Leeropbrengsten: een kwalitatieve benadering

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Leeropbrengsten: een kwalitatieve benadering"

Lotte van der Heijden
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Leeropbrengsten: een kwalitatieve Kenniscenter De Kempel (KCDK) & Kempelonderzoekscentrum (KOC) van Hogeschool de Kempel drs. Monique van der Heijden hogeschooldocent-onderzoeker- interne promovenda 1

2 Korte kennismaking (groepjes) Wat heeft u het meest aangesproken in de lezing van Pasi Sahlberg? 2

3 Finnish lessons En-en oplossingen (leren omgaan met paradoxen) naast kwantitatieve Less is more > learn more Focus op het leren van leraren en leerlingen Collectieve kracht: samen werken en samen leren De leraar als professional Professionalisering: investeren in de leraar Slimmer informatieverwerkend vermogen Kritisch denken, onderzoeken, systematische analyse Via ICT, media ed. informatie vinden ter onderbouwing Scheppend vermogen Stimuleren creativiteit van leraren, innovatiekracht De lerende school: leren en veranderen betekent DOEN 3

4 Finnish lesson: de school als lerende organisatie School met een cultuur die niet alleen gericht is op het leren van de leerlingen, maar waarin iedereen binnen de school leert ((aanstaande) leraren en directie) en waarbinnen het vanzelfsprekend is om kritisch te kijken naar de kwaliteit en de effectiviteit van het handelen (Krüger, 2007) Professionele leergemeenschap (Verbiest, 2008): een gemeenschap van professionals (schoolleiding en teamleden) die voortdurend de eigen praktijk onderzoekt om zo het onderwijs aan de leerlingen te verbeteren Leerwerkgemeenschap (Popeijus et al., 2009): een groep mensen die vanuit een gemeenschappelijke ambitie, wil samen leren en werken binnen een authentieke en professionele onderwijssetting 4

5 Finnish lesson: investeren in de leraar ( learn more ) Leraren zijn sleutelfiguren in het realiseren van succesvolle veranderingen in onderwijs (vgl. Bakkenes et al., 2009; Fullan, 2007; Van Driel, Beijaard & Verloop, 2001) Naast top down (Research-Development-Diffusionmodel) ontstaat nadruk op bottom up waarbij leraren actief worden betrokken Schoolontwikkeling en het professionaliseren van leraren gaan hand in hand Leraren als change agents zijn nodig (Fullan,1993) 5

6 Promotieonderzoek Leraren als change agents Gesubsidieerd PhD-project door de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) De Kempel en TU/e-Eindhoven School of Education (ESoE) Fragmentarisch beeld over wat de leraar als change agent inhoudt (vgl. Lukacs, 2009) Nauwelijks onderzoeksresultaten beschikbaar over de leraar als change agent (vgl. Van der Bolt, Studulski, Van der Vegt & Bontje, 2006) Achterhalen van de kenmerken van de leraar basisonderwijs als change agent om te komen tot een samenhangend beeld van de leraar als change agent Genereren van kennis over de wijze waarop en mate waarin leraren als change agents functioneren op klas- en schoolniveau 6

7 Evaluatie en Verhogen van leeropbrengsten Contextbeschrijving basisschool X Bestudeer de casus Overleg samen in groepjes Wat is sterk aan deze casus? Wat kan beter? Mogelijke valkuilen? Nabespreking 7

8 Verhogen van leeropbrengsten Mogelijke valkuilen enkel kwantitatieve : Een output-gerichte overheerst in plaats van (leer)proces /input Veranderingen (resultaatafspraken) naast elkaar gevoel van stapelen Geen doordachte analyse van de beginsituatie (input) Finnish lessons: en-en oplossingen, kritisch denken, onderzoeken, systematische analyse, focus op leren, learn more 8

9 aan het ontwikkelen/veranderen van het onderwijs PDCA- cyclus (Deming, 1986) versus het -model (Popeijus & Geldens, 2009) 9

10 Belang Retrospectie: analyseren van de situatie (input) Wat is er aan de hand? Wanneer? Bij wie? Waarom? Wat is de huidige situatie? Wat is de gewenste situatie? Wat is het doel? Waar zit het probleem? Finnish lesson: kritisch denken, onderzoeken, systematische analyse, focus op leren 10

11 proberen leren Onderzoeken / onder de loep Wat werkt wel? Wat werkt niet? Resultaten Reflectie Conclusies Discussie Aanbevelingen Toepassen In de praktijk het ontwerp proberen: try-out Informatie verzamelen Retrospectie Wat is er aan de hand? Bij wie, waarom? Huidige situatie versus gewenste situatie? Doel? denken Ontwerpen Met welke inhoud en vorm is het doel te bereiken? 11 Bron: Popeijus, H. L., & Geldens, J. (Eds.). (2009). Betekenisvol leren onderwijzen in de werkplekleeromgeving. Apeldoorn / Antwerpen: Garant.

