Werken met data in de onderzoekende school

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Werken met data in de onderzoekende school"

Transcriptie

1 Werken met in de onderzoekende school SOK-congres Affligem, 6 juni 2014 Meta Krüger Lector leiderschap in het onderwijs

2 Waarom onderzoeksmatig werken? Onderzoekende scholen: perspectieven op werken met Veranderde rol van docenten en schoolleiders

3 Opkomst kennismaatschappij en computertijdperk 21 ste eeuwse vaardigheden maatschappij internet globalisering informatie is nog geen kennis burgerschapsvorming sociale media - Denkvaardigheden - Sociale competenties - Metacognitie kennis veroudert snel veranderde betekenis van kennis onderzoekende houding

4 Tenminste twee gevolgen Behoefte aan vernieuwing van onderwijs Meer ruimte in scholen voor eigen verantwoordelijkheid en beleid Behoefte aan!

5 Vernieuwing van onderwijs Behoefte aan onderzoeksgegevens evidence-based werken: op zoek naar externe onderzoeksresultaten die aangeven wat werkt en wat niet werkt interne onderzoeksresultaten voor inzicht in effectieve leerstrategieën, leerlingprestaties, doorstroomcijfers, arbeidssatisfactie van leraren en oudertevredenheid in de school

6 Ruimte voor eigen verantwoordelijkheid en beleid Schoolleiders krijgen meer verantwoordelijkheid voor de onderwijskwaliteit Inspectie van het Onderwijs controleert Prestaties van scholen worden openbaar gemaakt en vergeleken Schoolleiders kunnen het niet alleen! Vergroot het eigenaarschap van docenten over de kwaliteit van het onderwijs Geef professionele ruimte aan docenten

7 Op weg naar de onderzoekende school Ergo: scholen maken gebruik van al beschikbare en gaan steeds vaker zelf gegevens verzamelen, interpreteren en verwerken Internationaal ontwikkelen scholen zich naar professionele leergemeenschappen waarin schoolleiders en leraren samen werken aan schoolontwikkeling en aan verbetering van het onderwijs Vesterking van de behoefte aan onderzoek en aan de benutting van de verzamelde (Geijsel & Krüger, 2005; Geijsel, Krüger & Sleegers, 2010)

8 Ministerie van OCW 2011: Slechts 20% van de VO scholen en 30% van de PO scholen werkt opbrengstgericht Streven: 60 % van de scholen werkt opbrengstgericht in % van de scholen werkt opbrengstgericht in 2018

9 De professionele leergemeenschap met een onderzoekende cultuur

10 Dit vergt een cultuuromslag in alle lagen van de school

11 Leren van leraren is sleutelfactor voor onderwijs- en schoolontwikkeling Maar ook: De schoolleider als leerling (oratie 2010) Rikkerink & Verbeeten (2011): Leidinggeven aan leren. In scholen met een lerende cultuur nemen leidinggevenden actief deel aan het proces van gezamenlijk leren en scheppen daar voorwaarden voor.

12 Perspectieven op werken met Verantwoordingsperspectief: verstrekken aan de Inspectie van Onderwijs Ontwikkelingsperspectief: hoe kunnen wij als school leren van en hoe kan de schoolleider hieraan leiding geven?

13 Anderson, Leithwood & Strauss (2010): leading use in schools The systematically collected type of available to schools is often limited in its breadth to the current status of student achievement. Accountability oriented organizational learning oriented Verantwoordingsgericht ontwikkelingsgericht Glimmende oogjes!!

14 In scholen: overgang van gebruik voor externe verantwoording naar gebruik voor interne school- en onderwijsontwikkeling Maar: Scholen doen op dit moment weinig met

15 Een smalle kijk op Onderwijskwaliteit. De stand van educatief Nederland 2013 Te weinig visie op wat leerlingen moeten leren. Aandacht eenzijdig gericht op taal- en reken/wiskunde prestaties, op rendementen en doorstroomcijfers Scholen hebben te weinig ruimte om te variëren en te vernieuwen door te veel bemoeienis van de overheid De eigenwaarde van leerlingen die cognitief niet goed presteren staat onder druk.

16 Wetenschappelijke raad voor het regeringsbeleid november 2013 `We hebben een onderwijs nodig dat veel sterker gebaseerd is op talentmanagement voor alle leerlingen en gericht op het bijbrengen van een groot aantal vaardigheden niet slechts cognitieve vakken`.

17 Het begrip in de Kenniskring lectoraat Leiderschap in het onderwijs het gaat om zowel leerling (cognitief én affectief) als om op schoolniveau (schoolcondities, klassecondities, leiderschapspraktijken, wijzen van leren, oudertevredenheid, arbeidssatisfactie enz.) leerling gebruiken op leerling-, groeps- en schoolniveau het gaat om zowel kwantitatieve (digitaal opgeslagen gegevens) als om kwalitatieve (interviews, observaties, leerlingwoordrapporten, documentanalyses)

18 Hoofdstuk 5 (Meta) Onderzoekend leidinggeven in de onderzoekende school Meten is weten (alleen wat we kunnen meten is waar) versus Weten is meten (als je iets kunt meten, weet je meer)

19 Kenmerken van de onderzoekende school Onderzoekende houding van schoolleiding, leraren, leerlingen Zoeken naar bewijs (uit oz) voor het nemen van beslissingen Leraren gericht op leeropbrengsten gestuurd door gegevens De schoolleiding maakt gebruik van gegevens om samen met het team beslissingen te nemen (visie, strategie, onderwijs) Onderzoek door groepen leraren, schoolleiding en leerlingen Leraren zijn in staat om leerlingen te begeleiden in het doen van onderzoek Schoolleiders zijn in staat om leraren te motiveren: onderzoekende houding, doen van onderzoek, gebruikmaken van onderzoeksgegevens bij het vernieuwen van onderwijs Iedereen leert

20 Veranderde rol van de docent Professionele ruimte en gespreid leiderschap eigenaarschap! Onderzoekende houding en onderzoeksvaardigheden Earl & Katz (2006): Tacit knowledge en informed professional

21 Veranderde rol van de docent Lorna M. Earl & Steven Katz (2006) Leading schools in a -rich world: Harnessing for school improvement Vereist een omslag (mind shift): onbewuste impliciete kennis expliciete kennis tacit knowledge (weerstand) evidence-based (verandering)

