Rentegevoeligheid en duration

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Rentegevoeligheid en duration"

Transcriptie

1 Rentegevoeligheid en duration Daling marktrente à stijging beurskoers (en v.v.) Maatstaf rentegevoeligheid: (modified) duration (mod.dur.) Berekenen duration stap 1: Macaulay duration (ook wel Economische looptijd) Met contante waarde van kasstromen gewogen gemiddelde looptijd. Voorbeeld: obligatie, looptijd 3 jaar, couponrente 2,5%, effectief rendement 1,98% Macaulay duration? Looptijd (1) Kasstroom (2) CW (3) Wegingsfactor (4) (4) * (1) (5) Totaal ,51 24,04 966, ,0242 0,0237 0,9522 1,0000 0,0242 0,0474 2,8565 2,928 [1,961 jaar] 13

2 Rentegevoeligheid en duration vervolg Berekenen duration stap 2: Modified duration modified duration: Macaulay duration/(1+er) = 2,928 / 1,0198 = 2,871 [De maatstaf voor rentegevoeligheid] OEFENING: Bij (modified) duration van d Daling marktrente met a procentpunt à Stijging beurskoers met a*d procent en omgekeerd Voorbeeld: marktrente daalt van 4,2 naar 3,9% Verandering beurskoers is? [stijgt met ca. 0,3 * 2,871 = 0,86%] 14

3 Rentegevoeligheid en duration vervolg Duration bepaald door: Resterende looptijd (positief) Couponrente (negatief) (Lagere couponrente betekent lagere contante waarde/kasstromen op korte termijn ergo hogere duration). Duration is dus maximaal bij zero bonds. Effectief rendement (negatief) Dur. hoger naarmate eff.rend. lager is. Convexiteit: exact berekend geldt Effect rentestijging op koers effect rentedaling op koers Renterisico: Hoofdsomrisico ß duration Herbeleggingsrisico 15

4 Rentegevoeligheid en duration vervolg Samenvattend: Modified duration zorgt voor een inzicht in de gevolgen van een renteverandering op de obligatiekoersen. Modified duration is dus een maatstaf voor het renterisico wat een belegger loopt. Rentekoersen en obligatiekoersen zijn immers gekoppeld. 16

5 Renterisico Modified duration is dus een maatstaf voor het renterisico wat een belegger loopt. Renterisico is uit te splitsen in twee hoofdvormen: 1. Hoofdsomrisico: Gemeten met behulp van de mod.dur. Kans dat de marktwaarde van een belegging fluctueert als gevolg van renteveranderingen. 2. Herbeleggingsrisico: Dit heeft betrekking op de kasstromen (coupon en aflossing). Het betreft de onzekerheid waartegen deze gelden in de toekomst herbelegd kunnen worden. 17

6 Koersvorming van converteerbare obligaties Waarde van de onderliggende aandelen Conversiekoers Conversie-equivalent (prijs aandelen op basis van de beurskoers) Waarde van converteerbare obligatie via aandelen Conversiewaarde: via aandelen Obligatiewaarde: als obligatiewaarde vergelijkbare niet-converteerbare obligatie 18

7 Koersvorming van converteerbare obligaties vervolg Waarde converteerbare obligatie (vooral) bepaald door obligatiewaarde als: beurskoers aandeel lager is dan de conversiekoers door conversiewaarde als: beurskoers aandeel groter is dan de conversiekoers Waarde Ondernemingswaarde Obligatiewaarde Conversiewaarde Waarde converteerbare obligatie 19

8 3.3 Beleggen in obligaties Passief beleggen Kenmerk van passief beleggen is de markt willen volgen, niet verslaan. Buy and hold-strategie Indexbeleggen Constante duration (enkel staatsobligaties) Rolling down the yieldcurve Dakpanconstructie 20

9 Passief beleggen vervolg Dakpanconstructie Doel: uitkering van een toekomstig inkomen, geen vermogensvorming. Met staatsobligaties Met deposito s o.a. herbelegging van coupon. 21

10 Actief beleggen Kenmerk van actief beleggen is de markt willen verslaan, niet volgen. Actieve renteanticipatie verwachting rentestijging à lage duration in portefeuille (beperkt koersverlies) verwachting rentedaling à hoge duration in portefeuille (maximaliseert koerswinst) Debiteurenanalyse verwachting ratingverhoging (a naar aa) à obligaties kopen verwachting ratingverlaging (a naar bbb) à obligaties verkopen risico is dat je hier te laat op anticipeert. 22

11 Actief beleggen Kenmerk van actief beleggen is de markt willen verslaan, niet volgen. Yield-spread analyse vergelijken yield-spread (verschillen in effectieve rendementen) per bedrijfstak met historie. yield spread relatief hoog à obligaties kopen met een tijdelijk te hoog rendement (kredietcrisis) yield spread relatief laag à obligaties verkopen Strategie op basis van wisselkoersverwachting eigen wisselkoersverwachting ß à ongedekte interestpariteit bij gunstiger eigen verwachting: obligaties kopen 23

12 Voorbereiding Oefenen met de vragen uit het boek, einde van elk hoofdstuk. Vragen natuurlijk. Alleen lezen is niet genoeg, snappen is belangrijk. 24

