Psychofarmaca in de huisartsenpraktijk in 2015: resultaten van het INTEGO netwerk
|
|
|
- Katrien Wouters
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Psychofarmaca in de huisartsenpraktijk in 2015: resultaten van het INTEGO netwerk In 1994 werd het INTEGO project gestart aan het Academisch Centrum Huisartsgeneeskunde (ACHG) van de KU Leuven. De bedoeling was om een grote databank met morbiditeitsgegevens uit de huisartsenpraktijk te ontwikkelen, zicht te krijgen op de incidentie en prevalentie van ziekte in Vlaanderen, maar ook gegevens te verzamelen over diagnostische tests en voorgeschreven medicatie in de Vlaamse huisartsenpraktijk. Op dit moment heeft INTEGO een databank opgebouwd van 3.5 miljoen diagnosen, 36 miljoen laboratoriumresultaten en 15 miljoen medicatie voorschriften. INTEGO bevat ondertussen meer dan patiënten en 2.5 miljoen patiëntenjaren. De INTEGO data zijn representatief voor leeftijd en geslacht voor heel Vlaanderen. In 2015 waren er 49 praktijken actief in het INTEGO netwerk. Voor de huidige analyse naar psychofarmaca werd er gekeken naar de elektronische voorschriften gemaakt in 2015 in het INTEGO netwerk. Op basis van de ATC-code ( werden er 4 groepen van medicatie geselecteerd: 1) antidepressiva (N06A), 2) antipsychotica (N05A), 3) anxiolytica (N05B) en 4) hypnotica en sedativa (N05C). Er werd een onderscheid gemaakt tussen 'minstens 1 voorschrift' en een 'chronisch voorschrift'. Een voorschrift werd chronisch genoemd wanneer de patiënt 2 of meer voorschriften kreeg in het eerste semester van 2015 en minstens 1 voorschrift in het 2de semester. Voor de diagnosen van psychische aandoeningen werden alle ICPC-2 codes in de P groep bekeken. De codes P01 tem P29 betreffen symptomen en klachten, terwijl de codes P70 tem P99 ziektes zijn (zie appendix). Voor de prevalentie van P diagnosen in 2015 werd er enerzijds gekeken naar de diagnosen die geregistreerd werden in de 3 jaren voor 2015 ( ), alsook naar de P diagnosen die ooit gesteld werden voor deze patiënten voor Voor de incidentie van de P diagnosen in 2015 werd er gekeken naar de nieuwe diagnosen gesteld in Voor de analyse van de huidige resultaten werden er 2 strategieën gebruikt: 1) vertrekkende van het voorschrift werd er gekeken welke P diagnosen bij deze patiënten geregistreerd werden en 2) vanuit de geregistreerde diagnose werd er gekeken welke medicatie aan deze patiënten voorgeschreven werd.
2 Resultaten 1. Aantal voorschriften psychofarmaca in het INTEGO netwerk in 2015 In 2015 werden er gegevens voor verschillende patiënten in INTEGO geregistreerd. In Tabel 1 wordt de verdeling volgens geslacht gepresenteerd. In totaal kreeg 11.4% van de totale patiëntenpopulatie minstens 1 voorschrift voor psychofarmaca in 2015, en 3.7% ontving een chronisch voorschrift. Vrouwen kregen significant meer psychofarmaca voorgeschreven dan mannen (Tabel 1). Ook stijgt het aantal patiënten dat minstens 1 voorschrift krijgt met de leeftijd van 0.7% in jongeren (<20 jaar), naar 7.3% in jarigen, 15% in jarigen tot 23.2% in de 65-plussers (Tabel 2). In Figuur 1-4 wordt voor elke groep van psychofarmaca het aantal patiënten volgens leeftijd en geslacht grafisch voorgesteld. Belangrijk op te merken is dat in deze analyse enkel de elektronische voorschriften opgenomen zijn. Wanneer artsen een voorschrift op papier schrijven tijdens een huisbezoek of rusthuisbezoek, dan zit dit niet in deze resultaten, tenzij de artsen dit voorschrift ook gelijktijdig elektronisch registreren. Ook bevatten deze cijfers niet de voorschriften die gemaakt werden door andere artsen buiten de registrerende huisartsenpraktijk, zoals bv psychiaters. Hierdoor zijn de gepresenteerde cijfers een mogelijke onderschatting van het werkelijke aantal voorschriften dat in deze populatie uitgereikt werd in Anderzijds betreft het voorgeschreven medicatie en wil dit dus niet zeggen dat de patiënt de medicatie ook daadwerkelijk afgehaald heeft bij de apotheker. Dit zijn beperkingen van deze INTEGO analyses. 2. Geregistreerde P diagnosen in patiënten met een voorschrift voor psychofarmaca Voor deze analyse werd er per groep van psychofarmaca gekeken naar het aantal P diagnosen (prevalente en incidente diagnosen) die geregistreerd werden bij patiënten met minstens 1 voorschrift en bij patiënten met een chronisch voorschrift. 2.a Antidepressiva Bij patiënten met minstens 1 voorschrift had 54% geen prevalente P diagnose in de vorige 3 jaar en bij 35% werd nooit een P diagnose geregistreerd voor 2015 (Tabel 3 en 4). Wanneer we keken naar de chronische voorschriften waren deze percentages respectievelijk 56% en 32% (data niet getoond). De top 4 van de diagnosen die geregistreerd werden in de 3 vorige jaren waren depressie (16%), surmenage (3.1%), angst (2.6%) en dementie (1.2%) (Figuur 5). De top 4 van de ooit gestelde diagnosen waren ook depressie (34%), surmenage (4.7%), angst (5.9%) en dementie (1.5%) (Figuur 6). Dezelfde trend werd gezien in de analyse van chronische voorschriften (data niet getoond). 2.b Antipsychotica Bij patiënten met minstens 1 voorschrift had 50% geen prevalente P diagnose in de vorige 3 jaar en bij 31% werd nooit een P diagnose geregistreerd voor 2015 (Tabel 5 en 6). Dezelfde trend werd gezien in de analyse van chronische voorschriften (data niet getoond). De top 5 van de diagnosen die geregistreerd werden in de 3 vorige jaren waren depressie (11%), dementie (4.3%), surmenage (2.9%), angst (2.7%) en psychose (P98 en P73 beide 2.1%) (Figuur 7). De top 5 van de diagnosen die ooit
3 geregistreerd werden waren depressie (28%), dementie (5.8%), surmenage (4.5%), angst (6.8%) en psychose (P98 en P73, respectievelijk 4.6% en 3.5%) (Figuur 8). Dezelfde trend werd gezien in de analyse van chronische voorschriften (data niet getoond). 2.c Anxiolytica Bij patiënten met minstens 1 voorschrift had 61% geen prevalente P diagnose in de vorige 3 jaar en bij 42% werd nooit een P diagnose geregistreerd voor 2015 (Tabel 7 en 8). Dezelfde trend werd gezien in de analyse van chronische voorschriften (data niet getoond). De top 4 van de diagnosen die geregistreerd werden in de 3 vorige jaren waren depressie (9.9%), surmenage (2.3%), angst (2.6%) en dementie (1.0%) (Figuur 9). De top 4 van de diagnosen die ooit geregistreerd werden waren depressie (24%), surmenage (3.7%), angst (6.5%) en dementie (1.3%) (Figuur 10). Dezelfde trend werd gezien in de analyse van chronische voorschriften (data niet getoond). 2.d Hypnotica en sedativa Bij patiënten met minstens 1 voorschrift had 65% geen prevalente P diagnose in de vorige 3 jaar en bij 46% werd nooit een P diagnose geregistreerd voor 2015 (Tabel 9 en 10). Dezelfde trend werd gezien in de analyse van chronische voorschriften (data niet getoond). De top 4 van de diagnosen die geregistreerd werden in de 3 vorige jaren waren depressie (8.8%), surmenage (1.9%), angst (1.2%) en dementie (0.9%) (Figuur 11). De top 4 van de diagnosen die ooit geregistreerd werden waren depressie (21%), surmenage (3.2%), angst (3.4%) en dementie (1.2%) (Figuur 12). Dezelfde trend werd gezien in de analyse van chronische voorschriften (data niet getoond). Interpretatie Wat opvalt is het hoge aantal ontbrekende P diagnosen bij patiënten die psychofarmaca voorgeschreven kregen. Enerzijds kan dit betekenen dat P diagnosen onvoldoende geregistreerd worden. De INTEGO registratoren worden nochtans geselecteerd op basis van hun registratie capaciteiten, volgens een strenge selectieprocedure. Anderzijds wijst dit er waarschijnlijk op dat de 'P load' in de huisartsenpraktijk niet enkel 'gevangen' kan worden in P diagnosen. Vele diagnosen veroorzaken mogelijks psychologische en mentale problemen, bv ernstige diagnosen zoals kanker of hartfalen. Ook het gebruik van medicatie voor andere indicaties zoals pijn, rookstop,... verklaart deels dit verschil. Toekomstig onderzoek van onze data zal meer licht werpen op de eigenlijke P load in de huisartsenpraktijk en de oorzaken van deze 'mismatch' kwantificeren. 3. Voorschriften voor psychofarmaca in patiënten met een P diagnose 3.a Depressie (P76) Op 1/1/2015 was de prevalentie van depressie 3.1% (n=3853) in de INTEGO databank. Dit waren de patiënten bij wie een diagnose van depressie geregistreerd werd in 2012, 2013 of In totaal kreeg 63% van de patiënten met een prevalente diagnose geen enkel voorschrift voor psychofarmaca in 2015, en voor 86% was er geen chronisch voorschrift. In totaal kreeg 18% minstens 1 voorschrift voor een antidepressivum, 4% een voorschrift voor antipsychotica, 17% een anxiolyticum en 12% een voorschrift voor een hypnoticum of sedativum.
