Onderzoek wonen: Best. Rapport

Transcriptie

1 Onderzoek wonen: Best 2015 Rapport

2 Colofon Dit onderzoek naar verhuiswensen van 60 tot en met 75-jarigen in Best is uitgevoerd in november/december 2015 in opdracht van de gemeente Best door de GGD Brabant-Zuidoost. GGD Brabant-Zuidoost, afdeling Gezondheidsbevordering Auteur: D. Brunenberg Datum: 21 februari 2016

3 1. Het doel van het onderzoek Om beleid te kunnen maken op het gebied van Wonen en Zorg wil de gemeente Best graag inzicht krijgen in de woonwensen van ouderen. Welke mensen willen graag verhuizen? Welke mensen zoeken welk type woning? Welke wijken hebben de meeste voorkeur? Welke mensen overwegen een woonvorm waar mensen beschermd of verzorgd kunnen wonen? Dit onderzoek richt zich op deze vragen. 2. Methode van onderzoek Het onderzoek is middels een digitale vragenlijst uitgevoerd in de periode eind november eind december 2015 (zie bijlage 1 van het tabellenboek) bij ouderen tussen 60 en 75 jaar uit de gemeente Best. Deze leeftijdscategorie is gekozen omdat bekend is dat de meeste mensen in deze leeftijdscategorie nog viraal en actief zijn, maar dat zij vaak wel al nadenken over het moment waarop zij ouder en meer kwetsbaar worden. Indien gewenst konden deelnemers tevens een schriftelijke vragenlijst aanvragen. In totaal zijn 900 ouderen uitgenodigd om deel te nemen aan het onderzoek. De vragenlijst is ingevuld door 306 respondenten, waardoor de respons uitkomt op 34. Gelet op de duur van de invulperiode is dit vergelijkbaar met de respons op overige onderzoeken. 3. Resultaten De resultaten van de vragenlijst zijn weergegeven in het bijgevoegd tabellenboek. Ongeveer de helft van de deelnemers is man (52). De meeste deelnemers zijn in de leeftijd tussen 65 en 69 jaar, de gemiddelde leeftijd was 69 jaar. Bijna één op de vijf deelnemers is woonachtig in de wijk Naastenbest. Dit wordt gevolgd door Heivelden (12) en Centrum en Oud Best (11). Deze respondenten lijken een representatieve groep te zijn van de onderzoekspopulatie. 3.1 Huidige woning In welk type woning woont u momenteel? De meeste ouderen die hebben deelgenomen aan het onderzoek (38) wonen in een rijtjeshuis. Dit wordt gevolgd door een vrijstaande woning (17) of een 2-onder-1 kap woning (16). Als andere woning wordt onder andere maisonette, seniorenwoning en drive-in woning genoemd. Het betreft in driekwart van de gevallen een koopwoning. Drie procent woont in een particuliere huurwoning en 22 in een sociale huurwoning. In de anders namelijk categorie 1

4 is sinds 1980 in een huurhuis van thuis ingevuld. De maandelijkse woonlasten bedragen voor de meeste ouderen (37) tussen de 500 en 750 per maand. Slechts 4 van de ondervraagden is ontevreden over de huidige woonsituatie. 3.2 Toekomstige woonsituatie: wel of niet verhuizen? Verwacht u in de toekomst te verhuizen? Op de vraag of men in de toekomst wil verhuizen geeft één op de zes deelnemers een positief antwoord. Ruim een derde twijfelt hierover of weet het niet. Voor deze groep mensen is een gelijkvloerse woning de meest genoemde reden hiervoor. Hiernaast wordt onder andere genoemd goedkoper gaan wonen en kleinere tuin. Bijna de helft van de ondervraagden verwacht in de toekomst in hetzelfde huis te blijven wonen. Voor deze mensen is de geschiktheid van de huidige woning of de potentie om deze geschikt te maken hiervoor de meest genoemde reden. Andere redenen die worden genoemd zijn ik wil niet weg en ik zit hier nog goed. Welke mensen willen graag gaan verhuizen? De meeste mensen die graag willen verhuizen in de toekomst, of hierover nadenken, zijn tussen de 65 en 69 jaar oud, zie tabel 1. De gemiddelde leeftijd is 69 jaar. Hetzelfde geldt voor de mensen die niet willen gaan verhuizen in de toekomst. Echter, het inkomen van mensen die wel (mogelijk) van plan zijn om te verhuizen is hoger dan dat van de mensen die dat niet wensen. Wat betreft woonsituatie lijkt er geen verschil te bestaan tussen beide groepen. Wil zeker of misschien gaan verhuizen in de toekomst Wil niet gaan verhuizen in de toekomst n=153 n=146 Leeftijd jaar jaar jaar Tabel 1: Kenmerken van mensen die zeker of misschien/ niet willen verhuizen in de toekomst 2