12 (naast kwantitatieve resultaatafspraken) Focus op het leerproces Het leren van leraren (op schoolniveau) Het leren van leerlingen (op groepsniveau) Focus op analyse van de situatie op school en in de groep (input) Wat is er aan de hand? Wat is het probleem? (Retrospectie) Less is more : werken met één denken handelingsmodel: Dezelfde taal spreken en de dialoog aangaan met elkaar Op schoolniveau én groepsniveau Stem en invloed van de leerlingen/leraren meenemen Leren en veranderen is DOEN: met op systematische wijze Teach as you preach : op De Kempel 12

13 Op schoolniveau Samen met collega s de stappen van de doorlopen Samen van en met elkaar leren Stem en invloed van leraren (leerlingen) Bij Toepassen: op groepsniveau Op groepsniveau Planmatig uitproberen: alle stappen van doorlopen Focus eigen leerproces van de leraar en het leren van de leerlingen Stem en invloed van leerlingen meenemen bij de stappen Evt. op leerlingniveau doorlopen (diagnostische cyclus) 13

14 Professionele leergemeenschap (op schoolniveau) Onderzoeken/Onder de loep Leren van elkaars ervaringen (op schoolniveau) Wat werkt wel? Wat niet? Reflectie Zoeken naar verklaringen, aanknopingspunten voor handelen Conclusie? Discussie? Aanbevelingen? Afspraken: nieuwe doorlopen? 14

15 Overleg met elkaar in groepjes Welke toepassingsmogelijkheden ziet U voor de in uw eigen school? Op schoolniveau Op groepsniveau Op leerlingniveau Plenaire terugkoppeling 15

16 Invloed uitoefenen op leerproces van leerlingen of leraren? Geef effectieve feedback Drie componenten (Hattie & Timperley, 2007) Feed-up Planning van een activiteit/taak Hoe ga je het aanpakken? Terugkijken naar stapjes binnen een activiteit/taak Hoe is het gegaan? Wat vind je nog moeilijk? Hoe komt dat? Feedforward Planning nieuwe activiteit/taak op basis van geleerde Wat ga je de volgende keer anders doen? op procesniveau (Hattie & Timperley, 2007) op zelfregulering (zichzelf aansturen tot effectieve aanpak) (Hattie & Timperley, 2007) op geleverde inspanning (Marzano, 2007) 16

17 Positieve ervaringen met de op andere scholen Zie basisschool Kleinerf (De Mortel) ( video, zoek op ) Zie website De Kempel/ Onderzoek ( Meer informatie over de Zie tabblad Onderzoek op Zie Kennisobject ( Zie (filmpje over de ) Popeijus, H. L., & Geldens, J. (Eds.). (2009). Betekenisvol leren onderwijzen in de werkplekleeromgeving. Apeldoorn/Antwerpen: Garant. 17

18 Evaluatie Wat is u het meest bijgebleven van deze sessie? Wat gaat u met deze input doen? 18

19 Bedankt voor uw aandacht! drs. Monique van der Heijden Hogeschooldocent onderzoeker Interne promovenda Hogeschool de Kempel PhD-student TU/e Eindhoven School of Education (ESoE) 19

20 Bakkenes, I., Vermunt, J. D., & Wubbels, T. (2009). Teacher learning in the context of educational innovation: Learning activities and learning outcomes of experienced teachers. Learning and Instruction, 20, Bolt, L. van der, Studulski, F., Vegt, A. L. van der, & Bontje, D. (2006). De betrokkenheid van de leraar bij onderwijsinnovaties - Een verkenning op basis van literatuur. Utrecht: Sardes. Deming, W.E. (1986).Out of the Crisis. Cambridge: MIT Press. Fullan, M. G. (1993). The Professional Teacher. Why Teachers Must Become Change Agents. Educational Leadership, 50 (6), Fullan, M. G. (2007). The new meaning of educational change (4th ed.). New York: Teachers College. Hattie, J. & Timperly, H. (2007). The Power of. In: Review of Educational Research (77), Krüger, M. (2007). Leidinggeven aan een onderzoekende cultuur. Schoolleiderschap en de onderzoekende leraar. In Snoek, M. (red.), Eigenaar van kwaliteit. Veranderingsbekwame leraren en het publieke onderwijsdebat, Amsterdam: Hogeschool van Amsterdam. Lukacs, K. S. (2009). Quantifying The Ripple in the Pond : The Development and Initial Validation of the Teacher Change Agent Scale. The International Journal of Educational and Psychological Assessment, 3, Time Taylor Academic Journals. Marzano, R. J. (2007). Wat werkt op school. Vlissingen: Educatieve Uitgeverij Bazalt. Popeijus, H. L., & Geldens, J. (Eds.). (2009). Betekenisvol leren onderwijzen in de werkplekleeromgeving. Apeldoorn/Antwerpen: Garant. Van Driel, J., Beijaard, D., & Verloop, N. (2001). Professional development and reform in science education: The role of teachers practical knowledge. Journal of Research in Science Teaching, 38, Verbiest, E. (2008). Scholen duurzaam ontwikkelen. Bouwen aan professionele leergemeenschappen. Apeldoorn/Antwerpen: Garant. 20

Vergelijkbare documenten

Het spel van de teacher leader in een veranderproces

Het spel van de teacher leader in een veranderproces Symposium CPO van de Master Leren en Innoveren (MLI), locatie Helmond We are all in the game 17 juni 2016 drs. Monique van der Heijden Academic Director