Klassiek Beheer en de lage rente

Transcriptie

1 Klassiek Beheer en de lage rente

2 De lage rente en posities in euro-obligaties binnen Klassiek Beheer Ontwikkelingen in de markt Deze 0,2% rente is de nominale rente. Naast deze Wereldwijd bevindt de rente op de toonaangevende obligatiemarkten zich op historisch lage niveaus. De Europese rente 1 bereikte, na een jarenlange dalende trend, op 31 maart jongstleden een niveau van 0,2%. nominale rente kent men nog de reële rente. De reële rente corrigeert als het ware de nominale rente voor het verlies aan waarde. Deze wordt bepaald door de (verwachte) inflatie van het nominale rentepercentage af te trekken. Met een (verwachte) inflatie die op dit moment min of meer gelijk is aan de huidige nominale rente, komt de reële rente dus uit op circa 0%. GDBR10 Index - Last Price Historisch gezien beweegt de reële rente zich, tussen de % en de 5%, met af en toe een uitschieter. Daarbij wordt 2% tot 3% gezien als een normaal niveau. Met andere woorden: een rentestijging van 2% tot 3%, zonder dat er ook maar iets aan de economische omstandigheden verandert, zou op grond hiervan eenvoudig plaats kunnen vinden GDBR10 Index (Germany Generic Govt 10Y Yield) Europa 10-jaars rente Quarterly May :59:36 Figuur 1: 10-jaars Europese obligatierente. (Bron: Bloomberg) Hoewel de rente 2 recent snel is gestegen, is deze historisch gezien nog steeds zeer laag. Waarom is die rente dan nog steeds zo laag? Dit heeft verschillende oorzaken. Als gevolg van de schuldencrisis is geld richting de veilige haven van staatsobligaties 3 gegaan. Hierdoor stegen de koersen met als gevolg een dalende rente. Dan is er nog de ruime geldpolitiek van de overheden. Er is zoveel geld in omloop dat onder andere de obligatiemarkten daarvan 1 10-jaars Duitse staatslening. 2 In het vervolg wordt met de rente, de nominale rente bedoeld. 3 Het betreft hier vooral de staatsleningen van de zogenaamde kernlanden. De landen met een hoge kwaliteit.

3 konden profiteren. Nog meer kopers, nog hogere koersen en dus nog lagere rente. Daar komt nog de kwakkelende economie en een zeer lage inflatie bij. Er is zelfs bezorgdheid over deflatie. waardedaling die wij liever niet zien. Maar stel dat er sprake is van een gelijkblijvende rente. De huidige lage Kan de rente dus alleen maar omhoog? De algemene opvatting is inderdaad dat de rente uiteindelijk sterk zal gaan stijgen. Wanneer en hoe snel dat gebeurt, is echter de vraag. De weg naar boven lijkt meer ruimte te hebben dan de weg naar beneden. Dat wil nog niet zeggen dat de rente niet verder zou kunnen dalen. Negatieve rentes zijn historisch gezien misschien wel schaars maar niet ondenkbaar. Daarnaast kunnen dit soort verschijnselen hardnekkig zijn en jaren in markten voortbestaan. Een portefeuille van euro-obligaties binnen Klassiek Beheer In onze modelportefeuille bevinden zich naast rentestand weegt niet of nauwelijks op tegen de kosten. Feitelijk wordt betaald voor kwaliteit, spreiding en onzekerheid, als de rente toch nog verder daalt. Naast het opvangen van de gevolgen van een rentestijging moeten wij eveneens kijken naar de mogelijkheden het rendement op de portefeuille te verhogen. Alternatieven Vanzelfsprekend moet voor elk alternatief worden bepaald of deze voor u of uw instelling passend is. We maken hier onderscheid tussen strategieën om de gevolgen van een rentestijging te beperken en strategieën om meer rendement te maken, zonder meer renterisico te lopen. staatsobligaties ook obligaties van bedrijven en supranationale instellingen. Wat geldt voor staatsobligaties, geldt ook voor de overige obligaties. Naast reële rente en (verwachte) inflatie wordt de rente op een obligatie ook nog eens bepaald door de kwaliteit van de debiteur. Hoe lager de kwaliteit, hoe hoger de rente is die de debiteur zal moeten betalen. De rente van bedrijfsleningen is doorgaans hoger. Dit komt door de Enkele strategieën om de gevolgen van een rentestijging te beperken. 1. Liquide gaan. 2. Rentegevoeligheid terugbrengen, duration verkorten. 3. Obligaties met een variabele coupon. 4. Inflatie gerelateerde obligaties. 5. Gelijkmatig kasstroom verloop. kwaliteit van dergelijke debiteuren. Deze wordt vaak lager ingeschat dan die van de kwalitatief goede landen waarvan wij obligaties in de portefeuille hebben opgenomen. Een verandering van kwaliteit heeft dus invloed op de hoogte van de rente. 1. Liquide gaan Levert op dit moment vaak meer op dan het effectieve rendement op de portefeuille. De kwaliteit en de spreiding binnen de vastrentende portefeuille zijn echter beter. Vooral het concentreren van grote bedragen bij één partij, Stel dat de rente stijgt met 2%. De huidige portefeuille zou in dat geval met circa 9% in waarde dalen 4. Vasthouden van de obligatie tot het moment van aflossing garandeert echter het in standhouden van de hoofdsom 5. Daarbij komt hoe veilig deze ook lijkt, is niet verantwoord. Zuivere geldmarktfondsen die de nodige spreiding en kwaliteit bieden, kennen dan ook een lager rendement dan bijvoorbeeld individueel afgesloten deposito s. dat herbelegging van aflossingen en vrijvallende coupons tegen een hogere rente kunnen worden gedaan. Toch een 4 Uitgaande van een rentegevoeligheid (modified duration) van 4,5%. 5 Het nominale bedrag, niet de effectieve waarde. Het gedeelte bij aankoop boven een koers van 100% kan verloren gaan als gevolg van een rentestijging.