4 Tussen 1/1/2015 en 31/12/2015 was de incidentie van depressie 6.5/1000 patiënten (n=777). In totaal kreeg 47% van de patiënten met een incidente diagnose geen enkel voorschrift in 2015, en 86% geen chronisch voorschrift. In totaal kreeg 27% minstens 1 voorschrift voor een antidepressivum, 6.4% een voorschrift voor antipsychotica, 25% een anxiolyticum en 20% een voorschrift voor een hypnoticum of sedativum. 3.b Angst (P74) Op 1/1/2015 was de prevalentie van angst 0.6% (n=780) in de INTEGO databank. Dit waren de patiënten bij wie een diagnose van angst geregistreerd werd in 2012, 2013 of In totaal kreeg 64% van de patiënten met een prevalente diagnose geen enkel voorschrift voor psychofarmaca in 2015, en voor 88% was er geen chronisch voorschrift. In totaal kreeg 14% minstens 1 voorschrift voor een antidepressivum, 4.9% een voorschrift voor antipsychotica, 22% een anxiolyticum en 8.5% een voorschrift voor een hypnoticum of sedativum. Tussen 1/1/2015 en 31/12/2015 was de incidentie van angst 1.8/1000 patiënten (n=216). In totaal kreeg 44% van de patiënten met een incidente diagnose geen enkel voorschrift in 2015, en 88% geen chronisch voorschrift. In totaal kreeg 21% minstens 1 voorschrift voor een antidepressivum, 4.6% een voorschrift voor antipsychotica, 38% een anxiolyticum en 12% een voorschrift voor een hypnoticum of sedativum. 3.c Psychose (P71, P72, P73 en P98) Op 1/1/2015 was de prevalentie van psychose 0.4% (n=505) in de INTEGO databank. Dit waren de patiënten bij wie een diagnose van psychose geregistreerd werd in 2012, 2013 of In totaal kreeg 62% van de patiënten met een prevalente diagnose geen enkel voorschrift voor psychofarmaca in 2015, en voor 85% was er geen chronisch voorschrift. In totaal kreeg 15% minstens 1 voorschrift voor een antidepressivum, 16% een voorschrift voor antipsychotica, 17% een anxiolyticum en 8.9% een voorschrift voor een hypnoticum of sedativum. Tussen 1/1/2015 en 31/12/2015 was de incidentie van psychose 1.2/1000 patiënten (n=142). In totaal kreeg 50% van de patiënten met een incidente diagnose geen enkel voorschrift in 2015, en 84% geen chronisch voorschrift. In totaal kreeg 13% minstens 1 voorschrift voor een antidepressivum, 23% een voorschrift voor antipsychotica, 25% een anxiolyticum en 13% een voorschrift voor een hypnoticum of sedativum. Interpretatie Dit toont aan dat minder dan 40% van de patiënten met een prevalente diagnose van depressie, angst of psychose een voorschrift kreeg van de huisarts voor psychofarmaca in 2015, en minder dan 15% een chronisch voorschrift. Ongeveer de helft van de patiënten met een nieuwe diagnose in 2015 kregen een voorschrift voor psychofarmaca. Zoals hierboven aangehaald, is het belangrijk te weten dat dit enkel de elektronische voorschriften door de huisarts betreft en dat dit dus een onderschatting is van het werkelijk aantal voorschriften voor deze patiënten aangezien geschreven voorschriften en voorschriften gemaakt door artsen buiten de huisartspraktijk (zoals psychiaters) niet meegerekend werden.
5 Table 1. Prescriptions of antidepressants and psycholeptics in 2015, by gender Variable Total, Females, Males, (N=123261) (N=64420) (N=58841) p-value* N06A 1 prescription 4171 (3.4) 2718 (4.2) 1453 (2.5) <0.001 Chronic prescription 1314 (1.1) 907 (1.4) 407 (0.7) <0.001 N05A 1 prescription 1409 (1.1) 833 (1.3) 576 (1.0) <0.001 Chronic prescription 347 (0.3) 205 (0.3) 142 (0.2) N05B 1 prescription 6724 (5.5) 4115 (6.4) 2609 (4.4) <0.001 Chronic prescription 1945 (1.6) 1237 (1.9) 708 (1.2) <0.001 N05C 1 prescription 5432 (4.4) 3516 (5.5) 1916 (3.3) <0.001 Chronic prescription 1763 (1.4) 1200 (1.9) 563 (1.0) <0.001 All drugs 1 prescription (11.4) 8794 (13.7) 5296 (9.0) < chronic prescription 4533 (3.7) 2966 (4.6) 1567 (2.7) <0.001 *statistical test used to compare the proportions between females and males: Pearson chi-squared test
6 Table 2. Prescriptions of antidepressants and psycholeptics in 2015, by age group Variable Total (N= ) <20 years (N=25499 ) years (N=34399) years (N=39958) 65 years, (N=23405) p- value* N06A 1 prescription 4171 (3.4) 36 (0.1) 740 (2.2) 2062 (5.2) 1333 (5.7) <0.001 Chronic prescription 1314 (1.1) 8 (0.03) 146 (0.4) 663 (1.7) 497 (2.1) <0.001 N05A 1 prescription 1409 (1.1) 21 (0.1) 262 (0.8) 585 (1.5) 541 (2.3) <0.001 Chronic prescription 347 (0.3) 2 (0.01) 53 (0.2) 154 (0.4) 138 (0.6) <0.001 N05B 1 prescription 6724 (5.5) 47 (0.2) 1267 (3.7) 2830 (7.1) 2580 (11.0) <0.001 Chronic prescription 1945 (1.6) 3 (0.01) 182 (0.5) 759 (1.9) 1001 (4.3) <0.001 N05C 1 prescription 5432 (4.4) 84 (0.3) 737 (2.1) 2167 (5.4) 2444 (10.4) <0.001 Chronic prescription 1763 (1.4) 1 (0.004) 72 (0.2) 639 (1.6) 1051 (4.5) <0.001 All drugs < prescription (11.4) 181 (0.7) 2496 (7.3) 5993 (15.0) 5420 (23.2) 1 chronic <0.001 prescription 4533 (3.7) 14 (0.05) 385 (1.1) 1835 (4.6) 2299 (9.8) *statistical test used to test if there was a trend in proportion in age groups: Chi-squared test for trend in proportions
7 Figure 1. Prescription of antidepressants (N06A) in 2015 by age group and gender
8 Figure 2. Prescription of antipsychotics (N05A) in 2015 by age group and gender
9 Figure 3. Prescription of anxiolytics (N05B) in 2015 by age group and gender
10 Figure 4. Prescription of hypnotics and sedatives (N05C) in 2015 by age group and gender
11 Table 3. Proportion of people with an ICPC P diagnosis recorded in the past 3 years (prevalent cases), among people with 1 prescription of antidepressants (N06A) in 2015 (N=4171) Prevalent case recorded in the past 3 years Total Females Males No ICPC code recorded Among all people 2255 (54.1) 1494 (55.0) 761 (52.4) Among people aged <20 years 18 (50.0) 13 (59.1) 5 (35.7) Among people aged years 286 (38.6) 193 (40.5) 93 (35.4) Among people aged years 1067 (51.7) 699 (52.6) 368 (50.1) Among people aged 65 years 884 (66.3) 589 (66.1) 295 (66.7) Depressive disorder (P76) Among all people 679 (16.3) 478 (17.6) 201 (13.8) Among people aged <20 years 5 (13.9) 2 (9.1) 3 (21.4) Among people aged years 150 (20.3) 109 (22.9) 41 (15.6) Among people aged years 384 (18.6) 258 (19.4) 126 (17.2) Among people aged 65 years 140 (10.5) 109 (12.2) 31 (7.0) Neurasthenia/surmenage (P78) Among all people 130 (3.1) 104 (3.8) 26 (1.8) Among people aged years 43 (5.8) 37 (7.8) 6 (2.3) Among people aged years 78 (3.8) 60 (4.5) 18 (2.5) Among people aged 65 years 9 (0.7) 7 (0.8) 2 (0.5) Anxiety disorder/anxiety state (P74) Among all people 108 (2.6) 72 (2.6) 36 (2.5) Among people aged <20 years 3 (8.3) 2 (9.1) 1 (7.1) Among people aged years 35 (4.7) 21 (4.4) 14 (5.3) Among people aged years 48 (2.3) 32 (2.4) 16 (2.2) Among people aged 65 years 22 (1.7) 17 (1.9) 5 (1.1) Dementia (P70) Among all people 49 (1.2) 28 (1.0) 21 (1.4) Among people aged years 1 (0.1) 0 (0.0) 1 (0.4) Among people aged years 5 (0.2) 2 (0.2) 3 (0.4) Among people aged 65 years 43 (3.2) 26 (2.9) 17 (3.8)
