Een tocht door het obligatielandschap
|
|
- Jurgen Bos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Een tocht door het obligatielandschap we hebben het voor u
2 Een goed gespreide beleggingsportefeuille is evenwichtig verdeeld over de verschillende beleggingsvormen. Obligaties zijn één van die beleggingsvormen. Hun hoge graad van kapitaalbescherming en de jaarlijkse rentevergoedingen maken ze een fundament voor vele beleggingsportefeuilles. Trouwens, hoe defensiever uw beleggingsprofiel, hoe groter het gewicht van obligaties in uw portefeuille. Kent u de typische karakteristieken en modaliteiten van obligaties? Een kennismaking.
3 Inhoud Wat is een obligatie... 4 Typische kenmerken... 4 Soorten obligaties... 6 Obligatiemarkten... 8 Risico's bij obligatiebeleggingen... 9 Obligatiebeleggingen met minder risico...12
4 Wat is een obligatie? Een obligatie is een bewijs van schuldvordering van de obligatiehouder tegenover de schuldenaar. Die schuldenaar noemen we ook emittent of debiteur. Obligaties gelden altijd voor een bepaalde duur en tegen een vooraf overeengekomen rente. Die rente betaalt de debiteur op vaste tijdstippen, meestal jaarlijks. En na afloop van de lening, op de eindvervaldag dus, betaalt hij uw volledige kapitaal terug. Overheden, multinationale bedrijven en supranationale instellingen geven obligaties uit. Voor hen is het een aantrekkelijk financieringsinstrument of vorm van krediet. Om obligaties op een uniforme manier te herkennen, worden zij op een conforme manier getypeerd. Een voorbeeld: EUR KBC Bankverzekeringsholding NV ,25% 16/01 Waarbij: EUR = uitgiftemunt KBC Bankverzekeringsholding NV = emittent = looptijd 4,25% = rentevoet 16/01 = coupondatum
5 De nominale rentevoet Vaste looptijd Een klassieke obligatie brengt een vaste rente op die op vooraf bepaalde tijdstippen wordt uitgekeerd. Meestal is dat elk jaar en dit gedurende de volledige looptijd. Maar sommige specifieke obligatievormen wijken daarvan af (zie verder). Doorgaans geldt de regel: hoe langer de looptijd, hoe hoger de rentevoet. De meeste obligatievormen hebben een vaste looptijd, zodat de precieze vervaldag van de lening bij de aanvang gekend is. Uw ingelegde kapitaal terug...op de eindvervaldag 6 De onderstaande grafiek geeft zo n normale rentesituatie weer. Rente In de meest gangbare obligatievoorwaarden krijgt u de lening a pari, dat wil zeggen voor 100%, terugbetaald. U ontvangt de nominale waarde in de munt van de obligatie. Tenzij de debiteur in financiële moeilijkheden zit. Tips om dat risico te beperken vindt u verder onder Debiteurenrisico. 5,5 vervroegde terugbetaling 5 4,5 4 3,5 3 Aantal jaren Soms gelden speciale terugbetalingsvoorwaarden: Bij een calloptie heeft de emittent het recht de lening vervroegd terug te betalen. Wanneer en tegen welke voorwaarden is vooraf bepaald. Is de rente op de kapitaalmarkt bijvoorbeeld na verloop van tijd sterk gedaald, dan moet de emittent een hoge rente betalen op de obligaties die in omloop zijn. Maar door ze vervroegd binnen te roepen kan hij een nieuwe obligatielening uitgeven tegen lagere rentevoeten.
6 Soorten obligaties Gewone obligatie De meest gangbare obligaties leveren jaarlijks een vaste rente op. U krijgt uw ingelegd kapitaal terugbetaald op de eindvervaldag. Obligaties zorgen voor een mooie meeropbrengst. Meestal is de opbrengst van obligaties hoger dan die van een belegging in liquiditeiten. Kasbon Kasbons zijn in principe gewone obligaties, met een financiële instelling als emittent. De couponrente en de looptijd liggen vast. Achtergestelde obligaties Dit is een obligatie waarbij u als houder, bij een eventueel faillissement, pas wordt vergoed na de overige obligatiehouders, maar voor de aandeelhouders. Omwille van het achtergesteld karakter ontvangt u als houder van een dergelijke obligatie een iets hoger rendement. Obligatie met variabele rentevoet Bij een obligatie met een variabele rentevoet weet u vooraf dat u x% meer zult ontvangen dan de gangbare, vooraf bepaalde referentierentevoet. Deze obligaties, ook Floating Rate Notes genoemd, keren rente uit om de drie of zes maanden en worden periodiek aangepast aan de rentevoet op de internationale geldmarkt. Het rentetarief verandert dus telkens op de couponvervaldag. Meestal is de rentevoet gelijk aan een basisrentevoet plus een toeslag of spread. Een frequent gebruikte basisrentevoet bij deze vorm van obligaties is de EURIBOR of European Interbank Offered Rate. Nulcouponobligatie Bij de zerobonds is er geen jaarlijkse coupon. Die bedraagt immers 0%. Er is m.a.w. geen jaarlijkse rente, enkel een meerwaarde op de eindvervaldag. Het bedrag dat u uiteindelijk ontvangt, is veel hoger dan de uitgifteprijs. Het verschil tussen beide kunt u beschouwen als gekapitaliseerde rente over de looptijd van de lening. Step-up obligaties Step-up obligaties bieden coupons aan die gefaseerd worden opgetrokken naar een hogere couponvergoeding. Dergelijke obligaties zijn populair in tijden van lage rentestanden, wanneer obligatiehouders huiveren voor lange looptijden. Step-up obligaties bieden zekerheid dat na de lage coupons betere coupons volgen.