13 25

MINOR BELEGGEN PSP. Hoofdstuk 3 Nominale titels

MINOR BELEGGEN PSP. Hoofdstuk 3 Nominale titels MINOR BELEGGEN PSP Hoofdstuk 3 Nominale titels HOOFDSTUK 3 NOMINALE TITELS 3.1 Geldmarkttitels en kapitaalmarkttitels Geldmarkttitels Obligaties Converteerbare obligaties Rendement op obligaties 3.2 De

Nadere informatie

Obligaties een financieringsinstrument en een beleggingscategorie

Obligaties een financieringsinstrument en een beleggingscategorie Obligaties een financieringsinstrument en een beleggingscategorie Mr A. van Dijk RBA 1 Inleiding Wat zijn obligaties? Kenmerken Rendement Risico Obligatiesoorten 2 Kenmerken van Obligaties Vordering Vaste

Nadere informatie

Levensverzekeraars reduceren renterisico met derivaten

Levensverzekeraars reduceren renterisico met derivaten Levensverzekeringen worden in de regel voor een lange periode afgesloten. De rente speelt hierdoor voor levensverzekeraars een belangrijke rol. Bij een rentedaling daalt het eigen vermogen van deze sector

Nadere informatie

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel TREASURY MANAGEMENT WOENSDAG 16 DECEMBER UUR. SPD Bedrijfsadministratie B / 8

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel TREASURY MANAGEMENT WOENSDAG 16 DECEMBER UUR. SPD Bedrijfsadministratie B / 8 SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel TREASURY MANAGEMENT WOENSDAG 16 DECEMBER 2015 12.15-14.45 UUR SPD Bedrijfsadministratie B / 8 2015 NGO-ENS B / 8 Opgave 1 (20 punten) Vraag 1 Vraag 1 De bètacoëfficiënt

Nadere informatie

Oefenopgaven Hoofdstuk 5

Oefenopgaven Hoofdstuk 5 Oefenopgaven Hoofdstuk 5 Opgave 1 Leg uit waarom een bank in de regel bereid is een lening die gedekt is door een zekerheid, tegen een lagere rente te verstrekken dan een gelijkwaardige lening zonder zekerheid.

Nadere informatie

Bouw uw eigen beleggingsportefeuille

Bouw uw eigen beleggingsportefeuille Bouw uw eigen beleggingsportefeuille Joost van Leenders, oktober 2013 Bouw uw eigen beleggigsportefeuille I oktober 2013 I 2 Agenda Strategisch versus tactisch beleggingsbeleid Spreiding, waarom ook alweer?

Nadere informatie

Minor Beleggen PSP. Hoofdstuk 3 Nominale titels

Minor Beleggen PSP. Hoofdstuk 3 Nominale titels Minor Beleggen PSP Hoofdstuk 3 Nominale titels 1 Beleggen en financiële markten Hoofdstuk 3 Nominale titels 3.1 Geldmarkttitels en kapitaalmarkttitels Geldmarkttitels Obligaties Converteerbare obligaties

Nadere informatie

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel FINANCE & RISK MANAGEMENT DINSDAG 15 DECEMBER UUR

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel FINANCE & RISK MANAGEMENT DINSDAG 15 DECEMBER UUR SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel FINANCE & RISK MANAGEMENT DINSDAG 15 DECEMBER 2015 11.30-14.00 UUR SPD Bedrijfsadministratie Finance & Risk management Dinsdag 15 december 2015 B / 7 2015 NGO-ENS

Nadere informatie

Gevolgen marktwaardering verplichtingen op beleid pensioenfondsen

Gevolgen marktwaardering verplichtingen op beleid pensioenfondsen Gevolgen marktwaardering verplichtingen op beleid pensioenfondsen Inleiding Op dit moment wordt bij pensioenfondsen veel onderzoek gedaan naar de beleidseffecten van het waarderen van pensioenverplichtingen

Nadere informatie

Antwoorden hoofdstuk 6

Antwoorden hoofdstuk 6 Antwoorden hoofdstuk 6 Opgave 6.1 In omloop zijn 50.000 : 10 = 5.000 aandelen a. Intrinsieke waarde per aandeel (50.000 + 35.000) : 5.000 = 17 Contante waarde van alle aandelen is 20.000 : 0,08 = 250.000

Nadere informatie

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel TREASURY MANAGEMENT VRIJDAG 16 DECEMBER UUR

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel TREASURY MANAGEMENT VRIJDAG 16 DECEMBER UUR SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel TREASURY MANAGEMENT VRIJDAG 16 DECEMBER 2016 12.15-14.45 UUR SPD Bedrijfsadministratie Treasury management vrijdag 16 december 2016 B / 6 2016 NGO-ENS B / 6 Opgave

Nadere informatie

Klassiek Beheer en de lage rente

Klassiek Beheer en de lage rente Klassiek Beheer en de lage rente De lage rente en posities in euro-obligaties binnen Klassiek Beheer Ontwikkelingen in de markt Deze 0,2% rente is de nominale rente. Naast deze Wereldwijd bevindt de rente

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 2 opgaven en omvat 23 vragen.

Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 2 opgaven en omvat 23 vragen. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave FINANCE & RISK MANAGEMENT DINSDAG 15 DECEMBER 2015 11.30-14.00 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen

Nadere informatie

Rabobank (leden)certificaten

Rabobank (leden)certificaten Rabobank (leden)certificaten Investment case Jaap Koelewijn De Rabobank verhoogt haar kapitaalbuffers door voor nominaal 1,5 miljard nieuwe certificaten Rabobank uit te geven. Niet geheel toevallig valt

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Rente op kapitaalmarkt naar laagterecord. Slechtste eerste kwartaal op Damrak voor aandelen

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Rente op kapitaalmarkt naar laagterecord. Slechtste eerste kwartaal op Damrak voor aandelen Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB03-063 2 april 2003 9.30 uur Rente op kapitaalmarkt naar laagterecord In het eerste kwartaal van 2003 is de rente op de kapitaalmarkt gedaald tot het laagste

Nadere informatie

Bescherm u tegen het rentespook!

Bescherm u tegen het rentespook! Bescherm u tegen het rentespook! Een van de belangrijkste factoren voor beleggers in obligaties is op dit moment zonder twijfel de renteontwikkeling; een stijgende rente kan een grote, negatieve impact

Nadere informatie

Samenvatting. Analyses. Kostendekkende premie

Samenvatting. Analyses. Kostendekkende premie Samenvatting Op 14 juli 2015 heeft DNB aangekondigd dat zij de berekeningsmethodiek van de Ultimate Forward Rate (UFR), welke onderdeel vormt van de rekenrente waarmee pensioenfondsen hun verplichtingen

Nadere informatie

Renterisico. in een pensioenbalans

Renterisico. in een pensioenbalans Renterisico in een pensioenbalans Wilt u meer weten over renterisico s, swaps en swaptions? Neem dan contact op met uw Account CIO of met onze balansmanagement adviseurs Bas Scholten via bas.schoiten@achmea.ni

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten. Vermogensbeheer SPMS. 17 november 2014

Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten. Vermogensbeheer SPMS. 17 november 2014 Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten Vermogensbeheer SPMS 17 november 2014 Structuur SPMS (vermogensbeheer) Bestuur SPMS F&C (verantwoord beleggen) Ortec (ALM studie) Bestuursbureau Investment

Nadere informatie

Oerend hard. 16 juni 2015

Oerend hard. 16 juni 2015 16 juni 2015 Oerend hard De laatste weken is de obligatierente in Europa en de VS hard op weg naar normaal. De lage rentegevoeligheid van de portefeuilles heeft de verliezen van obligaties beperkt gehouden

Nadere informatie

Care IS klantbijeenkomst. Hotel Van der Valk 2015

Care IS klantbijeenkomst. Hotel Van der Valk 2015 Care IS klantbijeenkomst Hotel Van der Valk 2015 Welkom Wij heten u van harte welkom in Van der Valk Hotel 2 Programma 19.00 uur Ontvangst 19.30 uur Opening 19.40 uur Presentatie rente 20.00 uur Korte

Nadere informatie

Lees in ieder geval de volgende op deze website geplaatste informatie:

Lees in ieder geval de volgende op deze website geplaatste informatie: Deze brochure is gemaakt voor de uitgifte van dit product en wordt daarna niet meer geactualiseerd. Als u in dit product wilt beleggen is het daarom belangrijk dat u ook alle informatie over dit product

Nadere informatie

7. BEGRIPPENLIJST. Basispunt Een honderdste deel van een procent (0,01%).

7. BEGRIPPENLIJST. Basispunt Een honderdste deel van een procent (0,01%). 7. BEGRIPPENLIJST Agio De premie die wordt betaald boven op de nominale waarde van een obligatie. Als de couponrente van een lening hoger is dan de marktrente, heeft de betreffende lening een agio. Amortisatie

Nadere informatie

BANK- EN FINANCIEWEZEN 2018

BANK- EN FINANCIEWEZEN 2018 BANK- EN FINANCIEWEZEN 2018 Meerkeuzevragen (14 vragen) - giscorrectie 1. je leent nu een bedrag van 1500 en betaalt die exact over 1 jaar terug. je leent ook 3500 en je betaalt deze over 3 jaar terug.

Nadere informatie

HOOFDSTUK 7 Gestructureerde producten

HOOFDSTUK 7 Gestructureerde producten HOOFDSTUK 7 Gestructureerde producten Gestructureerde financiële producten ( structured products of special products ), zijn de afgelopen jaren snel populair geworden. Deze beleggingsproducten worden uitgegeven

Nadere informatie

Beleggingrisico s. Rendement en risico

Beleggingrisico s. Rendement en risico Beleggingsrisico s Beleggingrisico s Onderstaand tref je de omschrijving aan van de belangrijkste beleggingsrisico s die samenhangen met jouw keuze voor een portefeuilleprofiel. Je neemt een belangrijke

Nadere informatie

Woordenlijst Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index. Alpha: Indicator die de bijdrage van de beheerder tegenover de referte-index aangeeft, rekening houdend

Nadere informatie

1Vermogensbeheer Beleggingsinstrumenten

1Vermogensbeheer Beleggingsinstrumenten 1Vermogensbeheer Beleggingsinstrumenten 2018-2 Beleggingsinstrumenten - kenmerken en risico s In dit document omschrijven wij de belangrijkste kenmerken en risico s van beleggingsproducten die 1Vermogensbeheer

Nadere informatie

Kenmerken van financiële instrumenten en daaraan verbonden specifieke risico s

Kenmerken van financiële instrumenten en daaraan verbonden specifieke risico s Kenmerken van financiële instrumenten en daaraan verbonden specifieke risico s 1. Algemene risico s en kenmerken Het doel van dit document is u op hoofdlijnen een beeld te geven van de algemene risico