4 5. Gelijkmatig kasstroomverloop 2. Rentegevoeligheid terugbrengen, duration verkorten Op dit moment is de binnen het beleid maximaal toegestane verkorting van 2 jaar op de duration in de portefeuille verwerkt. De markt kent een duration van Binnen de portefeuille wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met spreiding over de looptijden. Herbeleggingen vinden dan verdeeld in de tijd plaats en op verschillende rentestanden. Het herbeleggingsrisico neemt hierdoor af. circa 6,5 jaar, de modelportefeuille kent een duration van circa 4,5 jaar. Enkele strategieën om het rendement te verhogen, zonder meer renterisico te lopen, zijn: 3. Obligaties met een variabele coupon Er bestaan varianten in de frequentie van 1. meer risico opnemen in de obligatieportefeuille, 2. diversificatie. couponaanpassingen. Zo zijn er obligaties die elke maand de coupon aanpassen. Maar er zijn ook obligaties die dat elke drie maanden of jaarlijks doen. Eigenlijk is het effect van dergelijke obligaties vergelijkbaar met een durationverkorting. Als de coupon na een maand weer wordt aangepast aan de vigerende rentestand, is de looptijd rente technisch gezien een maand. Op dit moment zijn wij ten opzichte van de markt 6 al maximaal onder-wogen met de duration. Er zijn ook varianten die om de vijf of tien jaar de 1. Meer risico opnemen in de obligatieportefeuille In de modelportefeuille is de, binnen de voorwaarden, minimaal verplichte hoeveelheid staatsobligaties van zogenaamde kernlanden aangehouden. Het overige gedeelte is belegd in kwalitatief goede 7 bedrijfsobligaties. De extra vergoeding voor risico is niet hoog maar nog steeds niet op een historisch dieptepunt. Enige ruimte voor een verdere (rente)daling is in dit opzicht mogelijk. coupon aanpassen. Deze zijn schaars en de verhandelbaarheid is slecht. MGMIG10 Index - Last Price Inflatiegerelateerde leningen Dergelijke obligaties kennen standaard een lagere rentevergoeding. Bij inflatie wordt die inflatie daar bovenop vergoed. Naar verwachting komt een renteverhoging in eerste instantie waarschijnlijk niet vanuit een stijgende inflatie maar vanuit een proces van normalisatie. Een dergelijke rentestijging wordt dan niet gecompenseerd en het uiteindelijke rendement is lager dan met een vergelijkbare obligatie zonder inflatiedekking MGMIG Index (JPH Credit Index Investment Grade Govt Spread) IG Credit spread ov 19-May :02:22 Figuur 2: Investment grade bedrijfsleningen, : de gemiddelde opslag over de Europese rente. (Bron: J.P.Morgan) 6 Index: Citigroup Investment Grade obligaties in euro (Bloomberg ticker: SBEB index) 7 Investment grade leningen. Dit betreft leningen met een rating van BBB -/- en beter.