22 Onderzoekende houding van leerlingen, dus niet:

23 Veranderde rol van de schoolleider De rol van de schoolleider is veranderd! (Levin & Datnow, 2012, Andersen & Krüger, 2012, 2013) Leiding geven aan leren en gespreid leiderschap Opdracht schoolleiders: het creëren van een professionele leergemeenschap met een onderzoekende cultuur (Earl & Fullan, 2003; Earl & Katz 2006; Krüger, 2007; Saunders, 2000) onderzoeksmatig leiderschap Onderzoeksevidentie: meer gebruik maken van verhoogt de leerlingprestaties (Schildkamp et al, 2012)

24 Onderzoeksmatig leiderschap Het stimuleren van het gezamenlijk benutten van interne en externe voor onderwijs- en schoolontwikkeling Earl & Katz (2006): de schoolleider heeft een onderzoekende houding beheerst onderzoeksvaardigheden creëert een onderzoekende cultuur Is in staat tot capacity building : het ontwikkelen van het vermogen in scholen om te leren van over de eigen school met het doel deze te gebruiken voor veranderingsprocessen (Boonstra, 2004; Fullan, 2007; Stoll et al, 2006)

25 De rol van de schoolleider in het creëren van een PLG met een onderzoekende cultuur teneinde de leerlingresultaten te verhogen Hoe het onderzoeksmatig denken en handelen in gang te zetten in je school? Hoe het leren van leraren te stimuleren? Hoe het onderzoeken en leren te organiseren in de school? Hoe een cultuuromslag in de school te bewerkstelligen? Hoe krijgen leraren plezier in werken met? Hoe neem je het wantrouwen tegen weg? Hoe beleven leraren onderzoek doen? Hoe bouw je een samenwerkingscultuur?

26 Kenniskring lectoraat leiderschap in het onderwijs: praktijkonderzoek naar onderzoeksmatig leiderschap

27 Een paar aanbevelingen voor schoolleiders uit het boek: Visie op onderzoekend werken Betrek alle lagen in de school Stimuleer het leren van leraren Geef het voorbeeld in collegiaal leren, professionaliseren en in gebruik van Voer dialogen in de school op basis van en organiseer gezamenlijke besluitvorming Houd het sturing geven aan het creëren van de onderzoekende cultuur in eigen hand; pressure and support Haal externe onderzoekers de school in om samen met de leraren onderzoek te doen: professionalisering!

28 DE KWALITEIT VAN SCHOOLLEIDERS in het basisonderwijs, speciaal onderwijs en voortgezet onderwijs Onderzoek onder 298 schoolleiders en 269 schoolbesturen

29 Schoolleiders zijn Goed in: opbouwen van vertrouwen, betrouwbaar en geloofwaardig handelen, omgaan met het team, bekendheid met en inzetten van regelgeving Minder goed in: hogere orde denken (oplossen van complexe problemen, anticiperen op risico s en dilemma s, reflecteren op eigen handelen) onderzoeksmatig leidinggeven (analyseren en interpreteren van gegevens, gebruik voor schoolontwikkeling, zorgen voor een professionele cultuur)

30 Ziet u overeenkomsten en verschillen tussen Nederland en Vlaanderen?

Leidinggeven aan onderzoekende scholen in de 21 ste eeuw

Leidinggeven aan onderzoekende scholen in de 21 ste eeuw Leidinggeven aan onderzoekende scholen in de 21 ste eeuw Vier jaar onderzoek naar onderzoeksmatig leiderschap: welke inzichten levert het op? Meta Krüger Lector leiderschap in het onderwijs Inhoud lezing

Nadere informatie

De schoolleider van de toekomst: onderzoeksmatig leiderschap

De schoolleider van de toekomst: onderzoeksmatig leiderschap De schoolleider van de toekomst: onderzoeksmatig leiderschap Congres VO-Raad: kiezen voor klasse Nieuwegein,14 maart 2013 Meta Krüger Lector Leiderschap in het Onderwijs Op zoek naar nieuw leiderschap:

Nadere informatie

Evidence-based werken in het onderwijs

Evidence-based werken in het onderwijs Evidence-based werken in het onderwijs Het belang van een onderzoekende houding Gastcollege Hanzehogeschool Groningen Lectoraat Integraal jeugdbeleid 12 november 2008 Meta Krüger Opbouw college Evidence-based:

Nadere informatie

De professionele leergemeenschap met een onderzoekende cultuur. Masterclass 3

De professionele leergemeenschap met een onderzoekende cultuur. Masterclass 3 De professionele leergemeenschap met een onderzoekende cultuur Masterclass 3 De professionele leergemeenschap met een onderzoekende cultuur Thomas Friedman (2005) The world is flat Onderwijs is zeer traag

Nadere informatie

Waarom heeft een school een leider nodig?

Waarom heeft een school een leider nodig? Waarom heeft een school een leider nodig? Symposium masterproof 2 februari 2012 Meta Krüger Wat een rare vraag!! maar ook wel leuk.. Aan het eind van de Master Educational Leadership van Penta Nova.. Waarom

Nadere informatie

II.1 Leidinggeven aan een onderzoekende cultuur

II.1 Leidinggeven aan een onderzoekende cultuur II.1 Leidinggeven aan een onderzoekende cultuur schoolleiderschap en de onderzoekende leraar Meta Krüger De laatste decennia is er internationaal een trend tot vergroting van de autonomie van scholen,

Nadere informatie

Conferentie: 23 mei 2012. Wat levert het op? Opbrengsten van opbrengstgericht werken voor leerlingen, de school en u. Overzicht workshops

Conferentie: 23 mei 2012. Wat levert het op? Opbrengsten van opbrengstgericht werken voor leerlingen, de school en u. Overzicht workshops Conferentie: 23 mei 2012 Wat levert het op? Opbrengsten van opbrengstgericht werken voor leerlingen, de school en u Overzicht workshops Workshops Workshopleider Organisatie Titel workshop 1. Dr. Margot

Nadere informatie

Kennisbenutting in onderzoekende scholen. Anje Ros Lector leren en innoveren, Fontys HKE

Kennisbenutting in onderzoekende scholen. Anje Ros Lector leren en innoveren, Fontys HKE Kennisbenutting in onderzoekende scholen Anje Ros Lector leren en innoveren, Fontys HKE Onderzoeksproject 3-jarig NRO-traject: sept 2015 sept 2018 16 PO-scholen, 4 VO-scholen Doel: kennis over Bevorderen

