Reactie op het CVZ rapport Technische Rapportage Ziektelast van 24 april 2013
|
|
- Raphaël van Dijk
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Lage ziektelast? - Niet bij ADHD! Reactie op het CVZ rapport Technische Rapportage Ziektelast van 24 april 2013 Door het ADHD Netwerk, oudervereniging Balans en patiëntenvereniging Impuls Inleiding CVZ heeft op verzoek van de minister van VWS een rapport gepubliceerd op 24 april 2013 over ziekten en aandoeningen met de laagste ziektelast ten behoeve van pakketmaatregelen in de zorg. In dit rapport valt ADHD onder stoornissen met de laagste ziektelast, vergelijkbaar met de ziektelast van een urineweg infectie. Het ziektelast criterium is bepaald door de mening van respondenten in verschillende Europese landen, over de gezondheid van twee fictieve personen met een bepaalde aandoening, deels aangevuld met de mening van experts. Het is zeer de vraag of de mening van leken-respondenten over de ernst van ziekten en aandoeningen zou moeten bepalen welke voor vergoeding in aanmerking komen. CVZ waarschuwt zelf in haar rapport dat het ziektelast criterium is opgesteld om de gezondheidstoestand tussen verschillende landen te vergelijken, en niet om pakketmaatregelen in ons land op te baseren. De gevolgen van keuzes op basis van het ziektelast criterium zijn niet te overzien wat betreft gezondheidsrisico's en kunnen een ongewenst effect hebben op de kosten. CVZ adviseert het ziektelast criterium hiervoor niet te gebruiken. In het rapport worden de kosten van de ADHD medicatie, o.a. Concerta, opgevoerd als een potentiële bezuinigingspost. Langwerkende middelen zoals Concerta worden echter slechts voor een klein gedeelte vergoed in het basispakket, de patiënten betalen deze medicatie grotendeels zelf. Dit lijkt een fout in het rapport. Het bestuur van het ADHD Netwerk, oudervereniging Balans en patiëntenvereniging Impuls willen in het belang van alle mensen met ADHD, de misvatting dat ADHD met een lage ziektelast gepaard gaat weerleggen met feiten op basis van onderzoek. ADHD wordt de laatste jaren in de media ten onrechte neergezet als een licht probleem, dat te vaak zou worden gediagnosticeerd en behandeld. Deze bewering wordt niet bevestigd door onderzoek. De grote aantallen patiënten met ADHD die om zorg vragen in de GGZ, verslavingszorg en in de forensische psychiatrie zijn per definitie geen lichte gevallen. Wij protesteren tegen beeldvorming die de ernst van ADHD onderschat, met het gevaar van uitsluiting van effectieve en beschikbare zorg. Dit kan behalve voor de patiënten met ADHD, ook ernstige gevolgen hebben voor de samenleving: hulpdiensten zullen te maken krijgen met een toename van overlast door alcoholisme en drugsmisbruik, criminaliteit en agressie, ongelukken en eerste hulp bezoeken. Als patiënten niet de juiste diagnose meer krijgen zal dit leiden tot een verkeerde behandeling die geld kost zonder effect te sorteren. ADHD is complex ADHD begint in de jeugd en heeft bij de meerderheid een chronisch beloop. ADHD komt bij 3-5% van de kinderen en volwassenen voor, en bij 3% van de ouderen [1-2]. Doordat de concentratie problemen, het chaotische gedrag, de onrust, stemmingswisselingen, prikkelbaarheid en impulsiviteit chronisch blijven bestaan, stapelen de problemen zich op en neemt de ziektelast van ADHD gedurende het leven toe. Niet alleen voor de patiënt zelf, maar ook voor de omgeving.
2 ADHD gaat in 75% gepaard met andere psychiatrische stoornissen, zoals angst, depressie, gedrags-, leer-, eet- en slaapstoornissen, seksuele en motorische problemen, verslaving, bipolaire stoornis, autisme spectrum -, en persoonlijkheidsstoornissen [3-24]. Deze stoornissen beginnen vaak ook op de kinderleeftijd of adolescentie en blijven gedurende het leven bestaan. Gemiddeld hebben volwassenen met ADHD die naar de GGZ komen drie diagnosen. Elke patiënt disfunctioneert minimaal op twee terreinen, zoals in opleiding, werk, in sociale contacten, relaties en gezin en/of op financieel gebied (dit is vereist om de diagnose ADHD te kunnen krijgen). Recent onderzoek laat zien dat mensen met ADHD ook vaker Astma hebben en Obesitas, waardoor er meer risico is op chronische lichamelijke ziekten als Diabetes, Hart-en vaatziekten en Kanker [13, 25-27]. ADHD bij delinquenten, verslaafden en psychiatrische patiënten Omgekeerd wordt ADHD gevonden bij 40-50% van de delinquenten, en bij 20% van de verslaafden en psychiatrische patiënten [6, 28-34]. Dit betekent dat de chroniciteit van onbehandelde ADHD ook impact heeft op het beloop van de bijkomende stoornissen en op de recidiefkans bij criminelen. Vergeetachtigheid en chaos zijn kenmerken van ADHD, waardoor een adequate behandeling van welke ziekte dan ook wordt beïnvloed. Iemand met ADHD en astma zal eerder een chronisch beloop ontwikkelen, evenals iemand met ADHD en diabetes. Zich aan een dieet houden, leefregels in acht nemen, of medicatie trouw innemen is immers veel moeilijker voor iemand met ADHD. Het niet onderkennen van ADHD bij complexe patiënten zal daardoor leiden tot chroniciteit van de andere stoornissen. Er blijkt geen verschil tussen patiënten verwezen door de 1e of 2e lijn: ze zijn alle even complex wat betreft bijkomende stoornissen en disfunctioneren. Hetzelfde aantal bijkomende stoornissen is gevonden in bevolkingsonderzoek bij niet verwezen patiënten met ADHD. Dit wijst erop dat ADHD bijna altijd complex is, ongeacht verwijzing [20, 35-37]. Disfunctioneren Dan is er nog het disfunctioneren waarmee ADHD en de bijkomende stoornissen gepaard gaan: er zijn bij ADHD vergeleken met controle personen meer fiets- en auto ongelukken, bij kinderen meer eerste hulp bezoeken in verband met hondenbeten en brandwonden, meer tienerzwangerschappen, meer verslaving aan alcohol en drugs, meer criminaliteit, meer suïcidepogingen, meer productiviteitsverlies, ziekteverzuim (22 dagen meer per jaar dan controles) onderpresteren, doublures, schooluitval, herhaaldelijk burnout/chronisch moe zijn t.g.v. de klachten en pogingen te compenseren door extra hard te werken, financiële problemen en schulden, relatieproblemen, huiselijk geweld en echtscheiding [38-51]. Kosten onbehandelde ADHD De kosten van onbehandelde ADHD zijn 2x zo hoog vergeleken met mensen zonder deze stoornis. Het gaat hierbij om kosten van eerste hulp bezoek door ongelukken en suïcidepogingen, en door ziekten ten gevolge van een slechte leefstijl (weinig slapen, onregelmatig eten, overgewicht, alcohol en drugsmisbruik, verwaarlozing van gebit en gezondheid, geslachtsziekten, tienerzwangerschappen) [44]. Ook de kosten van werkverzuim, minder werken van ouders vanwege een ADHD kind, ziektewet en WAO door klachten samenhangend met ADHD bij volwassenen zijn sterk verhoogd [52-54]. De meeste kosten worden gegenereerd door volwassenen, met name op het gebied van verlies van productiviteit en inkomen. Bij kinderen worden de grootste kostenposten gevormd door het beroep op de gezondheidszorg en door stagnatie van opleidingen. De kosten van familieleden van mensen met ADHD zijn ook aanzienlijk.