Nadere informatie

Renterisico. in een pensioenbalans

Renterisico. in een pensioenbalans Renterisico in een pensioenbalans Wilt u meer weten over renterisico s, swaps en swaptions? Neem dan contact op met uw Account CIO of met onze balansmanagement adviseurs Bas Scholten via bas.schoiten@achmea.ni

Nadere informatie

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel FINANCE & RISKMANAGEMENT MAANDAG 3 OKTOBER :45 UUR 11:15 UUR

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel FINANCE & RISKMANAGEMENT MAANDAG 3 OKTOBER :45 UUR 11:15 UUR SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel FINANCE & RISKMANAGEMENT MAANDAG 3 OKTOBER 2016 8:45 UUR 11:15 UUR SPD Bedrijfsadministratie Finance & Riskmanagement maandag 3 oktober 2016 B / 8 2016 NGO-ENS

Nadere informatie

Examen VWO. Bedrijfseconomie, ondernemerschap en financiële zelfredzaamheid. Voorbeeldopgaven Mary-Ann. Mary-Ann Voorbeeldopgave VWO.

Examen VWO. Bedrijfseconomie, ondernemerschap en financiële zelfredzaamheid. Voorbeeldopgaven Mary-Ann. Mary-Ann Voorbeeldopgave VWO. Examen VWO 2017 Voorbeeldopgaven Mary-Ann Bedrijfseconomie, ondernemerschap en financiële zelfredzaamheid Mary-Ann Voorbeeldopgave VWO.doc - 23-6-2016 Voorbeeldopgave nieuwe programma onderdelen bij Bedrijfseconomie,

Nadere informatie

Juli 2014. Structured products. Index Garantie Notes. Index Garantie Notes

Juli 2014. Structured products. Index Garantie Notes. Index Garantie Notes Structured products Juli 2014 1 Bij deze brochure hoort een Inlegvel over uw specifieke Note. Het Inlegvel wordt geacht deel uit te maken van deze brochure en geeft de voorwaarden van een specifieke Note.

Nadere informatie

Begrippenlijst. Algemeen Pensioenfonds 1 / 5. Aandeel

Begrippenlijst. Algemeen Pensioenfonds 1 / 5. Aandeel Begrippenlijst Aandeel Aandelenfonds Achtergestelde obligatie Actief beheer AFM Allocatie Bewijs van deelneming in het kapitaal van een vennootschap. Bezit van een aandeel geeft het recht om te delen in

Nadere informatie

Hoofdstuk 8. Vreemd vermogen

Hoofdstuk 8. Vreemd vermogen Hoofdstuk 8 Vreemd vermogen Prijsvorming Vreemd vermogen Interest (rente) = vergoeding voor beschikbaar stellen geld. NB: rente is ook gelijkblijvend periodiek bedrag uit FRK 1. Tarief vraag en aanbod

Nadere informatie

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel TREASURY MANAGEMENT MAANDAG 27 JUNI UUR

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel TREASURY MANAGEMENT MAANDAG 27 JUNI UUR SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel TREASURY MANAGEMENT MAANDAG 27 JUNI 2016 12.15-14.45 UUR SPD Bedrijfsadministratie Treasury Management B / 11 2016 NGO-ENS B / 11 Opgave 1 (35 punten) Vraag 1 (6

Nadere informatie

Renterisico. Achmea Investment Management

Renterisico. Achmea Investment Management Renterisico Achmea Investment Management Inhoudsopgave 01 Inleiding 3 02 De pensioenbalans 4 03 04 05 06 07 08 Van pensioenuitkeringen naar contante waarde 5 Rentegevoeligheid van de Technische Voorziening

Nadere informatie

NIBE-SVV, 2008. Oefenexamen DSI EFFECTENHANDELAAR

NIBE-SVV, 2008. Oefenexamen DSI EFFECTENHANDELAAR NIBE-SVV, 2008 Oefenexamen DSI EFFECTENHANDELAAR 1. Waarop duidt een vlakke yieldcurve? A. Dat de korte en de lange rente NIET of nauwelijks van elkaar verschillen. B. Dat de korte rente onder de lange

Nadere informatie

Toets zelf regie over beleggen

Toets zelf regie over beleggen Toets zelf regie over beleggen 1. Ik herken me het best in de volgende uitspraak: A. Ik ben bang om te beleggen. Ik kan hiermee verlies lijden. B. Ik heb nog niet eerder belegd. C. Ik ben gestopt met beleggen.

Nadere informatie

Risico s en kenmerken van beleggen

Risico s en kenmerken van beleggen Risico s en kenmerken van beleggen 1. Risico s en kenmerken in het algemeen Beleggen brengt risico s met zich mee. Vaak geldt: hoe hoger het verwachte rendement, hoe meer risico s. Ook geldt dat in het

Nadere informatie

Beleggingsbeleid Pensioenfonds PGB. 29 april 2016

Beleggingsbeleid Pensioenfonds PGB. 29 april 2016 Beleggingsbeleid Pensioenfonds PGB 29 april 2016 1 Uw pensioen bij PGB in 2016 3 september 2015 Pensioenfonds balans 50% 50% Bezittingen Matching portefeuille Staatsobligaties Bedrijfsobligaties Hypotheken

Nadere informatie

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 4

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 4 HOOFDSTUK 4 Opgave 1 a. Wat is procentueel het rendement van een aangeschafte obligatie? Afronden op 1 decimaal. Betaald is voor de obligatie: 108% 1.000 = 1.080 De opbrengst is: 5,2% 1.000 = 52 Het rendement

Nadere informatie

Een aandelenfonds is een beleggingsfonds dat voornamelijk belegd in aandelen. Zie ook: Fonds.