5 Wil zeker of misschien gaan verhuizen in de toekomst Wil niet gaan verhuizen in de toekomst n=153 n=146 Inkomen Lager dan bruto per jaar Tussen en bruto per jaar Tussen en bruto per jaar Tussen en bruto per jaar Hoger dan bruto per jaar Weet ik niet/ wil ik zeggen Woonsituatie Alleenwonend Samenwonend/ gehuwd Samenwonend met kinderen 0,7 3 Alleenwonend met kinderen 0,7 0,7 Anders, namelijk 0,7 0 Tabel 1 vervolg: Kenmerken van mensen die zeker of misschien/ niet willen verhuizen in de toekomst 3.3 Verhuizen in de toekomst: naar wat voor soort woning? Naar wat voor soort woning willen de verhuizers graag gaan? Het verhuizen naar een huurwoning heeft voor de meeste mensen met een verhuiswens de voorkeur (61). Ruim de helft van de mensen wil graag naar een sociale huurwoning, 7 gaat liever naar een particuliere huurwoning. Van de mensen die reeds een koopwoning bezitten, wil ruim de helft naar een andere koopwoning, 40 naar een sociale huurwoning en 9 naar een particuliere huurwoning. Degenen die woonachtig zijn in een sociale huurwoning, willen vrijwel allemaal (97) in de sociale huursector blijven. De groep die momenteel een particuliere huurwoning heeft, wil in de toekomst ook graag naar de sociale huursector. Welke mensen willen graag naar de sociale huursector? Er zijn geen verschillen in leeftijd van mensen die hebben aangegeven te willen verhuizen naar een koopwoning, sociale of particulier huurwoning. 3

6 Wat betreft inkomen zijn er wel verschillen te zien: De mensen die naar een koopwoning willen verhuizen hebben over het algemeen een hoger inkomen, 45 van hen beschikt over een bruto jaarkomen van euro of hoger. Ook de mensen die in de toekomst een huis willen in de particuliere huursector hebben veelal een hoger inkomen, 80 hoger dan bruto per jaar, zie tabel 2. De mensen die een woning willen hebben in de sociale huursector hebben vaker een lager inkomen, een kwart van hen heeft een inkomen lager dan bruto per jaar en eveneens een kwart een inkomen tussen en bruto per jaar. De mensen die graag naar de sociale huursector willen verhuizen of naar een andere woning in deze sector, willen hiervoor maximaal 750 per maand betalen. In de particuliere huursector varieert de maximale huur van 750 per maand (50) tot 1250 per maand (10). De maximale woonlasten die ouderen willen betalen voor hun nieuwe koopwoning bedragen 1000 per maand (13). Echter, ruim een kwart wil dit niet zeggen of weet het niet. Wil verhuizen naar een: Koopwoning Sociale huurwoning Particuliere huurwoning n=60 n=79 n=10 Leeftijd jaar jaar jaar Inkomen Lager dan bruto per jaar Tussen en bruto per jaar Tussen en bruto per jaar Tussen en bruto per jaar Hoger dan bruto per jaar Weet ik niet/ wil ik zeggen Tabel 2: Kenmerken van respondenten naar verhuizen naar welk soort woning 4

7 Wil verhuizen naar een: Koopwoning Sociale huurwoning Particuliere huurwoning n=60 n=79 n=10 Woonsituatie Ik woon alleen Ik woon samen met mijn partner/ echtgeno(o)t(e) Ik woon samen met mijn partner/ echtgeno(o)t(e) en inwonende kinderen Ik woon zonder partner/ echtgeno(o)t(e) en met inwonende kinderen Anders, namelijk Maximale woonlasten 500 per maand per maand per maand per maand per maand Meer dan 1500 per maand Weet ik niet/ wil ik niet zeggen Tabel 2 vervolg: Kenmerken van respondenten naar verhuizen naar welk soort woning Naar welk type woning wil men verhuizen? Een gelijkvloerse woning is voor veel mensen de reden om te gaan verhuizen. Deze woning is dan ook het meest genoemd als type waarnaar men wil verhuizen in de toekomst. Bij mensen die graag een koopwoning willen, wordt dit gevolgd door een (semi) bungalow, zie tabel 3. Een aanleunwoning is voor mensen die iets zoeken in de sociale huursector, daarnaast ook een gewild type woning. 5