7 Converteerbare obligatie Deze obligatie heeft de essentiële kenmerken van de klassieke, vastrentende obligatie. Als obligatiehouder kunt u rekenen op een vaste periodieke rente. En op de eindvervaldag wordt het nominale kapitaal u terugbetaald. Bovendien kunt u binnen vooraf bepaalde periodes de lening omzetten of converteren in een aandeel, meestal van dezelfde maatschappij. Maar voor wat, hoort wat. Omdat u zo ook kunt profiteren van stijgende aandelenkoersen, biedt deze obligatie minder rente. Omgekeerd converteerbare obligatie Hoge coupons bij een lage rentestand lijken een sprookje. Met de omgekeerd converteerbare obligaties wordt dit werkelijkheid. Maar zo n reverse convertible gaat wel gepaard met een fors hoger risico. Deze obligatievorm bestaat uit twee specifieke delen: - een vastrentend gedeelte met de gangbare rente (gewone obligatie); - een geschreven putoptie op een aandeel (aandelenkorf of -index). De geschreven putoptie levert een aanzienlijke premie op. Die zorgt samen met de rente van het vastrentende gedeelte voor een uitzonderlijk hoge coupon. In ruil voor die hoge coupon neemt u wel het risico dat bij een gedaalde aandelenkoers uw obligatie in aandelen wordt terugbetaald. U krijgt dan een aantal aandelen die, tegen de beurskoers van dat moment, minder waard zijn dan uw oorspronkelijke kapitaal. Met andere woorden: u verliest kapitaal. Anderzijds krijgt u bij een gestegen aandelenkoers uw ingelegde kapitaal terugbetaald. U profiteert niet mee van stijgende aandelenkoersen. Omgekeerd converteerbare obligaties zijn risicovol en niet geschikt voor defensieve beleggers. Obligatie met warrant Deze obligatie bestaat uit twee onderdelen: - een gewone obligatie met een lagere coupon dan de dan geldende marktrente; - een warrant die u het recht geeft om gedurende een bepaalde periode aandelen of obligaties te kopen tegen een vooraf bepaalde prijs, de uitoefenprijs. Geïndexeerde obligatie / Notes Bij sommige obligaties is de rente en/of het terugbetaalde kapitaal op een of andere manier gekoppeld aan (de ontwikkeling van) een index, bijvoorbeeld: - de goudindex; - een beursindex; - de olieprijs; - de koersontwikkeling van één munt tegenover een andere munt.
8 Obligatiemarkten Op de obligatiemarkten gelden er specifieke verhandelingsvoorwaarden. De emissievoorwaarden van obligaties bepalen dat obligaties bij uitgifte worden gekocht op de primaire markt én tegen een vaste inschrijvingsprijs. Zodra de emissie is afgesloten, kunt u op de secundaire markt bestaande leningen verhandelen. Als particuliere belegger kunt u daar zowel kopen als verkopen. Domestic obligaties Op de binnenlandse obligatiemarkt, de domestic market, noteren de obligaties in de munt van het eigen land. Deze obligaties bevatten steeds de domestic tax clausule. Dit betekent dat ze onderhevig zijn aan elke fiscale wijziging in het land van uitgifte. De gevolgen van deze fiscale wijzigingen komen ten laste van de obligatiebelegger. Bij domestic leningen wordt roerende voorheffing afgehouden aan de bron. U krijgt met andere woorden uw coupon onmiddellijk netto uitbetaald met een fiscaal bevrijdend karakter. Voorbeelden van domestic leningen zijn staatsbons, OLO s (lineaire obligaties uitgegeven door de Belgische Staat), bepaalde obligaties van Belgische bedrijven,... Eurobonds Euro-obligaties zijn obligaties die in ten minste 4 landen gelijktijdig worden uitgegeven door een syndicaat van ten minste 4 niet- verbonden financiële instellingen voor een minimum bedrag van 50 mio EUR. Eurobonds kunnen worden uitgegeven door supranationalen, overheden, financieële instellingen, bedrijven,... In tegenstelling tot domestic leningen worden eurobonds meestal uitgegeven met een standard tax clausule. Dat betekent dat bij eventuele wijzigingen aan het fiscaal regime in een land van uitgifte de emittent de mogelijkheid heeft om de lening vervroegd, tegen pari terug te betalen, de bruto rente te verhogen,... om op die manier het effect van deze fiscale wijziging voor de belegger te neutraliseren.
9 Risico's bij obligatiebeleggingen Een obligatie is een vrij veilige belegging. Toch zijn er ook een aantal risico s aan verbonden. KBC adviseert altijd debiteuren van de A-klasse. Een obligatie moet in een beleggingsportefeuille immers een stabiele basis zijn. Daarom kiezen we bij obligaties voor kapitaalzekerheid, m.a.w., we kiezen voor goed gereputeerde en gezonde debiteuren die grote zekerheid geven op terugbetaling. Laat u niet verleiden door een (licht) hogere rente, die misschien uw kapitaal in gevaar brengt. Debiteurenrisico Of de emittent van een obligatie in staat zal zijn om de rente en het kapitaal terug te betalen op de eindvervaldag, hangt af van zijn kredietwaardigheid of solvabiliteit. Er is immers een duidelijk verschil in kredietwaardigheid tussen België en Panama bijvoorbeeld, of tussen een West-Europese en een bank van een ontwikkkelingsland. Dit risicoverschil vertaalt zich ook in een verschillend rendement. Een betere debiteur kan zich veroorloven met een lager rendement op de markt te komen. Kredietwaardigheid is uiteraard een dynamisch gegeven. Daarom volgen ratingbureaus de kredietwaardigheid van grote debiteuren op de voet. Constant houden ze het wel en wee van de landen en bedrijven in de gaten. En ze geven scores, de welbekende ratings. Hierbij vindt u een overzicht van de codes die de twee grootste ratingbureaus, Standard & Poor s en Moody s, gebruiken. Standard & Poor's Verklaring Moody's AAA Uitzonderlijke kwaliteit Aaa AA+ Aa1 AA Uitstekende kwaliteit Aa2 AA- Aa3 A+ A1 A Goede kwaliteit A2 A- A3 BBB+ Baa1 BBB Aanvaardbare kwaliteit Baa2 BBB- Baa3 BB+ Ba1 BB Labiel Ba2 BB- Ba3 B+ B1 B Zwak B2 B- B3 CCC Caa CC Zeer zwak Ca C C