Een aandelenfonds is een beleggingsfonds dat voornamelijk belegd in aandelen. Zie ook: Fonds. Begrippenlijst Aandeel Bewijs van deelneming in het kapitaal van een vennootschap. Bezit van een aandeel geeft het recht om te delen in de winst, dit wordt dividend genoemd, en stemrecht uit te oefenen

Nadere informatie

MIJN HEINZ PENSIOEN Werking Beschikbare premie

MIJN HEINZ PENSIOEN Werking Beschikbare premie MIJN HEINZ PENSIOEN Werking Beschikbare premie Deze slides zijn in juni 2010 gepresenteerd aan deelnemers aan de informatiesessies. De inhoud heeft een puur informatief karakter. Aan de informatie in deze

Nadere informatie

2

2 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 WOORDENLIJST A Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index. Alpha: Indicator

Nadere informatie

2

2 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 WOORDENLIJST A Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index. Alpha: Indicator die de bijdrage van de beheerder tegenover de referte-index

Nadere informatie

2

2 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 WOORDENLIJST A Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index. Alpha: Indicator

Nadere informatie

Hoe te beleggen onder Solvency II regelgeving t.a.v. verdiscontering verplichtingen?

Hoe te beleggen onder Solvency II regelgeving t.a.v. verdiscontering verplichtingen? Hoe te beleggen onder Solvency II regelgeving t.a.v. verdiscontering verplichtingen? 1 Impact regelgeving t.a.v. beleggingsbeleid! "! # $ %&! $' (" ' )* + *! " &,!,, --- 2 Verdisconteringscurve: van economisch

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 4 opgaven en omvat 25 vragen.

Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 4 opgaven en omvat 25 vragen. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave TREASURY MANAGEMENT WOENSDAG 16 DECEMBER 2015 12.15-14.45 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen

Nadere informatie

Vermogensbehoefte en financiering

Vermogensbehoefte en financiering Hoofdstuk 1 Vermogensbehoefte en financiering Opgave 1.1 Een groothandel heeft in de maanden maart tot en met oktober 600.000, extra vermogen nodig. Het benodigde extra vermogen kan voor deze periode worden

Nadere informatie

Uw pensioen en uw risicobereidheid

Uw pensioen en uw risicobereidheid Uw pensioen en uw risicobereidheid ALV VvGH 24 april 2018 Michiel Kamermans Lid van het bestuur van het Heineken Pensioenfonds 1 Waar gaan we het over hebben Hoe gaat het met het HPF en uw pensioen Wat

Nadere informatie

Rabo Variabele Coupon Obligatie 7

Rabo Variabele Coupon Obligatie 7 Rabo Variabele Coupon Obligatie 7 Rabobank. Een bank met ideeën. Rabo Variabele Coupon Obligatie 7 De Rabo Variabele Coupon Obligatie 7 (de Obligatie ) is een beleggingsproduct waarmee u een rente van

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 11 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn.

Deze examenopgave bestaat uit 11 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave EXAMEN FINANCE EN RISKMANAGEMENT DINSDAG 3 MAART 2015 08.45-11.15 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 11 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer

Nadere informatie

WOORDENLIJST A Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index. Alpha: Indicator die de bijdrage van de beheerder tegenover de referte-index aangeeft, rekening houdend

Nadere informatie

Beleggen en financiële markten Hoofdstuk 5 Derivaten

Beleggen en financiële markten Hoofdstuk 5 Derivaten Beleggen en financiële markten Hoofdstuk 5 Derivaten 5.1 Opties, termijncontracten en andere titels Opties en warrants Termijncontracten Swaps en gestructureerde producten 5.2 De markt voor derivaten Handelsplaatsen

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 7 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 4 opgaven en omvat 19 vragen.

Deze examenopgave bestaat uit 7 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 4 opgaven en omvat 19 vragen. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave TREASURY MANAGEMENT VRIJDAG 16 DECEMBER 2016 12.15-14.45 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 7 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat

Nadere informatie

De Nederlandsche Bank. Statistisch Bulletin maart 2009

De Nederlandsche Bank. Statistisch Bulletin maart 2009 9 De Nederlandsche Bank Statistisch Bulletin maart 29 Financiering via kapitaalmarkt moeilijker en duurder geworden Nederlandse ingezetenen hadden eind 28 voor het eerst meer dan eur 1. miljard aan schuldpapier

Nadere informatie

De gemiddelde vermogenskosten en optimale vermogensstructuur

De gemiddelde vermogenskosten en optimale vermogensstructuur Hoofdstuk 5 De gemiddelde vermogenskosten en optimale vermogensstructuur 5.1 Inleiding In de vorige hoofdstukken hebben we het vreemd vermogen en het eigen vermogen van een onderneming besproken. De partijen