8 Koopwoning Sociale huurwoning Particuliere huurwoning n=60 n=79 n=10 Type huis Rijtjeshuis onder-1 kap Vrijstaand huis (semi) bungalow Gelijkvloerse woning Aanleunwoning Mantelzorg woning Andere woning Aantal slaapkamers Grootte van het huis Kleiner dan 50 m m m m Groter dan 140 m Buitenruimte Balkon Tuin Dakterras Geen buitenruimte Tabel 3: Voorkeur voor volgende woning naar type woning De meeste mensen die graag naar een (andere) koopwoning willen verhuizen, hebben dan het liefste een woning van maximaal 140 m 2, met 2 à 3 slaapkamers en een tuin. Een relatief kleine woning van maximaal 110 m 2 met 2 slaapkamers en een balkon heeft voor de meeste ouderen die naar een sociale huurwoning willen in de toekomst de voorkeur. Bij de mensen die hun toekomstige woning zoeken in de particuliere woonsector, staat in de meeste gevallen een huis van m 2 met 2 slaapkamers en balkon het hoogst op de wensenlijst. Waarnaartoe wil men het liefste verhuizen? De meeste mensen die hebben aangegeven te willen verhuizen, willen in Best blijven wonen (95). Een kwart van hen wil ook graag in dezelfde wijk blijven wonen. Dit zijn vooral de mensen die een koopwoning of sociale huurwoning zoeken. Voor tien procent van de mensen 6

9 die in de toekomst een particuliere huurwoning zoekt, is dat bij voorkeur buiten Best. De anderen blijven bij voorkeur in Best wonen, 92 van degenen die een koopwoning zoeken en 99 van degenen die een sociale huurwoning zoeken. De wijken Centrum en Oud Best heeft voor de meeste respondenten (80) de voorkeur om naartoe te verhuizen. Dit wordt gevolgd door Naastenbest (21), Hoge Akker (20) en Heivelden (18). Voor veel mensen zijn voorzieningen op loopafstand van de woning belangrijk. Zo wenst vrijwel iedereen winkels in de buurt (97). Maar ook openbaar vervoer (60), huisarts en apotheek (68) en ontmoetingsmogelijkheden (36) worden vaak genoemd als voorzieningen die men op loopafstand wenst te hebben. Door welke groep mensen wordt een alternatieve woonvorm overwogen? Er ontstaan in Nederland steeds meer alternatieven voor het zelfstandig thuis wonen en het wonen in een zorginstelling. Hierbij nemen ouderen steeds vaker zelf het initiatief om samen met anderen een woonvorm op te zetten. Daarbij regelen ze de benodigde ondersteuning en voorzieningen zelf en staan ze klaar voor elkaar. In totaal 36 van de ondervraagden overweegt mogelijk een dergelijke woonvorm in de toekomst. Voor de groep die deze woonvorm overweegt, zijn de volgende kenmerken belangrijk bij de keuze hiervoor: kleinschaligheid, veel privacy, mix met andere (leeftijds)groepen en duidelijke regels. Andere redenen die genoemd zijn: Leuke mix van dingen voor elkaar doen, dingen apart doen en sociale controle. Er is geen verschil in leeftijd tussen de groep mensen die een alternatieve woonvorm overweegt en de groep die dat niet doet. Wat betreft inkomen lijkt er ook geen duidelijk verschil te zijn tussen beiden groepen, zie tabel 4. Echter, ouderen die samen wonen met partner/ echtgeno(o)t(e) (zonder inwonende kinderen) lijken vaker niet een dergelijke woonvorm te overwegen. Verder is er geen duidelijk verschil te zien tussen de groepen wat betreft de wijk waar men woont. Overweegt een alternatieve woonvorm Ja Nee n=54 n=94 Leeftijd jaar jaar jaar Tabel 4: Kenmerken respondenten naar overweging te verhuizen naar alternatieve woonvorm 7