12 Table 4. Proportion of people with an ICPC P diagnosis recorded ever (prevalent cases), among people with 1 prescription of antidepressants (N06A) in 2015 (N=4171) Prevalent case recorded ever Total Females Males No ICPC code recorded Among all people 1455 (34.9) 945 (34.8) 510 (35.1) Among people aged <20 years 17 (47.2) 12 (54.5) 5 (35.7) Among people aged years 223 (30.1) 154 (32.3) 69 (26.2) Among people aged years 652 (31.6) 409 (30.8) 243 (33.1) Among people aged 65 years 563 (42.2) 370 (41.5) 193 (43.7) Depressive disorder (P76) Among all people 1402 (33.6) 1001 (36.8) 401 (27.6) Among people aged <20 years 5 (13.9) 2 (9.1) 3 (21.4) Among people aged years 209 (28.2) 148 (31) 61 (23.2) Among people aged years 786 (38.1) 552 (41.6) 234 (31.9) Among people aged 65 years 402 (30.2) 299 (33.6) 103 (23.3) Neurasthenia/surmenage (P78) Among all people 197 (4.7) 148 (5.4) 49 (3.4) Among people aged years 52 (7.0) 40 (8.4) 12 (4.6) Among people aged years 117 (5.7) 86 (6.5) 31 (4.2) Among people aged 65 years 28 (2.1) 22 (2.5) 6 (1.4) Anxiety disorder/anxiety state (P74) Among all people 247 (5.9) 168 (6.2) 79 (5.4) Among people aged <20 years 3 (8.3) 2 (9.1) 1 (7.1) Among people aged years 49 (6.6) 30 (6.3) 19 (7.2) Among people aged years 131 (6.4) 89 (6.7) 42 (5.7) Among people aged 65 years 64 (4.8) 47 (5.3) 17 (3.8) Dementia (P70) Among all people 64 (1.5) 39 (1.4) 25 (1.7) Among people aged years 1 (0.1) 0 (0.0) 1 (0.4) Among people aged years 6 (0.3) 3 (0.2) 3 (0.4) Among people aged 65 years 57 (4.3) 36 (4.0) 21 (4.8)
13 Figure 5. Repartition of ICPC P codes (recorded in the past 3 years) among people with 1 prescription of antidepressants (N06A) in 2015 (N=4171)
14 Figure 6. Repartition of ICPC P codes (recorded ever) among people with 1 prescription of antidepressants (N06A) in 2015 (N=4171)
15 Table 5. Proportion of people with an ICPC P diagnosis recorded in the past 3 years (prevalent cases), among people with 1 prescription of antipsychotics (N05A) in 2015 (N=1409) Prevalent case recorded in the past 3 years No ICPC code recorded Total Females Males Among all people 703 (49.9) 414 (49.7) 289 (50.2) Among people aged <20 years 10 (47.6) 2 (22.2) 8 (66.7) Among people aged years 112 (42.7) 56 (40.3) 56 (45.5) Among people aged years 277 (47.4) 163 (47.7) 114 (46.9) Among people aged 65 years 304 (56.2) 193 (56.3) 111 (56.1) Depressive disorder (P76) Among all people 156 (11.1) 106 (12.7) 50 (8.7) Among people aged <20 years 1 (4.8) 1 (11.1) 0 (0.0) Among people aged years 44 (16.8) 28 (20.1) 16 (13) Among people aged years 74 (12.6) 48 (14.0) 26 (10.7) Among people aged 65 years 37 (6.8) 29 (8.5) 8 (4.0) Dementia (P70) Among all people 61 (4.3) 35 (4.2) 26 (4.5) Among people aged years 1 (0.4) 0 (0.0) 1 (0.8) Among people aged years 2 (0.3) 2 (0.6) 0 (0.0) Among people aged 65 years 58 (10.7) 33 (9.6) 25 (12.6) Neurasthenia/surmenage (P78) Among all people 41 (2.9) 35 (4.2) 6 (1.0) Among people aged years 18 (6.9) 16 (11.5) 2 (1.6) Among people aged years 22 (3.8) 18 (5.3) 4 (1.6) Among people aged 65 years 1 (0.2) 1 (0.3) 0 (0.0) Anxiety disorder/anxiety state (P74) Among all people 38 (2.7) 25 (3.0) 13 (2.3) Among people aged years 14 (5.3) 10 (7.2) 4 (3.3) Among people aged years 15 (2.6) 9 (2.6) 6 (2.5) Among people aged 65 years 9 (1.7) 6 (1.7) 3 (1.5) Psychosis not otherwise specified/other (P98) Among all people 30 (2.1) 10 (1.2) 20 (3.5) Among people aged years 14 (5.3) 4 (2.9) 10 (8.1) Among people aged years 14 (2.4) 5 (1.5) 9 (3.7) Among people aged 65 years 2 (0.4) 1 (0.3) 1 (0.5) Affective psychosis (P73) Among all people 29 (2.1) 15 (1.8) 14 (2.4) Among people aged years 8 (3.1) 3 (2.2) 5 (4.1) Among people aged years 16 (2.7) 8 (2.3) 8 (3.3)
16 Among people aged 65 years 5 (0.9) 4 (1.2) 1 (0.5) Phobia/compulsive disorder (P79) Among all people 24 (1.7) 12 (1.4) 12 (2.1) Among people aged <20 years 1 (4.8) 0 (0.0) 1 (8.3) Among people aged years 4 (1.5) 2 (1.4) 2 (1.6) Among people aged years 16 (2.7) 8 (2.3) 8 (3.3) Among people aged 65 years 3 (0.6) 2 (0.6) 1 (0.5)
17 Table 6. Proportion of people with an ICPC P diagnosis recorded ever (prevalent cases), among people with 1 prescription of antipsychotics (N05A) in 2015 (N=1409) Prevalent case recorded ever Total Females Males No ICPC code recorded Among all people 436 (30.9) 259 (31.1) 177 (30.7) Among people aged <20 years 10 (47.6) 2 (22.2) 8 (66.7) Among people aged years 81 (30.9) 45 (32.4) 36 (29.3) Among people aged years 163 (27.9) 98 (28.7) 65 (26.7) Among people aged 65 years 182 (33.6) 114 (33.2) 68 (34.3) Depressive disorder (P76) Among all people 390 (27.7) 249 (29.9) 141 (24.5) Among people aged <20 years 1 (4.8) 1 (11.1) 0 (0.0) Among people aged years 65 (24.8) 41 (29.5) 24 (19.5) Among people aged years 191 (32.6) 117 (34.2) 74 (30.5) Among people aged 65 years 133 (24.6) 90 (26.2) 43 (21.7) Dementia (P70) Among all people 82 (5.8) 50 (6.0) 32 (5.6) Among people aged years 1 (0.4) 0 (0.0) 1 (0.8) Among people aged years 3 (0.5) 3 (0.9) 0 (0.0) Among people aged 65 years 78 (14.4) 47 (13.7) 31 (15.7) Neurasthenia/surmenage (P78) Among all people 63 (4.5) 50 (6.0) 13 (2.3) Among people aged years 19 (7.3) 16 (11.5) 3 (2.4) Among people aged years 39 (6.7) 31 (9.1) 8 (3.3) Among people aged 65 years 5 (0.9) 3 (0.9) 2 (1.0) Anxiety disorder/anxiety state (P74) Among all people 96 (6.8) 63 (7.6) 33 (5.7) Among people aged years 20 (7.6) 15 (10.8) 5 (4.1) Among people aged years 50 (8.5) 32 (9.4) 18 (7.4) Among people aged 65 years 26 (4.8) 16 (4.7) 10 (5.1) Psychosis not otherwise specified/other (P98) Among all people 65 (4.6) 32 (3.8) 33 (5.7) Among people aged years 23 (8.8) 7 (5.0) 16 (13) Among people aged years 34 (5.8) 19 (5.6) 15 (6.2) Among people aged 65 years 8 (1.5) 6 (1.7) 2 (1.0) Affective psychosis (P73) Among all people 50 (3.5) 28 (3.4) 22 (3.8) Among people aged years 12 (4.6) 6 (4.3) 6 (4.9) Among people aged years 30 (5.1) 16 (4.7) 14 (5.8)