Nadere informatie

Kenniskring leiderschap in onderwijs. Voorbeeld onderzoek in eigen organisatie

Kenniskring leiderschap in onderwijs. Voorbeeld onderzoek in eigen organisatie Kenniskring leiderschap in onderwijs Voorbeeld onderzoek in eigen organisatie Onderzoek doen Wie aanwezig? Wat wilt u weten? Beeld / gedachte / ervaring Praktijkonderzoek in de school = Onderzoek dat wordt

Nadere informatie

De zoektocht naar nieuw leiderschap

De zoektocht naar nieuw leiderschap PO VO BVE Door Meta Kr üg er De zoektocht naar nieuw leiderschap Wanneer je googelt op nieuw leiderschap vliegen de seminars, blogs en artikelen over het leiderschap van de 21ste eeuw je om de oren. Het

Nadere informatie

spoorzoeken en wegwijzen

spoorzoeken en wegwijzen spoorzoeken en wegwijzen OVERZICHT OPLEIDINGEN OPBRENGSTGERICHT LEIDERSCHAP Opbrengstgericht leiderschap Opbrengstgericht werken en opbrengstgericht leiderschap zijn termen die de afgelopen jaren veelvuldig

Nadere informatie

Kwaliteitskaart Kennis- en kwaliteitsontwikkeling

Kwaliteitskaart Kennis- en kwaliteitsontwikkeling Kwaliteitskaart Kennis- en kwaliteitsontwikkeling Vier kwaliteitsaspecten staan centraal in Kennis- en kwaliteitsontwikkeling 1. Strategisch kwaliteitsmanagement (Kwaliteitszorg, dat zijn wij) 2. Professionele

Nadere informatie

Competenties directeur Nije Gaast

Competenties directeur Nije Gaast Competenties directeur Nije Gaast De s voor directeuren van Nije Gaast zijn vertaald in vijf basiss. De beschrijving is gebaseerd op de schoolleiderscompententies die landelijk zijn vastgesteld en zijn

Nadere informatie

De waarde van de AOS in beeld. Anje Ros Lector, Fontys HKE Janneke van der Steen Onderzoeker, HAN Miranda Timmermans Lector, Pabo Avans

De waarde van de AOS in beeld. Anje Ros Lector, Fontys HKE Janneke van der Steen Onderzoeker, HAN Miranda Timmermans Lector, Pabo Avans De waarde van de AOS in beeld Anje Ros Lector, Fontys HKE Janneke van der Steen Onderzoeker, HAN Miranda Timmermans Lector, Pabo Avans Welkom Programma PO 13:30 Presentatie 14:00 Parallelsessies: posterpresentaties

Nadere informatie

Onderzoeksmatig werken doe je samen

Onderzoeksmatig werken doe je samen VO - Praktijkgericht onderzoek naar het onderzoeksmatig handelen van docenten en schoolleiders in het voortgezet onderwijs Onderzoeksmatig werken doe je samen Wanneer je als schoolleiding wilt bevorderen

Nadere informatie

SOK-studiedag Effectief onderwijs: de leraar doet er toe! 7 december 2012 Affligem, België

SOK-studiedag Effectief onderwijs: de leraar doet er toe! 7 december 2012 Affligem, België SOK-studiedag Effectief onderwijs: de leraar doet er toe! 7 december 2012 Affligem, België De principes van opbrengstgericht werken Linda Odenthal Opbrengstgericht werken is geen doel maar een middel!

Nadere informatie

Leiderschap. in een onderzoekende school

Leiderschap. in een onderzoekende school Leiderschap in een onderzoekende school Workshop Deel 1 Uw kijk op de onderzoekende school Deel 2 Onze kijk op de onderzoekende school: ons onderzoek en onze bevindingen Deel 3 Reflectie Uw kijk op de

Nadere informatie

De invloed van schoolleiderschap op het onderzoeksmatig handelen van leraren in veranderingsprocessen. Eindrapport Kenniskring Leren en Innoveren

De invloed van schoolleiderschap op het onderzoeksmatig handelen van leraren in veranderingsprocessen. Eindrapport Kenniskring Leren en Innoveren De invloed van schoolleiderschap op het onderzoeksmatig handelen van leraren in veranderingsprocessen. Eindrapport Kenniskring Leren en Innoveren Meta L. Krüger Kenniscentrumreeks No.6 De invloed van

Nadere informatie

Leraarschap en leiderschap. Marco Snoek Hogeschool van Amsterdam Kenniscentrum Onderwijs en Opvoeding

Leraarschap en leiderschap. Marco Snoek Hogeschool van Amsterdam Kenniscentrum Onderwijs en Opvoeding Leraarschap en leiderschap Marco Snoek Hogeschool van Amsterdam Kenniscentrum Onderwijs en Opvoeding Inhoud De opkomst van de leraar Beelden over leiderschap Shit & assholes Leiderschapskwaliteiten Structuur

Nadere informatie

Bijeenkomsten 2012-2013

Bijeenkomsten 2012-2013 Bijeenkomsten 2012-2013 Datafeedforward Intervisie Lezing/masterclass gekoppeld aan professionele leergemeenschap Werken in een Professionele LeerGemeenschap Motto: Professionals doen het samen en doen

Nadere informatie

Van wiel naar vliegwiel! Over het delen van kennis in en tussen scholen

Van wiel naar vliegwiel! Over het delen van kennis in en tussen scholen Van wiel naar vliegwiel! Over het delen van kennis in en tussen scholen Hoe sturen op kennisdeling opdat niet elke school Uw expeditieleiders: Wim Folker SKPCPO Delta Herman Nijhuis & Wilma Weekenstroo

Nadere informatie

Presentatie Directie 2-daagse Meesterschap Kijkduin 5 en 6 september 2013 DEEL 2

Presentatie Directie 2-daagse Meesterschap Kijkduin 5 en 6 september 2013 DEEL 2 * Presentatie Directie 2-daagse Meesterschap Kijkduin 5 en 6 september 2013 DEEL 2 * -Wat is het MEESTERSCHAP Van LEIDERSCHAP? Wat dragen wij als schoolleider bij aan de kwaliteiten / opbrengsten van de

Nadere informatie

Competenties Schoolleider. Voor ieder kind het beste bereiken met passie, plezier en professionaliteit

