van kdn ped 6 Stressbestendigheid perslk 7 Kwaliteitshandboek kw 8 Inspectie kw 9 Kinderziektes, allergieën, medicatie veil 10 Kwaliteitszorg kw 11 Risico-analyse kw 12 EHBO, levensreddend handelen veil 13 Communiceren met ouders ou 14 Draagkracht perslk 15 Ouderparticipatie ou 16 Welbevinden en betrokkenheid ped 17 kwaliteitsbeleid kw 18 Pedagogisch raamwerk ped 19 Werken aan competenties van bgl pers Brandveiligheid en brand blussen veil 21 Leiding geven aan een team pers 22 Welbevinden en betrokkenheid bgl pers 23 Grensoverschrijdend gedrag kwal 24 Inrichten van (buiten)ruimte ped 25 Bevraging tevredenheid ou 26 Taal stimuleren ped 27 Zindelijkheidstraining ped 28 Boekhouding ond 29 Opvangplan, bestellen is betalen, ou 30 Interactie met kinderen ped 31 Omgaan met klachten kwal 32 Voeding en hygiëne veil 33 Huishoudelijk reglement ou 34 Analyse vormingsbehoeften pers 35 Fiscaliteit ond 36 Gezondheid van begeleiders veil 37 Dagorganisatie ped 38 Regels infrastructuur veil 39 Ondernemingsplan (financieel plan) ond 40 Vennootschappen ond 41 Wennen ped 42 Schijnzelfstandigheid ond 43 PC 331 (cao s, ) ond 44 Nieuwe medewerkers aanwerven pers 45 Verzekeringen pers 46 Sociale functie ou 47 Omgaan gezinnen in (kans)armoede ou 48 Marketing en profilering ond 8

9 Meer dan 40% van alle respondenten heeft vragen naar ondersteuning bij een aantal pedagogische thema s ( moeilijkheden in ontwikkeling/opvoeding, spelmateriaal en activiteiten met kinderen en ontwikkeling en stimulering van kinderen ). Meer tijdsgevoelig zijn wellicht de vragen naar ondersteuning bij zelfevaluatie en crisisbeleid en veiligheid. Ook stressbestendigheid scoort opvallend hoog. We zien zowel in groeps- als gezinsopvang moeilijkheden in ontwikkeling/opvoeding en spelmateriaal en activiteiten met kinderen bovenaan de lijst. Meer dan 40% van de respondenten in de gezinsopvang vraagt naast deze thema s meer informatie over ontwikkeling en stimulering van kinderen en kinderziektes, allergieën en medicatie. Voor groepsopvang is er daarnaast meer vraag bij meer dan 40% van de respondenten naar ondersteuning bij zelfevaluatie, kwaliteitshandboek, stressbestendigheid, inspectie, crisisbeleid en veiligheid, kwaliteitszorg en werken aan competenties van begeleiders. Wanneer we de thema s per cluster bekijken, in de volgorde waarin ze voorkomen in bovenstaande lijst, zien we volgende trends. Pedagogische aanpak totaal groeps % gezins % Pedagogische thema s zijn over de hele lijst gespreid. Opvallend is de kleine vraag (plaats 40-16%) naar meer info of ondersteuning bij wennen, een topic dat zowel vanuit beleid als vanuit vormingsen ondersteuningsorganisaties als belangrijk naar voor wordt geschoven. In de top 10 van de gezinsopvang staan 4 pedagogische thema s, bij groepsopvang zijn dat er 2. In de gezinsopvang staan de thema s welbevinden en betrokkenheid, taal stimuleren, zindelijkheidstraining en interactie met kinderen allemaal hoger in de lijst dan bij de groepsopvang. Toch zien we dat in de groepsopvang ongeveer hetzelfde percentage van respondenten hier ondersteuning bij zou wensen. In de gezinsopvang zijn er duidelijk minder vragen 9

