Langeraar en Papenveer in beeld. Een onderzoek naar woonwensen

Transcriptie

1 Langeraar en Papenveer in beeld Een onderzoek naar woonwensen Gemeente Nieuwkoop Afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling & Grondzaken Juli 2013

2 Colofon In opdracht van Gemeente Nieuwkoop, afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling & Grondzaken Auteur M. Eijkelestam, Projectmedewerker Met dank aan R. Bosboom, Procesmanager J. Kroon, Procesmanager A. de Roos, Bestuurskundig Medewerker

3 Inhoudsopgave Inleiding Onderzoeksdoelgroep Woningbehoefte Enquêteresultaten Bewonersinformatieavond Bijlage I Onderzoeksverantwoording Bijlage II Enquête woonwensen... 15

4 Inleiding In Langeraar vinden op dit moment veel (nieuwbouw-) ontwikkelingen plaats. Alle ontwikkelingen hebben tot doel om Langeraar verder uit te laten groeien tot een volwaardige A-kern. De Gemeente Nieuwkoop is tot de conclusie gekomen, dat er weinig bekend is over de woonwensen van de inwoners van Langeraar en Papenveer. Gezien de woningbouwcrisis en de economische situatie is het juist nu van groot belang te weten te komen welke vraag er naar woningen is. De gemeente heeft het voornemen om bij het verder vormgeven van de woningbouwplannen zo veel mogelijk rekening te houden met de inwoners van de kernen. Daarom is een onderzoek naar de woonwensen uitgevoerd en is er een enquête uitgezet. Ruim 250 respondenten zijn nodig om het onderzoek via kwantitatieve weg (enquêtering) representatief en betrouwbaar te maken. Gemeente Nieuwkoop heeft op 25 maart 2013 een bewonersinformatieavond georganiseerd in Parola in Langeraar. De opkomst was met circa 100 man behoorlijk te noemen. Op dat moment waren zo n 80 enquêtes ingevuld. Onderdeel van het programma die avond was toelichting op de tussentijdse enquêteresultaten. Wij hebben nadrukkelijk opgemerkt dat niet iedere woonwens gehonoreerd kan worden, maar dat de gemeente wel gaat proberen de woningbouwplannen af te stemmen op de lokale vraag. Daarnaast is duidelijk aangegeven dat er meer respondenten nodig zijn om het onderzoek representatief en betrouwbaar te maken. Uiteindelijk zijn er 98 enquêtes ingevuld. Dit is bijna 40% van de benodigde steekproefgrootte. De geringe respons is van invloed op de betrouwbaarheid en representativiteit van de enquête, De lage betrouwbaarheid resulteert in een afgenomen generaliseerbaarheid voor de totale populatie en een toenemende kans dat de resultaten berusten op toeval. De informatie die hieruit voortvloeit is daarom niet representatief en betrouwbaar. Wel geeft het een indicatie. Vrijwel alle middelen om het aantal respondenten te vergroten zijn ingezet. Denk aan berichten (reminders) op de website van de gemeente, Facebook en Nieuwkoop Nieuws. Het verzoek de enquête (alsnog) in te vullen is tevens per brief voorgelegd. Leeswijzer In hoofdstuk 1 van dit rapport wordt ingegaan op de onderzoeksdoelgroep. Het aantal inwoners in de kernen wordt per leeftijdscategorie weergegeven. Deze informatie wordt vervolgens afgezet tegen de op de enquête verkregen respons. De enquêteresultaten worden in paragraaf 2.1 uiteengezet en geïnterpreteerd. Verder worden de tijdens de bewonersinformatieavond opgedane bevindingen beschreven in paragraaf 2.2. Tot slot volgen de trekken conclusies en aanbevelingen als resultaat van dit rapport. De onderzoeksverantwoording en de betreffende woonwensen enquête (vragenlijst) zijn te vinden in de bijlagen. 4