18 Among people aged 65 years 8 (1.5) 6 (1.7) 2 (1.0) Phobia/compulsive disorder (P79) Among all people 42 (3.0) 20 (2.4) 22 (3.8) Among people aged <20 years 1 (4.8) 0 (0.0) 1 (8.3) Among people aged years 10 (3.8) 3 (2.2) 7 (5.7) Among people aged years 22 (3.8) 12 (3.5) 10 (4.1) Among people aged 65 years 9 (1.7) 5 (1.5) 4 (2.0)
19 Figure 7. Repartition of ICPC P codes (recorded in the past 3 years) among people with 1 prescription of antipsychotics (N05A) in 2015 (N=1409)
20 Figure 8. Repartition of ICPC P codes (recorded ever) among people with 1 prescription of antipsychotics (N05A) in 2015 (N=1409)
21 Table 7. Proportion of people with an ICPC P diagnosis recorded in the past 3 years (prevalent cases), among people with 1 prescription of anxiolytics (N05B) in 2015 (N=6724) Prevalent case recorded in the past 3 years No ICPC code recorded Total Females Males Among all people 4113 (61.2) 2477 (60.2) 1636 (62.7) Among people aged <20 years 33 (70.2) 23 (74.2) 10 (62.5) Among people aged years 641 (50.6) 318 (47.7) 323 (53.7) Among people aged years 1612 (57.0) 917 (54.7) 695 (60.3) Among people aged 65 years 1827 (70.8) 1219 (70.0) 608 (72.5) Depressive disorder (P76) Among all people 666 (9.9) 472 (11.5) 194 (7.4) Among people aged years 139 (11.0) 89 (13.4) 50 (8.3) Among people aged years 350 (12.4) 247 (14.7) 103 (8.9) Among people aged 65 years 177 (6.9) 136 (7.8) 41 (4.9) Neurasthenia/surmenage (P78) Among all people 155 (2.3) 122 (3.0) 33 (1.3) Among people aged years 44 (3.5) 30 (4.5) 14 (2.3) Among people aged years 100 (3.5) 81 (4.8) 19 (1.6) Among people aged 65 years 11 (0.4) 11 (0.6) 0 (0.0) Anxiety disorder/anxiety state (P74) Among all people 175 (2.6) 114 (2.8) 61 (2.3) Among people aged <20 years 2 (4.3) 1 (3.2) 1 (6.2) Among people aged years 53 (4.2) 29 (4.4) 24 (4.0) Among people aged years 72 (2.5) 50 (3.0) 22 (1.9) Among people aged 65 years 48 (1.9) 34 (2.0) 14 (1.7) Dementia (P70) Among all people 67 (1.0) 47 (1.1) 20 (0.8) Among people aged years 0 (0.0) 0 (0.0) 0 (0.0) Among people aged years 12 (0.4) 9 (0.5) 3 (0.3) Among people aged 65 years 55 (2.1) 38 (2.2) 17 (2.0)
22 Table 8. Proportion of people with an ICPC P diagnosis recorded ever (prevalent cases), among people with 1 prescription of anxiolytics (N05B) in 2015 (N=6724) Prevalent case recorded ever Total Females Males No ICPC code recorded Among all people 2820 (41.9) 1634 (39.7) 1186 (45.5) Among people aged <20 years 32 (68.1) 23 (74.2) 9 (56.2) Among people aged years 546 (43.1) 270 (40.5) 276 (45.9) Among people aged years 1057 (37.3) 585 (34.9) 472 (40.9) Among people aged 65 years 1185 (45.9) 756 (43.4) 429 (51.1) Depressive disorder (P76) Among all people 1638 (24.4) 1166 (28.3) 472 (18.1) Among people aged <20 years 1 (2.1) 0 (0.0) 1 (6.2) Among people aged years 203 (16.0) 134 (20.1) 69 (11.5) Among people aged years 790 (27.9) 543 (32.4) 247 (21.4) Among people aged 65 years 644 (25.0) 489 (28.1) 155 (18.5) Neurasthenia/surmenage (P78) Among all people 250 (3.7) 188 (4.6) 62 (2.4) Among people aged years 53 (4.2) 36 (5.4) 17 (2.8) Among people aged years 151 (5.3) 112 (6.7) 39 (3.4) Among people aged 65 years 46 (1.8) 40 (2.3) 6 (0.7) Anxiety disorder/anxiety state (P74) Among all people 434 (6.5) 289 (7.0) 145 (5.6) Among people aged <20 years 2 (4.3) 1 (3.2) 1 (6.2) Among people aged years 73 (5.8) 44 (6.6) 29 (4.8) Among people aged years 192 (6.8) 122 (7.3) 70 (6.1) Among people aged 65 years 167 (6.5) 122 (7.0) 45 (5.4) Dementia (P70) Among all people 85 (1.3) 61 (1.5) 24 (0.9) Among people aged years 0 (0.0) 0 (0.0) 0 (0.0) Among people aged years 16 (0.6) 12 (0.7) 4 (0.3) Among people aged 65 years 69 (2.7) 49 (2.8) 20 (2.4)
23 Figure 9. Repartition of ICPC P codes (recorded in the past 3 years) among people with 1 prescription of anxiolytics (N05B) in 2015 (N=6724)
24 Figure 10. Repartition of ICPC P codes (recorded ever) among people with 1 prescription of anxiolytics (N05B) in 2015 (N=6724)
25 Table 9. Proportion of people with an ICPC P diagnosis recorded in the past 3 years (prevalent cases), among people with 1 prescription of hypnotics and sedatives (N05C) in 2015 (N=5432) Prevalent case recorded in the past 3 years No ICPC code recorded Total Females Males Among all people 3514 (64.7) 2258 (64.2) 1256 (65.6) Among people aged <20 years 52 (61.9) 29 (60.4) 23 (63.9) Among people aged years 297 (40.3) 185 (40.7) 112 (39.7) Among people aged years 1314 (60.6) 830 (60.0) 484 (61.7) Among people aged 65 years 1851 (75.7) 1214 (74.5) 637 (78.3) Depressive disorder (P76) Among all people 479 (8.8) 341 (9.7) 138 (7.2) Among people aged <20 years 2 (2.4) 2 (4.2) 0 (0.0) Among people aged years 101 (13.7) 70 (15.4) 31 (11.0) Among people aged years 246 (11.4) 175 (12.7) 71 (9.1) Among people aged 65 years 130 (5.3) 94 (5.8) 36 (4.4) Neurasthenia/surmenage (P78) Among all people 101 (1.9) 80 (2.3) 21 (1.1) Among people aged <20 years 1 (1.2) 1 (2.1) 0 (0.0) Among people aged years 35 (4.7) 28 (6.2) 7 (2.5) Among people aged years 57 (2.6) 44 (3.2) 13 (1.7) Among people aged 65 years 8 (0.3) 7 (0.4) 1 (0.1) Anxiety disorder/anxiety state (P74) Among all people 66 (1.2) 49 (1.4) 17 (0.9) Among people aged years 10 (1.4) 8 (1.8) 2 (0.7) Among people aged years 31 (1.4) 21 (1.5) 10 (1.3) Among people aged 65 years 25 (1.0) 20 (1.2) 5 (0.6) Dementia (P70) Among all people 50 (0.9) 39 (1.1) 11 (0.6) Among people aged years 0 (0.0) 0 (0.0) 0 (0.0) Among people aged years 9 (0.4) 8 (0.6) 1 (0.1) Among people aged 65 years 41 (1.7) 31 (1.9) 10 (1.2)