10 Overweegt een alternatieve woonvorm Ja Nee n=54 n=94 Inkomen Lager dan bruto per jaar Tussen en bruto per jaar Tussen en bruto per jaar Tussen en bruto per jaar 9 9 Hoger dan bruto per jaar Weet ik niet/ wil ik zeggen Woonsituatie Ik woon alleen Ik woon samen met mijn partner/ echtgeno(o)t(e) Ik woon samen met mijn partner/ 7 1 echtgeno(o)t(e) en inwonende kinderen Ik woon zonder partner/ echtgeno(o)t(e) en 2 0 met inwonende kinderen Anders, namelijk 0 0 Woont in de wijk Batadorp 0 4 Buitengebied 0 1 Centrum en Oud Best 9 5 De Leeuwerik 9 12 Dijkstraten 0 2 Heivelden 13 7 Heuveleind 9 6 Hoge Akker 7 4 Kantonnier 4 11 Naastenbest Salderes 9 11 Speelheide Villawijk 0 2 Wilhelminadorp 11 6 Tabel 4 vervolg: Kenmerken respondenten naar overweging te verhuizen naar alternatieve woonvorm Ouderen die wel deze speciale woonvorm in de toekomst overwegen zijn ouderen die vaker momenteel in een koopwoning wonen en aangeven te willen verhuizen naar een (wat grotere) koopwoning. Een (semi) bungalow is het type huis dat ook relatief vaker wordt genoemd, zie tabel 5. 8

11 Overweegt de woonvorm zelfstandig wonen in een zorginstelling in de toekomst Ja Nee n=54 n=94 Woont momenteel in: Koopwoning Sociale huurwoning Particuliere huurwoning 2 2 Anders 0 0 Wil verhuizen naar: Koopwoning Sociale huurwoning Particuliere huurwoning 7 7 Anders 0 0 Grootte van het huis Kleiner dan 50 m m m m Groter dan 140 m Type huis Rijtjeshuis onder-1 kap 2 1 Vrijstaand huis 6 2 (semi) bungalow Gelijkvloerse woning Aanleunwoning Mantelzorg woning 7 6 Andere woning 7 3 Tabel 5: Voorkeur voor toekomstige woning naar overweging wel/ niet woonvorm zelfstandig wonen in een zorginstelling in de toekomst 9

12 4. Conclusie Uit het onderzoek blijkt dat ruim de helft van de inwoners tussen 60 en 75 jaar in Best plannen heeft of overweegt in de toekomst naar een andere woning te verhuizen. Vooral mensen met meer financiële mogelijkheden overwegen een toekomstige verhuizing. Binnen de groep ouderen die een toekomstige verhuizing overweegt, heeft de sociale huursector voor de meesten de voorkeur. Ouderen die reeds hierin zitten, willen hierin blijven; ouderen die in de particuliere huursector zitten, willen naar de sociale huursector; 40 van de ouderen met een koopwoning wil een sociale huurwoning. Hierdoor lijkt de vraag naar voor ouderen geschikte woningen in de sociale huursector te gaan toenemen in de toekomst. Kanttekening hierbij is dat het de vraag is of alle mensen die naar een sociale huurwoning willen verhuizen, hiervoor in aanmerking komen gezien hun inkomen. De ouderen met een hoger inkomen zullen eerder kiezen voor een andere koopwoning. Het zijn met name de ouderen die beschikken over een lager inkomen (maximaal bruto per jaar) die een huis zoeken in de sociale huursector. Over het algemeen zoeken zij een relatief kleine gelijkvloerse woning of een aanleunwoning met 2 slaapkamers en balkon van maximaal 750 huur per maand, het liefst in Best. Voor de meesten gaat de voorkeur uit naar het Centrum en Oud Best omdat hier voorzieningen zoals winkels en zorgverleners dicht in de buurt zijn. Zesendertig procent van de ouderen die mogelijk willen verhuizen in de toekomst overweegt een woonvorm waarin men samen de benodigde zorg en ondersteuning regelt en meer voor elkaar zorgt. Dit lijken vooral ouderen te zijn die momenteel in een koopwoning wonen en naar een wat grotere koopwoning zouden willen verhuizen. 10

13

14 Onderzoek Wonen Best