5 1. Onderzoeksdoelgroep Hoeveel inwoners tellen de kernen en hoe is de leeftijdsopbouw verdeeld? Onderstaande informatie in tabel A is antwoord op deze vraag. Tabel A. Aantal inwoners per kern naar leeftijd Aantal inwoners per leeftijdscategorie (per ) > Totaal Kern Langeraar Papenveer Totaal (abs.) Totaal (proc.) 23% 10% 9% 16% 22% 20% 100% Opmerkelijk is dat de leeftijdscategorieën van 51 en ouder sterk vertegenwoordigd zijn in de kernen. Dit geldt ook voor de leeftijdscategorie tot en met 20. Tabel B. Respondenten enquête Leeftijd Aantal (absoluut) Procentueel 20 of jonger 1 1% 21 t/m % 31 t/m % 41 t/m % 51 t/m % 66 of ouder 11 11% Totaal % De grootste respons is verkregen via mensen uit de leeftijdscategorieën 41 t/m 50 en 51 t/m 65. Over het algemeen genomen komt de leeftijdsverdeling van de respondenten overeen met de leeftijdsverdeling van de inwoners van Langeraar en Papenveer. De leeftijdscategorie tot 20 is hierin ondervertegenwoordigd. Dit komt omdat alleen aan mensen ouder dan 18 gevraagd is de enquete in te vullen. 2. Woningbehoefte Wat is de huidige woningbehoefte in de kernen? Het antwoord op deze vraag is afgeleid van de verkregen enquêteresultaten. Hieronder zijn de belangrijkste aspecten vanuit de enquêteresultaten uiteengezet (zie voorts Bijlage I Onderzoeksverantwoording). De vragenlijst bestaat uit twintig vragen. De eerste acht vragen concentreren zich op de huidige woonsituatie. Vervolgens wordt er in het middenstuk van de enquete ingegaan op de toekomstige woonwensen. De enquete wordt afgesloten met twee vragen over een nieuwe bouwvorm, (collectief) particulier opdrachtgeverschap. 5

6 2.1 Enquêteresultaten Verhuiswens Circa een derde van de respondenten zou binnen nu en vijf willen verhuizen. Bijna 20% is van plan om binnen nu en twee te verhuizen. Hieronder wordt dit in de cirkeldiagram weergegeven. Tabel C. Verhuiswens Leeftijdscategorie Wat opvalt is dat de groep mensen die binnen nu en vijf zouden willen verhuizen, in het bijzonder wordt vertegenwoordigd door respondenten uit de leeftijdscategorie 21 t/m 30. Totaal 20 of jonger 21 t/m t/m t/m t/m of ouder Nee Ja, binnen nu en Ja, binnen 3 tot Ja, binnen 5 tot Ja, binnen 10 tot Misschien/weet niet Totaal

7 Woningtype Van de respondenten met een verhuiswens geeft de meerderheid (ruim 40%) voorkeur aan een appartement. Het woningtype eengezinswoning is met ruim een kwart ook gewild. Tabel D. Woningtype 20 of jonger 21 t/m 30 Leeftijdscategorie 31 t/m t/m t/m of ouder Uit de tabel valt af te lezen dat mensen in de leeftijdscategorie 51 t/m 65 voornamelijk voorkeur geven aan woningtype Appartement. Vooral mensen uit de leeftijdscategorie geven voorkeur aan het woningtype Eengezinswoning. Totaal Appartement Eengezinswoning Twee onder een kapwoning Bungalow Patiobungalow Vrijstaande woning Totaal Woonvorm Uit onderstaande staafdiagram valt af te lezen dat bijna 20% van de respondenten een woonvorm in combinatie met zorg/service wenst. Bijna 70% wenst een standaard woonvorm. 7

8 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 68% 2% 9% 9% 13% Aantal kamers Een ruime meerderheid (ruim 40%) wenst een vier kamerwoning. Hieronder worden enkel de woonen slaapkamers verstaan. Daarnaast is drie kamers met ruim een derde ook gewild onder de respondenten Woonoppervlak Het gewenste woonoppervlak bedraagt m2. Zoals te zien is in de cirkeldiagram hieronder geeft ruim de helft hier voorkeur aan. 8