3 ADHD is goed te behandelen ADHD is goed te behandelen zowel bij kinderen als volwassenen, met voorlichting, medicatie, gedragstherapie, oudertraining of coaching [55]. Naar de kosteneffectiviteit van de behandeling van ADHD wordt in toenemende mate onderzoek gedaan [56, 57]. Een recente systematische review van onderzoek bij kinderen en adolescenten met ADHD laat zien dat medicamenteuze behandeling van ADHD kosteneffectief is vergeleken met geen behandeling, placebo, gedragstherapie en begeleiding door de huisarts. Er is nog geen vergelijkend onderzoek tussen de verschillende medicijnen voor ADHD en ook geen onderzoek naar kosteneffectiviteit van behandeling bij volwassenen. Onderzoekers pleiten juist voor vroeg detectie en vroege behandeling van risico patiënten, om de kosten van lange termijn schade te beperken [58]. De roep om onderzoek gericht op goede behandelingen voor ADHD die het lange termijn beloop positief kunnen beïnvloeden is dan ook gerechtvaardigd. Referenties 1. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4 th revised ed. 2000, Washington DC: APA. 2. Michielsen, M., et al., Prevalence of attention-deficit hyperactivity disorder in older adults in The Netherlands. Br J Psychiatry, (4): p Sobanski, E., et al., Psychiatric comorbidity and functional impairment in a clinically referred sample of adults with attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD). Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci, (7): p Biederman, J., et al., Patterns of psychiatric comorbidity, cognition, and psychosocial functioning in adults with attention deficit hyperactivity disorder. American Journal of Psychiatry, (12): p Kooij, J.J.S., et al., Efficacy and safety of methylphenidate in 45 adults with attentiondeficit/hyperactivity disorder. A randomized placebo-controlled double-blind crossover trial. Psychological Medicine, (6): p Fones, C.S., et al., History of childhood attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) features among adults with panic disorder. J.Affect.Disord., (2): p Amons, P., et al., Seasonality of mood disorders in adults with lifetime attentiondeficit/hyperactivity disorder (ADHD). Journal of Affective Disorders, (2-3): p Adler, L.A., et al., Differential diagnosis of attention-deficit/hyperactivity disorder and comorbid conditions. Primary Psychiatry, (5): p Flory, K., et al., Childhood ADHD predicts risky sexual behavior in young adulthood. J Clin Child Adolesc Psychol, (4): p Barkley, R.A., et al., Young adult outcome of hyperactive children: adaptive functioning in major life activities. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, (2): p Wilens, T.E., The nature of the relationship between attention-deficit/hyperactivity disorder and substance use. J Clin Psychiatry, Suppl 11: p Wilens, T.E., et al., Psychiatric comorbidity and functioning in clinically referred preschool children and school-age youths with ADHD. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, (3): p Agranat-Meged, A.N., et al., Childhood obesity and attention deficit/hyperactivity disorder: a newly described comorbidity in obese hospitalized children. International Journal of Eating Disorders, (4): p
4 14. Corkum, P., R. Tannock, and H. Moldofsky, Sleep disturbances in children with attention-deficit/hyperactivity disorder. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, (6): p Austin, K.M., Adult attention deficit hyperactivity disorder: Personality characteristics and comorbidity. 1999, U North Texas, US, Biederman, J., et al., Psychoactive substance use disorders in adults with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD): effects of ADHD and psychiatric comorbidity. Am J Psychiatry, (11): p Cortese, S., et al., Association between symptoms of attention-deficit/hyperactivity disorder and bulimic behaviors in a clinical sample of severely obese adolescents. Int J Obes (Lond), (2): p Fischer, M., et al., Young adult follow-up of hyperactive children: self-reported psychiatric disorders, comorbidity, and the role of childhood conduct problems and teen CD. Journal of Abnormal Child Psychology, (5): p Van Veen, M.M., et al., Disrupted circadian rhythm in adults with ADHD and chronic sleep onset insomnia. Biological Psychiatry, (11): p Kessler, R.C. Comorbidity patterns in a community sample of adults with ADHD: results from the National Comorbidity Survey Replication. in APA 160th Annual Meeting Kessler, R.C., et al., The prevalence and correlates of adult ADHD in the United States: results from the National Comorbidity Survey Replication. Am J Psychiatry, (4): p Kooij, J.J.S., ADHD bij volwassenen. Diagnostiek en behandeling. 3e ed. 2010, Amsterdam: Pearson Assessment and Information B.V. 23. Fliers, E.A., et al., Actual motor performance and self-perceived motor competence in children with attention-deficit hyperactivity disorder compared with healthy siblings and peers. J Dev Behav Pediatr, (1): p Carpentier, P.J., et al., Addiction in developmental perspective: influence of conduct disorder severity, subtype, and attention-deficit hyperactivity disorder on problem severity and comorbidity in adults with opioid dependence. J Addict Dis, (1): p Fuemmeler, B.F., et al., Association between attention-deficit/hyperactivity disorder symptoms and obesity and hypertension in early adulthood: a population-based study. Int J Obes (Lond), (6): p Cortese, S., et al., Attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) and obesity: a systematic review of the literature. Crit Rev Food Sci Nutr, (6): p Bijlenga, D., et al., Associations between sleep characteristics, seasonal depressive symptoms, lifestyle, and ADHD symptoms in adults. J Atten Disord, (3): p Ginsberg, Y., T. Hirvikoski, and N. Lindefors, Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) among longer-term prison inmates is a prevalent, persistent and disabling disorder. BMC Psychiatry, (112): p Buitelaar, N.J. and R.F. Ferdinand, ADHD Undetected in Criminal Adults. J Atten Disord. 2013: p Goossensen, M., et al., An intervention program for ADHD in patients with substance use disorders: Preliminary results of a field trial. Journal of Substance Abuse Treatment Vol 30(3) Apr 2006, , Van Ameringen, M. Adult ADHD is common among patients in anxiety-disorders clinic. in Anxiety Disorders Association of America 28th Annual Meeting