10 Bijzondere waarborg Muntrisico Er bestaat een beschermingsregeling voor deposito s en financiële instrumenten. Die zegt dat er specifieke waarborgen gelden voor obligaties en kasbons die zijn uitgegeven door Belgische financiële instellingen. Mocht een financiële instelling onvermogend blijken, dan kunt u als belegger aanspraak maken op een uitkering van maximaal EUR. Voorwaarde is wel dat uw effecten op naam zijn of dat ze bij de emittent op rekening zijn geplaatst of in open bewaargeving worden gehouden. Een uitgebreide beschrijving van deze regeling kunt u verkrijgen in uw KBC-bankkantoor. De opkomst van de Euro-obligaties gaf de mogelijkheid in diverse munten te beleggen. Uiteraard is beleggen in andere munten niet altijd winstgevend. Vooral hoogrentende munten kunnen forse waardeverminderingen ondergaan. De hoge rentevergoeding die op die munten van toepassing is, compenseert het hogere risico. Wees evenwel voorzichtig met dergelijke risicomunten en neem er niet te veel op in uw portefeuille. Liquiditeitsrisico Achtergestelde obligaties In geval van faillissement geniet u als gewone obligatiehouder dezelfde rechten als elke andere schuldeiser. Na vergoeding van de bevoorrechte en hypothecaire schuldeisers komt u als obligatiehouder aan de beurt. Er worden echter ook veel achtergestelde leningen uitgegeven. Wanneer de schulden moeten worden vereffend komt u op de laatste rij van schuldeisersobligatiehouders te staan. Achtergesteld papier van gereputeerde (financiële) instellingen zorgt voor een mooi extra rendement zonder een te groot risico. Met de liquiditeit van een belegging bedoelen we de mogelijkheid om op elk moment het uitgezette geld opnieuw ter beschikking te krijgen. Voor obligaties komt dat er dus op neer dat u de obligatie vlot kunt verkopen of niet. Voor beursgenoteerde obligaties (vooral staatsleningen) en de meeste Euro-obligaties bestaan ruime verhandelingsmogelijkheden. Zeker de leningen van bekende debiteuren met een groot uitgiftebedrag in een courante munt zullen niet voor verrassingen zorgen. 10
11 Renterisico Als u een obligatie koopt, sluit u eigenlijk een soort contract af. Gedurende een bepaalde tijd, de looptijd, staat u uw geld af en in ruil daarvoor ontvangt u een afgesproken rentevergoeding. Veranderen ondertussen de rentevoorwaarden op de markt, dan heeft dat gevolgen voor uw obligatie. Dat merkt u als u tussentijds uw obligatie wilt verhandelen. De basisregels zijn: - als de marktrente daalt, stijgt de waarde van uw obligatie; - als de marktrente stijgt, daalt de waarde van uw obligatie; - hoe langer de looptijd van uw obligatie, des te sterker deze koersbeweging zal spelen. Deze regels zijn uitermate belangrijk voor een actief portefeuillebeheer. Kies vóór of bij het begin van een periode van rentedaling voor langlopende obligaties, zodat u de hoge rente voor lange tijd kunt vastleggen en de kapitaalmeerwaarde maximaliseren. Vóór of bij het begin van een periode van rentestijging kiest u beter voor kortlopende obligaties, zodat de koersdaling beperkt blijft en u op de vervaldag tegen hogere rentevoorwaarden kunt herbeleggen. Koers 112 obligatie met restlooptijd 10 jaar % rentedaling obligatie met restlooptijd 7 jaar obligatie met restlooptijd 3 jaar Tijd 11
12 Obligatiebeleggingen met meer spreiding en keuzemogelijkheden De risico s die we hierboven beschreven, kunt u eenvoudig verkleinen of zelfs vermijden. Door te beleggen in obligaties via obligatiefondsen. Met een gespreide portefeuille kunt u deelnemen aan de obligatiemarkt van uw wensen. Het aanbod van obligatiefondsen is zo uitgebreid dat u zeker iets naar uw zin vindt. U profiteert in elk geval van de voordelen van fondsenbeleggingen: - Spreiding - U neemt deel aan een grote en gespreide obligatieportefeuille. Hierdoor verkleint u aanzienlijk het debiteurenrisico. En ook het muntrisico, als u kiest voor een internationaal gespreide portefeuille. - Professioneel - Via obligatiefondsen kan u opportuniteiten benutten, die normaal enkel voor professionele beleggers beschikbaar zijn. Denkt u hierbij bijvoorbeeld aan obligaties in opkomende markten, inflatie-gebonden obligaties, obligaties in minder courante munten. - Actief beheer - Met een actief beheer anticipeert het fonds op debiteuren- en renterisico s, en zo kan het tussentijdse meerwaarden realiseren. Zo verlengt de beheerder bijvoorbeeld de looptijd van de obligatieportefeuille een beetje als de rente op zijn top staat en een rentedaling verwacht wordt. Anderzijds kan de beheerder de looptijden inkorten. Opgelet: slechts enkele obligatiefondsen voorzien in hun beleggingspolitiek dat ze ook bijna volledig in zeer korte looptijden kunnen beleggen. De meeste obligatiefondsen kunnen aldus geen liquiditeitenfonds worden. Obligatiefondsen behouden daarom veelal een (tussentijds) risico op minwaarden bij een rentestijging in de markt. Bij een rentedaling boeken ze dan weer meerwaarden. Over een langere periode vlakt dit risico wel wat af. - Liquiditeit - Dagelijks zijn er nieuwe koersen voor fondsen en kunt u verhandelen. U loopt dus nooit het risico lang op uw geld te moeten wachten als u wilt verkopen. 12
13 Hebt u nog vragen over uw bankzaken of verzekeringen? Praat er dan over met een medewerker van uw KBC-bankkantoor of met uw KBC-verzekeringsagent. U kunt ook bellen naar het KBC-Telecenter op het nummer Op werkdagen van 8 tot 22 uur en op zaterdag en banksluitingsdagen van 9 tot 17 uur. U kunt ook schrijven, faxen, mailen of surfen naar: KBC-Telecenter Schoenmarkt Antwerpen Fax kbc.telecenter@kbc.be Alle verrichtingen van KBC Bank NV zijn onderworpen aan de Algemene Bankvoorwaarden, waarvan de tekst verkrijgbaar is in alle KBC-bankkantoren. Zetel van de vennootschap: KBC Bank NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België. BTW BE , RPR Brussel, bankrekening Verantwoordelijk uitgever: Alexander Wolfers KBC Asset Management NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België. KBC Bank NV, CBFA KBC Verzekeringen NV, onderneming toegelaten voor alle takken onder code 0014 (K.B. 4 juli 1979, B.S. 14 juli 1979). Dit is een publicitaire mededeling en mag niet worden beschouwd als gepersonaliseerd beleggingsadvies. Praat gerust eens met uw adviseur Sparen en Beleggen. Hij kan u zeggen of een bepaald product al dan niet bij uw risicoprofiel en/of uw portefeuille past. U zult zien: praten werkt! we hebben het voor u
Beleggingsvormen: sterke en zwakke punten Obligaties
Beleggingsvormen: sterke en zwakke punten Obligaties Dit document is een extract uit de brochure Beleggingsvormen: sterke en zwakke punten en bevat de productbeschrijvingen van verschillende soorten obligaties
Nadere informatieDe looptijd van een obligatie is bekend van bij de aanvang (met uitzondering van eeuwigdurende obligaties).