Nadere informatie

Beleggen en financiële markten Hoofdstuk 5 Derivaten

Beleggen en financiële markten Hoofdstuk 5 Derivaten Beleggen en financiële markten Hoofdstuk 5 Derivaten 5.1 Opties, termijncontracten en andere titels Opties en warrants Termijncontracten Swaps en gestructureerde producten 5.2 De markt voor derivaten Handelsplaatsen

Nadere informatie

Inhoud. Deel 1 Geen rendement zonder risico 1 Rustig en onrustig beleggen 12 2 Alles heeft z n prijs 27 3 Verdeel en heers 41

Inhoud. Deel 1 Geen rendement zonder risico 1 Rustig en onrustig beleggen 12 2 Alles heeft z n prijs 27 3 Verdeel en heers 41 Inhoud Inleiding 9 Deel 1 Geen rendement zonder risico 1 Rustig en onrustig beleggen 12 2 Alles heeft z n prijs 27 3 Verdeel en heers 41 Deel 2 Eigen vermogen of onvermogen 4 Eigen vermogen 56 5 Uit balans

Nadere informatie

Actief management betekent dat de fondsmanager vanuit zijn visie beslist welke aandelen te kopen om tot een beter resultaat te komen dan de index.

Actief management betekent dat de fondsmanager vanuit zijn visie beslist welke aandelen te kopen om tot een beter resultaat te komen dan de index. Accumulation Accumulation is de Engelse term voor een fonds dat geen dividend uitkeert, maar dit toevoegt aan het vermogen (een groeifonds). Het tegenovergestelde is een Income, ofwel een dividenduitkerend

Nadere informatie

Financiële Markten & Instrumenten

Financiële Markten & Instrumenten Financiële Markten & Instrumenten Experience knowledge 15 oktober 2009 Dr. ir. T.P.G. (Fedor) van Mullem Inhoud Financiële markten Financiële instrumenten Aandelen Obligaties Derivaten Het no-arbitrage

Nadere informatie

1 november 2011 Examenhal (18:30 21:30)

1 november 2011 Examenhal (18:30 21:30) Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen Naam: Studentnummer: Tentamen Financiering voor Vastgoedkunde Antwoordsuggesties 1 november 2011 Examenhal (18:30 21:30) Omcirkel het meest juiste antwoord bij de Multiple

Nadere informatie

Financiering 2 (323029)

Financiering 2 (323029) Financiering 2 (323029) DEEL I Multiple choice vragen (12 vragen, 60 punten, 5 punten per vraag) Beantwoorden met de schrapkaart (uitsluitend met potlood één antwoord per vraag aangeven). DEEL II Open

Nadere informatie

Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2012

Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2012 Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2012 Op de financiële markten keerde de rust enigszins terug in het vierde kwartaal. In de VS hield de zogenoemde fiscal cliff de beleggers nog wel geruime tijd in haar

Nadere informatie

4.3 Beleggen in aandelen Selectie van aandelen

4.3 Beleggen in aandelen Selectie van aandelen 4.3 Beleggen in aandelen Selectie van aandelen Selectie top-down : Economische analyse : macro-economisch Fundamentele analyse : meso-economisch (bedrijfstakken) Fundamentele analyse : micro-economisch

Nadere informatie

AG8 Derivatentheorie Les6 Hedging. 14 oktober 2010

AG8 Derivatentheorie Les6 Hedging. 14 oktober 2010 AG8 Derivatentheorie Les6 Hedging 14 oktober 2010 1 Agenda Huiswerk Casus Hedgen 2 Dag 1 Structured Products 3 Payoff structures Je baas wil nieuwe producten ontwikkelen die het makkelijker maken voor

Nadere informatie

7,8. Samenvatting door een scholier 868 woorden 3 maart keer beoordeeld. Economie in context. Samenvatting economie. 2.

7,8. Samenvatting door een scholier 868 woorden 3 maart keer beoordeeld. Economie in context. Samenvatting economie. 2. Samenvatting door een scholier 868 woorden 3 maart 2015 7,8 4 keer beoordeeld Vak Methode Economie Economie in context Samenvatting economie 2.1 Sparen en rente Redenen om te sparen: 1. Sparen uit voorzorg

Nadere informatie

Bij deze opgave horen de informatiebronnen 4 tot en met 6.

Bij deze opgave horen de informatiebronnen 4 tot en met 6. Opgave 5 Bij deze opgave horen de informatiebronnen 4 tot en met 6. De Stichting Bedrijfspensioenfonds voor Medewerkers in het Notariaat (hierna te noemen Het Pensioenfonds) verzorgt de pensioenen van

Nadere informatie

BEGRIPPENLIJST. Basispunt Een honderdste deel van een procent (0,01%).

BEGRIPPENLIJST. Basispunt Een honderdste deel van een procent (0,01%). BEGRIPPENLIJST Agio De premie die wordt betaald boven op de nominale waarde van een obligatie. Als de couponrente van een lening hoger is dan de marktrente, heeft de betreffende lening een agio. Amortisatie

Nadere informatie

Wat betekent een stijgende rente voor het rentebeleid van pensioenfondsen? 10 mei 2017

Wat betekent een stijgende rente voor het rentebeleid van pensioenfondsen? 10 mei 2017 Wat betekent een stijgende rente voor het rentebeleid van pensioenfondsen? 10 mei 2017 Samenvatting In dit artikel onderzoeken wij de consequenties van een sterk stijgende marktrente voor het rentebeleid

Nadere informatie

Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling.

Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave FINANCE & RISKMANAGEMENT DINSDAG 6 OKTOBER 2015 08.45-11.15 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 11 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer

Nadere informatie

AG8! Derivatentheorie Les2! Furtures & Forwards. 16 september 2010

AG8! Derivatentheorie Les2! Furtures & Forwards. 16 september 2010 AG8! Derivatentheorie Les2! Furtures & Forwards 16 september 2010 1 Agenda Duration & convexity (H4 8+ 9) Futures en Forwards (H2) Hedging met Futures en Forwards (H3) Waardering Futures en Forwards (H5)

Nadere informatie

Verklaring beleggingsresultaten en verlaging pensioenen

Verklaring beleggingsresultaten en verlaging pensioenen Verklaring beleggingsresultaten en verlaging pensioenen Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Randstad heeft medio februari 2014 moeten besluiten tot het doorvoeren van een pijnlijke maatregel. Om de

Nadere informatie

Structured products. Juni 2015. Digital Coupon Notes

Structured products. Juni 2015. Digital Coupon Notes Structured products Juni 2015 Bij deze brochure hoort een Inlegvel over uw specifieke Note. Het Inlegvel wordt geacht deel uit te maken van deze brochure en geeft de voorwaarden van een specifieke Note.

Nadere informatie

Een tocht door het obligatielandschap

Een tocht door het obligatielandschap Een tocht door het obligatielandschap we hebben het voor u Een goed gespreide beleggingsportefeuille is evenwichtig verdeeld over de verschillende beleggingsvormen. Obligaties zijn één van die beleggingsvormen.

Nadere informatie

Obligaties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers BASIC. Member of the KBC group

Obligaties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers BASIC. Member of the KBC group Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities in samen werking met Euronext. p. 2 Index 1. Wat is een obligatie? 3 Definitie 3 Verschillen tussen aandelen en obligaties

Nadere informatie

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel. Finance & Riskmanagement. Vrijdag 24 juni uur

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel. Finance & Riskmanagement. Vrijdag 24 juni uur SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel Finance & Riskmanagement Vrijdag 24 juni 2016 11.30 14.00 uur SPD Bedrijfsadministratie Finance & Riskmanagement B / 8 2016 NGO-ENS B / 8 Opgave 1 aantal te behalen

Nadere informatie

De financiële situatie van Pensioenfonds UWV vanaf 31 augustus 2014

De financiële situatie van Pensioenfonds UWV vanaf 31 augustus 2014 De financiële situatie van Pensioenfonds UWV vanaf 31 ustus 2014 Op 31 ustus 2014 liep het kortetermijnherstelplan van Pensioenfonds UWV af. Tegen de verwachting in heeft het pensioenfonds de pensioenen

Nadere informatie

Variabele pensioenuitkeringen. Bas Werker Netspar kennis bijeenkomst 5 juli 2016

Variabele pensioenuitkeringen. Bas Werker Netspar kennis bijeenkomst 5 juli 2016 Variabele pensioenuitkeringen Bas Werker (Werker@TilburgUniversity.edu) Netspar kennis bijeenkomst 5 juli 2016 Inhoud Risico en rendement van variabele uitkeringen eerst met vaste looptijd voor het begrip

Nadere informatie

Management en Organisatie VWO 6 Hst 31, 37 t/m 43

Management en Organisatie VWO 6 Hst 31, 37 t/m 43 Management en Organisatie VWO 6 Hst 31, 37 t/m 43 25 januari 2011 proeftoets 100 minuten Opgave 1 Handelsonderneming Astan bv heeft gegevens verzameld. Deze gegevens zijn nodig voor het opstellen van de

Nadere informatie

Interpolis Obligaties 3e kwartaal 2012

Interpolis Obligaties 3e kwartaal 2012 Interpolis Obligaties 3e kwartaal 2012 De obligatiemarkten werden in het derde kwartaal vooral beïnvloed door de ingrepen van de Europese Centrale Bank (ECB). Aan het begin van het kwartaal bleven aanvankelijk

Nadere informatie

Allianz Direct Ingaand Keuze Pensioen

Allianz Direct Ingaand Keuze Pensioen Allianz Nederland Levensverzekering N.V. Allianz Direct Ingaand Keuze Pensioen Na uw pensioendatum doorbeleggen Allianz Direct Ingaand Keuze Pensioen Na uw pensioendatum doorbeleggen. Gaat u binnenkort

Nadere informatie

Rabo Variabele Coupon Obligatie 5. Rabobank. Een bank met ideeën.

Rabo Variabele Coupon Obligatie 5. Rabobank. Een bank met ideeën. Rabo Variabele Coupon Obligatie 5 Rabobank. Een bank met ideeën. Rabo Variabele Coupon Obligatie 5 Een variabele rente over de nominale waarde van minimaal 3% en maximaal 6% én de garantie van de Rabobank

Nadere informatie

Rendement, Effectief rendement, IRR, wat is het nu?