Competenties Schoolleider. Voor ieder kind het beste bereiken met passie, plezier en professionaliteit Competenties Schoolleider Voor ieder kind het beste bereiken met passie, plezier en professionaliteit SOPOH Competenties schoolleiding 1 Inleiding: Voor het benoemen van de competenties voor de functionerings-/

Nadere informatie

De Community of Practice onderzoeksmatig leiderschap

De Community of Practice onderzoeksmatig leiderschap De Community of Practice onderzoeksmatig leiderschap Meta Krüger, Penta Nova Academie voor Schoolleiderschap Samenvatting Het lectoraat Leiderschap in het Onderwijs is ingesteld door Penta Nova, Academie

Nadere informatie

Pijnpunten PBS. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Pijnpunten PBS. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g Pijnpunten PBS Programma Welkom en voorstellen Pijnpunten SWPBS - Pijnpunten kort toelichten - World café: pijnpunten verkennen - Plenair inventariseren Wettelijk kader SWPBS Pedagogische kwaliteit van

Nadere informatie

Opbrengstgericht Werken

Opbrengstgericht Werken Opbrengstgericht Werken Opleidingen en maatwerk M&O-groep is een netwerkorganisatie met een gedreven groep professionals die sturen op kwaliteit. We verlenen diensten aan het onderwijs, gemeenten en jeugdzorg.

Nadere informatie

Professionele Leergemeenschap Schitteren in Samenhang. vrijdag 3 oktober 2014

Professionele Leergemeenschap Schitteren in Samenhang. vrijdag 3 oktober 2014 Professionele Leergemeenschap Schitteren in Samenhang vrijdag 3 oktober 2014 Workshop programma 1. Kader 2. Theorie Professionele Leer Gemeenschap. 3. Voorwaarden Professionele Leer Gemeenschap. 4. De

Nadere informatie

Literatuuronderzoek MEL eerste semester Penta Nova Door: Jos Houtveen

Literatuuronderzoek MEL eerste semester Penta Nova Door: Jos Houtveen Literatuuronderzoek MEL eerste semester Penta Nova Door: Jos Houtveen Begeleider: Schelte Beltman Datum: 2 juli 2017 Inhoudsopgave Paginanummer 1 Inleiding 3 2 Literatuurstudie 5 2.1 Wat zijn kenmerken

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken (OGW)

Opbrengstgericht werken (OGW) Opbrengstgericht werken (OGW) OPBRENGSTGERICHT LEIDERSCHAP Opbrengstgericht werken (OGW) is het systematisch en doelgericht werken aan het maximaliseren van prestaties. De uitkomsten van onderzoek van

Nadere informatie

Vul voor u zelf vraag 1 tot en met 11 in van de checklist zichtbaar leren (Hattie 2013).

Vul voor u zelf vraag 1 tot en met 11 in van de checklist zichtbaar leren (Hattie 2013). Werkblad Profesionele leergemeenschap CNV Schoolleiders Opdracht 1 Checklist Visibele learning Hattie 2013 Vul voor u zelf vraag 1 tot en met 11 in van de checklist zichtbaar leren (Hattie 2013). Wat is

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken (OGW)

Opbrengstgericht werken (OGW) ALITEITSKAART werken (OGW) werken (OGW) OPBRENGSTGERICHT LEIDERSCHAP PO werken (OGW) is het systematisch en doelgericht werken aan het maximaliseren van prestaties. De uitkomsten van onderzoek van de resultaten

Nadere informatie

Femke Geijsel Instituut voor de lerarenopleiding Universiteit van Amsterdam. De onderzoekende leraar

Femke Geijsel Instituut voor de lerarenopleiding Universiteit van Amsterdam. De onderzoekende leraar Femke Geijsel Instituut voor de lerarenopleiding Universiteit van Amsterdam De onderzoekende leraar Dit college... Waarom de onderzoekende leraar? - Context van evidence based - Perspectief docent Maurik

Nadere informatie

Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing

Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing Kim Schildkamp, Bernard Veldkamp, Maaike Heitink, Fabienne van der Kleij, Anne Dijkstra, Inge Hoogland, Wilma Kippers Het gebruik van toetsresultaten Review

Nadere informatie

Naar een professionele cultuur

Naar een professionele cultuur Naar een professionele cultuur Cultuur is de allesbepalende factor van organisatie-effectiviteit. Een cultuur is op zich niet goed of fout; ze past wel of niet bij de omstandigheden waarin een school zich

Nadere informatie

De kunst van het lesgeven

De kunst van het lesgeven De kunst van het lesgeven Cursus voor schoolleiders en (intern) begeleiders te essentiële kwaliteitsaspecten te leren van een goed instructiegedrag, goed klassenmanagement en een goede pedagogische relatie.

Nadere informatie

Professionaliseren in Netwerken. Maarten de Laat

Professionaliseren in Netwerken. Maarten de Laat Professionaliseren in Netwerken Maarten de Laat maarten.delaat@ou.nl Het Nieuwe Leren Het Nieuwe Leren Het Nieuwe Leren Nadruk o.a. op Leren Leren Leren omgaan met verandering en onzekerheid There are

Nadere informatie

Professionele leergemeenschappen in het voortgezet onderwijs. Lineke de Vries; Roelof van Echten College, Hoogeveen

Professionele leergemeenschappen in het voortgezet onderwijs. Lineke de Vries; Roelof van Echten College, Hoogeveen Welkom! Professionele leergemeenschappen in het voortgezet onderwijs Lineke de Vries; Roelof van Echten College, Hoogeveen Kees Verbeek; Jacobus Fruytier Scholengemeenschap, Apeldoorn Hans de Braal; Gomarus

Nadere informatie

Een Professionele Schoolorganisatie is lenig, wendbaar en weerbaar

Een Professionele Schoolorganisatie is lenig, wendbaar en weerbaar Een Professionele Schoolorganisatie is lenig, wendbaar en weerbaar Lenig, wendbaar en weerbaar Elke dag weer zetten docenten, schoolleiders en bestuurders zich in om de kwaliteit van het voortgezet onderwijs

Nadere informatie

VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV Sgs. Amsterdam-Zuid (loc. Apolloschool LWOO) De Apollo VMBOGT

VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV Sgs. Amsterdam-Zuid (loc. Apolloschool LWOO) De Apollo VMBOGT VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV 2013 Sgs. Amsterdam-Zuid (loc. Apolloschool LWOO) De Apollo VMBOGT Plaats : Amsterdam BRIN nummer : 21ET C7 BRIN nummer : 21ET 08 BRIN nummer : 21ET 08 VMBOGT Onderzoeksnummer

Nadere informatie

Professionele leergemeenschap in het primair onderwijs. Myriam Lieskamp CNV Onderwijs

Professionele leergemeenschap in het primair onderwijs. Myriam Lieskamp CNV Onderwijs Professionele leergemeenschap in het primair onderwijs Myriam Lieskamp CNV Onderwijs Programma Wat is onderwijs 2032? Vijf niveaus van hoog betrouwbare scholen Wat is een professionele leergemeenschap

Nadere informatie

Samen het onderwijs verbeteren met behulp van onderzoek: Heeft jouw school een onderzoekscultuur?