Obligatie Verklarende fiche Wat is een obligatie? Een obligatie is een verhandelbaar schuldeffect. Een obligatie kopen komt er dus op neer geld uit te lenen aan de instelling (een Staat of een bedrijf)
Nadere informatieMultiple 6% Notes III
beleggen Multiple 6% Notes III 2 x 6 % z e t t e n w e v o o r u g r a a g in de verf n 2 x 6% bruto gegarandeerd n 6% coupon als Euribor op 12 maanden onder 5,30% blijft n 100% kapitaalgarantie op vervaldag
Nadere informatiePLUK DE VRUCHTEN VAN 3 STERAANDELEN
beleggen Autocall Belgacom-ING-Total PLUK DE VRUCHTEN VAN 3 STERAANDELEN n Een coupon van 11% bruto bij een stijging of een daling tot -50% van Belgacom-ING-Total n Looptijd van 1 tot 4 jaar De voordelen
Nadere informatieLong Term Secured Notes: u wint over de gehele lijn
Long Term Secured Notes: u wint over de gehele lijn >> U zult beleggen in een obligatie met AAA-rating. >> Gedurende de eerste 10 jaar ontvangt u een van coupon van minimum 4% bruto. >> Vervolgens, tot
Nadere informatieNood aan kalmte? Zet koers naar de Variable Secured Notes
Nood aan kalmte? Zet koers naar de Variable Secured Notes Een uitgifte met de beste rating 5% gewaarborgd gedurende 2 jaar En daarna uitzicht op hoge coupons Een belegging recht door zee Welke kant zal
Nadere informatieObligaties een financieringsinstrument en een beleggingscategorie
Obligaties een financieringsinstrument en een beleggingscategorie Mr A. van Dijk RBA 1 Inleiding Wat zijn obligaties? Kenmerken Rendement Risico Obligatiesoorten 2 Kenmerken van Obligaties Vordering Vaste
Nadere informatieeen stijgende coupon elk jaar opnieuw
beleggingen een stijgende coupon elk jaar opnieuw optinote multistep 2 AXA Belgium Finance (NL) vijf jaarlijks stijgende brutocoupons, 3,25%, 3,50%, 3,75%, 4% en 4,25% recht op terugbetaling van 100% van
Nadere informatieGeniet nog langer van de hoge rente
Fixed 6% Notes Geniet nog langer van de hoge rente n Een jaarlijkse coupon van 6% bruto n Een kwaliteitsvolle obligatie (AA-) op 5 jaar n 100% kapitaalwaarborg op eindvervaldag U kent het gevoel waarschijnlijk.
Nadere informatieKenmerken financiële instrumenten en risico s
Kenmerken financiële instrumenten en risico s Inleiding Aan alle vormen van beleggen zijn risico s verbonden. De risico s zijn afhankelijk van de belegging. Een belegging kan in meer of mindere mate speculatief
Nadere informatieOVERZICHT VAN DE BELANGRIJKSTE KENMERKEN EN RISICO S VAN FINANCIËLE INSTRUMENTEN
OVERZICHT VAN DE BELANGRIJKSTE KENMERKEN EN RISICO S VAN FINANCIËLE INSTRUMENTEN Dit document maakt er geen aanspraak op alle risico's te beschrijven inherent aan beleggingen in financiële instrumenten.
Nadere informatieProfiteer van een eventuele rentestijging
Crédit Agricole CIB (AA- / Aa) STRATEGIE p. Gedurende een looptijd van 6 jaar profiteert u met Crédit Agricole CIB van een eventuele stijging van de kortetermijnrente (Euribor op maanden). Dit nieuwe beleggingsproduct
Nadere informatieDeutsche Bank. De obligaties stap voor stap
Deutsche Bank De obligaties stap voor stap De obligaties stap voor stap Definitie P. 3 Belangrijkste kenmerken P. 3-4 Waarom beleggen in obligaties? P. 4-5 De verhouding tussen risico en rendement P. 5
Nadere informatieFLuctuating EURibor Note. Profiteer van een potentieel hoge rentevergoeding
FLuctuating EURibor Note W a t i s d e F L E U R II N o t e? De FLEUR II Note (FLEUR II) is een vastrentend beleggingsinstrument met een maximale looptijd van 10 jaar waarmee de belegger kan profiteren
Nadere informatieAutocall European Banks
Beleggen Autocall European Banks f o c u s o p 4 s t e r k e a a n d e l e n n Investeren in Société Générale - BNP Paribas - Dexia - Fortis n Potentieel hoge coupon n Zeer korte looptijd: min. 3 maanden
Nadere informatieHet beste scenario voor uw belegging
db Best Strategy Notes Het beste scenario voor uw belegging gegarandeerd de beste strategie een gediversifieerde belegging een coupon van maximum 25% bruto* op vervaldag een korte looptijd van 2,5 jaar
Nadere informatieUw coupon neemt toe met de stijging van de rentevoeten
Crédit Agricole CIB (AA- / Aa) STRATeGIE p. Met Crédit Agricole CIB kan de belegger profiteren van een stijging van de langetermijnrente, via een jaarlijkse brutocoupon van minimum % en maximum 7%. Bruto
Nadere informatiePLUK DE VRUCHTEN VAN 3 TOPAANDELEN
BELEGGEN Autocall Fortis-AXA-Suez PLUK DE VRUCHTEN VAN 3 TOPAANDELEN Inzetten op de stabiliteit of de stijging van Fortis-AXA-Suez Potentieel hoge coupon Een looptijd van 1 tot 4 jaar DE VOORDELEN VOOR
Nadere informatieInhoudopgave. 2. Aandelen 2.1. Algemene kenmerken 2.2. Trackers
Inhoudopgave 1. Obligaties 1.1. Algemene kenmerken 1.2 Obligaties al naargelang de emittent 1.2.1. Kasbons 1.2.2. Lineaire obligaties (OLO's) 1.2.3. Staatsbons 1.2.4. Corporate bonds 1.2.5. Euro-obligaties
Nadere informatieBeleggingsvormen: sterke en zwakke punten. Wij spreken uw taal.