26 Table 10. Proportion of people with an ICPC P diagnosis recorded ever (prevalent cases), among people with 1 prescription of hypnotics and sedatives (N05C) in 2015 (N=5432) Prevalent case recorded ever Total Females Males No ICPC code recorded Among all people 2513 (46.3) 1574 (44.8) 939 (49) Among people aged <20 years 51 (60.7) 29 (60.4) 22 (61.1) Among people aged years 256 (34.7) 159 (34.9) 97 (34.4) Among people aged years 922 (42.5) 574 (41.5) 348 (44.4) Among people aged 65 years 1284 (52.5) 812 (49.8) 472 (58.0) Depressive disorder (P76) Among all people 1142 (21.0) 840 (23.9) 302 (15.8) Among people aged <20 years 2 (2.4) 2 (4.2) 0 (0.0) Among people aged years 126 (17.1) 88 (19.3) 38 (13.5) Among people aged years 546 (25.2) 399 (28.9) 147 (18.8) Among people aged 65 years 468 (19.1) 351 (21.5) 117 (14.4) Neurasthenia/surmenage (P78) Among all people 174 (3.2) 134 (3.8) 40 (2.1) Among people aged <20 years 1 (1.2) 1 (2.1) 0 (0.0) Among people aged years 43 (5.8) 34 (7.5) 9 (3.2) Among people aged years 93 (4.3) 70 (5.1) 23 (2.9) Among people aged 65 years 37 (1.5) 29 (1.8) 8 (1.0) Anxiety disorder/anxiety state (P74) Among all people 183 (3.4) 130 (3.7) 53 (2.8) Among people aged years 19 (2.6) 15 (3.3) 4 (1.4) Among people aged years 95 (4.4) 63 (4.6) 32 (4.1) Among people aged 65 years 69 (2.8) 52 (3.2) 17 (2.1) Dementia (P70) Among all people 64 (1.2) 51 (1.5) 13 (0.7) Among people aged years 0 (0.0) 0 (0.0) 0 (0.0) Among people aged years 9 (0.4) 8 (0.6) 1 (0.1) Among people aged 65 years 55 (2.3) 43 (2.6) 12 (1.5)
27 Figure 11. Repartition of ICPC P codes (recorded in the past 3 years) among people with 1 prescription of hypnotics and sedatives (N05C) in 2015 (N=5432)
28 Figure 12. Repartition of ICPC P codes (recorded ever) among people with 1 prescription of hypnotics and sedatives (N05C) in 2015 (N=5432)
29 Appendix. Psychological ICPC-2 codes ICPC2 code Definition ICPC2 code Definition P01 Feeling anxious/nervous/tense P70 Dementia P02 Acute stress reaction P71 Organic psychosis other P03 Feeling depressed P72 Schizophrenia P04 Feeling/behaving irritable/angry P73 Affective psychosis P05 Senility, feeling/behaving old P74 Anxiety disorder/anxiety state P06 Sleep disturbance P75 Somatisation disorder P07 Sexual desire reduced P76 Depressive disorder P08 Sexual fulfilment reduced P77 Suicide/suicide attempt P09 Sexual preference concern P78 Neurasthenia/surmenage P10 Stammering/stuttering/tic P79 Phobia/compulsive disorder P11 Eating problem in child P80 Personality disorder P12 Bedwetting/enuresis P81 Hyperkinetic disorder P13 Encopresis/bowel training problem P82 Post-traumatic stress disorder P15 Chronic alcohol abuse P85 Mental retardation P16 Acute alcohol abuse P86 Anorexia nervosa/bulimia P17 Tobacco abuse P98 Psychosis NOS/other P18 Medication abuse P99 Psychological disorders, other P19 P20 P22 P23 P24 P25 P27 P28 P29 Drug abuse Memory disturbance Child behaviour symptom/complaint Adolescent behaviour Symptom/complaint Specific learning problem Phase of life problem adult Fear of mental disorder Limited function/disability Psychological symptom/complaint other
Psychiatrische spoedinterventies in de eerste lijn: vreemd lichaam?
Psychiatrische spoedinterventies in de eerste lijn: vreemd lichaam? Jan De Lepeleire Huisarts ACHG Kuleuven UPC Kortenberg ote beg Vreemd Lichaam Huisarts Vaak wat onwennig tov psychiatrie en geestelijke
Psychiatrische spoedinterventies in de eerste lijn: vreemd lichaam?
Psychiatrische spoedinterventies in de eerste lijn: vreemd lichaam? Jan De Lepeleire Huisarts ACHG Kuleuven UPC Kortenberg ote beg Abstract Vertrekkend vanuit concrete registratiegegevens, wordt in deze
FEEDBACK DSM-IV code combinaties
FEEDBACK DSM-IV code combinaties Populatie: Beëindigde verblijven in de Minimale Psychiatrische Gegevens 2004 (N= 88551) Sectoren: Psychiatrische ziekenhuizen (PZ) en psychiatrische afdelingen van algemene
Monitoren van de effecten van de publiekscampagne depressie op de instroom van patiënten met psychische problemen in de huisartspraktijk
Monitoren van de effecten van de publiekscampagne depressie op de instroom van patiënten met psychische problemen in de huisartspraktijk Derek de Beurs Mariëtte Hooiveld Het NIVEL onderzoekt de gezondheidszorg.
VEILIGHEID & VOORSCHRIJVEN VAN MEDICATIE SARAH JANUS
VEILIGHEID & VOORSCHRIJVEN VAN MEDICATIE SARAH JANUS OVER MIJ Veiligheid & voorschrijven van medicatie 6-11-2014 2 IK ZAL HET VANDAAG HEBBEN OVER Onderzoek doen OF waarom onderzoek doen leuk is en soms
Factsheet 2: De inzet van de POH-GGZ in de huisartspraktijk over de periode
Factsheet 2: De inzet van de POH-GGZ in de huisartspraktijk over de periode 2011-2016 P.F.M. Verhaak M. Nielen D. de Beurs Dit rapport is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met
Nederlandse samenvatting
Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra
Disclosure belangen Dyllis van Dijk
Disclosure belangen Dyllis van Dijk (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen Geen Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële)
Gezondheidsenquête, België Medische consumptie. Wetenschap ten dienste van Volksgezondheid, Voedselveiligheid en Leefmilieu.
Medische consumptie Wetenschap ten dienste van Volksgezondheid, Voedselveiligheid en Leefmilieu. . Inhoudstafel Inhoudstafel... 79 Bestudeerde indicatoren... 81 1. Contacten met zorgverstrekkers... 81
Inleiding. Achtergrond statistiek geneesmiddelenverstrekkingen
Inleiding Psychische stoornissen en diabetes behoren allebei tot de top 10 ziekten met de hoogste ziektelast voor de burgers (RIVM, Nationaal Kompas, 2013). Psychische stoornissen staan zelfs op nummer
The relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope
The relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope Een onderzoek naar de relatie tussen sociale steun en depressieve-
Kwaliteit van leven. Kwaliteit van leven bij verpleeghuisbewoners met. Britt Appelhof psycholoog, promovendus. UKON symposium, 11 april 2017
Kwaliteit van leven bij verpleeghuisbewoners met dementie op jonge leeftijd Britt Appelhof psycholoog, promovendus UKON symposium, 11 april 2017 Introductie Doelen Methoden Resultaten Conclusie Kwaliteit
Hoofdpijn bij kinderen. THEMA dagen 2010 Drs. M.C.G. Beeren. Kinderarts H.C. Stael. Semi-arts St. Anna ziekenhuis, Geldrop
Hoofdpijn bij kinderen THEMA dagen 2010 Drs. M.C.G. Beeren. Kinderarts H.C. Stael. Semi-arts St. Anna ziekenhuis, Geldrop Inhoudsopgave Epidemiologie Kinderen met hoofdpijn Multidisciplinair carrousel
HOE VERSCHILLEN HARTVAATPATIËNTEN MET OF ZONDER PSYCHOPROBLEMATIEK VAN ELKAAR?