9 Soort bouw Ruim de helft geeft voorkeur aan een koopwoning nieuwbouw. Dit suggereert dat er relatief veel vraag is naar toevoeging van woningbouw. Tabel E. Soort bouw 20 of jonger 21 t/m 30 Leeftijdscategorie 31 t/m t/m t/m of ouder Op de leeftijdscategorieën 20 of jonger en 66 of ouder na, is een Koopwoning nieuwbouw gewenst onder de respondenten in de verschillende leeftijdscategorieën. Te stellen valt dat hierin sprake is van een breed draagvlak. Totaal Koopwoning bestaande bouw Huurwoning bestaande bouw Koopwoning nieuwbouw Huurwoning nieuwbouw Totaal Koopprijs 9

10 Bijna 20% wenst een woning in het goedkope segment ( ,- tot ,-). Ruim een derde geeft voorkeur aan een woning met een koopprijs tussen ,- tot ,-. Bijna 20% kiest voor een woning in het dure segment (vanaf ,-). Tabel F. Koopprijs 20 of jonger 21 t/m 30 Leeftijdscategorie 31 t/m t/m t/m of ouder Vooral mensen uit de leeftijdscategorie 21 t/m 30 kiezen voor een koopprijs in het goedkope segment ( ,- tot ,-). Een koopprijs van ,- tot ,- is onder de respondenten in de verschillende leeftijdscategorieën verspreid gewenst. Het dure segment (vanaf ,-) heeft in het bijzonder voorkeur onder mensen in de leeftijdscategorieën 31 t/m 40 en 41 t/m 50. Totaal Van ,- tot , Van ,- tot , Van ,- tot , Van ,- tot , Van ,- tot , Vanaf , Totaal Collectief Particulier Opdrachtgeverschap Ruim een derde van de respondenten heeft aangegeven geïnteresseerd te zijn in CPO. 10

11 Tabel G. Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) Leeftijdscategorie Totaal 20 of jonger 21 t/m t/m t/m t/m of ouder Zeker wel Waarschijnlijk wel Misschien Waarschijnlijk niet Zeker niet Totaal Particulier Opdrachtgeverschap Bijna 30% van de respondenten wil graag meer weten over PO. Tabel M. Particulier Opdrachtgeverschap (PO) Leeftijdscategorie 20 of jonger 21 t/m t/m t/m t/m of ouder Zeker wel Waarschijnlijk wel Misschien Waarschijnlijk niet Zeker niet Totaal Totaal 11

12 2.2 Bewonersinformatieavond Tussentijdse enquêteresultaten Zoals in de iinleiding van dit rapport aangegeven heeft Gemeente Nieuwkoop een informatie avond georganiseerd in Parola in Langeraar voor bewoners van Langeraar en Papenveer. Na afloop van het presenteren van de tussentijdse enquêteresultaten die avond werden vragen gesteld over: behoefte aan sociale woningbouw en hoe daarmee om te gaan; behoefte aan huurwoningen en hoe daarmee om te gaan; behoefte aan appartementen en hoe daarmee om te gaan; behoefte aan levensloopbestendige woningen en hoe daarmee om te gaan; Het communiceren van de hoogte (bandbreedte) van de kavelprijzen. Gemeente Nieuwkoop heeft oog voor deze aspecten en zal deze meenemen bij de verdere invulling van de planvorming. CPO en PO Verder is zinvol om te vermelden dat dhr. Debeus en dhr. Koster die avond hun ervaring met CPO (realisatie deelfase project KLOP te Alphen aan den Rijn) met de aanwezigen deelden. Na afloop van de presentatie bleek veel behoefte heeft aan sturing en uitleg hierin. 12