10 over het pedagogische raamwerk en inrichten van (buiten)ruimte : beide thema s vallen in de tweede helft van de lijst en de percentages liggen duidelijk lager dan in groepsopvang. Er is daarentegen opvallend meer vraag naar ondersteuning in de gezinsopvang bij het thema ontwikkeling en stimulering van kinderen (56% versus 38% in de groepsopvang). Dit thema staat op de eerste plaats bij gezinsopvang en pas op de 11 e plaats in groepsopvang. Kwaliteit totaal groeps % gezins % Thema s in het kader van kwaliteit in de opvang staan bijna allemaal in de eerste helft van de algemene lijst. Enkel omgaan met klachten scoort lager (plaats 31-25%). Zelfevaluatie staat opvallend hoog (plaats 2 46%). Andere thema s zijn rechtstreeks te linken aan thema s die vanuit de regelgeving naar voren worden geschoven. We zien dat bij de groepsopvang thema s binnen deze cluster duidelijk hoger scoren: er worden vijf thema s binnen deze cluster genoemd boven plaats 15: zelfevaluatie, kwaliteitshandboek, inspectie, kwaliteitszorg, risico-analyse. De percentages respondenten die hier vragen bij hebben zijn ook duidelijk hoger dan in de gezinsopvang. In de gezinsopvang komen de meeste vragen bij zelfevaluatie (plaats 8, 34%) en risico-analyse (plaats 15, 27%). Het thema grensoverschrijdend gedrag staat in de lijst van de gezinsopvang op een eerder verrassend lage plaats 30, met vragen van 15% van de respondenten. In groepsopvang resulteert dit thema op plaats 23 (33%). 10

11 Veiligheid totaal groeps % gezins % Thema s in de cluster veiligheid, gezondheid en infrastructuur zijn ook verdeeld over de lijst. Crisisbeleid en veiligheid scoort hoog (plaats 5 41%), gevolgd door kinderziektes, allergieën en medicatie (plaats 9 38%) en de verplichte EHBO en brandveiligheid. Info bij voeding en hygiëne wordt duidelijk minder vaak gevraagd (plaats 32 25%), alsook meer duidelijkheid bij de regels rond infrastructuur (plaats 38 18%). In de gezinsopvang staan de thema s kinderziektes en EHBO duidelijk hoger op de lijst dan in groepsopvang. Het percentage respondenten dat vragen heeft naar kinderziektes is in gezinsopvang is duidelijk hoger dan in groepsopvang. Dat is niet zo voor EHBO Eigen welbevinden totaal groeps % gezins % 0 o Stressbestendigheid o Draagkracht Thema s binnen het eigen welbevinden scoren opvallend hoog: stressbestendigheid (plaats 6 40%) en draagkracht (plaats 14 35%). We zien dat het thema draagkracht in de lijst van gezinsopvang veel hoger (plaats 7-37%) dan groepsopvang (plaats 34%). De percentages blijven wel ongeveer hetzelfde. 11

12 Ouders totaal groeps % gezins % Thema s over het samenwerken met ouders starten vanaf plaats % van de respondenten wil meer ondersteuning bij Communiceren van ouders. De vraag naar info rond ouderparticipatie situeert zich op ongeveer dezelfde hoogte in de lijst (plaats 16-33%). De andere thema s in de cluster ouders vallen allemaal in de tweede helft van de lijst, ook het thema bestellen is betalen (plaats 29-25%). Opvallend is dat thema s sociale functie en omgaan met gezinnen in (kans)armoede hier helemaal onderaan staan. We zien hier dat de gezinsopvang de andere thema s binnen de cluster samenwerken met ouders opvallend hoger op de lijst plaatst: alle andere thema s vallen in de eerste helft van de lijst (de laatste ouderparticipatie op plaats 18, met nog steeds 24%). De tevredenheidsbevraging scoort hierbij het hoogst (plaats 9, 29%). We zien dat ook hier de meer regelgevende aspecten (bevraging tevredenheid en huishoudelijk reglement) hoog scoren, samen met communiceren met ouders. Hoewel er dus een lager percentage respondenten uit de gezinsopvang naar thema s als communiceren met ouders en ouderparticipatie vraagt, vragen zij hier binnen het geheel van thema s in hun werking wél duidelijk ondersteuning bij. Personeelsbeleid totaal groeps % gezins % Personeelsbeleid bundelt thema s die vooral voor groepsopvang belangrijk zijn. Ze komen voor vanaf plaats in de algemene lijst. Daar komen de thema s werken aan competenties van begeleiders, 12

