ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ WERKNEMERS IN BELGIE

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ WERKNEMERS IN BELGIE"

Melissa Lenaerts
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ WERKNEMERS IN BELGIE PREVALENTIE EN GEVOLGEN OP HET WERK Marie-Claire Lambrechts 1,2 Dr. Lieve Vandersmissen 3 Prof. Dr. Lode Godderis 1,3 Brussel, FOD WASO 21/12/ KU Leuven, Centrum Omgeving en Gezondheid; 2 Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs 3 IDEWE, Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk

2 Alcohol- en ander druggebruik van Belgische werknemers? Gevolgen op het werk? Belang van data? 2

3 VRAGENLIJST Gebruik van alcohol, cannabis, andere illegale drugs, slaap- en kalmeermiddelen, antidepressiva en tabak. Gebruik op het werk. Gevolgen op het werk (eigen gebruik, bij collega s). Link met werkvoldoening. 3

4 VRAGENLIJST (2) Gevalideerde vragenlijsten: - AUDIT-C (alcohol: frequentie, omvang, binge) - Single-Question screening (cf. DAST). Anonieme afname bij specifieke groep van werknemers in (Informed consent, ethische commissie KU Leuven). Distributie en verzameling: ism IDEWE en CESI. Analyses: SPSS 19.0 McIntosh. 4

5 5

6 RESPONS 5367 werknemers (96%) 81% Nl - 19% Fr 55% - 45% Leeftijd: - 9,6% < 25 jaar; - 29,5% (25-35 jr.) - 24,3% (36-45 jr.) - 24,5% (46-55 jr.) - 12,1% > 55 jaar. 6

7 RESPONS (2) 18,3% is alleenstaand (met of zonder kinderen). Opleiding: 52,3% HO 47,7% niet HO. Anciënniteit: 22% < 2 jaar; 39,9% van 2 tot 10 jaar; 38,1% > 10 jaar. Grootte bedrijf: - 6,5%: < 50-35,5%: 50 tot ,9%: 500 of meer werknemers (wn-ers). 7

8 8

9 9

10 Alcohol veruit de meest gebruikte drug 10 Results submitted for publication. Please do not duplicate.

11 Alcohol 37,2% laatstejaars drinkers (n=4197) meer dan 1x per week; 11% gebruikt 4 of meer keer per week alcohol. Frequentie: vooral oudere wn-ers (> 46 jaar) en wn-ers met een hoger opleidingsniveau dronken meer frequent. Aantal standaardglazen (SG): - 35,4% minstens 3 tot 4 SG per dag; 11,4% minstens 5 tot 6 SG per dag; - Significant meer bij < 35 jaar en bij minder hoog opgeleide wn-ers; - Bouw-, industrie- en transportsector significant meer. 11

12 Alcohol (2) - 47,1% van de mannen en 25% van de vrouwen dronken meer dan 14 SG per week (cf. nieuwe preventieve richtlijn VAD). Binge drinken: - 22,7% drinkt minstens 1 keer per maand binge (= 4 SG vrouwen en 6 SG mannen in een tijdsspanne van 2 uur); - 7,8% minstens 1 keer per week, en 0,7% dagelijks; - Vooral door jongere mannelijke wn-ers en bij alleenstaanden; - Bouwsector, industrie, horeca en transportsector. 12

13 AUDIT-C Alcohol Use Disorders Identification Test - Consumption. Eerste 3 vragen (frequentie, omvang en bingedrinken) van de volledige AUDIT ,1% heeft indicatie van riskant drinken, significant meer: - Bij hoger opgeleide werknemers; - Bij mannelijke werknemers jonger dan 35 jaar; - In de bouwsector vertoonde 51,6% van de drinkers dergelijke vorm van probleemdrinken. 13

14 Alcoholgebruik op het werk Tijdens werkgerelateerde gelegenheden. In ongeveer 1 op 5 bedrijven kon er het afgelopen jaar ooit (vnl. maandelijks of minder) alcohol gedronken worden. Significant meer bij overheidsorganisaties, onderwijsinstellingen, diensten en horeca (Cao 100?) De mogelijkheid om alcohol te drinken in de bouwsector is opvallend lager. 14