13 Conclusies en aanbevelingen Conclusies In Langeraar is onder de inwoners sprake van veel kernbinding en een actieve dorpsraad. Dit blijkt uit de opkomst, betrokkenheid en inbreng van de aanwezigen tijdens de bewonersinformatieavond in Langeraar. De enqueteresultaten wijzen erop dat in Langeraar en Papenveer onder de inwoners sprake is van vraag naar woningen. Een aanzienlijk deel van de respondenten heeft binnen nu en vijf een verhuiswens. Er lijken voornamelijk kansen te zijn op startersmarkt. Woonwensen zijn richtinggevend, niet bepalend. Uit de enquêteresultaten blijkt er bijvoorbeeld aardig wat vraag te zijn naar appartementen, terwijl in de kern Langeraar onlangs een appartementencomplex is gerealiseerd, dat tot op heden niet verkocht is. Deze tegenstrijdigheid ligt hem wellicht in de prijs-kwaliteitverhouding / locatieaspecten, maar geeft in elk geval aan dat woonwensen niet kritiekloos overgenomen kunnen worden. Ten aanzien van nieuwbouwwoningen (hier blijkt relatief veel vraag naar te zijn) is de vraag welke kenmerken en prijs/kwaliteit verhouding gewenst is. Er lijkt relatief veel animo te zijn voor zelf bouwen (PO en CPO). Feit is dat men behoefte heeft aan sturing en uitleg hierin. Dit gegeven werd duidelijk op de bewonersinformatie avond in Parola, tijdens de presentatie over CPO en PO. Aanbevelingen Woonwensen als uitgangspunt Bij nieuwbouw wordt aanbevolen zoveel mogelijk rekening te houden met de woonwensen van de doelgroep. Zorg voor afstemming op lokaal niveau. Het verdient aanbeveling de Dorpsraad Rondom de Plassen in Langeraar-Papenveer actief te betrekken. Betrek ook de omwonenden van een plangebied, hiertussen begeven zich mogelijk potentiele kopers. Op die manier worden draagvlak en afzet zoveel als mogelijk gewaarborgd. Lokale markt in kaart brengen Inventariseer het aanbod in de lokale markt op een grondige manier. Zorg voor inzicht in het aanbod van de plaatselijke woningmarkt en de afzet daarvan. Monitoren en bijsturen Anticipeer op trends en ontwikkelingen gelet op de woningmarktcrisis en de economische situatie. Faciliteren geinteresseerden - Zelf bouwen Organiseer een informatieavond over zelf bouwen (PO en CPO) in Langeraar/Papenveer. Geef sturing en breng mensen bij elkaar. Stimuleer en creëer bouwgroepen. Zorg voor het besef dat de gemeente hierin een belangrijke rol speelt. 13

14 Bijlage I Onderzoeksverantwoording Gezien de omvang van de doelgroep is de benodigde steekproefgrootte binnen dit onderzoek ruim 250 respondenten. Hierbij is sprake van 90% betrouwbaarheid. Dit houdt in dat de resultaten bij reproductie van het onderzoek in 9 van de 10 gevallen gelijk zijn. Hieronder is de steekproefcalculator en daarmee de in- en output ervan schematisch weergegeven. Uiteindelijk zijn bijna 100 enquêtes ingevuld. Dit is bijna 40% van de benodigde steekproefgrootte. Vrijwel alle middelen om het aantal respondenten te vergroten zijn ingezet. Denk aan berichten (reminders) op de website van de gemeente, Facebook en Nieuwkoop Nieuws. Het verzoek de enquête (alsnog) in te vullen is tevens per brief voorgelegd. Vervolgaanpak Vervolgens is er nagedacht over hoe de betrouwbaarheid en representativiteit van de enquêteresultaten een kwalitatieve impuls gegeven zou kunnen worden. Uitkomst was een combinatie van bronnentriangulatie (vergelijk van enquêteresultaten, aspecten uit de Woonvisie Nieuwkoop en landelijke trends) en het houden van diepte interviews met een sleutelgroep (mix van (semi-) professionals in het werkveld). Besloten is deze vervolgaanpak niet uit te werken. In dit rapport zijn daarom alleen de vergaarde enquêteresultaten uitgewerkt en geanalyseerd. Hierdoor verkregen informatie is niet representatief en betrouwbaar. Wel geeft het Gemeente Nieuwkoop een globaal beeld van de vraag naar woningen cq. de woningbehoefte in Langeraar en Papenveer. 14