13 leidinggeven en werken aan welbevinden en betrokkenheid van begeleiders achter elkaar aan bod. Andere thema s staan meer achteraan in de lijst. Bij de groepsopvang zien we deze drie thema s veel sterker bovenaan de lijst terugkomen: resp. plaats 9 (40%), plaats 10 (39%) en plaats 14 (38%) van de bevraagden zou hierbij hulp kunnen gebruiken. Binnen de gezinsopvang komen deze thema s (zoals te verwachten) onderaan de lijst voor. Het thema analyse van vormingsbehoeften scoort daarbij het hoogst (plaats 33 12%). Ondernemen totaal groeps % gezins % Thema s in de cluster ondernemen scoren lager dan de andere. Het eerste thema boekhouding vinden we terug op plaats 30 in de algemene lijst. Toch wil dit nog steeds zeggen dat 25% van de bevraagden hier ondersteuning bij zou willen. Fiscaliteit volgt op plaats 35 met 21% van de bevraagden. Groepsopvang heeft duidelijk meer vragen rond deze thema s dan gezinsopvang. Boekhouding is de uitzondering: dit blijkt een thema dat ook bij respondenten in de gezinsopvang relatief hoog scoort: meer dan 1 op 5 heeft hier vragen bij. Opmerkingen en tips van de gezinsopvang - Meer avonden voor vormingen en dichterbij (regio Hasselt-Leuven-Tienen). Vaak is het Antwerpen, Gent, of zelfs in West of Oost-Vlaanderen. Dit is echt totaal onhaalbaar. Er is een zeer groot tekort aan goede vormingen regio Limburg! - Een programma om op eigen ritme te voltooien, waar vragen en antwoorden komen op eigen tempo. - Ik wil heel graag vormingen volgen, maar vind hiervoor moeilijk tijd na de werkuren. - Niet te veel instanties met allemaal hetzelfde aanbod aan vormingen! - Hoe kan ik subsidies aanvragen voor de opvang? Ik ga uitbreiden (bouwen) en kan deze subsidies goed gebruiken. 13

14 - Ik ben akkoord dat er regels en wetten moeten zijn maar iedereen wordt gelijkgesteld al of niet subsidie. Wij moet alles uit eigen zak betalen en kunnen niks doorrekenen! - Als een bevraging via internet wordt gestuurd dan niet als pdf-bestand. - Heel vaak merk ik dat alles op maat is van grotere organisaties. Ik werk moederziel alleen, heb dus geen personeel, geen leidinggevende en geen collega's. Het is dus onzin om in procedures steeds naar mezelf te moeten verwijzen. Ook in deze enquête zijn een aantal vragen op maat van grotere voorzieningen en is er geen optie voor onthaalouders om aan te kruisen. Opmerkingen en tips van de groepsopvang - Zo snel mogelijk vormingsdata doorgeven. Mijn planning is belangrijk. - Probeer zoveel mogelijk vormingen te geven in elke gemeente of stad. - Zoveel mogelijk nuttige, handige lessen die je steeds kan gebruiken en blijft bijhouden. - Geen vormingsplaats in Antwerpen Centrum. - Graag opleidingen in de buurt van Bonheiden. Bv: Lier of Mechelen. - Meer vormingen in het weekend of s avonds, en niet alleen in Gent. - Ik vind het persoonlijk heel interessant dat er vormingen bestaan, probeer ze a.u.b. betaalbaar te houden. - Er is echt nood aan vormingen in de buurt van Leuven. Ik had graag het traject ondernemen gevolgd maar Gent en Kontich zijn toch wel wat te ver gelegen. - Ik wil graag iets meer weten over de subsidies voor vorming, opleiding en advies (KMOportefeuille). - Waarom werken gemeenten niet zo goed mee? Ik ben nog nooit uitgenodigd op een lokaal overleg. - Er zijn veel spijtige ontwikkelingen in de opvang. Bv : bestellen is betalen is een zeer negatieve regel. Ouders moeten hun kindje eens bij hen kunnen houden als ze plots een dag vrij