Samen het onderwijs verbeteren met behulp van onderzoek: Heeft jouw school een onderzoekscultuur? Samen het onderwijs verbeteren met behulp van onderzoek: Heeft jouw school een onderzoekscultuur? Martin Vos Lerarenopleider en docent, FLOT Anje Ros Lector leren en innoveren, FHKE Programma 1. Belang

Nadere informatie

Bijlage 8.8: Professionele leergemeenschappen (Verbiest, 2012)

Bijlage 8.8: Professionele leergemeenschappen (Verbiest, 2012) Bijlage 8.8: Professionele leergemeenschappen (Verbiest, 2012) Professionele leergemeenschappen (Verbiest, 2012) en netwerk-leren (De Laat, 2012) verhogen de kans op succesvol leren in het kader van een

Nadere informatie

NIEUW LEADERSHIP IN EDUCATION MASTER

NIEUW LEADERSHIP IN EDUCATION MASTER NIEUW LEADERSHIP IN EDUCATION MASTER Leadership IN EDUCATION (MASTER) Van leidinggevenden in het onderwijs wordt verwacht dat zij in staat zijn duurzame schoolontwikkeling te realiseren en onderwijsinnovatie

Nadere informatie

Verbindend Leiderschap Samen werken aan professionaliteit. Jan Jutten doelen in deze workshop

Verbindend Leiderschap Samen werken aan professionaliteit. Jan Jutten   doelen in deze workshop communicatie Verbindend Leiderschap Samen werken aan Jan Jutten www.natuurlijkleren.org doelen in deze workshop onderscheid kunnen maken tussen en inzicht in de belangrijke rol die leiders spelen als het

Nadere informatie

Strategisch HRM in het voortgezet onderwijs. Peter Leisink

Strategisch HRM in het voortgezet onderwijs. Peter Leisink Strategisch HRM in het voortgezet onderwijs Peter Leisink Opzet van deze leergang Introductie Strategisch HRM in het voortgezet onderwijs: inhoudelijke verkenning Programma en docenten leergang strategisch

Nadere informatie

Accent op ontwikkeling

Accent op ontwikkeling PO VO DE NIEUWE BEROEPSPROFIELEN VOOR SCHOOLLEIDERS PO EN VO Accent op ontwikkeling Recent zijn in samenwerking met schoolleiders, bestuurders en opleiders landelijke beroepsprofielen geformuleerd voor

Nadere informatie

Voorwoord 4. Leeswijzer 6. Inleiding 8. 2. Wat gaan we de leerlingen leren? Hoe weten we of de leerlingen de leerstof geleerd hebben?

Voorwoord 4. Leeswijzer 6. Inleiding 8. 2. Wat gaan we de leerlingen leren? Hoe weten we of de leerlingen de leerstof geleerd hebben? Inhoud Voorwoord 4 Leeswijzer 6 Inleiding 8 1. Focus op leren: een helder en overtuigend doel 13 2. Wat gaan we de leerlingen leren? Hoe weten we of de leerlingen de leerstof geleerd hebben? 29 3. Wat

Nadere informatie

Werken aan een topteam!

Werken aan een topteam! Werken aan een topteam! 3 november 2016 1 Inhoud Even voorstellen Theorie van Luc Greven en anderen Dialoog 2 Even voorstellen Wie is wie? Wat zou je willen halen bij deze masterclass? 3 Goede schoolleiders?

Nadere informatie

Datagebruik voor instructieverbetering: kansen en valkuilen

Datagebruik voor instructieverbetering: kansen en valkuilen Datagebruik voor instructieverbetering: kansen en valkuilen Gert Gelderblom 1 Dr. Gert Gelderblom 2 1 Mei 2018 3 Criminaliteit in Nederland gedaald naar niveau van 1980 4 2 5 6 3 7 8 4 Sterke basisscholen

Nadere informatie

Onderwijsinnovatie. Doelgroep

Onderwijsinnovatie. Doelgroep Onderwijsinnovatie Cursus voor schoolleiders en meerscholendirecteuren die op strategisch niveau leiding geven aan onderwijsinnovatie. Daarbij is het van belang om actuele ontwikkelingen te volgen en nieuwe

Nadere informatie

Gaan we professionaliseren of aan onderzoek (mee)doen?

Gaan we professionaliseren of aan onderzoek (mee)doen? Gaan we professionaliseren of aan onderzoek (mee)doen? Sanneke Bolhuis emeritus lector Fontys Lerarenopleiding senior onderzoeker Radboudumc zetel praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek Stuurgroep

Nadere informatie

Op weg naar de Academische Opleidingsschool

Op weg naar de Academische Opleidingsschool 1 Op weg naar de Academische Opleidingsschool Een matrix als hulpmiddel Mei 2015 Pauline Schröderde Boer 2 Inleiding De CHE werkt samen met academische opleidingsscholen. In deze samenwerking doen PABO

Nadere informatie

Interactumlectoraat Kantelende kennis integrale vernieuwing van basisscholen en opleidingen

Interactumlectoraat Kantelende kennis integrale vernieuwing van basisscholen en opleidingen Interactumlectoraat Kantelende kennis integrale vernieuwing van basisscholen en opleidingen Studiedag 12 oktober 2005 Opleidingsconferentie, najaar 2004 Terugkoppeling naar Kantelende Kennis Organisatiestructuur

Nadere informatie

Onderwijs van de 21ste eeuw:

Onderwijs van de 21ste eeuw: Onderwijs van de 21ste eeuw: didactiek, wetenschap en technologie 2015-2016 ACADEMIE PEDAGOGIEK EN ONDERWIJS saxion.nl/apo Onderwijs van de 21 ste eeuw: didactiek, wetenschap en technologie Professionaliseringsaanbod

Nadere informatie

ONDERWIJS EN INNOVATIE OP DE LINDERTE

ONDERWIJS EN INNOVATIE OP DE LINDERTE ONDERWIJS EN INNOVATIE OP DE LINDERTE Onderwijs zoals we dat vroeger kenden, bestaat al lang niet meer. Niet dat er toen slecht onderwijs was, maar de huidige maatschappij vraagt meer van de leerlingen

Nadere informatie

SCAN ONDERZOEKSCULTUUR IN DE SCHOOL

SCAN ONDERZOEKSCULTUUR IN DE SCHOOL OPLEIDINGSSCHOLEN KWALITEITSREEKS OPLEIDINGSSCHOLEN SCAN ONDERZOEKSCULTUUR IN DE SCHOOL Anje Ros en Linda Keuvelaar - van den Bergh Steunpunt Opleidingsscholen Kwaliteitsreeks Opleidingsscholen Scan Onderzoekscultuur

Nadere informatie

Wat willen VO-docenten leren?

Wat willen VO-docenten leren? Wat willen VO-docenten leren? Monika Louws a, Jacobiene Meirink a, Klaas van Veen b, Jan van Driel c a Universiteit Leiden b Rijksuniversiteit Groningen c University of Melbourne, Australië Donderdagmiddaglezing

Nadere informatie

Lezen met begrip: de sleutel tot schoolsucces

Lezen met begrip: de sleutel tot schoolsucces Lezen met begrip: de sleutel tot schoolsucces Mariët Förrer is Senior consultant CPS onderwijsontwikkeling en advies te Amersfoort. E-mail: m.förrer@cps.nl Dit artikel verkent, vanuit het perspectief van

Nadere informatie

Deze geaccrediteerde master ontwikkelt en ondersteunt de professionalisering van onderwijskundige leiders in het vo en mbo. In samenwerking met:

Deze geaccrediteerde master ontwikkelt en ondersteunt de professionalisering van onderwijskundige leiders in het vo en mbo. In samenwerking met: Executive MBA Service management Onderwijs Deze geaccrediteerde master ontwikkelt en ondersteunt de professionalisering van onderwijskundige leiders in het vo en mbo. In samenwerking met: De wereld waarin

Nadere informatie

Kansen en uitdagingen van werken met gestandaardiseerde toetsen

Kansen en uitdagingen van werken met gestandaardiseerde toetsen Kansen en uitdagingen van werken met gestandaardiseerde toetsen VLOR SEMINARIE GESTANDAARDISEERD TOETSEN OP HET EINDE VAN HET BASISONDERWIJS 2 MEI 2018 Jan Vanhoof 0 1 2 Kernideeën 1. Vlaanderen heeft

Nadere informatie

Een masteropleiding als bijdrage aan kennisbenutting en verspreiding door leraren

Een masteropleiding als bijdrage aan kennisbenutting en verspreiding door leraren Een masteropleiding als bijdrage aan kennisbenutting en verspreiding door leraren HENK SLIGTE WOUTER SCHENKE 405-15-541: Docenten creëren en benutten kennis voor onderzoek en praktijk Dit onderzoek Welke

Nadere informatie

Zelfscan. Uitleg over de zeven professionaliseringsthema s

Zelfscan. Uitleg over de zeven professionaliseringsthema s Zelfscan Uitleg over de zeven professionaliseringsthema s 1. Persoonlijk leiderschap In dit professionaliseringsthema staan zelfkennis en zelfreflectie centraal: wie ben ik? En hoe bewust ben ik me van

Nadere informatie

Een masteropleiding als strategie voor kennisbenutting en verspreiding door leraren?

Een masteropleiding als strategie voor kennisbenutting en verspreiding door leraren? Een masteropleiding als strategie voor kennisbenutting en verspreiding door leraren? HENK SLIGTE WOUTER SCHENKE 405-15-541: Docenten creëren en benutten kennis voor onderzoek en praktijk Onderzoeksvragen

Nadere informatie

PG Educational leadership

PG Educational leadership PG Educational leadership Thema Begeleiden Modules Thema s leeruitkomsten Leiderschap en schoolontwikkeling Module 1: Leiderschap in onderwijs (BLEI1) Module 2: Begeleiden van veranderingsprocessen (BLEI

Nadere informatie

Lesson Study: leren van je leerlingen

Lesson Study: leren van je leerlingen 10-11-2017 1 Lesson Study: leren van je leerlingen Dag van de Vakdidactiek 8 november 2017 Siebrich de Vries, s.de.vries@rug.nl dd-mm-jj 2 Inhoud presentatie Wat is Lesson Study: kernaspecten en oorsprong

Nadere informatie

Professionaliseringsthema 3. Kennis- en kwaliteitsontwikkeling

Professionaliseringsthema 3. Kennis- en kwaliteitsontwikkeling Professionaliseringsthema 3 Kennis- en kwaliteitsontwikkeling Februari 2015 Riemer Kemper Wietske Zevering Sanneke Zegwaard 1 Inhoud 1. Inleiding op de professionaliseringsthema s... 3 2. Kennis- en kwaliteitsontwikkeling...