15 Bijlage II Enquête woonwensen Beste meneer/mevrouw, Met het oog op de huidige economische omstandigheden en woningbouwcrisis wenst gemeente Nieuwkoop ten behoeve van geplande nieuwbouwprojecten een actueel inzicht in de veranderende verhouding tussen vraag en aanbod op de woningmarkt binnen de kernen Langeraar en Papenveer. Om die reden wordt een woningmarktonderzoek uitgevoerd. Doelstelling hierbij is de afzetbaarheid van de geplande projecten in kaart te brengen. Informatie over uw woonwensen als inwoner van één van deze kernen is voor de gemeente van groot belang. Woningen realiseren zonder daarbij de woonwensen van potentiële kopers in acht te nemen zou kapitaalvernietiging van gemeenschapsgeld zijn. Door het invullen van onderstaande enquête helpt u de gemeente bij de uitvoering van het woningmarktonderzoek. Hopelijk bent u hiertoe bereid. Bij voorbaat dank. Met vriendelijke groeten, Gemeente Nieuwkoop. Algemeen 1. Welke leeftijdscategorie is op u van toepassing? o 0-20 o o o o o 65 of ouder 2. Welke omschrijving is op u het meest van toepassing? o Ik wil graag op mijzelf gaan wonen o Ik wil graag doorstromen naar een volgende woning o Ik wil (of moet) vanwege mijn gezondheid en/of leeftijd verhuizen o Anders In welke gemeente bent u op dit moment woonachtig? o Langeraar o Papenveer 4. Welke mogelijkheid is op u van toepassing? o Ik ben inwonend (bij mijn ouders of mijn kinderen) o Ik woon zelfstandig (op mijzelf (eventueel met partner)) 5. Hoe valt uw huidige huishoudenssamenstelling te omschrijven? o Alleenstaand met kinderen o Alleenstaand zonder kinderen o Paar met kinderen o Paar zonder kinderen o Anders... 15

16 Huidige woning 6. Over hoeveel woonen slaapkamers beschikt uw huidige woning? o 2 kamers o 3 kamers o 4 kamers o 5 kamers of meer 7. Over hoeveel vierkante meter woonoppervlakte beschikt uw huidige woning? o m² o m² o m² o 200 m² of meer 8. Hoe valt de buitenruimte van uw huidige woning te omschrijven? (Opties zijn ook in combinatie met elkaar mogelijk) o Geen buitenruimte o Balkon / dakterras o Schuur (berging) o Garage o Tuin tot 50 m² o Tuin van m² o Tuin van 100 m² of meer o Anders... Verhuiswens 9. Bent u van plan om te zijner tijd te verhuizen? o Nee (bedankt voor het invullen van de enquête, de volgende vragen zijn niet op u van toepassing) o Ja, binnen nu en 2 o Ja, binnen 3 tot 5 o Ja, binnen 5 tot 10 o Ja, binnen 10 tot Welke motieven/redenen zijn het meest bepalend voor wat betreft uw verhuiswens? o Zelfstandig willen gaan wonen (uit huis gaan) o Demografische motieven (uit huis gaan van kinderen, trouwen of scheiden, overlijden partner) o Dichter bij familie (kinderen) willen wonen o Gezondheids- en / of zorgredenen (gelijkvloers willen wonen en / of zorgfaciliteiten binnen handbereik willen hebben) o Gemak (nabij stedelijke voorzieningen willen wonen, denk aan een stadscentrum) o Mobiliteit (nabij treinstation willen wonen) o Arbeid gerelateerde motieven (dichter bij werk willen wonen) o Huidige woning / woonomgeving (voldoet niet (meer) aan wensen) o Financiële motieven (toe- of afname gemiddelde inkomen en eigen vermogen) o Anders... 16