Beleggingsvormen: sterke en zwakke punten Wij spreken uw taal. Inhoud Inleiding: Hoe bouwt u een beleggingsportefeuille op?...4 I Deposito s en effecten met een korte looptijd...7 1.1 Wettelijk gereglementeerde
Nadere informatieObligaties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers BASIC. Member of the KBC group
Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities in samen werking met Euronext. p. 2 Index 1. Wat is een obligatie? 3 Definitie 3 Verschillen tussen aandelen en obligaties
Nadere informatieDE WIND ZIT MEE VOOR UW BELEGGINGEN
BELEGGEN Absolute Direction Notes DE WIND ZIT MEE VOOR UW BELEGGINGEN een coupon zowel bij stijging als daling van de Europese aandelenmarkt een coupon van maximaal 35% bruto* op vervaldag een looptijd
Nadere informatieBeleggingsvormen: sterke en zwakke punten
Beleggingsvormen: sterke en zwakke punten Inhoud Inleiding: Hoe bouwt u een beleggingsportefeuille op?...4 I Deposito s en effecten met een korte looptijd...7 1.1 Wettelijk gereglementeerde spaarrekeningen................
Nadere informatieBeleggingsvormen: sterke en zwakke punten
Beleggingsvormen: sterke en zwakke punten Inhoud Inleiding: Hoe bouwt u een beleggingsportefeuille op?...4 I Deposito s en effecten met een korte looptijd...7 1.1 Wettelijk gereglementeerde spaarrekeningen................
Nadere informatieRabobank (leden)certificaten
Rabobank (leden)certificaten Investment case Jaap Koelewijn De Rabobank verhoogt haar kapitaalbuffers door voor nominaal 1,5 miljard nieuwe certificaten Rabobank uit te geven. Niet geheel toevallig valt
Nadere informatieUw spaarrekening: een lage opbrengst in ruil voor veiligheid?
Inhoudstafel Deel 1. Uw spaarrekening: een lage opbrengst in ruil voor veiligheid? 1. Hoe werkt een spaarrekening eigenlijk?............................... 1 1.1. De rente op uw spaarrekening: basisrente
Nadere informatieAARD EN RISICO VAN DE FINANCIELE INSTRUMENTEN
AARD EN RISICO VAN DE FINANCIELE INSTRUMENTEN 1) DE RISICO S DEFINITIE 1. Risico van insolventie: Het risico van insolventie van de debiteur heeft te maken met de mogelijkheid dat de emittent van de roerende
Nadere informatieBeleggingsvormen. Sterke en zwakke punten. Beleggingsvormen. Inleiding: Hoe bouwt u een beleggingsportefeuille op?
Beleggingsvormen Sterke en zwakke punten Beleggingsvormen Inleiding: Hoe bouwt u een beleggingsportefeuille op? Een belegging is per definitie nooit helemaal zonder risico. De ideale belegging bestaat
Nadere informatieOverzicht van de belangrijkste kenmerken en risico's van financiële instrumenten
Overzicht van de belangrijkste kenmerken en risico's van financiële instrumenten Dit document maakt er geen aanspraak op alle risico's te beschrijven inherent aan beleggingen in financiële instrumenten.
Nadere informatieGestructureerde obligatie
Gestructureerde obligatie Een obligatie met een eigen karakter Inhoud Inleiding 5 Aard van de belegging 7 Voordelen en nadelen 7 Prestatiemechanismen 8 Met of zonder kapitaalbescherming 8 Op basis van
Nadere informatieOmdat u alle voorzorgen wilt nemen
Omdat u alle voorzorgen wilt nemen Variable Secured Notes II Een uitgifte met de hoogste kwaliteitscore Een eerste coupon van 6,25% A Passion to Perform. Drijfvermogen verzekerd Beleggen op korte of op
Nadere informatiedb Inflation Protect Coupon Geen bokaal meer nodig om uw geld te beschermen
db Inflation Protect Coupon Geen bokaal meer nodig om uw geld te beschermen Wat ons dierbaar is, willen we met goede zorgen omringen en beschermen. Ook voor ons geld zoeken we zekerheid en veiligheid.
Nadere informatieGeniet van een variabele driemaandelijkse coupon waarvan het bedrag gekoppeld is aan de evolutie van de Euribor op 3 maand.
Deutsche Bank AG (DE) (A+/Aa3) WAT MAG U VERWACHTEN? Anticipation Booster 05 Deutsche Bank AG (DE) Anticipation Booster 05, uitgegeven door Deutsche Bank AG, laat u genieten van een eventuele stijging
Nadere informatieGestructureerde obligatie
Gestructureerde obligatie Introductie Een gestructureerde obligatie, ook wel Structured Note genoemd, heeft dezelfde hoofdkenmerken als een obligatie: een emittent, een bepaalde looptijd, een munteenheid,
Nadere informatieWoordenlijst KBC ASSET MANAGEMENT N.V. Achtergestelde obligaties
Woordenlijst Achtergestelde obligaties Achtergestelde obligaties zijn obligaties die bij een faillissement of liquidatie van de desbetreffende onderneming pas terugbetaald worden na de andere schuldeisers
Nadere informatieLeg de lat hoger! ING (A+ / Aa3) Europe 2016 WAT MAG U VERWACHTEN? P. 2 JAARLIJKSE BRUTOCOUPON P. 2 LOOPTIJD P. 3 ONDERLIGGENDE WAARDE P.
ING (A+ / Aa3) WAT MAG U VERWACHTEN? P. 2 ING - is een afgeleid instrument uitgegeven door ING Bank N.V. Dit product geeft u jaarlijks recht op een vaste coupon van 6,25% bruto voor de volledige looptijd
Nadere informatieBescherm uw koopkracht. Van Lanschot lanceert de Van Lanschot Inflatie-plus Note.