Rendement, Effectief rendement, IRR, wat is het nu? Rendement, Effectief rendement, IRR, wat is het nu? Author : G.K. van Dommelen Date : 02-10-2014 (publicatiedatum 3 oktober 2014) Op 18 september jongstleden publiceerden wij een artikel over het bod dat

Nadere informatie

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel FINANCE EN RISK MANAGEMENT DINSDAG 3 MAART UUR

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel FINANCE EN RISK MANAGEMENT DINSDAG 3 MAART UUR SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel FINANCE EN RISK MANAGEMENT DINSDAG 3 MAART 2015 08.45-11.15 UUR SPD Bedrijfsadministratie Finance en risk management Dinsdag 3 maart 2015 B / 6 2015 Stichting ENS

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 10 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn.

Deze examenopgave bestaat uit 10 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave FINANCE & RISKMANAGEMENT MAANDAG 3 OKTOBER 2016 8:45 UUR 11:15 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 10 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer

Nadere informatie

Renderen bij een stijgende rente

Renderen bij een stijgende rente ARTIKEL 26 juni 2015 Voor professionele beleggers Renderen bij een stijgende rente Bij stijgende rentes verliezen zowel de verplichtingen als de rentedragende beleggingen van pensioenfondsen waarde. Om

Nadere informatie

Beleggen. Algemene Voorwaarden

Beleggen. Algemene Voorwaarden Beleggen Algemene Voorwaarden Inleiding Dit zijn de Algemene Voorwaarden Beleggen. De voorwaarden vormen een onderdeel van de overeenkomst tussen u en de bank. In de overeenkomst staan alle afspraken tussen

Nadere informatie

- Rente effecten 11.355 16.300 16.400 16.400 - Rente ASN rekeningen 850 400 731 1.000 - Overige baten 0 0 0 500. Totaal 12.205 16.700 17.131 17.

- Rente effecten 11.355 16.300 16.400 16.400 - Rente ASN rekeningen 850 400 731 1.000 - Overige baten 0 0 0 500. Totaal 12.205 16.700 17.131 17. Winst en Verliesrekening 2013 in vergelijking met de rekening 2012 en de begroting 2013. Tevens wordt de begroting voor het jaar 2014 gegeven. Alle bedragen in Euro s. Baten Rekening Begroting Rekening

Nadere informatie

Algemene vergadering van deelnemers. 21 juni 2016

Algemene vergadering van deelnemers. 21 juni 2016 Algemene vergadering van deelnemers 21 juni 2016 1 Agenda 1. Opening 2. Verslag AV van Deelnemers d.d. 23 juni 2015 3. Verslag van het bestuur 4. Verslag van het verantwoordingsorgaan 5. Verslag van de

Nadere informatie

Reken maar! t.b.v. training CFP-examen (FPSB-Nederland) Donald van As

Reken maar! t.b.v. training CFP-examen (FPSB-Nederland) Donald van As Reken maar! t.b.v. training CFP-examen (FPSB-Nederland) Donald van As 10-12-2009 Geld (uit)lenen Typen leningen / hypotheken Annuïteitenlening: afl. + rente = constant Lineaire lening: afl. = constant

Nadere informatie

Nieuwsbrief. High Yield Obligaties

Nieuwsbrief. High Yield Obligaties Nieuwsbrief High Yield Obligaties Een onderdeel binnen de categorie obligaties waar men relatief weinig over hoort, is de high yield obligatie. High yield betekent niets anders dan hoog rendement. Hoewel

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland in liquidatie

Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland in liquidatie Vermogensbeheerrapportage 4e kwartaal 2017 In het vierde kwartaal van 2017 steeg wettelijke dekkingsgraad 1 met 1,4% punt van 108,1% naar 109,5%. De actuele dekkingsgraad 2 daalde met 0,1%-punt van 109,9%

Nadere informatie

Algemene Voorwaarden Beleggen C

Algemene Voorwaarden Beleggen C Algemene Voorwaarden Beleggen C 03.2.15-0118 Inleiding Dit zijn de Algemene Voorwaarden Beleggen. De voorwaarden vormen een onderdeel van de overeenkomst tussen u en de bank. In de overeenkomst staan alle

Nadere informatie

BELEGGINGSMOGELIJKHEDEN PENSIOEN JANUARI 2018

BELEGGINGSMOGELIJKHEDEN PENSIOEN JANUARI 2018 Generali BELEGGINGSMOGELIJKHEDEN PENSIOEN JANUARI 2018 www.asr.nl/gnl INHOUDSOPGAVE 1 Algemene informatie over dit document... 3 2 Zorgvuldig beleggingsbeleid... 4 2.1 UW GELD IN GOEDE HANDEN...4 2.2 HET

Nadere informatie

Fixed Income, Zero-coupon rates en Duration

Fixed Income, Zero-coupon rates en Duration Hoofdstuk 5 Fixed Income, Zero-coupon rates en Duration Fixed income is de markt waarop fixed income securities ofwel vastrentende waarden worden verhandeld. Dit zijn verhandelbare schuldbekentenissen

Nadere informatie

Het is belangrijk dat u begrijpt wat de plussen en de minnen van deze beleggingen zijn, hoe deze werken en wat de risico s zijn.

Het is belangrijk dat u begrijpt wat de plussen en de minnen van deze beleggingen zijn, hoe deze werken en wat de risico s zijn. Alternatieve Beleggingsfondsen ( Skills ) Wijzer Introductie Met deze Informatiewijzer over Alternatieve Beleggingsfondsen informeert HJCO Capital Partners u over de kenmerken en risico s van de belangrijkste

Nadere informatie