5 32. Mancini, C., et al., Childhood attention deficit/hyperactivity disorder in adults with anxiety disorders. Psychological Medicine, (3): p van Dijk, F.E., C.C. Kan, and J.K. Buitelaar, Co-existence and differential validity of ADHD and borderline personality disorders in adults Kaye, S., S. Darke, and M. Torok, Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) among illicit psychostimulant users: a hidden disorder? Addiction, (5): p Michielsen, M., et al., The comorbidity of anxiety and depressive symptoms in older adults with attention-deficit/hyperactivity disorder: A longitudinal study. J Affect Disord, (12): p Faraone, S.V. and J. Biederman, What is the prevalence of adult ADHD? Results of a population screen of 966 adults. J Atten Disord, (2): p Biederman, J., et al., Functional impairments in adults with self-reports of diagnosed ADHD: A controlled study of 1001 adults in the community. J Clin Psychiatry, (4): p Barkley, R.A., et al., Driving in young adults with attention deficit hyperactivity disorder: Knowledge, performance, adverse outcomes, and the role of executive functioning. Journal of the International Neuropsychological Society., (5): p Barkley, R.A., Accidents and attention-deficit/hyperactivity disorder. Economics of Neuroscience., (4): p Manor, I., et al., Possible association between attention deficit hyperactivity disorder and attempted suicide in adolescents - a pilot study. Eur Psychiatry, (3): p de Graaf, R., et al., The prevalence and effects of adult attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) on the performance of workers: results from the WHO World Mental Health Survey Initiative. Occup Environ Med, (12): p de Graaf, R., M. ten Have, and S. van Dorsselaer, NEMESIS 2: De psychische gezondheid van de Nederlandse bevolking. 2010, Trimbos-Instituut. 43. Mitchell, R.B., et al., Dog bites of the scalp, face, and neck in children. Laryngoscope., (3): p Leibson, C.L., et al., Use and costs of medical care for children and adolescents with and without attention-deficit/hyperactivity disorder. JAMA, (1): p Wymbs, B., et al., Risk of intimate partner violence among young adult males with childhood ADHD. J Atten Disord, (5): p Hammerman, A.R., The effects of attention deficit hyperactivity disorder children on mothers and fathers: A qualitative study. 2000, New York U., US, Brook, J.S., et al., Adolescent ADHD and adult physical and mental health, work performance, and financial stress. Pediatrics, (1): p Ghanizadeh, A., Small burns among out-patient children and adolescents with attention deficit hyperactivity disorder. Burns, (4): p Saez-Francas, N., et al., Attention-deficit hyperactivity disorder in chronic fatigue syndrome patients. Psychiatry Res, (2-3): p Schermerhorn, A.C., et al., Offspring ADHD as a risk factor for parental marital problems: controls for genetic and environmental confounds. Twin Res Hum Genet, (6): p Brod, M., et al., Comparison of the burden of illness for adults with ADHD across seven countries: a qualitative study. Health Qual Life Outcomes, (47): p Biederman, J., et al., The effects of attention-deficit/hyperactivity disorder on employment and household income. Med Gen Med, (3): p. 12.
6 53. De Ridder, A. and D. De Graeve, Healthcare use, social burden and costs of children with and without ADHD in Flanders, Belgium. Clin Drug Investig, (2): p Doshi, J.A., et al., Economic impact of childhood and adult attentiondeficit/hyperactivity disorder in the United States. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, (10): p e Kooij, J.J.S., et al., European consensus statement on diagnosis and treatment of adult ADHD: The European Network Adult ADHD. BMC Psychiatry. 10(67): p Schlander, M., Long-acting medications for the hyperkinetic disorders. A note on costeffectiveness. Eur Child Adolesc Psychiatry, (7): p Wu, E.Q., et al., Cost effectiveness of pharmacotherapies for attention-deficit hyperactivity disorder: a systematic literature review. CNS Drugs. 26(7): p Sonuga-Barke, E.J., et al., Early detection and intervention for attentiondeficit/hyperactivity disorder. Expert Rev Neurother, (4): p
ADHD & bioritme. ADHD & Vrouw 7 maart 2015. Marjolein Tanke
ADHD & bioritme ADHD & Vrouw 7 maart 2015 Marjolein Tanke ADHD & bioritme vrouwen slapen slechter dan mannen - kwalitatieve wisselend i.v.m. hormonen - meer moeite met inslapen (In slaap.nl) 70% van ADHD
Nadere informatieGIDS VOOR VOLWASSE N E N M E T A D H D HET T RA JECT VAN UW B E H A N D E L I N G
GIDS VOOR VOLWASSE N E N M E T A D H D HET T RA JECT VAN UW B E H A N D E L I N G VOORAF Uw arts heeft u een medicamenteuze behandeling voorgeschreven als hulp bij het onder controle brengen van de symptomen
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra
Nadere informatie18/03/2016. inhoud. Zorg voor jongeren met psychiatrische problemen. jongeren populatie. jongeren populatie. jongeren populatie. jongeren populatie
inhoud Zorg voor jongeren met psychiatrische problemen Jongeren als doelgroep Burden of disease in praktijk Slot: New horizont Marijana Cvitan Sutterland psychiater OPZ Geel, Maart, 2016 Juridische grens
Nadere informatieOnderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid
Onderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid presentatie ESPRi Symposium 26-11-2015 Michiel Boog, klinisch psycholoog, psychotherapeut Titel:
Nadere informatieDisclosures. De combinatie van lichamelijke klachten en psychische stoornissen. Inhoud. Vaak voorkomende SOLK. Wat is SOLK?