Inflatie-plus Note F. van Lanschot Bankiers NV (NL) Bescherm uw koopkracht. Van Lanschot lanceert de Van Lanschot Inflatie-plus Note. De Van Lanschot Inflatie-plus Note is een gestructureerd schuldinstrument
Nadere informatieIn deze nieuwsbrief willen wij u graag informeren over onze visie op obligaties en dan in het bijzonder op bedrijfsobligaties.
Nieuwsbrief Vooruitzichten obligaties In deze nieuwsbrief willen wij u graag informeren over onze visie op obligaties en dan in het bijzonder op bedrijfsobligaties. Sinds begin dit jaar zijn obligaties
Nadere informatieOntvang een variabele jaarlijkse coupon van minimum 3,40% en maximum 7% die gelijk is aan 90% van de cms-rente op 30 jaar.
ABN AMRO Bank (NL) (A / Aa) Interest Evolution 0 WAT MAG U VERWACHTEN? Dit product is een gestructureerd schuldinstrument, uitgegeven door ABN AMRO Bank N.V., waarmee u kunt meegenieten van een eventuele
Nadere informatieWees klaar voor een eventuele stijging van de rentevoeten via een brutocoupon van maximaal 5%
Blootstelling van het kapitaal aan 00% op een OLO van het Koninkrijk België (vervaldag 08) * WAT MAG U VERWACHTEN? P. dbinvestor Solutions plc (IRL) Belgium OLO 08 laat u een eventuele aanzienlijke stijging
Nadere informatieEvenwichtig beleggen? Ontdek de juiste balans tussen rendement en risico, zonder dat u ervan wakker hoeft te liggen.
Evenwichtig beleggen? Ontdek de juiste balans tussen rendement en risico, zonder dat u ervan wakker hoeft te liggen. Bent u als belegger op zoek naar rendement én bescherming, zonder de zorgen van het
Nadere informatieFLEUR III NOTE. Profiteer van een potentieel hoge rentevergoeding
FLEUR III NOTE Profiteer van een potentieel hoge rentevergoeding Na de succesvolle introducties van de Fleur I en de Fleur II Note introduceert Kempen en Co de Fleur III Note (hierna 'de Note'). Door te
Nadere informatieDe financiële en bancaire aspecten van bewind
De financiële en bancaire aspecten van bewind Ilse VREVEN Personal Banker Regio Midden - Limburg Hasselt, 16 november 2018 Agenda 1. Economische context 2. MIFID II Wettelijke context 3. Mogelijke types
Nadere informatieZoek het niet te ver. De oplossing ligt voor de hand.
Zoek het niet te ver. De oplossing ligt voor de hand. Variable Secured Notes IV Een uitgifte van de beste kwaliteit Een eerste coupon van 6% Mooie vooruitzichten voor de volgende coupons A Passion to Perform.
Nadere informatieFund Life Opportunity Index
- Jaarverslag 31.12.2018-1 / 5 Jaarverslag 31.12.2018 Inhoudsopgave 1. Omschrijving... 2 2. Beleggingsbeleid van... 2 3. Samenstelling van AXA Life Opportunity Index in bedragen en in percentages op 31
Nadere informatieMINOR BELEGGEN PSP. Hoofdstuk 3 Nominale titels
MINOR BELEGGEN PSP Hoofdstuk 3 Nominale titels HOOFDSTUK 3 NOMINALE TITELS 3.1 Geldmarkttitels en kapitaalmarkttitels Geldmarkttitels Obligaties Converteerbare obligaties Rendement op obligaties 3.2 De
Nadere informatieObligaties. Brochure bestemd voor particuliere beleggers BASIC. Een onderneming van de KBC-groep. Gepubliceerd door KBC Securities
Brochure bestemd voor particuliere beleggers Gepubliceerd door KBC Securities p. 2 Index 1. Wat is een obligatie? 3 Definitie 3 Verschillen tussen aandelen en obligaties 4 De belangrijkste eigenschappen
Nadere informatieFLuctuating EURibor Note. Profiteer van een potentieel hoge rentevergoeding
FLuctuating EURibor Note Wat is de FLEUR Note? De FLEUR Note (FLEUR) is een vastrentend beleggingsinstrument met een maximale looptijd van 10 jaar waarmee de belegger kan profiteren van een potentieel
Nadere informatieWees klaar voor een eventuele rentestijging
ING (A+/Aa3) Anticipation Bond 07 WAT MAG U VERWACHTEN? P. ING - Anticipation Bond 07 biedt u de mogelijkheid een eventuele, aanzienlijke stijging van de kortetermijnrente te benutten. Voor een duur van
Nadere informatieHet einde van de papieren effecten
KBC-Effectenrekening Het einde van de papieren effecten we hebben het voor u Effecten aan toonder zijn al lang een vaste waarde in de Belgische beleggerswereld. Maar op 1 januari 2008 komt daar een einde
Nadere informatie7,3. Opdracht door een scholier 2133 woorden 14 januari keer beoordeeld. Inleiding
Opdracht door een scholier 2133 woorden 14 januari 2002 7,3 73 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding De afgelopen periode is er regelmatig in het nieuws gesproken over het dalen van de aandelenkoersen
Nadere informatieUw coupon neemt toe met de stijging van de rentevoeten. Credit Suisse (A+ / Aa1) Interest Evolution 2018. Looptijd p. 3. WAT ZIJN DE RISICO S? p.
(A+ / Aa1) Strategie P. Credit Suisse laat de belegger 8 jaar lang genieten van een interessante jaarlijkse brutocoupon. Concreet gebeurt de berekening van de coupon op basis van het niveau van de CMS-rente
Nadere informatieOm in te tekenen. Stuur het bijgevoegde inschrijvingsformulier terug in de voorgefrankeerde omslag.
Om in te tekenen Stuur het bijgevoegde inschrijvingsformulier terug in de voorgefrankeerde omslag. Surf naar www.deutschebank.be en teken in via internet. Een eenvoudige, veilige en comfortabele manier
Nadere informatieGestructureerde ProductenWijzer
Gestructureerde ProductenWijzer Producten met gehele of gedeeltelijke hoofdsombescherming U bent mogelijk geïnteresseerd in beleggen in gestructureerde producten. Maar wat zijn gestructureerde producten?