5 De (schulden)positie van bedrijven is de laatste jaren aanzienlijk verbeterd. Hierdoor zijn de risico s op dergelijke obligaties afgenomen. In plaats van bedrijfsobligaties zou ook voor staatsobligaties van niet kernlanden met een redelijke kwaliteit kunnen worden gekozen. Obligaties van bijvoorbeeld Frankrijk of Belgie. Een keuze voor lagere kwaliteit, zoals staatsleningen van Italie of Spanje zou ook kunnen worden overwogen. Op dit moment vinden wij de verhouding tussen risico en rendement voor deze categorieën minder goed dan voor bedrijfsleningen. 2. Diversificatie Naast obligaties kan worden besloten een belang in aandelen toe te voegen. Op deze wijze wordt het risico gezocht in de zakelijke waarden. Hier staat historisch gezien en op de lange termijn een hogere vergoeding Binnen vastrentende waarden zouden producten met een hoog risico kunnen worden opgenomen, bijvoorbeeld de zogenoemde high yield obligaties. Dit zijn obligaties van kwalitatief mindere debiteuren. Deze worden ook wel speculatief genoemd. Inmiddels geldt deze kwalificatie ook voor staatsobligaties van Griekenland. Als alternatief zou ook kunnen worden gekozen voor in aandelen converteerbare obligaties of perpetuele obligaties. In die gevallen schuiven de karakteristieken van de portefeuille op richting aandelen. Een andere mogelijkheid is het beleggen in obligaties met een andere denominatie dan euro s, bijvoorbeeld US-dollars. In Amerika heeft de rente een vergelijkbare ontwikkeling laten zien, maar is niet zo ver gezakt als in Europa. Het positieve verschil in rente moet worden afgezet tegen het opgenomen valutarisico 8. tegenover. Omdat er beleggingscategorieën worden toegevoegd wordt de afhankelijkheid van een bepaalde categorie verminderd. Het toevoegen van beleggingscategorieën brengt het totale risico van de beleggingen omlaag 10. Het is mogelijk de diversificatie verder door te voeren en de daaraan verbonden voordelen te vergroten. De verhoudingen tussen risico en rendement verbeteren verder. Met onze Multi Asset Optimalisatiestrategie is dit mogelijk. Obligaties uit Emerging Markets, Goud, Onroerend Goed en Private Equity worden bijvoorbeeld nog als beleggingscategorieën toegevoegd. Daarbij is de benadering anders dan bij Klassiek Beheer. De Multi Asset Optimalisatie-benadering is gestoeld op het modelmatig 11 optimaliseren van de verhouding tussen risico en rendement. Binnen Klassiek Beheer worden de vastrentende waarden als veilig anker gezien binnen de totale beleggingen. De hoofdsom 9 in stand houden, heeft hierbij prioriteit. Daarbij komt dat de verhandelbaarheid van de alternatieven vaak minder goed is. Het opzoeken van extra risico in de obligatieportefeuille, buiten de eerder genoemde maximale positie in bedrijfsobligaties, vindt dan ook niet plaats. 8 Er van uitgaande dat de verplichtingen van de belegger in euro s zijn. 9 Het nominale bedrag. 10 Risico gemeten in volatiliteit. Het betreft hier het nietsystematische risico. Dat wil zeggen het risico per titel of bedrijf, sector of land. Het systematische risico is inherent aan beleggen en verandert niet door diversificatie. Het gaat hier om macro-economische omstandigheden die van invloed zijn op alle individuele beleggingen en beleggingscategorieën. Voor dit laatste risico mag de belegger op termijn een compensatie verwachten voor het gelopen risico. (Gebaseerd op: Moderne Portefeuille Theorie, H.Markowitz en Capital Asset Pricing Model, W.F. Sharpe) 11 Aangepast model van Black & Litterman, gebaseerd op de Moderne Portefeuille Theorie.