Hak de knoop niet te snel door, je kunt hem ook ontwarren Disclosures Dr. Jonna van Eck van der Sluijs Psychiater en senior onderzoeker Symposium: Behandeling van SOLK en persoonlijkheidsstoornissen bij
Nadere informatieDiagnostische instabiliteit van terugval bij angststoornissen en depressie
Diagnostische instabiliteit van terugval bij angststoornissen en depressie Willemijn Scholten NEDKAD 2015 Stelling In de DSM 6 zullen angst en depressie één stoornis zijn Achtergrond Waxing and waning
Nadere informatietransistiepsychiatrie Dr. R. Klaassen Kinder- en jeugdpsychiater Bascule Projectleider headspace
transistiepsychiatrie Dr. R. Klaassen Kinder- en jeugdpsychiater Bascule r.klaassen@debascule.com Projectleider headspace transitiepsychiatrie -> psychiatrie Transitional Psychiatry Child & Adolescent
Nadere informatieMindfulness - de 8-weekse training in vogelvlucht
Mindfulness - de 8-weekse training in vogelvlucht Flip Kolthoff, psychiater Radboud Universitair Centrum voor Mindfulness, GGZ Noord-Holland-Noord Flip Kolthoff, VUmc, 20-01-2012 1 Inleiding Flip Kolthoff,
Nadere informatieBijlagen J. Wiersma et al., Neem de regie over je depressie, DOI / , 2015 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media
Bijlagen J. Wiersma et al., Neem de regie over je depressie, DOI 10.1007/978-90-368-1003-6, 2015 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media 50 neem de regie over je depressie Bijlage 1 Beloopstabel
Nadere informatieZwakbegaafdheid in de GGZ. Een explorerend onderzoek 1. Jannelien Wieland a,b & Frans Zitman c
Zwakbegaafdheid in de GGZ. Een explorerend onderzoek 1 Jannelien Wieland a,b & Frans Zitman c a Poli +, psychiatrie + verstandelijke beperking, Ir. Driessenstraat 94-G, 2312 KZ, Leiden b Cordaan, Postbus
Nadere informatieADHD zeker geen modegril
Angst voor overdiagnostiek is ongefundeerd ADHD zeker geen modegril Rob Rodrigues Pereira, kinderarts, Maasstad Ziekenhuis, Rotterdam dr. Sandra Kooij, psychiater, PsyQ Haaglanden prof. dr. Jan Buitelaar,
Nadere informatiePublications. Publications
Publications Publications Publications De Bildt, A., Mulder, E.J., Scheers, T., Minderaa, R.B., Tobi, H. (2006) PDD, behavior problems and psychotropic drug use in children and adolescents with MR, Pediatrics
Nadere informatieDisclosure belangen Dyllis van Dijk
Disclosure belangen Dyllis van Dijk (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen Geen Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële)
Nadere informatieADHD prevalentie en behandeling. Nannet Buitelaar Psychiater de Waag Utrecht
ADHD prevalentie en behandeling Nannet Buitelaar Psychiater de Waag Utrecht ADHD een hype? Tegenwoordig heeft iedereen ADHD. Steeds meer Nederlanders slikken Ritalin. Hoe voorkom je ADHD? Door de diagnose
Nadere informatieComorbiditeitspatronen bij OCD. Resultaten van de NOCDA studie
Comorbiditeitspatronen bij OCD Resultaten van de NOCDA studie Patricia van Oppen, Harold J. van Megen, Neeltje M. Batelaan, Danielle C. Cath, Nic J.A. van der Wee, Brenda W. Penninx Marcel A. van den Hout,
Nadere informatieFEEDBACK DSM-IV code combinaties
FEEDBACK DSM-IV code combinaties Populatie: Beëindigde verblijven in de Minimale Psychiatrische Gegevens 2004 (N= 88551) Sectoren: Psychiatrische ziekenhuizen (PZ) en psychiatrische afdelingen van algemene
Nadere informatiePsychiatrie & Psychologie bij 22q11DS
Studiedag Stichting 22Q11 19 november 2017 A.M. Fiksinski a.m.fiksinski@umcutrecht.nl Psycholoog & onderzoeker (PhD kandidaat) Department of Psychiatry, Rudolf Magnus Institute of Neuroscience, University
Nadere informatieVan het kind en het badwater Over ziekte en seksualiteit. Peter Leusink, huisarts, seksuoloog
+ Van het kind en het badwater Over ziekte en seksualiteit Peter Leusink, huisarts, seksuoloog + Take home Als je ziek bent kun je seksueel gezond zijn Seksuele gezondheid vraagt om aanpassing Aanpassing
Nadere informatieADHD zeker geen modegril
Angst voor overdiagnostiek is ongefundeerd ADHD zeker geen modegril Rob Rodrigues Pereira, kinderarts, Maasstad Ziekenhuis, Rotterdam dr. Sandra Kooij, psychiater, PsyQ Haaglanden prof. dr. Jan Buitelaar,
Nadere informatieScreening van gedragsproblemen en consequenties hiervan op effect van interventies. Walter Matthys
Screening van gedragsproblemen en consequenties hiervan op effect van interventies Walter Matthys Preventie en behandeling Wezenlijk verschillend? Voorbeeld: Coping Power (Minder boos en opstandig) bij
Nadere informatiePsychische klachten als co-morbiditeit bij COPD
Psychische klachten als co-morbiditeit bij COPD Pearson Plein is een initiatief van Pearson. Pearson heeft jarenlange ervaring als educatieve uitgever van wetenschappelijk onderbouwde psychologische meetinstrumenten
Nadere informatieProjectbeschrijving en verantwoording bij het protocol ADHD bij verslaving
Bijlage 16 Projectbeschrijving en verantwoording bij het protocol ADHD bij verslaving Protocol ADHD bij verslaving 159 Projectbeschrijving en verantwoording bij het protocol ADHD bij verslaving Over het
Nadere informatieAdult ADHD Self-Report Scale-V1.1 (ASRS-V1.1) Symptoms Checklist from WHO Composite International Diagnostic Interview