hebben ten alle tijden! - Overdreven controles over voedselveiligheid! - In het contract/huishoudelijk reglement staan regels waar ouders zich moeten aan houden indien ze dit niet doen kost dit de ouders geld en je kan er niks aan doen! - Meer informatie om in het IKG in te stappen. - Betreffende zelfevaluatie: op dit moment evalueren we de werking via KWAPOI (alle 6 maanden), de betrokkenheid van de kinderen via Ziko (alle 6 maanden), de evolutie van de kinderen via Ziko Vo (alle 3 maanden), houden we enquêtes bij en evalueren we op die manier mee de werking (betrokkenheid ouders). Nu komt daar ook de evaluatie van het kwaliteitshandboek en de procedures bij. Vraag me af of de kwapoi dan nog nodig is, gezien de werking in het kwaliteitshandboek geëvalueerd wordt. Ik vind het moeilijk om in te schatten wat nog nodig is en wat niet meer. Alles wordt op termijn moeilijk. Zeker gezien onze capaciteit (23). - Duidelijkheid over subsidies bij nieuwe opvanginitiatieven!! - We hebben problemen met de toegankelijkheid van de leermodule van kind en gezin. Het openen van sommige documenten zorgt voor heel wat problemen! - Ik weet dat het onmogelijk is maar, een persoonlijk advies over wat er nog in orde gebracht moet worden en tegen wanneer, hoe we dit moeten doen,... Wij zijn graag volledig in orde. - Kinderopvang in België wordt niet of minimaal ondersteund. Triestig en futloos word je ervan. Ben blij dat de kindjes mijn futloosheid niet wegnemen en trek me daar aan op. - Ik heb al een paar keer info gevraagd aan voorzet en ik werd heel goed geholpen! Waarvoor dank, doe zo verder. - Ik ben blij met de nieuwe elan van ondersteuning. Ik heb me wel zo georganiseerd dat ik het niet 14

15 nodig heb, gezien ik mijn plan wel trek zoals ook de vorige 8 jaren. Het is een leerproces geweest van vallen en opstaan en ben daar nu aan gewend. Nu met nieuwe decreet voel ik toch wel de coaching en dat maakt het allemaal toch gemakkelijker maar vooral aangenamer. Ik heb zo het gevoel dat de kinderopvang plots belangrijk is. Men besteedt aandacht aan ons. Dat is nodig! Iedereen heeft dat nodig en zeker in een dergelijk zwaar beroep als het onze. Wij gaven altijd aandacht aan onze kids!!!! Het is het beleid dat achterwege bleef... voor onze beleidsmakers en alle vorige regeringen is het opvangen van kids nooit belangrijk geweest. Ze moesten zich schamen en hebben nog veel goed te maken. - Er wordt veel van ons verwacht en dat vergt veel energie maar ik vind het wel sjiek dat we ALS WE WILLEN zoveel ondersteuning krijgen. - We vinden het leuk dat jullie er zijn. Conclusies In de bevraging peilen we onder andere naar ervaringen en mogelijkheden om vormingen te volgen, favoriete vormen van vorming en ondersteuning, ervaren meerwaarde van deze verschillende vormen en thema s waarrond respondenten verdere ondersteuning zouden willen. De ontwikkeling, verzending en verwerking gebeurde door t OpZet in de periode maart t.e.m. juni 15. De bevraging werd verzonden aan de volledige doelgroep van de ondersteuningsstructuur via post en mail. De resultaten gaan terug op antwoorden van een klein aantal respondenten (n=178), waarvan 45 gezinsopvang (25%), 132 groepsopvang (74%). Hierdoor is slechts een klein percentage van het doelpubliek vertegenwoordigd. Meerdere respondenten geven aan dat ze dankbaar zijn voor de huidige ondersteuning. Toch blijven er respondenten die niet weten waar ze antwoorden kunnen vinden op hun vragen. Tevens blijkt ook dat van de 125 respondenten (gezins- en groepsopvang) die hebben geantwoord