Nadere informatie

De mediawijze adolescent

De mediawijze adolescent De mediawijze adolescent Amber Walraven, 12 november 2014 ITS, Radboud Universiteit Nijmegen 1 Inhoud Wat kunnen adolescenten wel op het gebied van mediawijsheid? Wat kunnen adolescenten niet op het gebied

Nadere informatie

Het Noordelijk Onderwijs Peil wordt mogelijk gemaakt door:

Het Noordelijk Onderwijs Peil wordt mogelijk gemaakt door: Frank Smid Welkom Het Noordelijk Onderwijs Peil wordt mogelijk gemaakt door: Aanwezig namens het Organisatiecomité: Namens RBO : Tineke Arends Namens Afier Namens Stenden Namens Rietplas Namens OSGMetrium

Nadere informatie

De school als professionele leergemeenschap

De school als professionele leergemeenschap VO Door Wouter Schenke, Femke Geijsel, Jan van Driel, Monique Volman Strategisch leidinggeven aan onderzoek in de school De school als professionele leergemeenschap Praktijkgericht onderzoek in school kan

Nadere informatie

Professionaliseringsthema 3 Kennis- en kwaliteitsontwikkeling

Professionaliseringsthema 3 Kennis- en kwaliteitsontwikkeling Professionaliseringsthema 3 Kennis- en kwaliteitsontwikkeling Riemer Kemper Wietske van Spronsen- Zevering Sanneke Zegwaard 2017 1 Inhoud 1. Inleiding op de professionaliseringsthema s... 3 2. Kennis-

Nadere informatie

Definitie inspectie. Systematisch en doelgericht werken aan het maximaliseren van de prestaties van leerlingen

Definitie inspectie. Systematisch en doelgericht werken aan het maximaliseren van de prestaties van leerlingen Inhoud masterclass Achtergrond Opbrengstgericht werken schoolniveau Opbrengstgericht werken bestuursniveau Leeropbrengsten van scholen vergelijken Is schoolkwaliteit alleen leeropbrengsten? Achtergronden

Nadere informatie

Excellent onderwijs nader bekeken Kees Vernooij

Excellent onderwijs nader bekeken Kees Vernooij Excellent onderwijs nader bekeken Kees Vernooij EXCELLENT ONDERWIJS NADER BEKEKEN Dr. Kees Vernooij Lector emeritus Effectief taal- en leesonderwijs Kenniscentrum Expertis Motto Excellente scholen zijn

Nadere informatie

PASSEND ONDERWIJSONDERZOEK SAMEN ONDERZOEKEND LEREN. José van Loo

PASSEND ONDERWIJSONDERZOEK SAMEN ONDERZOEKEND LEREN. José van Loo PASSEND ONDERWIJSONDERZOEK SAMEN ONDERZOEKEND LEREN José van Loo CNV Schoolleiders 6 november 2014 Onderzoek? Onderzoekende houding Onderzoeksmatig leiderschap Onderzoekende schoolcultuur Onderzoekende

Nadere informatie

Piter Jelles Strategisch Perspectief

Piter Jelles Strategisch Perspectief Piter Jelles Strategisch Perspectief Strategisch Perspectief Inhoudsopgave Vooraf 05 Piter Jelles Onze missie 07 Onze ambities 07 Kernthema s Verbinden 09 Verbeteren 15 Vernieuwen 19 Ten slotte 23 02 03

Nadere informatie

Strategisch koersplan Onderwijs met Ambitie

Strategisch koersplan Onderwijs met Ambitie Strategisch koersplan 2019-2023 Onderwijs met Ambitie Inhoud Inleiding...3 1. Waar laten we ons door leiden?...4 2. Waar staan we voor? 3. Waar kiezen we voor?... 6 Speerpunt 1: School en kind...6 Speerpunt

Nadere informatie

Hoe kan ik de kwaliteit van leerkrachten verbeteren?

Hoe kan ik de kwaliteit van leerkrachten verbeteren? Hoe kan ik de kwaliteit van leerkrachten verbeteren? Bewijs leveren Succescriteria Professionele Lerende Gemeenschap Data & Actie onderzoek Collectieve Reflectieve praktijk Collectieve focus op het leren

Nadere informatie

36. Masterstudenten als bruggenbouwers tussen onderwijs en schoolpraktijk

36. Masterstudenten als bruggenbouwers tussen onderwijs en schoolpraktijk 36. Masterstudenten als bruggenbouwers tussen onderwijs en schoolpraktijk DE MASTERLERAAR ALS BRUGGENBOUWER Marco Snoek en Gonny Farley-Reijnen DE LERAAR ALS SLEUTEL Lerarenbeurs, Masterambitie OCW, Initiatieven

Nadere informatie

Naar een onderzoekscultuur in de school: Interventies van schoolleiders

Naar een onderzoekscultuur in de school: Interventies van schoolleiders Symposium Naar een onderzoekscultuur in de school: Interventies van schoolleiders 3 NRO projecten praktijkgericht onderzoek aug 2015- aug 2017 Programma 1 Naar een onderzoekscultuur in de school: Interventies

Nadere informatie

Scan Professionele leercultuur op scholen Kohnstamm Instituut

Scan Professionele leercultuur op scholen Kohnstamm Instituut Scan Professionele leercultuur op scholen Kohnstamm Instituut De scan Professionele leercultuur op scholen is een instrument voor scholen voor voortgezet onderwijs waarmee in kaart wordt gebracht hoe ver

Nadere informatie

Colofon Juni 2015. Eindredactie: Dorine van Walstijn, projectleider. EDventure Bezuidenhoutseweg 161 2594 AG Den Haag

Colofon Juni 2015. Eindredactie: Dorine van Walstijn, projectleider. EDventure Bezuidenhoutseweg 161 2594 AG Den Haag Landelijk debat Ons Onderwijs 2032 28 mei 2015 Colofon Juni 2015 Eindredactie: Dorine van Walstijn, projectleider EDventure Bezuidenhoutseweg 161 2594 AG Den Haag 070 315 41 00 info@edventure.nu www.edventure.nu

Nadere informatie

Fricolore Academy in samenwerking met Penta Nova. Middenmanagement (MMOT)

Fricolore Academy in samenwerking met Penta Nova. Middenmanagement (MMOT) Fricolore Academy in samenwerking met Penta Nova Middenmanagement (MMOT) Doelgroep Inhoud Docenten die belangstelling hebben voor een functie als team- of afdelingsleider. Oriëntatie op management is bedoeld

Nadere informatie

De complexe wereld van toetsing

De complexe wereld van toetsing maar boeiende! De complexe wereld van toetsing Bijdrage SLO 19 maart 2012 Dominique Sluijsmans Vooraf.. Jullie vragen afstemmen doelen, inhouden, toetsing? toetsing in relatie tot opbrengstgericht werken?

Nadere informatie

Professioneel statuut

Professioneel statuut Professioneel statuut Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Groningen (SCSOG) Besproken en vastgesteld in het BMT op 5 februari 2019. Besproken in de GMR op 18 maart 2019., 19 maart 2019 Inhoud Inleiding...