HOE VERSCHILLEN HARTVAATPATIËNTEN MET OF ZONDER PSYCHOPROBLEMATIEK VAN ELKAAR? Leora Maas Onderzoeksstage 1 e lijns geneeskunde INHOUDSOPGAVE Achtergrond Onderzoeksvragen Methode Resultaten Discussie Aanbevelingen
Kennislacunes NHG-Standaard Depressie
Kennislacunes Kennislacunes 1. Het nut van screening naar depressie bij mensen met een chronische somatische aandoening in de (noot 15-16). 2. De 4DKL als instrument om het verloop van de (ernst van de)
Disclosure belangen Dyllis van Dijk
Disclosure belangen Dyllis van Dijk (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding
Slaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling
Slaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling - Dr. Marike Lancel - Divisie Forensische Psychiatrie Slaapcentrum voor Psychiatrie Assen Het interactieve brein in slaap 12-10-2012 Slaapstoornissen
Komt stress van de patiënt aan bod bij de huisarts? Factsheet Databank Communicatie, oktober 2007.
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL De gegevens mogen met bronvermelding (Komt stress van de patiënt aan bod bij de huisarts? J Noordman, J van Weert, A van den Brink-Muinen, S van Dulmen, J Bensing
Grote databanken: praktische toepassingen INTEGO. Gijs Van Pottelbergh Quality of care.
Grte databanken: praktische tepassingen Diagnstics Quality f care INTEGO Educatin develpment Care fr the elderly Gijs Van Pttelbergh integ@kuleuven.be www.integ.be In een ntendp Wat is Integ? Welke gegevens
INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren
De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren Sociale Steun The Effect of Chronic Pain and the Moderating Effect of Gender on Perceived Social Support Studentnummer:
Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon
Zelfwaardering en Angst bij Kinderen: Zijn Globale en Contingente Zelfwaardering Aanvullende Voorspellers van Angst bovenop Extraversie, Neuroticisme en Gedragsinhibitie? Self-Esteem and Fear or Anxiety
HELFT VAN KINDEREN EN EEN DERDE VAN VOLWASSENEN MET ADHD KRIJGT ADHD-MEDICATIE VIA HUISARTS. Marijn Prins, Liset van Dijk
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Marijn Prins, Liset van Dijk. Helft van kinderen en een derde van volwassenen met ADHD krijgt ADHD-medicatie via huisarts,
Zorgstrategisch Plan Vlaanderen Template voor een regionaal ZSP
Zorgstrategisch Plan Vlaanderen Template voor een regionaal ZSP Inhoudstafel 1 Inleiding... 3 1.1 Doelstelling van het Regionaal Zorgstrategisch Plan... 3 1.2 Structuur van het Regionaal Zorgstrategisch
Universitair Medisch Centrum Groningen
Universitair Medisch Centrum Groningen Beter af met minder Reduction of Inappropriate psychotropic Drug use in nursing home residents with dementia Claudia Groot Kormelinck Prof.dr. Sytse Zuidema Probleemgedrag
Screening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg
Screening en behandeling van psychische problemen via internet Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Online screening Online behandeling - Effectiviteit
Waarom schrijven specialisten ouderen- geneeskunde psychofarmaca voor?
UMCG Waarom schrijven specialisten ouderen- geneeskunde psychofarmaca voor? Verenso Jaarcongres 2011 Dr. S.U. Zuidema (Sytse) Afdeling Eerstelijnsgeneeskunde UMC St Radboud Nijmegen Afdeling Huisartsgeneeskunde
Inleiding Hoe het allemaal begon Soorten psychofarmaca, werking, bijwerkingen en indicatiegebieden
Inhoud Inleiding 9 1 Hoe het allemaal begon 13 1.1 Inleiding 13 1.2 Gebruik van medicatie in de psychiatrie vóór 1950 13 1.3 De eerste antipsychotica 16 1.4 De tweede generatie antipsychotica 17 1.5 De
Zorg voor geest kost nog steeds het meest
Zorg voor geest kost nog steeds het meest Publicatiedatum: 28-11-2013 In is 19,6 miljard euro uitgegeven voor de behandeling van psychische stoornissen, 22% van de totale uitgaven voor zorg en welzijn
Leeswijzer Psychiatrisch Casusregister tabellen
Leeswijzer Psychiatrisch Casusregister tabellen In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend bij een bepaald thema. De tabellen zijn toegespitst op de door u opgevraagde leeftijdscategorie. De gegevens
determinanten van agressie bij dementie: mogelijkheden tot preventie?
determinanten van agressie bij dementie: mogelijkheden tot preventie? Lonneke Schuurmans, Stichting de Zorgboog Bakel Interregionaal symposium NVVA, 7 april 2009 Opbouw Agressie bij dementie definitie
Nederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 200 NEDERLANDSE SAMENVATTING Duizeligheid is een veel voorkomend probleem bij ouderen. Tot 30% van de thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder ervaart enige vorm van duizeligheid.
Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen
Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positive, Negative and Depressive Subclinical Psychotic
Onderzoekssessie over dementie op jonge leeftijd UKON symposium, 10 april 2018
Onderzoekssessie over dementie op jonge leeftijd UKON symposium, 10 april 2018 Britt Appelhof, psycholoog/ promovenda, Archipel Zorggroep Ans Mulders, specialist ouderengeneeskunde/ promovenda, Thebe Inleiding
Richtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker. Tineke Vos, psychiater HMC Den Haag
Richtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker Tineke Vos, psychiater HMC Den Haag Aanleiding Richtlijn Sinds 2012 wordt behandeling van de aanpassingsstoornis door basis- of specialistische GGZ
Recent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling?
Recent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling? Hans Neefs Kennis en beleid, Vlaamse Liga tegen Kanker Vragen 1.Welke noden en
Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?
Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Does Gentle Teaching have Effect on Skills of Caregivers and Companionship and Anxiety
Diagnostische instabiliteit van terugval bij angststoornissen en depressie
Diagnostische instabiliteit van terugval bij angststoornissen en depressie Willemijn Scholten NEDKAD 2015 Stelling In de DSM 6 zullen angst en depressie één stoornis zijn Achtergrond Waxing and waning
Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van. zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten
Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten met diabetes mellitus type 2 in de huisartsenpraktijk Thinking
Gezondheid en (psycho)somatische klachten bij adolescenten in Vlaanderen 2010
Resultaten HBSC Subjectieve gezondheid Gezondheid en (psycho)somatische klachten bij adolescenten in Vlaanderen Inleiding Gezondheid in de internationale HBSC (Health behaviour in School-aged Children)
Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling
Evidence tabel middelenmisbruik bij depressie of depressieve klachten in kinderen en adolescenten Auteurs, Findling et al., 2009 onderzoek; 8 34 poliklinische patiënten (12-17 jaar) met major depressive
Wat te bespreken. De Eeuw van chronische ziekten. risico ziekten en lifestyle. Trends in obesitas Nederland 1981-2003
De Eeuw van chronische ziekten Wat te bespreken Diabetes type 1 in relatie reumatische klachten Relaties tussen chronische ziekten? Diabetes type 2 in relatie reumatische klachten risico ziekten en lifestyle
Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme
Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme Effects of Contact-oriented Play and Learning in the Relationship between parent and child with autism Kristel Stes Studentnummer:
Analyse van de inzet van de POH-GGZ in de huisartsenpraktijk over de periode
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Beurs, D. de, Magnée, T., Bakker, D. de, Verhaak, P. Analyse van de inzet van de POH-GGZ in de huisartsenpraktijk over
Terugvalpreventie bij anorexia nervosa
Terugvalpreventie bij anorexia nervosa Tamara Berends, Verpleegkundig Specialist GGZ Altrecht Eetstoornissen Rintveld Lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie Utrecht Research Group Eating disorders
KINDEREN EN VOLWASSENEN MET ADHD BINNEN DE HUISARTSENPRAKTIJK: TRENDS IN JAARPREVALENTIES EN VERWIJZINGEN. Marijn Prins, Liset van Dijk
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Marijn Prins, Liset van Dijk. Kinderen en volwassenen met ADHD binnen de huisartsenpraktijk: trends in jaarprevalenties
15Niet-pluisgevoel Rubriekhouder: Mw. dr. G. A. Donker, (NIVEL) ( )
15Niet-pluisgevoel Rubriekhouder: Mw. dr. G. A. Donker, (NIVEL) (2010-2012) Inleiding Tijdens de opleiding leren huisartsen systematisch en door middel van vragen en onderzoek tot een diagnose te komen.