Nadere informatieBeleggingsverzekeringen
Kennisfiche Beleggingsverzekeringen Beleggingsverzekeringen zijn contracten die u aangaat met een verzekeringsmaatschappij, niet met een bank. Ze worden wel verkocht via banken. Een beleggingsverzekering
Nadere informatieKenmerken financiële instrumenten en risico s
Kenmerken financiële instrumenten en risico s Aan alle vormen van beleggen zijn risico s verbonden. De risico s zijn afhankelijk van de belegging. Een belegging kan in meer of mindere mate speculatief
Nadere informatieHet vooruitzicht op een hoge coupon zolang de kortetermijnrente laag blijft.
WAT MAG U VERWACHTEN? P. 2 Dit gestructureerd schuldinstrument geeft u recht op de terugbetaling van 00% van de nominale waarde op de vervaldag door de uitgever, en op een jaarlijkse variabele coupon van
Nadere informatieFund Life Opportunity Selection 5 Dynamic
Fund Life Opportunity Selection 5 - jaarverslag 31.12.2017-1 / 6 Jaarverslag 31.12.2017 Fund Life Opportunity Selection 5 Inhoudsopgave 1. Omschrijving... 2 2. Beleggingsbeleid van Fund Life Opportunity
Nadere informatie2 x 6% bruto. De kassa rinkelt. Variable Secured Notes III. 2 jaar lang gegarandeerd 6% bruto Een uitgifte met de beste rating. A Passion to Perform.
Variab.Sec.NotesIII NL 12-11-2004 10:43 Pagina 2 2 x 6% bruto De kassa rinkelt Variable Secured Notes III 2 jaar lang gegarandeerd 6% bruto Een uitgifte met de beste rating A Passion to Perform. Variab.Sec.NotesIII
Nadere informatieDexia Funding Netherlands (DFN) Private Notes 11
Dexia Funding Netherlands (DFN) Private Notes 11 Na een schitterend jaar 2009, worden de beleggers op de beurs heen en weer geslingerd tussen de wens om te beleggen in aandelen, en anderzijds de wil het
Nadere informatiehttp://ccff02.minfin.fgov.be/kmweb/document.do?method=printselecteddocuments...
Page 1 of 5 Home > Résultats de la recherche > Circulaires > Circulaire nr. Ci.RH.231/532.259 (AAFisc Nr. 3/2013) dd. 25.01.2013 Algemene administratie van de FISCALITEIT - Centrale diensten Personenbelasting
Nadere informatieING 5Y EUR Switch Rate Note 02/15
ING Structured Note Note gelinkt aan rente ING 5Y EUR Switch Rate Note 02/15 Productfiche 28 december 2009 Omschrijving Deze Note betaalt elk kwartaal een vaste brutocoupon van 3% (op jaarbasis) voor jaar
Nadere informatieUW BRUTOCOUPON VOLGT DE STIJGING VAN DE RENTEVOETEN TOT 7%
ING Bank (NL) (A+ / Aa) Interest Evolution 0 WAT MAG U VERWACHTEN? P. ING Bank (NL) Interest Evolution 0 is een gestructureerd schuldinstrument uitgegeven door ING Bank N.V. Dit product laat u profiteren
Nadere informatieFund Life Opportunity Selection 5 Dynamic
- Halfjaarverslag 30.06.2018-1 / 5 Halfjaarverslag 30.06.2018 Inhoudsopgave 1. Omschrijving... 2 2. Beleggingsbeleid van... 2 3. Samenstelling van AXA Life Opportunity Selection 5 in bedragen en in percentages
Nadere informatieDan is optinote australia de ideale beleggingsformule voor u!
Geïnteresseerd in een jaarlijkse brutocoupon van 5% in AUD gedurende vijf jaar recht op terugbetaling van 100% van het belegde kapitaal (voor kosten) in Australische dollars op de eindvervaldag, behoudens
Nadere informatieFund Life Opportunity Index 2
- jaarverslag 31.12.2017-1 / 5 Jaarverslag 31.12.2017 Inhoudsopgave 1. Omschrijving... 2 2. Beleggingsbeleid van... 2 3. Samenstelling van AXA Life Opportunity Index 2 in bedragen en in percentages op
Nadere informatieEMPEN C REDIT L INKED N OTE
EMPEN C REDIT L INKED N OTE per juli 2011 Profiteer van een aantrekkelijke rente met een beperkt risico Profiteer van een aantrekkelijke rente met een beperkt risico De Europese rente staat momenteel op
Nadere informatieING 5Y EUR Switch Rate Note 03/15
ING Structured Note Note gelinkt aan rente ING 5Y EUR Switch Rate Note 03/15 Productfiche 10 februari 2010 Omschrijving Deze Note betaalt elk jaar een vaste brutocoupon van 3% voor jaar 1 en jaar 2. De
Nadere informatieHoofdstuk 8. Vreemd vermogen
Hoofdstuk 8 Vreemd vermogen Prijsvorming Vreemd vermogen Interest (rente) = vergoeding voor beschikbaar stellen geld. NB: rente is ook gelijkblijvend periodiek bedrag uit FRK 1. Tarief vraag en aanbod
Nadere informatieTurbo s. Brochure bestemd voor particuliere beleggers BASIC. Member of the KBC group
Brochure bestemd voor particuliere beleggers p. 2 Index 1. Hoe werken ze? 3 2. Welke kosten zijn er bij een belegging in Turbo s, Speeders, Sprinters,? 5 3. Wat zijn de voordelen van Turbo s? 5 4. Welke
Nadere informatieProfiteer van de eventuele rentestijging
Crédit Agricole CIB (A+/Aa3) WAT MAG U VERWACHTEN? P. 2 Crédit Agricole CIB - biedt u de mogelijkheid een eventuele, aanzienlijke stijging van de kortetermijnrente te benutten. Voor een duur van 6 jaar
Nadere informatieKlaar voor een stijging van de Libor USD rente op 3 maanden?
