Bouwen voor Leegstand?

Transcriptie

1 Bouwen voor Leegstand? Een peiling naar de woonbehoefte van de inwoners van West Maas en Waal. April 2012 Dit rapport wordt u gratis aangeboden door de SP afdeling in oprichting West Maas en Waal. Gegevens uit dit rapport mogen gebruikt worden met vermelding van de bron. 1

2 Inleiding Naar aanleiding van vragen van inwoners van deze gemeente heeft de SP in West Maas en Waal in het voorjaar van 2012 besloten om een peiling naar de woonbehoefte te houden. Directe aanleiding was de vraag waarom iemand jarenlang wacht op een betaalbare huurwoning terwijl er huurwoningen te koop worden aangeboden en vervolgens een tot twee jaar leeg staan. Daarnaast vragen mensen zich af hoe het mogelijk is dat er plannen zijn om in het Leeuwse Veld gefaseerd ongeveer 300 woningen te bouwen terwijl er tussen de 300 en 400 woningen te koop staan in West Maas en Waal. Een andere bron van zorg bij veel inwoners is de leefbaarheid in de dorpen aan de Maas. Een van de vragen hierbij is of het verstandig is om de woningbouw voornamelijk in Beneden Leeuwen te concentreren. Het lijkt er op dat het vertrek van jonge mensen uit die dorpen hierdoor juist gestimuleerd wordt. De feiten 1. De zienswijze van de provincie in het kader van het ontwerp-bestemmingsplan Het Leeuwse Veld : a. de plancapaciteit overtreft de vraag naar en behoefte aan woningen. b. er ontstaat concurrentie tussen de projecten binnendorps en de projecten buitendorps. 2. Zowel prognoses van de provincie als De Kernen wijzen op een daling van het bevolkingsaantal tussen 2010 en Op basis van de woningmarktscan van Companen (2011) 2, is er een overcapaciteit van 635 woningen (400 indien bijzondere factoren worden meegenomen) in de periode Companen verwacht een toename van de vraag naar huurwoningen, voor het grootste deel in de sociale sector. Daarnaast voornamelijk behoefte aan goedkope koopwoningen tot euro. Toevoeging van middeldure woningen leidt tot prijsdruk. 5. Het CBS constateert: a. een toename van het aantal werklozen. b. een toename van het aantal echtscheidingen. c. een toename van gedwongen verkopen. d. er worden meer flex contracten afgesloten. De peiling Door middel van een enquête is aan 372 inwoners gevraagd hun mening te geven over de plannen in het Leeuwse Veld. Daarnaast werden ook vragen gesteld over de woonbehoefte op korte en lange termijn en over de leefbaarheid in het dorp. De enquête is huis aan huis afgenomen aan de hand van een semi- gestructureerde vragenlijst. Ook zijn 40 enquêtes via de site ingevuld. 1 Companen (maart 2009). Woningmarktscan, Behoefte en plancapaciteit. In opdracht van Gemeente West Maas en Waal. 2 Companen (maart 2011). Woningmarktscan, Behoefte en plancapaciteit. In opdracht van Gemeente West Maas en Waal. 2

3 Op 28 januari werden Appeltern en Altforst bezocht. Op 11 februari Alphen en Maasbommel, vervolgens op 25 en 29 februari Wamel en 10 maart in Boven Leeuwen. Dreumel is bezocht op 17 maart. Als laatste is Beneden leeuwen bezocht op 24 en 31 maart en 7 april. Resultaten Hoe denken inwoners over bouwen in het Leeuwse Veld? Van de 372 mensen die hebben meegewerkt aan de enquête, vraagt in totaal 65 % zich af of de plannen in het Leeuwse Veld wel verstandig zijn, 24% vindt het een goed idee wanneer hier een woonwijk komt, en 11% heeft geen mening of maakt het niet uit. Opvallend is dat de voorstanders vooral in Beneden Leeuwen en Boven leeuwen te vinden zijn (respectievelijk 12% en 5%). De overige 7% is afkomstig uit de dorpen aan de Maas en Wamel en Dreumel. De voorstanders maakten wel regelmatig opmerkingen in de trant van: Mits er sociale huurwoningen gebouwd worden of goedkope starterswoningen. Wanneer alleen naar de dorpen aan de Maas wordt gekeken valt op dat van de 105 deelnemers aan de enquête, 76%, niets ziet in bouwen in het Leeuwse Veld. Van de inwoners van de dorpen aan de Waal zet iets meer dan de helft, 57%, vraagtekens bij bouwen in het Leeuwse Veld. Hoe denken inwoners over het verspreiden van woningbouw over de dorpen (bouwen naar behoefte)? Naast de mening over de plannen voor het Leeuwse Veld werd ook gevraagd of het verstandig is om te bouwen naar behoefte (BB in tabel). De meerderheid, namelijk 87% van de respondenten vindt het belangrijk dat de woningbouw naar behoefte verspreid wordt over de dorpen. De mensen die het hier niet mee eens zijn, (6,5 %), wonen vooral in Beneden Leeuwen. In hoeverre is er nu of later behoefte aan een andere woning? In totaal gaven 85 van de 372 respondenten aan nu of in de toekomst behoefte te hebben aan een andere woning (22,9%). Hiervan is de meerderheid, namelijk 72% op zoek naar een huurwoning en 28% naar een koopwoning (16,4% en 6,5% van het totaal). 3