Het belang van goede slaap voor het psychisch welzijn: oorzaken en gevolgen van slaapstoornissen in de psychiatrie
Het belang van goede slaap voor het psychisch welzijn: oorzaken en gevolgen van slaapstoornissen in de psychiatrie Prof. dr. Marike Lancel / psycholoog & somnoloog / GGZ Drenthe & RuG Onderwerpen slaaponderzoek,
Monitoring met gebruik van bestaande registraties na rampen en milieu-incidenten. CJ IJzermans, NIVEL NZR symposium 21 maart 2016
Monitoring met gebruik van bestaande registraties na rampen en milieu-incidenten CJ IJzermans, NIVEL NZR symposium 21 maart 2016 Milieu-incidenten Mens en dier in Oost-Brabant Problemen bij rampenonderzoek
Ad 1: voor de VTV is gekozen omdat dit de meest toonaangevende en recente voorspelling op dit moment is. Daar waar demografische ontwikkelingen in de
1 2 Ad 1: voor de VTV is gekozen omdat dit de meest toonaangevende en recente voorspelling op dit moment is. Daar waar demografische ontwikkelingen in de KAM regio afwijken zal dit kwalitatief worden benoemd.
BISEKSUALITEIT: DE ONZICHTBARE SOCIALE IDENTITEIT. Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen
Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen Bisexuality: the Invisible Social Identity with Visible Health Consequences Maria Verbeek Eerste begeleidster: dr. N.
SAMENVATTING. Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift
153 SAMENVATTING Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift Angst en depressie zijn de meest voorkomende psychische stoornissen, de ziektelast is hoog en deze aandoeningen brengen hoge kosten met
Eetstoornissen. Rubriekhouder: Prof. dr. H.W. Hoek, Parnassia Groep en UMCG ( en ) Inleiding
Eetstoornissen Rubriekhouder: Prof. dr. H.W. Hoek, Parnassia Groep en UMCG (1985-1989 en 1995-2015) Inleiding Anorexia nervosa en boulimia nervosa zijn ernstige eetstoornissen waarvan het onduidelijk is
De Invloed van Dagelijkse Stress op Burn-Out Klachten, Gemodereerd door Mentale. Veerkracht en Demografische Variabelen
Running head: INVLOED VAN DAGELIJKSE STRESS OP BURN-OUT KLACHTEN De Invloed van Dagelijkse Stress op Burn-Out Klachten, Gemodereerd door Mentale Veerkracht en Demografische Variabelen The Influence of
Vereniging Afbouwmedicatie Patiëntenvereniging Afbouwmedicatie komt op voor de belangen van de patiënt die geneesmiddelengebruik op verantwoorde wijze wil afbouwen of stoppen. Voor die langzame afbouw
Gedragsmatige activatie en antidepressiva voor (ernstige) depressie: een behandelstudie uit Iran
Gedragsmatige activatie en antidepressiva voor (ernstige) depressie: een behandelstudie uit Iran Marcus Huibers, Latif Moradveisi, Fritz Renner, Modabber Arasteh & Arnoud Arntz Department of Clinical Psychological
Belg tevreden over arts Transparantie en kostprijs blijven pijnpunt
Belg tevreden over arts Transparantie en kostprijs blijven pijnpunt Bijlage Naar aanleiding van het vijftigjarig bestaan van de ziekte- en invaliditeitsverzekering heeft CM de tevredenheid van de Belgen
Onder de tafel of op de (keuken) tafel?
Onder de tafel of op de (keuken) tafel? 3 e PHAMOUS symposium 30 mei 2017 Thalia Herder Psychiater in opleiding (UCP/UMCG) Arts/seksuoloog NVVS in opleiding (UMCG) Potentiële) belangenverstrengeling Voor
25% DSM5 & Zorgvraagzwaarte. 3.5% in ggz. Creëer markt 3.5% 20.5% 3.5% Explosie in ggz. 2004: Wachtlijstenproblematiek. 2004: Wachtlijstenproblematiek
Systeemwereld van de zorg DSM & I Zorgvraagzwaarte NVGZP, --0 Risicomanagement Belangenbehartiging Organisatie GGZ Professionele taal / concepten Zorgbehoeften patiënt 00: Wachtlijstenproblematiek Gezondheid:
Zeldzame zieken in Registratie Net Huisartspraktijken Professor Jean Muris Hoofd Vakgroep Huisartsgeneeskunde Universiteit Maastricht
Zeldzame zieken in Registratie Net Huisartspraktijken 28-02-2019 Professor Jean Muris Hoofd Vakgroep Huisartsgeneeskunde Universiteit Maastricht Introduction RNH 1988 start Registration Network Family
Samenvatting van de IMA-studie. Sociaaleconomisch profiel en zorgconsumptie van personen in primaire arbeidsongeschiktheid
1 Samenvatting van de IMA-studie Sociaaleconomisch profiel en zorgconsumptie van personen in primaire arbeidsongeschiktheid Het aantal arbeidsongeschikten alsook de betaalde uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid
Co morbiditeit en multimorbiditeit bij ouderen. Frank Buntinx KU Leuven en U Maastricht Klimop project Ouderen en Kanker
Co morbiditeit en multimorbiditeit bij ouderen Frank Buntinx KU Leuven en U Maastricht Klimop project Ouderen en Kanker Co morbiditeit en multimorbiditeit 1. Definities, betekenissen en valkuilen 2. Waarom
Artsen moeten geen supermannen of supervrouwen zijn Prof. dr. Jan De Maeseneer
Artsen moeten geen supermannen of supervrouwen zijn Prof. dr. Jan De Maeseneer Gewoon Hoogleraar Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg Voorzitter Opleidingscommissie Geneeskunde Universiteit
Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and
Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers
hoofdstuk 2 hoofdstuk 3
Om de herkenning van patiënten met depressieve stoornis in de eerste lijn te verbeteren wordt wel screening aanbevolen. Voorts worden pakketinterventies aanbevolen om de kwaliteit van zorg en de resultaten
Conclusies van het praktijkproject: Hoe goed schat de opleider de kwetsbaarheid en de graad
Conclusies van het praktijkproject: Hoe goed schat de opleider de kwetsbaarheid en de graad van zelfredzaamheid van zijn chronische bejaarde patiënten in? 0.VOORWOORD De laatste jaren is de aanpak van
Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling
Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken
Factsheet 1: Hulpvraag - aanbod vanwege psychische en sociale problematiek in de huisartspraktijk
Factsheet 1: Hulpvraag - aanbod vanwege psychische en sociale problematiek in de huisartspraktijk 2011 2016 P.F.M. Verhaak M. Nielen D. de Beurs Dit rapport is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen
Psychische en sociale problematiek in de huisartsenpraktijk in de periode
Psychische en sociale problematiek in de huisartsenpraktijk in de periode 2011 2017 Psychische en sociale problematiek in de huisartsenpraktijk in de periode 2011 2017 Derek de Beurs Annemarie Prins Mark
Psychische en sociale problematiek in de huisartsenpraktijk in de periode
Psychische en sociale problematiek in de huisartsenpraktijk in de periode 2011 2017 Psychische en sociale problematiek in de huisartsenpraktijk in de periode 2011 2017 Derek de Beurs Annemarie Prins Mark
18/03/2016. inhoud. Zorg voor jongeren met psychiatrische problemen. jongeren populatie. jongeren populatie. jongeren populatie. jongeren populatie
inhoud Zorg voor jongeren met psychiatrische problemen Jongeren als doelgroep Burden of disease in praktijk Slot: New horizont Marijana Cvitan Sutterland psychiater OPZ Geel, Maart, 2016 Juridische grens
Psychiatrie & Psychologie bij 22q11DS
Studiedag Stichting 22Q11 19 november 2017 A.M. Fiksinski a.m.fiksinski@umcutrecht.nl Psycholoog & onderzoeker (PhD kandidaat) Department of Psychiatry, Rudolf Magnus Institute of Neuroscience, University
De opioïd pendulum: van opiofobie naar opiofilie? Prof. Dr. Cathy Matheï Free Clinic KU Leuven
De opioïd pendulum: van opiofobie naar opiofilie? Prof. Dr. Cathy Matheï Free Clinic KU Leuven Inhoud Wat kunnen we leren van de situatie in de VS? Wat is de situatie in België? Wat is het risico op en
Psychological Determinants of Absenteeism at Work by Pregnant Women. Psychologische determinanten van uitval uit het arbeidsproces door zwangere
Psychological Determinants of Absenteeism at Work by Pregnant Women Psychologische determinanten van uitval uit het arbeidsproces door zwangere vrouwen: Onderzoek naar de relatie tussen angst, depressieve
hoofdstuk 1 doelstellingen hoofdstuk 2 diagnosen
Dit proefschrift gaat over moeheid bij mensen die dit als belangrijkste klacht presenteren tijdens een bezoek aan de huisarts. In hoofdstuk 1 wordt het onderwerp moeheid in de huisartspraktijk kort geïntroduceerd,
ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ WERKNEMERS IN BELGIE
ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ WERKNEMERS IN BELGIE PREVALENTIE EN GEVOLGEN OP HET WERK Marie-Claire Lambrechts 1,2 Dr. Lieve Vandersmissen 3 Prof. Dr. Lode Godderis 1,3 Brussel, FOD WASO 21/12/2017 1 KU
Somatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening
Somatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening zorggebruik, resultaten 1 dr. Wilma Swildens a, dr. Fabian Termorshuizen b,c, drs. Alex de Ridder M.D. a, dr. Hugo Smeets, M.D. b,d,, prof dr.