17 Toekomstige woning 11. In welke kern is uw toekomstige woning naar voorkeur gelegen? o Langeraar o Papenveer o Elders in gemeente Nieuwkoop o Anders Welk woonvorm heeft uw voorkeur bij verhuizing? o Starterswoning (Betrekkelijk goedkope woning voor mensen die voor het eerst een woning kopen) o Levensloopbestendige woning (De woning is toegankelijk en aanpasbaar. De bewoner kan hier van jong tot oud in blijven wonen) o Patiobungalow (De woning is gelijkvloers en heeft een door muren omsloten binnentuin) o Domotica-woning (De woning is voorzien van technische snufjes (domotica) voor comfortabel en veilig wonen. Denk aan een schakelaar bij het bed waarmee de bewoner met één druk op de knop alle apparaten en lampen uitschakelt en het inbraakalarm activeert) o Kangoeroewoning (De woning staat in verbinding met een andere woning, welke beiden een eigen voordeur hebben. Hulpbehoevende ouderen kunnen hier met hun kinderen in wonen) o Woonzorgzone (Een samenhangend geheel van woon-, zorg- en welzijnsvoorzieningen in een wijk, waar ouderen en andere mensen die zorg nodig hebben in een eigen aanpasbare woning wonen. De zorg wordt op maat aan huis aangeboden) o Serviceflat (Een luxe flat in een appartementencomplex waar dienstverlening voorop staat. De complexen hebben een bemande receptie, een huismeester en zijn goed beveiligd tegen inbraak. Ook is er bijna altijd een keuken die warme maaltijden verzorgt. Mensen wonen in een serviceflat volledig zelfstandig) 13. Over hoeveel woonen slaapkamers dient uw toekomstige woning te beschikken? o 2 kamers o 3 kamers o 4 kamers o 5 of meer kamers 14. Over hoeveel vierkante meter woonoppervlakte dient uw toekomstige woning te beschikken? o m² o m² o m² o 200 m² of meer 17

18 15. Is een buitenruimte een vereiste voor wat betreft uw toekomstige woning? Zo ja, in welke vorm? o Nee - Ja: o Balkon / dakterras o Schuur (berging) o Garage o Tuin tot 50 m² o Tuin van m² o Tuin van 100 m² of meer o Anders Naar welke optie gaat uw voorkeur uit voor wat betreft de nieuwe woning? o Koopwoning bestaande bouw (vraag 15 overslaan) o Huurwoning bestaande bouw (vraag 16 overslaan) o Koopwoning nieuwbouw (vraag 15 overslaan) o Huurwoning nieuwbouw (vraag 16 overslaan) 17. Welke optie voor wat betreft de betaalbaarheid van de nieuwe woning, is in uw geval het meest waarschijnlijk / haalbaar? o Huur tot 665,- p/m ( grens huurtoeslag ) o Huur vanaf 665,- p/m ( vrije sector huur ) 18. Welke optie voor wat betreft de betaalbaarheid van de nieuwe woning, is in uw geval het meest waarschijnlijk / haalbaar? o Koop tot ,- o Koop tot ,- o Koop vanaf ,- 19. Stel: U krijgt de mogelijkheid om zelf uw woning te bouwen volgens het principe Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO). Zou u daar dan interesse in hebben? o Zeker wel o Waarschijnlijk wel o Misschien o Waarschijnlijk niet o Zeker niet 18

19 20. Stel: U krijgt de mogelijkheid om zelf uw woning te bouwen volgens het principe Particulier Opdrachtgeverschap (PO). Zou u daar dan interesse in hebben? o Zeker wel o Waarschijnlijk wel o Misschien o Waarschijnlijk niet o Zeker niet 19