Adult ADHD Self-Report Scale-V1.1 (ASRS-V1.1) Symptoms Checklist from WHO Composite International Diagnostic Interview World Health Organization 2009 All rights reserved. Based on the Composite International
Nadere informatieArgos over ADHD medicatie bij volwassenen
Hagen en Baas Hagen en Baas Psychologen Argos over ADHD medicatie bij volwassenen Regelmatig laait de discussie weer op over ADHD. De diagnose ADHD zou teveel en te makkelijk gesteld worden en dat er allerlei
Nadere informatieDe psychopathologische gevolgen van pijnklachten. Eric de Heer
De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer Psycholoog i.o. tot GZ-psycholoog Senior onderzoeker VIP (Vroege Interventie Psychose) Tilburg GGz Breburg Pijn! pijn is een stressvolle ervaring
Nadere informatieDe psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer
De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer Psycholoog i.o. tot GZ-psycholoog Senior onderzoeker VIP (Vroege Interventie Psychose) Tilburg GGz Breburg Pijn! pijn is een stressvolle ervaring
Nadere informatieCOMORBIDITEIT BIJ DYSLEXIE IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS
COMORBIDITEIT BIJ DYSLEXIE IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS NATIONALE DYSLEXIECONFERENTIE 3 APRIL 2013 Wilma Jongejan w.jongejan@vu.nl Onderwijscentrum VU (OCVU) DYSLEXIE: GEEN GEÏSOLEERD PROBLEEM Secundaire
Nadere informatieNovember Update evidentie medicatieprotocol ODD/CD bij kinderen en jeugdigen. 1
Evidence tabel update medicatieprotocol ODDCD bij kinderen en jeugdigen Auteurs, jaartal Sinzig et al 2007 A2 RCT (5 wk multicenter studie) Kinderen en adolescenten (6-16 jr) ADHD diagnose volgens DSM-IV
Nadere informatieHet belang van goede slaap voor het psychisch welzijn: oorzaken en gevolgen van slaapstoornissen in de psychiatrie
Het belang van goede slaap voor het psychisch welzijn: oorzaken en gevolgen van slaapstoornissen in de psychiatrie Prof. dr. Marike Lancel / psycholoog & somnoloog / GGZ Drenthe & RuG Onderwerpen slaaponderzoek,
Nadere informatieVerslaving en adhd: een overzicht van recent Nederlands onderzoek
korte bijdrage Verslaving en adhd: een overzicht van recent Nederlands onderzoek k. van emmerik-van oortmerssen, c.l. crunelle, p.j. carpentier achtergrond adhd is een belangrijke risicofactor voor het
Nadere informatieingezonden Reactie op Voorstel voor diagnostiek en behandeling van aandachtstekortstoornis met met hyperactiviteit (adhd) op volwassen
Reactie op Voorstel voor diagnostiek en behandeling van aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (adhd) op volwassen leeftijd Met veel belangstelling lazen wij in het juninummer het overzichtsartikel
Nadere informatieFarmacotherapie in de acute fase van alcoholdetoxificatie. Critically Appraised Topic
Farmacotherapie in de acute fase van alcoholdetoxificatie Critically Appraised Topic Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring
Nadere informatieROM in de ouderenpsychiatrie
Improving Mental Health by Sharing Knowledge ROM in de ouderenpsychiatrie Marjolein Veerbeek Richard Oude Voshaar, Anne Margriet Pot Financier: Ministerie van VWS 2 Routine Outcome Monitoring Definitie
Nadere informatieEen medicatietrial, zonde van de tijd of de moeite waard?
Karin van Riezen 1 Een medicatietrial, zonde van de tijd of de moeite waard? De meerwaarde van een placebogecontroleerde trial bij kinderen die ingesteld worden op methylfenidaat Gevalsbeschrijving Adhd
Nadere informatie40 ste Netwerkmeeting. Netwerk ADHD bij volwassenen 8 oktober 2015
40 ste Netwerkmeeting Netwerk ADHD bij volwassenen 8 oktober 2015 Nieuws van het bestuur Nieuwe bestuursleden: - Derk Birnie, kinderarts - Dinemarie Theunissen, jeugdarts Nieuws van het bestuur Sponsoring
Nadere informatieTekst: Anouck Staff en Betty Veenman
In elke klas zitten vaak meerdere leerlingen met druk, ongeconcentreerd of opstandig gedrag. Met de invoering van passend onderwijs is de diversiteit binnen klassen toegenomen, en daarmee de vraag van
Nadere informatieWhen things are getting out of hand: Prevalence, assessment, and treatment of substance use disorder(s) and violent behavior Kraanen, F.L.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) When things are getting out of hand: Prevalence, assessment, and treatment of substance use disorder(s) and violent behavior Kraanen, F.L. Link to publication Citation
Nadere informatieADHD bij volwassenen met een angststoornis
ADHD bij volwassenen met een angststoornis Impuls Symposium AD(H)D, een hype? (Differentiaal) Diagnostiek en Comorbiditeit woensdag 1 april 2009 Anke Roodbergen, psychiater i.o. De Jutters/PsyQ, Den Haag
Nadere informatieHELFT VAN KINDEREN EN EEN DERDE VAN VOLWASSENEN MET ADHD KRIJGT ADHD-MEDICATIE VIA HUISARTS. Marijn Prins, Liset van Dijk
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Marijn Prins, Liset van Dijk. Helft van kinderen en een derde van volwassenen met ADHD krijgt ADHD-medicatie via huisarts,
Nadere informatieDisclosure belangen Dyllis van Dijk
Disclosure belangen Dyllis van Dijk (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding
Nadere informatieBipolaire stoornissen in de eerste lijn?