PROs in de praktijk 1: Wat doen we ermee?
PROs in de praktijk 1: Wat doen we ermee? Prof. dr Jolanda de Vries Hoogleraar Kwaliteit van leven in de medische setting GZ-psycholoog en Medisch manager afdeling medische psychologie St Elisabeth ziekenhuis
Pilootstudie naar de registratie van nieuwe gevallen van depressie in de huisartsenpeilpraktijken in 2007
Vlaams Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin - Agentschap Zorg en gezondheid Pilootstudie naar de registratie van nieuwe gevallen van depressie in de huisartsenpeilpraktijken in 2007 Société
De psychische en sociale hulpvraag van volwassenen in de huisartsenpraktijk van
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Beurs, D. de, Magnée, T., Bakker, D. de, Verhaak, P. De psychische en sociale hulpvraag van volwassenen in de huisartsenpraktijk
Bipolaire stoornissen in de eerste lijn?
Bipolaire stoornissen in de eerste lijn? Wendela ter Meulen, AIOS AMC Supervisoren: Drs. Hetty M. Visser Prof. dr. Ralph W. Kupka Academische werkplaats bipolaire stoornissen Prof. dr. Jan H. Smit GGZ
Bijsluiter gebruik astma-indicatoren in de huisartsenpraktijk. Fenna Schouten Versie 3
Bijsluiter gebruik astma-indicatoren in de huisartsenpraktijk Fenna Schouten f.schouten@nhg.org 09-02-2017 Versie 3 Inhoud Overzicht van de indicatoren... 3 Populatie... 3 Monitoring... 3 Behandeling...
Suïcide(poging) Inleiding. Methode. Resultaten. Rubriekhouder: Mevrouw dr. G.A. Donker, (NIVEL)( )
Suïcide(poging) Rubriekhouder: Mevrouw dr. G.A. Donker, (NIVEL)(1978-2017) Inleiding In overleg met de Inspectie voor de Gezondheidszorg wordt dit onderwerp sinds 1978 in de peilstations onderzocht. Ook
Invloed van Coping en Ziektepercepties op Depressie- en Angstsymptomen. bij Voormalige Borstkankerpatiënten
Invloed van Coping en Ziektepercepties op Depressie- en Angstsymptomen bij Voormalige Borstkankerpatiënten Influence of Coping and Illness Perceptions on Depression and Anxiety Symptoms among Former Breast
Overleg rond de psychiatrische patiënt in de thuissituatie
Overleg rond de psychiatrische patiënt in de thuissituatie Samenvattend jaarverslag Situering Sinds april 2012 is het KB overleg rond de psychiatrische patiënt in de thuissituatie van kracht. Dit besluit
Psychiatrisering en de terreur van het perfecte kind. Prof. Dr. Stijn Vanheule Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen
Psychiatrisering en de terreur van het perfecte kind Psychiatriseren = Het moeilijke kind stelt de volwassene vragen: Wie is de volwassene is die hem of haar zo moeilijk vindt? Met welke ver(w)achtingen
Leeswijzer Achmea Health Database tabellen
Leeswijzer Achmea Health Database tabellen In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend bij een bepaald thema. De tabellen zijn toegespitst op de door u opgevraagde leeftijdscategorie. De gegevens
Acute zorg door huisartsen in de dagzorg en op de huisartsenpost. Marieke Zwaanswijk, senior onderzoeker NIVEL
Acute zorg door huisartsen in de dagzorg en op de huisartsenpost Marieke Zwaanswijk, senior onderzoeker NIVEL NIVEL Zorgregistraties eerste lijn: wat is de meerwaarde voor de acute zorg? Inzicht in de
Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis
Samenvatting Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis Hoofdstuk 1 bevat de algemene inleiding van dit proefschrift. Dit hoofdstuk
DANKBAARHEID, PSYCHOLOGISCHE BASISBEHOEFTEN EN LEVENSDOELEN 1
DANKBAARHEID, PSYCHOLOGISCHE BASISBEHOEFTEN EN LEVENSDOELEN 1 Dankbaarheid in Relatie tot Intrinsieke Levensdoelen: Het mediërende Effect van Psychologische Basisbehoeften Karin Nijssen Open Universiteit
Wat is psychisch lijden? Eindhoven, 7 Oktober 2016
Wat is psychisch lijden? Eindhoven, 7 Oktober 2016 Kijken vanuit verwondering Verwondering van epidemioloog: Kwetsbaarheid normaal Angst Depressie Verslaving Psychose 40% lifetime experience Wederkerigheid
Rationeel geneesmiddelengebruik met behulp van de GheOP³S-tool DR. APR. ELINE TOMMELEIN
Rationeel geneesmiddelengebruik met behulp van de GheOP³S-tool DR. APR. ELINE TOMMELEIN Inleiding 20% populatie > 65 jaar België: 2 200 000 personen Verandering in fysiologie, farmacokinetiek en -dynamiek
Antidepressiva in het verpleeghuisntihet
Home no. 4 Augustus 2014 Eerdere edities Verenso.nl Antidepressiva in het verpleeghuisntihet Omvang en de determinanten van het gebruik Drs. Eleonora Lootsma-Miklosova, specialist ouderengeneeskunde Zorggroep
Indicatoren Kwaliteit Huisartsenzorg bij patiënten met Astma (kinderen) Versie juni 2016
Indicatoren Kwaliteit Huisartsenzorg bij patiënten met Astma (kinderen) Versie 1.0 8 juni 2016 Specificaties Het NHG maakt Standaarden voor de huisarts. Voor het interne kwaliteitsbeleid van de huisarts(praktijk)
Van het kind en het badwater Over ziekte en seksualiteit. Peter Leusink, huisarts, seksuoloog
+ Van het kind en het badwater Over ziekte en seksualiteit Peter Leusink, huisarts, seksuoloog + Take home Als je ziek bent kun je seksueel gezond zijn Seksuele gezondheid vraagt om aanpassing Aanpassing
Gezondheidsenquête, België Gezondheidstoestand. Wetenschap ten dienste van Volksgezondheid, Voedselveiligheid en Leefmilieu.
Gezondheidstoestand Wetenschap ten dienste van Volksgezondheid, Voedselveiligheid en Leefmilieu. . Inhoudstafel Inhoudstafel... 13 Gezondheidsindicatoren...15 1. Subjectieve gezondheid... 15 2. Chronische
Bijsluiter gebruik astma (kinderen) indicatoren in de huisartsenpraktijk. Fenna Schouten Versie 3
Bijsluiter gebruik astma (kinderen) indicatoren in de huisartsenpraktijk Fenna Schouten f.schouten@nhg.org 09-02-2017 Versie 3 Inhoud Overzicht van de indicatoren... 2 Populatie... 2 Monitoring... 2 Beschrijving
Consulten bij de huisarts en de POH-GGZ in verband met psychosociale problematiek. Een analyse van NIVEL Zorgregistraties gegevens van 2010-2014
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Magnée, T., Beurs, D.P. de, Verhaak. P.F.M. Consulten bij de huisarts en de POH-GGZ in verband met psychosociale problematiek.
Ouderlijke Controle en Angst bij Kinderen, de Invloed van Psychologische Flexibiliteit
1 Ouderlijke Controle en Angst bij Kinderen, de Invloed van Psychologische Flexibiliteit Nicola G. de Vries Open Universiteit Nicola G. de Vries Studentnummer 838995001 S71332 Onderzoekspracticum scriptieplan
Feedback rapport per huisarts
ACHIL: evaluatie van de zorgtrajecten diabetes mellitus type 2 en chronische nierinsufficiëntie Achil Phase 1 (2009-2013). Ambulatory Care Health Information Laboratory Feedback rapport per huisarts Dataverzameling