4 Tabel 1resultaten peiling in aantallen en percentages. LV ja nee BB ja BB nee huurvragen koopvragen 90 (24 %) 242 (65 %) 323 (87 %) 28 (7,5 %) 61( 72%/16,4 %) 24 (6.5 %) Alphen Altforst Appeltern Ben.Leeuwen Bov.Leeuwen Dreumel Maasbommel Wamel niet WMW internet De huurprijs. Op de vraag in welke prijsklasse zoekt u een huurwoning hebben 88 respondenten antwoord gegeven. Er was keuze tussen drie prijsklassen: A: euro. B: euro. C: euro. Meerdere keuzemogelijkheden konden worden aangekruist. Van de inwoners die antwoord hebben gegeven op deze vraag wenst 66 % (58) een woning in de prijsklasse A, 26% (23) wenst te huren in klasse B, en 7% (6) willen een woning in prijsklasse A of B. Slechts een persoon wilde huren in prijsklasse C. voorkeur huurprijs A B A of B C 4

5 De koopprijs. Op de vraag in welke prijsklasse zoekt u een koopwoning hebben 43 respondenten antwoord gegeven. De keuzemogelijkheden waren: A B C D. Hoger dan euro. Voor prijsklasse A koos 60% (26). Hierbij moet wel opgemerkt worden dat vrijwel alle respondenten aangaven dat de koopprijs eigenlijk nog te hoog was. De voorkeur is een starterswoning onder de euro. Voor klasse B koos 19 % (8) en voor zowel A als B koos ruim 4% (2). Weinig inwoners kiezen voor een woning in klasse C, 14% (6), en een inwoner voor klasse B of C. Niemand kiest voor klasse D. Voorkeur koopprijs klasse A klasse A/B klasse B klasseb/c klasse C Verwachting voor de toekomst. Op de vraag naar welk type woning bent u op zoek hebben 197 mensen antwoord gegeven. Dit wil niet zeggen dat deze mensen ook daadwerkelijk op zoek zijn naar een andere woning. Veel mensen hebben deze vraag beantwoord op grond van hun verwachtingen voor de toekomst. Het zegt dus wel iets over hun eventuele woonwensen voor nu of in de toekomst. In onderstaande grafiek is te zien hoe de woonwensen verdeeld zijn naar type woning. Bij de categorie anders konden mensen aangeven wat voor soort woning ze wilden hebben. Hierbij werd opgemerkt aangepaste woning. 5

6 waaldorpen maasdorpen anders type herenhuis vrijstaande woning twee onder een kap bejaardenwoning luxe appartement klein appartement gezinswoning alleenstaanden Interviews Tijdens de gesprekken die gehouden zijn met mensen die meegedaan hebben aan de peiling zijn veel opmerkingen gemaakt over de leefbaarheid in de dorpen. Van deze opmerkingen is een inventarisatie gemaakt. Leefbaarheid en voorzieningenniveau Alphen, Maasbommel, Appeltern, Altforst. Een punt van zorg voor met name de inwoners van de dorpen aan de maas. Genoemd wordt onder andere: Beperkt openbaar vervoer. Te weinig betaalbare woningen voor de jeugd. De jeugd trekt weg. Ouderen worden gedwongen het dorp te verlaten. Vertrek winkel voor eerste levensbehoefte. Niets te doen voor de jeugd. Leefbaarheid en voorzieningenniveau Dreumel, Wamel, Beneden Leeuwen, Boven Leeuwen. Over het algemeen zijn de inwoners van de dorpen aan de Waal tevreden over de voorzieningen. Toch zijn er wel opmerkingen gemaakt: In Wamel en Boven Leeuwen geen pin automaat die 24x7 beschikbaar is. Nog steeds geen zwembad. Niets te doen voor de jeugd. Te weinig betaalbare woningen voor de jeugd en voor ouderen. Wordt Leeuwen een bejaardendorp? 6