Nadere informatie

SWPBS: meer dan behaviorisme? W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

SWPBS: meer dan behaviorisme? W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g SWPBS: meer dan behaviorisme? Programma Welkom & intro: de kern Pedagogische kwaliteit: de opdracht & keuzes in de uitvoering Theoretische kaders De functie & kwaliteit van feedback Belonen/ erkennen/

Nadere informatie

Strategisch beleid 2015-2019 Het proces

Strategisch beleid 2015-2019 Het proces Strategisch beleid 2015-2019 Het proces Beleidsjaar 14-15 we maken de balans op Missie en kernwaarden/uitgangspunten Dit zijn wij, hier staan we voor Nadere analyse Wat gaat goed, wat pakken we aan Wat

Nadere informatie

Samen opbrengstgericht werken = vakmanschap versterken!

Samen opbrengstgericht werken = vakmanschap versterken! Samen opbrengstgericht werken = vakmanschap versterken! Over de rol van de kwaliteitszorgmedewerker binnen OGW Juliette Vermaas Opdracht 1: Inventarisatie 1. Wat is volgens jou kenmerkend voor OGW? Kies

Nadere informatie

Leren en lesgeven met ict: wie is het rolmodel? Dana Uerz Senior onderzoeker Leren met ict Marijke Kral Lector Leren met ict

Leren en lesgeven met ict: wie is het rolmodel? Dana Uerz Senior onderzoeker Leren met ict Marijke Kral Lector Leren met ict Leren en lesgeven met ict: wie is het rolmodel? Dana Uerz Senior onderzoeker Leren met ict Marijke Kral Lector Leren met ict Leren en lesgeven met ict Wat moet een leraar daarvoor kunnen? Wat kunnen en

Nadere informatie

Schoolleiderschap en verandercapaciteit in het primair onderwijs

Schoolleiderschap en verandercapaciteit in het primair onderwijs Faculteit der maatschappij- en gedragswetenschappen Pedagogische en onderwijskundige wetenschappen Schoolleiderschap en verandercapaciteit in het primair onderwijs Een onderzoek naar de samenhang tussen

Nadere informatie

Onderwijs met een hart. 1 Strategische agenda strategie agenda

Onderwijs met een hart. 1 Strategische agenda strategie agenda Onderwijs met een hart Strategische agenda 2014-2018 1 Strategische agenda 2014-2018 strategie agenda 2014-2018 1 17-07-2014 13:31:06 Onderwijs met een hart In deze brochure presenteren wij als Onderwijsgroep

Nadere informatie

Bekwaamheidsprofiel INNOVO directeur

Bekwaamheidsprofiel INNOVO directeur Bekwaamheidsprofiel INNOVO directeur Alle INNOVO directeuren voldoen aan de basiss zoals beschreven in de beroepsstandaard voor schoolleiders in het Primair Onderwijs van de NSA. Daarbij wordt verwacht

Nadere informatie

Innovatie- en investeringsplan onderwijs en ICT

Innovatie- en investeringsplan onderwijs en ICT Innovatie- en investeringsplan onderwijs en ICT 2016-2020 1. Inleiding In de huidige maatschappij is leren en lesgeven met behulp van ICT niet meer weg te denken en onlosmakelijk verbonden met toekomstgericht

Nadere informatie

Beroepsprofiel schoolleiders voortgezet onderwijs. In opdracht van de VO-academie van de VO-raad. Inge Andersen & Meta Krüger

Beroepsprofiel schoolleiders voortgezet onderwijs. In opdracht van de VO-academie van de VO-raad. Inge Andersen & Meta Krüger Beroepsprofiel schoolleiders voortgezet onderwijs In opdracht van de VO-academie van de VO-raad Inge Andersen & Meta Krüger Beroepsprofiel schoolleiders voortgezet onderwijs In opdracht van de VO-academie

Nadere informatie

Meesterschap op Zuid. Start van een onderzoek naar de effecten van het leiderschap van een CvB in Rotterdam-Zuid. Cora Vinke

Meesterschap op Zuid. Start van een onderzoek naar de effecten van het leiderschap van een CvB in Rotterdam-Zuid. Cora Vinke Meesterschap op Zuid Start van een onderzoek naar de effecten van het leiderschap van een CvB in Rotterdam-Zuid Cora Vinke Voorstellen INTRODUCTIE & AANLEIDING PCBO 6800 leerlingen die onderwijs krijgen

Nadere informatie

Onderzoekend werken van lerarenopleiders. Hilda Paalman Opleiding Leraar Basisonderwijs 16 maart 2017

Onderzoekend werken van lerarenopleiders. Hilda Paalman Opleiding Leraar Basisonderwijs 16 maart 2017 Onderzoekend werken van lerarenopleiders Hilda Paalman Opleiding Leraar Basisonderwijs 16 maart 2017 Lectoraat Leiderschap in het onderwijs Kenniskring docentonderzoekers uit hogescholen en onderzoekende

Nadere informatie

Koersplan. Geloof in de toekomst

Koersplan. Geloof in de toekomst Koersplan Geloof in de toekomst Storytelling als innerlijk kompas De stichting hanteert het verhaal van Springmuis voor draagvlak en gemeenschappelijke taal. Springmuis gaat op reis naar het onbekende.

Nadere informatie

De complexe vaardigheid van formatief toetsen in de praktijk

De complexe vaardigheid van formatief toetsen in de praktijk De complexe vaardigheid van formatief toetsen in de praktijk Cindy Poortman, c.l.poortman@utwente.nl Project InformED, m.m.v. Kim Schildkamp, Christel Wolterinck, Jitske de Vries, Adrie Visscher (UT),

Nadere informatie

Effectief datagebruik rekenen-wiskunde in het PO. Marieke van Geel & Trynke Keuning

Effectief datagebruik rekenen-wiskunde in het PO. Marieke van Geel & Trynke Keuning Effectief datagebruik rekenen-wiskunde in het PO Marieke van Geel & Trynke Keuning Aanleiding Internationaal: het systematisch verzamelen en analyseren van gegevens, met als doel het nemen van beslissingen

Nadere informatie

Professionalisering in vraaggestuurd samen opleiden VELON CONGRES 2017

Professionalisering in vraaggestuurd samen opleiden VELON CONGRES 2017 Professionalisering in vraaggestuurd samen opleiden VELON CONGRES 2017 Onderwijsraad (2014): meer innovatieve onderwijsprofessionals door 1. Opleiden tot onderzoekende professionals 2. Versterken inbreng

Nadere informatie