15 15

16 Cannabis - andere illegale drugs 7,5% gebruikte het afgelopen jaar ooit cannabis. Andere illegale drugs: 2,8% - Cocaïne: 1,4% - Xtc: 1,1% - Speed: 0,6% Zowel cannabis als andere illegale drugs worden significant meer gebruikt door mannelijke werknemers, jonger dan 35 jaar, en door alleenstaanden. 16

17 17

18 Psychoactieve medicatie 17,1% afgelopen jaar (dagelijks tot minder dan maandelijks), significant meer bij vrouwen: - Slaapmiddelen: 9,3% - Antidepressiva: 8% - Kalmeermiddelen: 5,5% Link tussen hoge mate van waardering door leidinggevende, tevredenheid met het werk, en voldoende afwisselend werk en significant minder gebruik. 18

19 Oneigenlijk gebruik 11.3% gebruik voorgeschreven medicatie voor niet medische redenen. Significant verschil tussen NL (10%) en Fr werknemers (17,2%). Significant meer bij lager opgeleide werknemers. 19

20 Prestatie-bevorderende middelen op de werkvloer? Fysieke prestaties en/of mentaal functioneren verbeteren. Gebruik door gezonde mensen. Vrij verkrijgbare producten (cafeïne, energy drinks) maar ook illegale stimulerende middelen en opwekkende medicatie zoals Rilatine en Concerta ; benzodiazepines en antidepressiva. Motieven gebruik: o.a. verbeteren van aandacht, mentale processen (planning, werkgeheugen, besluitvorming, logisch redeneren, probleemoplossing), motorische capaciteit, vermoeidheid, slaaptekort, creativiteit. (Brühl & Sahakian, 2016) 20

21 Bijna de helft van werknemers heeft nooit gerookt. 20,1% rookt dagelijks. Mannen significant meer dan vrouwen. 21

22 Gevolgen eigen gebruik 12,2 % laatstejaars drinkers (n=4197) zegt negatieve gevolgen te ervaren op het werk door eigen alcoholgebruik: - Onregelmatig presteren: 5,1% - Te laat komen op het werk: 4,7% - Conflicten met collega s: 3% - Afwezigheid op het werk: 2,6% - Ongeval op het werk: 1,4% - Sancties van werkgever: 0,9% - Ongeval op weg van en naar het werk: 0,6% 22

23 Gevolgen eigen gebruik Specifieke sector en zelf negatieve effecten ervaren op het werk het afgelopen jaar: % bouw; - 17,8% horeca; - 17,1% transportsector. Associatie tussen AUDIT-C-score en werkgerelateerde gevolgen. - Meer uitgesproken bij Franstalige werknemers; - Jonger dan < 35 jaar. 23

24 Inschatting gevolgen bij collega s 27,8% merkte negatieve effecten bij collega s op door diens alcoholgebruik, voornamelijk: - Te laat komen op het werk: 18.3% - Onregelmatig presteren: 18% - Afwezigheid op het werk: 15,7% - Conflicten met collega s: 10,6%. 24

25 Gevolgen op het werk 17,6% (n=820) ervaarde negatieve effecten op eigen functioneren door gebruik van psychoactieve medicatie. 15,2% (n=403) door illegaal druggebruik. (cf. alcohol: 12,2%) Inschatting impact van gebruik bij collega s - 10,7% door illegaal druggebruik; - 7,2% door psychoactieve medicatie. 25

26 Alcohol- en ander druggebruik van Belgische werknemers: realiteit Impact op het werk: duidelijk Data: motivatie voor alcoholen drugbeleid 26

27 VAD

28 Marie-Claire Lambrechts Marie-Claire Lambrechts KU Leuven, Omgeving en Gezondheid Vlaams Expertisecentrum Alcohol en andere Drugs 28

Vergelijkbare documenten

Laatstejaarsgebruik (N=5367)

Laatstejaarsgebruik (N=5367) 9,3 7,9 7,4 2,8 5,5 19,9 83,1 90,7 92,1 92,6 97,2 94,5 ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ WERKNEMERS: EEN KWESTIE VAN ALCOHOL, MANNEN EN GEVOLGEN OP HET WERK. 21 december 2017 Voor het eerst werd bij Belgische