6 Conclusie De huidige markten zijn bijzonder. Er is veel geld beschikbaar dat zijn weg vindt naar diverse beleggingen. Vanwege de grote interesse zijn de koersen van diverse beleggingen hard gestegen en de (verwachte) rendementen gedaald. Door meer risico te nemen, kan meer rendement worden gezocht. Ogenschijnlijk eenvoudige voorspellingen zoals de rente gaat stijgen of Over een lange periode gemeten is een bovengemiddeld rendement behaald op obligaties. Desondanks blijft een correctie niet wenselijk. Binnen Klassiek Beheer is, binnen de mogelijkheden, maximaal ingezet op het beperken van de gevolgen van stijgende rente. Hierbij blijft kwaliteit het uitgangspunt. de aandelen zijn veel te hard gestegen en moeten dalen zullen ongetwijfeld uitkomen, maar wanneer weet niemand. Aandelen kunnen eerst nog verder stijgen en waarom zou de rente niet nog verder kunnen dalen? De onzekerheid wordt verder gevoed door de schuldenproblematiek. Hierbij kunt u denken aan Griekenland en aan een mogelijk uitreden uit de euro met alle onduidelijke gevolgen van dien. Ook de politieke spanningen aan de grenzen van Europa kunnen toenemen, Spreiding over meerdere beleggingscategorieën biedt mogelijkheden. Een doordachte spreiding over meerdere beleggingscategorieën is juist onder de hierboven beschreven omstandigheden een verstandige beslissing. Onze Multi Asset Optimalisatie-benadering voorziet daarin. Wij nodigen u van harte uit voor het maken van een afspraak met uw bankier om de mogelijkheden in uw specifieke situatie door te nemen. bijvoorbeeld rond Oekraïne.

7 Persoonlijk advies Wilt u meer weten? Neem dan contact op met Staalbankiers. Graag maken we een afspraak om u meer te vertellen over onze beleggingsmethodiek en het behaalde resultaat. Als u dat wenst, maken wij op basis van uw persoonlijke wensen ook graag een plan voor het inrichten van uw beleggingsportefeuille.

8 Regio Noord-Holland Prinsen Bolwerk MA Haarlem Tel: Fax: haarlem@staalbankiers.nl Regio Noordoost Eekwal LA Zwolle Tel: Fax: zwolle@staalbankiers.nl Institutendesk Lange Houtstraat CW Den Haag Tel: Fax: institutendesk@staalbankiers.nl Regio Den Haag Lange Houtstraat CW Den Haag Tel: Fax: denhaag@staalbankiers.nl Regio Twente M.H. Tromplaan JJ Enschede Tel: Fax: enschede@staalbankiers.nl Staalbankiers is onderdeel van Achmea Regio Midden Maliebaan CV Utrecht Tel: Fax: utrecht@staalbankiers.nl Regio Zuidoost Stationsweg EJ Oosterbeek Tel: Fax: oosterbeek@staalbankiers.nl Deze publicatie is met de grootst mogelijke zorg samengesteld, maar wij kunnen niet garanderen dat deze volledig is. Staalbankiers behoudt zich het recht voor de tekst van deze leaflet te wijzigen. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Staalbankiers wijst op de mogelijkheid dat bepaalde informatie na verloop van tijd verouderd of niet juist is. Reproductie, geheel of gedeeltelijk, is slechts geoorloofd na schriftelijke toestemming. Deze publicatie is vervaardigd op 10 juni Staalbankiers N.V., statutair gevestigd te Den Haag aan de Lange Houtstraat 26, 2511 CW, is ingeschreven bij de KvK Haaglanden onder nummer Staalbankiers is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële markten ( te Amsterdam. Voor meer informatie over het toezicht op Staalbankiers N.V. kunt u bellen naar de toezichtlijn van de AFM