Bipolaire stoornissen in de eerste lijn? Wendela ter Meulen, AIOS AMC Supervisoren: Drs. Hetty M. Visser Prof. dr. Ralph W. Kupka Academische werkplaats bipolaire stoornissen Prof. dr. Jan H. Smit GGZ
Nadere informatieCURRICULUM VITAE LIST OF PUBLICATIONS
CURRICULUM VITAE LIST OF PUBLICATIONS Curriculum Vitae Curriculum Vitae Barbara Wilhelmina Cornelia Zwirs werd geboren op 3 oktober 1977 in Alphen aan den Rijn. Daar behaalde zij in 1995 haar Gymnasiumdiploma
Nadere informatieMarlies Peters. Workshop Vermoeidheid
Marlies Peters Workshop Vermoeidheid De ene vermoeidheid is de andere niet Deze vermoeidheid is er plotseling, niet gerelateerd aan geleverde inspanning De vermoeidheid wordt als (zeer) extreem ervaren
Nadere informatieLECTORAAT ZORG & INNOVATIE IN PSYCHIATRIE. Risicofactoren, leefstijl en de mondzorg bij jong volwassenen na vroege psychose
LECTORAAT ZORG & INNOVATIE IN PSYCHIATRIE Risicofactoren, leefstijl en de mondzorg bij jong volwassenen na vroege psychose Symposium onderzoeksresultaten 2017 Sonja Kuipers, MSc MSW RN PhD-Student Zonder
Nadere informatieHoofdpijn bij kinderen. THEMA dagen 2010 Drs. M.C.G. Beeren. Kinderarts H.C. Stael. Semi-arts St. Anna ziekenhuis, Geldrop
Hoofdpijn bij kinderen THEMA dagen 2010 Drs. M.C.G. Beeren. Kinderarts H.C. Stael. Semi-arts St. Anna ziekenhuis, Geldrop Inhoudsopgave Epidemiologie Kinderen met hoofdpijn Multidisciplinair carrousel
Nadere informatieBegeleiding van HIV-patiënten
Symposium Up-to-Date in Infectieziekten Zaterdag 11 februari 2012 Begeleiding van HIV-patiënten Anneleen Lijnen Nurse physician assistant Dienst Infectieziekten 1) Voorstelling Verpleegkundige Ondersteuning
Nadere informatieDe effectiviteit van Gezonde School-activiteiten. Wat is het verband tussen Gezonde School-activiteiten, een gezonde leefstijl en schoolprestaties?
De effectiviteit van Gezonde School-activiteiten Wat is het verband tussen Gezonde School-activiteiten, een gezonde leefstijl en schoolprestaties? De effectiviteit van Gezonde School-activiteiten Veel
Nadere informatiePsychische klachten als co-morbiditeit bij diabetes
Psychische klachten als co-morbiditeit bij diabetes Pearson Plein is een initiatief van Pearson. Pearson heeft jarenlange ervaring als educatieve uitgever van wetenschappelijk onderbouwde psychologische
Nadere informatieMethylfenidaat bij volwassenen met adhd en een cocaïneverslaving
g e v a l s b e s c h r i j v i n g Methylfenidaat bij volwassenen met adhd en een cocaïneverslaving t. m a l e s e v i c, w. v a n d e n b r i n k, h. l. v a n samenvatting Methylfenidaat voorschrijven
Nadere informatieKindermishandeling: korte en lange termijn gevolgen. Ramón Lindauer AMC-de Bascule
Kindermishandeling: korte en lange termijn gevolgen Ramón Lindauer AMC-de Bascule Eerste Geneeskundigen dag 15 maart 2011 Inhoud definitie en prevalentie kindermishandeling gevolgen kindermishandeling
Nadere informatieDe invloed van attention-deficit/hyperactivity disorder op het ontwikkelen van middelenmisbruik bij adolescenten
De invloed van attention-deficit/hyperactivity disorder op het ontwikkelen van middelenmisbruik bij adolescenten Naam: Marinka van der Plaat Studentnummer: 6042309 Begeleider: H. Larsen Datum: 23-06-2013
Nadere informatieDia 1. SPEEDPRESENTATIES Deel 3. Dia 2 MARIELLE BRENNINKMEIJER. Ik heb zo n zin in een biertje. Dia 3
Dia 1 SPEEDPRESENTATIES Deel 3 Dia 2 MARIELLE BRENNINKMEIJER Ik heb zo n zin in een biertje Dia 3 Dia 4 Ik heb zo n zin in een biertje! Real time zelf gerapporteerde craving naar alcohol tijdens de ambulante
Nadere informatieADHD bij vrouwen. Dr. J.J. Sandra Kooij. Psychiater /Hoofd Kenniscentrum ADHD bij volwassenen PsyQ Haaglanden
ADHD bij vrouwen Dr. J.J. Sandra Kooij Psychiater /Hoofd Kenniscentrum ADHD bij volwassenen PsyQ Haaglanden Voorzitter: - DIVA Foundation - ADHDFund - European Network Adult ADHD Gefeliciteerd! 5 TOPVROUWEN
Nadere informatieSchizofrenie/psychotische stoornis: amfetaminen 6555
Schizofrenie/psychotische stoornis: amfetaminen 6555 ahr: adjusted Hazard Ratio, HR: Hazard Ratio, RR: Relatief Risico, NNH: number needed to harm CONCLUSIE De literatuur geeft geen eenduidig beeld of
Nadere informatieInhoud. Ontgifting en stabilisatie. Observatie en Diagnostiek en Behandeling. Cijfers en Onderzoek. Aanbod Jeugd in Nederland
Polls drugsweb Kun je op eigen houtje van drugs afkomen Ja: 85% Moeten we minder gaan drinken Ja: 57% Bang om verslaafd te worden Ja: 21% Drugs meenemen naar buitenland Ja: 73% Wiet is een harddrug Ja:
Nadere informatieVoor wie doen we de Meldactie NZa?
Stichting STRAKX Onderzoek en Innovatie Vroegkinderlijke Chronische Traumatisering Volwassenen (VCT-V) STRAKX is een schakel tussen in de kinderjaren chronisch getraumatiseerde volwassenen, behandelaren,
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/36026 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Hovens, Jacqueline Gerarda Francisca Maria Title: Emotional scars : impact of
Nadere informatieSlaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling
Slaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling - Dr. Marike Lancel - Divisie Forensische Psychiatrie Slaapcentrum voor Psychiatrie Assen Het interactieve brein in slaap 12-10-2012 Slaapstoornissen
Nadere informatieZorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid.