op de vraag waar ze zijn bij aangesloten als voorziening slechts 62% van hen geeft aan dat ze een contract hebben met een pedagogisch en taalondersteunende organisatie. Het is jammer dat 38% van de respondenten de weg naar een PTO er nog niet heeft gevonden, maar tegelijkertijd wel positief dat t OpZet hen kan bereiken. Op 2 jaar tijd (13 en 14) volgde men gemiddeld 1 vorming per voorziening, waarvan ongeveer de helft aan een verplichte vorming levensreddend handelen deelnam. Velen geven aan vorming wel interessant te vinden maar vinden het vaak te duur, te ver of op een minder geschikt tijdstip. Met 78% blijkt een vorming op een weekavond het best te passen voor mensen uit de kinderopvang, liefst de te starten om 19u30-u. 55% geeft aan dat een zaterdagvoormiddag een mogelijkheid is om vorming te volgen. Een vorming wordt het liefst gevolgd zo dicht mogelijk bij huis - zeker niet buiten de grenzen van de eigen provincie met de eigen wagen. Slechts 12% van de bevraagden doet een beroep op de KMO-portefeuille. Een éénmalige vorming spreekt zowel de gezins- als groepsopvang het meest aan, op de voet gevolgd door het uitwisselen van ervaringen met collega s uit de kinderopvang en persoonlijk advies. Uitwisselen van ervaringen met collega s uit andere sectoren spreekt hen het minst aan, vermoedelijk omdat ze denken zich dan onvoldoende begrepen voelen. Ook vorming via video s blijkt minder gewenste manier om vorming/ondersteuning te krijgen. Gezien men uitwisseling met collega s en persoonlijk advies een meerwaarde vindt, is dat niet vreemd. 15

16 Wanneer we kijken naar de thema s waarbij ondersteuning wordt gevraagd, zien we een aantal thema s die duidelijk verwijzen naar zaken die binnen de nieuwe regelgeving gevraagd worden. Toch zijn ook daar bepaalde onderwerpen waar minder nood aan ondersteuning is (bijv. regels infrastructuur, omgaan met klachten, huishoudelijk reglement, ). Het werken met kinderen blijft duidelijk een belangrijke zorg van de hele sector. Twee pedagogische thema s springen er duidelijk uit: spelmateriaal en activiteiten met kinderen en moeilijkheden in de ontwikkeling/opvoeding. Daarnaast zijn zelfevaluatie, crisisbeleid en veiligheid en stressbestendigheid vaak genoemde thema s. Ook thema s rond persoonlijk welbevinden scoren hoog. Kwaliteitsdenken is nieuw en roept ook de nodige vragen op, vooral in de groepsopvang. De thema s wennen, sociale functie en omgaan met gezinnen in (kans)armoede scoren verrassend laag. Het belang van meer inzicht in het ondernemen, wordt (nog) niet aangevoeld door voorzieningen. Wanneer we de opsplitsing voor gezins- en groepsopvang maken, zien we dat vragen naar ondersteuning bij het samenwerken met ouders hoger in de lijst van gezinsopvang terugkomen dan bij groepsopvang (bevraging tevredenheid, communiceren met ouders, huishoudelijk reglement, opvangplan en bestellen is betalen, ouderparticipatie). Gezinsopvang wil daarnaast meer ondersteuning bij ontwikkeling en stimulering van kinderen en kinderziektes, allergieën en medicatie dan groepsopvang. Grensoverschrijdend gedrag scoort hier opvallend laag. Groepsopvang zet dan weer een aantal thema s i.v.m. kwaliteit (zelfevaluatie, kwaliteitshandboek, inspectie) en i.v.m. werken met personeel meer bovenaan de ondersteuningslijst (werken aan competenties van begeleiders, leiding geven aan een team, welbevinden en betrokkenheid van begeleiders). Ook hulp bij de thema s het pedagogisch raamwerk en inrichting van (buiten)ruimte wordt meer gevraagd in groepsopvang dan in gezinsopvang. 16