7 Over de woningbouw in het Leeuwse Veld. De mensen die vraagtekens zetten bij de bouw in het Leeuwse Veld maakten de volgende opmerkingen: Er is ruimt genoeg voor inbreiding. De woningen zijn te duur. De woningvoorraad is al te groot. Natuurbehoud en behoud van het landschap i.p.v. bouwen. Maak er een sportpark van of recreatiegebied. Is er wel rekening gehouden met de nabijheid van hoogspanningsmasten? Mensen die geen problemen hebben bij bouwen in het Leeuwse veld maakten opmerkingen als: Dat is goed voor de werkgelegenheid. Dat is goed voor Beneden Leeuwen en trekt jongeren aan. Er moeten wel betaalbare woningen komen. Conclusie en aanbevelingen De aanleiding tot het uitbrengen van dit rapport is de vraag waarom iemand jarenlang wacht op een betaalbare huurwoning terwijl er huurwoningen te koop worden aangeboden en vervolgens een tot twee jaar leeg staan. Ook vragen mensen zich af hoe het mogelijk is dat er plannen zijn om in het Leeuwse Veld gefaseerd 300 woningen te bouwen terwijl er tussen de 300 en 400 woningen te koop staan in West Maas en Waal. Ook de leefbaarheid in de kleinere dorpen in de gemeente is een bron van zorg. Uit de peiling naar de woonbehoefte die de SP heeft gehouden blijkt dat de meerderheid van de inwoners vraagtekens zet bij grootschalige nieuwbouw in het Leeuwse Veld, vooral wanneer hier de duurdere huur en koopwoningen gebouwd worden. Het overgrote deel van de inwoners vindt dat er wel gebouwd moet worden, maar bij voorkeur verspreid over de kernen. Bovendien zou goed gekeken moeten worden naar het soort woningen en de betaalbaarheid van de woningen. Naast de vraag over de wenselijkheid van bouwen in het Leeuwse Veld zijn er ook gesprekken gevoerd over de leefbaarheid in de diverse dorpen. De conclusie hiervan is dat mensen over het algemeen zeer tevreden zijn met het dorp waar ze wonen en er in principe oud willen worden. Gebrek aan voorzieningen kan een reden zijn om toch te vertrekken, bijvoorbeeld naar een seniorenwoning of appartement in de kern van Beneden Leeuwen of Druten. De afwezigheid van openbaar vervoer is vooral voor (ouders van) jongeren die studerend of schoolgaand zijn een reden om te vertrekken. Ouderen missen openbaar 7

8 vervoer op het moment dat zelf rijden er om gezondheidsredenen niet meer in zit. Het verdwijnen van winkels die voorzien in de eerste levensbehoefte is vooral voor ouderen ook een reden om (tegen hun zin in) te vertrekken. Opvallend was ook dat verschillende jongeren aangaven trots op hun dorp te zijn en er best graag willen blijven wonen. De rust en veiligheid in deze dorpen wordt als zeer prettig ervaren. De algemene tendens was dat men vindt dat zowel ouderen als jongeren de kans moeten krijgen om in hun dorp te kunnen blijven wonen. Bijvoorbeeld door de bouw van starterswoningen en sociale woningbouw. Zetten we dit af tegen onderzoeken die de gemeente zelf heeft laten uitvoeren, bijvoorbeeld het onderzoek van onder anderen Companen, de adviezen van de provincie en de geluiden die vanuit de diverse dorpenronden te horen zijn, dan komt de SP tot de volgende aanbevelingen: 1. Nader onderzoek te doen naar de haalbaarheid van het Leeuwse Veld en de actuele woonbehoefte. Dit vervolgonderzoek wordt ook geadviseerd door Companen en is te rechtvaardigen gezien de huidige woningmarktontwikkelingen, de wachtlijsten voor huurwoningen, en de cijfers van het CBS m.b.t. het aantal werklozen, gedwongen uitzettingen, en de regels rondom hypotheekverstrekking. 2. Concrete afspraken met De Kernen over het aandeel sociale woningbouw van de totale woningbouw in de gemeente. 3. Het plan van de Kernen om 100 huurwoningen te bouwen, zou ook verdeeld kunnen worden over de diverse dorpen, denkend aan de leefbaarheid. 4. Verder zou de gemeente kunnen overwegen om de grondprijzen van de momenteel nog beschikbare bouwkavels in prijs te verlagen, om zodoende potentiële kopers over de streep te trekken en daarmee de markt vlot te trekken. 5. Onderzoek wat de recente richtlijnen zijn voor woningbouw in de nabijheid van hoogspanningsmasten. Gezien de resultaten van onze peiling en de geluiden over woningbouw tijdens de dorpenrondes raden wij aan deze conclusies en aanbevelingen mee te nemen in de besluitvorming met betrekking tot het Leeuwse Veld. De SP is niet per se tegen bouw in het Leeuwse Veld. Maar om klakkeloos vast te houden aan plannen die door de huidige situatie achterhaald zijn, lijkt ons niet verstandig. Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald is ons devies! SP West Maas en Waal (afdeling i.o.) Wamel, mei