Zorgprogramma Lijf & Leven Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Levensverwachting met tot wel 20 jaar verkort 85% van patienten
Nadere informatieSamen beslissen (SDM) moet altijd
Samen beslissen (SDM) moet altijd Kiezen voor Pillen en/of Praten bij Depressie en Angststoornissen Behandelvoorkeuren en Keuzes van Patiënten en Behandelaren Sumayah Rodenburg Vandenbussche Disclosure
Nadere informatiePrevalentie, persistentie en gevolgen van ADHD in de Nederlandse volwassen bevolking
oorspronkelijk artikel Prevalentie, persistentie en gevolgen van ADHD in de Nederlandse volwassen bevolking M. TUITHOF, M. TEN HAVE, S. VAN DORSSELAER, R. DE GRAAF ACHTERGROND Er is weinig bekend over
Nadere informatie25% DSM5 & Zorgvraagzwaarte. 3.5% in ggz. Creëer markt 3.5% 20.5% 3.5% Explosie in ggz. 2004: Wachtlijstenproblematiek. 2004: Wachtlijstenproblematiek
Systeemwereld van de zorg DSM & I Zorgvraagzwaarte NVGZP, --0 Risicomanagement Belangenbehartiging Organisatie GGZ Professionele taal / concepten Zorgbehoeften patiënt 00: Wachtlijstenproblematiek Gezondheid:
Nadere informatieHet hoofdstuk neurodevelopmental disorders in de DSM-5
korte bijdrage Het hoofdstuk neurodevelopmental disorders in de DSM-5 ACHTERGROND In mei 2013 is de vijfde editie van de dsm verschenen. DOEL Beschrijven van de veranderingen in dsm-5 in de diagnostische
Nadere informatieOptimale integratie op school: de kracht van teamwerk!
Optimale integratie op school: de kracht van teamwerk! Inge Van Trimpont, MD Directeur permanente ondersteuningscel CLB GO! 4/10/2017 congres jeugdpsychiatrie Gent 1 Kinderen met een psychische aandoening
Nadere informatieHoofdstuk 2 Samenwerking en afstemming in de zorgketen
Bijlage 3 Zoekstrategieën Hoofdstuk 2 Samenwerking en afstemming in de zorgketen Database Zoektermen 1 Premature Birth/ (2657) 2 exp infant, low birth weight/ or infant, premature/ (49701) 3 (((preterm
Nadere informatieWat is psychisch lijden? Eindhoven, 7 Oktober 2016
Wat is psychisch lijden? Eindhoven, 7 Oktober 2016 Kijken vanuit verwondering Verwondering van epidemioloog: Kwetsbaarheid normaal Angst Depressie Verslaving Psychose 40% lifetime experience Wederkerigheid
Nadere informatieADHD in treatment seeking patients with a substance use disorder van de Glind, G.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) ADHD in treatment seeking patients with a substance use disorder van de Glind, G. Link to publication Citation for published version (APA): van de Glind, G. (2013).
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22748 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Fagel, Selene Sofia Alexandra Agnes Title: Childhood psychopathology and development
Nadere informatieWat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg
Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Prof. Dr. Brenda Penninx Vakgroep psychiatrie / GGZ ingeest Neuroscience Campus Amsterdam Mental Health EMGO+ Institute for Health and Care Research b.penninx@vumc.nl
Nadere informatieParnassia Groep Remco de Winter & Karin Slotema
Parnassia Groep 30-11- 2017 Remco de Winter & Karin Slotema Kennismaken + epidemiologie Principes voor de omgang met suïcidaal gedrag pauze Systematisch onderzoek van suïcidaal gedrag pauze Beschrijvende
Nadere informatieHooggevoeligheid: fictie of feit?
Hooggevoeligheid: fictie of feit? Hooggevoeligheid, HSP, hoogsensitiviteit. Het roept ongetwijfeld een associatie op. Voor velen is dat toch een associatie met: zwak, aanstellerig, te lui, vreemd, zweverig,
Nadere informatieZimmerman, Sheeran, & Young. Beoordelen van de aanwezigheid van depressie
DIAGNOSTIC INVENTORY FOR DEPRESSION (DID) Zimmerman, M., Sheeran, T., & Young, D. (2004). The Diagnostic Inventory for Depression: A self-report scale to diagnose DSM-IV Major Depressive Disorder. Journal
Nadere informatieInnovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek. Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest
Innovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek Prof.dr. J.H. Smit jh.smit@ggzingeest Directeur Onderzoek & Innovatie GGZ Ingeest Afdeling Psychiatrie Vumc Psychiatrie in getallen: wereldwijd in 2010
Nadere informatieOnline CGT voor Adolescenten?
Online CGT voor Adolescenten? Prima te doen, maar houd uw hoofd erbij! Dr Jeroen Ruwaard (Amsterdam UMC / GGz InGeest) studiedag ZNA UKJA, 'e-psy 2.0 digitalisering in de zorg #adolescenten, 21 september
Nadere informatieBETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN
BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN ehealth bij hartrevalidatie: meer deelnemers, minder terugval, beter eindresultaat? KNMG ehealth congres Donderdag 28 juni 2018 Evoluon
Nadere informatieGezin en het welzijn van pubers
Pagina 1 / 16 Gezin en het welzijn van pubers Kinderen uit intacte gezinnen zijn vaak emotioneel en psychisch gezonder en minder geneigd gedragsproblemen te vertonen, zoals geweld op school, criminele
Nadere informatieNo part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.
Bedankt voor het downloaden van dit artikel. De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding)
Nadere informatieAnxiety disorders in children with autism spectrum disorders: A clinical and health care economic perspective van Steensel, F.J.A.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Anxiety disorders in children with autism spectrum disorders: A clinical and health care economic perspective van Steensel, F.J.A. Link to publication Citation for
Nadere informatieADHD en Middelenmisbruik: Langetermijneffecten van ADHD bij kinderen
Bachelorthese ADHD en Middelenmisbruik: Langetermijneffecten van ADHD bij kinderen Maartje Bakker Universiteit van Amsterdam Studentnr: 0411655 Begeleider: dhr. Prof. Dr. P.J.M. Prins Aantal woorden: 5629
Nadere informatieCure + Care Solutions
Cure + Care Solutions is hèt landelijk behandel- en expertisecentrum voor complexe psychische aandoeningen en werkt nauw samen binnen een landelijk netwerk van zorginstellingen door het hele land. Cure
Nadere informatieFarmacotherapie bij ontwikkelingsstoornissen ADHD medicatie: te snel en te lang?