Deutsche Bank AG (DE) (A+/Aa3) WAT MAG U VERWACHTEN? Deutsche Bank AG (DE) is uitgegeven in Amerikaanse dollar (USD) door Deutsche Bank AG en laat u genieten van een eventuele stijging van de rentevoeten
Nadere informatieING 5Y EUR Euribor Booster Note 02/16
ING Structured Note Note gelinkt aan rente ING 5Y EUR Euribor Booster Note 02/16 Promotioneel Document 27 januari 2011 Omschrijving Deze Note betaalt elk kwartaal een brutocoupon gelijk aan de Euribor
Nadere informatieDE BESTE START VOOR UW BELEGGING
BELEGGEN Optimal Timing 2015 DE BESTE START VOOR UW BELEGGING Instappen op het laagste niveau tijdens het eerste jaar Deelname aan de evolutie van de Dow Jones EuroStoxx Select Dividend 30 Looptijd van
Nadere informatieDeutsche Bank AG (A+/Aa3)
(A+/Aa3) WAT MAG U VERWACHTEN? P. 2 is een afgeleid instrument. Het product wordt uitgegeven door Deutsche Bank AG en geeft u om de 6 maanden recht op een coupon van 4% bruto (8% op jaarbasis) als de EURO
Nadere informatieEen geschikte belegging voor beleggers die op zoek zijn naar...
eurostoxx Autocall 0 strategie P. Als de Europese beurzen op korte of middellange termijn stijgen, kunt u hiervan profiteren via dit nieuwe beleggingsproduct. Als de eurostoxx50 index na jaar is gestegen
Nadere informatieArgenta Fund of Funds Distributie en Kapitaliserend
Distributie en Kapitaliserend is een investeringsvennootschap met veranderlijk kapitaal naar Luxemburgs recht (sicav) met meerdere compartimenten. Ze voldoet aan de bepalingen van de Luxemburgse wet van
Nadere informatieBeschikbarepremieregeling
Beschikbarepremieregeling Beleggen voor uw pensioen Meer weten? Hoe werkt beleggen? 4 Hoeveel pensioen krijgt u? Beleggingsmogelijkheden 5 Hoeveel beleggingsrisico wilt u lopen? 7 8 Geef uw keuze door
Nadere informatieCredit Suisse (A+ / Aa1)
Credit Suisse (A+ / Aa1) WAT MAG U VERWACHTEN? P. 2 Credit Suisse - is een afgeleid instrument dat wordt uitgegeven door Credit Suisse AG, London Branch. Dit product geeft u recht op een vaste jaarlijkse
Nadere informatieINFORMATIENOTA : Soorten Financiële instrumenten
Beursvennootschap BOCKLANDT BVBA H.R. 7879 Onze Lieve Vrouwstraat bus 1 9100 Sint-Niklaas Tel 0/760.09.70 Fax 0/760.09.79 INFORMATIENOTA : Soorten Financiële instrumenten Er zijn diverse soorten financiële
Nadere informatieInhoudsopgave BOEKDEEL I: HET BANKWEZEN 1
Inhoudsopgave TEN GELEIDE BOEKDEEL I: HET BANKWEZEN 1 DEEL I: DE KREDIETINSTELLINGEN Hoofdstuk 1: Situering van het begrip kredietinstelling 5 1.1. Wat is een bank? 5 1.2. De activiteiten van een kredietinstelling
Nadere informatie28 juni 28 november 2012. Allianz Rendement 2017
28 juni 28 november 2012 Allianz Rendement 2017 Doelstelling van de belegging Een nettorendement halen dat hoger is dan dit van Franse staatsobligaties in euro met einddatum 2017 en een beleggingshorizon
Nadere informatieMiFID. Informatie omtrent beleggingsinstrumenten
MiFID Informatie omtrent beleggingsinstrumenten MiFID 3 INLEIDING Aan ieder beleggers- of risicoprofiel hangen bepaalde financiële risico s vast, afhankelijk onder meer van de financiële activa die deel
Nadere informatieDe financiële instrumenten
NL 20130311 De financiële instrumenten 1. Obligaties Het zijn effecten met een vaste rente, terugbetaalbaar op einddatum tegen een prijs die gekend is op het ogenblik van de uitgifte (behalve voor de leningen
Nadere informatieReverse Exchangeable Notes
Reverse Exchangeable Notes Achieving more together Commerzbank Reverse Exchangeable Notes 3 Commerzbank Reverse Exchangeable Notes Klassieke Reverse Exchangeable Notes: Vaste coupon & terugbetaling Vaste
Nadere informatieBlijf niet op uw honger zitten
(a+ / aa) strategie P. - Europe 0 richt zich tot de ervaren belegger die een vaste coupon van,70% bruto wil en die wil inzetten op een stijging of op een daling van minder dan 0% van de EuroStoxx0 (Price)
Nadere informatieLock fondsen. Voor wie tactisch wil beleggen
Lock fondsen Voor wie tactisch wil beleggen Lock fondsen Wilt u graag beleggen in de aandelen- of obligatiemarkten en tegelijk eventuele verliezen trachten te beperken? Belegt u liefst in open fondsen,
Nadere informatien Gegarandeerd de beste van 3 strategieën n Gediversifieerde belegging: aandelen, n Eenmalige variabele coupon van 0%
Beleggen Best Strategy 2011 O o g s t s u c c e s m e t B e s t S t r at e g y 2 0 1 1 n Gegarandeerd de beste van 3 strategieën n Gediversifieerde belegging: aandelen, obligaties en landbouwgrondstoffen
Nadere informatieTurbo s. Brochure bestemd voor particuliere beleggers BASIC. Een onderneming van de KBC-groep
Brochure bestemd voor particuliere beleggers p. 2 Index 1. Hoe werken ze? 3 2. Welke kosten zijn er bij een belegging in Turbo s, Speeders, Sprinters,? 5 3. Wat zijn de voordelen van Turbo s? 5 4. Welke
Nadere informatieMik op een hoger rendement.
Interest Linked Bond 2020 STRATEGIE P. 2 Dit product speelt in op een stijgende langetermijnrente en een kortetermijnrente die lager blijft dan de langetermijnrente. LOOPTIJD p. 3 Max. 0 jaar ONDERLIGGENDE
Nadere informatie2
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 WOORDENLIJST A Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index. Alpha: Indicator
Nadere informatie2
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 WOORDENLIJST A Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index. Alpha: Indicator die de bijdrage van de beheerder tegenover de referte-index
Nadere informatie2
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 WOORDENLIJST A Active Return: Verschil tussen het rendement van het fonds en van de referte-index. Alpha: Indicator
Nadere informatie