Farmacotherapie bij ontwikkelingsstoornissen ADHD medicatie: te snel en te lang? Pieter Hoekstra Kinder- en jeugdpsychiatrie Accare, Universitair Centrum voor Kinder- en Jeugdpsychiatrie Groningen Relaties
Nadere informatieRisico-indicatoren voor angst en depressie: hoe nu verder?
Risico-indicatoren voor angst en depressie: hoe nu verder? Filip Smit Trimbos-instituut, Centrum Preventie en Vroege Interventie Vrije Universiteit, Vakgroep Klinische Psychologie NKOP symposium 14 december
Nadere informatieInvesteren in geestelijke gezondheid op de werkvloer, loont dat?
Investeren in geestelijke gezondheid op de werkvloer, loont dat? Lieven Annemans Universiteit Gent Maart 2016 Two views in health economics Health care as a cost Health care as an investment Annual growth
Nadere informatieGeestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg Samenwonen of een LAT-relatie
Geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg Samenwonen of een LAT-relatie Frieda Matthys, MD, PhD Historiek 19 de eeuw Gezondheids zorg Liefdadigheid Politie Justitie Historiek 20ste eeuw Gezondheids
Nadere informatiePrevalentie en behandeling van ADHD bij patiënten met een verslaving
Prevalentie en behandeling van ADHD bij patiënten met een verslaving Katelijne van Emmerik van Oortmerssen Ellen Vedel Wim van den Brink Robert A. Schoevers overzicht Achtergrond IASP prevalentie studie
Nadere informatieNetwerkbijeenkomst 17 maart 2016
Netwerkbijeenkomst 17 maart 2016 18.00 18.15 uur Inleiding door Pieter-Jan Carpentier 18.15 19.00 uur Mark Mizee De Nederlandse Hersenbank voor Psychiatrie (NHB-Psy) en postmortem hersenonderzoek: kans
Nadere informatieKetenzorg voor suïcidaliteit
Ketenzorg voor suïcidaliteit Marie Van Broeckhoven Suïcidepreventiewerking DAGG Lommel marie.vanbroeckhoven@dagg-cgg.be Meer onderzoek nodig Sterke evidentie Acties gezondheidszorg Beperking toegang tot
Nadere informatieBehandelgids ADHD bij volwassenen, cliëntenwerkboek
Behandelgids ADHD bij volwassenen, cliëntenwerkboek een programma voor cognitieve gedragstherapie Steven A. Safren, Susan Sprich, Carol A. Perlman, Michael W. Otto UITGEVERIJ NIEUWEZIJDS Oorspronkelijke
Nadere informatieTerugvalpreventie bij anorexia nervosa
Terugvalpreventie bij anorexia nervosa Tamara Berends, Verpleegkundig Specialist GGZ Altrecht Eetstoornissen Rintveld Lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie Utrecht Research Group Eating disorders
Nadere informatie15:40 16:00 uur. Depressie en dementie RICHARD OUDE VOSHAAR. Ouderenpsychiater
5:40 6:00 uur Depressie en dementie RICHARD OUDE VOSHAAR Ouderenpsychiater % psychiatrische problemen bij Alzheimer 60 50 40 30 20 0 0 Zhao et al, J Affect Disord 205 Wanneer spreken van van een depressie?
Nadere informatieadhd in de Belgische volwassen bevolking; een epidemiologische exploratieve studie
oorspronkelijk artikel adhd in de Belgische volwassen bevolking; een epidemiologische exploratieve studie t. de ridder, r. bruffaerts, m. danckaerts, a. bonnewyn, k. demyttenaere achtergrond Er is maar
Nadere informatieVroege interventies voor mensen met dementie en hun mantelzorgers
Improving Mental Health by Sharing Knowledge Vroege interventies voor mensen met dementie en hun mantelzorgers hall Anne Margriet Pot Hoogleraar Ouderenpsychologie, VU Amsterdam, Programmahoofd Ouderen
Nadere informatiePsychiatrische en neuropsychologische kenmerken van een groep volwassenen verwezen naar een academische polikliniek voor adhd
oorspronkelijk artikel Psychiatrische en neuropsychologische kenmerken van een groep volwassenen verwezen naar een academische polikliniek voor adhd m. vegt, j.h.m. tulen, h.r. van tuijl, c.m. twigt, m.w.
Nadere informatieCognitive self-therapy A contribution to long-term treatment of depression and anxiety
Cognitive self-therapy A contribution to long-term treatment of depression and anxiety Uitgave in de RGOc-reeks, nummer 12 Copyright 2006 Peter C.A.M. den Boer, Groningen Cognitive self-therapy. A contribution
Nadere informatieDe effectiviteit van Braingame Brian: samenvatting van het evaluatie-onderzoek 2012 2015
De effectiviteit van Braingame Brian: samenvatting van het evaluatie-onderzoek 2012 2015 1. Inleiding BB is een gecomputeriseerde cognitieve training voor kinderen met zelfregulatieproblemen (bv. kinderen
Nadere informatiePsychofarmaca in de huisartsenpraktijk in 2015: resultaten van het INTEGO netwerk
Psychofarmaca in de huisartsenpraktijk in 2015: resultaten van het INTEGO netwerk In 1994 werd het INTEGO project gestart aan het Academisch Centrum Huisartsgeneeskunde (ACHG) van de KU Leuven. De bedoeling
Nadere informatieStadiëring en interepisodisch functioneren bij Bipolaire Stoornissen
Stadiëring en interepisodisch functioneren bij Bipolaire Stoornissen Ralph Kupka hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum Academische Zorglijn Bipolair, GGZinGeest Altrecht Bipolair Stabiel
Nadere informatieKorte bijdrage Het belang van subklinische depressies
Korte bijdrage Het belang van subklinische depressies door P. Cuijpers Samenvatting Subklinische depressies zijn depressieve beelden waarbij sprake is van depressieve klachten zonder dat voldaan is aan
Nadere informatie